“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qiraət saatı”nda Fəxrəddin Qasımoğlunun “Son gecə” detektiv romanının dərcinə başlayır. Öncədən deyirik, özü polis orqanlarında çalışan, ən dəhşətli, tükürpədici cinayətlərdən bilavasitə xəbər tuta bilən müəllifin romanı sizləri sonadək gərginlik içində saxlayacaq. Və siz bu romanı çox bəyənəcəksiniz.

13-cü dərc

Bax elə rəfiqəsi üçün ağlamaqdan gözləri şişmiş bu qıza görə, nakam itirdikləri övladlarının balasını, boğazlarından kəsərək böyüdüb gözəl tərbiyə verən, imkansızlıqdan ofisimə utana-utana gəlmiş iki təqaüdçü qocaya görə, şagirdlərini öz balaları kimi sevən Tahir müəllimə görə, tanımadıqları Nərmin üçün öz balaları qədər həyəcan keçirən Ləman və Tərlanın valideynlərinə görə, yenicə baş qaldıran arzularına görə, Nərminə və onu sevən insanlara görə onu tapacağam…

Nazanın anası ehtiyatla qapını açdı.

-Bağışlayın, çayları qoyub gedirəm.

Nazan tez durub çayları anasından aldı. Masanın üstünə düzüb dedi:

-Yaxın gəlin, Bəxtiyar əmi, şirniyyatla çay içək.

Qızının əhvalındakı dəyişikliyi görən ana təəccüb qarışıq minnətdarlıq hissi ilə mənə baxdı.

Tez otaqdan çıxıb həyat yoldaşı ilə birlikdə qayıtdı. Hər iki valideyn sakitcə durub qızlarına baxırdılar.

-Buyurun, siz də əyləşin, biz artıq söhbətimizi bitirmişik, -dedim.

Şirniyyatla çay doğrudan da yerinə düşmüşdü. Yadıma düşdü ki, yenə də səhər yediyimin üstündəyəm. Ləmangildə içdiyim çayı və günorta çırtladığım tumu hesaba almasam. Gülü bilsə yəqin ki, ən azı yarım saat məni danlayardı. Ancaq kim idi Gülüyə deyən?

Məni ötürməyə çıxan Nazanın atası qapını çöl tərəfdən örtəndən sonra asta səslə soruşdu:

-Bəxtiyar müəllim, siz Nazana nə dediniz ki, onun əhvalı belə dəyişdi? Axı iki gündür ona heç bir söz təsir etmir, bogazından sudan başqa heç nə keçmir.

-Mən son iki gündə rəfiqəsinin tapılacağına itirdiyi ümidini ona qaytardım. Çalışın, uşağınızın təkcə valideyni yox, həm də dostu olun. Sağ olun.

Binanın tinindən burulub yola tərəf addımladım. Heyif ki, Zabitə arvadla görüşmək üçün çox gec idi. Saat on ikiyə işləyirdi. Təsəvvür edirəm, indi onun qapısını döyərəmsə, məni hansı söyüşlərlə qarşılayar…

Gülümsədim.

Yaxınlıqdakı metro stansiyasını görüb taksiyə minmək fikrimdən daşındım. Onsuz da ofisə gedəcəkdim. “Nizami” metrosuna cəmi iki stansiya var idi.

-Qapılar bağlanır. Növbəti stansiya “Nizami”.

Bir stansiya geridə qalmışdı. Təkəm-seyrək adamlar olan vaqonda bir orta yaşlı kişi mürgüləyir, iki gənc yan-yana oturaraq bir-birinin qulağına nə isə deyib gülüşürdülər. Uzaq oturacaqda gözündə eynək olan yaşlı bir qadın kitab oxuyurdu. Kitab… Görəsən bu kitab məsələsi Nərminin işində ipucu olacaqmı, yoxsa elə də əhəmiyyəti olmayan məlumatdır. Bunu topladığım bütün faktları təhlil edəndən sonra biləcəkdim. Hələ Rüfət məsələsini də aydınlaşdırmalıydım.

Qatar “Nizami” stansiyasında dayandı. Dahi rəssamımız Mikayıl Abdullayevin mozaika ilə yığdığı, dünya şöhrətli şairimiz Şeyx Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sini əks etdirən mozaik rəsmlərin yanından keçəndə yenə də gözüm “Alimlər”ə sataşdı. Yolunuz bu metro stansiyasına düşsə mütləq indi söylədiklərimə fikir verin. Bir dahinin sözlərini başqa bir dahi necə də gözəl rəsm əsərinə çevirmişdi. Rəsmdə əks olunan alimlərdən ən cavanı başını vüqarla qaldıraraq dik tutmuş, ən yaşlısı isə nəzərlərini yerə dikmişdi. Qalan alimlərin baxışları isə yaşlarına uyğun olaraq aşağı yönəlir şəkildə. Yuxarı yox, məhz aşağı. Yaşa dolduqca həyat təcrübəsinə, oxuduqca isə elmə yiyələnən insanın Allahın böyüklüyünü, özününsə kiçikliyini dərk etdikdən sonra, bu böyüklük qarşısında baş əyməsinə işarədir bu sənət əsəri…                  

Ofisə girib işıqları yandırmadan keçib kresloma əyləşdim. Tahir müəllimin qonşuları ilə onsuz da söhbət edəcəkdim. Elə qapıbir qonşu və uşaqları tanıyan biri kimi Zabitə arvaddan başlamağı planlaşdırdım səhərə. Onu və Rüfəti görmədən bütün fikirlərimi uzlaşdıra bilməyəcəkdim. Bununla belə təhlil etməli xeyli məlumat toplamışdım. Cib telefonumu çıxarıb, Layiqəyə mesaj yolladım.

“Sabah işimiz çox olacaq. Variant nömrə bir”.

Sonra isə həmişə fikirləşəndə olduğu kimi ayaqlarımı masanın üstünə uzadıb gözlərimi tavana, bir nöqtəyə zillədim…

* * *

Həsənağa gördüyü yuxunun dəhşətindən diksinib oyandı. Qalxıb yerinin içində oturdu. Bir anlıq hələ də yuxuda, ya oyaq olmasını anlaya bilmədi. Çönüb yanında yatmış həyat yoldaşına baxdı. Yorğan sol böyrü üstə yatan yoldaşının üstündən sürüşmüşdü. Əynindəki qırmızı ipək gecə köynəyi yuxarı yığılmış, iri arxasını o qədər də örtməyən qara tumanı, dolu, ağ baldırları çöldə qalmışdı. Həsənağa həyat yoldaşını çox sevirdi. Ancaq ayrı vaxt onu coşdura biləcək bu mənzərə indi heç halına da təfavüt etmədi. Hətta bir anlıq onun belə şirin-şirin yatmasına paxıllığı da tutdu.

Təbiətcə dələduz olan və elə həmin maddə ilə iki dəfə həbsxana həyatı yaşayan Həsənağa şişmandan çox-çox əvvəl sivri burunlu ilə tanış olmuşdu. Ancaq o da, şişman kimi bu tanışlığının sonda insan ölümündə iştirakına gətirib çıxaracağını düşünməmişdi. Özü də bir nəfərin yox.

Yuxuda əvvəlcə ustaları görmüşdü. Zəhərləyərək öldürdükdən sonra onları basdırdığı quyudan şıxmaqçün əllərini uzadır,  ustalarsa ayaqlarından tutub onu quyuya çəkməyə çalışırdılar. Həsənağa sanki yerinə mıxlanmış kimi quyudan aralaşa, geriyə bir addım da ata bilmir, öldürdüyü adamların əllərinin soyuq təmasını ayaqlarında hiss etdikcə qorxudan bədəni uçunur, qışqırmaq istəsə də, səsi çıxmırdı.

