Super User
“Filankəsin xətti sağ yana əyilib, demək ki o...”
İnsanın qələmlə yazı xətti onun xarakterindən xəbər verirmiş
Aida Eyvazlı yazır
Siz heç fikirləşmisiniz ki, insanlar nədən onlara birinci sinifdən hüsnü xətdə öyrədilən kimi deyil, özlərinin müəyyən etdikləri kimi yazırlar? Qrafaloqiya adlı elmdəm xəbəriniz varmı? Bax həmin o qrafalogiya elminin apardığı tədqiqat və gəldiyi nəticələrə görə, insanın qələmlə yazı xətti onun xarakterindən xəbər verir.
Qrafaloqiya- insanın xarakterini yazdığı yazı ilə təyin edən elmə deyilir. Həmin elmlə məşğul olan alimlər təsdiq ediblər ki, bir-birinə bənzəyən yazı xətti yoxdur.
İnsanın qələmlə kağız üstünə yazdığı yazısı, yəni əl xətti onun balacalaşmış psixomotorudur. Psixomotorika mərkəzi sinir sistemini, eləcə də insan psixikasının anlaqlı və anlaqsız mexanizmlərini idarə edir.
Gözəl yazılmış xətt
Sözlərini hərflərini bir-birindən ayırmadan yazan insanlar daha çox güclü məntiqə və öz hərəkətlərinə görə əsaslı ardıcıllığa sahib olurlar. Belə xətt sahibi demək olar ki, bütün işlərini də səliqəli və qüsursuz görür. Bununla belə başqalarının məsuliyyətsizliyi onu özündən çıxara bilir.
Bir-birindən ayrı yazılmış hərflər
Hərifləri bir-birindən ayrı yazan xətt sahibləri isə müstəqil və azadlıqsevər olurlar. Belə adamlar kənardan yaşadığı dünyadan qopmuş insanlar təsiri bağışlayır.Əslində bu, həqiqətən belədir. Onlar qayğısız və öz hərəkətlərinə və sözlərinə görə heç bir cavabdeh deyillər. Onlar bir söz deyib, lakin başqa hərəkət etməkdən də çəkinmirlər. Hətta verdikləri sözləri də bir neçə saatdan sonra dana bilirlər.
Yumrulanmış hərflər
Mətndə yazdığı hərfləri daha çox yumru olanlar çox qıvraq və mərhəmətli olurlar. Onları özündən çıxarmaq da çox asandır. Belə adamlar ətrafda olan ən müxtəlif xasiyyətli adamlarla münasibət qura bilir, onlarla ümumi dil tapır. Hətta əgər həmsöhbəti ilə aralarında hər hansı mübahisə yaranarsa, bu zaman həmsöhbətinin xeyrinə söhbətin üstündən keçə bilir.
Sivri və itiuclu hərlər
Belə bir xəttin sahibi olanlar isə ətrafdakıları özlərinə inanmağa çalışırlar. Onların özünəməxsus və sərt xasiyyəti olur. Onlara qarşı edilən hər bir irada görə, hər zaman deməyə arqumentləri və fikri öz xeyirlərinə dəyişdirmək cəhdləri olur. Belə adamlar özlərinin haqlı olduqlarını sübuta yetirmək üçün mübahisəyə hazırdılar. Bu mübahisədən və ya diskussiyadan qalib çıxmayınca, yerlərini ikinciyə vermirlər.
Düz yazılışlı hərflər
Qarşınızda oturan adamın xətti şaquli formada, hərfləri düz üzü yuxarıdırsa, demək bu adam azdanışan və səbirlidir. O, özünü sözü ilə deyil, əməli ilə sübut etməyə çalışacaq. Belə adamların çox böyük nüfuzu olsa da, tanışları və yaxınları az olur.
Xətti göydə uçanlar
Yazı xətti göyə uçanlar dətən optimist və məcara sevəndirlər. Onlar bir yerdə qərar tutmur, hər zaman irəliyə getməyə çan atır, yeni biliklərə yiyələnməyə və yeni tanışlıqlar qurmağa çalışırlar. Bu xətt sahibləri adətən kənardan sakit adam təsiri bağışlasalar da, onların başında hər zaman yeni ideyalar və gələcək üçün dəlicəsinə fikirləşdikləri planlar dolu olur.
Xətləri aşağıya doğru yazanlar
Onlar isə qarşıların qoyduqları məqsədə çatmağa qorxur, qarşıda görünən hər şeyi öz yoluna hasar hesab edirlər. Demək olmaz ki onlar tənbəldirlər və ya enerjiləri yoxdur. Sadəcə, belə insanların yanında hər zaman onları irəliyə doğru idarə edən və yanında olub yol göstərən adam lazımdır.
