Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.

608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir. Anar qəhrəmanlarının ən populyar əsərlərini bir daha yaddaşlarda təzələyir:

     SƏMƏD VURĞUN

      ŞAİRİN SƏSİ

             Mikayıl Müşfiqə

Axşamdan bəridir könlümdə yenə

hirsli fırtınalar, qasırğalar var.

Çox da uymayıram könlüm deyənə,

Gözlərim hər şeydə bir hikmət arar.

İçim dalğalanır, sanki bir dəniz,

Mən bu dalğalarla qucaqlaşıram.

Nələr düşünürəm, duya bilsəniz!

Sanki varlığımdan uzaqlaşıram.

Bəzən də fikrimin qanadlarını

Küləklər qoparıb qaldırır göyə.

Sürürəm əsrimin qır atlarını,

“Bu axın başqa bir axındır”, – deyə.

Bütün arzularım gülür yarına,

Xəyaldan ilhamlar almamaq üçün;

Baxıram Leninin kitablarına

Dəstədən geridə qalmamaq üçün.

    “Ədəbiyyat və incəsənət”

    (10.04.2025)

Leyla Səfərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Qazaxıstanda Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Beynəlxalq Təhsil Korporasiyası (QazAMMA) arasında təhsil, elm və mədəniyyət sahəsində strateji tərəfdaşlığın başlanğıcı olacaq Əməkdaşlıq Memorandumu imzalandı. Bu, türk mədəni zəmininin inkişafı üçün yeni addım olacaq.

Sənəd Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Aktotı Raimkulova və Beynəlxalq Təhsil Korporasiyasının rektoru Marqarita İmandosova tərəfindən imzalanıb. Sənəd, Türk dünyasında beynəlxalq dialoqun möhkəmləndirilməsi, akademik və mədəni əlaqələrin genişləndirilməsi yolunda həqiqətən də mühüm addım hesab edilir.

Tədbirin əsas hissəsi  Beynəlxalq Təhsil Korporasiyasının (QazAMMA) Memarlıq fakültəsinin bazasında Türk Mədəniyyəti və İrsi Mərkəzinin təntənəli açılışı oldu. Fondun himayəsi altında yaradılan Mərkəz Türk xalqlarının əsrlərlə formalaşmış zəngin mədəni irsinin hərtərəfli öyrənilməsi, təbliği və qorunması baxımından unikal bir platforma olacaq. Burada təhsilə aid təşəbbüslər, tədqiqat proqramları, beynəlxalq layihələr və mədəni-maarifləndirici tədbirlər həyata keçiriləcək.

Qeyd edim ki, bu Mərkəz Qazaxıstan Respublikasında açılan ikinci belə mərkəzi olmaqla yanaşı Türk sivilizasiyasının mənəvi və maddi irsinə artan marağın, eləcə də bu prosesdə Qazaxıstanın rolunun durmadan artmasının göstəricisidir.

Açılış mərasimində çıxış edən Fondun prezidenti xanım Aktotı Raimkulova bildirdi ki, regionun aparıcı memarlıq və inşaat ali təhsil müəssisəsi olan Beynəlxalq Təhsil Korporasiyası, memarlıq, urbanistika və dizayn kontekstində Türk mədəniyyətinin dəyərlərinin təbliğində böyük potensiala malikdir.

“Öncəlikli əhəmiyyət verdiyimiz sahələrdən biri də restavrasiya, rekonstruksiya və muzeyləşdirmə üzrə birgə təşəbbüslərdir”, – deyə o vurğuladı. – “Bu addımlar Türk Dünyasının maddi irsinin bərpası və qorunması üçün geniş imkanlar açır, həmçinin tarixi yaddaşın, mədəni kimliyin və nəsillərarası dialoqun möhkəmləndirilməsinə xidmət edir.”

Eyni zamanda Fondun prezidenti Aktotı Raimkulova Memarlıq fakültəsinin tələbələri üçün ustad dərsi keçirərək, mədəni irsin qorunmasına dair aktual yanaşmaları onlarla bölüşdü və Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən həyata keçirilən əsas iş və layihələri təqdim etdi. Tələbələr Fondun fəaliyyəti, onun beynəlxalq proqramları, tədqiqat layihələri və mədəni startaplarda iştirak imkanlarına olan maraqlarını böyük həvəslə ifadə etdilər.

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Türk xalqlarının mədəni potensialının üzə çıxarılması və ölkələr və xalqlar arasında davamlı humanitar körpülərin qurulmasına yönəlmiş genişmiqyaslı layihələri həyata keçirməyə bundan sonra da davam edəcək.