Sonra isə birdən-birə ətrafda hər şey dəyişmişdi. Görmüşdü ki, özünə məxsus bağ evində gecənin qaranlığında bağın ortasında tək dayanıb. Üzüm talvarına bərkidilmiş elektrik lampası küləyin təsirindən yelləndikcə işığı bağın küncündə yarıya qədər torpaqdan çıxaraq gözlərini ona dikən kişi meyitlərinin üzlərinə düşür, sonra bu üzlər yenə də qaranlıqda gözdən itirlər.

Lampanın asıldığı paslı məftilin cırıltısı küləyin səsinə qarışıb beyninə işləyir, onu daha da vahimələndirirdi.

Lampanın işığı növbəti dəfə ölülərin üzərinə düşəndə onları gülən gördü. Ölülərdən biri bağın o biri küncündə əvvəlcədən növbəti qurbanlar üçün qazılmış boş, dərin çalanı göstərib qəhqəhə çəkirdi.

“Yox, bu ola bilməz, axı böyrəyi, qaraciyəri, ürəyi olmayan insanlar necə diriliblər, hələ torpağın altından da çıxıblar. Bu ola bilməz, axı onların cansız bədənlərini özüm basdırmışdım…” Fikirlər sürətlə Həsənağanın başında fırlanırdı. Çönüb qaçmaq istəyərkən ayaqlarının dizə qədər torpağa batdığını gördü. Torpaq onu özünə çəkirdi.

Dəhşətdən əlləri ilə üzünü qapayan Həsənağa bütün bədəni tər içində yuxudan oyanmışdı. Qorxudan boğazı elə qurumuşdu ki, nəfəs almağa çətinlik çəkirdi. Həyat yoldaşını oyatmamaqçün qalxıb barmaqlarının ucunda mətbəxə keçdi. Stəkana su doldurub birnəfəsə başına çəkdi. Bir az toxdadığını hiss etdi.

Ancaq yuxunun təsirindən çıxmadığı üçün yenə də ustalar yadına düşdü. Həmin gün əcnəbi həkimin verdiyi dadı olmayan çox narın toz halında olan zəhəri kafelərdən birində sifariş etdiyi kababın üstünə səpərək tikələrə hopmasını gözləmiş, ustalar kababı yedikdən təxminən on dəqiqə sonra zəhər təsirini göstərməyə başlamışdı. Eyni vaxtda stullardan yerə çöküb sancıdan qıvrılan ustalardan biri az əvvəl yediklərini qaytarmağa başlamışdı. Sonra isə hamısı döşəməyə yıxılaraq bir qədər çapaladıqdan sonra canlarını tapşırmışdılar. Cib telefonlarını götürərək  ustaların hələ soyumamış bədənlərini bir-bir sürüyüb quyuya atmış, üstlərinə tökdüyü torpağı yaxşı-yaxşı tapdaladıqdan sonra həyətdə tikintidən qalan qum, sement və çınqıldan beton hazırlamış, quyunun üstünə töküb yaymışdı. Sonra isə nömrələrini çıxararaq telefonları çəkiclə sındırmış, stolun üstündə qalan kababları da götürmüş, evə gedərkən telefon qırıqları ilə birlikdə yol kənarındakı zibil qutularından birinə atmışdı.

Həsənağa onun ustaları öldürüb quyuda basdırmasından şişmanın şübhələndiyini başa düşmüşdü. Ancaq bu barədə susmağa üstünlük verib, özünü heç nə olmamış kimi aparırdı.

Yuxusu qaçmışdı. Sonuncu sifariş haqqında fikirləşdi.

“Yaxşı ki, şişmana demək ağlıma gəldi, yoxsa bu dördüncü adamı belə tələsik haradan tapacaqdım. Hər şey korlana bilərdi. Şişmana afərin, heç inanmazdım ki, belə işlər onun əlindən gələr. Amma gör məsələni nə tez həll etdi. Yoxsa şefə necə cavab verərdim?”

Əslində, şişmana vəziyyəti çarəsizlikdən demişdi. Çünki ona elə də bel bağlamırdı. Ancaq gözlədiyinin əksinə olaraq, o, qısa bir vaxtda lazım olan işi görmüş, hətta tapdığı qızın tam sağlam olmasına da zəmanət vermişdi.

“Bircə bu bir sutka da tez keçsəydi…”

Həsənağa yataq otağına qayıtdı.

Yoldaşı yorğanı üstünə çəkib bürünmüşdü. Çarpayıya uzanıb yavaşca yorğanı qaldırdı və arxası ona tərəf uzanmış arvadını qucaqlayıb özünə sıxdı…

* * *

Yorulmuşdum. Ayaqlarım ağrıdığı üçün masanın üstündən endirdim. Ancaq yenə də tavana baxmaqda davam edirdim. Bu məndə artıq vərdiş halını almışdı. Yuxarıda bir nöqtəyə baxıb fikirləşmək. Sanki məni düşündürən bütün sualların cavabı tavanda yazılmışdı. Təkcə onları oxumaq qalırdı.

Layiqə cavab mesajı ilə məlumatı aldığını təsdiqləmişdi. Bu isə o demək idi ki, sabah o, işə əlində içərisində müxtəlif geyim əşyalarından, süni saçlardan tutmuş kosmetikaya qədər olan iri bir çanta ilə gələcəkdi. Əməliyyata cəlb olunan qadının situasiyaya uyğun geyinməsi vacib şərt idi. Bütün bunları işə təzə düzələndə Layiqəyə izah etdiyim üçün ona artıq nə isə deməyə ehtiyac qalmırdı. Bu qız hər şeyi tez götütürdü və öz işini yaxşı bilirdi. Hər vəziyyətə hazır olmaq üçün isə lazımi rekvizitləri evində saxlamasını qət etmişdik. Təkcə ona verdiyim qaz tapançasından başqa. Tapança ofisdəki seyfdə saxlanılırdı.

Deməli belə. Bu dəqiqəyə bizim nəyimiz var.

Həmişəki kimi saat 18:00-da evdən çıxan Nərmin məşğələyə yollanıb. Məşğələ vaxtı əhvalı yaxşı olub. Onda həyəcan, narahatlıq hiss olunmayıb. Saat 19:50-də məşğələ yekunlaşıb. İki dəqiqə sonra onunla birlikdə məşğələdə olan Ləman və Tərlanla birlikdə Tahir müəllimlə sağollaşıb küçəyə çıxıblar. Uşaqlardan ayrılan Nərmin həmişə qayıtdığı “Kubinka”nın ara yolları ilə piyada evə üz tutub. “Moykalar” adlanan yerə çatanda qəfildən dayanaraq gödəkçəsinin cibindən telefonunu çıxarıb baxıb, yenidən qaytarıb cibinə qoyub və sürətlə geri qayıdıb. İrəlidəki döngəyə burulduqdan sonra isə onu görən olmayıb.

Tahir müəllim uşaqları yola salandan sonra adəti üzrə iş otağına keçib. Başqa heç nə deyə bilmir.

Küçədə Tərlan və Ləmanın xatırladığı, bir qədər aralıda dayanmış, cındırından cin hürkən, uşaqların dilənçiyə oxşatdığı birinin dayandığı nəzərə alınmazsa, diqqəti çəkəcək elə bir şey olmayıb.

İlk olaraq cinayətin motivi üzərində yenə də baş sındırıb dəqiq motivi müəyyən etməliydim. Bu halda motiv nə ola bilərdi? Yeniyetmə gözəl bir qızı niyə qaçıra bilərdilər? Variantları saf-çürük etməyə başladım.

