Bu gün - oktyabrın 12-də saat 14:00-da Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda tanınmış Güney Azərbaycanlı şair, əməkdar incəsənət xadimi, mərhum Əli Tudənin 100 ilik yubileyinə həsr edilmiş kitabın təqdimat mərasimi keçiriləcəkdir. Tədbir təşkilatçıları maraqlı olan hər kəsi  dəvət edir. 

Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına AYB sədrinin Güney Azərbaycan üzrə müşaviri Sayman Aruz məlumat verib. 

Biz sizlərə Əli Tudə barədə bilgilər verəcəyik. Əslən Ərdəbilin Çanaxbulaq kəndindən olan atası Qulu və anası Şahbəyim Quzey Azərbaycana köçüb və Əli 1924-cü il yanvarın 31-də Bakıda anadan olub. 

Atası Qulu neft mədənində fəhləlik etmiş, sonra isə buruq ustası vəzifəsinədək yüksəlmışdir. Əli 1 yaşında olarkən atası, 5 yaşında isə anası dünyasını dəyişib. O, nənəsi Qəribin himayəsində böyüyüb. 150 saylı orta məktəbdə oxuyub. Bu dövrdə Bakı Pionerlər Sarayının nəzdində Osman Sarıvəllinin, sonra isə İsmayıl Soltanın rəhbərlik etdiyi ədəbiyyat dərnəyinin fəal üzvü olub. Artıq 13 yaşında ikən Əlinin ilk şeirləri Heydər Rzazadə imzası ilə "Kommunist", "Yeni yol" qəzetlərində çap olunub, radioda səslənib. 1938-ci ildə həmin ədəbiyyat dərnəyinin nəşr etdiyi almanaxda da şeirləri dərc edilib.

1938-ci il repressiya dövründə 7-ci sinifdə oxuyarkən o, Güney Azərbaycan mənşəli olduğundan nənəsi ilə birlikdə İrana sürgün edilir. Təhsili yarımçıq qalır. İranda təsərrüfat işləri və fəhləliklə məşğul olaraq ağır həyat tərzi keçirir. Lakin şəxsi mütaliəsi, ədəbiyyata güclü meyli onda yazıb-yaratmaq həvəsini söndürmür. 

50 ildən artıq bir müddət ərzində bircə gün belə olsun qələmini yerə qoymayan Əli Tudə dərəli-təpəli bir həyat və yaradıcılıq yolu keçib.

Əli Tudə 1940-cı illərdə Cənubi Azərbaycanda başlanan azadlıq hərəkatına qoşulur, silahı və qələmi ilə mübarizə aparır. Milli ruhlu şerləri ilə xalqı istiqlala çağırır. 1944-cü ildə "Vətən yolunda" qəzetində Əli Tudə imzası ilə şeirləri çap olunur. 1944–1946-cı illərdə Ərdəbildə çıxan "Ziddi-faşist", "Cövdət" qəzetlərində, ədəbi almanaxlarda, Təbrizdə çıxan "Azərbaycan" qəzetində, "Şəfəq", "Azərbaycan" məcmuələrində, "Şairlər məclisi" almanaxlarında şeirləri müntəzəm olaraq işıq üzü görür. O, "Hizbitudeyi İran" partiyasının üzvü olur (1944). Bir ildən sonra, 1945-ci ildə Təbrizdə yaranan Azərbaycan Demokrat Firqəsi sıralarına qoşulur. İran xalq partiyası Ərdəbil vilayət komitəsində təbliğatçı (1944–1945), Milli hökumət yarandıqdan sonra Təbrizdə Maarif Nazirliyində tədris şöbəsinin müdiri (1945–1946) işləyir. "Ana dili" kitabının tərtibi və çap olunmasında xüsusi rol oynayır. Sonra isə İran tarixində ilk dəfə olaraq Təbrizdə Milli filarmoniya yaradır, onun ilk və son müdiri olur. Mahal-mahal, kəndbəkənd gəzərək istedadları bu böyük mədəniyyət ocağına cəlb edir.

Əli Tudə Cənubi Azərbaycan demokratik ədəbiyyatının yaradıcılarından biridir. İctimai-siyasi fəaliyyəti ilə bərabər, şair öz qələminin qüdrətindən inqilabın nailiyyətlərinin qorunub saxlanılması üçün ustalıqla istifadə edir. Yaradıcılığını, yüksək əqidəsini, mütərəqqi fikirlərini mübarizə yollarında məşələ çevirən Əliyə Təbrizin şairlər məclisində müdriklər tərəfindən Tudə, yəni Xalq təxəllüsü verilir. Milli hökumət onu ali mükafat "21 Azər" medalıyla təltif edir. O vaxt şairin cəmi 22 yaşı var idi və ilk şerlər kitabı da çap ərəfəsində idi.

Lakin tale burda da öz qəddar hökmünü verdi. Bu xoş günlər, azadlıq və səadət uzun çəkmədi. Min bir əzabla, qanlar bahasına qurulmuş Milli hökuməti İran dövləti beşikdəcə boğdu. Şairin üsyankar ruhlu şeirlər kitabı mətbəədəcə yandırıldı. Tutulduğu anda məhkəməsiz-filansız qətlə yetirilməsi barədə şahın fərmanı verildi. Şair mübarizəni davam etdirmək və qayıtmaq məqsədilə öz məsləkdaşları ilə bir daha Vətəndən Vətənə mühacirət etmək məcburiyyətində qaldı. 1946-cı il dekabrın 12-də sərhəddə yazdığı "Mən nə gətirdim" şeri Güney Azərbaycan mühacir ədəbiyyatının ilk nümunəsi oldu. O taydan gələn qardaş-bacılarımızın manifestinə, həyat məramına dönən bu şeir tez bir zamanda dillər əzbərinə çevrildi.

Milli demokratik hökumət irtica qüvvələri tərəfindən boğulduqdan sonra Bakıya mühacirət zamanı  "Ədəbiyyat” qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi vəzifəsində işlədi. Ona ali təhsil almaq imkanı yarandı. BDU-nun filologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirdi (1947–1952). 

1958-ci ildən Azərbaycan və SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında redaktor, Ali partiya məktəbində müdavim, "Azərbaycan" qəzetində (Azərbaycan demokratik firqəsinin orqanı) ədəbi-şöbə müdiri oldu Əli Tudə (1952–1962). 

Sonra bütün həyatını bədii yaradıcılığa həsr edir. Ümumittifaq tədbirlərində, Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə, Tbilisidə SSRİ Yazıçılar İttifaqının plenumunda və s. iştirak edib. "21 Azər" (1946), "Əməkdə fərqlənməyə görə" (1959) medalları ilə mükafatlandırılıb.Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif olunub (1984). Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin İdarə Heyətinin üzvü seçilib (1960-cı ildən).Əmək Veteranı (1986), Əməkdar İncəsənət Xadimi (1987), 50 poemanın, 60-a yaxın kitabın müəllifidir. Əsərləri özbək, qırğız, hind, ukrayna, rus, ingilis və s. dillərə tərcümə olunub. 

Əli Tudə ömrü boyu siyasi mühacir olaraq qaldı. Sovet pasportu daşımadı. Bir çox yüksək titul və mükafatlardan məhrum oldu.

1996-cı il fevralın 26-da Bakıda vəfat etdi. Fəxri Xiyabanda dəfn olundu. 

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.10.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Şəhla Qaraşqızı Ağdamlının milli-mənəvi dəyərlərimizin yorulmaz keşikçisi olan Güllü Eldar Tomarlıya həsr etdiyi məqaləsini təqdim edir. 

Ömrüm boyu xalqımın milli geyimlərinə, digər mənəvi dəyərlərinə xüsusi diqqətim, sevgim olub. Evimizdə Azərbaycan xanımının xanım-xatınlığının göstəricisi kəlağayıya sonra ehtiram bəslənilib, onu qorumuşuq. 

Anamı, daha sonra qaynanamı çox vaxt kəlağayıda görmüşəm. Bunu örnək kimi qəbul etmişəm. Özümün gəlinlik örpəyimi ən çətin günlərimdə qorumuşam. Bu örpək mənim xoşbəxt anlarımın şahididir. Ağdam rayonu işğal olunandan sonra el-obamızdan köçkün düşəndə birinci növbədə sandıqda saxladığım milli geyimlərimi götürdüm. Bunların içərisində, əlbəttə, anamın, qaynanamın kəlağayıları və gəlinlik üz örpəyim də vardı.

