Super User

Super User

Çərşənbə axşamı, 11 Oktyabr 2022 12:00

55 yaşın təbrikləri

 

Xəbər verdiyimiz kimi, Bakı Ekspo Mərkəzində VIII Beynəlxalq Kitab Sərgisi çərçivəsində Əməkdar mədəniyyət işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Zöhrə Əliyevanın baş redaktorluğu ilə nəşr olunan “Mədəniyyət/Culture” jurnalının fəaliyyətə başlamasının 55 illiyi qeyd olunub.

 

İndi isə təfərrüatla: Həmin tədbirdə iştirak edən “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşı bildirir ki, tədbir maraqlı keçib, əsl yubiley ovqatı duyulub. 

Nəşrin slayd-şou ilə təqdimatını nümayiş etdirən Zöhrə Əliyeva “Mədəniyyət/Culture” jurnalının kontentində başlıca mövzulardan birinin də “Vahid türk dünyası” və onun inkişafda olan mədəniyyəti mövzusu olduğunu deyib: “Kitab sərgilərimiz hər zaman belə möhtəşəm keçirilir və bu çox gözəl bir təşəbbüsdür. Biz Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bütün sənət və mədəniyyət ocaqları ilə, müqtədir müəlliflərlə əməkdaşlıq edirik. Jurnalımızın müxtəlif rubrikaları sırasında “Nizami-880” rubrikası yaradaraq, daha sonra eyniadlı xüsusi buraxılışı nəşr etdik və bu oxucunun inanılmaz marağına səbəb oldu. Bundan əvvəl isə “Nəsimi-650” xüsusi buraxılışına görə “Humay” mükafatına layiq görüldük. Mütəmadi olaraq Azərbaycan, özbək, türk ədəbi əlaqələri və s. mövzularda məqalələr yerləşdiririk. “Mədəniyyət/Culture” jurnalı əvvəllər müxtəlif adlarla çap olunsa da eyni jurnalın mənəvi varisidir və biz gözəl ənənələri ləyaqətlə davam etdirərək bu gün onun 55 illiyini qeyd edirik. Jurnal 1000 tirajla çap olunur və Azərbaycanın bütün regionlarına göndərilir. Biz jurnalın mənəvi simasının daim inkişafa doğru dəyişməsi naminə maksimum dərəcədə işlər görmüşük və yenə də görürük. Dediyim kimi, jurnalımızın Azərbaycan mədəniyyətini təbliğ edən müxtəlif rubrikaları var. Jurnal Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının elmi nəşrlər siyahısına daxil edilib və nəşrin “Elm” rubrikasında hər dəfə təxminən 20-25 elmi məqalə dərc olunur. Belə ki, jurnal ölkənin elm adamlarının böyük marağına səbəb olub və hətta bir çox alimlərimiz öz məqalələrini məhz bu jurnalın səhifələrində görmək istəyirlər. Peşəkar musiqiçilərimizdən bizə müraciətlər olunur, bu da bizim üçün çox sevindirici haldır. Bizim oxucu əhatəmizin əsas hissəsi həm də region oxucusu olduğu üçün “Bizə yazırlar” rubrikamız çox məşhurdur. Jurnalda, həmçinin öz doğma dilimizlə bərabər bir çox dillərdə də məqalələr çap olunur. Həmkarlarımızı da unutmuruq, biz jurnalistlərimiz və fotoqraflarımız haqqında da jurnalımızda layihə işləmiş və bir il boyu onu davam etdirmişik. Rubrikalarımız mütəmadi olaraq yenilənir. “Qarabağ Azərbaycandır”, “Səhnədən hərb meydanına”, “Mədəniyyətdən əbədiyyətə”, “Multikulturalizm”, “Ədəbiyyat”, “Musiqi”, “Teatr” və s. mövzular bizim əsas mövzularımızdır. Həmçinin “Uzaqdakı yaxınlar” rubrikamız var ki, burada bizim xaricdə yaşayan mədəniyyət xadimlərimiz, sənətçilərimiz barədə gözəl reportajlar çap olunur. Başda mədəniyyət naziri Anar Kərimov olmaqla bir çox tanınmış ziyalılarımız, akademik və elmlər doktorları jurnalın idarə heyətinin üzvləridir. Onlar da öz məqalələrini jurnalımızın səhifələrində görməkdən məmnun olurlar”, - deyə Zöhrə Əliyeva bildirib.