Nərminin razılığı olmadan ailə qurmaq məqsədi ilə qaçırılması ehtimalını dərhal kənara qoydum. Belə bir şey olmuş olsaydı, bu barədə yaşlı adamların narahat qalmaması üçün qızı qaçırdıqdan sonra onlara hansısa formada məlumat verərdilər. Ən azı Nərminin qaçırıldıqdan sonra ilk tələbi bu olardı. Sonrakı qohumluq əlaqələrini də nəzərə alan qaçıran tərəf bunu etməyə məcbur idi. Heç araşdırmanın gedişatına da bu ehtimal uyğun gəlmirdi. Faktlar başqa şey deyirdi.

Daha bir variant var idi - qaçırdıqdan sonra təcrid olunmuş hansısa məkanda saxlayıb imkanlı müştərilərə seksual xidmətlərə məcbur etmək üçün. Nərmin kifayət qədər gözəl bir qız idi. Ancaq, bu işi könüllü olaraq görməyə hazır olan neçə qadın tapmaq olardısa, cinayətə getməyə nə ehtiyac var idi? İstənilən halda bu, insan oğurluğu idi və törədəni ağır cəza gözləyirdi. Aradüzəldənliyin gətirdiyi qazanc isə bu riskə dəyməzdi.

Bəs onda nə? Stop. Bəlkə cavan qızların bakirəliyini almaq həvəskarları. Adi haldan qat-qat çox məbləğ ödəməklə bakirə qızla yalnız bircə dəfə yatağa girmək həvəsi. Təəssüf ki, yüksək məbləğ müqabilində bu işə könüllü olaraq razılıq verən qızların olduğunu da eşitmişdim. Az inanmağım gəlsə də, bir motiv bu ola bilər. Hər şey mümkündür. Bunu hələlik qoyaq bir kənara. Bəs növbəti motiv?

Növbəti motiv lap ilk saatlardan ağlıma gəlsə də, bəlkə də hələ Nərminin tezliklə tapılacağına ümid bəsləyərək ağlımın və təcrübəmin mənə dediyini beynimdən qovmağa çalışmışdım. Ancaq reallıq göz qarşısındaydı. Nərmini insan orqanları alverçiləri qaçıra bilərdilər. Bu ən pis ehtimal idi. Məhz məsələyə bu prizmadan yanaşaraq axtarışlar üçün çox az vaxt qaldığını düşünmüşdüm və indi də nədənsə, vaxtın günlərlə yox, saatlarla ölçüldüyünə əmin idim. İntuitiv olaraq hiss edirdim ki, məni tələsməyə vadar edən səbəb elə sonda təsdiqlənməsini arzulamadığım bu motiv idi.

Təcrübəmdən bilirdim ki, bu məqsədlər üçün bir insanı heç vaxt kortəbii olaraq qaçırmır, onun barəsində uzun müddət məlumat toplayır, sağlam olması və daxili orqanlarının lazımi tələblərə cavab verməsi müəyyən edildikdən sonra onu bu məqsədlə qaçırmağa qərar verirdilər. İndiki zamanda isə cavan olmaq heç də tam sağlam olmağın kriteriyası deyildi. Deməli, böyük ehtimalla, kimlərsə Nərmini uzun zaman öyrənmiş, sonra bu addımı atmışdılar. Üstəlik də, onun yaşlı nənə və babasından başqa heç kiminin olmaması cinayətkar tərəf üçün əlverişli amil ola bilərdi.

Amma yenə də hələ başa düşə bilmirdim ki, onlar Nərminə necə çıxmışdılar. Bunu müəyyən edə bilsəm çox şeylər mənə aydın olacaqdı.

Sonra… Nazan Nərminin “Qabusnamə” kitabını axtardığını deyir. Onu bununla maraqlandırıb aldada bilərdilər. Bunun üçün kimsə bu barədə məlumatlı olmalı idi və ən azı da həmin adam Nərminə yaxınlaşarkən onun bu kitabı axtardığını haradan bilməsini əsaslandıra bilməliydi. Yoxsa Nərmin şübhələnər və onu yaxın buraxmazdı. Belədirsə, o adam kim ola bilərdi?

Mümkün variantları saymağa başladım:

Birinci - Nərminin qohumlarından kimsə;

İkinci - Qonşularından kimsə;

Üçüncü - Tahir müəllimin yaxın qonşularından kimsə;

Dördüncü - Rüfət.

Bu barədə Nərminin başqa sinif yoldaşları da məlumatlı ola və kiminsə yanında ağızlarından qaçıra bilərdilər.

Nəhayət ən əsası - Nərmin instituta sənəd vermək üçün yenicə həkim müayinəsindən keçmiş və tam sağlam olması barədə arayış almışdır. Poliklinikanın arayışı verən həkimi də cinayətkar qrupun üzvləri ilə əlbir olub onlara məlumat ötürə bilərdi.

Variantları saydıqdan sonra sonuncu variant istisna olmaqla belə, digər variantları yoxlamaq üçün təxminən neçə adamla söhbət etməli olduğumu fikirləşdim. Həddindən çox adam sayı əmələ gəlirdi. Buna isə vaxt yox idi. Ən pis fərziyyəm təsdiqlənərsə, bu vaxt itkisi Nərminin həyatı bahasına başa gələ bilərdi.

Deməli, məsələyə başqa tərəfdən yanaşmalı idim.

Yenidən fikirləşməyə başladım. Kitab versiyası mütləq deyildi. Məsələnin çox tərəfləri mümkün idi. Mənə məlum olmayan çox tərəfləri. Faktiki olaraq mən ofisdə oturub bir peşəkar üçün kifayət qədər görünsə də, sonda bir-biri ilə uzlaşmayan məlumatlarla hansısa məntiqi nəticəyə gəlmək istəyirdim. Bir nəticəyə gəlmək isə çox tez idi. Səhərin açılmasını gözləyib Layiqəyə tapşırıqları vermək, sonra Zabitə arvadla görüşmək lazım idi.

Saydığım variantlardan yalnız Rüfətlə görüşməyi, bir də sinif yoldaşları ilə söhbət etməyi Layiqəyə həvalə edəcəkdim.

Haradasa xoruz banladı. Səhərə az qalırdı. Gümrah olmaq üçün bir qədər yatmaq lazım idi. İrəlidə ağır və məsuliyyətli bir gün gəlirdi. Yuxum isə qaçmışdı. Kofe dəmləmək üçün qalxıb elektrik çaydanını qaynamağa qoydum. Məni yatızdırsa, ancaq hamının yuxusunu qaçıran kofe yatızdara bilərdi…

Davamı var

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2023)

HEYDƏR ƏLİYEV HAQQINDA XARİCDƏ ÇAP OLUNMUŞ

KİTABLARDAN SEÇMƏLƏR

“Onu əbəs yerə bütün türk dünyasının böyük oğlu adlan­dır­mırlar. “Azərbaycan bizim doğma torpağımızdır, biz hamımız gözəl Vətənimizin tərəqqisi naminə çalış­malıyıq”. Bu sözlər Heydər Əliyevin bütün çıxışlarında açıq-aydın görünürdü.  Bu sözlər bütün azərbaycanlıların ürəklərində öz parlaq əks-sədasını tapırdı. Əliyev həmişə vurğulayırdı: Mən fəxr edirəm ki, azərbaycan­lıyam!

Bu gün isə tam əsasla deyirik: O, böyük azərbay­canlıdır!”

Nikolay Zenkoviç

(“Heydər Əliyev. Tale yolları” kitabından. 2007)

***

“Heydər Əliyev Azərbaycanın keçmişini və gələcəyini öz şəx­siyyətində simvola çevirir.

...Türk dünyasının XX əsrdə yetişdirdiyi məşhur liderlərdən biri olan Heydər Əliyevin müstəqil Azərbaycanın taleyində mühüm rol oynayacağına insan onu yaxından tanıdıqca daha çox inanır... Çünki Əliyev kimi öz doğma vətəninin torpağında tumurcuqlanan liderlər ölənə qədər tarixin inkişafında rol oynamağa məhkumdur”.

