ƏDƏBİYYAT VƏ İNCƏSƏNƏT - Super User
Super User

Super User

Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin (ADMİU) rektoru, professor Ceyran Mahmudovanın başçılığı ilə ADMİU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru, dosent Sevil Kərimova, rektorun tədrisdə innovasiyalar üzrə müşaviri, professor Validə Məmmədova, İctimaiyyətlə əlaqələr və marketinq şöbəsinin müdiri Sitarə Abdullayeva, Dram rejissoru və səhnə plastikası kafedrasının müdiri, Əməkdar incəsənət xadimi İsrafil İsrafilov, müəllimlər Mikayıl Mikayılov, Ruslan İsmayılov və iştirakçı tələbələrdən ibarət nümayəndə heyəti 20-22 may tarixlərində keçirilən "TÜRK DÜNYASI" III Beynəlxalq Tələbə Teatrları Festivalında iştirak ediblər.

 

 

 

Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına ADMİU-nun Mətbuat xidmətindən məlumat verilib.

 

Ənənəvi festivalın təşkilatçısı Qazaxıstan Respublikasının Temirbek Jürgenov adına Qazax Milli İncəsənət Akademiyasıdır. Tədbir Qazaxıstan Respublikasının Mədəniyyət və İnformasiya Nazirliyinin dəstəyi və TÜRKSOY-un təşəbbüsü ilə təşkil olunub.

 

Festivalda Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkiyə və Türkmənistandan olan gənc istedadlar iştirak ediblər.

 

Mayın 20-də öncə Abay adına Opera və Balet Teatrının Ermek Serkebayev adına Kamera Zalında KİV üçün mətbuat konfransı, sonra isə festivalın rəsmi açılış mərasimi keçirilib. Mətbuat konfransında TÜRKSOY-un Baş katibi Sultan Raev, ADMİU-nun rektoru C.Mahmudova və festivalda iştirak edən digər beş təhsil müəssisəsinin rektorları iştirak ediblər.

 

Səfər çərçivəsində Temirbek Jürgenov adına Qazax Milli İncəsənət Akademiyası ilə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti (ADMİU) arasında rəsmi görüş baş tutub və iki tərəfli əməkdaşlıq haqqında memorandum imzalanıb. 

 

Memorandumu hər iki ali təhsil müəssisəsinin rektorları imzalayıblar.

 

Müqaviləyə əsasən, təhsil və incəsənət sahələrində birgə layihələr, akademik mobillik, ikili diplom proqramı, müəllim və tələbələrin təcrübə mübadiləsi, yaradıcılıq görüşləri və elmi əlaqələrin inkişafı nəzərdə tutulur.

 

"TÜRK DÜNYASI" III Beynəlxalq Tələbə Teatrları Festivalında ölkəmizi ADMİU-nun SABAH qrupları Aktyor sənəti ixtisası III kurs tələbələri təmsil ediblər. Onlar mayın 22-də Vilyam Şekspirin “Yay gecəsində yuxu” tamaşası ilə səhnəyə çıxıblar.

 

SABAH qrupları Aktyor sənəti ixtisası III kurs tələbəsi Rahib Allahquliyev Festivalın “Ən yaxşı kişi rolu” nominasiyasının qalibi olub. 

 

Tələbə öz sevincini və festivalla bağlı təəssüratlarını portalımızla bölüşüb:

 

 “Türk dünyası” III Beynəlxalq Tələbə Teatrları Festivalı bizim üçün ən unudulmaz hadisələrdən biri oldu. Bu günlər ərzində bir ustad dərsləri keçdik, Qazaxıstanın sənət dünyası ilə yaxından tanış olduq, müxtəlif türkdilli ölkələrdən gələn tələbələrin tamaşalarına baxdıq. Bütün bunlar bizim üçün böyük təcrübə oldu. Düşünürəm ki, burada öyrəndiklərimiz bizim həm tələbə kimi bundan sonrakı tədrisimizdə, həm də gələcək karyeramızda çox kömək olacaq.

 

Bizim festivalda təqdim etdiyimiz “Yay gecəsində yuxu” rok balladasında bizim bütün bacarıqlarımız- plastika, rəqs, aktyor sənəti, musiqi birləşmişdi. Mən əsərdə üç obraz canlandırırdım. Onlardan Pak obrazı daha zəngin, daha dinamik idi ki, mən bu obrazla bütün bacarıqlarımı nümayiş etdirə bilirdim. Bunun üçün kurs rəhbərim Mikayıl müəllimə və aktyor sənəti müəllimim Ruslan İsmayılova təşəkkür edirəm ki, bizim üzərimizdə çox çalışdılar, bizi yüksək səviyyədə həm tamaşaya, həm də obrazlarımıza hazırladılar. Onların zəhmətlərinin bəhrəsidir ki, mən festivalda “Ən yaxşı kişi rolu”na layiq görüldüm. Bizim üçün gözlənilməz və çox qürurlu an idi. Mükafatın təqdimatı üçün səhnəyə çıxanda Azərbaycan komandasının, xüsusən hörmətli rektorumuz Ceyran xanım Mahmudovanın gözlərindəki sevinci, həyəcanı görmək məni çox fərəhləndirdi, özümü daha da xoşbəxt hiss etdim.

 

Bu bütün universitetimizin, ölkəmizin uğurudur. Bu uğura görə universitetimizin rəhbərliyinə, SABAH qruplarına və müəllimlərimə təşəkkür edirəm!”

 

Qeyd edək ki, kurs rəhbəri Mikayıl Mikayılov, aktyor sənəti müəllimi Ruslan İsmayılovdur. Tamaşanın quruluşçu rejissoru Mikayıl Mikayılovdur. Tamaşanın plastik həlli Elnur İsmayılova məxsusdur.