Elə cari ildə həyata keçiriləcək tədbirlər siyahısı bunu söyləməyə əsas verir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.04.2025)

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu gün sizə iyirmi doqquz yaşında filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, otuz doqquz yaşında isə filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcələrinə yüksələn bir soydaşımız barəsində söhbət açmaq istəyirəm. Bu məsuliyyəti, bu bacarığı gənclərə nümunə göstərməmək, onun haqqında danışmamaq heç də insafdan deyil...

Deyir ki:- “1993-cü ilin oktyabrın 27-də ermənilərin işğalı nəticəsində isti ocağımızı, ana yurdumuzu tərk etməli olduq. Mən Zəngilandan ayrılanda 8 yaşım var idi. 27 ildən sonra uzun illər həsrətini çəkdiyim doğma Zəngilanı görmək, mənə böyük sevinc və qürur hissi bəxş etdi. Yaşadığım hissləri, qəlbimdən və beynimdən keçən duyğuları ifadə etmək, sözə çevirmək olduqca çətindir.” 

O, 10 aprel 1985-ci ildə Zəngilan rayonunda anadan olub.

2002–2006-cı illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinin bakalavr, 2006–2008-ci illərdə magistratura pillələrini fərqlənmə diplomları ilə bitirib. Əmək fəaliyyətinə 2005-ci ildə AMEA Folklor İnstitutunda böyük laborant vəzifəsi ilə başlayıb. Sonra kiçik elmi işçi, elmi işçi, böyük elmi işçi və aparıcı elmi işçi vəzifələrində çalışıb. 2010-2013-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində akademik məsləhətçi, 2013-2025-ci illərdə isə AMEA Rəyasət Heyətinin elmi katibi vəzifələrində işləyib. Hazırda AMEA-nın Folklor İnsitutunun direktorudur.

2015-ci ildə AMEA Folklor İnstitutunda "Azərbaycan folklorunda Müdrik qoca arxetipi" mövzusunda dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, 2018-ci ildə folklorşünaslıq üzrə dosent elmi adına layiq görülüb. 2024-cü ildə "İnternet folkloru: nəzəri–metodoloji kontekst və folklorik məna yaradıcılığı" mövzusunda filologiya elmləri doktoru dissertasiyasını uğurla müdafiə edib...

“Molla Nəsrəddinin lətifələri Azərbaycan xalqı üçün emosional münasibət formasıdır. Doğrudur, bu lətifələr təkcə Azərbaycanda deyil, bütün Şərqdə məşhurdur, amma çox sevinirəm ki, UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib. Molla Nəsrədinin lətifələrinin qeyd olunan siyahıya salınması bu folklor nümunəsinin türk xalqlarına məxsus olduğunu deməyə, onu Azərbaycanın və ümumilikdə türk xalqlarının dəyəri kimi qəbul etməyə, eləcə də bu istiqamətdə planlarımıza yenidən baxmağa, türk xalqlarının ortaq abidəsi kimi yenidən araşdırmağa, müasir elmi-nəzəri yanaşmaları tətbiq etməyə imkan yaradır. Bu lətifələrin yaşadılması və gələcək nəsillərə ötürülməsi türk xalqlarının birliyinin daha da möhkəmlənməsinə şərait yaradacaq...”- söyləyir.

2023-cü ildən Xəzər Universitetində Azərbaycan humanitar təhsil sistemi üçün yeni bir fənn sahəsi olan "İnternet folkloru"nu magistratura pilləsində tədris edir. Ulakbim Dergipark Elmi platformasında bir sıra xarici jurnalların Redaksiya heyətinin üzvü və Azərbaycan üzrə təmsilçisidir. 2016–2019-cu illərdə AzTV ilə AMEA-nın birgə layihəsi olan və 60 buraxılışı efirdə yayımlanan "Elm və innovasiya" elmi-publisistik proqramının redaktoru olub...

Həssas, diqqətli, mehriban adamdır. Dinləməyi, aydın fikir yürütməyi yaxşı bacarır. Təşkilati işlərdə, idarəetmədə səriştə və bacarıqları ilə seçilir. Hər bir işdə birinci olmaq onun alın yazısıdır. Liderlik bacarıqları həm iş və həm də şəxsi münasibətlərdə ona həmişə uğur gətirir. Rəftarında mədəni, davranışında kübardır. Orijinal olmağı sevir və işlərində çox məsuliyyətlidir. Tükənməz enerjisi var, yorulmaq bilmədən çalışmağı bacarır. Məqsədinə nail olmayanadək rahatlıq tapmır. