Super User
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Səmərqənd Zirvəsi çərçivəsində beynəlxalq simpozium keçirib
Özbəkistanın qədim Səmərqənd şəhərində Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun və Beynəlxalq Mərkəzi Asiya Araşdırmaları İnstitutunun (IICAS) təşkilatçılığı, eləcə də İpək Yolu Mədəni İrsinin Elmi Araşdırma Mərkəzinin dəstəyi ilə “Mərkəzi Asiya ölkələri, Azərbaycan və Türkiyə arasında əməkdaşlıq üfüqlərinin genişləndirilməsi: İpək Yolu – silsilə transmilli UNESCO nominasiyaları” mövzusunda beynəlxalq elmi simpozium keçirilib. Tədbir Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının IX Zirvə toplantısı çərçivəsində təşkil edilib.
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondundan AZƏRTAC-a bildirilib ki, simpoziumun əsas məqsədi Böyük İpək Yolunun qədim dövrlərdə və orta əsrlərdə Avrasiyanın tarixi-mədəni inkişafına təsiri, həmçinin Mərkəzi Asiya ölkələri, Azərbaycan və Türkiyə arasında bu mövzularda birgə layihələrin həyata keçirilməsi və əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsi məsələlərinin müzakirə edilməsi, eləcə də UNESCO-nun İpək Yolu transmilli silsilə layihələrinin perspektivləri barəsində geniş fikir mübadiləsinin aparılmasıdır.
Tədbiri giriş sözüylə açan Fondun prezidenti Günay Əfəndiyeva simpoziumun tarixi İpək Yolu üzərində yerləşən, qədim mədəniyyət mərkəzi olan Səmərqənddə keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının IX Zirvə toplantısı çərçivəsində təşkilinin önəmindən bəhs edib. Fondun prezidenti bu hadisələri qardaş Türk dövlətləri arasında həmrəyliyin daha da gücləndirilməsinə yönəlmiş addımlar kimi qiymətləndirib. İpək Yolunun vacibliyindən danışan Günay Əfəndiyeva bu marşrutun Şərqlə Qərb arasında körpü rolunu oynadığını, həmin ərazilərdə yaşayan xalqlar arasında mədəni mübadiləyə töhfə verdiyini, həmçinin yeni reallıqlar çərçivəsində bu sahədə dövlətlərarası əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinin önəmini qeyd edib.
Tədbirdə Azərbaycan Respublikasının Özbəkistandakı səfiri Hüseyn Quliyev, Türkiyənin Səmərqənddəki Baş konsulu Salih Caner, Qırğızıstanın Özbəkistandakı səfirliyinin müşaviri Nurlan Cumaliyev, eləcə də Türk Dövlətləri Təşkilatının Baş Katibinin müavini Qismət Gözəlov, TÜRKPA-nın Baş katibi Mehmet Süreyya Er, TÜRKSOY-un Baş katibi Sultan Rayev, Beynəlxalq Türk Akademiyasının prezidenti vəzifəsini icra edən Füzuli Məcidli çıxış edərək türk dövlətlərinin istər tarixi, istərsə də müasir İpək Yolu ilə bağlı olan sahələrdə işbirliyinin əhəmiyyətini vurğulayıblar.
Simpoziumun ikinci hissəsində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademik Şahin Mustafayev, tarixçi alim Fərda Əsədov, Qazaxıstan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademik Baurjan Baytanayev, qırğızıstanlı alim Bakıt Amambayeva, Beynəlxalq Mərkəzi Asiya Araşdırmaları İnstitutunun direktoru Dmitriy Voyakin, Yaxyo Quliamov adına Özbəkistan Arxeologiya İnstitutunun direktor vəzifəsini icra edən Mominxon Saidov və digərləri məruzələrlə çıxış edərək, İpək Yolu silsilə nominasiyalarının praktik önəmini dilə gətirib və müasir mərhələdə onların coğrafi əhatəsini genişləndirilməsi, bütün türk dünyasında həyata keçirilməsi imkanları haqqında fikir mübadiləsi aparıblar.
Həmçinin beynəlxalq elmi simpozium çərçivəsində Beynəlxalq Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən rus və ingilis dillərində nəşr edilən “Azərbaycan İpək Yolu üzərində” kitabının təqdimatı keçirilib. Kitab Fondun həyata keçirdiyi “Türk Dövlətləri Böyük İpək Yolu Üzərində” adlı genişmiqyaslı layihəsinin ilk nəşridir.
Sonda iştirakçılar tərəfindən simpoziumun işi ilə bağlı qətnamə qəbul olunub.
Naxçıvan yazarları özlərinə sədr seçiblər
Ötən gün Naxçıvan Yazıçılar Birliyinin IV konfransı keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, konfrans iştirakçılarının yekdil rəyi ilə şair Asim Yadigar Naxçıvan Yazıçılar Birliyinin sədri seçilib.
Elxan Yurdoğlu Naxçıvan Yazıçılar Birliyinin İdarə Heyətinin üzvü seçilib.
Şəkildə: Elxan Yurdoğlu və Asim Yadığar.
XII Avropa Film Festivalınln açılışı olub
Noyabrın 14-də “The Landmark” otel və biznes mərkəzində XII Avropa Film Festivalının açılış mərasimi keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, festival Avropa İttifaqının (Aİ) Azərbaycandakı nümayəndəliyi, Aİ-yə üzv dövlətlərin Azərbaycanda akkreditə olunmuş səfirlikləri, “The Landmark” otel və biznes mərkəzi və “CinemaPlus” kinoteatrlar şəbəkəsinin birgə təşkilatçılığı ilə gerçəkləşib.
Aİ-nin Azərbaycandakı səfiri Peter Mixalko deyib: “Çox şadam ki, hər il keçirilən Avropa Film Festivalını biz bu il böyük ekranlara geri gətirə bildik. Bu, “Avropa Komandası” çətiri altında Avropa İttifaqı və ona üzv dövlətlərin Azərbaycanda ənənəvi təşəbbüslərindən biridir. Biz azərbaycanlı tamaşaçılara Avropanın ən yeni filmləri, mədəniyyəti və dəyərləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək, müzakirələrdə iştirak edib əlaqələr qurmaq imkanı vermək istəyirik”.
Qeyd edib ki, filmlər orijinal dildə, əsasən ingilis, həmçinin Azərbaycan və türk dillərində subtitrlərlə təqdim olunacaq. Filmlər Landmark CineClub (Nizami küçəsi, 90) və “Deniz Mall”da “CinemaPlus” kinoteatrında nümayiş etdiriləcək.
“Avropa Film Festivallarının ənənəsinə sadiq qalaraq, “yer birinci gələnindir” prinsipi ilə bütün filmlərə giriş pulsuz olacaqdır”, - deyə Peter Mixalko əlavə edib.
Sonra çexiyalı rejissor Jiri Havelkanın 2019-cu ildə lentə aldığı “Owners” tragikomediyası göstərilib.
Proqrama Avropa İttifaqına üzv olan 11 ölkədən (Çex Respublikası, Almaniya, Estoniya, Fransa, Xorvatiya, Latviya, Litva, Macarıstan, Rumıniya, Slovakiya, İsveç) və Ukraynadan 12 filmin nümayişi daxildir. On iki gün davam edəcək Avropa Film Festivalında Avropa kinosunun on iki unudulmaz şedevr əsərləri təqdim olunacaq.
Festival zamanı Avropa kinematoqrafiyasının ən son filmləri, onlar arasında “Apteeker Melchoir” (2022), “Sisters apart” (2020), “Blizard of souls” (2019), “Extracurricular” (2019) və s. nümayiş olunacaq. Seçilmiş lentlər bütün zövqlərə və yaşa uyğundur. Dram, komediya, tarixi, sənədli və digər janrda olan filmlər festivalı daha baxımlı edəcək.
Festival noyabrın 25-dək davam edəcək.
Azərbaycanda illik ənənəyə çevrilmiş Avropa Film Festivalı Avropa İttifaqı ölkələri ilə Azərbaycan arasında mədəniyyət sahəsində əlaqələrin qurulmasına və inkişaf etdirilməsinə, Avropa film sənayesi vasitəsilə Avropa dəyərlərinin daha yaxşı anlaşılmasına xidmət edir. 2010-cu ildən başlayaraq Avropa Film Festivalları çərçivəsində 158 film nümayiş etdirilib.
Bir sevgi şeiri 33 dildə
Sevgi ölməzdir, həmişəyaşardır. Onu vəsf edən gözəl şeirlər də həmçinin.
Bu günlərdə Türk poeziya ədəbiyyatı kitabxanası tarixinə sevgi pıçıltılı yeni bir kitab hədiyyə olunub. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu nadir kitabın ərsəyə gəlməsinə Yakutiya Yazıçılar Birliyi imza atıb.
Yakut xalqının klassik şairi Anempodist Sofronov- Alampanın “Sevgi nəğməsi...” şeri dünyanın 33 dilinə tərcümə edilib.
Kitabın ideya müəllifi Saxa-Yakutiya Respublikasının Xalq şairi Natalya Xarlampyeva deyib ki, kitab Anempodist Sofronov- Alampanın anadan olmasının 135 illiyi münasibətilə hazırlanıb: “Bu münasibətlə Saxa Yazıçılar Birliyi olaraq xalqımızla dost olan ölkələrin şairlərindən Anempodist Alampanın “Sevgi nəğməsi...” şerini tərcümə etməyi xahiş etdik. Nəticədə şairin çox sevdiyi xanımına həsr etdiyi “Sevgi nəğməsi...” şeri türk, Azərbaycan, ingilis, fransız, qazax, qırğız, krım-tatarı, ərəb, bolqar, avar, buryat, macar, italyan, kabardin, kalmık və digər dillərə, hətta azsaylı xalqlardan sayılan şimallı even və yikagir dillərinə tərcümə olundu. “Sevgi nəğməsi ...” adlı kitabda eyniadlı şer 33 xalqın dilində yer alıb”.
Qeyd edək ki, bu şeri Azərbaycan dilinə türkdilli xalqların əsərlərinin peşəkar tərcüməçisi Aida Eyvazlı Göytürk tərcümə edib. Tirajı 500 nüsxədən ibarət olan bu kitab türkdilli xalqların kitabxanalarına biblioqrafik vəsait kimi hədiyyə olunacaq. Türk dünyasının klassik şairinin bu nadir kitabının tərtibatçısı isə istedadlı gənc şair, “Çolobon” jurnalının baş redaktoru Qavril Androsovdur.
Oxucularımıza şeirin azərbaycanca tərcüməsini təqdim edirik.
Anempodist Sofronov -Alampa
SEVGİ NƏĞMƏSİ
Necə izhar edim eşqimi sənə,
İzin ver bir həzin nəğmə oxuyum.
Sənin o şahanə gözəlliyinə
Həzin nəğmə ilə çələng toxuyum.
Gözlərinə qonub bir röya kimi
Yuxuna şirinlik gətirəcəyəm.
Qarışıq, dolaşıq fikirlərini,
Silib ürəyindən, itirəcəyəm.
Yox! Yox! Gözəl duyğun
qorxmasın ancaq,
Mən özüm haqqında asta-astaca
Mahnımı çox həzin oxuyacağam.
O elə nəğmədir, qəm gətirməyir.
O elə nəğmədir nəqarəti xoş
Sevinc bəxş eləyir...
Mən səni qəfildən qışqırıq ilə
Yuxudan oyadan deyiləm, Yox! Yox!
Mən özüm haqqında asta-astaca
Mahnımı çox həzin oxuyacağam.
Könlünə dolacaq həzin avazım...
Təki icazə ver, təki oxuyum!
Bilirsən nələr var o nəğmələrdə:
Sənin o yuxulu, gözəl üzünü,
İpək saçlarını, hörüklərini,
Qara qaşlarının altından baxan,
Qara gözlərini, od baxışını,
Bahar çiçəyi tək təravət saçan
Üzünə yaraşan al yanağını,
Badam ləblərini,
Təbəssümlə dolu dodağın altdan
Mirvariyə bənzər ağ dişlərini,
İzn ver nəğməmlə vəsf eləyim mən.
İzn ver bir həzin nəğmə oxuyum,
Sən nəfəs alanda nəfəsin olum,
O incə, o mərmər sinənə dolum.
Görüm necə vurur sinəndə ürək?
Mənim səsim şirin, avazım ürkək.
Asta oxuyacam sevgi nəğməsin.
Ancaq sən izn ver, bu mənim bəsim.
Nəğməmi dinləsən biləcəksən ki,
Al Günəş altında, bu Yer üzündə
Hər şeydən müqəddəs, hər şeydən əziz,
Tək səni bilmişəm, səni sevmişəm.
Bütün qanım ilə, coşqun qəlbimlə,
Mən səni sevmişəm... Sənin yolunda
İstəsən odlara atım özümü,
Yanıb külə dönüm, külüm qalmasın.
Qoy sənə yetişən ünüm qalmasın.
Külümü küləklər sovursun göyə.
Qarışım dənizin dalğalarına.
Batsın ürəyimə nizələr, oxlar.
Bir kor güllə gəlib batsın köksümə,
Əgər bircə dəfə könlünə dəysəm.
Sonuncu nəfəsim çıxan günədək,
Nə qədər çırpınır sinəmdə ürək,
Mən sənə qəm-kədər vermərəm, inan!
Əl götür bu soyuq inaddan aman,
Niyə istəmirsən nəğmə oxuyum?
Könlümü yandıran eşq atəşimlə,
Səninçün sevgidən nəğmə oxuyum.
Mən özüm haqqında asta-astaca
Sənin o şahanə gözəlliyinə
Həzin nəğmə ilə çələng toxuyum.
Necə izhar edim eşqimi sənə,
İzin ver bir həzin nəğmə oxuyum.
Klounların təzim etdiyi, xristianlığı qəbul edən qeyri-adi titullu aktyorumuz...
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Kulis.az-da dərc edilən məşhur kloun Şurum-Burum - Fərman Şəkili haqqında maraqlı faktları təqdim edir.