 

Həmçinin, festival çərçivəsində ADMİU-nun nümayəndələri fəxri mükafatlara layiq görülüblər.

 

Belə ki, ADMİU-nun rektoru professor Ceyran Mahmudova incəsənət sahəsində mütəxəssislərin hazırlanmasında göstərdiyi böyük əməyə görə Temirbek Jurgenov adına Qazax Milli İncəsənət Akademiyası tərəfindən qızıl medala layiq görülüb.

 

ADMİU rektorunun tədrisdə innovasiyalar üzrə müşaviri, professor Validə Məmmədovaya Temirbek Jurgenov adına Qazax Milli İncəsənət Akademiyası tərəfindən həm qızıl medal, həm də fəxri professor attestatı verilib.

 

Həmçinin, Dram rejissoru və səhnə plastikası kafedrasının müdiri, Əməkdar incəsənət xadimi, professor, sözügedən festivalın münsiflər heyətinin üzvü İsrafil İsrafilov da incəsənət sahəsində mütəxəssislərin hazırlanmasında göstərdiyi böyük əməyə və festivalın münsiflər heyətində təmsil olunduğuna görə qızıl medalla təltif olunub.

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

 

(24.05.2025)

 

 

Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Yasamal rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin (MKS) M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxanasında Udmurtiya Milli Kitabxanası ilə birgə “Yubileylər silsiləsi” tədbirləri çərçivəsində  videoçarx hazırlanıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Kitabxanadan verilən məlumata görə, “Pyotr İliç Çaykovski – 185” adlı videoçarx dünya auditoriyasının qəlbini fəth etmiş, klassik musiqinin inkişafına mühüm töhfələr vermiş, bəstəkar, istedadlı pedaqoq, dirijor və musiqi tənqidçisi Pyotr İliç Çaykovskinin anadan olmasının 185 illiyinə həsr olunub. Videoçarxda dahi bəstəkarın həyat və yaradıcılığı haqqında məlumat verilir. Burada P.İ.Çaykovskinin məşhur ifadələri  yer alır. Bir çox əsərlərinin siyahısı verilir, abidələri nümayiş olunur. Videoçarxda Çaykovskinin  “Uşaq albomu”ndan “Torağayın nəğməsi” və “Ana” adlı hissələrin fraqmenti verilib.  

Videoçarx kitabxananın YouTube kanalında yerləşdirilib:

https://www.youtube.com/watch?v=zWFlEo7Skl8

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

 

 

Floridada yaşayan soydaşımız xanım Pərvin Muradov Brevard Musiqi Müəllimləri Assosiasiyasının (The Brevard Music Teachers Association - https://www.brevardmta.org) prezidenti seçilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, Pərvin Muradov bölgənin musiqi həyatını canlandırmaq məqsədilə ustad dərsləri, müəllim və tələbə konsertləri, müsabiqələr və peşəkar inkişaf tədbirləri təşkil etməyi planlaşdırır.

Bu təşəbbüs gənc istedadların daha geniş bir mühitdə tanınmasına  imkan yaradacaq, bölgənin musiqi mədəniyyətinə böyük töhfə verəcək. Soydaşımız bölgədəki musiqi müəllimləri arasında əlaqələr quraraq, təcrübə mübadiləsi və birgə layihələr həyata keçirməyi də nəzərdə tutur: “Musiqi vasitəsilə icmamızı gücləndirmək, müəllimləri dəstəkləmək və yeni nəsil musiqiçilərə ilham vermək mənim əsas missiyamdır,” – deyə o bildirib.

Musiqi Müəllimləri Milli Assosiasiyasının (Music Teachers National Association- MTNA) fəal üzvü olan Pərvin Muradov Florida Texnologiya Universitetinin professoru, Floridanın "Azərbaycan-Amerika Mədəniyyəti Cəmiyyəti"nin Mədəniyyət işləri üzrə direktorudur. O həmçinin ABŞ-də musiqi müəllimləri üzrə yüksək peşəkarlıq və tədris keyfiyyətinin göstəricisi olan “Musiqi Müəllimləri üzrə Milli Sertifikatlı Müəllim” (“Nationally Certified Teacher of Music-NTCM”) titulunun sahibidir. Soydaşımızın təşəbbüsü ilə hər il “Florida Keys” adlı beynəlxalq musiqi müsabiqəsi təşkil edilir. Tələbələri dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən bir sıra müsabiqələrin qalibidirlər. İndiyədək ABŞ-nin bir sıra ştatlarında,  İsveç, İspaniya, Almaniya, İngiltərə, Avstriyada xeyriyyə konsertləri verib. 2015-ci ildə autizm spektrli musiqiçilərin yaradıcılıq imkanlarını dəstəkləmək üçün "Musiqi, Təhsil və Autizm Fondu"nu təsis edib.

2018-ci ildə Nyu Yorkda Azərbaycan bəstəkarlarının musiqi əsərlərindən ibarət beynəlxalq müsabiqə təşkil edib. Tanınmış pianoçu, musiqi pedaqoqu və incəsənət təbliğatçısıdır.

Pərvin Muradov Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamına əsasən  “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923-2023)” yubiley medalı ilə təltif edilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

Dünyaşöhrətli Azərbaycan cərrahı, Türk dünyasının görkəmli alimi və ictimai xadimi, professor Cavad Heyətin anadan olmasının 100 illiyi münasibətlə Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında “Cavad Heyət məfkurəsi-vahid Azərbaycan!” adlı biblioqrafik icmal və videomaterial hazırlanıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına kitabxanadan verilən məlumata görə, biblioqrafik icmalda Ulu Öndər Heydər Əliyev və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin dünyaşöhrətli alimlə olan görüşləri yer alıb. Eyni zamanda görkəmli şəxslərin Cavad Heyət haqqında söylədikləri dəyərli fikirlər, akademik Rəfael Hüseynovun “Cavad Heyət varlığı”, “Cavad Heyətın dəfninin gizlinləri: doktorun varisi nələrı açıqladı?” başlıqlı məqalələrin tam mətni təqdim edilir.