Sağa və ya sola sərt əyri yazanlar
Yazıları sağa və sola əyilən insanlar bir qayda olaraq enerjisi aşıb-daşanlardır., onlar bir yerdə rahat otura bilməyirlər. Belə adamlara “elə bil ki, qaynayır”- deyirlər. Onların xəttinə baxanda belə düşünmək olar ki, çox tələskən yazılıb, harasa tələsiblər.
Yazdığı cümlələri rabitəsiz və o tərəf-bu tərəfə əyənlər
Yazı xətti belə qarışıq olanların xəttinə baxanda, adamda belə təsəvvür yaramnır ki, məktubu və ya mətni bir neçə adam yazıb. Belə xətt sahibinin psixi gərginliyinin olması ehtimalı çox böyükdür. O tez əsəbiləşib hirslənən, sentimental, qətiyyətli və eyni zamanda da çox ağciyərdir. Onun həyata baxışları , məqsədləri çox dəyişkəndir. Bir sözlə belə adamlar gəzən feyervekdirlər, hər zaman qığılcım püskürə bilərlər, onlarla baş-başa gəlmək və mübahisə etmək fəlakətdir.
Yazdığı cümlələrdə keçid etməyi unudanlar, tire qoymayanlar
Əgər adam öz yazdığı yazıda və ya məktubda heç bir keçid etmir, yazılan sözü bütöv şəkildə başqa sətirə keçirirsə, bu o deməkdir ki, bu xasiyyəti olan adamlar hər işini ehtiyatla görürlər.
Əəgər siz növbəti dəfə ayaqlarınızın və addımlarınızın xarakterinizi neçə açdığını öyrənmək istəyirsinizə, yenə də bizi - “Ədəbiyyat və incəsənəti” izləyin.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
“Mən Qaloş deyiləm”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı-dramaturq Əyyub Qiyasın tanınmış teatr və kino xadimlərinin həyatlarından qələmə aldığı maraqlı anları təqdim edir.
RZA TƏHMASİB
(1894-1980)
***
1969-cu ildə “Mehman” filmi ekranlara təzə çıxmışdı. Bir gün axşamüstü kinostudiyadan çıxıb piyada gəzirdim. Qəfildən bir dəstə qadın mənimlə üz-üzə gəldi. Deyəsən yas yerindən gəlirdilər, çünki hamısı qara geymişdi. Qadınlardan biri məni tanıyıb digərləri ilə pıçıldaşmağa başladı. Sonra məni dövrəyə aldılar. Məni tanıyan qadın düz gözlərimin içinə baxdı.
– Sizə dedim odur!
Çaşıb qalmışdım.
– İndi səni bizim əlimizdən kim alacaq?
Soruşdum:
– Üzr, istəyirəm, amma sizi başa düşmədim. Nə olub axı?
– Özünü tülkülüyə vurma, Qaloş. Başına panama qoyub, boynuna qalstuk taxmaqla deyil ey, sən necə qıydın Mehmana, onu de.
Hər şeyi başa düşüm. Gülümsündüm. Qadınlardan biri bir daha mənə diqqətlə baxıb dedi:
– Əşşi, bu o deyil. Oxşayır, ancaq o deyil. Qaloş belə gülə bilməz. Düz demirəm, ay qardaş, sən Qaloş deyilsən….
– Düz deyirsən, oxşatmısız, mən Qaloş deyiləm.
Məni oxşadan qadın bir də tərs-tərs baxıb uzaqlaşdı. Bir-iki addım atandan sonra anidən geri çevrildim, qadın hələ də geri boylana-boylana qalmışdı.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
Xalq yazıçısı Afaq Məsud Gürcüstanda mükafata layiq görülüb
Azərbaycanın Xalq yazıçısı Afaq Məsud Gürcüstanda “İvane Maçabeli” və “Mixeil Çavaxişvili” mükafatlarına layiq görülüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” Bədii Tərcümə Mərkəzinə istinadən xəbər verir ki, bu münasibətlə Gürcüstan Yazıçılar Evində Afaq Məsudun yaradıcılığına həsr olunmuş tədbir keçirilib.
