Super User
Kür çayı kimi kür - ƏLİSƏMİD KÜRÜN 70 İLLİYİNƏ
Kür çayı kimi kür - ƏLİSƏMİD KÜRÜN 70 İLLİYİNƏ
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Əlisəmid Kür ədəbiyyatımızın 80-ci illər nəslinin nümayəndəsidir. Bu nəsil olduqca istedadlı, amma istedadlarını realizə etmək üçün min cür çətinliklə üzləşən bir nəsildir, SSRİ-nin dağılması prosesinin başlanması, yeni iqtisadi ictimai formasiya, Qarabağ probleminin başlaması, yeni ədəbiyyat məfkurəsi… və sair, və illaxır.
Əlisəmid Kür özünə Kür təxəllüsünü götürməklə özünün də kür olmasını vurğulayıb, o həm şəxsi həyatında kür olub, həm də yaradıcılığında.
Yağışlı bir gecədə adımı söylədim Kürə. Sağ-soluma baxdım gördüm heç kəs eşitmədi. Yağış dəli, Kür dəli. Qoşulub dəli sulara şeir dedim mən dəli...
Bir həftə öncə Əlisəmid Kürün 70 yaşı tamam oldu. Çox təəssüf ki, Əlisəmid barədə söz açanda opponentlərin onun dərin məzmunlu şeirlərini, Azərbaycan ədəbiyyat mətbuatında yaratdığı “Yol” qəzeti kimi bir şedevri kənara qoyub onun yazar yoldaşı Akif Əhmədgillə məşhur münaqişəsindən dəm vururlar.
Əlisəmidin tərcümeyi-halı sadədir:
2 fevral 1954-cü ildə Salyan şəhərində müəllim ailəsində doğulub.
1971-ci ildə Salyan şəhər 3 saylı orta məktəbini fərqlənmə attestatı ilə bitirib. 1981-ci ildə Mirzəağa Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
Azərbaycan Dövlət Teleradio Verilişləri Komitəsində redaktor, Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında və Azərbaycan Teatr Muzeyində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb.
1988-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.
1989-cu ildə AYB-nin Ədəbiyyatı Təbliğ və Müəllif Hüquqları bürosunda şöbə müdiri, Azərbaycan Bədii Tərcümə və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzinin "Yol" ədəbiyyat qəzetində şöbə müdiri, 1991-1994-cü illərdə "Yol" ədəbiyyat qəzetinin baş redaktoru vəzifəsində işləyib.
1989-1995-ci illərdə AYB-nin idarə heyətinin üzvü olub.
Şeirləri dünyanın müxtəlif dillərinə tərcümə olunub, şeir almanaxlarında, ədəbi dərgilərdə dərc olunub. 20 il ərzində dünyanın bir çox şəhərlərində təşkil edilən şeir toplantılarında Azərbaycanı təmsil edib.
Hazırda Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Tərcümə Mərkəzinin "Xəzər" dünya ədəbiyyatı dərgisinin məsul katibidir. Amma onun barəsində ən gözəl danışan onun şeirləridir.
ADAMLAR DƏYİŞİR HAVALAR KİMİ
Çəkilib uzaqdan baxdım özümə, –
Gördüm görkəmim dəyişib,
Üst-başım tamam köhnəlib,
Dabanı yeyilib çəkmələrimin…
Tanrının gözünə dik baxdığımdan
Xəbərim olmayıb üzümə düşən qırışdan
Yaman inanmışam arvad sözünə:
«- Dağa bənzəyirsən sən bu duruşda».
Güzgüdə özünə baxıb göz vuran
O şux, o kür adam mən deyilmişəm.
Adamlar dəyişir havalar kimi
İlahi, mən niyə dəyişməmişəm?!
Dünyaya piyada gəlib-gedənlər
Odu eee… yanımdan atlanıb keçir.
Ürək qızdırdığım, çörək kəsdiyim
Qəfildən üstümdən atdanıb keçir.
Mən koram… Sən hara baxırsan, Tanrım!
Sənin də oyunun yamannan-yaman.
Haqqın tərəzisi qurulan vaxtı
Kiminə taxt verdin, kiminə palan.
Çəkilib uzaqdan özümə baxdım, –
bir də üzə gülüb,
arxamca daş atanlara…
Yol üstə ilantək qıvrılanlara…
Başımın üstündə qovğalar kimi
Bu yağış adamlar, külək adamlar –
Bu payız oğlanlar, bu qış gözəllər,
Bu külək oğlanlar, kələk oğlanlar,
Bu payız gözəllər, bu xəzəl qızlar,
Dayanıb yolumda qovğalar kimi, –
Adamlar dəyişir havalar kimi, –
Niyə dəyişmədin, Cəfərin oğlu?!
