Türkiyənin cənub-şərqində baş vermiş şiddətli zəlzələlərlə əlaqədar ölkədə elan olunmuş ümummilli matəm səbəbilə Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun baş qərargahında üzv və müşahidəçi dövlətlərin bayraqları yarıya endirilib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət“ portalının Fonddan aldığı məlumatda deyilir ki, bununla Fond tərəfindən təşkilatın qurucu üzv ölkəsi Türkiyə Respublikasına və qardaş türk xalqına həmrəylik mesajı verilib.

Qeyd edilməlidir ki, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu hadisənin meydana gəldiyi ilk saatlardan etibarən bəyanat yayıb. Bəyanatda deyilir: “Can Türkiyəmizdə, episentri Kahramanmaraş şəhərində yerləşən güclü zəlzələnin baş verməsi xəbərini böyük sarsıntı ilə qarşıladıq. Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu bu kədərli gündə Türkiyənin yanında olduğunu bildirir, fəlakət nəticəsində həyatını itirənlərə Allahdan rəhmət, ailələrinə və yaxınlarına dərin hüznlə başsağlığı verir, yaralılara tezliklə şəfa diləyir.

Fond dağıntılar altında qalan vətəndaşların sağ-salamat xilas edilməsini arzulayır, lazımi dəstəyi göstərməyə hər zaman hazır olduğunu bildirir.

Dualarımız qardaş və bacılarımızladır...”

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)

Bu gün görkəmli bəstəkar, musiqişünas və pedaqoq, Əməkdar incəsənət xadimi, Xalq artisti, professor Əşrəf Abbasovun vəfatından 31 il ötür.

Əşrəf Cəlal oğlu Abbasov 1920-ci il martın 23-də Azərbaycanın dilbər guşəsi, musiqiçilər diyarı Şuşada anadan olub. İlk orta və tar ixtisası üzrə musiqi təhsilini bu şəhərdə alıb. Təhsil aldığı müddətdə musiqi məktəbində nəzəri fənlər müəllimi - Üzeyir Hacıbəylinin tələbəsi olmuş Fatma Zeynalova onu dünya bəstəkarlarının yaradıcılıqları ilə tanış edir. Musiqiyə marağı onu tar üçün kiçik həcmli pyeslər yazmağa həvəsləndirmişdi. Tez-tez Şuşaya gələn Üzeyir Hacıbəyli bu gəncin istedadını görür və onu Bakıya təhsil almağa dəvət edir. Beləliklə, 1936-cı ildən etibarən Əşrəf Abbasovun həyatında maraqlı dövr başlayır. O, 1948-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını (indiki Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasını), 1952-ci ildə isə Moskva Dövlət Konservatoriyasının aspiranturasını bitirib. Ömrü boyu Şuşa musiqi mühitinin və Üzeyir Hacıbəylinin əsasını qoyduğu peşəkar bəstəkarlıq məktəbinin ənənələrini yaradıcı şəkildə davam etdirib.

Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafında Əşrəf Abbasovun xidmətləri böyükdür. O, xalq musiqisinə yaradıcılıqla yanaşaraq, özünün yeni əlavələri ilə orijinal əsərlər yazıb. Eyni zamanda, klassik irsi dərindən mənimsəməsi, müasir musiqinin ən yaxşı nümunələrindən bəhrələnməsi onun əsərlərinin mükəmməlliyini təmin edən amillərdəndir. Odur ki, bəstəkarın əsərləri yüksək peşəkarlığı, bədii məzmunun aydınlığı, mövzularının müasirliyi, emosionallığı, səlis üslubu ilə diqqəti cəlb edir. Həmişə axtarışda olan bəstəkarın əsərləri janr müxtəlifliyi ilə də seçilib.

Əşrəf Abbasovun yaradıcılığında xüsusi yeri simfonik musiqi tutur. Bu sahəyə bəstəkar bütün yaradıcılığı boyu müraciət edib. Onun simfonik orkestr üçün ilk əsəri tələbə ikən yazdığı “Rəqs süitası” olub. Aydın ifadə tərzinə, melodik zənginliyə və forma vəhdətinə malik bu əsər 1944-cü ildə Tbilisidə keçirilən Zaqafqaziya incəsənəti ongünlüyündə böyük maraqla qarşılanıb.

