Super User
“Qaya parçasını, daşı da ürəkdən sevsən, üzünə gülər..." - TOFİQ BAYRAMIN DOĞUM GÜNÜNƏ
Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Biz ki unutmuşduq ilk məhəbbəti
Ah, bu qəfil görüş kaş olmayaydı.
Mənim gözlərimdə eşqin həsrəti,
Sənin gözlərində yaş olmayaydı.
Mən də bəxtiyaram, sən də bəxtiyar,
Bəs bu həsrət nədir, bu məlal nədir?
Saxlama, qoy gedim,
gözləyənim var,
Gedimmi?
Bir hə de, o sual nədir?
Dayanma qarşımda günahkar kimi,
Mən ki, günahını bağışlamışam.
Hələ qəlbi geniş adamlar kimi,
Sənin toyunu da alqışlamışam.
Niyə zilləmisən gözlərini sən?
Mənə əvvəlki tək baxma, amandır.
Mən ki əl çəkmişəm məhəbbətimdən
Qəlbimi odlara yaxma, amandır.
Peşiman olmağın nədir əlacı?
Yüz fikir bir borcu ödəməz indi.
Mən sənə qardaşam, sən mənə bacı,
İlk eşqə tapmısan bir əvəz indi.
Yanmasın, ulduzum tez yanıb sönsə,
Vədəsiz şadlığı istəmirəm mən.
Özgənin eşqinə göz dikməkdənsə,
Həsrətin qoynunda can verərəm mən.
Sevin, əzizləyin bir-birinizi,
Ayrılıq diləsəm dilim lal olsun.
Qolboyun, mehriban görəndə sizi,
Mənim şair könlüm qoy xoşhal olsun.
Şirin söz eşitsəm dodağınızdan,
Bilin ki, sədası ürəyimdədir.
Gəlsə körpə səsi otağınızdan,
Hər xeyir-duası ürəyimdədir.
Pozmaram bir evin birliyini mən,
Görsəm ev yıxılır, gedib quraram.
Əl əldən soyusa, ürək-ürəkdən,
Sizi eşqinizə qovuşduraram.
Nə peşiman ol, nə qəlbbini sıx,
Çətindir, o günə qayıtmaq, çətin.
Əvvəli sevincdir, sonu ayrılıq,
Taleyi gətirmir ilk məhəbbətin.
Qoy bu ürək sözüm getməsin hədər:
Məni sevirsənsə, ismətini sev.
Mən səni bir vaxtlar sevdiyim qədər,
Sən də öz ərini qismətini sev.
Biz ki unutmuşduq ilk məhəbbəti
Ah, bu qəfil görüş kaş olmayaydı.
Mənim gözlərimdə eşqin həsrəti,
Sənin gözlərində yaş olmayaydı.
Bu gün şair, tərcüməçi, Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı, Əməkdar incəsənət xadimi Tofiq Bayramın anım günüdür.
Tofiq Bayram 1934-cü il dekabr ayının 16-da Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsində təhsil almışdır. Əmək fəaliyyətinə “Azərbaycan müəllimi” qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri kimi başlayan Tofiq Bayram sonralar Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində ədəbi işçi, M.F.Axundov adına Dövlət Opera və Balet Teatrında ədəbi hissə müdiri, “Ulduz” jurnalı redaksiyasında, “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri, “Yazıçı” nəşriyyatında baş redaktor müavini işləmişdir.
O, Aleksandr Tvardovskinin “Üfüqlərdən-üfüqlərə”, dünya xalqlarının incilərindən ibarət “Ürəkdən-ürəyə” toplusu, Rasul Həmzətovun “Durnalar” və “Dostları qoruyun” adlı şeir kitablarını, A.Puşkinin “Mosart və Salyeri”, A.Tvardovskinin “Yaddaşın hökmü”, A.Axmatovanın “Rekviyem” poemalarını, habelə İspan dramaturqu Lope de Veqanın “Hiyləgər məşuqə” pyesini, həmçinin Y.Yevtuşenko, L.Xaustov, V.Konstantinova, İ.Abaşıdze, M.Posxişvili, T.Ciladze, balkar şairi Qaysın Quliyev və bir çoxlarının ən gözəl sənət əsərlərini seçərək, onları dilimizə tərcümə etmişdir.
Azərbaycan ədəbiyyatına verdiyi töhfələrə görə Tofiq Bayrama 1984-cü ildə “Əməkdar incəsənət xadimi”, dünya xalqlarının poeziyasından nümunələrin yüksək peşəkarlıqla Azərbaycan dilinə tərcümə edilməsindəki əməyinə görə isə 1988-ci ildə “Maksim Qorki adına Azərbaycan Dövlət Mükafatı” laureatı fəxri adları verilmişdir.
Tofiq Bayram 1991-ci il aprelin 19-da vəfat etmiş, Bakının Əmircan kəndində dəfn olunmuşdur.
Gəlin şairin ən ölməz, ən unudulmaz misralarına kiçik bir səfər edək.
Ay gecikən məhəbbətim!
İllər boyu səni gəzdim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Sən yubandın, mən tələsdim,
Getdi gənclik təravətim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Mən bir yanda sənə möhtac,
Sən bir yanda gəzdin əlac.
İki qəlbdə bir ehtiyac,
Övladıyıq bir həsrətin,
Ay gecikən məhəbbətim!
Saç ağartdım bu yollarda,
Harda idin, söylə harda?!
Bir yarpağam son baharda,
Saralıram yetim-yetim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Sən əzabsan, göz yaşısan,
Bəxtimin son naxışısan,
Bəlkə tale qarğışısan,
Bəlkə də ilk səadətim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Gəl ki, sənsiz ürək bir daş.
Poz qanunu, sədləri aş.
Sevə-sevə öləydim kaş,
Sən olaydın vəsiyyətim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Bir könül var, əmanətdir,
Acısı da şirin dərddir.
Bir qadına xəyanətdir,
Bir gözələ sədaqətim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Cəzan varsa, verən gəlsin,
Könlü hicran görən gəlsin.
Məcnun gəlsin, Kərəm gəlsin,
Desin, nədir qəbahətim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Bir xəstəyəm, əlacım sən,
Bir koram, əl ağacım sən,
Görüşünə əl açım sən –
Gəl ol mənim son qismətim,
Ay gecikən məhəbbətim!
Azərbaycan deyəndə
Vətən mənim bu günüm,
Sabahkı toy-düyünüm.
Haqqım var ki, öyünüm
Azərbaycan deyəndə.
Ürəklərdə döyünüm,
Azərbaycan deyəndə.
“Hər ölkəyə, hər elə,
Olsun hörmət”, deyirəm.
“Vətənindir, vətənin,
İlk məhəbbət”, deyirəm.
“Onun şöhrət tacıdır,
Şe’r-sənət” deyirəm.
Mən vətənə, “Füzuli,
Abbas Səhhət” deyirəm!
Mən vətənə, “Sabiri
Doğan qeyrət”, deyirəm!
Mən vətənə, “Üzeyir,
Müşfiq, Səməd”, deyirəm!
“Günəş kimi müqəddəs
Bir həqiqət”, deyirəm,
Azərbaycan deyəndə.
“Dünya məni dinləsin,
– Diqqət, diqqət!”,
deyirəm.
Azərbaycan deyəndə!
Azərbaycan deyəndə,
Ləpələr şairləşir.
Anaların bətnində,
Qara gözlü körpələr
Pələngləşir şirləşir.
Azərbaycan deyəndə,
Müdrik qocalar kimi
Dağlar da fikirləşir.
Azərbaycan deyəndə
“Haralısan?” sualı,
Verənlərə ar olur.
Qeyrətlilər birləşir,
Qeyrətsizlər xar olur
Azərbaycan deyəndə!
Dostdan sovqat, muştuluq,
Düşməndən bac alaram,
Azərbaycan deyəndə!
İşıq sütunu kimi
Sabaha ucalaram,
Azərbaycan deyəndə!
Körpüləri, səddləri
Sinəmlə parçalaram.
Sərhəd məftillərində,
Bu kobud əllərimlə
Bir muğamat çalaram,
Azərbaycan deyəndə!
Azərbaycan! – Bu nida
Qayaları silkələr.
Sal daşların köksündə
Çiçək bitər, gül bitər.
Azərbaycan deyəndə,
Təbim coşar, sel gələr,
Sanma şöhrət pərdəsi,
Ürəyimi kölgələr,
Azərbaycan deyəndə.
Gözümdə doğmalaşar
Bütün xalqlar, ölkələr,
Azərbaycan deyəndə!
Qadın ürəyi
Necə rəhmlidir, necə amansız,
Necə mehribandır qadın ürəyi!
Sən onu sındırsan, bil ki, a qansız,
Ağlayan kamandır qadın ürəyi.
Güldürsən, ömürlük səadətindir,
Söndürsən, yanmağı bir də çətindir.
O, əsl qayğının, məhəbbətindir,
Sevgisiz zindandır qadın ürəyi.
Daşı da əridər, daş da olar o,
Əriyib gözlərdə yaş da olar o.
Bahar da olar o, qış da olar o,
Damladır, ümmandır qadın ürəyi.
Onunla dünyadır sənə qəfəs də,
Onsuz heç yaşama bu torpaq üstə.
Sevən bir ürəyə axır nəfəsdə
Ən gözəl dərmandır qadın ürəyi.
Onu alçaldan da, ucaldan da biz,
Dərd verib, vədəsiz qocaldan da biz.
Qədrini biləndə bu cahanda biz,
Həmişə cavandır qadın ürəyi.
Bəzən gül tək solar acı bir sözdən,
Ağlayar xəlvəti, gülsə də üzdənE
Bəzən uşaq kimi bir ürəksizdən
Məhəbbət umandır qadın ürəyi.
Bir namərd əlindən zəhər içəndə,
Keçirər ömrünü o, yas içində.
Bəzən ən qiymətli libas içində
Nalədir, fəğandır qadın ürəyi.
Ömrə zinət verən, səadət quran,
Kişi ürəyini nurla dolduran.
İsməti bir nəsli göyə qaldıran,
Eşqə hökmrandır qadın ürəyi.
Sənsiz əl çəkərəm arzudan, kamdan,
Nə çıxar sevgisiz-sənsiz ilhamdan?
İncitsən, dözərəm, Tofiq Bayramdan
İncimə, amandır, qadın ürəyi!
Qarabağı vermərəm!
Bütün aləm danışır
mənim səxavətimdən,
Dostlara pay verəndə
bahasını verərəm.
Qonağa süfrə açıb
öz halal nemətimdən,
Evimin ipəyini,
xarasını verərəm.
Lazım gəlsə yolunda
keçib, can sərvətimdən
Çıxarıb ürəyimin
parasını verərəm.
Kimlər ki, şəfqət tapır
öz ana təbiətimdən
Dərman kimi dağların
havasını verərəm.
Fəqət dağı vermərəm,
Mən heç zaman dönmərəm.
Fikrimdən, niyyətimdən,
lazım gəlsə, gözümün
Qarasını verərəm,
Qarabağı vermərəm!
Əgər yer-göy dağılıb,
dönsə baharım qışa
Parça-parça doğranıb,
yem olsam da qurd-quşa
Allah da göydən enib,
başlasa yalvarışa
Qara keşiş yumşalıb,
Kərəm ilə barışa
Göyçə gölü birləşib,
Göy-gölümlə qarışa
Yüz-yüz çaya Turşsutək
bir bulağı vermərəm
Mən canımı verərəm
Qarabağı vermərəm!
Bu necə qonşuluqdu,
üzük mənim qaş onun?
Mən öz başımdan keçim
çiynimdəki baş onun?
Torpağımdan pay verim
olsun könlü xoş onun?
Bu Qarabağ nə vaxtdan
məskəni olmuş onun?
Əli sınsın tarixi
belə düzüb, qoşanın.
Gözüm yoxdur üstündə
bircə qara daşının
Ağ dumanlar gəlinlik
duvağıdır Şuşanın.
Mən gəlinin üzündən
o duvağı vermərəm.
Namusum, ismətimdir
Qarabağı vermərəm!
Bu nə oyundu? - deyib
Vaqif qalxar məzardan,
Məqbərəsi od tutub
əriyər intizardan.
Lənət daşı yağdırar
Xan qızı daş hasardan.
Görən Üzeyir bəyə
çatıbdır bu səs hardan,
Qarabağın çənidir
tunc heykəli bozardan.
Nərə çəkir Koroğlu
cəngi çalır saz hardan.
Qıratdımı şığıyan
göyə qalxır toz hardan?
Çıxıb cıdır düzünə Nigar,
Xan Eyvaz hardan.
Kür burdan hay qoparır
kükrəyir Araz ordan.
Vətən satlıq mal deyil
əl çəkin bu bazardan.
Millətçilik deyilən
ən dəhşətli azardan.
Millət xilas olmasa
qurtarmaz ahu-zardan
Torpağıma girişən
Qarabağa gor eşən
Hər növ mərdi-məzardan,
cana doyub deyirəm
Əlin qopmasa ordan
köynəyim bayraq olub,
Seçilməz laləzardan,
mən əsgərəm əlimdən
O bayrağı vermərəm,
öz canımı verərəm,
Qarabağı vermərəm!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.04.2024)
Şəhidlər barədə şeirlər – Tural Həsənov
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün – Tural Həsənovahəsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.
TURAL RAUF OĞLU HƏSƏNOV
(15.06.1997.-31.12.2020.)
Əslən Laçın rayonunun Mişni kəndindən olan, Qaradağ rayonunun Sahil qəsəbəsində doğullmuş, Lənkəran Dövlət Universitetinin məzunu, Qarabağın azad edilməsi uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi
MƏQAMI UCA TURAL
Şəhidlərin məqamı ucadır ucadan da,
Şəhidlərə tükənməz sevgi var yaradanda.
Hər adam şəhid olmaz, şəhidlik də qismətdir,
Vətən üçün yaşamaq, ölmək də səadətdir.
Tural da şəhid olub bu Vətən torpağında,
Canını qurban edib ömrünün gənc çağında.
Döyünüb sinəsində vətənpərvər bir ürək,
Qarabağ savaşında vuruşub qəhrəmantək.
Qırx dörd günün hər birin hünərlə yola salıb,
Rəşadət göstərərək, Tural üç medal alıb.
Zəfər Günü sevincin yaşayıb o, qalibtək,
Deyirdi, gedəcəyik biz Laçına sahibtək.
Kafir hiyləgərlərin fitnəsi saya gəlməz,
Xisləti şeytan olan insanlığa yüksəlməz.
Otuz dekabr günü gəldi, bir acı xəbər,
-Tural minaya düşüb… hamını boğdu qəhər.
Ümid qəsəbəsindən getmişdi igid kimi,
Dekabrın son günü qayıtdı şəhid kimi.
Bükülmüşdü sevdiyi o üçrəngli bayrağa,
Mələklər qucağında tapşırıldı torpağa.
Salam, Tural! Salamı ürəklə göndərirəm,
Şuşamızdan dərilmiş çiçəklə göndərirəm.
Heç zaman unudulmaz, yaşayan-saf amalla,
Xalqımız fəxr eyləyir igid oğlu Turalla.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.04.2024)
UŞAQLARINIZ ÜÇÜN OXUYUN – “Balaca şahzadə”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının UŞAQLARINIZ ÜÇÜN OXUYUN rubrikasında bu gün də sizlərə dünyaşöhrətli fransız yazıçının dünyaşöhrətli əsəri təqdim ediləcək. Bəli, söhbət Antuan dö sənt Eqzüperidən və onun “Balaca şahzadə”sindən gedir. Əsəri dilimizə Cavanşir Yusifli tərcümə edib.