 

2015-ci ildən “Mədəniyyət/Culture” jurnalına rəhbərlik etdiyini vurğulayan Z.Əliyeva nəşrin gələcək perspektivlərindən söhbət açıb: “Jurnal 1967-ci ildən fəaliyyətdədir. Bu müddət ərzində jurnalın bir neçə dəfə adı dəyişib. Jurnalın təsisçisi Mədəniyyət Nazirliyidir. Çalışırıq ki, jurnal oxucunun marağına səbəb olsun və qarşıya qoyduğu missiyanı yerinə yetirsin. Bizə ünvanlanan oxucu məktublarında jurnalın öz adını doğrultduğunu eşidirik, bu da bizi çox sevindirir və işimizə məsuliyyətimizi daha da artırır".

 

Yazıçı, jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi Rəşad Məcid bu tədbirdə iştirakından məmnunluğunu bildirib: “Jurnalınız haqqında ətraflı məlumat verdiniz. Sevgi və şövqlə danışdınız. İnsanın sənətinə, öz gördüyü işinə bu cür sevgisi bizə də ruh verir və bu çıxışınızda öz gördüyünüz işinizə böyük hörmət, ehtiram var idi. Jurnalınızın 55 yaşını təbrik edirəm. Bu gün burada Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində doğma və əziz insanları görmək insanda fərqli təəssüratlar yaradır. Bu cür insanlarla belə bir kitab bayramında rastlaşmaq xoşdur. Buna görə də mən Mədəniyyət Nazirliyinə təşəkkür edirəm ki, davamlı şəkildə belə vacib və gözəl ənənələrə sadiq qalaraq bu cür kitab sərgiləri keçirirlər. Biz ötən ay Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Şuşada Xurşidbanu Natəvanın 190 illiyinə həsr olunmuş yubiley mərasimində də olduq və çox gözəl tədbir keçirildi. Bu sevindirici haldır ki, ölkəmizdə bir-birinin ardınca belə mötəbər yığıncaqlar, tədbirlər təşkil olunur”.

 

Ədəbiyyatşünas, professor Asif Rüstəmli də öz təbrikini çatdırıb: “Mən də bu təbriklərə qoşuluram və qeyd etmək istəyirəm ki, Cümhuriyyətdən əvvəlki dövrü nəzərə alsaq o dövrlərdə çap olunan jurnallarımızdan çoxu müxtəlif səbəblərdən fəaliyyət göstərə bilməyib. Bu gün bizim burada qeyd etdiyimiz “Mədəniyyət/Culture” jurnalının 55 yaşı çox dolğun yaşdır və böyük uğurdur. Bu jurnal yalnız Azərbaycan mədəniyyətini əhatə etmir, o həmçinin daha geniş xronoloji çərçivədə özünü təqdim edir. Burada elmi tədqiqat işləri, elmi araşdırmalar, eyni zamanda, Azərbaycan mədəniyyətinin görkəmli şəxsiyyətləri haqqında araşdırmalar yer alır. Bu isə çox təqdirə layiq addımdır”.

 

Musiqişünas, Əməkdar incəsənət xadimi, professor Zümrüd Dadaşzadə jurnal əməkdaşlarına xoş arzularını bildirərək deyib: “Çox şadam ki, mən bu gün bu tədbirə qoşula bildim. Neçə vaxtdır Üzeyir Hacıbəyli festivalından başlayaraq musiqi həyatımız çox zəngin, eləcə də rəngarəng keçir. Jurnalınızın 55 yaşı münasibətilə sizi və bütün əməkdaşlarınızı təbrik etmək istəyirəm və sizin AZƏRTAC-a verdiyiniz müsahibəni də oxudum, anladım ki, sizin bu işdə olan əziyyətləriniz, eyni zamanda, uğurlarınız təqdirəlayiqdir, alqışlanandır. Jurnalın hazırkı obrazı çox fərqlidir və bu gün bu jurnal həqiqətən biz sənətşünaslar, həmçinin musiqişünaslar arasında çox böyük nüfuz qazanıb. Mən özüm də dəfələrlə bu jurnala məqalələr vermişəm. Mənim Zöhrə Əliyeva ilə tanışlığım uzun illərə söykənir və o, illərlə televiziyada mədəniyyətə dair verilişlər aparıb. O, bütün bu mədəniyyət sahəsinə çox gözəl bələddir və belə bir təcrübə də özünü bu jurnalda büruzə verir. Mən bunu çox yüksək dəyərləndirirəm və Zöhrə xanıma gələcək işlərində də uğurlar arzulayıram”.