Hazırlanan materialda Cavad Heyətinin qələminin məhsulu olan “Mühakimətül-lüğəteyn - İki dilin mübahisəsi”, “Qərb fəlsəfəsi tarixi”, “Dilimiz, ədəbiyyatımız və kimliyimiz uğrunda”, “Türk dilləri və ləhcələrinin tarixi”, “Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı” və onun haqqında nəşr edilən “Azərbaycan Türk fəlsəfi və ictimai fikir tarixi”, “Nizaminin türklüyü və türklüyə münasibəti Azərbaycan nizamişünaslığında”, “Elm xəzinəsini zənginləşdirənlər” kimi 20-dən çox kitabın biblioqrafik təsviri və qısa annotasiyası təqdim edilir.

Kitabxananın rəsmi saytında yerləşdirilən https://ryl.az/funds/biblioqrafik-icmal icmalda 2015-2025-ci illərdə görkəmli türkoloq haqqında dövrü mətbuatda çıxan məqalələrin siyahısı da yer alır.

Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan videomaterialda professor Cavad Heyətin zəngin və çoxşaxəli səmərəli fəaliyyətində mühüm yer tutan Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, türk xalqlarının keçmişi, milli folklor və eləcə də islamşünaslığa həsr edilən tədqiqatlar haqqında geniş məlumat verilir, görkəmli alimin ikisi fars və beşi də türk dilində olan yeddi cildlik türkologiya kitabının müəllifi olması diqqətə çatdırılır. Materialda Cavad Heyətin “Varlıq” dərgisinin təsisçisi olması və 36 ildən çox, türk və fars dillərində yayılan bu ədəbi-mədəni dərgini nəşr etdirdiyi haqda məlumat verilir. Videomaterialda görkəmli alimin müxtəlif beynəlxalq konfrans, görüş və tədbirlərdə lentə alınan fotogörüntüləri də sərgilənir. Görkəmli alimin 100 illik yubileyi çərçivəsində hazırlanan material kitabxananın rəsmi saytında https://ryl.az/multimedia/cavad-heyet-100 yerləşdirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

 

Mayın 19-23-də Qazaxıstanın paytaxtı Almatı şəhərində “Türk dünyası” III Beynəlxalq Tələbə Tamaşaları Festivalı keçirilib. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin “Aktyor sənəti” ixtisası üzrə SABAH qrupuna daxil olan tələbələr bu festivalda iştirak ediblər. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, Azərbaycan kollektivi “Ən yaxşı kişi rolu” nominasiyasında mükafata layiq görülüb.

Sözügedən festival Qazaxıstan Respublikasının Mədəniyyət və İnformasiya Nazirliyi tərəfindən Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatının himayəsi altında Temirbek Jurqenov adına Qazaxıstan Milli Rəssamlıq Akademiyası ilə birgə təşkil olunub. Festival çərçivəsində ustad dərsləri, yaradıcılıq görüşləri, dəyirmi masalar, tamaşalar və qala-konsertlər keçirilib.

Festivalda Qazaxıstan, Türkmənistan, Qırğızıstan və Özbəkistanın ali məktəblərinin tələbələri iştirak ediblər. Azərbaycan truppası U.Şekspirin pyesi əsasında hazırlanmış “Yay gecəsi yuxusu” tamaşasını təqdim edib. Tamaşanın kurs rəhbəri və rejissoru Azərbaycan Dövlət Yuğ Teatrının baş rejissoru Mikayıl Mikayılovdur. Aktyor sənəti üzrə müəllim Ruslan İsmayılovdur.

Mikayıl Mikayılovun sözlərinə görə, Azərbaycan nümayəndə heyəti Qazaxıstanda çox səmimi qarşılanıb.

“Bu kursun tələbələri ilk dəfədir ki, beynəlxalq festivalda iştirak edirlər. Bu, onlar üçün mühüm təcrübə və böyük sevincdir, həm də üfüqlərini və dünyagörüşlərini genişləndirmək imkanıdır. Çox yaxşı ki, gənclər bir-birini, onların ölkələrinin mədəniyyətini tanımağa şərait yaradacaq bu cür festivallarda iştirak edirlər. Üstəlik, bu festival Türk dünyası ölkələri üçün təşkil olunur və biz daim yaradıcı təmasda olmalıyıq, öz aramızda mədəni ünsiyyət saxlamalıyıq. Keçən il “Türk dünyası” II Beynəlxalq Tələbə Tamaşaları Festivalı Bakıda keçirilib. Dördüncü festival gələn il Türkiyənin İzmir şəhərində baş tutacaq”.

Rejissorun dediyi kimi, azərbaycanlı tələbələrin iştirakı ilə tamaşa tamaşaçılar tərəfindən çox yaxşı qarşılanıb. O əlavə edib: “Uşaqlar çox həyəcanlı idilər. Tanış olmayan səhnədə və xaricdə çıxış etmək böyük məsuliyyətdir, lakin onlar təcrübələri sayəsində bu yükün öhdəsindən gəldilər. Festivalın üç günü ərzində biz bir neçə tamaşaya baxdıq, onların hamısı fərqli idi, hər biri türk xalqlarının özünəməxsus mədəniyyətini vurğulayırdı. Bunu görmək bizim üçün vacib idi!”.