Gürcüstan Yazıçılar İttifaqının sədri, tanınmış şair Makvala Qonaşvili qonağı və tədbir iştirakçılarını salamlayaraq yazıçının şəxsiyyəti və yaradıcılığı haqqında danışıb. Bildirib ki, Afaq Məsudun Gürcüstan-Azərbaycan ədəbi əlaqələrinin yaxınlaşmasında böyük xidmətləri var: “Əsərləri dünyanın dörd bir yanında böyük maraqla oxunan bu məşhur yazıçıya Gürcüstan Yazıçılar İttifaqının qərarı ilə təşkilatın ən yüksək ödülünü – “İvane Maçabeli” mükafatını təqdim etməkdən dərin məmnunluq duyuram”.
Ümumgürcüstan Rustaveli Cəmiyyətinin prezidenti, tanınmış şair David Şemokmedeli yazıçının yaradıcılığını geniş təhlil edərək Afaq Məsudun əsərlərinin artıq həm də gürcü mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsi olduğunu qeyd edib. Bildirib ki, onun əsərləri gürcü, eləcə də digər dillərə uğurla tərcümə edilib, nəşr olunduğu ölkələrdə böyük maraqla qarşılanıb. O, ədəbiyyata verdiyi böyük töhfələrə görə Azərbaycanın Xalq yazıçısı Afaq Məsuda Rustaveli Cəmiyyətinin ən yüksək mükafatını – Mixeil Cavaxişvili adına mükafatı təqdim edib.
Tədbirdə Gürcüstan İncəsənət Akademiyasının vitse-prezidenti Şota Mağlakelidze, Gürcüstan Yazıçılar İttifaqı sədrinin müavini, tanınmış şair Bağater Arabuli, Rustaveli Dövlət Teatrının rejissoru, Gürcüstan Dövlət mükafatı laureatı Qoça Kapanadze, Gürcüstan Dövlət İncəsənət Universitetinin professoru İura Popxadze və başqaları çıxış edərək Afaq Məsudun yaradıcılığı ilə bağlı fikirlərini bölüşüblər.
Tədbirin sonunda Rustaveli teatrının aktyorları – Tinatin İmnadze, İlia Kopadze və Lika Kobuladze tərəfindən yazıçının məşhur “Dovşanın ölümü” hekayəsi oxunub, “Qatarın altına atılan qadın” pyesindən fraqmentlər ifa edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
AzTV Xalq şairi Məmməd Arazın arxiv görüntülərini yayıb
Azərbaycan Televiziyası arxivindən uzun müddətdir işıq üzü görməmiş yeni kadrlar yayımlayıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzTV-yə istinadən xəbər verir ki, “AzTV Tarix” yutub kanalında yayımlanmış arxiv materiallarda Xalq şairi Məmməd Arazın unikal görüntüləri var. Görüntülər AzTV-nin 2006-cı ildə M.Arazın xatirə gününə həsr etdiyi “Məni şeirində gəz…” sənədli filmində yayımlanıb. Filmdə Azərbaycan Televiziyasının xalqımızın maddi-mənəvi sərvəti hesab olunan arxivinə müraciət olunub, Xalq şairinin müxtəlif vaxtlarda çəkilmiş kadrlarından istifadə olunub.
Sənədli filmdə Məmməd Arazın məşhur “Azərbaycan” şeiri səsləndirilib.
Qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin audiovizual arxiv materiallarının rəqəmsallaşdırılması və vahid bazasının yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında Sərəncam imzalayıb. Bu istiqamətdə işlərə başlanılıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
Gəlin Əlisa Nicata dəstək olaq!
Qocaman yazıçı, filosof Əlisa Nicatın ağır məişət durumu barədə süjeti “Azadlıq radiosu”nda ürək ağrısı ilə izlədik. Aylıq 470 manat gəlirlə ailəsini dolandırmaq zorunda qalmış yazar kommunal xərcləri belə ödəyə bilmədiyindən qışın bu çağında bir müddət işıqsız, susuz, qazsız qalıb.
Yazıçı Kənan Hacı belə bir post paylaşıb: “Bu gün Kitabevim.az-a gedib Əlisa Nicatın 2 kitabını aldım. Təklif edirəm ki, hər kəs heç olmasa, yazıçının 1 kitabını alsın.”
Bəlkə həqiqətən bu təşəbbüsə qoşulaq?
O nəhənglikdə insanın belə acı aqibəti yolverilməzdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
Dağ yəhudilərinin Azərbaycan sevgisi
Almaniyanın Münhen şəhərində Yəhudi Mədəniyyət Mərkəzində “Peyğəmbər Yereminin göz yaşları” filminin təqdimatı olub.
Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən məlumat verir.