Fərman Abdullayev Şəkidə doğulub. Şəkili olduğundan ona Fərman Şəkili deyiblər. Şəki Aktyorluq Məktəbində, Gürcüstanda Mixail Tumanaşvilinin aktyorluq kursunda təhsil alıb, uzun müddət Şəki Dövlət Teatrında çalışıb.
*
Tamaşaçılar onu ABA televiziyasında yayımlanan uşaq verlişindəki Şurum-Burum obrazı ilə tanıyıb və seviblər.
Klounada sənətini ilk dəfə o, Azərbaycana gətirmişdi. Tədbirlərdə, ad günü və toylarda rastlaşdığı klounlar onu görəndə ayaqlarını cütləyib, hərbi salam verirdilər.
*
Azərbaycan pantomima tarixində ilk tamaşanı da Fərman Şəkili hazırlayıb. 1980-ci illərin əvvələrində oynanılan "Dahi" adlı pantomim pyesin müəllifi olub.
Fərman Şəkili təyinatla Şəki teatrına gələn gənc aktrisa İradə xanımı sevir və evlənir.
*
Bakının teatr ictimaiyyəti Teatr Xadimləri İttifaqının Monotamaşalar festivalında Fərman Şəkilini "Hamlet" tamaşası ilə kəşf edir. Festivalın Qran-prisini qazansa da ona mükafatda nəzərdə tutulan məbləği vermirlər. Amma əvəzində Fərman Şəkilinin Azərbaycan kino teatr məkanında heç kimdə olmayan "Teatr fədaisi" adı var.
Fərman Abdullayev rejissoru və ssenari müəllifi özü olan "Mışovul" filminə çəkilmişdi ki, bu film müxtəlif səbəblərdən ekrana çıxmamışdı. Amma efirdə göstərilən "Fransız"da da, "Yalan"da da, "Həm ziyarət həm ticarət"də də, lap elə "Sarı gəlin"də də Fərman Abdullayevin yaratdığı obrazlar bir-birindən kəskin fərqlənirdi.
*
Fərman bəyin oğlu müsahibəsində deyir:
"Bulvarda yay teatrı açmaq istəyirdi. Uşaq teatrı layihəsi vardı: "Aparıb layihəni ideyadan nizamnaməyədək təqdim edirdi, deyirdilər, gözlə. İnsan ömrü gözləmir ha... Bir də baxırdıq ki, götürüb özləri işləyiblər. Amma onlar Fərmanın inamını qıra bilmirdilər. O hər dəfə ilk dəfəymiş kimi insanlara inanırdı..."
Evdə uşaqlarına münasibəti ciddi olub. Onlara Sabirin "Hophopnamə"sini əzbərlətdirir, Motsarta, Şopenə qulaq asdırırmış.
*
Dostlarından biri də rəssam Natiq Əyyubov olub. Xəstəliyini ailəsindən gizlədən Fərman ilk dəfə sirrini dostuna açır. Emalatxanada görüşən dostlar hər dəfə 2, 3 qutu siqaret çəkər, dərdləşərlərmiş. Bir gün Fərman kefsiz emalatxanaya gəlir və dostuna deyir ki, siqareti tərgit. Dostu ona baməzə cavab verir: "neçə illik stajım var, batar axı." Onda Fərman dostuna deyir ki, bununla zarafat etməsin, siqaret üzündən artıq onun ciyərlərində ciddi problem yaranıb.
*
Dini inancını xristianlıqda tapıb. Buna görə qınanılıb, amma Fərman Şəkili öz inandığına tapınan biri idi. Sənətə də eynən belə inanıb tapınmışdı.
*
Oğlu Elvin Abdulla kinorejissordur. Rejissor, prodüser, ssenari müəllifi kimi bir çox kommersiya layihələrində iştirak edib. "Xoxan, "Hənnas" kimi filmlərin müəlliflərindəndir.
Fərman Şəkili 11 ay xərçəng xəstəliyi ilə mübarizə apardıqdan sonra 2013-cü ildə, 58 yaşında vəfat edib. Həyat yoldaşı aktyorun son anlarını belə xatırlayır: "...əllərini sinəsində çarpazlayıb göz qapaqlarını sıxıb açdı. Mən anlamadım. Sən demə o "bitdi" demək istəyirmiş. Bir neçə saniyə keçmədi ki, dedilər, ruhunu tapşırıb."
*
İradə xanım Fərmanın ölümündən sonra nəvələrinə onun hara getdiyini belə izah edir: "Gedib Allahın yanına, şəklinin qabağında şam yandıranda sizi görür, özünüzü ağıllı aparın".