İrfan Ülkü

(“Qızıl ulduzdan hilala doğru. Heydər Əliyevin fırtınalı həyatı” kitabından.1994)

***

“Haydar Aliyev’in çok başarılı olduğunu, büyük işlere imza attığını, yeni ve bağımsız bir cumhuriyetin kurucusu olduğunu, o cumhuriyetin yaşayabilmesi ve geleceğinin olması için sağlam temeller attığını görüyoruz.

 Bu işleri, çok olumsuz koşullar içerisinde gerçekleştiren insan, kim ne derse-desin, “Büyük İnsan”dır”.

Adıgüzel Hüseyin

(“Zirve. Haydar Aliyevin hayatı” kitabından. 2007)

***

“De­yir­lər, bir ça­ya iki də­fə gir­mək müm­kün de­yil, ... Hey­dər Əli­ye­vi bir in­san ki­mi in­cit­di­lər, la­kin o, an­tik qəh­rə­man­lar ki­mi doğ­ma tor­pa­ğı­na qa­yıt­dı, bu yer­lər­dən ye­ni güc al­dı və öz xal­qı­na sa­hib çıx­dı”.

Alek­sandr Ser­ge­ye­viç Dza­so­xov

                                                                  Şi­ma­li Ose­ti­ya Pre­zi­den­ti

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Güneydən gələn səslər” rubrikasından seçmə şeirlərin dərcində bu dəfə Səhər Xiyavinin şeirləri ilə tanış olacaqsınız. Rubrikanı Portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla aparır. 

Səhər Xiyavi

 Sonralar ədəbi çevrədə Səhər Xiyavi adı ilə tanınan Nəcibə Rüstəmoğlu Xiyavi 1967-ci ildə Xiyav şəhərində dünyaya göz açıbdır. İndi isə orta məktəb müəllimidir. 1996-ci ildən ədəbiyyat sahəsində çalışmağa başlayıbdır.

Səhərin iki kitabı Güney Azərbaycanda çap olunubdur. Onlar, “Qadın danışır" və "Ağrılarım özgə deyil" adındadırlar.

Səhər xanım, Azərbaycanın tanınmış yazarı Afaq Məsudun "Fatma" adlı kitabının ərəb əlifbasına köçürəni olubdur. Bu kitablar hazırda Təbrizdə satışdadırlar.

YALQIZLIQ KAFESİ

Ax... Nə təmtəraqlı dünyam var mənim,

Dinc bir kafedəyəm qaynayır çayım.

Yalqızlıq dünyamın padişahıyam,

Bəsimdir dünyadan bu şirin payım.

Min əlli ələyir qar dışarıda,

Pəncərəm yaş tökür, ağlayır sıcaq.

Közərir odunlar şominə içrə,

Nə gözəl, nə şirin yanır bu ocaq?

Çay töküb gətirrəm nabatlı bir çay,

Oturram masanın çarpayısında.

Həsrətim ürəkdə, yalnız masanın,

Kaş ki oturaydın sən o tayında.

Deyəydik, güləydik, qar-soyuq nədir?

Əllərin əlimi sığallasaydı.

Sənsizlik zəhərdir, zəhərdir yaşam,

Gözlərin gözümlə bir ağlsaydı.

Gedibsən, yalqızlıq kafesindəyəm,

Tənhalıq dünyamın padişahıyam.

Sanki qar-yağışlar içimdə yağır,

Bütün hicranların nisgil ahıyam.

Yox, mənə şirinlik day gərək deyil,

Nabatsız çayımı sənsiz içirəm.

Gül əkdik doyunca sevgi bağında,

Nədəndir bu gün mən, tikan biçirəm?!

Gedibsən, heç kimlə dolmayır yerin,

Dövrəmi adamıar alsa da belə.

Sən yoxsan dümyada, qəribəm gülüm,

Milyonlar adamlar olsa da belə.

Diskinib ansızın gəlib özümə,

Görürəm nə çay var, nə kafe, masa!

Yadımdan çıxıbdır, sobam da yanmır,

Yoxluğun qəmində batmışam yasa...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.05.2023)

BAKIDA ƏN MÖHTƏŞƏM ABİDƏLƏRİN MÜƏLLİFİNİN BU GÜN DOĞUM GÜNÜDÜR

Fəvvarələr bağına və Nizami küçəsunə gələn hər bir əcnəbi qonaq dahi Nizaminin daş obrazına heyrətlə tamaşa edir. Onun çöhrəsində həm filosofluğu gözə dəyir, həm şairliyi. 

Yaxud, Nizami meteosunun qarşısında çadradan azad olan azad qadın heykəlinin sanki canlı olan obrazı göz oxşayır. 

Bu möhtəşım abidənin yaradıcısı Odur, Fuad Əbdürrəhmanov.

Bəs 60 saylı məktəbin önündəki əli qumbaralı əfsanəvi qəhrəman olan Mehdi Hüseynzadənin monolit abidəsi necə? Hamısı bir-birindən gözəl! 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu gün görkəmli heykəltaraş, tanınmış tişə ustası, Xalq rəssamı Fuad Əbdürrəhmanovun anadan olmasından 108 il ötür.

Xalq rəssamı Fuad Əbdürrəhmanovun yurd sevgisinin nəhayətsizliyindəndir ki, yaratdığı  heykəllər ictimailəşdirdikləri gündən xalqın əvəzolunmaz mənəvi sərvətinə çevrilməklə, hər birimiz tərəfindən bənzərsiz qürur qaynağı kimi qəbul olunmaqdadır. 

Azərbaycan incəsənət tarixinə öz adını əbədi daxil etmiş görkəmli incəsənət xadimi Fuad Əbdürrəhmanov 1915-ci il mayın 11-də Şəkidə anadan olub. Görkəmli heykəltaraş yaradıcılığa portret janrı ilə başlayıb, 30-cu illərdə Azərbaycan mədəniyyət xadimlərinin büst-portretlərini (Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Mirzə Fətəli Axundzadə, Üzeyir Hacıbəyli, Asəf Zeynallı), həmçinin "Atıcı" (1934), "Gənc aşıq" (1939) və ilk monumental əsəri olan Füzulinin heykəlini (1939, Nizami adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin lociyasında) yaradıb. Sovet İttifaqı qəhrəmanları G.Əsədovun, İ.Məmmədovun, Q.Məmmədovun, İkinci Dünya müharibəsi qəhrəmanı H.Əliyevin portretləri, Cavanşir, Babək və Koroğlunun barelyeflərində obrazlar dərin psixologizmi və ifadəliliyi ilə seçilir.

F.Əbdürrəhmanovun yaradıcılığında monumental heykəltaraşlıq mühüm yer tutur. Nizaminin Gəncədə və Bakıdakı abidələri, Bakıda S.Vurğunun abidəsi və s. əsərləri Azərbaycan monumental heykəltaraşlığının ən yaxşı nümunələrindəndir. 1950-1960-cı illərdə yaratdığı "Çoban", "Azərbaycanlı qadın", "Azadlıq", "Azad qadın" və s. əsərlərində milli xüsusiyyətlər zəngindir.

Monqolustanın görkəmli dövlət xadimləri Suxe-Bator və marşal X.Çoybalsanın büst-abidələri (hər ikisi mərmər, 1954, MXR, Ulan-Bator), Rudəki (tunc, 1963), S.Ayninin (tunc, 1964) portretləri, Düşənbədə Rudəkinin (tunc, qranit, 1964, memar M.Hüseynov; SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı), Buxarada İbn Sinanın (tunc, qranit, açılışı 1975 ildə olmuşdur; memar H.Muxtarov) abidələri və s. monumental əsərləri Fuad Əbdürrəhmanova şöhrət qazandırmışdır. Ömrünün son illərində o, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin monumental abidəsini (tunc, qranit, 1973 ildə Bakıda açılışı olmuşdur; memar M.Hüseynov) yaratmışdır.

