
Super User
Bu gün ƏSA Teatrı “Adamlar və siçanlar” tamaşasını təqdim edəcək
Əlilliyi olan və olmayan aktyorlardan ibarət ölkəmizin ilk və tək inklüziv teatrı – “ƏSA amerikalı yazıçı, Nobel mükafatı laureatı Con Steynbekin ən çox sevilən əsərlərindən biri olan “Siçanlar və insanlar haqqında” povesti əsasında hazırlanan tamaşanın növbəti nümayişini həyata keçirəcək.
Tamaşa bu gün - aprelin 20-də Azərbaycan Dövlət Akademik Rus Dram Teatrının səhnəsində baş tutacaq.
Qeyd edək ki, tragikomediya janrında olan tamaşanın quruluşçu rejissoru Nihad Qulamzadədir.
Kazan tatarlarının ədəbi orqanının 100 yaşı tamam oldu
Qardaş Tatarıstanın nüfuzlu “Kazan Odları” ədəbiyyat jurnalının ilk sayının nəşrə başlamasından 100 il ötür. Jurnalın 100 illik əlamətdar yubileyi münasibəti ilə Azərbaycanda kitab hazırlanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, kitabda "Kazan Odları"nın keçmiş baş redaktorlarının şeirləri, indiki baş redaktorunun isə hekayəsi Azərbaycan oxucularına təqdim olunur. Nəşr tatar ədəbi ictimaiyyətinə Azərbaycanlı həmkarlarının qardaş hədiyyəsi və təbriki dəyərindədir.
Kitabın önsözünü, yazarların özkeçmişini və şeirləri Əkbər Qoşalı ilə Əhməd Şəfəqli (Orucov), indiki baş redaktor Rüstəm Qaliullinin özkeçmişini və hekayəsini isə İlqar Türkoğlu Azərbaycancaya çevirib.
Nəşrin məsləhətçisi İsmət Orucəliyev, rəssamı Nəvai Metindir.
"Kazan Odları-100" adlı nəşrdə mətnlərin tatarca orjinalı da verilib.
Nəşr bugünlərdə Kazanda keçiriləcək təntənəli yubiley törənində ədəbi ictimaiyyətə təqdim olunacaq.
Azərbaycanla Tatarıstan arasındakı ədəbi-mədəni əlaqələrin inkişafı eyni soydan, eyni kökdən olan xalqlarımızın qardaşlıq ruhu və ədəbiyyatın estetik dəyərləri, zamanın çağırışları ilə səsləşir.
Doğrudur, pandemiya səbəbindən bu əlaqələrdə, qısa da olsa, fasilələr yaranmışdı, bununla belə, virtual əlaqələr davam etdirilib. Pandemiyadan öncə, 2019-cu il Tatarıstanın Xalq şairi Razil Vəliyevin “Payız yağmurları” kitabının Azərbaycanda gün üzü görməsi və müəllifin iştirakı ilə geniş təqdimatının keçirilməsi ilə ədəbiyyat təqvimimizdə yaddaqalan hadisələrdən olub. Ondan bir neçə il öncə "Gənc Tatar şeiri" antologiyası Bakıda gün üzü görmüşdü. Hər iki nəşr Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin nəşridir.
Azərbaycan oxucuları tatar ədəbiyyatının, tatar şeirinin orta əsr ən ünlü təmsilçiləri Kul Ali yaradıcılığı, eləcə də, 1552-ci ildə qəhrəmancasına həlak olan Kul Şərif haqqında bilgilərə, o dövr tatar ədəbiyyatı haqqında təsəvvürlərə malikdir. XX yüzilin başlarında, öz qısa həyatında xalqına fədakarcasına xidmət etmiş böyük şəxsiyyət, yanarürəkli şair Abdulla Tukay, eləcə də, Qalimjan İbrahimov, Kavi Nəjmin, Ayaz İssaki, orta məktəb dərsliklərindən tanıdığımız Musa Cəlil, bir çox klassik və çağdaş tatar yazarları Azərbaycanda sevilə-sevilə oxunur.
“Kazan Odları” jurnalının son yüz ilin ədəbi-mədəni əlaqələrimizdə özünəxas fəaliyyəti olmuşdur. Biz tez-tez “Kazan odları” jurnalının səhifələrində Azərbaycan yazarlarının əsərlərinin yer aldığının da şahidi oluruq. Azərbaycan yazarları Əkbər Qoşalının, Afaq Şıxlının və digərlərinin jurnalla sıx əlaqələrini özəlliklə vurğulamaq olar. Bizim üçün çox xoşdur ki, bu gün bu jurnala istedadlı gənc yazıçı, Azərbaycanın könül dostu Rüstəm Qaliullin başçılıq edir.
"Kazan Odları" jurnalının redaksiya heyətini, əməkdaşlarını, oxucularını 100 illik yubiley münasibətilə ürəkdən təbrik edir, yeni-yeni uğurlar diləyirik!
Rəsm qalereyası: Nəvai Mətin, “Tanrı dağı”
Yazıçı Vaqif Sultanlının “Səhra savaşı” romanı Təbrizdə yayımlanıb
Bu günlərdə yazıçı Vaqif Sultanlının “Səhra savaşı” romanı İranın Təbriz şəhərində nəşr olunub.
AzərTAC xəbər verir ki, Təbrizin nüfuzlu “ANAS” nəşriyyatında yayımlanan kitabı əski əlifbaya Milad Teymuri çevirib.