“Yeddinci ayın yeddisi” nəşr olunub
“Azərkitab” Yayınlarında gənc yazar Habil Yaşarın “Yeddinci ayın yeddisi” adlı ilk romanı nəşr olunub. Redaktoru Əkbər Qoşalı olan roman gənclərə ünvanlanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, oxuduqca oxucunu intizarda saxlayan bu romanda oxucu gerçək sevgini də yaşayacaq, mübarizliyə də şahid olacaq, eyni zamanda müxtəlif mövzularda dəyərli düşüncələrlə də tanış olacaq.
Əsərdə Aytəkin başda olmaqla, Nihat, Fərid, Aysel və s kimi xarakterlər yer alıblar. Hər birinin öz dünyası var. Və bu günyalar əksərən bir-birinin ziddinədir.
Onu da qeyd edək ki, “Yeddinci ayın yeddisi” müəllifin ilk romanıdır.
“Şuşa mədəniyyətinin inciləri” layihəsində Cabbar Qaryağdıoğlu
Mədəniyyət Nazirliyinin “Şuşa İli” münasibətilə həyata keçirdiyi “Şuşa mədəniyyətinin inciləri” layihəsinin “Muğam ocağı – Şuşa” bölməsi üzrə növbəti təqdimat Cabbar Qaryağdıoğluya həsr olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, xanəndə, bəstəkar, musiqi xadimi Cabbar Qaryağdıoğlu 1861-ci ildə Şuşada Seyidli məhəlləsində anadan olub. Azərbaycan xanəndəlik sənətinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri idi.
Cabbar Qaryağdıoğlunun səsi güclü dramatik-tenor tipli səs idi. O, bu güclü və əzəmətli səsi ilə son dərəcə lirik-minor ruhlu muğam sayılan "Segah"ı olduqca həzin və yumşaq, eyni zamanda, yanıqlı səsləndirməklə adamda elə təsəvvür yaradırdı ki, muğamı dramatik tenor yox, lirik tenor oxuyur.
Azərbaycanda opera sənətinin meydana gəlməsində də onun rolu böyükdür.
Opera səhnəmizin ilk aktyoru məhz Qaryağdıoğlu olub. Onun "Şahnaz"ı, "Qatar"ı, "Heyratı"sı musiqi xəzinəmizin ən qiymətli inciləridir. Cabbar Qaryağdıoğlu Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının ilk təşkilatçılarından biri olub.
1934-cü il mayın 30-da Tiflisdə Cənubi Qafqaz xalqlarının incəsənət olimpiadasında Cabbar Qaryağdıoğlu qeyri-adi sənətkarlıq və saflığı ilə fərqlənən ən yaxşı çıxışına görə birinci yerə layiq görülüb və Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin birinci dərəcəli Fəxri fərmanı ilə təltif edilib.
1936-cı il martın 31-də M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrının binasında Cabbar Qaryağdıoğlunun anadan olmasının 75 illiyi təntənəli surətdə qeyd edilib. 1938-ci ildə isə Cabbar Qaryağdıoğlu uzun illər səmərəli yaradıcılıq fəaliyyətinə və musiqi mədəniyyətimizin inkişafındakı ölməz xidmətlərinə görə “Şərəf nişanı” ordeni ilə təltif edilib.
Cabbar Qaryağdıoğlunun fonovalikə köçürülən 50 xalq mahnısı 1938-ci ildə Azərbaycan musiqisini öyrənən elmi tədqiqat kabineti tərəfindən "Azərbaycan xalq nəğmələri" başlığı altında ayrıca kitab şəklində çap edilib.
Günlərin ən qeyri-adisi SÖZün işığına bələnmişdi…
Portalımız ötən gün Səhər xəbərlərində Aprel döyüşlərinin və 44 günlük Vətən müharibəsi iştirakçılarının şeirlərindən ibarət “İgidlərin sözü” almanaxının işıq üzü görməsi barədə məlumat yaymışdı. Amma bu hadisə o qədər böyükdür ki, onun barəsində yazdıqca yazmaq lazımdır. Bu gün də təqdimat barədə daha geniş icmalı oxucularımızın ixtiyarına veririk. İcmalın müəllifi layihə rəhbəri, sevimli şairəmiz Nigar Həsənzadədir. “Söz” layihəsi ilə ədəbiyyatımızı canlandıran Nigar Həsənzadə “İgidlərin sözü” ilə bu dəfə Qarabağ müharibəsinin poetik xəritəsini cızmaqla diqqət çəkdi.
Buyurun, bu da icmal.
“İgidlərin sözü” möhtəşəm alındı!
Hamımızı təbrik edirəm!!!
Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, “İgidlərin sözü” layihəsinin müəllifi və rəhbəri olaraq mənim təşəbbüsümlə “İgidlərin sözü” adlı antologiyanın ictimaiyyət üçün geniş təqdimatı keçirildi. Xatırlatmaq istəyirik ki, “İgidlərin sözü” kitabının ilk təqdimatı bu ilin yay ayında Şuşada - Vaqif Poeziya günlərində olmuşdu.