ADAM CİBİNDƏN ÜŞÜYƏR
Nə baxırsan yoxsul bəyə,
Nə gülürsən bu kişiyə?!.
Ağac içindən oyular, -
Adam cibindən üşüyər...
Pul əl çirkidi... Yalandı.
Malın verən canın verər.
Ağac içindən sıyrılar,
Adam canından çürüyər.
Kasıb qəribdi Vətəndə, -
Qalıb yollarda tövşüyər.
Adam canından sıyrılar,
Adam cibindən üşüyər.
OLA-OLA
Çölün dumanında azıb qalasan,
Bir qoyun sürüsü otlayan yerdə.
Əlini dizinə çırpıb qalasan
Ürəyin buz kimi çatlayan yerdə.
Sonrası… sonrası nə ola-ola.
Ocağın da sönə, düşəsən dərdə,
Yanasan, öz tüstün başından çıxa.
Bıçağın sümüyə dirənən yerdə
Cibindən pas atmış bıçağın çıxa.
Sonrası… sonrası nə ola-ola.
Əynində quruya nimdaş köynəyin,
Tənhalıq içində canın sıxıla.
Görəsən sinəndə bir daş göynəyir,
Qəfildən bir quzu sənə qısıla…
Sonrası… sonrası nə ola-ola.
Quru çörəyini böləsən yarı…
İllah da bir yandan duman, çən ola.
Qurbanlıq quzusan, quzu qardaşım!
Bıçağımdan qorxma…
Sonrası… sonrası nə ola-ola…
SALAM
Nə atmısan özünü
həsrətin qucağına.
Leysan yağışı düşüb
könlünün ocağına.
Fələk səni qarğıyıb özü düşüb həvəsdən.
Canında bir qorxu var -
canın çıxır qəfəsdən.
Sənin qayğına qallam,
Ey əlahəzrət zaman.
Ürəyim bombolomboş,
Salam, boşluğa salam.
BİR ANDA YÜZ İL YAŞADIM
Hamını yadıma saldım
bir gün ata ocağında.
Bir anda yüz il yaşadım,
Bir anda yüz il qocaldım
həsrətin künc-bucağında.
Titrədi atamın baş daşı,
ürpəndi anamın əlləri.
İndicə qırılıb dağılacaq
baxdığın güzgü -
Titrəyir yanağında
göz yaşları -
titrətir qızımın telləri.
Bir anda yüz il yaşadım.
Gördüm vaxt geri fırlanır,
önümdə zaman dillənir.
Köhnə divar saatında -
kəfkirdə qızım yellənir.
Titrəyə-titrəyə qalxdım ayağa,
Dilimdən bir kəlmə söz də çıxmadı.
Öpdüm əllərindən xatirələrin,
öpdüm gözlərindən ayrılıqların...
Bir anda yüz il yaşadım
həsrətin künc-bucağında.
Bir anda yüz il qocaldım ilin-
günün bu çağında.
ÖYRƏŞMƏK, ÖYRƏŞMƏK
Dərdi ovutmağa dost qalmayanda
Sümüyə yatan bir havaya alışmaq,
Alışmaq hər şeyə!
Ulduzsuz gecələrə alışmaq –
Günəş boyda ümid doğur hər qaranlıqdan.
Alışmaq tənhalığa –
Sükut dil açacaq
Alışmaq ayrılığa –
Bağrı çatlayacaq həsrətin…
Uğursuz sevgiyə,
Ən ağır günə alışmaq.
Ən ağır taleli adam da sevgi gözləyir.
Dəniz var içimizdə –
Özümüzdən xəbərsiz
Sinəmizi döyən
Dalğaların səsinə alışmaq
Kədəri qovub sinədən
Alışmaq qəfil sevincə,
Ağacların kölgəsinə,
Küləyə, yağışa…
Kədər biryolluq yığışar
İnansaq Azadlığa –
Sevmək, sevmək Azadlığı,
Alışmaq Azadlığa.
ÖMRÜN ÇİÇƏK VAXTI
Çox şeyə tələsdim…
Sevməyə belə,
Qoşuldum hər nəğmə səsinə axdım.
İndi ürəyimi tutsam da dilə
Keçir sevgi yaşım –
Ömrümün çiçək vaxtı.
Keçir, elə keçir yel atlı sevgim,
Dönüb arxasınca baxa bilmirəm –
Vallah, sevməyi də bacarmıram heç.