Qeyd edək ki, “Səhra savaşı” romanı müəllifin iranlı oxuculara təqdim olunan ilk kitabı deyil. Bundan əvvəl yazarın “İnsan dənizi” romanı Böyük Mollayinin fars dilinə tərcüməsində Tehranda (2014) və Zəncanda (2015) kütləvi tirajla yayımlanıb.
Şərti-metafоrik üslubda qələmə alınmış “Səhra savaşı” rоmanında təsvir olunan hadisələr zamanın çatlaması ilə gələcəkdən imtina edərək keçmişə üz tutan baş qəhrəman Qocanın taleyi fonunda aşkarlanır. Hadisələrin bu müstəvidə çözümü müəllifə insan, zaman, dünya və gələcək haqqında fəlsəfi düşüncələrini əks etdirməyə imkan vermişdir.
Yazıçının əvvəlki əsərlərindən yalnız məzmunca deyil, eyni zamanda, forma-sənətkarlıq baxımından seçilən “Səhra savaşı” romanı çağdaş dünyaya hakim olan özgələşmə, yaddasızlaşma, biganələşmə, gərəksizləşmə kimi mənəvi çöküş və humanitar aşınma probleminə etiraz ruhu ilə diqqəti çəkir. Süjeti fəlsəfi-mifoloji düşüncədən qaynaqlanan romanın bədii üslubu mürəkkəb təhkiyə hörüyü ilə müşayiət olunan hadisə, əhvalat və epizodlarla şərtlənir.
İlk dəfə 2015-ci ildə Azərbaycan oxucularına təqdim edilən “Səhra savaşı” romanı daha sonra Ukrayna (2018), İngiltərə (2019) və Türkiyədə (2021) yayımlanıb.
Özbək Babaxan Şərifin “Ədalət yolunu işıqlandıran ədəbiyyat” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
Milli Kitabxanada Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsi və Milli Kitabxananın birgə təşkilatçılığı ilə görkəmli özbək ədəbiyyatşünası Babaxan Şərifin müəllifi olduğu “Ədalət yolunu işıqlandıran ədəbiyyat” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib.
Milli Kitabxanadan AzərTAC-a bildiriblər ki, tədbirdə çıxış edən qurumun direktoru professor Kərim Tahirov özbək yazıçısı Babaxan Şərifin Özbəkistan-Azərbaycan ədəbi əlaqələrinin dərinləşməsində və türk dövlətləri arasında dostluq əlaqələrinin möhkəmlənməsində əvəzsiz xidmətləri olduğunu vurğulayıb. Direktor bildirib ki, Babaxan Şərif Özbəkistan-Azərbaycan ədəbi-elmi əlaqələrinin inkişafında önəmli rola malik ziyalılardandır. Onun həyatının böyük hissəsi elmi, ədəbi tərcümə yaradıcılığı ilə, kitabla, ədəbiyyatla bağlı olub. Yazıçının “Ədalət yolunu işıqlandıran ədəbiyyat” kitabı Azərbaycan ədəbiyyatının təbliğinə həsr olunub.
Çıxışı zamanı K.Tahirov Azərbaycan-Özbəkistan mədəni əlaqələrinin qurulmasında mühüm xidmətləri olan və Özbəkistan Respublikasında fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Samir Abbasova və tədbirdə yaxından iştirak edən Milli Məclisin deputatı, Mədəniyyət Komitəsinin sədri Qənirə Paşayevaya öz təşəkkürünü bildirib.
Tədbirdə Qənirə Paşayeva çıxış edərək böyük ustad və şəxsiyyət Babaxan Şərifi Azərbaycanda görməkdən məmnun olduğunu bildirib. O qeyd edib ki, bir neçə il öncə Babaxan müəllimin 70 illik yubileyi Azərbaycanda keçirilib. Həmin yubiley tədbirləri zamanı “Özbək-Azərbaycan” lüğətinin də təqdimatının keçirildiyini iştirakçıların diqqətinə çatdıran Q.Paşayeva vurğulayıb ki, ustad Babaxan Şərifin ən böyük arzularından biri Şuşanı görmək idi ki, bu yaxınlarda o, Şuşada səfərdə olub və orada Xurşidbanu Natəvanın keçirdiyi ədəbi məclisin kiçik bir formasını təşkil edib: “İnanıram ki, Şuşa ziyarətindən sonra Babaxan müəllimin yaradıcılığında bu istiqamətdə yeni işlərin şahidi olacağıq”.
Sonra çıxış edən Samir Abbasov Milli Kitabxanada belə bir tədbirin – Babaxan Şərifin müəllifi olduğu “Ədalət yolunu işıqlandıran ədəbiyyat” kitabının təqdimat mərasiminin təşkil edilməsinin sevindirici hal olduğunu bildirib: “Bir neçə gün öncə Azərbaycan mədəniyyətinin paytaxtı Şuşada iki əsrdən sonra tarixi şairlər məclisini təşkil etdik. Həmin tədbirdə Azərbaycan Yazıçılar Birliyindən çoxsaylı nümayəndələr, eləcə də xanəndələr, mədəniyyət, incəsənət xadimləri iştirak etdi. Bu tədbir Prezident İlham Əliyev tərəfindən 2022-ci ilin “Şuşa İli” elan etməsi ilə əlaqədar keçirildi. Qərara aldıq ki, gələcəkdə bütün türk dünyasında şairlər məclisini təşkil edək. “Şuşa İli” ərəfəsində Özbəkistanda çoxsaylı tədbirlər – dostluq konsertləri, kitab təqdimatları keçirmişik. Özbəkistanda Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzi fəaliyyətə başlayarkən əsas məqsədi Azərbaycan ədəbiyyatını təbliğ etmək olub və ilk olaraq Nizami Gəncəvi əsərlərinin özbək dilinə tərcümə işini həyata keçirib”.