Rüfət Əsədov və Vüsal Nazimoğlunun rejissorluğu ilə çəkilən film əslən Azərbaycandan olan və dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan dağ yəhudilərinin Azərbaycana olan məhəbbətindən bəhs edir.
Təqdimat mərasimi Almaniyadakı Azərbaycan diasporunun fəallarından biri, əslən bakılı olan dağ yəhudisi Emin Salimov tərəfindən təşkil olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
Naxçıvandan Bakıyadək
Soruşun, cavab verək
Hörmətli redaksiya. Bu yaxınlarda bizim həmyerlimiz Əkrəm Məmmədlinin Bakıda yaradıcılıq gecəsinin keçirilməsi barədə xəbər tutduq. Mümkünsə o tədbir barədə məlumat verərdiniz.
Hörmətlə: Sevda Əkbər (Naxçıvan)
Məmnuniyyətlə. Tanınmış tarzən, bəstəkar, pedaqoq, Naxçıvan MR-in Əməkdar incəsənət xadimi, Prezident təqaüdçüsü Əkrəm Məmmədlinin yaradıcılıq gecəsi
Beynəlxalq Muğam Mərkəzində keçirildi.
Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin dəstəyi, AMEA Folklor İnstitutu nəzdində “Qorqud” ansamblının (bədii rəhbər – Əməkdar artist Nuriyyə Hüseynova) təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə qonaqlar əvvəlcə tarzənin həyat və yaradıcılığına həsr edilən videomaterialla tanış oldular.
Gecədə Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədr müavini Fazil Mustafa, Xalq artistləri Vamiq Məmmədəliyev, Şəfiqə Eyvazova, Asəf Zeynallı adına Musiqi Kollecinin direktoru Əməkdar incəsənət xadimi, professor Nazim Kazımov çıxışlarında tarzənin sənət yolundan, musiqi mədəniyyətimizin inkişafındakı xidmətlərindən söz açdılar. Qeyd edildi ki, “Naxçıvan-Şərur el yallıları” kitabının ərsəyə gəlməsində, muğamlarımızın və yallılarımızın nota köçürülməsində Əkrəm Məmmədlinin böyük xidmətləri olub. Sənətkar 50 ilə yaxındır ki, tar ifaçılığı və onun tədrisi ilə məşğuldur. Onun “Tar üçün etüdlər” və “Azərbaycan muğamları” kimi kitabları tar ifaçılıq sənətini öyrənənlər üçün dəyərli tədris vəsaitləridir. Tarzən ömrünün böyük bir hissəsini musiqi mədəniyyətimizin inkişafına, muğamlarımızın yaşadılması və təbliğinə, yeni musiqiçilər nəslinin yetişməsinə həsr edib.
Gecədə Xalq artisti İlqar Muradov, Şəfiqə Eyvazova, Əməkdar artistlər Nuriyyə Hüseynova, Sevinc Sarıyeva, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, aşıq Fəxrəddin Salim (türk sazı), tarzən Rövşən Qurbanov və gənc xanəndələr öz ifaları ilə sənətkara təbriklərini çatdırdılar.
Sonda Əkrəm Məmmədli çıxış edərək əməyinə və yaradıcılığına göstərilən diqqətə görə tədbirin təşkilatçılarına və iştirakçılara minnətdarlığını bildirdi. (Lalə Azəri)
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
Dəclə və Fərat sahili və səksən beş il
Kənan Məmmədli yazır
Onu bir kitabı ilə hamı tanıdı və sevdi. İndi kitabları sıralayır, daha çox tanınır, daha çox sevilir. Bu yazı onun yubiley tədbiri barədədir.
Dünən Mədəniyyət Nazirliyi və Milli Kitabxananın birgə təşkilatçılığı ilə Əməkdar elm xadimi, professor Qəzənfər Paşayevin 85 illik yubiley tədbiri və görkəmli alimin “Seçilmiş əsərləri”nin 11 və 12-ci cildlərinin, “Azərbaycanda və İraqda Bayatlar” və “Xilaskarlar” (fars dilində) kitablarının, habelə Sərvaz Hüseynoğlunun “Ömrün Qəzənfər Paşayev modeli” kitabının təqdimatı keçirilib.
Tədbiri Milli Kitabxananın direktoru, professor Kərim Tahirov açaraq Qəzənfər Paşayevin zəngin elmi axtarışlarından danışıb və onun ədəbiyyatımızın inkişafındakı xidmətlərini yüksək dəyərləndirib.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı Anar Qəzənfər Paşayevi İraq türkmanlarının ölkəmizdəki təmsilçisi adlandırıb. Qeyd edib ki, o, bayatlar, Dərbənd və bütün Azərbaycanı əhatə edən çoxsaylı yazılar müəllifidir.