Görkəmli incəsənət xadimi, Xalq rəssamı Fuad Əbdürrəhmanov 1971-ci il iyunun 15-də Bakıda vəfat edib.

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.05.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qiraət saatı”nda Fəxrəddin Qasımoğlunun “Son gecə” detektiv romanının dərcinə başlayır. Öncədən deyirik, özü polis orqanlarında çalışan, ən dəhşətli, tükürpədici cinayətlərdən bilavasitə xəbər tuta bilən müəllifin romanı sizləri sonadək gərginlik içində saxlayacaq. Və siz bu romanı çox bəyənəcəksiniz.

12-ci dərc

Çay dəm almışdı. Şişman stəkan götürüb özünə çay süzdü. Armudu stəkandakı qaynar çaydan bir qurtum içib stəkanı qarşısındakı kiçik masanın üzərinə qoydu.

Hərdən ona elə gəlirdi ki, öldürülmüş günahsız insanların ruhları həyətdə dolaşır. İndi də xəyaldan ayılanda qəfildən qaranlıqda gözünə nə isə göründü. Qeyri-ixtiyari bədənindən bir üşütmə keçdi.   

Birinci sifarişdən dörd ay sonra daha bir sifariş də olmuşdu. Bu dəfə də üç nəfər.

Bu sifarişlərdən sonra bir dəfə təsadüfən Həsənağanın telefon danışığını eşitmişdi şişman. Kiməsə telefonda deyirdi ki,  çəkilmiş bütün xərcələri çıxarmışıq iki sifarişlə.

“Görəsən insan orqanlarını bunlar neçəyə satır, üç ev, təmir, bu qədər avadanlıq, bahalı dərmanlar”, -deyə o zaman fikirləşmişdi. Onun özünə də kifayət qədər yüksək məbləğlər ödəndiyindən o bu məbləğin beş sıfırla ölçüldüyü qənaətinə gəlmişdi.

İndi, son sifarişdən dörd ay keçəndən sonra üçüncü sifariş daxil olmuşdu.

Bu günlərdə lazım olan dördüncü namizədi tapa bilməyən Həsənağa əsəbləşməyə başlamış, gecikməyə görə təklif olunan məbləğin aşağı endiriləcəyi barədə sivri burunlunun dedikləri onu təbdən çıxarmışdı.

Əslində, o hər işi əvvəldən görərək sifarişin daxil olmasını gözləyirdi. Belə ki, ölkəyə iş axtarmağa gələn bir neçə nəfəri guya işə düzəldəcəyi adı ilə aldadaraq, zəngini gözləmələrini onlara bildirmiş, tanımadığı birindən küçədə aldığı telefon aparatına yerləşdirdiyi, heç yerdə qeydiyyata alınmamış mobil telefon nömrəsini onlara verərək, onların da nömrələrini götürmüş, lazım olanda zəng edəcəyini demişdi. Bununla belə, hər şey dəqiq olsun deyə, mütəmadi olaraq onlarla zəngləşir, tezliklə yüksək məvacibli işə düzəldəcəyi adı ilə yalançı vədlər verir, bu müddət ərzində poliklinikalardan birində işləyən həkim tanışının yanında müayinədən keçmələrini tələb edir, bunu düzəldəcəyi iş üçün vacib olması ilə izah edir, əslində isə onların şəhəri tərk edib-etməmələrini və sağlamlıq durumlarını özü üçün dəqiqləşdirirdi.

Sifariş daxil olandan sonra isə zəng edərək bu zavallıları bir -bir görüşə çağırmış, onlar da öz ayaqları ilə əcəllərinə tərəf gəlmişdilər.

Keçmiş sovet respublikalarından olan miqrantlarla o rus dilində, dillərini bilmədiyi miqrantlarla isə şişmanın həkimin yanında gördüyü, bir neçə dil bilən ikinci əcnəbi vasitəsilə ünsiyyət qururdu. Bu şəxs cinayətkar qrupun əsas üzvlərindən biri idi.

Ancaq bir təsadüf Həsənağanın planlarını pozmuşdu. Oğurlamaq üçün nəzərdə tutduğu adamlardan biri son anda naməlum səbəbdən respublikanı tərk etmişdi və bu səbəbdən o, çıxılmaz vəziyyətə düşmüşdü.

Ona görə də, şişmana heç vaxt etmədiyi bir təklif etmişdi.

Sifarişi yerinə yetirmək üçün çatışmayan dördüncü adamın tapılmasında köməklik göstərərək əvəzində həmişəkindən qat-qat çox pul qazanmaq təklifi idi bu. Növbəti üç nəfər bunkerə gətirilən günün axşamı Həsənağanın şişmanla belə bir söhbəti olmuşdu:

-Qulaq as, bu məsələ uzanır. Nəzərdə tutduğum adamlardan biri burada yoxdur və ona əlim çatmır. Özün bilirsən, hər adam sifarişçinin tələblərinə cavab vermir, lap cavab versə də, hər adamı aldadıb gətirmək mümkün deyil. Gərək cavan və sağlam olsun, aldadıb tora salmaq mümkün olsun. Bəlkə elə bir adam tanıyırsan. Sən də əziyyət çəkirsən, bilirəm. Həm yaxşı pul qazanarsan, həm də günlərlə burada qalmaqdan canın qurtarar bir müddət. Bilirsən ki, əməliyyat üçün lazım olan xüsusi dərmanları üç-dörd gündən artıq vermək olmaz. Dördüncü adamı tapmadığım üçün bu gətirdiyim üç nəfəri də hələlik ancaq sakitləşdirici dərmanlarla saxlamağa məcburuq. Bunu birtəhər razılaşdırmışam, ancaq çox az vaxt veriblər mənə, cəmi bir neçə gün. Təcili dördüncü adamı tapmaq, vəziyyətdən çıxmaq lazımdır.

Artıq ömründə ağlına gətirməyəcəyi hadisələrlə üzləşməsi səbəbindən və sivri burunlu ilə Həsənağanın qorxusundan bir növ onların quluna çevrilmiş şişman bir qədər fikrə getdi. Hər dəqiqəsi qorxu içində keçən bu evdən müvəqqəti də olsa uzaqlaşması üçün o hər şeyə hazır idi. Təki bu sifariş də tez bitsin və arada yaranmış fasilədə mümkün qədər buraya gəlməsin. Həsənağanın təklifini dinlədikdən sonra isə onu çuğlamış qorxu və narahatlığın içində tamahkar xisləti yenidən baş qaldırıdı və üzünü çəpgözə tutub dedi:

-Elə bir adam ağlıma gəlmir axı. Yaxşı bəs mənim xeyrim nə qədər olacaq?

-Əlavə iyirmi min.

Həsənağa yalan demirdi. Vəziyyət elə gətirmişdi ki, dördüncü adamı tapmazlarsa, müqavilənin şərtləri pozulacaq və bu səbəbdən itirəcəkləri daha çox olacaqdı. Qarşı tərəf çox ciddi idi və belə şeyləri bağışlamırdı. Ona görə də bu dəqiqə o hər şeyə getməyə hazır idi.

Məbləği eşidəndə şişmanın ağzı sulandı və son vaxtlar özünə yağdırdığı lənətləri unutdu.

-Baxaram görüm, bəlkə tapa bildim.