Daha sonra Türkiyə Ədəbiyyatı Vəqfinin direktoru Serhat Kabaklı, Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini Qeyrət Məcid, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini, “525-ci qəzet”in baş redaktoru Rəşad Məcid, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi Səlim Babullaoğlu və digərləri çıxış ediblər.
Sonda görkəmli özbək yazıçısı Babaxan Şərif çıxış edərək tədbirin təşkilinə görə əziyyəti keçən hər kəsə təşəkkürünü bildirib.
“Quran ərəbcədən çox, Allahcadır” (Ələsgər Əhməd) - SW ekspertlərinin seçimi
Manşet
Ədəbiyyat
Beynəlxalq Silkway ədəbiyyat festivalının (Silkway International Literary Festival) Azərbaycan turunun müsabiqə mərhələsi davam edir. Festival
ədəbiyyatımızın həm ölkə daxilində, həm beynəlxalq miqyasda təbliğinə yönəlib, gənc yazarların yaradıcılığına dəstək məqsədi güdür.
Silkway International Writers Union təsisatının təşkilatçılığı, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuranın, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin, “Azərkitab” Kitab Təbliğatı Mərkəzinin, “Şahdağ Quba Truskavets” Sanatoriyasının təşkilati dəstəyi, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının informasiya dəstəyi ilə keçirilən festivalın devizi belədir: Sonda ədəbiyyat qalib gələcək!
Festivalın ekspertləri final mərhələsinə keçəcək 30 nəfərin seçiminin çox gərgin keçdiyini söyləyirlər. Onlar əsas favoritlərin adlarını da açıqlayıblar: Fərid Hüseyn, Mehdi Dostəlizadə, Eminquey, Ulucay Akif, El Roman, İntiqam Yaşar, Ramil Əhməd, Cavid Zeynallı, Nargis İsmayılova, Tural Cəfərli, Bahəddin Salman, Ayxan Ayvaz, Orxan Həsəni, Aypara Ayxan, Ələsgər Əhməd, Ümid Nəccari, Murad Muradov, Rəvan Cavid, Nigar Arif, Ruslan Dost Əli və digərləri...
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı əsas favoritlərlə oxucularını tanış etməkdədir.
Ələsgər Tərlan oğlu Əhmədov (Ələsgər Əhməd)
1997-ci ildə Bakida anadan olub. 2004-cü ildə 1 saylı orta məktəbə daxil olub və 2015-ci ildə orta məktəbi bitirib. 2015-2019-cu illərdə Azərbaycan Kooperasiya Universitetində təhsil alıb. Universiteti bitirdikdən sonra Naxçıvan Əlahiddə Sərhəd diviziyasında 1 il tam hərbi xidmət keçib. 2020-ci ildən “Mücrü” nəşriyyatında redaktor və operator vəzifələrində çalışıb.
Dövri mətbuatda şeirləri və məqalələri ilə çıxış edir.
Ələsgərin şeirləri həqiqətən də SW ekspertlərinin təəccübünə səbəb olub. Bu qədər dərin məzmunlu, obrazlılıqla aşıb-daşan, frazeologiya səpkili, bədii, cilalanmış şeirləri adı ədəbi dairələrdə epizodik keçən bir gəncin yazmasına təəccüblənməyib neynəyəsən?
ovuclar bir göz yaşı tutumudu;
gözləmək sevdanın onurğa sütunudu;
yəqinlik Allahın bəndədən əminliyidir;
bulvarın ortasında kəfənlənmiş kaktuslar
37-ci kalonda güllələnmiş məhbuslar ;
Quran ərəbcədən çox, Allahcadır;
eşq - saçlarının qoxusunu unutmayan hafizə;
təklik - çılpaqkən özünü izləyib zövq almaqla, utancın qətlidi;
azad dənizlərin düşməni akvariumlar;
ömrün naqillərindən alo deyir
nömrəsi çevrilməmiş telefon dəstəyi;
yüklərinə tərəziyəm;
ayaqqabı olmağa addımlayır
dərisi timsahın da;
söz - ana bətnində ölən uşaqdır...
1.
İtici romantika
Mən səni
Anasından yem gözləyən,
yuvasında bütün varlıqları əzizləyən quşların yoxluğu qədər istədim
Uşaqlığımdakı evin yeməyi olmasa da,
Getməyən anamın toxluğu qədər istədim.
Günəş gözünü,
heykəllərə qırpırdı
Sakit külək özünü,
dəstəksiz qapılara, mənzərəsiz pəncərələrə çırpırdı.
Gəldin.
Həyəcanlı ikən titrəyən əllərimi gizlətdim,
saçların üsyankar dalğa idi küləkdə
Gözlətdim,
həyatımdakı qaranlıqlardan qaçırdım, ağ köynəkdə
Bəlkə görə bilmək,
aşiq ola bilməkdi
Aşiq olmaq -
ona dünyanın genişliyini göstərmək üçün,
yanından çəkilməkdi
Mən səni
Yaralı əsgərin ölmək,
korun eşitdiyini görmək,
Lalın həqiqətləri danışmaq istəyi qədər
Beynini kələklərdən,
əynini küləklərdən qoruduğum sənə,
alışmaq istəyi qədər sevdim.
2.
Əl
Bir sinif şagird qucaqlamasıdı,
ruhunun meditasiyası
Mənim üçün sənin əllərindir, Ləman
Həqiqət zaman-zaman incidər,
Bağlı gözlərindən gələn dodaqlarındı ağlımın mutasiyası
Halı-sərgərdan dolaşıram,
sənə həsrətlə baxmağa həsrət qalmamaq üçün alışıram
Bütün qismətlərə
Məmnunam,
çünki ovuclar bir göz yaşı tutumudu
Balıqların dərin sularda yeyildiyi kimi
Gözləmək sevdanın onurğa sütunudu,
"Ovod"da deyildiyi kimi
Mən üsyanam,
bir balaca uğrumda vuruş.
Doğulmamış övladından
vaz keçən ananın dərdində, səni tanımamağımın adı, ayrılıqdı?
adi ayrılıqdı
Ayrılıq bir nəfərin verəcəyi qərar deyil,
içindəki özündən də soruş
Xatırlanmazsan hansısa qadından
Nə gözlərindən oxşar,
nə də yoxluğunda yaşar varoluşumdakı təlqin
Qulaqlarında duyular,
quyular, baxışlarının dərinliyidi
Səninlə sağalaram yəqin,
yəqinlik Allahın bəndədən əminliyidir.
Qaçışın ən tez nəfəsimə çatırdı
qayıqları kifayətlərdə batırdı qarmaqlar
barmaqlar qucaqladı əlimi
aşiq olduğum gözlərinlə baxıb dedin, ədəbiyyat müəllimi
Bulvarın ortasında kəfənlənmiş kaktuslar
37-ci kolonda güllələnmiş məhbuslar
Gəmi görkəmində mayak,
yolu göstərib, gözləyən liman
güman yerim
Gəl sənə bir sirr verim:
Yolun
ikinci addımında beş qaça bilirsənsə, ixlas, xilas
içindəki "düşmən" intiqamına
atəş aça bilirsənsə, islah, silahdı
Sənin təsəvvüfündən hədiyyə,
nəqş-bəndiyyə
ilahi səfərdə yanlış addımlarımızın,
səf-arası onun rəsulu.
Dirsəyimdəki su, ruhumun qüsulu
əriməklə yanğısına ağlayan şam
danmır qamətini,
qiyamətinə çevirəcək təkanı
onun gözündən fitil,
mənim atəşimdən dabanımı közərdir
pəncəmə dolaşsa da
Sönməyə çalışsa da,
qəbulu xatırlanır.
Axı, damlalar enməzdən öncə hazırlanır gölməçə məkanı.
Göyərçinin ayağına yox,
qulağına pıçıldayıb ağlına bağlamışdım məktuba yazılanları
Süleymanca tənbehləmişdim;
varlığının zikrini təsbehləmişdim
Xarabatı təşbehləmişdim ki, baxçadı
Dolaşıq düşünmə, inam fikrini
kiçik-kiçik tapşırıqlar mühafizə
Quran ərəbcədən çox, Allahcadır.
Eşq - saçlarının qoxusunu unutmayan hafizə
Sənə göz yummaq istəyərəm, ölümqabağı
Axı,
Təklik -
çılpaqkən özünü izləyib zövq almaqla, utancın qətlidi
Həqiqət çılpaqlığı
O, güzgüdə görünməyəcək qədər sürətlidi
Damar da ömrünün illiyi
İstərsən, axar
Qoxusunu çəkdiyim telləri
geri qaytarır çəpər əyriliyi
Canın anı canandırsa,
dərin sularda üzdür söz oyunlarını
Anomaliyayla doğulan təpəgözlər,
ailəvi təcridlə yaşayardı nağıllarda
Qüsur uşaq yaşlarından başlayardı, böyük ağıllarda
göz səni görəcəksə, nizəyə qırpınmadan baxar
Qəlbin qan ağlayanda
o, gülərsə, halın da sevgilisidi
Ağıllı saydığın,
sən saydığın barmaqların dəlisidi.
İflic qorxusudur
dəniz heyvanlarının şüşə qəfəslərində qorxu, sudur.
Başın
bir işıq yuxusunu beşikdə çalxalandırar
Azad dənizlərin düşməni akvariumlar,
şüşə qəfəsli balaca dənizlər
Balıqların bir-birinə həsrətini dalğalandırar
Keçmişin qəmlidi?
Keçmiş!
Mənim istəmsizliyimdən önəmlidir,
məni istəyənin istəyi
ömrün naqillərindən alo deyir,
nömrəsi çevrilməmiş telefon dəstəyi
Baxır, həyat tərəfə
Jhonpardian
məsafələrin qapısında əzmkarlıqla üzünü turşutmuş qardiyan
Dodaqaltı kinayələyir,
"satqındır qvardiyan" şübhələr içində - cəbhələr firqəsində
dırnağından ütülür göyərçin də, etibar dəbilqəsində
Bu, ərəfə
bənövşəni
dərmədən sığallamış bağbanların ən rövşəni
Kor olduğum səslərə karsan
Həyatınızda biri olsun,
deyin: Mən səninlə xoşbəxt deyiləm, xoşbəxtliyin özüyəm
Məcnun səhrada divanə olmuşdu
Mən Bakıda, nə yaxşı ki, sən varsan.