 

Əməkdar jurnalist, professor Qulu Məhərrəmli jurnalın fəal oxucularından olduğunu vurğulayaraq qeyd edib ki, jurnalın özünü tapmayanda elektron versiyasını böyük həvəslə oxuyur: “Son nömrələrin birində mənim də Nizami Gəncəvi ilə bağlı materialım çap olunub. Bu yazı Nizami metrostansiyasında olan onun əsərlərindən ibarət illüstrasiyalar haqqında olan yazıdır. Yazımın bu jurnalda dərc edilməsindən qürur duyuram. Mən ilk dəfə Zöhrə xanımı televiziyada tanımışam. AzTV-də veriliş aparırdı və verilişin də bu günlə səsləşən çox romantik adı var idi – “Kitab köşkü”. Televiziyamızın tarixində ən intellektual aparıcılardan biri də Zöhrə Əliyevadır. Çox sevinirəm ki, Zöhrə xanım həmin ruhla, məsləklə, sevgi ilə bu işini “Mədəniyyət/Culture” jurnalına verir. Qeyd etmək istərdim ki, keçirilən bu kitab sərgisi də möhtəşəmdir. Hər bir kitab abidədir və bizdə jurnal mədəniyyətinin də ayrıca yeri var. XX əsrin əvvəllərindən bu yana açılan qəzetlər və təşkilatların adında iki söz daha çox vurğulanır - maarif və mədəniyyət. Maariflə mədəniyyət bir yerdə olanda isə daha gözəl olur. Hesab edirəm ki, “Mədəniyyət/Culture” jurnalı bu gün bizim təkcə mədəniyyətimiz üçün deyil, ümumən həyata, sənətə, teatra, kinoya və bununla birgə insanlığa bir işıqdır. Bu özlüyündə bir estetikadır, gözəllikdir. Zöhrə xanım başda olmaqla, bu işləri ərsəyə gətirən yaradıcı kollektivə təşəkkür edirəm”.

 

Tədbirdə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, şair Akif Azal müəllifi olduğu “Xarıbülbül” şeirini səsləndirib.

 

Sonda jurnalın baş redaktoru Zöhrə Əliyeva Mədəniyyət Nazirliyinə və iştirakçılara, qonaqlara təşəkkürünü bildirib.

Çərşənbə axşamı, 11 Oktyabr 2022 10:00

Şuşa xalçalarından “Bağçada güllər”

 

Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilən “Şuşa mədəniyyətinin inciləri” layihəsinin “Qarabağ xalçaçılıq məktəbi – Şuşa” bölməsi üzrə növbəti təqdimat Şuşa qrupuna aid “Bağçada güllər” xalçasına həsr olunub. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Qarabağ xalçalarının ornamentləri öz bədii dəyər və orijinallığına görə bənzərsizdir. Bu cür ornamentlərdən biri də XX əsrin əvvəlinə aid Qarabağın “Bağçada güllər” xalçasında təsvir edilmiş xarıbülbül gülüdür.

Xarıbülbül Azərbaycan florasının nadir endemik bitkisidir. Onun digər adı Qafqaz qaş Səhləbidir. Şuşanın rəmzi olan xarıbülbül əsasən bu doğma şəhərin dağlarında bitir. Onun əsas yayıldığı ərazi Cıdır düzüdür. Xarıbülbül gözəllik, zərifliklə yanaşı, həm də cəsarət rəmzi hesab edilir.

Tərcümə Ümid Nəccarinindir

 

Lulzim Tafa professordur, Priştinada AAB Universitetinin rektorudur. Həm də şairdir.

1970-ci ildə Kosovo Respublikasının Lipcan şəhərində anadan olub. Priştina Universitetinin Hüquq fakültəsində bakalavr və magistr təhsilini alıb, Sarayevo Universitetində isə doktorantura təhsilini  başa vurub.

1999-cu il müharibəsi zamanı o, Kosovoda olub. Onun bütün əmlakı, o cümlədən kitabxanası, şəkilləri və ən əsası 300-dən çox şeiri olan əlyazması evi ilə birlikdə yandırılıb. Müharibədən sonra o, şeir yazmağa davam edib, insan haqları və azadlıqları sahəsində məşğul olmağa başlayıb.