Ürəyim qınamaz doğmanı yadı,
Mənim sevgi payım bura qədərmiş.
Məhəbbət haqqında yazdıqlarımın
Hamısı bəxtimə düşən kədərmiş.
Daha ayrılığın yoxdur qorxusu,
İstəyin mənsiz də tək-tənha çapar.
Bizim sevgimizin ömründən uzun
Kölgəni sürüyüb arxanca apar –
Keçir sevgi yaşım…
HƏR PAYIZ BELƏCƏ
Sarala-sarala solan yarpaqlar
Düşür üzüqoylu torpağın üstə,
Kirpiyin, yanağın, dodağın üstə
Ömrünü sakitcə başa vururlar.
Ora bax, çinarın qızıl yarpağı
İndicə qopacaq,
Havada quşlarla bir az uçacaq,
Sonra yorularaq qonacaq yerə.
Əlvida, ağaclar!
əlvida – Payızın külək əliylə
Yaşıl yarpaqların itən ömrünə.
Yarpaqlar güvənmir ağaca heç vaxt
Küləyə gedərlər, bada gedərlər.
Bir fəsil ömrünü uzatmaq üçün
Səksənən ağac
Verər yarpaqları güdaza bütün.
Ağacın dərdini yarpaqlar çəkir,
Çəkirlər – torpağa dönənə qədər.
Hər payız yarpaqlar köçəndən sonra
“Ağaclar ölür ayaqüstə”.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.02.2024)
Firəngiz Əlizadə: Xalqımız seçkilərdə ruh yüksəkliyi ilə iştirak edir
Prezident seçkiləri yüksək səviyyədə və demokratik keçirilir. Mən müşahidə etdim ki, Azərbaycan xalqı bir daha həmrəylik göstərir.
Bu sözləri AZƏRTAC-a müsahibəsində Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri, Xalq artisti, tanınmış bəstəkar Firəngiz Əlizadə söyləyib.
“Bu gün Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının bütün üzvləri səsvermədə iştirak edir. Xalqımızın seçkilərdə ruh yüksəkliyi ilə iştirakı əsas amildir. Təkcə Azərbaycanda yox, vətənimizdən kənarda yaşayan həmyerlilərimiz də seçkilərdə fəal iştirak edirlər”,- deyə o bildirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.02.2024)
Qarabağım səs verir!
Ramiz Qusarçaylı yazır:
30 ildi Şuşada yoxuydu Vətən səsi,
Yoxuydu Xankəndinin hayqırıb ötən səsi,
Qayıdır Kəlbəcərin, Laçının itən səsi
İstiqlalım həkk olur bir ilahi dastana,
Qarabağım səs verir qalib Azərbaycana!
Araz pəjmürdə idi,
Xudafərin pərişan,
Nə bir həyanı vardı, nə halını soruşan,
Öz halal məcrasına qovuşur Suqovuşan,
Təbriz, Culfa, Naxçıvan- o tay, bu tay can cana,
Qarabağım səs verir qalib Azərbaycana!
Güllənir hər ürəkdə “Xarı bülbül” butası,
“Uvertüra” ləngəri,
Xan şikəstə sədası,
Hər dildə, hər dodaqda “Azərbaycan” nidası,
Qiyamətə qalmayan qisasım var,-
“Qan qana!”
Qarabağım səs verir qalib Azərbaycana!
Hər qazi dağ qartalı,
hər qartal saymaz sarı,
Şəhid ruhundan keçir mələklərin güzarı,
Sayrışır nur içində hər şəhidin məzarı
Muştuluğa tələsir əlində gül bir ana,
Qarabağım səs verir qalib Azərbaycana!
Canımdan can calanan canım Azərbaycanım,
Damarımda çağlayan qanım Azərbaycanım,
Şərəfim Azərbaycanım, şanım Azərbaycanım,
Car çəkirəm Göyçəyə, Zəngəzura, Zəncana,
Qarabağım səs verir qalib Azərbaycana!
Hardasınız, hay verin hayın havadarları,
Viran çölün, çəmənin, çayın havadarları,
Ey toyun qənimləri,vayın havadarları,
Gör nə gözəl yaraşır Zəfər Azərbaycana!
Qarabağım səs verir qalib Azərbaycana!