Yüklərinə tərəziyəm.
Nə hansısa mətbəxdən pizza
Nə də hansısa rəssamdan Mona Liza
Başımın üstündə Məşədikazımın şəkili
darçınlı çay dolu armudu - stəkan,
daş nəlbəkili.
Və sən.
Mən ömrünün qarğasıyam
Başladığın cümlənin arxasıyam
sən mənim üçün nəfəs ehtiyacısan,
ruhun oksigen ağacısan.
Səni arada elə gizlədirəm,
oğurlandığını sanıram.
Sevmək inanmaqdır, inanıram.
3.
Fotoaparatdakı gözlərin.
"Sokrat kimi olmaq daha yaxşı imiş"
bəlkə özündən bezdiyindən, inkar əvəzliyindən demiş; Stüart.
Füsunkar gələcəyin özlüyündən, keçmiş dart.
Özlədiyin,
retro distansiyalarda
Qulların qarın qatındakı, qurdların naharı
Metro stansiyalarda gözlədiyin,
qatar sərinliyi
Dəmir pulların insanların həyatındakı dərinliyi: ovcundakı kart.
Xəmir məhsulların, standart şirinliyi -
"Nobaharı"
Gözlərində,
birincilik yayınmaqdır, hədəf sanı
İnciklik, məcburi aranı ayırmaqdır, sözlərində
Yalançıdır gerçəyindəki bəla-kin
Lakin, dirsəyindəki inqilabçı yaranı,
mühafizə adında qapıçı köynəyin sürtür
İçindəki çılpaqlığı örtür, nəfsani abır.
Doğum günlərinin vacibliyi,
beynimdəki qaranlıq cibliyi günəşləndirdi - 6 Noyabr.
Samanını saxlamayan,
zamanını anlamaz.
Kosmogen qüvvəni adlandıran,
ruhunu səccadədən göylərə qanadlandıran namaz,
Qəbuldurmu?
Məni görməməyin,
kefsizliyinə quldurmu?
Hissiyatlı dəqiqələr,
bir divar saatının evsizliyinə bənzədilsə,
dinlədiyim musiqilər səsinlə bəzədilsə,
Dünyanı sənə tapşırıb,
gözü açıq intihar edə bilərəmmi?
Barıtından boğular?
Oyuncaq evindən, uşaq arabasına qundaqlanan mərmi.
İkinci paraqraf.
"Mən ağlamıram!"
ağlasan, silərəmmi,
Uslandığım mövsümünə gələrəmmi
Təbəssümünə fokslandığım, fotoqraf?
Bir saniyə, bədənimin abı - boğulmağa dizdən:
Heyvanpərəst ulğum,
boğazımdakını yarımlayır
ayaqqabı olmağa addımlayır,
dərisi timsahın da
Qorxduğum dənizdən görünürsən,
su pərisi timsalında.
Dalğalar qışqırırdı,
bir sən yanırdın qaranquşların köçündən əmin halına
bütünlüyə varan quşların qanadında dayanırdın
İçindən qorxuluq adında,
qarğalar fışqırırdı həmin balina.
4
3-lü vəfat koloniyası
Söz - ana bətnində ölən uşaqdır
Qaranlıq otaqdır,
qırmızı rəngdə
Külək kədərə ortaqdır,
ayrılıq bir azca yumşaqdır, boz çərpələngdə.
Anamın ovucları dualarda məzarım,
Lalların dərdidir səs buralarda
Karlar qəbahəti eşitmir deyə,
xoşbəxtdir, ariflər axmaqdır məhz buralarda.
Mənzərə - korların danışdığıdı
günah - Adəmlə, Həvvanın tanışlığıdı
Xəncərə təzimdə yaradılış da
Sənə pəncərədən görünən qış da
Əlcəyi olmayan ələ bəladı.
Birdən, müharibədir mübarizələr
Nə deyim, əzm də belə bəladı.
görmək istədiyin "sən" əylənir,
yelləncək kirpiyində
ipliyində, həyətindəki həyatın
asılıb, bir küncə qısılıb mənəviyyatın
Düşününcə görürsən,
istinad etdiyin yerlər, göylərin inşasıdır
Küləklərin ifşasıdır zəlzələlər
İctihad - deyəsən,
hamıdan əvvəl qaça bilmək üçün sürətlidir, kərtənkələlər.
Bağışlayın,
siz, öldürülmüş birinin ömrünü yaşayırsız.
“Gənc kinematoqrafçılar” layihəsinin bağlanış mərasimi olub
Xəbər verdiyimiz kimi, neçə müddət idi ki, “ASAN Könüllüləri" Təşkilatının və Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının birgə təşkilatçılığı ilə “Gənc kinematoqrafçılar" layihəsi həyata keçirilirdi, ötən gün layihənin bağlanış mərasimi olub.
Xüsusi təntənə duyulan mərasimdə "ASAN Könüllüləri" Təşkilatının sədri Emiliya Bayramova, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının katibi Əli İsa Cabbarov iştirak ediblər.