Festivalın sonunda bütün iştirakçılara diplom və medallar təqdim olunub. “Ən yaxşı kişi rolu” nominasiyası üzrə mükafat Azərbaycan komandasının təmsilçisi Rahib Allahquliyevə təqdim olunub. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

Bu gün müasir Azərbaycan poeziyasının tanınmış nümayəndəsi, şair, tərcüməçi, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi, "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzinin direktor müavini Vaqif Bəhmənlinin 70 illik yubileyi tamam olur. Bu münasibətlə Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında şairin həyat və yaradıcılığından bəhs edən elektron məlumat bazası hazırlanaraq istifadəçilərə təqdim edilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Kitabxanadan verilən məlumata görə, kitabxananın rəsmi saytında – https://ryl.az/melumat-bazalari/Vaqif_Behmenli_el_melumat_bazasi/index.html– yerləşdirilən elektron məlumat bazasında şairin həyat və fəaliyyətinin əsas tarixləri, bir sıra görkəmli şəxslərinin onun haqqında söylədikləri dəyərli fikirlər, rəsmi sənədlər, layiq görüldüyü mükafatlarla yanaşı, akademik Nizami Cəfərovun “Ön söz və ya şairin bioqrafiyasından "biblioqrafiya"sına”, “Şair Vaqif Bəhmənliyə açıq məktub”, professor, fəlsəfə elmləri doktoru Rahid Uluselin “Vaqif Bəhmənli - özü və sözü barədə”, ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru, professor Bədirxan Əhmədlinin “Vaqif Bəhmənli poeziyası: sözün və səsin rəng çalarları” kimi məqalələrinin tam mətni təqdim edilir.

Elektron bazada görkəmli şairin yaradıcılıq nümunələrinin, tərtib, redaktə və tərcümə etdiyi, “Ön söz” müəllifi və buraxılışına məsul olduğu kitabların, publisistik məqalələrinin, eləcə də Vaqif Bəhmənli haqqında qələmə alınan dövri mətbuat nümunələrinin siyahıları yer alır. 

Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan bazada “Hikmətli sözlər”, “Foto və videoqalereya” bölmələri də istifadəçilərin ixtiyarına verilir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

Murad Vəlixanov, "Ədəbiyyat və incəsənət"

 

Bu gün biraz fərqli bir mövzu barədə danışmaq istəyirəm. Mövzuya belə başlayım. Biz riski nə dərəcədə sevirik? Və yaxud uğur bizə nə dərəcədə yaxındır? Hər hansı bir sahədə bəzi şeylər tərs gedəndə adını "bəxtsizlik" qoyuruq. Lakin elə deyil. Söhbət sənin bəxtsizliyindən getmir, sənin o işə nə dərəcədə can yandırmağınla əlaqəlidir. Aləmlərin RƏBBİ buyurur: "səndən hərəkət, məndən bərəkət".  Yəni sən nəticə qazanmağı nə qədər istəyirsənsə, o qədərini əldə edirsən. Yox əldə edə bilmirsənsə bu sənin riskdən qaçmağının, məğlubiyyətdən qorxmağının əlamətidir.

 

Uğur qazanmaq istəyirsənsə cəsarətli olmalısan. Axı, cənnətə gedən yol belə ölümdən keçir. Sən diqqətini hədəfinə və qələbəyə köklədiyin müddətcə qarşındakı maneə nə qədər sərt və keçilməz olursa olsun, ALLAH sənə o maneəni aşacaq gücü, qüvvəni sənə hər şəraitdə bəxş edər. Heç vaxt "mən hərşeyi bilirəm" demə. Xeyir, sən heçnə bilmirsən. Təvazökarlıq insana bəxş edilən ən gözəl xüsusiyyətdir. Bəs yaxşı, insan nəfsinin qurbanı ola bilərmi? Olarsa bu necə baş verə bilər? Bunu mən loru dildə desək, güc zəhərlənməsi olaraq adlandırmışam. İnsan oğlunun nəfsinin əsiri olması qədər bərbad və təhlükəli bir şey yoxdur.

"Əşi, onsuz da qalib mən olacam" deyib digər rəqiblərinə yuxarıdan aşağı baxmaq düzgün xüsusiyyət deyildir. İnsanın nəfsi ilə mübarizə aparması həm də bir növ psixoloji bir savaşdır. Bu savaşdan hələm-hələm qalib çıxmaq mümkün deyil. Qalib gəlinsə belə bu savaşda alınan psixoloji yaralar insanı daxilən sarsıdan amillərdəndir. İnsani düşmən heç vaxt nəfsi düşmən qədər təhlükəli ola bilməz. İnsani düşməni görə bilirsən və sənə nə dərəcədə xəsarətlər yetirə biləcəyini bilirsən. Ancaq nəfsi düşməni nə görmək, nə də onun zərbələrindən qorunmaq mümkün deyil. İnsana zirvəyə çıxması üçün gücü verən ALLAH nəfsinə təslim olanı altından qalxa bilməyəcəyi bir məğlubiyyətə məhkum edər. Nəfs insanın ən azğın düşmənidir. Nəfsinə qalib gələn Hz.Yusif Misir sultanı, nəfsinə məğlub olan Züleyxa isə inanmadığı və iman gətirmədiyi ALLAH tərəfindən gözləri bağlanılaraq sonsuz qaranlığa düçar edilmişdir.

