Super User
Özbəkistanda “İpək Yolunun dürdanəsi” adlı Beynəlxalq kinofestivala yekun vurulub
Özbəkistanın Daşkənd şəhərində “İpək Yolunun dürdanəsi” XIV-cü Daşkənd Beynəlxalq Kinofestivalının bağlanışına həsr olunmuş təntənəli tədbir keçirilib.
Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzindən verilən məlumata görə beynəlxalq festival çərçivəsində Özbəkistanın Daşkənd və Buxara şəhərlərində Azərbaycan Kino Günləri təşkil olunub, Ayaz Salayevin “Torpaq” və İlqar Nəcəfin “Suğra və onun oğulları” filmlərinin nümayişi keçirilib. Həmçinin festivalın açılışında Özbəkistan Respublikasının Kino Agentliyi ilə birgə istehsalı nəzərdə tutulan, Xalq artisti Vaqif Müstafayevin "Molla Nəsrəddin" bədii film layihəsinin təqdimatı olub.
Qeyd edək ki, bağlanış mərasimdə festivalın qonaqları, kinosevərlər, alimlər, sənətşünaslar, kino ulduzları, Azərbaycandan kinematoqrafçılar, rejissorlar, kino sahəsinin mütəxəssisləri, habelə Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin əməkdaşlıları iştirak ediblər.
Çıxış edən Özbəkistanın Baş nazirinin müavini, turizm və mədəni irs naziri Aziz Abduhakimov qonaqları salamlayaraq, ölkə başçısının təşəbbüsü ilə keçirilən Daşkənd Beynəlxalq Kinofestivalın yüksək əhval-ruhiyyə ilə tarixə düşəcəyini bildirib.
Özbəkistan Respublikası Kino Agentliyinin baş direktoru Firdavs Abduxolikov ölkəsində kinematoqrafiyanın inkişafının dövlət başçısının birbaşa diqqətində olduğunu qeyd edib. 1968-ci ildə əsası qoyulmuş Daşkənd Beynəlxalq Kinofestivalının yenidən dirçəldilməsi ideyası və təşəbbüsünün Prezident Şavkat Mirziyoyevə məxsus olmasının Özbəkistanda kino sənətinə göstərilən böyük diqqətin əməli təsdiqi olduğunu vurğulayıb.
Bağlanış mərasimində kinofestival çərçivəsində “Kino 5 gündə” beynəlxalq müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırılıb. Sözügedən mükafatlar 1-ci yer üçün “Kaset” qısametrajlı filminə görə Temur Murodova (Özbəkistan), 2-ci yer üçün “Torpaq” qısametrajlı filminə görə Nəriman Taktakulova (Qırğızıstan), 3-cü yer üçün “Günəşə mahnı” filminə görə Feliks Kalmensona təqdim edilib.
Azərbaycanlı gənc kinorejissor Aleksandr Hacıyevskinin “Turan” adlı qısametrajlı filmi müsabiqənin xüsusi mükafatına layiq görülüb.
Ümumilikdə müsabiqədə dünyanın 19 kino məktəbinin nümayəndəsi olan 1500-dən çox gənc kinorejissor iştirak edib.
Özbəkistan Kino Agentliyinin baş direktoru Firdavs Abduxolikov qaliblərə mükafatlar, bütün iştirakçılara isə xatirə hədiyyələri təqdim edib.
Qeyd edək ki, “İpək Yolunun dürdanəsi” XIV Daşkənd Beynəlxalq Kinofestivalı sentyabrın 13-dən 18-dək keçirilib. Kinofestivalda dünyanın Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkmənistan, Türkiyə, Rusiya, Hindistan, Polşa, Kanada və s. 40 ölkəsindən 500-dən çox kinematoqrafçı iştirak edib.
Kinofestival çərçivəsində Özbəkistan tamaşaçılarına 150 bədii, sənədli və qısametrajlı film nümayiş etdirilib.
Ölkəmiz İzmirdə Beynəlxalq Çəpni Barış Festivalında təmsil olunub
17-18 sentyabr tarixlərində Türkiyənin İzmir şəhərində ilk dəfə Beynəlxalq Çəpni Barış Festivalı keçirilib. Festivalda ölkəmizi Mədəniyyət Nazirliyinin nümayəndə heyəti təmsil edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, nümayəndə heyətində nazirliyin Strateji inkişaf və layihələrin idarə edilməsi şöbəsinin əməkdaşı Nicat Şərifov, Kürdəmir Regional Mədəniyyət İdarəsinin rəis müavini Vaqif Alıyev, idarənin məsləhətçisi Cəbrayıl Qəniyev və aşıq Qəlbinur İbrahimli yer alıb.