Layihə çərçivəsində iştirakçılar Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının peşəkar rejissor və ssenaristlərinin təcrübələrindən yararlanaraq Azərbaycan kinematoqrafiyası ilə yaxından tanış olublar.
Bağlanış mərasimində layihə boyunca keçirilən dərslər ərzində rejissorların hazırladığı 1 kadrlı film və 3 xarakter videolar izlənilib və ssenaristlərin yazdıqları ssenarilər nəzərdən keçirilib.
Sonda iştirakçılar sertifikatlarla təltif ediliblər.
Mədəniyyət naziri Anar Kərimov Britaniya Parlamenti Lordlar Palatasının üzvləri ilə nədən danışıb?
Xəbər verdiyimiz kimi, Mədəniyyət naziri Anar Kərimov 19 aprel 2022-ci il tarixində ölkəmizdə səfərdə olan Britaniya Parlamenti Lordlar Palatasının üzvü Lord Malkolm Bryus, Lord Donald Henkey və Oksford Universitetinin müəllimi Doktor Culian Fautless ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, görüş zamanı ölkəmizlə Britaniya hökuməti arasında mədəniyyət sahəsində əməkdaşlıq, bu əlaqələrin perspektivliyi, həyata keçirilən beynəlxalq layihələr və Qarabağda bərpa işləri, Azərbaycanın dağıdılmış memarlıq abidələri və müsəlman ziyarətgahlarının bərpası istiqamətində genişmiqyaslı quruculuq işləri barədə söhbət aparılıb.
UNESCO-nun Dünya İrs Mərkəzinin məşvərətçi orqanı olan, 100-dən çox milli komitəni, 30-dək beynəlxalq elmi komitəni və 12 minə yaxın fərdi üzvü özündə birləşdirən, memarlıq və arxeoloji abidələrin mühafizəsi sahəsində elmi-metodoloji yanaşmanın tətbiqi üzrə ixtisaslaşmış yeganə dünya miqyaslı qeyri-hökumət təşkilatı İCOMOS-un (İCOMOS -İnternational Council on Monuments and Sites) rolu həmçinin abidələrin qorunması və bərpası sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq istiqamətində mühüm addımların atıldığı vurğulanıb.
Nazir Anar Kərimov Britaniya hökuməti ilə Mədəniyyət Nazirliyi arasında bir çox sahələrdə, xüsusilə də humanitar və mədəniyyət sahəsində birgə əməkdaşlığın hər zaman yüksək səviyyədə inkişaf etdiyini vurğulayıb.
Britaniya parlamenti Lordlar Palatasının üzvləri ölkəmizə səfərindən şad olduqlarını və Böyük Britaniya-Azərbaycan əlaqələrinin bundan sonra da inkişaf edəcəyinə əminliklərini bildirdilər.
Söhbət zamanı qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.
Şuşada "Məclisi-fəramuşan" Azərbaycan və Özbəkistan şairlərinin poeziya məclisinin açılışı və şeir məclisi keçirilib
28 ildən sonra Ermənistan işğalından azad olunmuş Azərbaycan mədəniyyətinin paytaxtı Şuşada Azərbaycan və Özbəkistan şairlərinin iştirakı ilə "Məclisi-fəramuşan" şairlər məclisinin rəsmi açılışı olub. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir.
Açılış mərasimində Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi, hər iki ölkənin Yazıçılar Birliyi, habelə şairləri iştirak ediblər.
İlk öncə Azərbaycan şairləri - Qarabağ ədəbi məktəbinin tanınmış nümayəndəsi Molla Pənah Vaqifin məqbərəsi ziyarət olunmuş, habelə Xurşudbanu Nətavanın büstünün qarşısına gül-çiçəklər qoyulmuşdur.
Tədbiri giriş sözü ilə açan Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Samir Abbasov iki əsrdən sonra Türk dünyasının böyük elm, mədəniyyət, ədəbiyyat, poeziya mərkəzi sayılan Azərbaycan və Özbəkistan arasında bərpa olunan "Məclisi-fəramuşan" poeziya məclisi layihəsi haqqında məlumat verib, Özbəkistandakı Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşəbbüsü və Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə keçirilən tədbirin əhəmiyyəti barədə danışıb.
Hər iki ölkənin mədəniyyət, ədəbiyyat nümayəndələrinin tarixi Şuşa şəhərində bir araya gəlməsi, dünyaya böyük mədəniyyətimiz, sənətimiz, qardaşlığımız və birliyimizi göstərmək və ədəbiyyat sahəsində gözəl əməkdaşlıq platformasını ortaya qoymasını mühim amil və təqdirəlayiq hal kimi dəyərləndirib.
Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin Kitab sənayesinin şöbə müdiri tarix üzrə fəlsəfə doktoru Akif Marifli Ermənistan işğalından azad olunan Şuşamızın mədəni həyatının günü-gündən canlandığını, azad olunan Şuşaya yenidən mədəniyyətimizin qayıtdığını qeyd edib. Prezident İlham Əliyev tərəfindən Şuşanın Azərbaycan mədəniyyətinin paytaxtı elan olunduğunu qeyd edən Akif Marifli 2023-cü ili TÜRKSOY tərəfindən Şuşanın Türk mədəniyyətinin paytaxtı elan olunduğunu, həmçinin Türk dünyasının qəlbinin Şuşada döyünəcəyini söyləyib.