O, çoxsaylı kitab və şeir toplularının müəllifidir. Şeirləri dünyanın bir neçə dilinə tərcümə olunub və müxtəlif müəlliflər tərəfindən bir çox antologiyalara daxil edilib.

İndiyədək onun əsərləri ingilis, alman, italyan, serb, xorvat, Monteneqro, Bosniya, makedon, rumın, fransız, ərəb, yunan, türk, İsveç, macar, rus, fars dillərinə tərcümə olunub.

O, dünyanın ən məşhur alban şairlərindən biri olmaqla yanaşı, həm də ən çox tərcümə edilən şairdir. Dünyanın hər yerindən nəşriyyatlar onun kitablarını tərcümə edib nəşr etdirirlər. Kosovadan olan müəlliflər və ədəbiyyatşünaslar onun bədii yaradıcılığını çox yüksək qiymətləndirirlər. Ədəbiyyat sahəsində ən məşhur beynəlxalq ədəbi jurnallarda da onun əsərləri dərc olunmaqdadır.

***

DAŞLAR İLƏ DANIŞIQ

 

Səninlə danışmaq istəyirəm,

inanılası bir şey üçün…

Buraya kimi hiss etmisənmi dərdi?

Günəş yandıracaq səni,

ürəyin özləyibmi onu?

Səni kim dondurdu?

Ona görə heç bir oddan söhbət gedə bilməz,

O, səni əridə bilərmi?

 

 

GÜNƏŞ İLƏ DANIŞIQ

 

Səninlə danışmaq istəyirəm,

yalnız səninlə.

Kimsə sənə toxuna bilibmi

əlləri ilə?

Gözlərin yaşla doludur.

 

 

BİZƏ DEDİLƏR

 

Buraya kimi gülmüsənmi,

yoxsa ağlamısan?

Doğulduğun gündən

qanlar sakit dayanmır.

Səni kəssələr belə,

kiminlə danışırsan,

sevgiyə çevrildimi?

Bir gizli sirrinmi var,

Nəyi min qıfıl altında gizlətmisən?

 

 

TAXTA İLƏ DANIŞIQ

 

Səbrinə görə sənə aşiqəm,

ağızdan çıxan bir səs ki,

eşitmirsən onu.

Baltadan çəkinirsən

səni gözlədiyini bildiyində,

oddan qorxursan,

yanacağını bildiyində

 

 

YER ÜZÜ KİMİDİR ŞEİR

 

Yer üzü kimidir şeir,

bir çox insanı var,

yorucu.

Okeanları var,

dağları, təpələri,

daş, taxta, meyvə,

şirin meyvə ağacları,

soyuq fəsillər və aşiqanə küləklər,

kədərli…

Su, torpaq, çiçək,

sarmaşıq gülləri,

məzarlıqda otları,

bataqlıqları…

Yer üzü kimidir şeir,

Bir azca böyük…

 

 

ÜZÜNÜ XATIRLAYIRAM

 

Üzünü xatırlayıram,

gözyaşı qana dönüb

mənim üzərimdə….

Dilini xatırlayıram,

bir ilandır qara zəhəri ilə

taleymi özünə düyünləyib.

Sən yatarkən,

yuxudan dururam,

xatirələrinlə baş-başa qalıram.

 

 

BİR XOŞ GECƏ YAĞIŞLA

 

Bir xoş gecə yağışla,

şəhərin sükutu öldürür məni,

gecikmiş fəsillər,

islaq və nəm bir şəhərdə…

Bir xoş gecə yağışla,

yalqız bir qonaq,

islaq və nəm bir şəhərdə,

bir yerdə uzanıb yatacaq.

Bir xoş gecə yağışla,

ayaq izlərimi silməyəcəkdir,

qan qoxusu verən bir şəhərdə…

 

 

 

Çərşənbə axşamı, 11 Oktyabr 2022 09:00

Xalça Muzeyinə “Humay” mükafatı təqdim olunub

 