Asan yolun sonu acı məğlubiyyət, tikanlı yolun sonu isə möhtəşəm qələbədir. Nəfs ən görkəmli hökmdarları belə əsir alacaq qədər təhlükəli düşməndir. Bunun ən sadə nümunəsi Sultan Alpaslanın fəth etdiyi qalada ağır yaralandıqdan sonra vəziri Nizamül-Mülkə dediyi son sözlərdir. "Vəzir, oğlum Məlikşaha nəfsinə yenik düşməməyi öyrət. Bir dəfə bir dağın zirvəsinə qalxıb ucu-bucağı görünməyən yerlərə baxdım və öz-özümə dedim. Məndəki bu güc, qüdrət var heç kim məni məğlub edə bilməz. Mən hər yeri fəth edəcək gücdəyəm. Nəfsimə əsir düşdüyümü görən ALLAH məni bir adəm oğlunun əli ilə cəzalandırdı".

İnsan nə qədər güclü və qüvvətli olursa olsun ALLAH möhlət verdiyi  və nəfsinə yenilmədiyi müddətcə irəli gedə bilər. Uğur insanın getdiyi yolda ən etibarlı dostu, nəfs isə insanın ən təhlükəli düşmənidir. Hansının qoluna girsən, o da səni özü ilə çəkib aparacaq. Ya cənnətə, ya da cəhənnəmə...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Allahşükür Ağanın şeirləri təqdim edilir. 

 

 

Ölüm 

 

Güllələr nəğmə kimi səslənir bəzən,

Adamlar qaçırlar o nəğməni oxumağa.

Adamları nəğməylə aldadırlar... nahaq.

 

Məsələn, bilməsə,

Uşaq yerə düşüb 

közərən  bir mərmiyə tərəf qaçar

Və əlinə götürər ölümü.

Uşaqlar həmişə

oyuncaq gəzdiyindən yenə aldanarlar.

Ən zəhərli göbələk belə

o qədər şirindi ki, adam doymur.

Gör ölümü harda gizlədiblər?!

 

Biz qaçırıq ölümlərdən,

Sən demə, biz ona tərəf qaçırıqmış əslində.

Sürətli maşınların əlindən qaçıb

Bir at arabasının təkəri altında da

Ölmək təsadüfü varmış...

Amma çox nahaq,

Gərək bizi nəğməylə,

Göbələklə,

At arabasının nəğməli təkəri ilə

Aldatmayaydılar...

 

 

Unudun məni

 

Unudun məni, getsin,

20 Yanvar kimi...

Elə bilin, olmamışdım,

Heç ağlamamışdım,

Heç sevməmişdim...

 

Məni unudun, getsin,

Şəhid kimi

Elə bilin, ölməmişdim,

Elə bilin, evlənmişdim,

Yüz yaşamışdım,

Qocalmışdım,

Saqqalım daraq kimi

Havanı daraqlayırdı...

 

Məni unudun, getsin...13-cü ay kimi,

Qanadsız quş təki,

Qanadlı sular kimi,

Ağacların qabaq əlləri vardı,

Necə ki ağac unutdu onu,

Siz də elə unudun məni.

 

Baxışlarımın havada açdığı şırımla

Çıxıb gedirəm,

əlvida!

Parta üstündəki yazılar

 

Parta üstə yazılar 

Uşaqlardan düşüb qalıb

Yaddan çıxmış qələm kimi. 

 

Xadimə qadın sildikcə partaları

Gülümsəyir.

"Sevirəm" sözünə o qədər əyilir,

Elə bil ki, baş əyir.

 

Partalar yazılıdı,

Yazılarda səs donub.

Hər yazının üstünə 

körpə təbəssüm qonub.

 

Şeir dəftəridir partanın üstü,

Məni dərd-xəyal alıb.

Yazıları oxuya-oxuya 

Xadimə cavan qalıb.

 

 

Dustaq qatarları

 

Bu gecə ayıldım qatar səsinə,

Haradan-haraya gedir bu qatar?

Bir cüt əl görünür pəncərəsindən,

Deyəsən, yox olub, itir bu qatar.

 

Bəlkə də uzanan o yorğun əllər,

Qoyma bu qatarı getsin, deyirdi.

Əlləri qatardan qalırdı dala,

Kömək istəyirdi, əl istəyirdi.

 

Vaqonlar sallayıb qaş-qabağını,

Payız quşlarıtək uçub gedirdi.

Heç kimi aparmaq fikri yoxuydu,

Dəmir qapıları açıb gedirdi.

 

Nəyə sevinirdi, görəsən, nəyə?

Təkərlər relslərə əl çalırdılar.

Gedirdi dustaqlar irəli, ancaq,

Səsləri arxaya atılırdılar.

 

 

Apardı sellər Saranı

 

Bəlkə də Arpaçay aşıb-daşmayıb,

Yalandan üstünə günah yıxıblar.

Nə də sel Saranı alıb qaçmayıb,

Suların adına qara yaxıblar.

 

Zaman öz hökmünü veribdi belə,

Cavan bir gəlinin ömrünə qıydı.

Yad əllər Saraya uzanan yerdən

Arpaçay hiddətlə gurlamalıydı.

 

Deyin Xan Çobana, Saranı yad yox,

Aparan öz qəmin, öz kədərindi.

Sara saf suların öpdüyü yerdən

Bir çiçək donunda göyərib indi.

 

 

Uşaq bağçasında 

düzələn sıra

 

Keçir küçələri, maşınlar durur,

Tutub bir-birinin əlindən, gedir.

Bir az isti-isti əsir küləklər,

Öpüb körpələrin telindən, gedir.

 

Körpə cərgəsinə baxıb dayanar,

Əsgər sıraları bu saat, bu dəm.

Şəhərə ağappaq təmizlik yağar

Uşaq əllərindən, uşaq gözündən.

 

İlahi, nur elə, gur işıq elə

Körpə fidanların sabahlarını.