Mədəniyyət Nazirliyinin Kitab sənayesi şöbəsinin müdiri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Akif Marifli yubilyara nazirlik tərəfindən təsis olunan “Şuşa-270” döş nişanını təqdim edib.
Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, professor Qənirə Paşayeva, Milli Məclisin deputatı, Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı, AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri, filologiya elmlər doktoru, professor Şirindil Alışanlı, Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, professor Məhərrəm Qasımlı və başqaları Qəzənfər müəllimi işıqlı, xeyirxah insan kimi xarakterizə ediblər.
Bildirilib ki, onun yazdığı “Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” əsəri müəllifinə böyük və sonsuz şöhrət gətirib. Həmçinin alim Azərbaycan bayatları haqqında ilk ciddi tədqiqat əsəri yazıb.
Tədbirdə Milli Kitabxananın əməkdaşları tərəfindən hazırlanan “Professor Qəzənfər Paşayev” adlı Elektron məlumat bazası iştirakçılara təqdim olunub. Qeyd olunub ki, Elektron məlumat bazası “Rəsmi sənəd”, “Həyat və yaradıcılığının əsas tarixləri”, “Görkəmli şəxsiyyətlər Qəzənfər Paşayev haqqında”, “Ziyalı fədakarlığına örnək”, “Professor Qəzənfər Paşayevin qələm dostları və ədəbiyyatımız haqqında düşüncələri”, “Əsərləri”, “Haqqında”, “Fotoqalereya” və “Videoqalereya” bölmələrindən ibarətdir.
Tədbirin sonunda Əməkdar elm xadimi, professor Qəzənfər Paşayev çıxış edərək tədbirin təşkilatçılığına görə Mədəniyyət Nazirliyinə, Milli Kitabxanaya və bütün iştirakçılara öz təşəkkürünü bildirib.
Sonda iştirakçılar Milli Kitabxananın fondunda olan professor Qəzənfər Paşayevin yaradıcılığını əhatə edən kitabların sərgisi ilə tanış olublar.
Qəzənfər Məhəmməd oğlu Paşayev 27 avqust 1937-ci ildə Tovuz rayonunun Düz Qırıqlı kəndində doğulub.
1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Xarici Dillər İnstitutunun ingilis dili fakültəsini bitirib. Üç ay kənd məktəbində müəllim işlədikdən sonra İraq Respublikasında tərcüməçi işləməyə göndərilib. Müxtəlif fasilələrlə üç dəfə İraqda tərcüməçi və ali təhsil aldığı institutda baş laborant, müəllim, dekan müavini, kafedra müdiri işləyib. 1990-cı ildən isə M. Rəsulzadə adına BDU-nun xarici dillər kafedrasının dosenti və kafedra müdiri işləməyə başlayıb.
İraq Türkman folkloru mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. "Kərkük bayatıları" (1968), "Arzu-Qənbər dastanı"(1972), "İraq kərkük atalar sözləri"(1978), "İraq kərkük bayatıları" (1984), "Kərkük tapmacaları"(1984), "Kərkük folklor antologiyası" (1987), "Nəsiminin İraq divanı"(1987), "İraq Türkmən folkloru" (1982), və b. kitabları nəşr edilmişdir. A. Dümanın "Qafqaz səfəri", "Necə yaşayasan yüzü haqlayasan" və b. kitabları Azərbaycan türkcəsinə çevirən Qəzənfər Paşayevə böyük uğur qazandıran "Altı il Dəclə və Fərat sahillərində" kitabı oxucular arasında əl-əl gəzdi. Bu kitab Qəzənfər müəllimin bacarıqlı pedaqoq, zəhmətkeş alim olmaqla yanaşı şirin dilli bir publisist olduğunu da ortaya qoydu.