Bakıda çətin köçkünlük həyatı yaşayanda elə gözüm həmişə kəlağayılarda, milli geyimlərimdə idi. Onları səliqə-sahmanda saxlamaq üçün əlimdən gələni edirdim. Onlar mənim el-obamın yadigarlarıdır.

Günlərin bir günü toyda başı kəlağayılı bir xanım görəndə onu könlümə çox yaxın bildim. Nə qədər yaraşıqlı görünürdü. Bu yaraşıqda onun gözəlliyinə kəlağayı da gözəllik qatmışdı. Tez-tələsik ona yaxınlaşdım, tanış oldum. İlk görüşümüzdən söhbətimiz tutdu. Çünki bizi bir-birinə bağlayan tel vardı. Bu tel kəlağayıydı. 

Güllü xanım Eldar Tomarlı ilə 

tanışlığımızdan sonra tez-tez görüşürük, zəngləşirik. Hər dəfə də başında, yaxud çiynində müxtəlif rəngli və naxışlı kəlağay onu mənə daha yaxından bağlayır və sevdirir. Kəlağayıya ondakı sevginin səbəbini soruşdum. Nənəsinin ona vəsiyyətindən, onun bağışladığı noxudu kəlağayıdan, əvvəllər kəlağayının hansı məna daşıdığını bilməsə də, onun haqqında biliklər öyrənməsindən fəxrlə danışdı. 

Bildirdi ki, evində şəxsi "Kəlağayı Muzeyi" yaradıb. 150-dən çox kəlağayı var muzeyində. Əksəriyyətini kalağayının  dəyərini bilənlər təmənnasız hədiyyə edib. Şəxsi vəsaiti hesabına da xeyli kəlağayı alıb.

Bunları eşidəndə anamın, qaynanamın kəlağayılarını və özümün gəlinlik üz örtüyümü "Kəlağayı Muzeyi"nə hədiyyə  etməyi qərara aldım. İnandım ki, bunlar həmin muzeydə daha etibarlı qorunar. 

Daha sonra Ağdamın Bağman kəndindən Sona xanımın kəlağayısını da muzeyə verdim.

Güllü xanımın işini alqışlayıram, ona bu sahədə dəstək olmağa çalışıram. Müxtəlif yerlərdə, qohum-əqrəbanın evində, ərkim çatan xanımların sandığında kəlağayı görəndə onlara Güllü xanımdan, onun muzeyindən danışıram. Məsləhət görürəm, təklif edirəm ki, bu abır, həya, ismət, gözəllik, yaraşıq rəmzini sandıqda dustaq eləməyin.

Tez sual verirlər ki, bəs neyləyək? Sevinərək cavab verirəm ki, Güllü xanımın muzeyinə hədiyyə edin. Kəlağayıların ən etibarlı saxlama, qorunma yeri o muzeydi. Hətta bildirirəm ki, istəsəniz, sizi həmin muzeyə apararam. Görərsiniz ki, kəlağayılar oranı necə gözəlləşdirib.

Hara gedirəmsə, gözdə qulaqdayam. Gözlərim kəlağayı, şal, gözəl baş örpəkləri axtarır. 

Nə qədər ki, Güllü xanım kimi milli dəyərləri sevən, qoruyan insanlar var, kəlağayı əbədi yaşayacaq, xalqımızı tanıdacaq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.10.2023)

​​​​​​​​​​​​​​

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Təbii ki, yurdumuzun hər qarışı gözəldir. Eləcə də Qərb bölgələrimiz. 
Ədəbiyyat, təhsil ocağı olan Qazax-Ağstafa bölgəsi ədəbiyyatımıza onlarca məşhur yazar, alim bəxş edib. Bu qədim türk yurdu həm də tarixi mahiyyəti böyük olan mədəniyyət abidələri ilə də diqqət çəkir. Nə gizlədim, bu abidələrdən uzun illər ərzində baxımsız qalanı, uçub dağılanı da az olmayıb. Nə yaxşı ki, yeni mədəniyyət nazirimiz tarixi abidələrin qorunması sahəsində dərhal əməli tədbirlərə əl atıb. Nazirin mart ayında bölgəyə səfəri, ən əhəmiyyətli abidələrə baş çəkməsi, əlaqədar təşkilatlara müvafiq göstərişlər verməsi dediyimə sübutdur. 