Qədim Oğuz türklərinin boylarından biri olan çəpnilər (çəpni – igid, cəsur anlamına gəlir) hazırda müxtəlif ölkələrdə yaşayırlar və özünəməxsus adət-ənənələri ilə seçilirlər.
İzmir Böyük Şəhər Bələdiyyəsinin təşkilatçılığı ilə gerçəkləşən festivalda ölkəmizlə yanaşı, İran, İraq, Suriya və Moldovadan nümayəndələr, eləcə də Türkiyənin müxtəlif bölgələrindən çəpnilər də iştirak ediblər.
Tədbirin ilk günü festival iştirakçıları izdihamlı yürüşlə Berqama Cümhuriyyət meydanına gəliblər. Çəpnilərin mədəniyyətini əks etdirən rəsm əsərlərindən ibarət sərgi ilə tanışlıqdan sonra festivalın açılış mərasimi keçirilib. Mərasimə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin deputatları, bələdiyyə sədrləri, digər rəsmilər qatılıblar.
Kürdəmir Regional Mədəniyyət İdarəsinin rəis müavini Vaqif Alıyev çıxış edərək Azərbaycanda çəpnilərin Kürdəmir, Kəlbəcər, Şamaxı, Şabran rayonlarında məskunlaşdığı barədə məlumat verib. Həmçinin çəpnilərin kompakt yaşadığı Kəlbəcər rayonunun Çəpli kəndinin otuz ilə yaxın Ermənistanın işğalı altında olduğu, kəndin 150 ailəsinin köçkün həyatı yaşadığı diqqətə çatdırılıb. Qeyd olunub ki, Azərbaycanın 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsində əldə etdiyi tarixi Zəfər sayəsində, illərlə yurd həsrəti yaşayan digər soydaşlarımızla yanaşı, onlar da tezliklə doğma torpaqlarına qovuşacaqlar.
Çıxış edən digər natiqlər dünyanın müxtəlif guşələrində yaşayan çəpnilərin mədəni dəyərlərindən, adət-ənənələrindən söz açıb, bu irsin qorunub saxlanılmasının vacibliyini vurğulayıblar.
İki gün davam edən festivalda sənətçilərin, rəqs qruplarının, şairlərin iştirakı ilə mədəni proqramlar təşkil olunub. Proqramlarda Azərbaycandan aşıq Qəlbinur İbrahimli də ifaları ilə tamaşaçıların rəğbətini qazanıb.
Vyanada keçirilən beynəlxalq festivalda Azərbaycan mədəniyyəti təmsil olunub
Sentyabrın 12-dən 18-dək Vyanada Beynəlxalq Mədəni Müxtəliflik Təşkilatının (ICDO) təsis etdiyi “Mədəniyyətlərarası bağlılığın uzun gecələri” mədəniyyət festivalı keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, bir həftə Vyananın müxtəlif tarixi məkanlarında keçirilən festival Avstriyanın ən böyük mədəni tədbirləri sırasında yer alır və Vyanada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi də mədəni müxtəlifliyin təbliğinə xidmət edən silsilə tədbirlərdə iştirak edib.
Festivalın təntənəli açılış mərasimində “Dünyanın geyimləri” adlı moda sərgisində müxtəlif xalqların 130-dan çox milli geyimi nümayiş olunub. Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təqdimatında Azərbaycan milli geyimləri də moda sərgisində təqdim edilib və milli geyimlərin tarixi və xüsusiyyətləri barədə tədbir iştirakçılarına məlumat verilib.
Festivalın ikinci günü “Sülh və mədəni müxtəliflik” mövzusunda panel müzakirələr təşkil olunub. Müzakirələrdə iştirak edən elmi və diplomatik dairələr, beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri mədəni müxtəlifliyin qlobal sülh və inkişafın tənzimlənməsi üçün təkanverici qüvvə olduğunu diqqətə çatdırıblar. Tədbirin mədəni hissəsində Ruhulla Əziz (kamança) və Tamilla Sadıqbəyli (fortepiano) Azərbaycan xalq və bəstəkar mahnılarından ibarət musiqi proqramı ilə çıxış ediblər.
Sentyabrın 14-də Vyanada Yunus Əmrə İnstitutunda “Mədəni müxtəliflik və sülh” mövzusunda rəsm sərgisi keçirilib. Sərgi ədalət, bərabərlik və insanlar arasında müxtəlifliklərə hörmət etməklə sülhə nail olmaq ətrafında ideyaları araşdırmaq və bədii şəkildə çatdırmaq məqsədi daşıyır. Sərgidə 20 ölkənin təmsilçiləri arasında Azərbaycanı təmsil edən qrafik dizayner, illüstrator Nadir Fərəcullayevin əsərləri böyük maraqla qarşılanıb. Tablolarda təsvir olunan azərbaycanlı obrazı digər xalqların adətlərini böyük maraqla sınayır və öz adətləri ilə birlikdə gündəlik həyatına əlavə edir. Üç hissədən ibarət qrafik əsər daha 10 gün sərgi salonunda nümayiş olunacaq.
Festival çərçivəsində “Dünyada müxtəliflik” mövzusunda sənədli və qısametrajlı filmlərin nümayişi baş tutub və sülh, mədəni müxtəliflik, inklüzivlik, bərabərlik və insan hüquqları mövzularında 16 sənədli film nümayiş olunub. Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycanın Los-Ancelesdəki Baş konsulluğunun dəstəyi ilə ECONES tərəfindən hazırlanmış Azərbaycanda yaşayan yəhudilərin həyatına həsr olunmuş sənədli film bu sırada yer alıb. Filmdə Azərbaycanda əsrlər boyu yaşayan yəhudi qruplarından və onların azərbaycanlılarla sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşamasından danışılır. Filmdə Azərbaycan multikulturalizm, tolerantlıq və qonaqpərvərlik prinsipləri ilə dünya üçün birgəyaşayışın müsbət nümunəsi kimi göstərilir.
Festivalın bağlanış mərasimində təşkilatın əməkdaşlıq etdiyi diplomatik dairələr, mədəniyyət mərkəzləri və qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri “Mədəniyyətlərarası bağlılığın uzun gecələri”nin və ICDO-nun 5 illik yubileyi münasibətilə təşkil olunan Qala gecəsində iştirak ediblər. Tədbirdə Vyanada təhsil alan azərbaycanlı gənclər - Orxan Cəlilov (vokalçı) və Tamilla Sadıqbəylinin (fortepiano) ifasında Azərbaycan xalq və bəstəkar mahnıları ilə yanaşı, xarici klassik estrada mahnılarından ibarət musiqi proqramı tamaşaçılara təqdim olunub.
Günün fotosu: Yaponiyaya tayfun zərbəsi
“Gəlinlər qorxurllar oğlan doğmağa” - Vəfa Qafarovanın şeiri
Atanı çiynində oğul daşıyar,
Çiynində daşımaz adam balasın,
Deyirlər ki, həyat davam eyləyir,
Heç nə davam etmir, atam balası!!!
Bəs necə oxşasın, necə ağlasın,
Bu qərib atalar qərib oğlunu,
Ata var qürbətdə çörək qazanıb,
İldə bircə dəfə görüb oğlunu.
Turqutun gülüşü, Elçinin səsi,
Əkbərin baxışı ağlımdan getmir,
Biz bitdik, tükəndik, öldük, ilahi,
Nə dava qurtarmır, nə şəhid bitmir!
Bu gün məzarlarda rahatlıq tapan,
Gecələr gözünü yummayanlardır,
Vətənə dağ boyda oğul verənlər,
Vətəndən bir qəpik ummayanlardır.
Ürəkdə saxlayın, göz üstdə tutun,
Əzrayıl dadanıb oğul yığmağa,
Bir gecədə ölüm fərmanı gəlir,
Gəlinlər qorxurllar oğlan doğmağa.
Mədəniyyət və incəsənət xadimləri dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin məzarını ziyarət ediblər
Sentyabrın 18-də - Milli Musiqi Günündə mədəniyyət və incəsənət xadimləri Fəxri xiyabanda dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin məzarını ziyarət ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, mərasimdə əvvəlcə Üzeyir Hacıbəylinin məzarı üzərinə əklil və gül dəstələri qoyulub. Sonra dahi bəstəkarın “Leyli və Məcnun” operasından “Şəbi-hicran” xoru səsləndirilib.
Mərasimdə çıxış edən nazir A.Kərimov bildirib ki, sentyabrın 18-i Azərbaycan xalqı üçün mühüm tarixlərdən biridir. Xalqımızın ölməz sənətkarları arasında Üzeyir Hacıbəylinin xüsusi yeri var. O, elə bir şəxsiyyətdir ki, ondan sonra Azərbaycan musiqisində yeni bir cərəyan yaranıb. Qarabağda, mədəniyyət beşiyimiz Şuşada anadan olması Üzeyir bəy üçün ilk məktəb olub. Milli mədəniyyətimiz bir çox məsələlərə görə Üzeyir bəyə minnətdar olmalıdır. Onun əsərləri bəstəkarlar üçün böyük nümunə olub. O, tanınmış musiqiçi olmaqla yanaşı, həm də görkəmli dövlət xadimi idi. Üzeyir bəy Azərbaycan musiqisində köklü dönüş yaratmış bəstəkardır. O, Azərbaycan və Azərbaycan musiqisi üçün bir simvoldur.
Nazir, həmçinin qeyd edib: “Üzeyir Hacıbəyliyə hörmət əlaməti olaraq 1995-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyevin Fərmanı ilə dahi bəstəkarın anadan olmasının 110 illik yubileyi ərəfəsində 18 sentyabrın Milli Musiqi Günü kimi qeyd olunması qərara alınıb. Artıq neçə ildir ki, xalqımız bu günü qeyd edir. Bu, bir daha Heydər Əliyevin bizim mədəniyyət xadimlərinə göstərdiyi qayğının bariz nümunəsidir. Bu gün Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva mədəniyyət və incəsənət xadimlərinə böyük diqqət və qayğı göstərirlər. Bu qayğı göz qabağındadır. Onların rəhbərliyi ilə bir neçə dəfə Üzeyir Hacıbəylinin yubileyi UNESCO səviyyəsində qeyd edilib. 2009-cu ildən etibarən Azərbaycanda Üzeyir Hacıbəyli adına festival keçirilir. Biz bu il də festivalı keçirməyi planlaşdırmışdıq. Ancaq cəbhədə baş verən məlum hadisələrlə bağlı, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda canlarından keçən şəhidlərin xatirəsinə ehtiram əlaməti olaraq biz bu festivalı təxirə saldıq”.
Sonda nazir Anar Kərimov, mədəniyyət və ictimaiyyət nümayəndələri Fəxri xiyabanda digər mədəniyyət və musiqi xadimlərinin məzarlarını da ziyarət edib, önünə gül dəstələri düzüblər.
Bu gün Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun tərəfdaşlığı ilə Polşada VI Beynəlxalq Türkologiya Konqresi açılacaq
Sentyabrın 19-dan 21-dək Polşanın Varşava Universitetinin təşkilatçılığı ilə “Türk Dünyası Araşdırmaları – Multidissiplinar Perspektivlər” adı altında VI Beynəlxalq Türkologiya Konqresi keçiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu, Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan və Özbəkistanın Polşadakı səfirlikləri, eləcə də Yunus Əmrə İnstitutu, Karaim İrsi Fondu konqresin təşkil olunmasında əsas tərəfdaş qismində çıxış edirlər. Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva konqresdə fəxri qonaq qismində iştirak edəcək.
Konqresdə türk xalqlarının tarixi, siyasəti, iqtisadiyyatı, incəsənəti, dili və ədəbiyyatı, o cümlədən bu gün və keçmişdə türklərin yaşadıqları coğrafi ərazilər, bu sahədə həyata keçirilən müasir araşdırmalar və tədqiqatlar ətrafında müzakirələrin aparılması gözlənilir.
Konqres çərçivəsində Azərbaycan və türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı olan Şuşa şəhərinə həsr olunacaq panelin və Şuşanın tarixi, ictimai, siyasi, mədəni həyatını əks etdirən nadir fotolar əsasında sərginin təşkil edilməsi, muğam triosunun çıxışı, eləcə də milli mətbəx nümunələrinin təqdim edilməsi nəzərdə tutulur.
Konqres çərçivəsində, AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı Gülər Abdullabəyovanın XIX əsrdə Azərbaycan və Polşa ədəbi əlaqələrindən bəhs edən kitabının təqdimatı da həyata keçiriləcək.
Ötən gün İranda ustad Şəhriyarın anım günü idi
Ötən gün İranda böyük Azərbaycan şairi Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın vəfatının 34-cü ildönümü qeyd olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, bu münasibətlə Təbrizdə dahi şairin məqbərəsi önündə mərasim keçirilib. Mərasimdə İranın Şərqi Azərbaycan vilayətinin rəsmi şəxsləri, şairlər, ictimaiyyətin nümayəndələri iştirak ediblər. Mərasim iştirakçıları Şəhriyarın yaradıcılığı, həyat və fəaliyyətindən geniş söz açıblar.
Məhəmmədhüseyn Şəhriyar fars və Azərbaycan dillərində yazdığı şeirləri ilə insanlara vətənpərvərlik duyğuları aşılamış, milli həmrəylik ideyası təbliğ etmiş, milli ruhun oyanışında böyük xidmətlər göstərmişdir. O, klassik şeirin bütün formalarına müraciət edib, ölməz sənət inciləri yaradıb.
Məhəmmədhüseyn Şəhriyar 1906-cı ildə Təbriz şəhərinin Bağmeşə bölgəsində, o zamanın tanınmış hüquqşünaslarından Hacı Mirağa Xoşginabinin ailəsində dünyaya gəlib. O, Təbrizdə orta təhsil alaraq Tehran Universitetinin Tibb fakültəsinə daxil olub. Şəhriyarın ilk şeir kitabı 1931-ci ildə Tehranda nəşr edilib.
M.Şəhriyar ötən əsrin 20-ci illərindən etibarən artıq istedadlı bir şair kimi tanınmağa başlayıb. Məhəbbət lirikasının böyük korifeyləri Hafiz və Füzulinin qəzəlləri ilə müqayisəyə qadir olan sevgi şeirləri, dünya həyatının mahiyyəti barədə fəlsəfi düşüncələri əks etdirən hikmətli qəsidələri, real həyat müşahidələrinin məhsulu kimi yaranan lirik poemalar müəllifə böyük şöhrət gətirib.
M.Şəhriyarı XX əsr Azərbaycan poeziyasının nəhəngləri sırasına ucaldan, ilk növbədə, onun ölməz “Heydərbabaya salam” poeması olub. Şəhriyar “Heydərbabaya salam” əsəri ilə Azərbaycan türkünün milli həyatını bütün cəhətləri ilə göstərməyə müvəffəq оla bilib. Sadə bir fоrmada yazılan poema hələ əlyazma şəklində yayılaraq şöhrət tapıb və dövrün ziyalılarının diqqətini özünə cəlb edib. Nə qədər ki, Azərbaycan xalqının həssas qəlbi döyünür, Şəhriyarın bu poeması nəsildən-nəslə ötürüləcək və yaddaşlarda qalacaq.
Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın xatirəsi xalqın ürəyində əbədi yaşayır və sevilir. Böyük ustad 1988-ci il sentyabrın 18-də 82 yaşında Təbrizdə vəfat edib. Onun vəfat etdiyi gün İranda “Fars dili və Şəhriyarın anım günü” kimi qeyd olunur.
Narkotiklərə qurşandı, səsini və ailəsini itirdi, mənzilində ölü tapıldı - Elçin Cəlilovun faciəvi həyatı
“Ədəbiyyat və incəsənət” Kulis.az-a istinadən mərhum müğənni Elçin Cəlilov haqqında maraqlı faktları təqdim edir.
Əslən Qax rayonundan olan Elçin Əsəd oğlu Cəlilov 17 iyul 1968-ci ildə anadan olub. Ailədə iki qardaş, bir bacı olublar. Elçin atasını erkən yaşlarında avtomobil qəzasında itirir, mehrini anasına salır.
*
Musiqiyə həvəsi ailəsindən başlanıb. Sovet dövründə ailə ansambllarından birini də Cəlilovlar ailəsi təşkil edib. Səkkiz nəfərlik ailə ansamblı müxtəlif qastrollara gedir, konsert proqramları ilə çıxış edirdilər. Daha sonra Elçin Bülbül adına musiqi məktəbinə daxil olur, Şövkət Ələkbərovadan dərs alır.
*
Yaşının erkən çağında anasının istəyi ilə xalası qızı Mənfurə xanımla ailə qurur. Bu evlilikdən onun bir qızı, bir oğlu doğulur. Oğlu kiçik yaşlarında dünyasını dəyişir. Elçinin evliliyinin ömrü uzun çəkmir, bir müddət sonra onlar ayrılırlar. Elçin əvvəlcə Tahirə adlı xanımla ailə qurur, lakin, bu nikah da uğursuz olduğundan onun üçüncü evliliyi müğənni Lalə Dadaşova ilə baş tutur.
Elçin ilk dəfə səhnəyə sazla çıxaraq, bir neçə aşıq mahnısı ifa edir. Daha sonra isə Bakı Musiqi Akademiyasına daxil olur, Arif Babayevdən dərs almağa başlayır. Və efirlərə muğam ifaçısı kimi çıxır. O, muğam dəsgahları ilə yanaşı, xalq, estrada mahnıları, romansları gözəl ifa edir.
*
Sonralar Arif Babayev müsahibələrinin birində belə deyir: "Mən ona həmişə sənətkar deyirdim. Doğurdan da əsl xarakterli, sənətkar adam idi. Hər adama elə səs qismət olmur. Sonralar toylara getdi, yaxşı pul qazandı. Hər dəfə deyirdim ki, Elçin, bu pulların qədrini bil ha, bunlar adama bir dəfə verilir. Mənə qarşı həmişə çox hörmətli davranırdı. Başına gələnləri eşidəndə, onu çağırdım yanıma. Dedim, Elçin, sən xanəndəsən, mədəniyyət işçisisən, belə olmaz."