XXII FƏSİL
Salam, – Balaca şahzadə dedi.
Salam, – yolayıran dedi.
Sən burda neynirsən? – Balaca şahzadə soruşdu.
Mən sərnişinləri çeşidləməklə, min-min ayırıb qatarlara mindirməklə məşğulam, –yolayıran cavab verdi, – qatarların biri sola, o biri sağa yollanır.
Pəncərələrində işıq sayrışan sürət qatarları ildırım sürətiylə ötüb keçəndə yolayıranın kabinəsi silkələnir.
Onlar necə də tələsirlər, – Balaca şahzadə təəccübünü saxlaya bilmədi. Onlar belə nə axtarırlar?
Bunu heç maşinistin özü belə bilmir, – yolayıran cavab verdi.
O biri yoldan yenə də sürət qatarı ötüb keçdi.
– Onlar artıq qayıdırlar? – Balaca şahzadə soruşdu.
– Yox, bu, başqasıdır, qarşıdan gələn qatardır.
– Əvvəl olduğu yerlər belə pis idi ki?
– Bizim olmadığımız yerlərin hamısı yaxşıdır, – yolayıran cavab verdi.
İndi isə birdən üçüncü sürət qatarı hay-küy sala-sala ötüb keçdi.
Bunlar birincini ötüb keçmək istəyirlər?
– Balaca şahzadə soruşdu.
Onlar heç nəyi təqib etmirlər, – yolayıran cavab verdi. – Onlar vaqonlarda yatırlar və ya sadəcə, oturduqları yerdə əsnəyirlər. Tək- cə uşaqlar burunlarını pəncərə şüşəsinə dayayıb çölə tamaşa edirlər.
Yalnız uşaqlar nə axtardıqlarını bilirlər, –Balaca şahzadə dilləndi, – onlar adi parçadan tikilmiş gəlinciyə bütün qəlblərini verirlər, belə olduğuna görə bu əşya onlar üçün dəyərli bir şeyə çevrilir, bunu uşaqların əlindən alsan, zülüm-zülüm ağlayarlar...
Bu dünyada yalnız onlar xoşbəxtdirlər...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.04.2024)
“Nəsiminin heykəlindən 20 şaq v levo” - HƏLƏ DƏ AKTUALDIR
Xalidə Xalid, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
İllər öncə bu yazı diqqətimi çəkmişdi. O vaxtlar "İnform.az" saytının rəhbəri olaraq fəaliyyət göstərirdim.
İstədim yarı zarafat, yarı gerçək olan bu yazıya hamı nəzər salsın.
"168 saat" qəzeti, səni heç unutmadım!
“Xəqaninin heykəlindən 20 şaq v levo”
Həmin ünvanda “Russkoyazıçnı” işbazlar jurnalistika kursu açıb gəncləri “maarifləndirmək” istəyirlər.
Təsadüfən əlimə düşmüş bir elan məni və həmkarlarımı olduqca maraqlandırdı. Rus dilində yazılmış elanın məzmunu belə idi: “Jurnalistlik” haqqında arzulayanlara. Bütün sutrka boyu. Azər”. Elanın sonunda telefon nömrəsi də vardı. Bir qədər düşünüb göstərilən nömrəni yığdım:-Alo, salam!
Dəstəyin o başından bir qadın cavab verdi.
-Xanım, mən elanla bağlı zəng edirəm. Zəhmət olmasa, Azəri çağırın.
Bir qədər sonra başqa bir qadın dəstəyi götürdü. O rusca danışırdı.
-Alo, vi povodu kokoqo obyavleniya?
-Xanım, mənə Azər lazımdir. Sizi jurnalistika ilə bağlı elana görə narahat edirəm. Əgər imkan varsa azərbaycanca danışın.
Sonra alaqarışıq bir dildə dedi: “Azera netu. Siz jurnalistika ilə bağlı soruşursunuzsa, kursu mən aparıram-Seva. Sizi nə maraqlandırır?”
-Mən bilmək istərdim ki, kurslar pulludurmu? Qrup şəklində, yoxsa tək-tək hazırlaşdırırsınız?
Zərif səslə: “Biz telefonla informasiya vermirik. əgər maraqlıdırsa, bizim yanımıza gəlin”, -söylədi.
Sonra o, ünvanı mənə dedi: “Vı Torqoviy znayete? Tam yest “Şəkil pasaji”. Nəsiminin heykəlindən 20 şaq v levo. Ulitsa Rəsul Rzı 14. Sizi gözləyirik”.
O, spasibo” deyib dəstəyi açdı.
Bəli, səhərisi göstərilən ünvana gəldim. Nişan verilmiş bloku tapıb, ağ dəmir qapını döydüm. Qapı açıldı:
-Po povodu obyavleniya?
Başımla “hə” işarəsi verdim.
Məni içəri dəvət etdilər: “Zaydite!”
Eni təqribən 3 metr, uzunluğu isə 5 metr olan yarıqaranlıq otağa daxil oldum. Qapının ağzında kiçik stol qoyulmuş, 3 qız, 1 gənc oğlan əyləşmişdi. Qapını açan xanım və bir başqası ayaqüstə durmuş, 2 nəfər gənc oğlan da düz döşəmənin üzərində yerlərini möhkəmlətmişdilər. Yavaş-yavaş məni süzməyə başladılar. Mən “Azəri olarmı?”-sualı ilə onlara müraciət etdim.