İndi isə atılan növbəti addım barədə bilgi vermək istəyirəm. Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən regionlarda “Mədəni irsimizi tanıyaq, tanıdaq və qoruyaq” adlı silsilə görüşlər keçirilir. Məqsəd ölkəmizin zəngin tarixi irsinin qorunmasına ictimaiyyətin diqqətinin artırılması, bu sahədə maarifləndirmə işinin təşkili, abidələrin bərpa və konservasiyasına özəl sahənin marağının artırılması və tarixi abidələrin qanunvericilik çərçivəsində istifadəsinin təşviq edilməsidir.
Növbəti belə görüş məhz Qazax-Ağstafa bölgəsində keçirilib. Dövlət Xidmətinin rəisi Səbinə Hacıyevanın başçılığı altında nümayəndə heyəti Ağstafa rayonunda yerləşən “Keşikçidağ” Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu, İsrafil Ağanın evi, Əyyub ağa məscidi, Qazax rayonunda yerləşən “Avey” Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu, Baba Dərviş yaşayış yeri, Didvan qülləsi, Qazax Müəllimlər Seminariyasının binası və İsrafil ağa hamamına baxış keçirib. 
Səbinə Hacıyeva görüşlər zamanı ölkə ərazisində yerləşən abidələrin mühafizəsi işinin gücləndirilməsi istiqamətində atılan addımları qeyd edib. Tarixi irsin qorunması, bərpa-konservasiyası və bu sahədə ictimaiyyətin maarifləndirilməsi ilə bağlı aidiyyəti dövlət orqanları, o cümləndən rayon icra hakimiyyətləri ilə birgə fəaliyyətin qurulmasının vacibliyini diqqətə çatdırıb.
Mədəni irsin mühafizəsinin vacibliyi, bu yöndə digər dövlət qurumlarının və vətəndaşların rolu və məsuliyyəti, mövcud problemlər və həlli yolları müzakirə olunub.
Dövlət Xidmətinin fəaliyyətinin əsas istiqamətləri, abidələrin qorunması, bərpa və konservasiyasında dövlət siyasəti və bölgədə yerləşən mədəni irs nümunələrinin mühafizəsi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər barədə təqdimat nümayiş olunub.
Abidələrin bərpa və konservasiyası, eləcə də turizm məqsədilə istifadəsi istiqamətində fikir mübadiləsi də aparılıb.
Hər bir xalqın öz tarixini sübut etməsi üçün maddi və qeyri-maddi mədəni irsi ən vacib faktordur. Nə xoş bizə ki, xalq olaraq zəngin mədəni xəzinəyə maliyik. Daha, bədxah qonşularımız kimi özümüzdən tarix və mədəniyyət uydurmuruq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.10.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Oxucuların yaradıcılığı layihəsində bu dəfə Günel İbrahimovanın yaradıcılığını diqqətə çəkir. Günel mərhum atasına həsr etdiyi “Yağışla söhbət” şeirini təqdim edir. 

Mən şair deyiləm, dəyərli şairlərimiz üzürlü saysınlar

Salam, yağış, yenə mənəm, 

Səndən dilək diləyən qız,

Gəldim, səndən xəbər biləm,

Yenəmi qaldım atasız?

Gəlmədimi qoxusuna,

Məni həsrətdə qoyanım?

Dedinmi, möhtacam ona,

Bildi, ömrümə qıyanım?

Dedinmi ki, kimsəsizəm,

O gedəndən tək qalmışam?!

Çatdırdınmı çarəsizəm,

Həsrətindən saralmışam?! 

Susma, danış, söylə bir-bir,

Söylə nələr dediyini.

Dil-dodağım əsir tir-tir,

Gözləməyim gəlməyini?

Nə danışdı, nələr dedi,

De, nə vaxta oldu vədi?

İşləyirmi, qolu, əli,

Ayaqlanıb gəzirdimi?

Tapmışdımı əzizlərin,

De, anası yanındamı?

Paylaşırmı dərdin, sərin,

Varlığımız yadındamı?

Bildimi ki, necə zülmə, 

Qoyub gedib yetimlərin?

Yuxumuza gəlmir niyə,

Günahımız nə bizlərin?

