Daşkənddə Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi (AMM) “Özbəkistan-Azərbaycan” Dostluq Cəmiyyəti, “Kitob dunyasi” qəzeti və Azərbaycan Milli Məclisinin mədəniyyət komitəsi ilə birgə komitənin sədri Qənirə Paşayevanın yeni çapdan çıxan “Addım-addım Özbəkistan” kitabının onlayn təqdimatını keçirib.
AzərTAC-ın müxbiri Özbəkistandan  xəbər verir ki, təqdimatda Özbəkistanın tanınmış dövlət nümayəndələri, hər iki ölkədən mədəniyyət, ədəbiyyat, elm xadimləri, yazarlar iştirak edib.
Tədbiri giriş sözü ilə Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Samir Abbasov açaraq Azərbaycan ilə Özbəkistan arasında tarixi dostluq, qardaşlıq, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev arasında görüşlərin, ikitərəfli əməkdaşlığın inkişafında rolu, Türk Şurasının üzvü olan dövlətlər arasında əlaqələrin günü-gündən inkişaf etdiyi barədə danışıb. O, Qənirə Paşayevanın Azərbaycan və Özbəkistan, ümumən türk dövlətləri və topluluqları arasında dostluq, qardaşlıq bağlarının möhkəmlənməsi istiqamətində fəaliyyəti barədə söhbət açaraq Qənirə xanımın Özbəkistana səfərlərini xatırladıb. S.Abbasov vurğulayıb ki, “Addım-addım Özbəkistan” kitabının əsas hissələri də məhz səfər təəssüratlarıdır. O, kitabın qardaş ölkədə böyük maraq və sevgi ilə qarşılandığını bildirib.
Özbəkistanın Azərbaycandakı səfiri Baxrom Aşrafxanov ölkələrimiz arasında yüksək səviyyəli əlaqələrdən danışaraq kitabın Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin elan etdiyi “Yeni Özbəkistan” çağırışlar və islahatlar hərəkatına böyük bir töhfə olduğunu, Özbəkistanın türk dünyası ölkələri arasında tanıdılmasına xidmət etdiyini söyləyib. Səfir kitabı Özbəkistan ilə Azərbaycan arasında mədəni əlaqələrin möhkəmlənməsi yolunda bir lokomotiv kimi xarakterizə edib. O, türk xalqları arasında dostluq əlaqələrinin daha da genişləndirilməsinin və belə layihələrin həyata keçirilməsinin Özbəkistan dövlətinin, ölkə başçısının birbaşa diqqətində olduğunu bildirib.
Səfir Özbəkistanın qardaş Azərbaycanla əlaqələrinin durmadan inkişafından danışaraq Qənirə Paşayevaya Özbəkistan haqqında bu cür əhəmiyyətli töhfəyə görə təşəkkürünü bildirib və onu Özbəkistana yeni səfərə dəvət edib.
Özbəkistan Mədəniyyət Nazirinin köməkçisi, alim Marufcon Yuldaşev, Özbəkistan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin icraçı direktoru, professor Erkin Nuriddinov da Qənirə Paşayevanın “Addım–addım Özbəkistan” kitabını yüksək qiymətləndirərək kitabın Özbəkistanda çox sevildiyini, nəşrdə Özbəkistan haqqında heç zaman yazılmayan maraqlı məqamlara toxunulduğunu qeyd ediblər.
Təqdimatda Özbəkistan Milli Elmlər Akademiyası Dil, Ədəbiyyat, Folklor İnstitutunun dosenti Gülnaz Sattarova, Əlişir Nəvai adına Daşkənd Dövlət Özbək Dili və Ədəbiyyatı Universitetinin professoru, Universitetdəki Məhəmməd Füzuli adına Azərbaycan Mərkəzinin rəhbəri Gulbahar Aşurova, tanınmış özbək alimi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi Babaxan Şarif, Azərbaycan Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsinin eksperti, Beynəlxalq “Alaş” Ədəbi Mükafatı laureatı Əkbər Qoşalı, “Azərbaycanın Regional Hüquqi və İqtisadi Maarifləndirmə” İctimai Birliyinin sədri Arzu Bağırova, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin başqanı, şair İntiqam Yaşar, “Ədəbiyyat qəzeti”nin şöbə müdiri, şair Sərvaz Hüseynoğlu çıxış edərək müəllifin Özbəkistana etdiyi səfərlərin təəssüratları və ensiklopedik bilgilər əsasında yazdığı kitabın qardaş ölkənin, Mərkəzi Asiyanın, türk dünyasının aparıcı ölkələrindən olan, zəngin mədəniyyətə və ənənələrə malik Özbəkistan haqqında müfəssəl məlumat verən mənbə olduğunu bildiriblər. Onlar nəşrdə Özbəkistanın Türk Şurasına üzv olması, əməkdaşlıqda yaranan yeni imkanlar, Azərbaycanla əlaqələr, ölkənin regionları, mədəniyyəti, tanınmış şəxsiyyətləri, tarixi şəhərləri haqqında geniş və maraqlı məlumatların əks olunmasını xüsusi qiymətləndiriblər.
Sonda Qənirə Paşayeva çıxış edərək Azərbaycan-Özbəkistan arasında əlaqələrin günü-gündən inkişafından, genişlənməsindən sevinc hissi keçirdiyini və bu istiqamətdə aparılan uğurlu siyasətə görə Prezident İlham Əliyev və Prezident Şavkat Mirziyoyevə öz minnətdarlığını bildirib.
Qənirə Paşayeva Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Müzəffər Azərbaycan Ordusunun 30 il erməni işğalı altında qalan torpaqlarımızı azad etdiyini, tarixi ədalətin zəfər çaldığını, dağıdılmış şəhər və kəndlərimizin bərpası istiqamətində böyük işlərin həyata keçirildiyini bildirib. O, Azərbaycan mədəniyyətinin paytaxtı elan edilmiş Şuşada möhtəşəm mədəni-ədəbi tədbirlərin gerçəkləşməsi, gələcəkdə Qarabağda keçiriləcək tədbirlərdə türk dünyası ölkələrinin, o cümlədən Özbəkistanın da yaxından iştirakının məmnunluq yaratdığını deyib.
Müəllif kitabın ərsəyə gəlməsində göstərilən dəstəyə görə Azərbaycan və özbək alimlərinin xidmətlərini xüsusi vurğulayıb, Özbəkistana səfərlərini, çoxsaylı görüşləri, maraqlı tədbirləri dərin məhəbbətlə xatırladığını bildirib. O, səfər zamanı Özbəkistanın hər yerində Azərbaycana, xalqımıza yüksək hörmət gördüyünü, azərbaycanlılara xüsusi qonaqpərvərlik və sevgi göstərildiyini məmnunluqla ifadə edib.
Qənirə Paşayeva qardaş Özbəkistana, onun zəngin tarixinə və mədəniyyətinə böyük maraq göstərdiyini, türk dünyasının aparıcı ölkələrindən olan Özbəkistanla əməkdaşlığın, əlaqələrin daha da genişləndirilməsinin böyük önəm daşıdığını bildirib. Bu istiqamətdə mədəniyyət xadimləri, gənclərimiz, habelə xalq diplomatiyasının xüsusi rolu olduğunu vurğulayan Q.Paşayeva qarşıda həm Azərbaycanda, həm də Özbəkistanda mühüm layihələrin olduğunu söyləyib.