Cavan bir oğlan: “Azər mənəm”,-dedi. Sonra isə “Yəqin ki, jurnalistika ilə bağlı gəlmisiniz? O kursları Seva xanım aparır”,-deyib ayaqüstə duran gənc qadını göstərdi.
-Seva mənəm.
Onlara özümü təqdim etdim... “168 saatın” müxbiri olduğumu bilib çaşqınlıqla mənə baxdılar.
-Bəs sizə nə lazımdır?
-Mən sizin fəıaliyyətinizdən bəhs edəın material hazırlamaq istəyirəm. Təbii ki, etirazınız yoxdursa...
Onlar sanki birağızdan :”Yox, yox! Heç bir yazıdan söhbət gedə bilməz!”-deyə narazılıq etdilər.
Mən əvvəlcədən hazırladığım suallarımı tələsik onlara təqdim etdim:
-Kursu hansı təcrübi və nəzəri biliyə malik adamlar keçir? Hansı metodlar və ədəbiyyatdan istifadə olunur? Kurs neçə aylıqdır?
Təəssüf ki, onlar qəti şəkildə suallarıma etirz edib, otaqdan çıxmağımı tələb etdilər.
Artıq mən lazımı informasiyanı əldə etmişdim. Səmimiyyət naminə kimliyimi də açıqladım. Uzunçuluq olsa da nahaq yerə gördüyüm mənzərəni sizə təsvir etmədim...
Əgər həqiqətən də bu kurslar xüsusi əhəmiyyətə malik olsaydı, təbii ki, onlar özləri haqda ətrfalı məlumat verməkdən çəkinməzdi.
Bir də bu kurslar gerçəkdən xüsusi əhəmiyyətə malikdirsə, ali təhsil ocaqlarında jurnalist kadrların bilavasitə hazırlığı ilə məşğul olan jurnalistika fakültələrinə ehtiyac varmı?
Mövzuya münasibətini öyrənmək üçün M.Ə.Rəsulzadə adına BDU-nun jurnalistika fakültəsinin dekanı Yalçın Əlizadəyə müraciət etdim. Yalçın müəllim bunları bildirdi:
-Son onilliyin demokratik ab-havası fikir plüralizminin təşəkkülü, azad fikir və azad sözə geniş meydan verilməsi ölkəmizdə geniş qəzet alımı yaratmışdır.
Bu qəzetlər sirasında ciddi jurnalistikaya söykənən, obyektivliyi özü üçün meyar seçən, hər cür qərəzdən uzaq mətbu orqanlarımız da var, yaranmış şəraitdən sui-istifadə edərək 125 illik tarixi olan milli jurnalistika dəyərləri üzərinə ləkələr salan “qəzet”lər də. Ağır olsa da, etiraf etməliyik ki, bu gün ikincilər daha çoxdur. Naşıların, dəllalların jurnaılistika qədər təcavüz etdiyi ikinci bir sənət sahəsi yoxdur. Faktdır ki, tarixən jurnalistika sənətlər arasında ən seçilən, hörmətəlayiqlərindən olub.
Ancaq bu gün həmin adamlar jurnalistikanı əvvəlki hörmət və nüfuzundan salırlar. Belə jurnalistika daha çox ayrı-ayrı şəxsələrin mənafeyinə xidmət edir.
Hər partiya özü üçün bir qəzet açıb ondan istifadə etdiyi şəxsə sillə, şapalaq kimi istifadə edir. İstədikləri adama böhtan atır, şərləyir, ləkələyirlər. Çox vaxt sonradan təkziblər verilsə də, ilkin variantlar əldə olunmuş effekt və təsirini itirmir. Xüsusən də sensasiyaya meylli oxucu bu tip materiallara daha çox üstünlük verir. Bu gün yüngül informasiyaya meyl qabarıq şəkildə müşahidə olunur. Jurnalistika anlayışının real mahiyyətindən bixəbər “jurnalistlər” hələ də KİV-də geniş yer tutur.
Jurnalistikanı təcrübi cəhətdən “mənimsəyənlər” bir yana, indi sırf elmi, nəzəri səpgidən “fəaliyyətə” geniş yer verməyə başlayıblar. Jurnalistika nadir ixtisasdır. Hər il jurnalistika fakültəmizə qəbul olunan 20-25 nəfərdən təhsilini başa vurarkən 5-6 püxtələşmiş sənətini sevən, yüksək səviyyəli, professionallığa meylli jurnalistin formalaşdırılmasını uğurumuz hesab edirəm
Jurnalistika üçün ən vacib amil istedadın olmasıdır. Yəni təhsil sistemimiz konveyer deyil ki, I kursda fakültəyə daxil olub oranı bitirəndə, jurnalist ola biləsən.
Fakültəmzdəki təhsilin başlıca vəzifələrindən biri tələbədə aşkarlanmış istedadın cilalanmasıdır.
Təbii ki, belə şəxs əməli faəliyyət sahəsində peşəkar kimi özünü büruzə verə bilir.