Qayıdıbmı bəs yaddaşı,

Xatırlayır indi rahat?

Mələklərdi yol yoldaşı,

Necə gedir orda həyat?

Of ay yağış, ehh ay yağış,

Bayaqdandır, hey susursan,

Bəsdir susdun, sən də danış, 

Sakitcə qulaq asırsan...

Dillən, sən də danış görüm,

Suallar yorur beynimi.

Yollardan yığılsın gözüm,

Danış, rahatlat qəlbimi..

İndi mən susuram, buyur,

Sən başla şirin söhbətə.

Gözümün yaşı quruyur,

Günəş doğdur bu zülmətə.

De ki, atan yaxşı idi,

Sizə salam da yolladı.

Məni görüb çox sevindi,

İşləyirdi əl-ayağı.

De ki, özü dolaşırdı,

Cənnətin güllü yolların,

De ki, məni xatırladı,

Gətirmişəm salamların.

Nolar, de ki, çox yaxşıdı,

Möhtac deyil bir kimsəyə,

De ki, qayıdıb yaddaşı,

Gərək yoxdu dərd çəkməyə.

Niyə belə çox susursan,

İstəyirsən, havalanım?

Sakit sellənib yağırsan,

Danış, başına dolanım...

Susma, dillən, bir dilə gəl,

Səp suyundan, köz yarama.

Dar günümdə sən uzat əl,

Məlhəm elə söz yarama.

Qırma qalan ümidimi,

İnanmışam dostluğuna.

Səndən də üzüm əlimi?

Salma həsrət boşluğuna. 

Bəlkə, səni bezdirirəm,

Çox sual, çox qəmim ilə,

Sinəmdə dərd gəzdirirəm, 

Dedim, mənə çarə elə.

Yordum, sıxdımsa, bağışla,

Vallah onsuz havalıyam,

Ovunmaram sən yağışla,

Mən atasız yaralıyam.

Yaxşı, sən də sus beləcə,

Ovut bircə qoxusuyla,

Ürəyim qanlı gölməçə,

Taqət tapım yuxusuyla.

Bildim, acı bir gerçəkdir,

Gedibsə, yoxdur dönüşü.

Bizə bol səbr gərəkdir,

Çatınca o görüş günü.

Günel ağlar, sinəsində,

Ata boyda dağı vardır.

Qarı vardır zirvəsində,

Atam yenə xan çinardır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.10.2023)

Oktyabrın 10-da Heydər Əliyev Mərkəzində “TASS” informasiya agentliyinin baş direktorunun birinci müavini, Rusiyanın Əməkdar jurnalisti Mixail Qusmanın “Liderin ürəyi” sənədli filminin təqdimatı keçirilib.

AzərTAC xəbər verir ki, ekran əsəri Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illik yubileyinə həsr edilib.

Baş direktorunun birinci müavini Mixail Qusman filmin nümayişindən əvvəl çıxışında bu ilin dahi Heydər Əliyevin adı, yüz illiyi ilə ayrılmaz şəkildə əlaqəli olduğunu vurğulayaraq deyib: “Oktyabrın 10-u xüsusi gündür. Düz 30 il bundan əvvəl 1993-cü il oktyabrın 10-da Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycanın Prezidenti kimi and içib. O, həmin vaxt ən ağır vəziyyətdə olan ölkəni faktiki olaraq xilas edib”.

Mixail Qusman filmin niyə belə adlandırıldığı barədə də danışıb: “Ekran əsəri “Liderin ürəyi” adlandırılıb, çünki Heydər Əliyev bütün həyatı boyu ürəyini qorumadan işləyib, özünü bütövlükdə doğma xalqına həsr edib. Oktyabrın 15-də İlham Heydər oğlunun 2003-cü il seçkilərində inamlı qələbə qazandığı başqa bir tarixin qeyd olunması çox simvolikdir”.

Əməkdar jurnalist qeyd edib ki, Heydər Əliyevin böyük arzusu idi ki, Azərbaycan torpaqlarını işğaldan azad etsin və bayrağı azad edilmiş Şuşada, bütün Qarabağda dalğalansın. “2020–ci il noyabrın 8-də Azərbaycan Bayrağı Şuşada, bu il sentyabrın 20-də isə bütün Qarabağda ucaldılıb”, - deyə o bildirib.