Mən savaşa çarpılan qurğuşun “Yox” kimiyəm,
Mən düşmənin bağrına saplanan ox kimiyəm,
Polad sipər kimiyəm, dəmir yumruq kimiyəm,
Bayrağım,- hürr qartalım, qıy çəkir bu meydana,
Qarabağım səs verir qalib Azərbaycana!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.02.2024)
Vahid Əziz: Səhər efirdə görəndə ki, Xankəndidə, Şuşada səsvermə başlayıb gözlərim doldu
60 ilə yaxındır ki, seçkilərdə iştirak edirəm. Həyatımda ilk dəfədir ki, seçki məntəqəsində belə növbə görürəm. Bu o deməkdir ki, seçkilər xalq tərəfindən böyük coşqu ilə qarşılanır.
Bu sözləri AZƏRTAC-a müsahibəsində Xalq şairi Vahid Əziz deyib.
“İlk dəfədir 30 ildən sonra bütöv Azərbaycan səs verir. Səhər efirdə görəndə ki, Xankəndidə, Şuşada səsvermə başlayıb gözlərim doldu. Hər bir azərbaycanlı üçün bundan böyük xoşbəxtlik yoxdur”, - deyə o əlavə edib.
Xalq şairinin sözlərinə görə, yeddi fevral növbədənkənar prezident seçkiləri Azərbaycan tarixində milli bayram kimi qeyd olunmalıdır.
Prezident İlham Əliyev, birinci xanım Mehriban Əliyeva və ailə üzvləri Xankəndidə səs veriblər
Fevralın 7-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev, birinci xanım Mehriban Əliyeva və ailə üzvləri Xankəndi şəhərində 122 saylı seçki dairəsinin 14 saylı seçki məntəqəsində səs veriblər. Bu barədə AzərTAC məlumat yayıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.02.2024)
Bu gün Növbədənkənar prezident seçkiləri günüdür və ölkədə qeyri-iş günüdür
Bu gün Azərbaycanda Növbədənkənar prezident seçkiləri günüdür. Seçki Məcəlləsinə əsasən, səsvermə günü seçki (referendum) keçirilən ərazidə iş günü hesab olunmur.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, səsvermə günü Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə görə ümumxalq hüzn və ya iş günü hesab edilməyən bayram gününə düşərsə (Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 84-cü maddəsinin II hissəsində nəzərdə tutulan hal istisna olmaqla), səsvermə səsvermənin keçirilməli olduğu ayın başqa iş gününə təyin edilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.02.2024)
ARKA fəaliyyətini genişləndirir
Azərbaycan Respublikasının Kino Agentliyinin baş direktoru vəzifəsini icra edən Orxan Fikrətoğlunun sədrliyi ilə 2023-cü ildə keçirilmiş Film layihələri müsabiqəsinin qalib kino şirkətlərinin nümayəndələri ilə görüş keçirilmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, qalib şirkətlərlə yeni hədəflərin müəyyən olunması, dövlət sifarişi ilə filmlərin istehsalı, Kino agentliyi və həmin şirkətlərlə istehsal prosesinin hüquqi tənzimlənməsi yolları müzakirə edilmişdir.
Kinoşünsaların, kino tənqidçilərinin proseslərə cəlb olunması məqsədi ilə Kino Agentliyi nəzdində Analitik təhlil mərkəzinin yaradılması qərara alınmışdır. Mövcud vəziyyətin Agentliyin saytında, sosial şəbəkə hesablarında, həmçinin, elektron kinojurnallarda analizi, təhlili və onların yayımlanmasının vacibliyi vurğulanmışdır. Bədii şuranın üzvü, kinorejissor Elxan Cəfərov, kino tənqidçiləri Nadir Bədəlov və Nəriman Əbdürrəhmanlı, yazıçılar Varis və Şərif Ağayar təkliflərlə çıxış etmişlər.
Sonda qalib şirkətlərlə istehsal proseslərinin tənzimlənməsi ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılmışdır
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2024)
“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
Vətən müharibəsində iştirak edən qazimiz Arif Yusubov Əli oğlu ölkəmizin suverenliyi uğrunda vuruşub və ağır yaralanıb. Arif "Suqovuşanın azad olunmasına görə", “Cəsur döyüşçü” medalları ilə və 3-cü dərəcəli "Qüsursuz xidmətə görə", 3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif olunub. Onun tibbi xərcləri “YAŞAT” Fondu tərəfindən qarşılanıb. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “YAŞAT” Fondundan məlumat verilib.
Allah şəfa versin!
“YAŞAT” Fondunun hesabatları və xərclənən vəsaitlərlə bağlı ətraflı məlumatı yashat.gov.az rəsmi internet saytının “Hesabatlar” (https://yashat.gov.az/report/tableau) bölməsindən əldə edə bilərsiniz.