Qısamüddətli kurslara gəldikdə onu deyim ki, bu qeyri-ciddi məsələdir. Bu şəxsi gəlir, qazanc əldə edilməsi məqsədi güdür.
Əgər həmin kursları təşkil edən şəxslər istedad sahibidirlərsə, dekan kimi məmnuniyyətlə onları fakültəmizlə əməkdaşlığa dəvət edirəm.
Bir müddət əvvəl mədəniyyət işçiləri klubunda da eynitipli 6 aylıq kurslar təşkil olunmuşdu. Axı jurnalistika kursu tikiş, sürücülük kursu deyil, sənət kursudur.
Bu sahəyə istedadı olan adamlar getməlidir. Fəhmlə deyə bilərəm ki, sözügedən kurslar şəxsi qazanc naminə təşkil olunur. Yəqin ki, kursların dinləyiciləri bunu dərk edə biləcəklər. Əgər doğrudan da bu dərnəklərin səmərəsi olsaydı, jurnalist ictimaiyyəti arasında çoxdan özünü göstərmişdi.
Bir daha deyirəm; Bu ancaq jurnalistikanın ad və imicindən istifadə edib qazanc əldə etmək məqsədi daşıyır.
NƏMƏND
P.S. Sonda maraqlananlarü üçün kursun dəqiq ünvanını təqdim edirəm:
“Fəvvarələr meydanı, Xəqani heykəlindən 20 metr sola, ağ dəmir qapı, AZƏR, SEVA”.
İstəsəniz siz də baş çəkə bilərsiniz.
“168 saat” qəzeti. 13 yanvar 2000-ci il.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.04.2024)
Salyan “ASAN xidmət” mərkəzində 1 il ərzində 178 mindən çox müraciət qeydə alınıb
Salyan regional “ASAN xidmət” mərkəzinin açılışı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ilə 18 aprel 2023-cü ildə baş tutub.
19 aprel 2023-cü il tarixində isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində olan mərkəz fəaliyyətə başlayıb.
2 hektar ərazidə inzibati bina, iki yerüstü avtomobil dayanacağı, kafe, konsert səhnəsi, dekorativ fəvvarə, istirahət və uşaq əyləncə meydanı yaradılıb.
Əsasən Salyan, Neftçala, Biləsuvar, Şirvan rayonlarında qeydiyyatda olan ümumilikdə 426 min 600 vətəndaşa xidmət edən mərkəz ərazi məhdudiyyəti olmadan fəaliyyət göstərir. Mərkəzin fəaliyyəti operativlik, şəffaflıq, nəzakətlilik, məsuliyyətlilik prinsiplərinə və vətəndaş rahatlığına əsaslanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “ASAN Xidmət” ə istinadən xəbər verir ki, fəaliyyət göstərdiyi 1 il ərzində Salyan regional “ASAN xidmət” mərkəzində 178 500-dən çox vətəndaş müraciəti qeydə alınıb. Mərkəzdə müxtəlif dövlət orqanları, həmçinin özəl şirkət və müəssisələr tərəfindən 400-ə yaxın xidmət həyata keçirilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.04.2024)
Elşən Qaraca “QGallery”də “Cəsur ürək” sərgisinin təqdim edilir
İçərişəhərdə yerləşən “QGallery” (“Qız qalası”) rəsm qalereyasında Elşən Qaracanın “Cəsur ürək” adlı fərdi sərgisinin açılışı olub.
AzərTAC xəbər verir ki, gənc azərbaycanlı rəssam Elşən Qaracanın yeni əsərlər silsiləsi sərbəst müəllif təfsiridir və burada anında tutulan pozalar motosiklet yarışçılarının obrazlarını, onların dönmə həndəsəsini, sürəti və qafqazlı igidlərin üzünə vuran küləyin axını fonunda əzmkarlığını dəqiq əks etdirir. Bu gün atları motosikletlər əvəz edib - qalereyanın girişində qonaqları azadlıq, macəra, sədaqət, dostluq simvolları qarşılayır, sərgi dərhal selfi çəkmək və fotoşəkillər üçün özəl məkana çevrilir.
“Motosiklet” kəlməsi fransız dilindən hərfi tərcümədə sadə bir məna daşıyır və “nəqliyyat vasitəsi” deməkdir, lakin o, bu tərifi çoxdan üstələyib. Əsərlərində motosikletlərə müraciət edən bir çox müasir rəssamlar, həyatında heç olmasa bir dəfə iki təkərli “dəmir at”da oturan hər kəsin hiss etdiyi sərhədsiz azadlıq hissini və yolun çağırışını öz kətanlarında əks etdirməyə çalışırdılar. Elşən Qaracanın müasir qorxmaz “süvariləri” çoxdan at sürməyən, ancaq “dəmir atları” ilə əcdadlarının kəhər atlarının belində etmədiyi şəkildə dar dağ cığırlarında “uçmağı” bacaran gənclərdir.
Beləliklə, “Cəsur ürək” sərgisi kişi tamaşaçıların marağına səbəb olur. Hansı insan özünə motosiklet alıb onun üzərindəki boş yerləri kəsməyi xəyal etmir? Qonaqların təqdim olunan sərgiyə maraqla baxması və bəyəndikləri rəsmlərin fonunda fotoşəkillər çəkdirmələri açıq şəkildə göstərirdi ki, cinsi mənsubiyyətin də bununla heç bir əlaqəsi yoxdur. Çünki rəssamı təbrik etməyə gələnlərin qadın hissəsi açıq-aşkar maraq göstərərək, kətanlara diqqətlə baxırdı.