Bakılı” Beynəlxalq Mədəniyyət Cəmiyyəti və “Humay” Milli Mükafatı Akademiyası tərəfindən təsis olunan “Humay” milli mükafatının builki qalibləri məlum olub. “Humay” Milli Mükafatı Akademiyasının üzvləri tərəfindən verilən mükafata zəngin, genişmiqyaslı fəaliyyəti, uğurları, ölkəmizin mədəni həyatında oynadığı önəmli rolu nəzərə alınaraq, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi də layiq görülüb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi davamlı şəkildə kolleksiyalarını nadir sənət inciləri ilə zənginləşdirir, ekspozisiyasını yeniləyir. Xalçaçılıq sənətinin inkişafı, qədim xalçatoxuma texnikalarının dirçəldilməsi, onların əsasında ümumbəşəri əhəmiyyətli əsərlərin yaradılması istiqamətində yeni-yeni layihələr reallaşdırır. Milli mədəni irsimizi qoruyub saxlayan muzey xarici ölkələrlə əməkdaşlıq əlaqələrini genişləndirir və beynəlxalq aləmdə öz nüfuzunu ilbəil artırır. Ölkəmizdə və xaricdə saysız-hesabsız sərgilər, tədbirlər təşkil edir, həmçinin elmi müzakirələr, beynəlxalq elmi-praktik konfranslar, simpoziumlar keçirir. Fəaliyyətinin bütün istiqamətlərində hər yaş qrupuna aid insanları, o cümlədən ölkəmizin ilk inklüziv muzeyi kimi fiziki məhdudiyyətli şəxsləri daim diqqətdə saxlayır.

Görülən bu və digər işlərin nəticəsidir ki, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi “Avropanın ən yaxşı muzeyi-2018” müsabiqəsində “Muzey sahəsində ictimaiyyətlə işin qurulmasında innovasiyaların tətbiqinə görə” sertifikatına, ardıcıl olaraq, bir neçə il “TripAdvisor”un “Mükəmməllik sertifikatı”na layiq görülüb, həmçinin ölkəmizin ən çox ziyarət edilən muzeyi olub.

Bu gün “Humay” milli mükafatına layiq görülməsi də muzeyin fəaliyyətinə verilən yüksək dəyərin göstəricisidir.

Qeyd edək ki, “Humay” milli mükafatının rəmzi olan “Humay” ilahəsi muzeyin direktoru Şirin Məlikovaya təqdim olunub.

Çərşənbə axşamı, 11 Oktyabr 2022 08:25

Opera və Balet Teatrında “Babək“ baletinin premyerası olub

 

Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında 114-cü teatr mövsümünün ilk premyera tamaşası Aqşin Əlizadənin “Babək“ baletinin premyerası olub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, Xalq artisti, bəstəkar Aqşin Əlizadənin ötən əsrin 80-ci illərində yazdığı və 1983-cü ildə Xalq artistləri Rəfiqə Axundova və Maqsud Məmmədovun quruluşunda tamaşaya qoyulan “Babək“ baletinin günümüzlə səsləşən mövzusu onun yenidən səhnəyə qayıdışına səbəb olub.

Bildirilib ki, IX əsrdə xalq qəhrəmanı Babəkin ərəb istilaçılarına qarşı 20 ildən artıq bir müddətdə davam edən mübarizəsi Azərbaycan xalqının mübarizələrlə zəngin olan tarixində önəmli yer tutur və bu gün xalqımızın erməni işğalçılarına qarşı 30 ildən bəri davam edən Vətən müharibəsinin qələbəmizlə başa çatdığı və Zəfər günümüzü qeyd etməyə hazırlaşdığımız günlərdə “Babək“ baletinin səhnəyə qoyulması və nümayişi çox aktualdır.

Tamaşaya gənc xoreoqraf, Xalq artisti Kamilla Hüseynova quruluş verib. İlk quruluşun librettosu əsasında səhnəyə qoyulan baletin librettosuna cüzi əlavələr edilib.

Tamaşanın dirijoru və musiqi rəhbəri dirijorların A.Dorati adına müsabiqəsinin laureatı Orxan Həşimov, quruluşçu rəssamı isə Əməkdar mədəniyyət işçisi Tehran Babayevdir.

İki pərdəli tamaşanın dekorasiyaları Tehran Babayev tərəfindən hazırlanıb.

Tamaşada əsas rolları Əməkdar artistlər Anar Mikayılov (Babək), Makar Ferştandt (Əmir), Cəmilə Kərimova (Alnisa), balet artistlərinin Almaniyada keçirilən beynəlxalq müsabiqəsinin laureatı Ayan Eyvazova (Pərişad), gənc solist Seymur Qədiyev (Cavidan) ifa ediblər.