Bu söhbətdən sonra bunkerdə gördüyü işlər arasındakı fasilələrdə axtarışlara başlamışdı. Həmin vaxtlarda isə həyət boş qalmaması üçün Həsənağanın təklifi ilə dəstənin əcnəbi üzvü onu əvəzləmişdi. İyirmi min manatı itirəcəyinin təəssüfü ilə axşamadək boş-boş gəzib haradan başlamağı bilməyən, kimisə tapacağına ümidi olmayan şişman axşamüstü bir söhbətin şahidi olarkən axtardığını tapdığını başa düşmüşdü. Tez Həsənağa ilə əlaqə saxlayıb vəziyyəti ona demiş, görüşüb planını izah etmişdi.

Plan bir qədər avantüralı görünsə də, başqa çıxış yolu olmayan çəpgöz razılaşmağa məcbur olmuşdu. O, şişmanla rəftarda özünü nə qədər qəddar göstərsə də, sivri burunlunun qorxusundan sifarişin pozulacağı təqdirdə onun özünu hansı aqibətin gözləyəcəyini düşünmək belə istəmirdi. Onsuz da sivri burunlu ona bir dəfə xəbərdarlıq etmişdi.

Təhlükəsizlik nöqteyi-nəzərindən, əsasən həyat səviyyəsi yüksək olmayan ölkələrdən gəlmiş əcnəbi miqrantlara üstünlük verilməsi tapşırılsa da, çıxılmaz vəziyyətlərdə digər variantlardan istifadə etməyi istisna etməmişdi qorxduğu insan.

Cinayətkar dəstənin hər bir addımı əvvəlcədən düşünülmüşdü. Gəldiyi ölkədə çox vaxt qeydiyyata düşməyə tələsməyən, ikinci və ya üçüncü dövlətin nümayəndəsi olan hansısa miqrantın qəfildən yoxa çıxması ilə bağlı dərhal onun axtarışlarına başlanılması ehtimalı daha az idi.

Bu halda isə gözlədiyinin əksinə olaraq bir məqamı çıxmaq şərti ilə hər şey yağ kimi getmiş, uşaq kimi sadəlövh olan on yeddi yaşlı qızı aldatmaq asandan da asan olmuşdu və iki gün sonra hər şey həll edilmişdi.

Hətta sonradan şişmanı tərifləmişdi də və şişmanın tezliklə son sifarişə görə qonorarından başqa əlavə iyirmi minə sahib olacağı ilə bağlı sevincinə bu tərifdən sonra bir qədər də qürur hissi qarışmış, o bir anlıq özünü dahi bir insan, cinayətkar dəstənin müdhiş planlar cızan beyni kimi hiss etmişdi.

İndi yalnız əməliyyatqabağı zəruri olan və həkimin yalnız özünə məlum olan bəzi proseduraları edəndən sonra sifarişi tamamlamaq olardı. Qız ikinci gün idi ki, gətirilmişdi. Həkim sabah da zəruri dərmanları yemək və şirələrin içində verməyi tapşırıb, həmişəki kimi gecə saatlarında əməliyyata başlayacağını bildirmişdi.

Əməliyyat zamanı bunkerə birinci, yaxud sonuncu gətirilmiş insanın əməliyyat masasına uzadılması heç bir rol oynamırdı. Əvvəla qurban sayından asılı olaraq bir neçə saata işini yekunlaşdıran həkim üçün kimin birinci, kimin sonuncu olacağı önəmli deyildi. İkincisi isə, daxili orqanların bədəndən ayrılandan sonra ünvana çatdırılanadək lazımi keyfiyyətini saxlaması üçün gizli labaratoriyaya gətirilən insanlara verilmiş son dərəcə bahalı dərmanlar, uzun müddət təsirini saxlayırdı. Ona görə də, sonradan yola və digər proseslərə sərf olunan vaxt da nəzərə alınarsa, sifarişçinin adamına çatdırılan orqanlar zəruri zaman kəsiyində keyfiyyətini saxlayırdı. Bu müddətin içərisindəki qalan günlər isə orqanların cərrahi üsulla xəstələrin bədəninə köçürülməsi üçün lazım olan vaxt idi. Bu vaxt itkisi olmazsa, kəsilmiş daxili orqanlar bütün tələblərə cavab verirdi.

“Bəli, bir-iki gün də dözüm, hər şey bitəndən sonra, Həsənağaya deyib, çıxıb gedəcəyəm Rusiyaya. Bir az dincəlmək lazımdır”.

Bu xəyallarla şişman həyət qapısının cəftəsini bir daha yoxladıqdan sonra evə keçərək səhər obaşdan oyanmaq üçün soyunub yatağına uzandı…

* * *

Müəllim yanına gələn uşaqlardan birinin adı Ləman, o birisininki Tərlan idi. Yaxşı ki, onlar eyni sinifdə oxumaqla yanaşı həm də qonşu idilər və hər ikisi ilə birlikdə söhbət etmək daha çox məlumat toplamağıma kömək edə bilərdi.

Onlarla Ləmangilin evində, hər ikisinin valideyninin iştirakı ilə görüşdüm.

Ləmangilin mənzili beşinci mərtəbədə idi.

Olduqca səmimi olan bu ailə, Nərminin itməsindən çox narahat olmuş, məmnuniyyətlə söhbət etməyə razılıq vermişdilər.

Söhbətə ev sahibi kimi Ləmanın atası başladı:

-Bəxtiyar müəllim, Nərmini tanımasaq da, uşaqlardan onun başına gələnləri eşitmişik. Nərmin də bizim bir balamız, buyurun, sizi nə maraqlandırırsa soruşun, uşaqlar cavablandırsınlar.

-Tahir müəllim övladlarınız haqqında çox gözəl sözlər dedi, maşallah, ikisi də çalışqan, nümunəvi şagirdlərdir.

Bu, qarşımda oturub diqqətlə mənə baxan, sakit görünsələr də, daxildə həyəcan keçirdikləri hiss olunan yeniyetmələri sakitləşdirmək və onlarda özümə qarşı məhrəmlik hissi yaratmaq üçün edilən bir gediş idi. Bir dəfə polis əməkdaşları ilə görüşərək sualları cavablandıran bu uşaqlar, indi təkrarən onları sorğu-sual etməyi özlərinə qarşı inamsızlıq kimi qəbul edər, özlərinə qapanar və nəticədə hansısa mənə lazım ola biləcək ən vacib xırdalıqları unuda bilərdilər.

Uşaqlar təvazökarlıqla baxışlarını aşağı dikdilər. Başlarını qaldıranda hər ikisinin çöhrəsində yaranmış məmnunluq ifadəsi söhbətə başlamaq üçün bir işarə idi.

İndi suallara başlamaq olardı. Artıq psixikaları hələ tam formalaşmamış bu yeniyetmələrlə aramızda psixoloji kontaktın yarandığına əmin idim.

-Uşaqlar, bilirəm ki, polis əməkdaşları sizinlə görüşüb və bildiklərinizi onlara danışmısınız. Ancaq mənim sizə verəcəyim suallar bir qədər fərqli olacaq. Ona görə də suallarım ətrafında bir qədər fikirləşib sonra nə isə xatırlayarsınızsa deyin, xatırlamasanız, bilmirəm söyləyin.

-Buyurun, Bəxtiyar müəllim, biz hazırıq, -Tərlan hər ikisinin yerinə cavab verdi.

-Həmin gün məşğələ saat neçədə yekunlaşmışdı?

-Saat səkkizə on dəqiqə qalmış.

-Bunu necə xatırladın?

-Həmin gün axşam saat 8-də “Neftçi” - “Qarabağ” qarşılaşması var idi, fikirləşirdim ki, məşğələdən sonra birinci hissənin sonlarına evə çataram. Ancaq tez çıxdığımıza görə mən evə çatanda oyun cəmi otuz beş dəqiqə idi ki, başlamışdı. Mən isə məşğələdən evə, adətən qırx beş dəqiqəyə çatıram.

Tərlanın cavabı Tahir müəllimin dediklərini təsdiqləyirdi.

-Yaxşı, afərin, indi yadınıza salın görüm, Tahir müəllimin evindən çıxanda ətrafda nə isə qəribə, həmişə görməyə öyrəşmədiyiniz bir şey görmədiniz ki. Məsələn, qapıda dayanmış, içində adamlar olan maşın və ya səbəbsiz yerə yaxınlıqda var-gəl edən kimsə?

Uşaqlar fikrə getdilər.

Birinci Ləman dilləndi.

-Elə bir şey görməmişəm, ancaq bir qədər aralıda üst-başı yaman gündə olan, üzünü saqqal basmış bir kişinin diləndiyini xatırlayıram. O bizə tərəf baxanda tez üzümü çevirdim ki, yaxınlaşıb nəsə istəməsin. Üzr istəyirəm, ancaq ona elə uzaqdan gözüm sataşanda ürəyim bulandı.

-Aranızda neçə metr məsafə olardı?

-Təxminən on beş metr.

-Dilənçini mən də gördüm, ancaq başqa nəsə xatırlaya bilmirəm, -Tərlan da söhbətə müdaxilə etdi.

-Onun dilənçi olduğunu nədən bildiniz?

-Üst-başından, -Ləman sifətini turşutdu.

-Boyu və yaşını xatırlayırsınızmı?

-Boyu bəstə idi, bir altmışdan çox olmazdı, amma yaşını deyə bilmərəm.

-Siz gedəndə hələ də orada dayanmışdı, yoxsa uzaqlaşdı?

-Bunu xatırlamıram, daha onun tərəfə baxmadım, -yenə Ləman dedi.

-Mən də fikir vermədim, -Tərlan da əlavə etdi.

-Tahir müəllim sizinlə küçə qapısına qədər çıxmışdımı?

Bu, müəllimə olan inamsızlıqdan yox, hər şeyi dəqiqləşdirmək vərdişimdən irəli gələn bir sual idi.

-Xeyr, müəllimlə həmişə evdə sağollaşıb çıxırıq.

-Bəs olubmu ki, məşğələyə gələndə küçə qapısı içəridən bağlı olsun, qapını döyəndən sonra Tahir müəllim gəlib açsın?

-Xeyr, küçə qapısı həmişə açıq olur.

-Məşğələ vaxtı cib telefonlarınızı söndürürsünüzmü?

-Əvvəl-əvvəl səssiz rejimə qoyurduq, sonra bunun dərsimizə mane olduğunu görən müəllim söndürməyimizi tələb etdi.

-Nərminin də söndürdüyünə əminsinizmi?

-Əlbəttə, dərs masasının arxasına keçəndə ilk etdiyimiz şey telefonları söndürmək olur. Bu barədə valideynlərimizi də xəbərdar etmişik ki, zəng çatmasa narahat olmasınlar.

Valideynlər təsdiq işarəsi olaraq başlarını yellədilər.

-Hə, həmin gün hətta Nərmin telefonunu söndürərkən nə isə yadına düşdü, səhv etmirəmsə, kiməsə mesaj yazıb sonra söndürdü.

Bu nə ola bilərdi görəsən? Nərminin telefonundan mesaj göndərilmədiyini bilirdim. Ancaq uşaqların bunu bilməsi vacib deyildi.

-Mesajın göndərilməsi siqnalını eşitdinizmi?

-Xeyr, ancaq söndürməmişdən əvvəl bir neçə saniyə telefonun hansısa düymələrini basdı deyə, elə düşündük.

Bu suala uşaqlar xorla cavab verdilər. Deməli, bu məqamı dəqiq xatırlayırdılar.

-Bu barədə polis əməkdaşlarına nəsə demisinizmi?

-Xeyr, onlar soruşmadı, bizim də yadımıza düşmədi. Ümumiyyətlə sizin suallarınız onların suallarına heç oxşamır,- Ləman bunu deyib, bir qədər qızardı.

-Neçə vaxtdır ki, müəllimin evinə məşğələyə gedirsiniz. Deyin görüm, həmin küçədən çoxmu adam keçir?

-Elə də yox, -Ləman dedi.

-Adam az keçir, hərdən-birdən, -Tərlan da onun dediyini təsdiqlədi.

-Orada yaşayan qonşulardan kimisə tanıyırsınız?

Ləman susdu.

-Təkcə Zabitə xalanı tanıyıram. Sağ tərəfdəki qonşudur. Bir dəfə məşğələyə gələndə əlində ağır zənbil olduğunu görüb kömək etdim. Qapılarına çatanda isə məlum oldu ki, Tahir müəllimlə qonşudurlar. Amma onu görəndə çalışıram gözünə görünməyim.

-Niyə? -təəccüblə soruşdum.

Tərlan altdan-altdan böyüklərə baxdı.

-Yaman söyüşcül arvaddır. O gündən də məni nə vaxt görsə, “cüvəllağı” deyə çağırır, ona görə.

Otaqdakıların hamısının dodağı qaçdı.

-Tez-tez görürsən Zabitə xalanı?

-Tərslikdən demək olar ki, hə.

-Əsasən məşğələyə gedəndə, ya qayıdanda?

-Ən çox məşğələdən çıxanda.

Lazımlı ola bilərdi bu mənə.

-Nərminin yaxın rəfiqəsi var, Nazan. Onun tanıyırsınızmı?

-Xeyir, -Ləman dedi.

Tərlan isə susdu. Görünürdü ki, o da bu adı ilk dəfədir eşidir.

Bu iki qız yaxşı münasibətdə olsalar da, onların yaxın rəfiqə olmadıqları bəlli idi. Əks təqdirdə Ləman Nazanı mütləq tanıyardı.

Uşaqların valideynləri səbrlə sualların bitməsini gözləyirdilər.

-Yaxşı, uşaqlar, tam bir dəqiqə də fikirləşin, sualsız, özünüzün yadına düşən nəsə varsa deyin, yoxdursa, bununla yekunlaşaq.

Mobil telefonumu çıxarıb saatına baxdım.

Uşaqlar daha heç nə xatırlamadılar.

-Əgər nə isə bir sual yaranarsa, yenə də sizi narahat edə bilərəmmi? -deyib valideynlərə müraciət etdim.

-Əlbəttə, istənilən vaxt, lap gecə yarısı olsun. Bilirsiniz, dilimizə gətirməsək də, hamımız dərk edirik ki, bu hadisə bizim də uşaqların başına gələ bilərdi. Nə yaxşı ki, asayişimizin keşiyində duran, həyatını cinayətkarlıqla mübarizəyə həsr edən sizin kimi insanlar var. Bu yolun necə çətin bir yol olduğunu mən bilirəm. Həmişə qapımız üzünüzə açıqdır, Bəxtiyar müəllim, -Tərlanın atası qəhərləndi.

Ayağa qalxıb hamı ilə sağollaşdım.

Qapıya yaxınlaşıb, ayaqqabılarımı geymək üçün əyildim.

Birdən, bayaq oturduğumuz otaqdan Ləmanın anasının dediyi sözlər qulağıma çatdı- “Allah özü o uşağın köməyi olsun, həmin gün çox pis gün idi, elə bizimkiləri də az qalıbmış, yük maşını vursun evə gələndə”.

Bir daha məni ötürməyə çıxan kişilərlə sağollaşıb mənzildən çıxdım.

Liftin düyməsini basdım. Köhnə doqquzmərtəbəli binanın lifti piyadaların döyüş maşınından da bərk səslər çıxararaq dayandığım mərtəbəyə qalxmağa başladı.