İtalyan lend-art ustası Dario Qambarin ədəbiyyat mövzusuna müraciət edərək taxıl sahəsinə yazıçı Fyodor Dostoyevskinin nəhəng stilizə edilmiş portretini çəkmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının  TASS-a istinadən verdiyi xəbərə görə, taxıl sahəsindəki yeni instalyasiya "gözəllik dünyanı xilas edəcək" adını daşıyır. Rəssam ərsəyə gətirdiyi işində bu kəlmələri ingiliscə, yazıçının soyadını isə rusca yazıb.
Dostoyevskinin yaradıcılığının vurğunu olan Dario Qambarin dahi yazıçının 200 illiyinə belə bir qeyri-adi təbrik hazırlayıb.
"Gözəllik bizə lazım olan şeydir. Gözəllik və harmoniya bizi bu pandemiyadan xilas edəcək", - deyə Qambarin bildirib. "Həyat bir cənnətdir və biz hamımız cənnətdəyik, amma bunu bilmək istəmirik", - o, Dostoyevskinin bu qanadlı ifadəsini portretin təqdimatı zamanı dilə gətirib.
Stilizə edilmiş portret sahəsi 25 min kvadratmetr olan sahəni tutur. Preform və ilkin eskizlər olmadan  şəkli traktor sürməklə yaradan müəllif bildirib ki, o, sükan arxasında gün ərzində 9-10 saat otururdu. Qeyd edək ki, Qambarin xüsusi istedadı sayəsində heç kəsin edə bilməyəcəyini edir, rəssam məkanı o qədər hiss edir ki, traktoru idarə edərkən peyk naviqatoruna bənzər heç bir avadanlıqdan istifadə etmədən şəkillər yaratmağa qadirdir. O, öz əsərlərini "ekoloji" və "efemer" adlandırır, çünki onlar uzunömürlü deyil və təbii dövründən sonra 7-10 gün keçmiş yox olurlar. İşin özünü Qambarin performans kimi xarakterizə edir.
Lend-art ustası instalyasiyalarının köməyi ilə aktual mövzulara daim müraciət edir. Belə ki, Dostoyevskinin 200 illik yubileyindən öncə o, Tokio Olimpiya Oyunlarına həsr olunmuş rəsm çəkmişdi.