Qeyd edək ki, böyük uğurla baş tutan “Babək" baleti Opera və Balet Teatrının xalqımızın şanlı Zəfər Gününə hədiyyəsidir

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” olay-a istinadən xəbər verir ki, sənətçilər bundan sonra Xəzər TV ilə əməkdaşlıq edəcək.

Önümüzdəki günlərdə yeni serialla tamaşaçı qarşısına çıxmağa hazırlaşan "İlk Media"nın yeni layihələri də "Xəzər"də yayımlanacaq.

Qeyd edək ki, İlkin və komandasının "Bozbash Pictures", "Buğlama" kimi layihələri uzun illər ATV-də yayımlanıb. Daha sonra "Space" TV-yə keçən komanda istədiyi nəticəni əldə edə bilməyəndən sonra Xəzər TV ilə müqavilə bağlayıb.

 

Parisdə UNESCO-nun mənzil qərargahında qurumun İcraiyyə Şurasının 215-ci sessiyası işə başlayıb. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” Qərb mediasına istinadən xəbər verir ki, sessiyanın açılış mərasimində Qananın prezidenti Nana Akufo-Addo çıxış edərək, UNESCO-nun dünyada təhsil və mədəniyyət sahəsində gördüyü işləri təqdir edib.

Sessiya iştirakçıları 214-cü sessiyadan sonra həyatını itirmiş UNESCO ilə əməkdaşlıq etmiş həmkarların xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.

Sessiyada İcraiyyə Şurasının 215-ci sessiyasının yekun gündəliyi müzakirə edilərək təsdiqlənib. 

UNESCO-nun Baş direktoru Odri Azule keçən dövr ərzində UNESCO-nun mandatına uyğun olaraq, beynəlxalq səviyyədə görülmüş işlərdən, keçirilən tədbirlərdən söz açaraq, kollektiv məsuliyyətin vacibliyinə toxunub.

Sonra üzv ölkələrin milli çıxışları dinlənilib. 

Oxuculara bildirək ki, Plenar iclasda İcraiyyə Şurasının 28 üzv ölkəsi, eləcə də qurumun üzvü olan Azərbaycan milli bəyanatla çıxış edəcək.

Varis yazır

 

10 oktyabrda dünyaya gələn və dünyadan köçən məşhurlar kimlərdir? Bəs bu günə hansı əlamətdar hadisələr təsadüf edir? Bu gün hansı bayramlar qeyd edilir?  Beynəlxalq təqvimə görə bu günün ən əlamətdar hadisəsi Cüzeppe Verdinin doğum günü, biz azərbaycanlıların məntiqinə görə isə bu günün ən kuryoz təntənəsi  ermənilərin qeyd etdikləri bayramdır. Təfsilatlar yazının içində.

 

10 oktyabr. Ümumdünya psixiki sağlamlıq günü

1992-ci ildən qeyd edilən bu gün diqqəti psixiki xəstəlikdən əziyyət çəkən insanlara yönəltmək məqsədi güdür. Hazırda dünyada 450 milyon insan bu cür xəstəliklərdən əziyyət çəkir. Qərb ölkələrində hər yeddinci adam ya paranoiddir, ya şizofrenikdir, ya da depressiya, yaxud alkoqolizmdən müalicə alır. Psixiki xəstəliklərin əsas səbəbkarı isə stress adlı düşməndir, o düşmən ki, günümüzün əsas mənfi qəhrəmanıdır.

10 oktyabr. Ümumdünya Ölüm hökmüylə mübarizə günü

“Ölüm hökmü” vəhşi və qeyri-insani praktikadır. Ona 21-ci əsrdə yer yoxdur”. BMT-nin 8-ci Baş Katibi Pan Qi Munun çağırışındandır bu cümlələr. Qeyd edək ki, Ölüm hökmü əleyhinə Ümumdünya Koalisiyası 2002-ci ildə Romada yaranıb, bura 150 təşkilat daxildir.

Bu gün dünyada cəmi 65 ölkədə ölüm cəzası qalır. Onlardan birinin də demokratiya ixracatçısı hesab edilən ABŞ-ın olması təbii ki, təəccüb doğurur. Bəli, ABŞ-ın 32 ştatında hələ də insanlar edam edilir. Ən çox icra edilən ölüm hökmünə bilirsiniz hansı ölkələrdə rast gəlinir? İran, İrak, Səüdiyyə Ərəbistanı və Misirdə - ; müsəlman ölkəsində. Növbəti ölkə isə Çindir.