Kiçik fidanlara bağışla, Tanrım,

Böyük adamların günahlarını.

 

Alıb əllərindən oyuncağını,

Əsgərlər əlində avtomat durub.

Elə bil körpələr komandiridi,

Əsgərlər önündə farağat durub.

 

 

Çiçəklər, əllər 

 

Məncə, çiçəklərin

Ən gözəl xatirəsi sənin əllərindi.

Həm çiçəyə bənzəyir,

Həm də boş qalıb indi,

Çiçəklərin yuvası kimi.

 

Əllər daha çox ağlayır, məncə,

Çünki əllərini bəzəyən güllər

Bir azdan zibil qabını

Eyni ahənglə sevindirəcək.

 

İndi çiçəkmi vəfasızdı, yoxsa əllər?

Məncə, çiçəklər.

Əvvəl torpağı sevindirdi,

Sonra qonşunun uşağını.

Sonra bülbülü,

Sonra sənin əllərini,

İndi də zibil qabını.

 

Arxasınca ağlayan xatirələr

Çiçəklərin ayağının tozudur,

Məncə.

 

 

Ağac

 

Görürəm başında payız qocalıb,

Bu ağac bahara açıb əlini.

Görürəm budaqlar tamam sınıxıb,

Üzüyünü salmış barmaqlar kimi.

 

Başında qaranquş ümidi qalıb,

Yarpağı yerinə bitib inamı.

Budaqlar necə də ağappaq olub,

Şümşad biləyinə oxşar anamın.

 

Açılıb ağaca budaq qollarım,

Nəğmə oxuyuram yenə ucadan.

Uzaqdan tökülüb gələn yollarım,

Nədənsə özünü asır ağacdan.

 

İstərəm quş olub başına uçam,

Körpə qönçələrdən qalayım ocaq.

Ağacı gözümdən uzaq qoymuram,

O ağac gözümdə yarpaqlayacaq.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Prozası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi yazıçı Təbrizdə yaşayan Ramin Behzaddır.

 

 

Ramin Behzad

Təbriz

 

TRAUMA

Gökalp Ergenin Trauma mahnsına yazılmış bir hekayə

 

Ruhunu pianonun gözəl səsi oxşayırdı və mahnının eşliyində yuxudan ləzzət alırdı. Sanki yuxuda, mahnıya video çəkirdi. Bir anda pianonun səsi güpünə dönüşüb hər bir səs başına vuruldu və gözünü açdı. Gözünün önündə qorxunc bir varlıq var idi. Kitablar açılmış, içindəki xarakterlər çıxıb qaçırdılar, hətta bədənindəki döymədə olan adam isə onlar ilə birləşib uzaqlaşırdı, amma nəfəsi kəsilmiş bədəni qurumuşdu. Nə çığırmağa, nə qaçmağa macalı var idi. 

Kafkanın "Çevrilmə" kitabının içində bir böcək qaça-qaça bağırırdı və qaçmağa bir yol axtarırdı, amma Alper hər zaman təsəllini bağlanan qapı-pəncərədə və hər kəsin gözündən uzaq olduğu yerdə tapırdı, onun üçün yenə otaqda həbs olmuş o böcək və yenə bir qapalı qapı var idi. 

Bağırtısı qulaq pərdəsini yırtmaqda böyük bir addım atmışdı, amma bağıraraq bədəni çatlayırdı. Axan iyrənc ağ şirənin qoxusu otağı götürmüşdü. Böcəyin vücudundan iki qol çıxdı. Sonra iki əlini sinəsindəki çatlağa salıb dərisini ikiyə böldü. Üzə çixan, bir insan idi. Hələ də bədəninin üstündə böcək dərisi qalmış olsa da və o iyrənc maddə bədəninə yapışsa da bir adam olduğu qəti idi. Üzünü silib, özünü göstərdi. Tanış bir üz idi. Hə, o Kafkanın özü idi. 

Masanın üzərindəki siqaralardanbirini alışdırdı və o böcəyin dərisinə tüpürdü: "Bax, biz özümüz yazırıq. Mən ailəmin gözündə yararsız və önəmsiz bir varlıq idim. Atam məndən utanardı. Mənim inanclarım və gördüyüm işlər atamın gözündə eynən ürək bulandırıcı bir böcəyin işləri kimi olmuşdu. Ailənin naxələf övladı ki, dörd divar arasında özü ilə bir şeylər fısıldayıb sonra bir böcək kimi o pislikləri kağıza tökürdü. Hə, çevrilən böcəyəm. Otağına qapanan, hər kəsdən utanan və ən pisi özündən belə iyrənən o böcək mənəm. Sözümü anlayan biri yoxdur. Sanki bir böcək özü-özünə səs salıb hər kəsin rahatlığını pozurdu. Və bu gün sənə demək istədiyim budur: Yazılarındakıdünyada yaşamağa qatlana bilməsən, bu dünyanı başqası üçün təsvirə çəkmə. Bax, mən yaratdığım dünyada yaşayıram, eynən BİR SAVAŞ TƏSVİRİ öyküsündə, öz rəsmində yaşayan bir rəssam kimi, amma o rəsimdən eşiyə çıxıb bir şeyləri dəyişə bilirdi, mən isə bu öyküləri dəyişmək üçün bir fürsət tapmadım. Başqası üçün yaranan dəhşətli anlarda mən özümə gəlirəm. Başqalarının acısından özünü tapan bir varlıq opmaq heç xoş deyil. Bu sözləri eşitdiyin an bil ki, sənin də hekayələrin daha dəyişilməz. İndi o hekayələrdə oynamaq zamanı gəlmiş. Həyatının ssenarisini yazırdın və bu acı ssenaridə oynamaq üçün bir üsyan nədənin ola bilməz. Zamanım varkənqəbristanlığa gedib heç görmədiyim oğlumun adını, qəbir daşlarının üstündən tapmalıyam. Ölümdən sonra insan daha çox bilir amma yaşadığı günləri özləmək və yaşadığı günlərdə heç önəmsəmədiyi şeylərə toxunmaq həsrəti, aman vermir." - dedi.