22 sentyabr. Payız bərabərliyi günü

Bu gün payızın astronomik başlanğıcıdır. Autumnal Equinox Day gününün məğzi odur ki, bu gün Günəş tam dəqiqliklə Şərq nöqtəsində doğub tam dəqiqliklə Qərb nöqtəsində batacaq.  Bu gün gündüzlə gecə bərabərləşəcək. Bildiyiniz kimi, bir də martın 22-si belə bir gün olur. Martın 22-sində gecəylə gündüz bərabərləşib yazdan xəbər verirlər, pozitivlik gətirirlər, o gündən etibarən gündüzlər uzanır, gecələr qısalır. Ta ki 22 iyuna qədər. 22 iyun ən uzun gün olur. Sonra gündüzlər qısalmağa, gecələr uzanmağa başlayır. 22 sentyabrdakı bərabərlikdən sonra isə 22 dekabrda bu dəfə ən qısa günə şahidlik edirik. Məğz bax budur.

22 sentyabr. Avtomobilsizlik günü

World Car Free Day! Əlbəttə, biz azərbaycanlılar üçün avtomobil nəqliyyat vasitəsindən daha çox özünü gözə soxma vasitəsinə çevrilib, bəzilərinin evində əsl avtopark var, onlar hava tutqun olanda bir, günəşli olanda başqa, yayda bu, qışda digər avtomobillərdən istifadə edirlər, işgüzar görüşlərə yollananda istirahətə yollanarkən sürdükləri avtomobili dəyişirlər. Biz elliklə avtomobil sürürük, amma fərqinə varmırıq ki, bu qədər nəqliyyat vasitəsinin istismarı nəticəsində hava hədsiz çirklənir. 1994-cü ildə ekoloq alimlər ilk dəfə həyəcan təbili çalaraq neftlə işləyən daxili yanma mühərrikli avtomobillərin ətraf mühitə vurduqları ziyanın həcmini diqqətə gətirmişlər, beləcə bugünkü simvolik gün meydana çıxmışdır.

Bircə gün heç kəs avtomobilini qarajdan çıxarmır, ya piyada, ya velosipedlə (bəsdirin, velosiped sürənlərə dəvə nalbəndə baxdığı kimi baxdınız) hərəkət edirsiniz. Əvəzində, ciyərlərinizə zəhər dolmur. Əvəzində yaşıllıqlar, su və hava bircə gün təmiz qalır, zəhərə bulaşmır.

22 sentyabr. Ümumdünya filləri müdafiə günü və ümumdünya kərkədan günü

Bu gün məhz bu iki heyvanın müdafiəsi günüdürsə, kərkədana əlimiz çatmır, filə nə gəlib, onu təbrik edə bilərik ki. Düzdür, əslində bura Hindistan deyil ki, küçəylə fillər hərəkət etsin, biz də yaxınlaşıb onların xortumuna qənd uzadaq. Amma fil gününü ən azı “Fillər mənim dostumdur” adlı hind filminə təkrar tamaşa etməklə qeyd edə bilərik.

Fillər ən intuisiyalı heyvandırlar, xəbəriniz varmı? Canlılar içində onlar yeganə canlıdırlar ki, öz ölümlərini qabaqcadan duyurlar və bəzən min kilometrlərlə məsafə qət edib fil qəbiristanlığına gedirlər, orada canlarını tapşırırlar. Əslində, bu, təbiətin ən böyük möcüzəsidir, amma indiyədək elm bu möcüzəyə dırnaqarası yanaşıb, onu boş verib.

22 sentyabr. “Əziz gündəlik” günü

İnsanlar ürək sözlərini ən yaxın dostlarına, rəfiqələrinə, doğmalarına etibar etmirlər, amma gündəliklərinə etibar edirlər, düzdürmü? Bizim vaxtlarda gündəlik adlanan, indisə türklərdənkeçmə “not dəftəri” ilə əvəzlənən bu nəsnə ən doğma, ən yaxın varlığa çevrilir onun sahibi üçün. Şəxsən mən altıncı sinifdə oxuyandan gündəlik yazıram, əsl nostaljidir, tutalım, 40 il əvvəlki 22 sentyabrda baş verən günləri xəyal dünyasında yenidən yaşamaq. 1981-ci il. Həmin ili BMT əlillər ili elan etmişdi. 22 sentyabrda ilk Boing uçuşa hazır vəziyyətə gətirilmişdi. Beliz adlı dövlət müstəqillik əldə etmişdi. Uqandada partizan müharibəsi başlamışdı. SSRİ ilə Türkiyənin ertəsi gün oynayacağı dünya çempionatının seçmə futbol matçını səbirsizliklə gözləmişdik. (O vaxt biz uşaqlar elə bilirdik ki, SSRİ vətən, Türkiyə isə məğlub ediləsi bir rəqibdir). Və Türkiyə 0:4 uduzmuşdu da. Həmin gün Sellincerin “Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan” romanını oxuyub bitirmişdim. Sumqayıtın 8-ci mikrorayonundakı Ərzaq mağazasında donmuş bolqar toyuğundan ötrü çox uzun növbə yaranmışdı. Ən nəhayət, dostum Əlicavanla boşuna mübahisə edib dalaşmışdıq.

Bu 22 sentyabr günü Fransada xüsusi təmtəraqla qeyd edilir, fransız inqilabının baş tutduğu Vanmeymer ayının ilk günüdür. Latviyada Mişel günü qeyd edilir, Bolqarıstan və Mali müstəqillik, Amerika konusda dondurma gününü qeyd edir.

1980-ci ildə İran-İrak müharibəsi başlayıb, 1955-ci ildə Argentinada hərbi çevriliş olub, 1935-ci ildə SSRİ-də Marşal hərbi rütbəsi təsis edilib, 1862-ci ildə ABŞ prezidenti Avraam Linkoln afroamerika qullarına rəsmən azadlıq verib.