Sonra “Liderin ürəyi” sənədli film nümayiş olunub.

Film Ulu Öndər Heydər Əliyevin xalqın təkidi ilə Azərbaycanda siyasi hakimiyyətə qayıdışı və ölkəyə rəhbərlik etdiyi dövrü əhatə edir. Ekran əsərində belə bir qayıdışın dünya tarixində ilk dəfə baş verdiyi vurğulanır.

Heydər Əliyev Azərbaycan tarixində əsas rol oynayıb və dünya siyasətində dərin iz qoyub. “Liderin ürəyi” sənədli filmi Mixail Qusmanın Bill Klinton, Corc Buş, Jak Şirak, Madlen Olbrayt, Toni Bler, Zbiqnev Bjezinski və digər dünya liderləri ilə Heydər Əliyev haqqında apardığı söhbətləri ehtiva edir. Məhz onun dövründə Azərbaycan strateji tərəfdaşlarının sayını genişləndirərək, beynəlxalq arenada öz mövqeyini möhkəmləndirib. ATƏT və BMT kimi təşkilatlarda ölkənin diplomatiyası fəallaşıb. Uzaqgörən siyasətçi Heydər Əliyev Azərbaycana böyük xarici investisiyalar cəlb edib ki, bu da “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasına gətirib çıxarıb.

Filmin nümayişinin sonunda Mixail Qusman ekran əsərinin ərsəyə gəlməsində göstərdiyi dəstəyə görə Heydər Əliyev Fonduna, eləcə də arxiv materiallarının əldə edilməsindəki dəstəyə görə AzTV-yə, Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinə (AzərTAC) təşəkkürünü bildirib.

Sonra Azərbaycanın Xalq artisti Elçin Əzizov, Xalq artisti Polad Bülbüloğlunun müşayiəti ilə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş “Rekviyem” mahnısını ifa edib. Qeyd edək ki, Azərbaycanın Xalq artisti Polad Bülbüloğlu ekran əsəri üçün şair Yuri Ryaşentsevin şeirlərinə mahnı bəstələyib.

Polad Bülbüloğlu çıxış edərək bildirib: “Bu gün biz azad Qarabağı, azad Azərbaycanı görürük. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illiyi Azərbaycanda və eləcə də digər ölkələrdə qeyd edilir. Bu onu göstərir ki, Heydər Əliyev bu gün də öz xalqını tanıdır”.

Qeyd edək ki, filmdə Heydər Əliyevin Mixail Qusmana verdiyi eksklüziv müsahibələri, onun dəyərli fikirləri, siyasi fəaliyyəti ilə bağlı nadir arxiv kadrları yer alıb. Çəkilişlər Moskvada, Bakıda və Ulu Öndərin doğulduğu Naxçıvanda aparılıb.

“Liderin ürəyi” sənədli filminin rejissoru Valeri Spirin, ssenari müəllifi Marina Deniseviçdir.

Ekran əsəri Azərbaycan, rus və ingilis dillərində hazırlanıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.10.2023)

Yazıçılarımızın əsərlərinin sərhədlər aşması nə xoşdur. Qazaxıstanın Almatı şəhərində Azərbaycanın Xalq yazıçısı Natiq Rəsulzadənin “Jazuşı” nəşriyyatında dərc edilmiş kitablarının təqdimatı olub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Natiq Rəsulzadəyə istinadən xəbər verir ki, görüşü nəşriyyatın baş direktoru Erlan Satıbaldiyev açıb. O bildirib ki, Natiq Rəsulzadə Qazaxıstanda çox sevilir və dəyərləndirilir. Və Erlan Satıbaldayev yeni kitablar barədə ətraflı məlumat verib. 

Natiq Rəsulzadə çıxışında Azərbaycan Prezidenti və Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə torpaqlarımızın 30 illik işğaldan azad edilməsi uğrunda Azərbaycan xalqının ədalətli mübarizəsi, bütün dünyanı heyran edən 44 günlük müharibə və Qarabağda son antiterror tədbirləri barədə ətraflı məlumat verib, oxucuların çoxsaylı suallarını cavablandırıb.

Qeyd edək ki, Natiq Rəsulzadənin "Jazuşı" nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunan kitabları rus dilindədir. Tezliklə bu kitabların qazax dilində nəşrə hazırlanması da nəzərdə tutulur. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.10.2023)

Oktyabrın 11-də Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində "II Türk Dünyası Muzeylər Görüşü" tədbiri çərçivəsində "Türk dünyası simvolu - xalça" adlı beynəlxalq konfrans işə başlayıb.

AzərTAC xəbər verir ki, konfransın açılışında çıxış edən mədəniyyət nazirinin müavini Səadət Yusifova tədbirin Türk dünyasının mədəni irsinin qorunması baxımından çox önəm daşıdığını bildirib. Qeyd edib ki, konfrans çərçivəsində keçiriləcək "Ümumdünya mədəni irsi -xalça", "Xalçanın dili - damğalar" adlı sessiyalar çox böyük maraq doğurur.

TÜRKSOY-un Muzeylər Birliyinin baş koordinatoru Cavid Mövsümlü konfrans iştirakçılarını salamlayaraq qeyd edib ki, bu tədbirin TÜRKSOY-un 30 illik yubileyi ilində keçirilməsi çox önəmlidir. Bildirib ki, Bakıda keçirilən ikigünlük konfransdan sonra tədbir Şuşa şəhərində davam edəcək.

Konfransda Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkmənistan və Qaqauz Yerindən (Moldova) olan 30-dan çox mütəxəssis məruzələrlə çıxış edəcək.

İkigünlük konfransa türk dövlətlərindən olan muzey rəhbərləri və nümayəndələri, muzeyşünaslar, TÜRKSOY-un rəhbərliyi, eləcə də digər rəsmi şəxslər qatılıb.

Tədbir Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı (TÜTKSOY) və Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.10.2023)

Bu il görkəmli muzeyşünas və mətnşünas, Əməkdar mədəniyyət işçisi, Hüseyn Cavidin Bakıdakı ev-muzeyinin və C.Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyinin direktoru olmuş Turan Cavidin anadan olmasının 100 illiyi qeyd edilir. Bununla əlaqədar Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında Turan Cavidin həyat və yaradıcılığına həsr edilən “Cavid nəslinin qoruyucu mələyi” adlı videomaterial və “Cavidlər nəslinin son yadigarı” adlı biblioqrafik icmal hazırlanıb.

Kitabxanadan aldığımız məlumata görə, hazırlanmış “Cavid nəslinin qoruyucu mələyi” adlı videomaterialda Turan Cavidin mürəkkəb, ziddiyyətli dövrlərə təsadüf edən ömür yolu, bədii fəaliyyəti haqqında məlumatlar təqdim edilir. Həmçinin materialda Turan xanımın atası, görkəmli dramaturq Hüseyn Cavidlə bağlı uşaqlıq xatirələri, görkəmli şairin irsinin toplanmasında, qorunmasında, təbliğində, nəşrində və gələcək nəsillərə çatdırılmasında, şairin Bakıdakı ev-muzeyinin yaradılmasında və fəaliyyətində olan müstəsna əməyi haqqında faktlar yer alır.

Materiallarda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və Prezident İlham Əliyevin onun şəxsiyyətinə olan dərin hörmət - ehtiramından bəhs olunur, Turan xanımın Ulu Öndərlə olan foto və videogörüntüləri təqdim edilir.

“Cavidlər nəslinin son yadigarı” adlı biblioqrafik icmalda Turan xanımın redaktə etdiyi, onun həyat və bədii fəaliyyəti haqqında qələmə alınan “Cavid, Mişkinaz. Hüseyn Cavid haqqında xatirələr”, “Cavid, Hüseyn. Əsərləri”, “Turan Cavid: ömür salnaməsi”, “İnsan ömrü bir dalğa kimi...”, “Vaxtdan uca” kimi kitabların biblioqrafik təsviri və annotasiyası təqdim edilir.

Materiallarda Cavid əfəndinin ömür-gün yoluna işıq saçan, böyük şairin faciəli taleyindən, zəngin bədii irsindən bəhs edən “Cavidnamə” əsərinin müəllifi, “Ədəbiyyat” qəzetinin baş redaktoru Azər Turanın Turan Cavidlə bağlı xatirələri də yer alıb.

Hazırlanmış material kitabxananın rəsmi saytında https://ryl.az/ və sosial şəbəkələrində yerləşdirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.10.2023)