10 oktyabr. Beynəlxalq Sıyıq günü

World Porridge Day - Beynəlxalq Sıyıq günü oktyabr ayına xüsusi gözəllik verir. Bu günü əksər dünya ölkələri qeyd edir. Ən populyar sıyıq isə bilirsiniz hansıdır? Təbii ki mannı sıyığı. Amma bizim öz milli sıyıqlarımız da var, birinə südlüaş, digərinə xəşil deyirik. Ən dadlı da elə öz milli sıyıqlarımızdır.

10 oktyabr. Ermənilərin bugünkü bayramı

İndi sizə bir şey deyim, ancaq gülməyin. Bu gün Ermənistanda kimyəvi qoşunlar günüdür. Bunlar yəni belə dərinə gediblər ki, hətta ABŞ, Rusiya kimi hərbi derjavalar belə ayrıca qeyd etmədiyi kimyəvi qoşunlar gününü qeyd edirlər? Hanı bunların kimyəvi silahları, poliqonları, hanı xüsusi hazırlıq məktəbləri? Neçə mütəxəssisləri var bu sahədə? Gülünc və absurddur, gözə kül üfürmək buna deməzlərmi?

Sizdən kim lətifə söyləməyi xahiş etsə ona bax bu lakonik lətifəni söyləyin: 10 oktyabr - Ermənistanda kimyəvi qoşunlar günüdür.

Və digər

1963-cü ilin bu günündə məşhur türk aktrisası Hülya Avşar dünyaya gəlib.

1943-cü ilin bu günündə ingilis yazışısı Corc Oruel ilk dəfə “soyuq müharibə” terminindən istifadə edib.

1933-cü ilin bu günüdə ABŞ universamlarında ilk dəfə yuyucu vasitə - “poroşok” gözə görünüb.

Dreft adlı bu vasitənin üzərinə də belə yazılıbmış: “Möcüzə molekulun sayəsində parçadan çirki sovurub çıxarır”.

1919-cu ildə Antanta RSFSR-ə qarşı iqtisadi sanksiyalar elan edib. 1875-ci ildə rus yazıçısı Aleksey Tolstoy (Lev yox a) dünyasını dəyişib.

1813-cü ildə dünyaşöhrətli italyan bəstəkarı Cüzeppe Verdi dünyaya gəlib.

680-ci ildə Məhəmməd peyğəmbərin nəvəsi  - Əli ibn Abu Talibin oğlu, 3-cü şiyə imamı Hüseyn ibn Əli işıqlı dünyadan köçüb.

 

Bazar ertəsi, 10 Oktyabr 2022 16:00

Rəsm Qalereyası: Katerina Lısovenko, “Adsız”

Rəsm Qalereyası: Katerina Lısovenko, “Adsız”

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, 55 illik yubileyini qeyd edən jurnal bu sayını ötən illərdə səhifələrində dərc edilmiş seçmə yazılara həsr edib.

Tarixində ilk dəfə böyük həcmdə və fərqli formatda nəşr edilmiş xüsusi nömrənin ideya müəllifi jurnalın baş redaktoru Qulu Ağsəsdir.

Dərgi filologiya elmləri doktoru Abid Tahirlinin "Ulduzlar: parlayan, sayrışan və... sönənlər" başlıqlı yazısı ilə açılır. Yazıda mətbuatımızın, eləcə də 55 illik şərəfli və layiqli yol keçmiş "Ulduz"un tarixinə nəzər salınır, dərginin hazırda həyata keçirdiyi və perspektiv layihələrindən söhbət açılır.

Dərc edilmiş yazılara gəlincə, ilk öncə 1967-ci ilin fevral sayından unudulmaz yazıçı Mir Cəlalın "Abadlıq", 1973-cü ilin dekabr sayından Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının "Mənim rəqibim", 1990-cı ilin fevral sayından Afaq Məsudun "Qəza" hekayələri diqqəti cəlb edir. Nurəddin Babayevin 1971-ci ilin noyabr sayında dərc edilmiş "Qızlar, sözüm sizədir" yazısının əsasını müəllifə yazılmış iki məktub və dövrün gəncliyi haqda yazıçı mülahizələri təşkil edir.