Varisin “21-30 sentyabrın təqvimi” yazısından

Kamera və Orqan Musiqisi Zalında baş tutan “Üzeyir sənətinin gənclik sədaları” adlı konsertin iştirakçıları müxtəlif alətlərdə ifa edən gənc solistlər oldu. “Gənclərə dəstək”layihəsi çərçivəsində keçən kamera musiqi axşamında Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin Birinci müavini Elnur Əliyev iştirak edib, tədbir iştirakçılarını salamladı. Mədəniyyət Nazirliyinin rəsmi məlumatına görə, E.Əliyev çıxışında gənc ifaçılarla aparılacaq işin xüsusi əhəmiyyətini vurğuladı:  “Bu il Azərbaycan üçün çox fərqli ildir. XIII Ü.Hacıbəyli adına Beynəlxalq Musiqi Festivalının bir hissəsinin açılışının Şuşada baş tutması möhtəşəm hadisədir. Bu – cənab Ali Baş Komandanın bizə verdiyi ən böyük hədiyyədir! Gənclərimiz çox peşəkar və istedadlıdırlar. Onlar bizim gələcəyimizdirlər.  Gələcəyimiz gənclərimizdən, onların peşəkar səviyyəsindən asılı olacaq.  Biz bu gün böyük bir musiqi ənənəsinin, musiqi məktəbinin banisi Üzeyir Hacıbəyli musiqisinin varisiyik və çox istərdik ki, bu ənənələr davam etsin. Arzu edirik ki, bundan sonra da Azərbaycan ilk növbədə incəsənətini, istedadlarını tanıtsın. Təbii ki, Ü.Hacıbəyli də məhz əsas diqqətini gənc nəslin yetişdirilməsinə yetirirdi. Əsas məqsəd gələcəyi qurmaqdır”.
Daha sonra gənc ifaçılar izləyicilərə  müxtəlif nəsilləri təmsil edən Azərbaycan bəstəkarlarının – Üzeyir Hacıbəyli, Qara Qarayev, Fikrət Əmirov, Niyazi, Elmira Nəzirova, Adil Bəbirov, Azər Dadaşov, Tofiq Bakıxanov və başqa bəstəkarların əsərlərindən ibarət proqram təqdim etdilər.
* * *
Növbəti kamera konserti Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında xalq artisti Fəxrəddin Kərimovun rəhbrəlik etdiyi Q.Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestri və solsitlər – violinist  Ümidə Abbasovanın və violonçel ifaçısı, əməkdar artist Aleksey Miltıxın iştirakilə keçdi.
Konsertin rəngarəng repertuarına Üzeyir Hacıbəylinin “Arazbarı”, Arnold Şönberqin “Noktürn”, Fikrət Əmirovun “Nizami” simfoniyasının finalı, Maks Bruxun “İsveç xalq   melodiyalarına Serenada”, Pyotr İlyiç Çaykovskinin “Noktürn” əsərləri daxil  edildi. Gənc ifaçılar, respublika və beynəlxalq müsabiqələr laureatları Lalə Əhmədova (bəstəkar) və Yusif Abbasov (bəstəkar), Ümidə Abbasova (violin), Cəlal Kərimov (bariton), Nuranə Əliyeva (piano), Nərgiz Kəngərli (piano), Aynur Abdullayeva (piano), Surə Rüfət (violin), Teymur Kazımov (vokal), Hidayət Sadıqbəyli (piano), Fatimə Əliyeva (piano), Xanım Quluzadə (piano) və Sevda Cəbrayılova (qanun) çıxış ediblər. Konsertmeysterlər Arzu Səfərova, Dilarə Kərimova və Svetlana Əhmədova oldu.
Bununla yanaşı, Bakıda ilk ifası həyata keçən əsərlər də oldu. Belə ki,  Antonio Salyerinin “Simfonia Venezia”,  Xoakin Turinanın “La Oracion del torero” əsərləri Bakıda premyeralarını yaşadı.