Elşən Qaraca aydın şəkildə müəyyən edilmiş hər hansı janr və istiqamətlərdən kənar bir sənətkardır. O, özünü məhdud çərçivəyə salmır. Qarışıq təsviri sənətin tərəfdarı olmaqla, nə istədiyini bilir və bəyəndiyini kətana köçürür. Rəssam axtarışlarında və yaradıcılığında həmişə öz prioritetlərinə diqqət yetirir. “Cəsur ürək” güc, ehtiras və azadlıq uğrunda mübarizənin zəngin və təfərrüatlı dastanıdır.
“Cəsur ürək” fərdi sərgisi aprelin 19-dək davam edəcək. Giriş pulsuzdur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.04.2024)
“Azərbaycan döyüşçüsünün ən mükəmməl obrazı"
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Dövlət mükafatına namizədliyi irəli sürülən “Cığır” romanı barədə rəylərin dərcini davam etdirir. Bu dəfə müstəvidə siyasi ekspert Aydın Quliyevdir.
"Yunus Oğuzun "Cığır" romanında müasir Azərbaycan döyüşçüsünün ən mükəmməl obrazı yaradılıb. Müasir Azərbaycan əsgərinin peşəkar hazırlığını, mənəvi-əxlaqi aləmini daha yaxından tanımaq üçün Yunus Oğuzun "Cığır" romanında yaratdığı obrazlardan daha tutarlı obrazlar, məncə, hələlik düşünmək çətindir. Ona görə, "Cığır" romanının Dövlət mükafatına təqdim olunması, düşünürəm ki, ona ən layiqli qiymətdir və yəqin ki, lazımi qərar qəbul olunacaq. Həm də "Cığır" romanı müstəqil Azərbaycan tarixinin böyük zəfər mərhələsinin ilk bədii ədəbi salnaməsidir. Çünki Qarabağ müharibəsi, Qarabağ problemi başlayandan indiyə qədər bu hadisələrin ədəbi-bədii kontekstdə işıqlandırılması barədə çoxlu əsərlər yazılsa da, amma, yəqin bu dediklərim heç kimin xətrinə dəyməz, Yunus Oğuzun "Cığır" romanı qədər klassik, nümunə yaradan ikinci bir əsər yoxdur. Bu cəhətdən də "Cığır" romanının Dövlət mükafatına təqdim olunması təqdirəlayiq hadisədir. Ümumiyyətlə, Yunus Oğuzun özü Azərbaycanda çoxsaylı tarixi romanların müəllifi kimi tanınır və tarixi roman yazarları içərisində deyərdim ki, ən məhsuldarlarından biridir. Həm də Yunus Oğuzun tarixi romanlar yaradıcılığı Azərbaycan ədəbiyyat tarixində bir hadisə kimi düşünülməlidir. Ona görə ki, Yunus Oğuz digər tarixi roman, tarixi əsər müəllifləri kimi sadəcə dəbə uymaq, modaya qoşulmaq xatirinə yox, tarixi hadisələri və tarixi romançılığa yeni baxış nümayiş etdirmək nöqteyi -nəzərdən təqdirəlayiq nümunələr yaradıb. Onun tarixi romanlarının hamısında bizim tarixə yeni, cəsarətli, həm də maraqlı baxış var. Mübahisəli məqamlar ola bilər, amma Yunus Oğuzun tarixi romançılığının parlaq xüsusiyyəti odur ki, əvvəla, o, milli -mənəvi dəyərlərə və tariximizə söykənir. İkincisi, cəsarətli yanaşmaları ilə seçilir. Ənənəvi yanaşmalardan fərqli, cəsarətli yanaşmalar var.
Yunus Oğuzun "Cığır" romanı da ədəbiyyat tariximizdə tarixi hadisədir, buna görə də onun Dövlət mükafatına layiq görülməsi, düşünürəm ki, onun layiqli qiymətidir".
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.04.2024)
Ramana qalasında Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Günü münasibətilə tədbir keçirilib
Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı çərçivəsində aprelin 18-də Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Günü münasibətilə Ramana qalasında tədbir keçirilib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” AzərTAC-a istinadən məlumat verir.
Tədbirdə mədəniyyət nazirinin müavini Səadət Yusifova, mədəniyyət və incəsənət xadimləri iştirak ediblər.
Əvvəlcə tədbir iştirakçıları Ramana qalası ilə tanış olublar.
Tədbirin açılışında çıxış edən mədəniyyət nazirinin müavini Səadət Yusifova qeyd edib ki, Tarixi Yerlər və Abidələrin Mühafizəsi Şurasının (ICOMOS) təklifinə əsasən, 1983-cü ildə UNESCO tərəfindən təsis olunmuş bu əlamətdar günün məqsədi insanların diqqətini abidələrin və tarixi yerlərin qorunmasına yönəltməkdir. “Ölkəmizdə də hər il qoruqların, nümayiş obyekti kimi istifadə olunan abidələrin təbliği məqsədilə müxtəlif tədbirlər və sərgilər təşkil edilir. Eyni zamanda, Azərbaycan bu il BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası – COP29 kimi mötəbər tədbirə ev sahibliyi edəcək. İqlim dəyişmələrinə qarşı qlobal mübarizədə beynəlxalq həmrəyliyin gücləndirilməsi məqsədilə Prezidentin Sərəncamı ilə 2024-cü il ölkəmizdə “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” elan edilib, - deyə nazir müavini vurğulayıb.