Əşrəf Abbasovun fortepiano ilə orkestr üçün “Konsert”, simfonik orkestr üçün “Konsertino”, “Şuşa”, “Gələcək gün”, “Dramatik poema”sı bəstəkarın ən kamil simfonik əsərlərindən sayılır. O, simfonik orkestr üçün süitalar da yazıb. Bütün bu əsərlər Niyazi, Alqis Cüraytis, Rauf Abdullayev kimi görkəmli dirijorların təfsirində səslənərək, müəllifinə böyük şöhrət gətirib.

Bəstəkarın yaradıcılıq zirvəsində duran “Qaraca qız” baleti həm də uşaqlar üçün yazılmış ilk böyük səhnə əsəridir. 1968-ci ildə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının səhnəsində tamaşaya qoyulmuş bu əsər S.S.Axundovun eyniadlı hekayəsi əsasında hazırlanıb. Librettonun müəllifi isə Xalq artisti Əfrasiyab Bədəlbəyli idi.

Müəllif “Qaraca qız”da milli xoreoqrafiya ilə klassik balet ənənələrinin gözəl vəhdətinə nail olub. O, hadisələrin dramatizmini və obrazların psixoloji səciyyəsini gərgin və parlaq harmonik ahənglər, tembr rəngarəngliyi, maraqlı polifonik vasitələr, xalq musiqi intonasiyalarından istifadə etmək yolu ilə verib. Klassik balet ənənələrinin ən gözəl nümunələrindən biri olan bu səhnə əsərini təkcə uşaqlar deyil, böyüklər də maraqla seyr ediblər.

Zəngin yaradıcılığa malik Əşrəf Abbasovun musiqi bəstələdiyi mahnı və romanslar şeirlərin mətni ilə poetik vəhdət yaradıb. Onun M.Füzulinin, M.P.Vaqifin, M.Müşfiqin, A.Şaiqin sözlərinə yazdığı musiqilər həzinliyi, emosionallığı ilə dinləyicinin ruhunu oxşayır. “Heyran olmuşam”, “Oxu, bülbül”, “Qurban olduğum”, “Ceyranım, gəl”, “Gözəl yar”, “Qarabağın qızları” və digər romansları, mahnıları uzun illərdir ki, məhəbbətlə ifa edilir.

Bəstəkarın “Səndən mənə yar olmaz”, “Dağlar qoynunda”, “Həyətim mənim, həyatım mənim” komediyalarına yazdığı musiqi ifadəliyi, coşqunluğu, lirizmi ilə seçilib. O, tamaşa müəlliflərinin ideyalarını, obrazların xarakterini musiqinin dili ilə müvəffəqiyyətlə əks etdirib. Bu tamaşalar uzun illər Məmmədsadıq Nuriyev, Nəsibə Zeynalova, Hacıbaba Bağırov, Mobil Əhmədov kimi görkəmli aktyorların ifasında Musiqili Komediya Teatrının (indiki Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı) repertuarında olub.

Əşrəf Abbasov instrumental musiqiyə də müraciət etmiş, skripka, violonçel, fortepiano, nəfəsli alətlər, kamera ansamblı, xalq çalğı alətləri orkestri, habelə xor üçün də əsərlər yazıb. Onun bir sıra əsərləri tədris proqramlarına daxil edilib.

Bəstəkarlıqla yanaşı, elmi tədqiqatlarını və pedaqoji fəaliyyətini də ardıcıl davam etdirən Əşrəf Abbasov 1952-ci ildə Moskvada “Üzeyir Hacıbəyli və onun “Koroğlu” operası” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək sənətşünaslıq namizədi alimlik dərəcəsinə layiq görülüb. O, Azərbaycan bəstəkarları arasında həm də ilk sənətşünaslıq namizədi olmuş, musiqişünaslarımızın bir çox elmi əsərlərini redaktə edib.

Əşrəf Abbasov müxtəlif illərdə Asəf Zeynallı adına Musiqi Texnikumunun direktoru, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının rektoru, kafedra müdiri vəzifələrində çalışıb. Onun musiqi mədəniyyətimizin inkişafında xidmətləri layiqincə qiymətləndirilmiş və respublikamızın ən yüksək fəxri adlarına layiq görülüb.

Görkəmli bəstəkar, musiqişünas və pedaqoq, Əməkdar incəsənət xadimi, Xalq artisti, professor Əşrəf Abbasov 1992-ci ildə Bakıda vəfat edib.

Bütün ömrünü, istedadını, yaradıcılığını musiqimizin inkişafına həsr etmiş Əşrəf Abbasovun adı musiqi tariximizdə əbədi həkk olunub, onun əsərləri zamanın imtahanından şərəflə çıxaraq, xalqımızın qəlbində özünəməxsus yer tutub.

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)

Mədəniyyət Nazirliyi balacaları da əsla unutmur. Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının azyaşlı və gənc tamaşaçılar üçün hazırladığı yeni səhnə əsərlərindən olan “Sehrli nəğmə” tamaşası “Cartier Evi”nin əməkdaşlığı və Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə ərsəyə gəlib. Səhnə əsəri fevralın 11-də saat 12:00-da teatrsevərlərin ixtiyarına veriləcək.

Rusiyanın Moskva və Sankt-Peterburq şəhərlərindən olan teatr mütəxəssislərinin hazırladığı tamaşanın bəstəkarı Diana Hacıyeva, libretto müəllifi dramaturq Polina Korotıç, quruluşçu rejissoru Anton Morozovdur.

Süjet xəttinin əsasında ümumbəşəri mövzu dayanan bu tamaşada əsərin baş qəhrəmanı xəyalən öz nağıl dünyasından real aləmə keçid etməkdə çətinlik çəksə də, sonradan hər işin öhdəsindən çox asanlıqla və böyük məharətlə gəlir. Bu çək-çevirli, imtahanlı dünyanın möcüzəli səyahətlərində ona Ana laylası bələdçilik edir. Tamaşanın süjet xəttinin rəngarəngliyi fonunda əsas məqsəd insan həyatını poetik çalarlarla göstərmək və özünüdərk məfhumunu aşılamaqdır.

Layihənin art direktoru Miroslav Bayda, yaradıcı prodüseri Anastasiya Şevçenko, icraçı prodüseri Yelizaveta Lyubimova, folklor üzrə məsləhətçiləri Fərhad Fərzəli, Mariya Nəzərova, əsərin bədii tərcüməsinin müəllifi isə Aytən İsmixanovadır.

Tamaşanın ideya müəllifi və yaradıcı direktoru Viktoriya Motornyuk, quruluşçu dirijoru Əməkdar incəsənət xadimi Fəxrəddin Atayev, bədii tərtibatçısı və geyim üzrə rəssamı Alina Korıtova, rəqslərin quruluşçusu, xoreoqraf Maks Petrov, işıq üzrə rəssamı Konstantin Binkin, xormeysteri Əməkdar artist Vaqif Məstanov, dirijoru Səməd Süleymanlı, konsertmeysteri Prezident təqaüdçüsü Kamil Həsənov, rejissor assistenti Afər Tağıyevadır.

Səhnə əsərində Əməkdar artistlər Ələkbər Əliyev, İqrar Salamov, aktyorlar Gülnarə Abdullayeva, Ülviyyə Əliyeva, Hüseyn Əlili, Zaur Əliyev, Diana Hacıyeva, Nigar Qarayeva, Ofeliya Məmmədova, Hidayət Əliyev, Murad Əliyev, Adelin Öztürk, Əli Kərimov, xor artistləri Elşad Qasımov, Fatimə Vəliyeva, balet artistləri Kamran Həsənov, Mehrac Talıbzadə, Aynurə Əsgərova, Yaqub Bəhramov, Roman Krasnov, Məhəmməd Abdullayev, Elvira Əzizova, Anna Cabbarova, Mətanət Rəcəbli və Cəmilə Mənsurova iştirak edəcəklər.

Tamaşada səsləndirilən laylaların musiqiləri Əməkdar incəsənət xadimi Zakir Bağırova, sözləri isə Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadəyə aiddir.

Biletləri şəhərin bütün teatr-konsert kassalarından, "ASAN xidmət” mərkəzlərindən, eləcə də "İticket.az" saytından əldə etmək olar.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)

Xalq yazıçısı, detektiv ədəbiyyatın məşhur müəllifi Çingiz Abdullayevin “Oliqarxın varisi” romanı Özbəkistanda özbək dilində işıq üzü görüb. Bu, yazıçının 34-cü xarici dildə çıxan kitabıdır.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Çingiz Abdullayev bu hadisəyə pz facebook hesabında belə şərh verib: “Kitabım özbək dilində çap olundu. Otuz dördüncü dil. Qürurlanıram!”

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)

Türkiyədə baş verən zəlzələ ilə bağlı “Ədəbiyyat və incəsənət”in əməkdaşlarının diqqətini cəlb edən növbəti bir neçə məqam:

1.

Dünyanın dörd bir yanından Türkiyəyə yardım axır. Türklərin videomüraciəti yayılıb. Deyirlər ki, bizə ikinci əl heç nə göndərməyin. Burda gigiyena qaydalarına riayət olunması tərəfi də var, amma əsas tərəf türk insanının qürurudur. 

2.

Hatayda uçqun altında sağ qalan iki bacının fotosu dünya mediasında paylaşılır. AP fotomüxbirinin kadrı (yazımızın qapaq fotosu) bu qış günündə isti mənzilində, yaxud iş otağında oturub qarşısındakı qaynar çaydan, yaxud kofedən qurtumlayaraq internetdə qurdalanan xoşbəxt insanların ürəyini sızlatmağa hesablanıb.

3.

Türkiyəyə bütün dünya yardım etməkdədir. İsraildən gələn böyük mütəxəssis qrupu uçqun altında qalan insanların xilas edilməsi  ilə məşğul olacaq. Dost ölkənin qardaş ölkəyə bu dəstəyi lap məqamında edilib. Mətnin sonundakı foto)

4.

Böyük türk şairi, ağsaqqal Serhat Kabaklı dəhşətli zəlzələ ilə bağlı halını öz Facebook hesabında paylaşdığı qısa şeiri ilə izhar edib. Çox təsirlidir.

Uyumaya utanıyorum..

Üşümeye utanıyorum..

İnsanlığımdan utanıyorum..

Utanmadığım tek şey,

Karanlıkta ve sessiz ağlamak..

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)

Türkiyəli məşhurlar dünya ölkələrindən kömək istəyiblər. Onlar sosial şəbəkə hesablarında bununla bağlı müxtəlif paylaşımlar ediblər. O cümlədən şəxsi səhifələrində dağıntılar altında qalanların məlumatlarını paylaşaraq kömək etməyə çalışıblar. Bəzi türkiyəli məşhurlar isə təbii fəlakətdən əziyyət çəkənlərə müəyyən məbləğdə pul yardımı ediblər.

“Ədəbiyyat və incəsənət” xəbər verir ki, baku.ws həmin türkiyəli tanınmışların siyahısını təqdim edir:

Müğənni Hadise sosial şəbəkə paylaşımı ilə dünyaya səslənib və kömək istəyib:

"Türkiyənin köməyə ehtiyacı var. Zəlzələ baş verən bütün şəhərlərimiz, ən çox da Hatay və Kahramanmaraş hələ də yardım gözləyir. Xahiş edirik, dünya bizə kömək etsin. Xahiş edirik, dağıntılar altında qalanları xilas etmək üçün xilasedicilər göndərin. Vətəndaşlarımıza yardım edin!"

Aktrisa Filiz Akın isə dağıntılar altında qalanların görüntülərini paylaşaraq onların tapılmasına köməklik edib.

Müğənni Gülben Ergen insanları sosial şəbəkələrdə aktiv olmağa, dağıntılar altında qalanların ünvanlarını düzgün qeyd edərək onların tapılmağına yardım edilməsini diləyiblər. 

“Ölkəmizin yaşadığı bu qorxunc fəlakət səbəbilə sosial media mesajlarınızı doğru ünvanlara göndərin. Bu soyuq havada bu dərin kədərimizə görə hər birimiz səfərbər olaq. Səsimizi eşidən bütün qardaş ölkələrə təşəkkür edirik"

Müğənni Musatafa Ceceli təbii fəlakətdən əziyyət çəkənlərə 200 000 lirə (təxminən 18 060 AZN) maliyyə yardımı edib.