Günlərin birində Elçin Rəşid Behbudovla görüşür, böyük sənətkar onun ifasını, səsini çox bəyənir. Qısa zaman ərzində Elçin Rəşid Behbudovun sevimli ifaçılarından birinə çevrilir, Mahnı Teatrının aparıcı solisti kimi müğənnilik karyerasına başlayır. Böyük səhnəyə "Sevgilim sən maral kimi" mahnısı ilə qədəm qoyur. Lakin, musiqi karyerasının ilk günlərindən ona qarşı bəzi həmkarları tərəfindən paxıllıq başlayır. Bir çox vacib konsertlərdə onun iştirakına mane olurlar. Bu cür hadisələr isə on çox pis təsir edir.
*
Xanəndəliyə başladığı ilkin dövrlərdə Elçin nə siqaret çəkir, nə içki içir. Çox utancaq və əxlaqlı insan kimi hörmət qazanır. Qardaşı Yusifin narkotik asılılığından əziyyət çəkməsi ona pis təsir edir, toylardan qazandığı pulları qardaşının müalicəsi üçün xərcləyir. Lakin sonrakı illər təəssüf ki, Elçinin də pis vərdişlərə aludəçiliyi onun sənətinə təsir edir. Qısa zaman ərzində Elçin narkotik vasitələrinin istifadəçisinə çevrilir, gün-gündən arıqlayır, səsini itirir.
Bir müddət müalicə görən Elçin özü də bu asılılıqdan xilas olmağa çalışır. Evdə həm də piano ifaçısı olan Lalə Dadaşova ilə məşqlər edir. Dörd oktavalıq səsini itirən müğənni həyat yoldaşı Lalədən xahiş edir ki, məşqlərdə ona səsini açmaq üçün kömək etsin. Bir gün isə yalvarırcasına ona deyir, Lalə, mənim səsimi açarsan?
*
Mahnı Teatrındakı konsert məşqlərinə geciksə də müəllimi Kamil Vəzirov deyir ki, sonradan gəlib ondan xahiş edir, hətta ağlayıb, yalvarır ki, ona səhnəyə çıxa bilməsi, oxuması, səs imkanlarını geri qaytara bilməsi üçün kömək etsinlər.
Bir müddət sonra Elçinin qardaşı avtomobil qəzasına düşür. Elçin anası və qızı ilə qardaşının yanına gedir. Onlar xəstəxanadan geri qayıdanda Elçinin idarə etdiyi maşın yol kənarındakı ağaca çırpılır. Bu qəzadan Elçin və qızı sağ çıxsalar da, anası elə hadisə yerində dünyasını dəyişir. Anasının vəfatındadn sonra isə Elçin yaşamaq istəmir, özünü onun ölümündə günahkar bilir. Tez-tez mən - anamı öldürdüm, mən də öləcəm, yaşamaq istəmirəm sözlərini deyir.
*
Bir dəfə isə Mingəçevirdə toyda olanda içkili olur, toyda dava düşür, Elçin əli ilə vurub restoranın şüşələrini sındırır. Elçini polisə aparırlar. Xəbər Arif Babayevə çatanda Arif müəllim polis idarəsinə zəng vurub deyir ki, o, mənim sevimli tələbəmdir, onu buraxın.
Deyilənə görə, Elçinin narkomaniyaya mübtəla olmasına səbəb bəzi həmkarları olub. Elçinin məşhurluğu, səsinin gözəlliyi və onun günü-gündən şöhrət qazanması bir çoxlarını qıcıqlandırır və inkişafdan saxlamaq üçün qəsdən onu bu yola doğru çəkirlər. Sonralar bu barədə özü həyat yoldaşı Lalə Dadaşovaya da etiraf edib, deyir ki, məni bu yola qəsdən saldılar, hətta yaşadığım evə narkotik vasitələr gətirirdilər ki, mən ondan istifadə edim.
*
Ağ ölüm qısa zaman ərzində Elçinin ailəsini dağıdır. Lalə Dadaşova Elçinin yenidən narkotikdən istifadə etdiyini görəndə onu tərk edib gedir. Ancaq bir müddət sonra o, Laləyə zəng vurub deyir ki, məni bağışla, mənə kömək et. Bu dəfə də mən bacarmasam, anamın qəbri üstünə gedib, özümü öldürəcəm. Və onlar barışırlar.
Ömrünün son günlərində Elçin səhnəyə çıxmağa, oxumağa can atır. Həyat yoldaşı Lalə onu Sumqayıtdakı konsertlərin birinə aparır. Rejissor Elçini görüb təəccüblənir. Müğənni Rəqsanə isə dözməyib deyir, bu nə günə düşüb? Fonoqramma ilə olan konsert bitəndən sonra rejissor Laləyə yaxınlaşıb deyir: Elçin tanınmaz hala düşüb, efirə yaramır. Mən onun ifasını yazdım, amma montaj zamanı kəsəcəm, onu belə vəziyyətdə efirə verə bilmərəm.