 

1971-ci ilin dekabr sayında yer almış "Ustad" məqaləsi Xalq şairi Osman Sarıvəllinin Aşıq Ələsgərin 150 illik yubileyi haqda təəssüratlarını, korifey bəstəkarımız Qara Qarayevin 1975-ci ilin dekabr sayında dərc edilmiş "Üzeyir Hacıbəyov haqqında söz" sərlöhvəli yazısı isə böyük bəstəkarın anadan olmasının 90 illiyi ilə əlaqadər düşüncələrini özündə ehtiva edir. Eləcə də teatrşünas və jurnalist Qulam Məmmədlinin 1981-ci ilin iyun sayında dərc edilmiş "Gənclərin "Molla Nəsrəddin" müəllimi" məqaləsi eyniadlı jurnalın 75 illiyinə həsr edilib. Habelə Firudin Şuşinskinin uzaq 1977-ci ilin oktyabr sayında işıq üzü görmüş "Qarabağın "Şur"u" adlı yazısı "Şur" ansamblının keçdiyi 25 illik tarixinə işıq tutur. 1978-ci ilin iyul sayında Dilbər Axundzadə ömür-gün yoldaşı Mikayıl Müşfiqi "Müşfiqli günlərim" deyə xatırlayır. Yazıçı Elçin Əfəndiyev 1982-ci ilin aprel sayında "Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı haqqında düşüncələr" tənqidi məqaləsi ilə ədəbiyyatşünaslığın bu sahəsinin tarixinə nəzər salır, təhlillər aparılır və inkişaf yolları axtarılır.

Yazıçı Anarın 1985-ci ilin avqust sayında təqdim edilmiş "Qarabağ şikəstəsi" reportaj-yazısı müəllifin Ağdama, Şuşaya, Laçına səfəri ilə bağlı təəssüratları ilə çərçivələnmir, maraq kəsb edən bir sıra tarixi məqamlara aydınlıq gətirir. Şair Qabilin "Fayton", Musa Yaqubun "Nazim həsrəti", Seyran Səxavətin "Duman və nənəm", Aşıq Şəmşirin "Ulduz"un qonağıyam", Ramiz Əliyevin "Bakı-Ağdam", Nüsrət Kəsəmənlinin "Anama", Əli Kərimin "Nə xoşbəxt imişəm bir zaman", Vahid Əzizin "Lövhələr", Xəli Rzanın "Kişi əlləri", Zəlimxan Yaqubovun (Yaqub) "Üç telli durna", Məmməd Arazın "İlhamım", Dilsuzun "Sevdiyim şairə məktub" , Eldar Baxışın "Davalı günlərin gözləri acdı", Şamxal Rüstəmin "Bircə biləydim məni kimin qarğışı tutdu", Adil Cəmilin "Bu yoxuşu çıxasıyam", Paşa Əlioğlunun "Naxçıvanda dağlar, buludlar, torpaq və ağaclar", Oqtay Rzanın "Səs", Məmməd İsmayılın "Bir adam yol gedir məndən qabaqda", Akif Səmədin "Sən Arazdan keçəmməzsən", Bəxtiyar Vahabzadənin "Qorxu" kimi yaddaqalan poeziya nümunələri jurnalın 67-80-cı illər aralığında, fərqli saylarında dərc edilib. "Ulduz"un redaktorlarından" bölməsində isə müxtəlif zamanlarda jurnala rəhbərlik etmiş Yasif Nəsirlinin (1967-1968), Cabir Novruzun (1968-1972), Akif Hüseynovun (1972-1973), Əhməd Cəmilin (1973-1976), Yusif Səmədoğlunun (1976-1987), Abbas Abdullanın(1987-1992), Ələkbər Salahzadənin (1992-2004), Elçin Hüseynbəylinin (2004-2014) və hazırkı baş redaktor Qulu Ağsəsin müvafiq olaraq şeir, hekayə və publisistik yazıları təqdim edilib.

"Dərgidə kitab" rubrikasında Əflatun Amaşovun "Qoşa Qarın adamları və şeytanları" romanı yer alıb. Qeyd edək ki, romanın ilk hissəsi bundan əvvəl dərginin yanvar sayında, "Qanıq Hasan, bir də Qaragöz" adı altında dərc edilmişdi. "Ulduz"un xüsusi nömrəsi jurnalın veteran əməkdaşı Ədalət Həsənin rəsmlərindən ibarət "Dərgidə sərgi" ilə tamamlanır.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.