Onun sözlərinə görə, ictimaiyyətin diqqətini ətraf mühitin mühafizəsinə, tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunmasına, habelə təbliği işinə yönəltmək üçün Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Günü çərçivəsində ölkə ərazisində 29 tarix və mədəniyyət abidəsində ziyarətlər təşkili olunub.
Səadət Yusifova diqqətə çatdırıb ki, Ermənistanın işğalı nəticəsində çox sayda tarixi-mədəni irsimiz məhv olub. Vətən müharibəsində azad olunmuş Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda hazırda abidələrin bərpası işləri aparılır.
O, həmçinin qeyd edib ki, Ümummilli Lider Heydər Əliyev mədəni irsimizin qorunmasını hər zaman diqqətdə saxlayıb. İndi bu strategiya Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva tərəfindən çox uğurla davam etdirilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.04.2024)
Gənc Tamaşaçılar Teatrının may repertuarı açıqlanıb
Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı may repertuarını açıqlayıb. Teatr may ayında da tamaşalara bir-birindən maraqlı tamaşalar təqdim edəcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” repertuarı təqdim edir:
1 may - “Buratinonun macəraları”
2 may - “Qızıl balıq”
3 may - “Bremen musiqiçiləri”, “35 ildən sonra”
4 may - “Çipollino”
5 may - “Mauqli”, “Don Rafaello-trombonçu”
10 may - “İnanıram”
11 may - “Dəcəl keçi”, “Dəli yığıncağı”
12 may - “Qoğalın sərgüzəştləri”, “Leyli və Məcnun”
17 may - “Cəza”
18 may - “Tıq-tıq xanım”, “Mənim ağ göyərçinim”
19 may - “Şirinlər”, “Müsyö Jordan və Dərviş Məstəli şah”
25 may - “Kod adı V.X.A”
26 may - “Şən Elf və Cadugər”.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.04.2024)
Bir elin, bir obanın ağsaqqalı İLHAM PİRMƏMMƏDOV
Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Ən dəyərli sözlər, ən dəyərli təbrik Onun halal haqqıdır!
Bu gün Azərbaycan təhsilinin inkişafına böyük töhfələr verən, çiyinlərində bir mahalın gerçəyini, ürəyində bir mahalın arzularını, ruhunda Şəhidlərin, Ziyalıların xatirəsini yaşadan, Qazilərin yaralarına məlhəm olan ləyaqətli alim, Azərbaycan Texniki Universitetinin prorektoru, ləyaqətli El Ağsaqqalı, "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədovun dünyaya gəldiyi gündür.
Bu gün oyanananda gözəl bir səhər qarşıladı bizi. Günəş al şəfəqlərini Yer üzərinə sərib. Bu gündə dünyaya göz açan İlham Pirməmmədov da səxavətini, sədaqətini, xeyirxahlığını Yer üzərinə ərmağan edib. Təkcə Yerlərəmi? Əlbəttə ki, yox. O həm də Göy Adamıdır. Tanrının şeçdiyi bəndədir. Onun yaxşılığının işığı qaranlıqlara işıq saçır. O, yolumuzun üstünə çıxan Xızır Peyğəmbərdir.
Daha çox yazmaq, daha çox təhlil etmək olar onun səxavətini, sədaqətini, ləyaqətini. Yazmaqla, danışmaqla bitib-tükənməz. Tütyədir, təbərrikdir İlham Pirməmmədov. Onunla çalışdığım bu illərdə Şahidi olduğum yaxşılıqlarının sayı-hesabı yoxdur. "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyinə olan müraciətləri birər-birər İlham müəllimə çatdırıram. Hamısını diqqətlə dinləyir. Hər kəsə kömək əlini uzadır. Əməlləri özünə yaxşılıqdan bir heykəl ucaldıb - insanlığın, aliliyin, təmənnasızlığın heykəli.
“Şairlər Vətəni bizim tərəflər” deyiləndə ilk göz önünə gətirdiyimiz Səməd Vurğun, mahalımızın səxavət, ləyaqət simvolu deyiləndə isə ilk ağlımıza gələn insan İlham Pirməmmədovdur. Biz onlara baxıb fəxrlə deyirik, nə yaxşı ki, biz Qazaxda dünyaya göz açmışıq. Ləyaqətli, səxavətli, sədaqətli, hünərli, ürəkli insanların doğulduğu torpaqdan boy atmaq səadətdir.
Əməlləri ilə bu dünyaya səadət bəxş edən dəyərli, hörmətli, qədirbilən İlham müəllimi Şəhid ailələrinin, Qazilərin, Qəhrəmanların, "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyinin üzvlərinin, Qazax mahalının ziyalılarının, müəllimlərin, əli qabarlı zəhmətkeş insanların, körpələrin, gənclərin, tələbələrin - hər kəsin adından təbrik edirik. Çünki O, hər kəsin dostudur. Doğum günü mübarək olsun, yüz yaşasın!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.04.2024)