Kitab təqdimatın Milli Məclisin deputatları Qənirə Paşayeva, Ceyhun Məmmədov, “YAŞAT” fondunun sədri Elvin Hüseynov, Mədəniyyət Nazirliyinin kitab sənayesi şöbəsinin müdiri Akif Maarifli, qələbəmizin məsul nümayəndələri, aprel döyüşlərinin, Vətən müharibəsinin iştirakçısı, ehtiyatda olan polkovnik leytenant Elmar Hüseynov, “Şəhid analarına dəstək” İctimai Birliyininin üzvləri, şəhid ailələri və övladları, Vətən müharibəsi iştirakçıları, Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət xadimləri iştirak edirdilər.
Azərbaycanın himni səsləndirildikdən sonra, şəhidlərin ruhu bir dəqiqəlik sükutla yad edildi. Sonra isə möhtəşəm tədbirimiz başladı.
Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva Vətən uğrunda döyüşən qəhrəmanlarımızın sözü və əməlinin bir olduğunu qeyd etdi. Qanları ilə tarix yazan igidlərin, həm də tarixdə qalacaq sözlərinin bir kitabda şer kimi toplanmasını alqışladığını dedi. O, bu gün Azərbaycanın dünyadakı nüfuzundan danışaraq, prezident İlham Əliyevin apardığı uğurlu siyasətdən, şəhid və qazi ailələrinə göstərdiyi diqqətdən danışdı.
Milli Məclisin deputatı Ceyhun Məmmədov öncə qazilərə və şəhid analarına kitabda sözləri əbədiləşənlərin məqamının ucalığını bəyan etdi, daha sonra layihə müəlliflərinə dedi:
“Bu gün Siz etdiyiniz “İgidlərin Sözü” layihəsi hər kəsin könlücə olan, ürəkləri riqqətə gətirən layihədir. İgidlərimiz Vətən torpağını azad etmək üçün atıldıqları səngərlərdə həm də Vətən dadlı, ana məhəbbətli şerlər yazırdılar.”
Kitabın təqdimatında iştirak edən “YAŞAT” fondunun sədri Elvin Hüseynov hələ aprel döyüşlərindən sonra birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın qazilərlə görüşündə səsləndirdiyi “Bizim oğullarımız tarixi ədaləti bərpa edəcəklər” fikrini xatırladaraq bildirdi:
“Bu gün Azərbaycanın mərd oğulları sözün həqiqi mənasında tarixi ədaləti bərpa edirlər. Biz çalışırıq ki, qazilərimizin yanında olaq, onlara dəstək verək. “İgidlərin sözü” kitabı isə vətən uğrunda döyüşən igidlərimizin həm də sözlərini əbədiləşdirib.”
Mədəniyyət Nazirliyi rəsmisi Akif Maarifli qələbəmizin tarixi əhəmiyyətini qeyd edərək, Mədəniyyət Nazirliyinin bu sahədə nəşr etdirdiyi kitablardan və keçirdiyi tədbirlərdən danışdı:
“Layihənin həyata keçirilməsində məqsəd 44 günlük Vətən müharibəsində vətənimizin ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizə aparan igid oğulların yaradıcılıq nümunələrini nümayiş etdirməkdir.”
“İgidlərin Sözü” kitabının tərtibatçısı və redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, jurnalist Aida Eyvazlı Göytürk öz çıxışında bildirdi ki, bu layihəyə həyat vermək heç də asan başa gəlməyib. O dedi:
“Redaktoru olduğum “İgidlərin sözü” antalogiyasında söz-söz, sətir-sətir yandım, qovruldum, bənd-bənd dirçəldim, bütövləşdim. Vətən kimi bütövləşdim! Bu SÖZ-ləri yazan İgidilərin hər biri Vətəndir! Türk dünyasının savaş igidlərinin yaradıcılığından bəhs edən ilk qaranquşudur, ilk antalogiyadır.”
İndi isə keçək kitabın içinə. “İgidlərin sözü” antologiyasında aprel şəhidləri Nazim Şamaxılı, Mikayıl Vahabzadə, Mirsalam Cəfərov, II Qarabağ şəhidləri polkovnik-leytenant Elzamin Təhməzov, baş gizir Mehman Yusifov, Saleh Əliyev, Kərim Əhmədbəyli, şəhid əsgərlər Şahgündüz Cabbarov, Xəyyam Hüseynov, Murad Mayıl oğlu Nəbiyevin də şerləri yer alıb. Digər müəlliflər isə 44 günlük Vətən müharibəsi iştirakçıları, qaziləri və şəhidləridir. Onların adlarını az sonra xatırladacağıq.