*
2005-ci il mayın 10-da səhər vaxtı Elçin Cəlilov mənzilində ölü tapılır. 37 yaşında vəfat edən müğənninin ölümünə səbəb kimi narkotikdən istifadə etməsi göstərilir. Xanəndə Mehdiabad qəbiristanlığında dəfn olunur. Deyilənə görə, ona narkotik vasitəsi gətirənlərdən biri də qardaşı Yusif olub. Elçinin ölümündən az müddət sonra isə Yusif də dünyasını dəyişir.
*
Elçin Cəlilov 27 yaşında ürək tutmasından dünyasını dəyişən gənc yazar Kamran Sunun ögey əmisi olub. Bu barədə Kamranın "Kaktus" adlı romanının bir hissəsində qeyd olunur.
Eşşək otaran - Həmədan eşşəyinə ithaf olunur
YUNUS OĞUZ yazır
Felyeton
Deyirəm "eşşək" ismindən "ş" hərfinin birini götürsək, söz "eş" və "ək" felinə çevriləcək. Torpağı eş, sonra isə ək. Yəni, bu bir tarlaya arpa, buğda, qarabaşaq əkmək deyil ha! Buralarda əvvəl şumlayırsan, sonra torpağa səpirsən, əkirsən. Görün nə gözəl dilimiz var. Zənginlik içində itib-batır. Pulumuz olmasa da, dilimiz var-dövlətimizdir. Ona görə də sənətkarlar sözü sözdən, tükü tükdən seçir, yumurtadan yun qırxırlar. "Eş" və "ək" bir növ heyvani anlamdadır, instinkt onlarda, şəhvət də insanlardadır. Özünüz başa düşdünüz də.., daha dərinə getmirəm. Bütün canlılarda bu var, amma nədənsə biz bunu "eş" ...ş... "ək" ə şamil etmişik. "Eş və ək", nəslini artır, çoxalt, yəni eşşək. Ondan başqa bir şey haqqında fikirləşmə: Ye, iç, çoxal, "eş" və "ək"...
Girişi nəyə görə bu qədər uzatdım? Mən yazım, siz də oxuyun.
Deməli, varlı-kallı bir dostum var, özü də məmurdur. Məmur işindən savayı nə işlə deyirsən məşğul olur. Arada deyirəm ki, get biznesinlə məşğul ol, qoy bir yer boşalsın. Sənin yerinə can atanlar qoy dövlət imtahanı verib o BOŞ yeri tutsunlar. Gülə-gülə deyir ki, ay-hay! O BOŞ yerə heç kim imtahan verib keçə bilməz. Müqəddəs yerlər Boş qalmır. Belə yerlər mənimkimilər üçündür. Birdə ki, mənim biznesim elə məmur olmağımdadır...
Xülasə, bir gün əl telefonuma zəng gəldi. Nömrəyə baxdım, biznesmen məmur dostum idi.
-Mirzə, salam! - Əleykdən sonra keçdi mətləbə. - Mirzə, məmurlara yaman sataşırsan, ha! Arada ad çəkmədən mənə də söz şilləsi çəkirsən. And olsun oxuduğum kitaba (bilmədim hansı kitabı deyir, çünki o, puldan başqa heç nə oxumur. Bəlkə də sayıb kitab halına gətirdiyi qat-qat paraları nəzərdə tutur) mənə ləzzət eləyir, amma ona görə zəng etməmişəm.
- Buyur, eşidirəm! - Səsim bir az quru çıxsa da, dostum sözün tonuna fikir vermədən dilləndi:
- Mirzə, körpüdən keçən tanış ortağım var.
Termin mənə qəribə gəldi - "körpüdən keçən"
Soruşdum:
- Nə işlə məşğul olur o körpüdən keçən tanış ortağın?
- Eşşək başıdır.
Düşündüm ki, yəqin bu mənimlə məzələnir. Keçdim zarafata:
- Yəqin sizləri də qatıb qabağına otarır, - dedim.
- Ə, canınçün zarafat etmirəm, eşşək başıdır, yəni eşşək ferması var. Özü də böyük ferma. Mən də arada-sırada ondan eşşək südü alıram. Bir oğlu var, instituta (belə də dedi) girmək istəyir. Dedim mənim bir Mirzə dostum var, qoy onunla söhbət etsin, görək başında nə var, nə yox?
Day məzələnmək damarım tutmuşdu deyə atmacamı atdım:
- Öz başını eşşək sürüsünə bağlamısan, məni də yanına həmtay aparırsan?
- Yox, canınçün, düz sözümdür, qoy yanına gəlsin, bir az söhbət elə, sonra fikrini deyərsən.