Kafka dərisini soyunub yola düşmüşdü. Eynən oxuduğu bir şeirdəşair demişkən: "Bu bədəni soyunaraq azadlığa çatacağıq, azadlığı dadacağıq." Sonra qolundakı döymədə olan adam çıxdı. Yatağının yanında oturdu. İlk dəfə ləçəyini açdı, saçlarını ətrafa şaçdı. Qaranlıqda belə gözləri parlayırdı, gülümsədi, otağında uşaq kimi bir səs dolandı, yanaqlarındakı çuxurda ömrünü quylamışdı. "Bax, - dedim - saatları sevmərəm və evin divarına saat asmaram. Bax, saatların durduğu anda zaman və məkan anlamın itirdiyimdə sən mənə çatarsan. Əlbəttə ki, sən röyalarda seyr etməkdə başarılısayılırsan və orda bir neçə görüşümüz oldu, amma heç zaman anlamaq istəmədin ki, mən sənin deyiləm, ola bilmərəm. Sən mənə qaranlıq yanını göstərdin, mən də sənə qaranlıqda qalmağını göstərdim. Çox sadiq idin, amma heç dözümün yox idi. Məsum həyatını kirlətmək istəmərəm və sən mənim anlıq həvəsim qurban ola biləcək son adamsan dedin, amma bir ömür sürünməyini hesaba qatmamışdın. Mən də bu gün, bu qədər çox sevdiyini anlamadım. Bir dəfə yuxuda səni gördüm, arxancagəldim, bir döngədə də döndün, mən isə daha sürətli qaçdım, döngəni dönəndə bir qəbr var idi və sənin adın üstündə yazılmışdı. İndi bu röyanın anlamını bildim, amma gec olmuş. Daha çox qala bilmərəm, səhərə sinifim var, indi bu yuxudan oyanmalıyam". - deyib gözdən itdi.

Kafka geri döndü "Sanıram ölümdən öncəki arzuna da yetişdin" - dedi. Əlinə bir kitab alıb ona sarı tutdu. Kitab "Ev gərək təmiz ola" adında idi.  Saidinin anlatdığı o böcək və canavarlar toplumunu düşünürdü. Kafka dedi: "Hə, can biraz zor çıxar. Qapını açıb böyründən o kitabı göyə atdı. Kitab açıldıqca içindən böcəklər yağırdı. Onların altında quyulanırdı və bağırdığında ağzı böcək və onların iyrəncli şirəsi ilə doldu. Dişini sıxdı və onların xırça-xırç bölünməsini və ağzına tökülməsini hiss etdi. Bir səs gəlməyə başladı. Bu qazmaq kimi bir səs idi. Ağır zərbələri sinəsində hiss etdi. Üstündəki böcəklərin ağırlığı azalırdı və bir an bir bel boğazını kəsdi...

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

 

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu bir həqiqətdir ki, respublikamız totalitar sovet rejimindən qurtlulan ölkələrdən biri olsa da, hələ də tam demokratikləşməyib. Bizdə bu ənənə əvvəllər olmadığından demokratiya deyəndə, məcbur olub özümüzü qərb ölkələri ilə müqayisə edirik. Və istəyirik ki, bu sahədə yüz illiklərlə ənənsi olan Amerika-Avropa ölkələrini də ötüb keçək. Bu isə belə qısa zamanda heç vaxt baş verə bilməz. Bunun üçün zaman tələb olunur...

 

Bəli, hər bir məmur, iş adamı, eləcə də digərləri yaşayıb çalışdığı sistemin bir “diyircəyidir”. Əgər bu “diyircək” sistemin- işlək mexanizmin çalışmasına mane olursa, onu yenisi ilə əvəzləmək məcburiyyəti yaranır. Haqqında danışmaq istədiyim iki sahə üzrə- siyasi və fəlsəfə elmləri doktoru Elman Nəsirov da bu sistemin “diyircəklərindən” biri- parlamentin üzvüdür. O, öz təyinatını icra edir... 

 

Elman Nəsirov 23 may 1968-ci ildə Cəlilabad rayonunun Təzəkənd kəndində dünyaya gəlib. 1989-1994-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsində təhsil aalaraq, oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 1995-2000-ci illərdə BDU-nun Avropa və Amerika ölkələrinin yeni və müasir tarixi kafedrasının dissertantı olub. Eyni zamanda həmin kafedrada çalışıb. 2001-ci ildə "Azərbaycan-ABŞ münasibətləri. 1991–1997-ci illər" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə edərək tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsinə yiyələnib. 2011-ci ildə isə "ABŞ və beynəlxalq terrorizm problemi" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib və siyasi elmlər doktoru elmi dərəcəsinə yüksəlib. Rus, türk və ingilis dillərini bilir...

 

Bir insan kimi səmimi və mehribandır. Bəzən səmimiyyəti ona elə bir güc gəlir ki, söylədiklərini kontekstdən çıxarmağa səy göstərənlərə şərait yaradır. “Əsgərlərimizdən qorxduğu üçün, ermənilər səngərlərində əyilib gəzirlər.”- bu sözlər ona məxsusdur. Şahidi olmamışam, amma eşitmişəm. Bəlkə də, o bununla demək istəyib ki, düşmən Azərbaycan əsgərindən qorxub təlaşa düşür. Amma fikirini dolğun ifadə etmədiyi üçün qınaq hədəfinə çevrilib. Doğrudur, onun barəsində buna bənzər bir sıra söhbətlər də var, amma bu o demək deyil ki, o pis adamdır. Necə deyərlər, çoxları elə bilir ki, qaranlıqda işıq olmur. Qaranlıqdakı işığı görmək üçün bir qədər səbirli olmaq lazımdır. Bəli, səbir edən qaranlıqda da işığı görə bilir...