Koronavirus epidemiyasından ən çox zərər çəkmiş sektorların başında musiqi sektoru dayanır. Konsert meydançalarında musiqi həvəskarlarının çatışmaması ilə yanaşı, müğənnilər də risk etməyərək izləyicilərlə  görüşməyə can atmırlar.
Sentyabr ayında hər il böyük konsert proqramıyla çıxış edən Türkiyənin meqa ulduzu Tarkandan izləyicilərinə kədərli bir xəbər gəldi. Bu il meqastarın klassikasına çevrilmiş açıq havada konsertlər keçirilməyəcəkdir. “Ədəbiyyat və incəsənət” Hürriyet” qəzetinə istinadən bildirir ki, Tarkan özünü riskə atmayacağını bəyan edib.
Ünlü sənətçi öz İnstagram səhifəsində belə bir paylaşım da edib: “Mən belə uzun müddətə səhnədən ayrılmamışdım heç vaxt. Sizin sevginiz, diqqətiniz, alqışlarınız, gözəl enerjiniz olmadan, - hansılar ki, mənim qəlbimin dərmanıdır, - mənimçün çox çətindir”.

On minlərlə haitili Texas ştatının Del-Rio sərhəd məntəqəsindən keçərək ABŞ-a pənah aparır. Haitililərin bu böyük miqrasiyası qarşılığında Amerika hakimiyyəti miqrantları ölkədən deportasiya etmək qərarı verib.

Yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi Elçin Hüseynbəylinin anadan olmasının 60, ədəbi yaradıcılığının 40 illiyinə həsr olunmuş “Mən və eqom...” kitabı işıq üzü görüb. “Yeni Poliqrafist” nəşriyyatı tərəfindən çap olunan kitabda tanınmış qələm adamlarının (yazıçıların, şairlərin, tənqidçilərin, ədəbiyyatşünasların) müxtəlif zamanlarda Elçin Hüseynbəylidən yazdıqları məqalələr daxildir və yazarı tanıtmaq baxımından onlar əhəmiyyətlidir.
Kitabın redaktoru Əməkdar incəsənət xadimi İntiqam Qasımzadədir.

İordaniyanın Ceraş şəhərində 35-ci Beynəlxalq Mədəniyyət və İncəsənət Festivalı keçiriləcək. 11 gün davam edəcək beynəlxalq festivalda ölkəmiz Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblı ilə təmsil olunacaq.
Festivalda, Şərq ölkələrinin 70-dən artıq müğənni və folklor qruplarının çıxışları olacaq. Bundan başqa, tanınmış şair və yazıçılarının əsərlərindən ibarət ədəbiyyat axşamları da təşkil olunacaq.

Çinin paytaxtı Pekində 11-ci beynəlxalq film festivalı başlayıb.
AzərTAC-ın Pekindən yaydığı xəbərə görə, Çin Dövlət Kino Administrasiyasının təşkil etdiyi builki festivalda pandemiya ilə əlaqədar beynəlxalq səyahətlərdə tətbiq olunan qadağalara və karantin qaydalarına görə çox sayda xarici qonaq iştirak edə bilmir. Buna baxmayaq, festivalın əsas hadisəsi olan “Tiantan” mükafatı uğrunda mübarizəyə 77 ölkədən 889 film təqdim olunub. Münsiflər heyəti müsabiqənin yekun mərhələsi üçün Çin, Rusiya, Danimarka kinomatoqrafçılarının istehsalı olan ekran işləri də daxil olmaqla 15 film seçiblər. Müxtəlif nominasiyalar üzrə qaliblər festivalın davam edəcəyi günlərdə açıqlanacaq.
Əvvəlki festivallardan fərqli olaraq, bu il Pekin ilə yanaşı, qonşu Hebey vilayəti və Tiencin şəhərini ümumilikdə, 31 kinoteatrında 300-dən çox yerli və xarici film nümayiş olunacaq. Sentyabrın 29-dək davam edəcək festival günlərində çox sayda tədbirlər, o cümlədən film sərgisi, karnaval, konfrans və s. keçiriləcək.