Müğənni Murat Boz da digər həmkarları kimi dağıntılar altında qalan türk vətəndaşlarının yaşadığı ünvanları qeyd edib və onlara yardım edilməsini istəyib.

Müğənni İbrahim Tatlıses də paylaşımı ilə xalqına dəstək olub. O, zəlzələdən əziyət çəkən sakinlərə yorğan və ərzaq yardımı edilməsini istəyib:

"O gün bu gündür! Bu ağır hava şəraitində zəlzələdən əziyyət çəkən bütün vətəndaşlarımız üçün əl-ələ verməliyik! Onların gecələməsi üçün çadır, yorğan, ərzaq göndərək. Onlardan heç bir köməyimizi əsirgəməyək!

Aktyor Kıvanç Tatlıtuğ da təbii fəlakətdən əziyyət çəkənlərə 200 000 lirə (təxminən 18 060 AZN) maddi yardım edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)

Günün fotosu: Azərbaycanlılar kütləvi şəkildə Türkiyəyə yardım edirlər

Dünən Bakıda bütün gün ərzində davam edən Türkiyəyə yardım toplanması aksiyası gecə saatlarında belə davam etdi. Nə gecə, nə soyuq hava gücü çatanı gətirib yardım karvanına verən bakılıların qarşısını ala bilmədi. Bax bizim xalq budur!

Foto: “Ədəbiyyat və incəsənət”

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)

Azərbaycan Rəngkarlıq Muzeyində rəssamlığa həvəsi olan 16 yaşdan yuxarı gənclər üçün nəzərdə tutulmuş “Özünü kəşf et” adlı ustad dərsləri davam edir. 

Bu gün - fevralın 8-də Müşfiq Heydərovun rəhbərliyi ilə “Relyef heykəltaraşlığı” mövzusunda ustad dərsi keçiriləcək. 

Ustad dərsi ilk dəfə heykəltaraşlıqda özünü sınamaq və ya bu sənət növündə bacarıqları dərinləşdirmək imkanı verir. İştirakçılar öz unikal heykəltaraşlıq relyeflərini yaradacaqlar.

Bu ilin ilk dərsi fevralın 1-də Hüseyn Haqverdiyevin iştirakı ilə keçirilmişdi, “Həndəsi kodlar” mövzusuna həsr olunmuşdu. Ustad dərsinin iştirakçıları kağızdan həndəsi fiqurlar kəsib, vizual təsvirlər yaratmışdılar. Bu texnika onlara həndəsə və formalar ilə təcrübə aparmağa imkan vermişdi. 

Fevralın 15-də isə dərslər Miraslan Zeynin rəhbərliyi ilə “Tekstura və kollaj” mövzusunda keçiriləcək. Bu ustad dərsində müasir incəsənətin qarışıq texnikalarından istifadə olunacaq. İştirakçılar kollaj texnikasından istifadə edərək, kətan üzərində əsərlər yaradacaq və əsərlərinə müxtəlif fakturalar verəcəklər.

Fevralın son dərsi 22-də Bəhruz Kəngərlinin iştirakı ilə “Rəngkarlıq fakturası” mövzusunda olacaq.

Ustad dərsi, iştirakçılara ənənəvi rəngkarlığa yeni müasir bucaqdan baxmağa, həmçinin əsas texnika və üsullarla tanış olmağa imkan verəcək. Akril boyalar və markerlərdən istifadə edərək, iştirakçılar öz fikirlərini və ideyalarını kətan üzərinə köçürəcəklər.

Qeyd edək ki, təcrübəsindən asılı olmayaraq hər kəs dərslərdə iştirak edə bilər. Bütün ləvazimatlar muzey tərəfindən qarşılanır.

Yerlər məhdud olduğundan qeydiyyatdan keçmək zəruridir. Qeydiyyat çərşənbə axşamı – bazar günü saat 12:00-dan 20:00-dək aparılır.

Ustad dərsləri ödənişsizdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2023)