"Youtube" video: https://www.youtube.com/watch?v=akjFBo0RFM0
Yüksək keyfiyyətli formada videolink: https://we.tl/t-c9koKkFhyO
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2024)
Türk dünyasının mediatorları “ASAN xidmət”də
Türk Dünyası Mediatorlar Birliyinin rəhbəri, Türkiyə Ədliyyə Nazirliyinin Mediasiya Şurasının İdarə Heyətinin üzvü Yakup Erikelin başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Prezident yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində olan “ASAN xidmət” mərkəzinin fəaliyyəti ilə tanış olub. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “ASAN xidmət”dən məlumat verilib.
Agentliyin Aparat rəhbəri Fuad Qarayev qonaqlara “ASAN xidmət” mərkəzlərinin yaradılması məqsədləri və həyata keçirilən fəaliyyət barədə ətraflı məlumat verib. Şəffaflığın artırılması və müasir innovasiyaların tətbiqi baxımından səmərəli dövlət idarəçiliyinin təmin edilməsi sahəsində ciddi nailiyyətlər əldə olunduğu diqqətə çatdırılıb.
2015-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Dövlət Xidmətləri Mükafatına, 2019-cu ildə BMT-nin rəqəmsal idarəetmənin tətbiqi ilə dövlət xidmətlərinin inkişafı sahəsində xüsusi mükafatına və 2023-cü ildə “Qlobal Hökumət Mükəmməlliyi Mükafatı” Proqramı çərçivəsində “Dünyanın Ən Qabaqcıl Dövlət Xidməti” seçilərək xüsusi mükafata layiq görüldüyü bildirilib.
Hazırda “ASAN xidmət” təcrübəsinin paylaşılması istiqamətində 20-dən çox ölkə və beynəlxalq təşkilatla əməkdaşlıq edildiyi barədə məlumat verilib.
Qonaqlar “ASAN xidmət” konsepsiyası, eləcə də Dövlət Agentliyi tərəfindən müxtəlif istiqamətlər üzrə həyata keçirilən fəaliyyətin onlarda yüksək təəssürat yaratdığını bildirib.
Nümayəndə heyəti “Bilim Bakı” mərkəzi, ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzi, "INNOLAND" İnkubasiya və Akselerasiya Mərkəzi və “ABAD”ın fəaliyyəti ilə tanış olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2024)
Bu günün duası
Sadiq Qarayev, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Fe-dəmir, özü oksigeni axtarır, onunla birləşir, paslanır;
Cu-mis, istilik verəndə (qızışdıranda) oksigenlə birləşir, paslanır;
Au- qızıl, heç bir şəraitdə oksigenlə birləşmir, keyfiyyətini itirmir, paslanmır...
İnsanlar da belədir:
Paslanan insanlar- əqidəsinə, vətəninə, namusuna xəyanət etmək üçün özü axtarır, tapır;
Mis insanlar- qıraq təsirlərdən (qızışıdırmaqdan) xəyanət , yaltaqlıq edir, namusunu itirib, paslanırlar... Ən təhlükəli kateqoriyadılar.
Qızıl insanlar- heç bir təsirdən mənliklərini itirmirlər, dəyişmirlər, paslanmırlar.
ALLAH bizləri paslanmaqdan hifz etsin. Satqınlardan, qəzəbinə gəldiklərindən və yolunu azmışlardan olmayaq. Hidayət edib, doğru yola yönəltdiklərindən, nemət verdiklərindən, dost bəndələrindən, elm, hikimət, əxlaq nəsib etdiklərindən olaq. Qarabağlı, Şuşalı, Naxçıvanlı, Bakılı- Qüdrətli Azərbaycanlı olaq.
Dünyanın harasında olursa olsun, hansı dindən, hansı xalqdan olmasından asılı olmyaraq köməyə ehtiyacı olanlara dua etmək əqidəsi, yardım etmək iqdidarı versin.
ALLAH acından, suzundan can verən, didərgin düşən müsəlmanlara kömək olsun, onlara güclü, demokratik dövlətlər nəsib etsin ki, əllərində olan nefti, qızılı almaq üçün şeytanın övladları, kapital sahibləri başlarına bombalar tökə bilməsinlər.
ALLAH məzlumların əzilə bilmədiyi, zalımların əzə bilmədiyi aləmlə, ictimai qurluşla bəşəriyyətə nicat nəsib etsin.
BUNLAR DA OLSUN BU
GÜNÜN DUASI.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2024)