 

Deyir ki:- “Sosial şəbəkə istifadəçilərinə üzümü tutub demək istəyirəm: bir özləri fikirləşsinlər ki, gün ərzində boş yerə nə qədər vaxtlarını sərf edirlər. Bir onun hesabatını aparsınlar. Görəcəklər ki, saatlarla klaviratura arxasında ona bir söz yazırlar, buna bir söz yazırlar. Onunla, bununla bağlı qanunazidd hərəkətlər edirlər. Yəni, çox dərinə getmək istəmirəm. Ancaq bunun qarşılığında saat yarım vaxt ayırmaq lazımdır. Biz deputatlar fəal həyat tərzi keçiririk. Bir sıra tədbirlərimiz olur, seçiçilərimizlə görüşürük və sair. Bəzən fəal həyat tərzinə orqanizm dözmür. İnsan çox yorulur, əzgin olur...”

 

Tələbə vaxtlarında trenajor zallarına gedib, son illər isə üzgüçülüklə məşğul olur. Sağlamlığına ciddi yanaşır. 

 

“Milli mətbəximizin yağlı yeməklərinə, kabablarına maksimum iki həftədə bir dəfə özümə icazə verirəm. Günorta saatlarında yağlı yeməklər yeyirəm, ancaq axşam yemirəm. Çünki yeyəndə özümü pis hiss edirəm. Yuxum da qaçır, normal yata da bilmirəm. İçkilərə gəldikdə isə ancaq qazsız su içməyə üstünlük verirəm. İdman sağlamlıqdır. İdmanla məşğul olandan sonra insanın sanki ruhu təmizlənir. Sanki insanın potensialı, imkanları genişlənir. İdmanla məşğul olan insanlar həm də təbiətən sakit olurlar. İdman sanki insanı neqativ hərəkətlərdən çəkindirir, insanı mənən tərbiyə edir, özünə güvəncli edir. Ümumiyyətlə, pis adətlərdən, vərdişlərdən uzaq durmaq lazımdır. Çünki son nəticədə o, insanı məhvə aparır. Cəmiyyətdə də, ailədə də hörmətsiz edir. Əyyaş həyat tərzi keçirən insanın gələcəyi necə ola bilər? Gənclərə xitabən söyləyirəm ki, mənim kimi siz də idmana gəlin. İdmanla məşğul olun. Bu, həm də sizin fəaliyyətinizdə ciddi nailiyyətlər qazanmağınız üçün çox önəmli məsələdir.”- söyləyir.

 

Mübahisə etməkdən xoşu gəlməsə də, bəzən televiziyalarda siyasi polimikalara qoşulur. Bir çox deputatlar kimi, müxalifətdə olan siyasilərlə çəkişmədən qorxmur. Bacardığı, bildiyi qədər təmsil etdiyi sistemi müdafiə edir. Ümumiyyətlə, çox sadə adamdır. Təkəbbürdən, dikbaşlıqdan uzaqdır. Dərin savadı var, araşdırmaçı olduğundan çox məsələdən halidir...

 

Seçicilərindən biri mətbuatda yazır: ““Elə insanlar var ki, onlar haqqında yazmaq, söz demək çox çətindir. Çətinlik ondadır ki, bu insanların fəaliyyət dairəsi, gördüyü işlər, vətənə, xalqa xidmətləri elə ölçüdə, elə yüksəklikdədir ki, bütün bunları əhatə etmək, göstərmək müşkül məsələdir. Belələri az zaman kəsiyində elə dəyərli, elə qiymətli işlər görürlər ki, bu, kimdəsə təəccüb, kimdəsə də qibtə hissi yaradır. Təbii ki, belə insanlar çox azdır. Belə insanlardan biri də Elman Nəsirovdur. Azərbaycanda bu gün onu hamı tanıyır. Hər kəs televiziya, radio dalğalarında, mətbuat səhifələrində onun çıxışlarını dinləyir və ya oxuyur. Həm də təkcə ölkəmizdə deyil, vətənimizin sərhədlərindən çox-çox uzaqlarda da onu tanıyır, sevir və qiymətləndirirlər. Onu sevənlər və ona rəğbət bəsləyənlər uzun illərdir ki, bu adamı istər peşəkar alim kimi məşğul olduğu sahədə- müəllimlikdə, istərsə də siyasətşünas, beynəlxalq icmalçı kimi fəaliyyət göstərdiyi ictimai-siyasi prosesdə aparıcı şəxslərdən biri kimi dəyərləndirirlər. Bəli, bu şəxs çox gənc yaşlarından ali məktəb auditoriyasında geniş ictimaiyyət qarşısında çıxışlar edən, mühazirələr söyləyən siyasi elmlər doktoru, professor Elman Xudam oğlu Nəsirovdur...”

 

Nə isə, onun haqqında bir söhbətdə geniş məlumat vermək çətin olduğundan vaxta qənaət edib söhbətimi burada yekunlaşdırıram. Məqsəd təbliğ etmək yox, onu yeni yaşı münasibətilə təbrik etməkdir. Axı, bu gün - mayın 23-də professorun 57 yaşı tamam olur. Təbrik edirik!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.05.2025)

 

48 -dən səhifə 2254

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.