İraqda tərcüməçi işlədiyi dövr (1962–1966; 1972–1975) çox məhsildar olub, burada yaşayan və sayı təqribən 2,5 mln-a çatan azərbaycanlıların (İraq türkmanları) dialekt və folklorunun toplanması və araşdırılması ilə məşğul olmuşdur. "Azərbaycan dilinin Kərkük dialekti" mövzusunda namizədlik (1969), "İraq Türkmən folkloru" mövzusunda doktorluq (1993) dissertasiyaları müdafiə etmişdir. 1964–1989-cu illərdə Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunda (1973-cü ildən M. F. Axundov adına APİ) fəaliyyət göstərmiş, institututun ingilis dili fakültəsində dosent, dekan müavini (1970–1971), xarici dillər kafedrasının müdiri (1972–1989) olmuşdur. ABŞ (1983) və İngiltərədə (1988) ixtisasartırma kurslarını bitirmişdir. 1989–1999-cu illərdə BDU-nun Qərbi Avropa dilləri kafedrasında çalışmışdır.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində şöbə müdiri (2001–2005), eyni zamanda 2003-cü ildən Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda baş elmi işçidir. Ədəbi-elmi fəaliyyətində İraqda yaşayan azərbaycanlıların – İraq türkmanlarının ədəbi-mənəvi yaradıcılığının tədqiqi və təbliği xüsusi yer tutur. Paşayevin elmi fəaliyyətinin zirvəsi onun "İraq-türkman folkloru" adlı monumental əsəridir. Ə. Bəndəroğlunun "Şah əsər", prof. M. Naqibin "Abidə bir əsər" başlıqlı məqalələr həsr etdikləri, müəllifin 20 illik axtarışlarının məhsulu olan bu monoqrafiya Bakıda, Bağdadda və İstanbulda nəşr edilmiş, Azərbaycanda və xaricdə tədqiqatçıların diqqət mərkəzində olmuşdur.
Q. Paşayev "Ədəbiyyat" qəzetinin (1995-ci ildən), "Vəfa" (2004-cü ildən), "Folklor və etnoqrafiya" (2004-cü ildən), "Xəmsə" (2002-ci ildən), "Qopuz" (2005-ci ildən) jurnallarının, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun "Ədəbi-nəzəri məcmuə" sinin redaksiya heyətinin üzvüdür. 1994-cü ildən Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu nəzdində müdafiə Şurasının üzvüdür. 1997–2005-ci illər arası həmin şuranın həmsədri olub. Pedaqoji və elmi kadrların hzırlanmasında xidmətləri vardır. Rəhbərliyi ilə namizədlik dissertasiyaları müdafiə edilib. Onlarla doktorluq və namizədlik dissertasiyaları üzrə opponent olub. Bir çox dərslik və monoqrafiyaların redaktoru və ya rəyçisi olmuşdur.
Uzun müddət Azərbaycan–İraq Dostluq Cəmiyyətinin sədr müavini (1990–2003) olmuşdur. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin nəzdində fəaliyyət göstərən Elmi-Dini şuranın yarandığı 1997-ci ildən üzvüdür. 2004-cü ildən Yazıçılar Birliyinin Təftiş komissiyasının sədridir. Azərbaycanda: akademiklər: Bəxtiyar Vahabzadə, Bəkir Nəbiyev, Teymur Bünyadov, akademiyanın müxbir üzvləri: Yaşar Qarayev, Vasim Məmmədəliyev, Tofiq Hacıyev, Azad Nəbiyev, Nizami Cəfərov, Filologiya elmləri doktorları, professorlar: M. Təhmasib, Qasım Qasımzadə, Vaqif Vəliyev, Musa Adilov, Murtuz Sadıxov, Əzizə Cəfərzadə, Zeydulla Ağayev, Sədnik Paşayev, Gülrux Əlibəyli, Qəzənfər Kazımov, tibb e.d. Mehdi Sultanov və başqaları, o cümlədən də xarici ölkə alimləri Ə. Tərzibaşı, Ə. Bəndəroğlu, f.e.n. Sinan Səid, M. Xurşid, prof. Mahir Naqib, prof. Sübhi Saatçı, M. T. Qayaçı, E. Hürmüzlü (İraq), prof. Mustafa Arqunşah, prof. Cəlal Ərtuq, prof. İsa Özgan, Kamal Çapraz, İsa Qayacan, dosent dr. T. Abbasxanlı və b. (Türkiyə) Paşayevin tədqiqatlarını yüksək qiymətləndirmiş, onun yaradıcılığına sanballı məqalələr həsr etmişlər.
Paşayev 1995-ci ildə öz vəsaiti hesabına Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Folklor Elm Mərkəzində İraq Türkman Ocağı muzeyi yaratmış, İraqda yaşayan azərbaycanlıların ədəbiyyatı və mədəniyyəti ilə bağlı olan son otuz ildə topladığı şəxsi əşyaların (o cümlədən incəsənət əsərləri), əlyazmaların, elmi mənbələrin, kitabların hamısını burada cəm etmişdir.