Təqdimatın ədəbi-musiqili hissəsi də Vətən müharibəsi iştirakçılarının iştirakı ilə keçirildi. Vətən Müharibəsi qazisi Məbud Əhmədov yaralı olarkən təcili yardım otağında oxuduğu “Anadır arzulara hər zaman Qarabağ” mahnısı ilə türk dünyasında məşhurlaşmışdı. Bu gün də öz mahnısını qonaqlara ərməğan etdi. Onu Vətən müharibəsi iştirakçıları Fərid Atazadə, şəhid Toğrul Hacıyevin qardaşı Toğrul Ülvi Hacıyev, eləcə də “Ritm alətləri” ansamblı, İdris Hüseynov, Hacıbala Həşimov müşaiyət edirdilər. 11 yaşlı Həzrət Əzizlinin də iştirakı böyük alqışlarla qarşılandı.
Daha sonra kitabda şerləri işıq üzü görən Vətən müharibəsi iştirakçıları Vüsal Hətəmov, Kərəm Aydın, Emin Piri, Sərxan Yolçuyev, Həsən Kür, Orxan Səlifov, Cavid Əli oğlu , Tofiq Əhməd, Eyvaz Əyyub, Səbuhi Qurbanov, Elvin İntiqamoğlu, Oğuz Alparslan, Nicat Ağayev, Tamerlan Əsədov öz şerlərini səsləndirdilər. Qəhrəmanlarımızın hər birinin çıxışından sonra ehtiram əlaməti olaraq qonaqlar onları ayaq üstündə alqışladılar.
Tədbirin sonunda “Söz” və “İgidlərin Sözü” Layihələrin müəllifi və rəhbəri olaraq mən çıxış etdim, dedim:
“Bugünkü gün adi günlərə bənzəmədi. İnanırıq ki, məclisimizə dəvət etdiyimiz şəhid anaları, şəhid övladları, Sözü böyük olan qazilərimizin yaxınları, doğmaları bu günü, onlara yaşatdığımız bu gözəl və həzin, bir az sevinc və kədər qarışıq anları ən əziz xatirə kimi, ən şirin söz kimi hər zaman yaddaşlarında saxlayacaqlar. Necə ki, biz bu böyük Zəfəri yazanları unutmuruq, onların Sözlərini də heç vaxt unutmaq olmaz. Çünki o Söz İgidlərin sözüdür!”
Fotolar Kamran Bagirovundur
Bu gün XIII Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalında mükafatlandırılma mərasimi keçiriləcək
Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilati dəstəyi ilə noyabrın 11-də Nizami Kino Mərkəzində açılışı keçirilən XIII Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalına (BBQFF) bu gün yekun vurulacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Gənc Kinematoqrafçılar Mərkəzinin təsis etdiyi ənənəvi festivalın dəstəkçilər sırasında Nizami Kino Mərkəzi, Dövlət Film Fondu, Azərbaycan Prodüserlər Gildiyası, “Öz Film” şirkəti, “British Council”, Bakı Kitab Mərkəzi, “Metafliks” platforması, “Azprint” şirkəti, “Oskar prodakşn”, “Bimtek” və “Özsüt” şirkətləri də yer alır.
BBQFF-nin direktoru, Gənc Kinematoqrafçılar Mərkəzinin sədri Fehruz Şamıyevin festival haqqında məlumatına nəzər salsaq görərik ki, festivala 79 ölkədən (Almaniya, Fransa, İspaniya, Türkiyə, Belçika, Norveç, İsveç, Yunanıstan, Ukrayna, Misir, İran, Qırğızıstan, Çin, Cənubi Koreya və s.) 814 film qatılıb. Onlardan 91 film müsabiqəyə təqdim edilib. Seçim komissiyasının qərarına əsasən, 32 film festivalın beynəlxalq, 40 film isə yerli müsabiqəsində iştirak hüququ qazanıb. Bu filmlər festivalın əsas mükafatı – “Qızıl nar” uğrunda yarışırlar.
Mədəniyyət Nazirliyi Audiovizual və interaktiv media şöbəsinin müdiri Rüfət Həsənov bildirib ki, festival çərçivəsində kinosevərlər bir-birindən maraqlı və rəngarəng filmləri seyr etməkdədirlər. Nazirliyin kinonun inkişafına xüsusi diqqət yetirdiyini vurğulayan şöbə müdiri kinonun mədəniyyətin vacib sahələrindən olduğunu söyləyib: “Bu gün festivalın açılışına toplaşdığımız məkana nəzər yetirəndə zalda boş yer olmadığını görürük. Bu da onu deməyə imkan verir ki, kino yaşayır”.
Diqqətə çatdırılıb ki, beynəlxalq müsabiqədə yarışan filmləri “Qarğıdalı adası” filmi ilə Karlovı Varı, “Kinoşok” kinofestivallarının baş mükafatını qazanan, eyni filmlə “Oskar”ın “Xarici dildə ən yaxşı film” nominasiyasının qısa siyahısına düşən, tanınmış gürcü rejissor və prodüser Georgi Ovaşvili, Kazanda art-nümayişlərin daimi spikeri, fərqli mövzularda kino mühazirələri ilə tanınan, müxtəlif illərdə Beynəlxalq Gənclər Kinofestivalının proqram direktoru, Kazan Beynəlxalq Müsəlman Kinosu Festivalının seçim komissiyasının üzvü kimi fəaliyyət göstərmiş Adilə Xaybullina, Berlin, Kann kinofestivallarında türk kino proqramları, film həftələrinin təşkilatçısı, “Rabarba” aylıq kino jurnalının təsisçisi, uzun illər Boğaziçi Film Festivalının bədii rəhbəri olmuş türkiyəli prodüser Əmrah Kılıç qiymətləndirəcək.
Yerli müsabiqənin münsiflər heyətində Avropanın ən böyük film fondlarından “FOCAL”-ın “Avantı” proqramının qalibi, müasir kinomuzun məhsuldar rejissorlarından olan Mirsadıq Ağazadə, yazıçı-publisist, Bakı Kitab Mərkəzinin direktoru Günel Rzayeva, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının katibi, rejissor Əli İsa Cabbarov, tanınmış şair, kino tənqidi və tarixinə dair oçerklərin müəllifi Qismət Rüstəmov yer alır.
Builki festivalda “Asiya istedadları” adlı müsabiqə proqramı da nəzərdə tutulub. Yalnız Asiya ölkələrinin bədii filmlərinin yarışdığı müsabiqədə 10 film yer alır. Qalibləri kino tənqidçisi Aliyə Dadaşova, Əməkdar rəssam Rəşad Ələkbərzadə seçəcək.
Mobil telefonla çəkilən filmlərdən ibarət “Cinemobil” müsabiqəsində isə 4 film yarışır. Onlayn keçiriləcək müsabiqənin qalibini tamaşaçılar seçəcək.
Festivalın müsabiqədənkənar maraqlı bölmələri də var. “British Council”la əməkdaşlığın nəticəsi olaraq festival çərçivəsində Britaniya Kino və Televiziya Sənətləri Akademiyası tərəfindən verilən məşhur mükafatın – “Bafta” namizədlərinin xüsusi təqdimatı olacaq.
“Dili bizim” müsabiqə proqramı Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalının nümayiş xarakterli proqramıdır. Burada dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan həmyerlilərimizin Azərbaycan dilində çəkdikləri filmlər nümayiş olunur.
“Panorama”da isə xüsusi seçilmiş filmlər nümayiş etdiriləcək.
Kinosevərlər ötən festivalların qalib filmlərindən biri “Bir ata haqqında” sənədli filmini, “Ən yaxşı rejissor” nominasiyasının qalibi “Çarpayı”, “Şaxta” və “Təbii seçim” filmlərini böyük maraqla seyr ediblər.
Eyni zamanda festival çərçivəsində noyabrın 13-də türkiyəli prodüser Əmrah Kılıç tərəfindən ustad dərsi keçirilib.
Qeyd etdiyimiz kimi, festivalın filmləri bu günədək Nizami Kino Mərkəzində nümayiş olunub.
Festivalın bağlanış və qaliblərin mükafatlandırılması mərasimi bu gün Nizami Kino Mərkəzində olacaq.
Kann, Venesiya, Berlin film festivallarında mükafat və uğur qazanmış filmləri ölkəmizə gətirən BBQFF hazırda Azərbaycanın uzunömürlü film festivalıdır.
Şahmarın hekayəsi Əlcəzair və İraq portallarında dərc edilib
Əlcəzairin “alharir.info” xəbər və İraqın “alnoor.se” ədəbiyyat və mədəniyyət portalları Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” layihəsi çərçivəsində tanınmış Azərbaycan yazıçısı Şahmarın ərəb dilinə tərcümə edilmiş “İtki” hekayəsinin yayımına başlayıb.
Tərcümə Mərkəzindən aldığımız məlumata görə, yazıçının yaradıcılığı haqqında məlumatla təqdim olunan hekayənin ərəb dilinə tərcümə müəllifi – tanınmış Misir tərcüməçisi Əhməd Sami Elaydidir.
Qeyd edək ki, geniş oxucu auditoriyası tərəfindən izlənən hər iki portal, əsasən, Herman Hesse, Ernesto Sabato, Qabriel Qarsia Markes, Federiko Qarsia Lorka, Tomas Lav Pikok kimi korifey yazıçı və şairlərin yaradıcılığını işıqlandırır.