A.Marifli keçiriləcək şairlər məclisinin əhəmiyyəti və bu kimi layihələrə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən lazımi dəstəyin göstərildiyini vurğulayıb.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin beynəlxalq məsələlər üzrə katibi Səlim Babullaoğlu ədəbiyyatımızın dünyada tanıdılması ilə bağlı görülən işlərdən danışıb, ədəbiyyatın hər zaman Türk dünyasının mədəni həyatında mühim rolunu qeyd edib. S. Babullaoğlu keçirilən bu beynəlxalq tədbirin şairlərimiz arasında ədəbi əlaqələrin genişlənməsi, təcrübə mübadiləsinin aparılması, birliyimiz və həmrəyliyimiz üçün gözəl imkanlar açdığını söyləyib.
Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini, şair Qayrat Macid xalqlarımız, dövlətlərimiz arasında yüksək səviyyəli münasibətlər, dövlət başçılarımızın uğurlu siyasəti nəticəsində dostluq və qardaşlığımızın daha da möhkəmləndiyini bildirib. Şuşada Azərbaycan xalqının zəngin mədəniyyət yaratdığını vurğulayan Qayrat Majid bildirib ki, 2023-cü ildən Şuşa Türk dünyasının mədəniyyət körpüsü olacaqdır. Bunun Özbəkistan üçün də əhəmiyyətli olacağını vurğulayıb.
Açılışda filologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Kərimulla Məmmədzadə Qarabağda XIX-XX əsrlərdə mövcud olmuş şairlər məclisinin tarixi haqqında məlumat verib.
Daha sonra "Məclisi-fəramuşan" Azərbaycan və Özbəkistan şairlərinin iştirakı ilə davam edib.
Azərbaycanın xalq şairi Nəriman Həsənzadə, şair İlqar Fəhmi, Sayman Aruz, özbək şair Qayrat Macid, tərcüməçi-ədəbiyyatşünas alim Babaxan Şərifin iştirakı ilə Vətən, Qarabağ, ədəbiyyat, sənət, Türk dünyası, birlik, həmrəylik mövzusunda şeirlər səsləndiriblər.
Qeyd edək ki, şairlər məclisinin Azərbaycan Dövlət Televiziyası tərəfindən videoçəkilişləri aparılıb və "Körpü" verilişində yayımlanacaqdır.
Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Gününə həsr olunmuş forum keçirilib
Ötən gün Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Gününə həsr olunmuş forum keçirilib. Forum Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti və Tarixi Yerlər və Abidələrin Mühafizəsi Şurasının (İCOMOS) Azərbaycan Milli Komitəsinin birgə təşkilatçılığı ilə gerçəkləşib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, forum iştirakçıları ilk olaraq Qarabağ ərazisində dağıdılmış abidələr və tarixi məkanların fotolarından ibarət sərgi ilə tanış olublar.
Tədbirdə çıxış edən Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Azad Cəfərli Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Gününün əhəmiyyətindən danışıb. Qeyd edib ki, təkcə XX əsrdə baş vermiş iki dünya müharibəsi nəticəsində misli görünməmiş dağıntılar olub. Hazırda dünyada minlərlə abidə məhv olmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir: “Təəssüf ki, ölkəmizin ayrılmaz tərkib hissəsi olan Qarabağda 30 ilə yaxın davam edən işğal abidələrə də təsirsiz ötüşməyib. Tarix-mədəniyyət abidələrimiz Ermənistan tərəfindən vandalizmə məruz qalıb, böyük əksəriyyəti yer üzündən silinib. Bu baxımdan Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Gününün təsis olunması və hər il qeyd edilməsi böyük əhəmiyyətə malikdir”.
Azad Cəfərli bu gün Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı mədəni irs nümunələrindən üçünün – Şirvanşahlar sarayı və Qız qalası ilə birlikdə İçərişəhər, Qobustan abidələri və Şəki Xan sarayı ilə birlikdə şəhərin tarixi mərkəzinin UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısında yer aldığını diqqətə çatdırıb. Bildirib ki, Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərliyi altında milli mədəni irsimizin qorunması, tədqiqi, gələcək nəsillərə çatdırılması, dünya miqyasında təbliği və eləcə də işğaldan azad olunmuş ərazilərdə yerləşən tarixi abidələrin bərpası istiqamətində böyük işlər görülür. Təkcə son bir neçə il ərzində Gəncə şəhərində Şah Abbas karvansarası, Şəkidə Gileyli məscidinin minarəsi və Bərdədə “Allah-Allah” türbəsi və Qazaxda “Sınıq körpü” abidələrində bərpa-konservasiya işləri aparılıb.
Çıxışının sonunda Azərbaycanda rəsmi səfərdə olan İCOMOS-un vitse-prezidenti Zeynəb Gül Ünala təşəkkürünü bildirən Dövlət Xidmətinin rəisi deyib: “Dünən biz birlikdə Ağdam şəhərini ziyarət etdik, orada işğal nəticəsində baş vermiş dağıntıları görməklə yanaşı, orada yeni reallığa, dövlətimizin quruculuq işlərinə də şahidlik etdik”.