Saat onun yarsı idi. Layiqə yəqin ki, ofisi bağlayıb getmiş olardı. “Qoy dincəlsin, sabah işi çox olacaq”, -deyə eyni gurultu ilə aşağı düşən liftdə fikirləşdim.

Binadan çıxıb taksiyə əyləşdim və ünvanı dedim. İndi də, əgər gec olduğuna görə valideynləri etiraz etməzsə, Nazanla söhbət etmək istəyirdim.

İyirmi beş dəqiqə sonra Nazanın yaşadığı mənzilin qarşısında idim. Zəngin düyməsini basdım. Qapını açan təxminən qırx beş yaşlarında olan kişi, -Buyurun, kim lazımdır?-deyə soruşdu.

Dedim:

-Mən iki gün əvvəl itkin düşmüş Nərmin İsmayılzadənin axtarışlarını həyata keçirən detektiv Bəxtiyar Nəzərliyəm. Siz yəqin ki, Nazanın atasısınız. Məsələ o qədər təcilidir ki, sabahı gözləyə bilmədim. Söhbət Nərminin həyatından gedir. Etiraz etmirsinizsə, qızınızla bir qədər söhbət etmək istəyirdim.

Bu sözləri eşidən Nazanın atası tez qapıdan çəkilib mən içəri dəvət etdi.

-Buyurun, əlbəttə, Nazan iki gündür ki, özünə yer tapa bilmir, anası ona yemək də yedizdirə bilmir. Ancaq ağlayır.

Səsimizi eşidən Nazan içəri keçməyimi gözləməyib dəhlizə çıxdı. Həqiqətən də ağlamaqdan gözləri şişmişdi.

-Əmi, Nərmindən bir xəbər var?

-Hələ ki yoxdur qızım, ancaq bəzi şeylər öyrənə bilmişəm, indi sənin də tam özünü toplayıb mənim bəzi suallarıma cavab verməyin lazımdır.

Nazanı aldatmağın mənası yox idi. Böyük qız idi və vəziyyətin ciddiliyini onsuz da gözəl başa düşürdü.

-Buyurun əmi, nə lazımdırsa soruşun, təki Nərmin tez tapılsın, o mənim rəfiqəm yox bacımdır, heç bilmirəm ona bir şey olsa mən neyləyərəm?

Görünürdü ki, Nazan da Nərmin kimi şən və gülərüz, bir qədər də dilli-dillavər qızdır. Ancaq rəfiqəsinin yoxa çıxması ona o qədər təsir etmişdi ki, çöhrəsində kədərdən başqa bir ifadə görmək mümkün deyildi.

Keçib divanda oturdum, Nazan da yanımda oturduğu üçün bir qədər ona tərəf çönüb ilk sualımı verdim.

-Çox yaxın rəfiqə olduğunuzu bilirdim. Nərminə görə keçirdiyin halları görəndən sonra necə yaxın dost olduğunuzu daha yaxşı anladım. Əgər belədirsə, demək həm də yaxın sirdaşsınız. Deyə bilərsənmi, bəlkə Nərminin elə bir sirri var ki, onu yalnız sənə açıb və sən də onu heç kimə deməməyə söz vermisən? Belə bir şey varsa mütləq mənə de və bil ki, bu dəqiqə rəfiqənin tapılması üçün ən kiçik, sənə əhəmiyyətsiz görünən bir məlumat da böyük rol oynaya bilər.

Nazan diqqətlə gözlərimin içinə baxdı, sanki mənə inanıb-inanmayacağına qərar verirdi, sonra nəzərlərini masanın kənarında oturmuş valideynlərinə dikib bir anlıq duruxdu və tez baxışlarını yayındırdı.

Nazanın atası arif adam idi. Üzünü mənə tutub, -Bəxtiyar müəllim, bizi üzürlü sayın, mənim bir az işlərim var, yoldaşım da indi sizə bir yaxşı çay dəmləyər, mətbəxə  keçirik, siz rahat söhbət edin, - dedi.

Təklikdə qaldığımızı görən Nazan dərhal danışmağa başladı:

-Bilirsiz, Nərminin sevdiyi bir oğlan var, sinif yoldaşımızdır. Adı Rüfətdir. Bu sirri  məndən başqa heç kim  bilmir, Rüfət də Nərmini çox sevir.

-Onlar görüşürlər?

-Yox, nə danışırsız, ancaq məktəbdə bir-birilərini görürlər. Rüfət də utancaq oğlandır. Düzdür, bir dəfə Nərmini gəzməyə dəvət etmək istəmişdi, ancaq Nərmin razı olmadı və dedi ki, belə şeyləri unut, babamın icazəsi olmadan evdən çıxa bilmərəm, səninlə görüşməyə isə icazə verməz, heç bunu ona deyə də bilmərəm. O vaxtdan Rüfət daha o söhbətin üstünə gəlmir.

-Yaxşı, de görüm, elə bir şey var idimi ki, Nərmin son vaxtlar ancaq onun haqqında düşünsün, tez-tez o şey haqqında danışsın və ya nə isə onu narahat etsin.

-Nərminin tək fikri-zikri oxumaq və instituta qəbul olmaqdır. Bundan başqa onu heç nə maraqlandırmır.

-Nazan, indi verəcəyim suala cavab verməyə tələsmə. Fikirləş və de. Bir anlıq təsəvvür edək ki, kimsə Nərminin tanıdığı, yaxud bəlkə də təsadüfən tanış olub bir dəfə gördüyü və yaxud heç tanımadığı  birisi, hansısa məkrli niyyətini həyata keçirmək üçün onu aldadaraq harasa, deyək ki, niyyətini həyata keçirmək üçün özünə münasib olan bir yerə çağırmaq və ya gətirtmək istəyir. Bu halda Nərmini nə ilə maraqlandırmaq olardı ki, o nənəsinə və babasına deməmiş həmin yerə getsin?

Nərminin rəfiqəsi fikrə getdi.

-Bilirsiz, Bəxtiyar əmi, ağlıma elə bir şey gəlmir. Bayaq dediyim kimi, Nərmini dərslərindən başqa heç nə maraqlandırmayıb heç vaxt. Hətta zarafatca ona deyirdim ki, vaxtından tez qocalmısan. O, bütün fənlərdən həmişə yüksək qiymətlər alıb. Ancaq ən çox sevdiyi ədəbiyyatdır. Olsa-olsa onu kitabla maraqlandırmaq olardı. Hə, “Qabusnamə”ni çox oxumaq istəyirdi. Hətta pul da yığmışdı ki, o kitabı alsın. Ancaq həmişə gileylənirdi ki, satışda yoxdur, heç yerdə də tapa bilmir.

-O kitab üçün harasa və ya kiməsə müraciət etmişdimi?

-Deyə bilmərəm. Eləcə deyirdi ki, heç yerdə tapa bilmir.

Bu çox vacib məlumat idi. Onu saf-çürük etmək üçün isə hələ tələsmirdim. Nəzərdə tutduğum bütün adamlarla görüşüb danışmamış, fikirlərimi bir ipə düzməyi sevmirdim. Hələ Tərlana cüvəllağı deyən o Zabitə arvad qalırdı. Tahir müəllimin qonşusu. İndi də Rüfət adlı birinin olduğunu öyrənmişdim.

Birdən Nazan əlini əlimin üstünə qoyub soruşdu:

-Bəxtiyar əmi, siz Nərmini tapacaqsınız?

-Tapacağam, qızım, mütləq tapacağam, -dedim.

Bu, rəfiqəsini doğma bacısı kimi çox istəyən qızın gözlərində elə bir yalvarış var idi ki, Nərmini tapacağıma bir daha özümə söz verdim.

Davamı var

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.05.2023)