Əlimə yaxşı girəvə düşmüşdü, fürsəti qaçırsaydım, Mirzə olmazdım ki, "Gəlsin" dedim.
İki saatdan sonra yanıma cılız, günəşin altında yanan, amma gözlərindən cin yağan, kömür kimi bir qarabala gənc gəldi.
Bilmirəm bu millətə nə olub (getdikcə cırlaşır. Mənim boyum bir səksəndir, amma mən atalarımızın yanında cırtdan sayılırdım. Köhnə kişilər hər mənada nəhəng idilər. İndi mən bunların yanında nəhəng görünürəm. Hamısı elə bil standart doğulur- bir əllidən bir altmış beşə qədər. Bunların geni nədən dəyişir, qoy baş doxtorumuz və ərzaq təhlükəsizliyinə cavabdeh olan kişi açıqlasın.
Əlqərəz, bu gəncə yer göstərib soruşdum:
Oxuduğun bir şey varmı, yaxud dil bilirsənmi? İndi dil bilmək çox vacibdir. Bunsuz karyera qurmaq mümkün deyil. (Elə danışıram ki, elə bil fəlsəfə elmləri namizədi ilə söhbət eləyirəm)
Bu vələdizna irişə-irişə, özü də parıldayan gözlərini məndən çəkmədən nə desə yaxşıdır?
Müəllim, düz on dörd ildir eşşək otarıram. İndi iyirmi dörd yaşım var. Heç əsgərlikdə də olmamışam. Atam o zaman nazirliyə dörd-beş eşşək verdi, adımı hərbiyyə yazdılar, özümsə eşşək otarırdım. Hərbidə eşşəklər çox qiymətlidir Bilirsən də? Qaldı dilə, eşşək dilindən başqa heç bir dil bilmirəm.
Bahoo, işə düşmədik! Düşündüm bunun dalınca deyəcək ki, atam instituta da beş-on eşşək verib diplom alar. İnsafən demədi.
Yaxşı, bir halda ki, eşşəklərin dilini bilirsən, o zaman sənə elə onlardan bir neçə sual verəcəm, görüm qabiliyyətin nəyə çatır.
Gədə qulaqlarını şəkləyib sualı gözlədi.
De görüm, iki eşşəyin arpasını bölə bilərsənmi?
Bundan asan nə var ki, müəllim? - Pəncəyinin cibindən on kiloluq əl tərəzisi çıxartdı. - Bununla elə bölürəm ki, bir artıq arpa o birisinə keçmir. Atam da, mən də razı, o iki eşşək bizdən daha çox razı.
Ürəyimdə "bərəkallah" deyib ikinci sualı verdim:
Yaxşı, "get anqır tayını tap" nə deməkdir?
Gədənin qara üzünə işıq gəldi:
Anqırmaq daha çox erkək eşşəklərdə olur. Dişi eşşəklə cütləşmək istəyəndə... müəllim, göstərim? Mən elə anqıra bilirəm. - Az qaldı əlini qulağının dibinə atsın.
Adə, bizi biabır eləmə! Saxla görək! Bura çöllük deyil. Onu güclə sakitləşdirdim.
Allah, bu cılız qarabalanın içində nələr varmış? Eşşək haqqında nələr bilirmiş... Daha çox danışmağa qoymadım, soruşdum:
A bala, səndəki bu keyfiyyətlər var, daha oxumağı neynirsən, elə atanın eşşək işini davam etdir də.
Sıxılaraq cavab verdi:
Müəllim, eşşəklərin bir gözəl işi də var. Girdiyi palçığa ikinci dəfə öldür, girməzlər. İndi mən oxumaqla o qoduqluqdan çıxmaq istəyirəm.
İstədim deyəm ki, a bala, Quran oxumaqla donuzu samanlıqdan çıxartmaq olmaz. Gərəkdir ki, onu kötəkləyib çıxarasan, elə eşşəyi çırpdığın kimi. Daha heç nə demədim. Bu eşşəyi birtəhər yola saldım.
Səhərisi gün dostum mənə telefon açdı:
-Nətəhərdi, bir işə yarayar?
Deyəsən mən də eşşək dilini əxz etməyə başlamışdım:
Get anqır, tayını tap, eşşək otaran!
Telefonda onun yalnız qəhqəhəsini eşitdim...
İndi Həmədandan bir eşşək düşüb ortalığa, ağzını hara gəldi tutub eşşək kimi yox, at kimi kişnəyir. Palçığa girib ağnıyır. Ağa Xədimi, girdiyin palçığa bir də girmə. O palçıq getdikcə bataqlığa çevrilir. Sonra oradan çıxa bilməzsən,ha!