Zeynəb Gül Ünal çıxışında təmsil etdiyi qurumun fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat verib. Bildirib ki, İCOMOS mədəni irsin mühafizəsi, tarixi abidələrin bərpası üzrə fəaliyyət göstərən təşkilatdır və UNESCO-nun maddi mədəni irs məsələləri üzrə məşvərətçi qurumudur. İCOMOS memarlıq və arxeoloji irsin konservasiyası üçün nəzəri, metodoloji və elmi üsulların tətbiqinin stimullaşdırılması üzrə ixtisaslaşmış yeganə qlobal qeyri-hökumət təşkilatıdır. Qurum həmçinin memarlar, tarixçilər, arxeoloqlar, incəsənət tarixçiləri, coğrafiyaşünaslar, antropoloqlar, mühəndislər və şəhərsalma mütəxəssislərindən ibarət geniş beynəlxalq şəbəkədir.
Azərbaycan Memarlar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri, professor Elbay Qasımzadə çıxışında ölkəmizin tarix-mədəniyyət abidələrinin beynəlxalq müstəvidə təbliğatı məsələsinə diqqət çəkib. Qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevin böyük diqqət və qayğısı sayəsində ölkəmizdə tarixi abidələrin tədqiqi, mühafizəsi və bərpası, mədəniyyət nümunələrinin beynəlxalq aləmdə təbliği istiqamətində böyük işlər görülür. Bütün bunlar isə Azərbaycanın qlobal dünyaya öz maddi və mənəvi mədəniyyəti ilə birgə inteqrasiyasını təmin edir. O, mədəni irsin məruz qaldığı müxtəlif təbii təsirlərin qarşısının alınmasının vacibliyini də diqqətə çatdırıb.
*
Forum günün ikinci yarısında öz işini “İCOMOS və Azərbaycanın dünya əhəmiyyətli maddi mədəni irsi”, “Azərbaycanda abidələrin bərpası və konservasiyası təcrübələri” və “Fövqəladə hallar zamanı mədəni irsin qorunması” mövzularında panel müzakirələrlə davam etdirib.
İCOMOS Azərbaycan Milli Komitəsinin icraçı direktoru Rəşad Əliyevin moderatorluğu ilə keçən “İCOMOS və Azərbaycanın dünya əhəmiyyətli maddi mədəni irsi” mövzusunda paneldə Azad Cəfərli, Zeynəb Gül Ünal, İCOMOS Azərbaycan Milli Komitəsinin prezidenti Sədaqət Budaqova, UNESCO üzrə Azərbaycan Milli Komissiyasının nümayəndəsi Eltay Aslanov, İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin aparat rəhbəri Riad Qasımov çıxış ediblər. Çıxışlarda diqqətə çatdırılıb ki, hazırda ölkəmizdə 82-si dünya, 2059-u ölkə və 4167-si yerli əhəmiyyətli olmaqla ümumilikdə 6000-dən çox daşınmaz tarix-mədəniyyət abidəsi dövlət mühafizəsindədir. Son illər ərzində ölkə ərazisində aparılmış monitorinqlər nəticəsində əvvəlki siyahılara daxil edilməyən 1400-dən çox tarix, memarlıq və arxeoloji əlamət daşıyan obyekt müəyyən edilərək yeni aşkar olunmuş tarix-mədəniyyət abidələri kimi qeydə alınıb.
Bildirilib ki, yaxın vaxtlarda Abşeronun ən qədim və hündür qalalarından biri olan, dünya əhəmiyyətli tarixi abidə Böyük Mərdəkan qəsrinin və Tuba Şah məscidinin bərpasına başlanılacaq. Artıq bərpa ilə bağlı layihə sənədlərinin hazırlanması yekunlaşıb. Bərpa işləri Dövlət Xidməti ilə Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyinin (TİKA) birgə əməkdaşlığı çərçivəsində həyata keçirəcək.
Həmçinin qeyd olunub ki, 30 illik işğal dövründə heç bir beynəlxalq missiyanı işğal altında saxladığı Azərbaycan ərazilərinə buraxmayan Ermənistan dünya əhəmiyyətli tarix-mədəniyyət abidələrimizə də müdaxilə edib, onların tarixini saxtalaşdırmağa cəhd göstərib. Monitorinqlər nəticəsində baxış keçirilən tarix-mədəniyyət abidələrinin və tarixi, memarlıq, arxeoloji əlamət daşıyan obyektlərin əksəriyyətinin işğalçılar tərəfindən tamamilə dağıdılaraq yalnız qalıqlarının qaldığı aşkar edilib. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə quruculuq işləri davam etdirilir. Yaxın vaxtlarda Ağdamda “İmarət” kompleksinin, Ağdam Cümə məscidinin, Qiyaslı məscidinin bərpasına başlanılacaq. Azad olunmuş ərazilərdə yerləşən dünya əhəmiyyətli, həmçinin digər tarix və mədəniyyət abidələrinin də qorunması, təbliği, eləcə də UNESCO-nun müvafiq siyahılarına salınması üçün müvafiq işlər həyata keçirilir.
“Azərbərpa” Elmi Tədqiqat Layihə İnstitutunun direktoru Telman Kərimlinin moderatorluğu ilə keçən “Azərbaycanda abidələrin bərpası və konservasiyası təcrübələri” və Dövlət Xidmətinin rəis müavini Ağacavid Ramazanovun moderatorluğunda davam edən “Fövqəladə hallar zamanı mədəni irsin qorunması” mövzularında panel müzakirələrdə maraqlı fikir mübadiləsi aparılıb.
Forumun sonunda il ərzində fəaliyyəti ilə seçilən gənc mədəni irs əməkdaşlarına fəxri fərmanlar təqdim olunub.