2001-ci ildə ocağın kolleksiyası Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı muzeyinə köçürülmüş və ayrıca bir zalda "İraq-türkman ədəbiyyatı və mədəniyyəti" daimi ekspozisiyası açılmışdır. İraq Respublikasının "Əməkdə şücaətə görə" medalı ilə təltif edilmiş (1876), Kərkük vəqfinin (1999) və türkman cəbhəsinin (2003) diplom və yüksək mükafatlarına layiq görülmüşdür. Paşayevin həyat və fəaliyyətindən bəhs edən "Bu sevda ölüncədi" (2001), "İraq bizə iraq deyil" (2002) və s. kitablar nəşr edilmiş, şair H. Kürdoğlunun "Tovuzum mənim, Oğuzum mənim" poeması (1998) Paşayevə həsr olunmuşdur.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
Qeyri-maddi mədəni irslə bağlı ölkəmizə məxsus daha 4 element UNESCO-nun siyahısına salınıb
Təbii ki, günün əsas mədəniyyət xəbəri məhz budur: Mərakeş Krallığının Rabat şəhərində keçirilən UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrsin Qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 17-ci sessiyasında ölkəmiz üçün xüsusilə əlamətdar qərarlar qəbul olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, qeyri-maddi mədəni irsi ilə bağlı Azərbaycana məxsus daha 4 element UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib.
Hökumətlərarası Komitənin 17-ci sessiyasında reprezentativ siyahıya təqdim edilmiş element arasında Azərbaycanın “Pəhləvanlıq, ənənəvi zorxana oyunları və idman növləri” milli nominasiyası, habelə ölkəmizin iştirakı ilə hazırlanan 3 çoxmillətli nominasiya yer alıb: “Baramaçılıq və toxuculuq üçün ənənəvi ipək istehsalı” (Azərbaycan, Əfqanıstan, İran, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan, Özbəkistan), “Molla Nəsrəddin lətifələrinin şifahi ənənəsi” (Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan, Özbəkistan) və “Çay mədəniyyəti: kimliyin, qonaqpərvərliyin və sosial əlaqələrin rəmzi” (Azərbaycan, Türkiyə).
Sessiyada bu nominasiyaların hər biri ilə bağlı müsbət qərar qəbul edilib.
Bu sıradan ilk olaraq Azərbaycan, Əfqanıstan, İran, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan və Özbəkistanın birgə təqdim etdiyi “Baramaçılıq, ipəkçilik və toxuculuq üçün ənənəvi ipək istehsalı” elementi UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına salınıb.
Sözügedən nominasiya sənədi Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi, Xarici İşlər Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında Daimi Nümayəndəliyi və UNESCO üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Komissiyası, eləcə də Əfqanıstan, İran, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan və Özbəkistanın birgə əməkdaşlığı şəraitində təqdim edilmişdi.
Sessiyada çıxış edən ölkəmizin UNESCO yanında daimi nümayəndəsi Elman Abdullayev baramaçılıq, ipəkçilik və toxuculuq sənətinin Azərbaycan mədəniyyətində qədim tarixi kökə malik olduğunu bildirib, nominasiya faylının birgə verilməsində göstərilən dəstəyə görə Əfqanıstan, İran, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan və Özbəkistana minnətdarlığını ifadə edib.
UNESCO Hökumətlərarası Komitəsinin 17-ci sessiyasında Azərbaycanın təqdim etdiyi “Pəhləvanlıq, ənənəvi zorxana oyunları və idman növləri” nominasiya faylı UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib.
UNESCO-nun Qiymətləndirici Orqanı tərəfindən bütün meyarlara dair müsbət rəy alan nominasiya faylına dair qərar dekabrın 1-də elan edilib.
Sözügedən nominasiya sənədi Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Xarici İşlər Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında Daimi Nümayəndəliyi və UNESCO üzrə Azərbaycan Respublikasının Milli Komissiyasının birgə əməkdaşlığı şəraitində təqdim olunub.
Sonra ölkəmizin nümayəndə heyəti adından çıxış edən Elman Abdullayev pəhləvanlıq sənətinin Azərbaycan mədəniyyətinin önəmli bir hissəsi olduğunu diqqətə çatdırıb, bu sənətin qədim tarixi kökə malik olduğunu bildirib.
Daimi nümayəndə eyni zamanda Azərbaycan Respublikası adından UNESCO Qiymətləndirmə Orqanına və Hökumətlərarası Komitəyə xalqımızın mədəni dəyəri olan bu nümunəni dəstəklədiklərinə görə təşəkkür edib.
Azərbaycanda pəhləvanlıq və ənənəvi zorxana oyunları ilə bağlı sessiya iştirakçıları qısa videoçarxa baxıblar.
UNESCO Hökumətlərarası Komitəsinin 17-ci sessiyasında Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan və Özbəkistanın birgə təqdim etdiyi “Molla Nəsrəddin lətifələrinin şifahi ənənəsi” nominasiyası da UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib.
Çoxmillətli nominasiya faylı Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Xarici İşlər Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında Daimi Nümayəndəliyi və UNESCO üzrə Azərbaycan Milli Komissiyası, eləcə də Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan və Özbəkistanın birgə əməkdaşlığı şəraitində təqdim olunub.
Dekabrın 1-də sessiyada, həmçinin Azərbaycanla Türkiyənin birgə təqdim etdiyi “Çay mədəniyyəti: kimliyin, qonaqpərvərliyin və sosial təmasın simvolu” nominasiyası da UNESCO-nun Qiymətləndirici Orqanı tərəfindən bütün meyarlarına dair müsbət rəy alaraq təşkilatın Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına salınıb.
Nominasiya sənədi Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Xarici İşlər Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında Daimi Nümayəndəliyi, UNESCO üzrə Azərbaycan Milli Komissiyası və Türkiyənin müvafiq qurumlarının birgə əməkdaşlığı şəraitində təqdim edilib.
Ölkəmizin nümayəndə heyəti adından çıxış edən səfir Elman Abdullayev çay mədəniyyətinin Azərbaycan xalqının qonaqpərvərlik simvolunun göstəricisi, mədəniyyətimizin önəmli elementi olduğunu qeyd edərək, ölkəmiz adından UNESCO Qiymətləndirmə Orqanına və Hökumətlərarası Komitəyə təşəkkürünü bildirib.
Qeyd edək ki, sessiyada ölkəmiz Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında Daimi Nümayəndəliyi, Mədəniyyət Nazirliyi, UNESCO üzrə Milli Komissiya və Mərakeş Krallığındakı səfirliyimiz tərəfindən təmsil olunur.
Hökumətlərarası Komitənin cari sessiyasında qəbul olunan əlamətdar qərarlarla UNESCO-da qeydə alınan qeyri-mədəni irs nümunələrimizin sayı 19-a çatıb. Onlardan 17-si Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahıya, 2-si isə “Təcili qorunmaya ehtiyacı olan qeyri-maddi mədəni irs Siyahısı”na daxil edilib. Bu elementlərdən 11-i ölkəmiz tərəfindən milli nominasiya olaraq, 8-i Azərbaycanın da iştirakı ilə çoxmillətli nominasiya olaraq hazırlanaraq təqdim olunub.
UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrsin Qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin Mərakeşdə keçirilən 17-ci sessiyasında əldə olunan bu nailiyyət Azərbaycanın qədim və zənin mədəni irsinin dünya miqyasında növbəti təntənəsidir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
“Cığır Pedaqoji Universitetdə təqdim olunub
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Tarix və Coğrafiya fakultəsinin Azərbaycan tarixi kafedrasında "Şuşa ili" çərçivəsində Elmi Seminar baş tutub. Seminarda yazıçı-publisist Yunus Oğuzun "Cığır" tarixi romanının təqdimatı keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının verdiyi məlumata görə, tədbirdə ADPU-nin rəhbərliyi, TCF-nin professor-müəllim heyəti və tələbələr iştirak ediblər. Tədbiri açan ADPU-nun Azərbaycan tarixi kafedrasının müdiri Naibə Əhmədova Şuşa şəhərinin inşa edilməsinin 270 illiyinə və 44 günlük Vətən müharibəsinə ithaf olunmuş, içərisində 44 günlük Vətən müharibəsinin keçdiyi yol, Vətən müharibəsindən sonrakı nailiyyətlər və mədəniyyət paytaxtımız Şuşa şəhərinin tarixindən bəhs edilən tarixi roman haqqında məlumat verib. N.Əhmədova Yunus Oğuzun həyat və yaradıcılığı haqqında seminar iştirakçılarına məlumat verildikdən sonra professor Xəqani Məmmədov, dosent Şubay Nuruzadə və dosent Zakir Kərimov "Cığır" tarixi romanı haqqında fikirlərini səsləndiriblər.
Tədbirdə yazıçı-publisist Yunus Oğuz tələbələrin suallarını cavablandırıb, iştirakçılara yazıçının "Cığır" romanı hədiyyə edilib.
Sonda "Sözün bitdiyi, həyatın başlandığı yer!" adlı sənədli film nümayiş etdirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” (02.12.2022)
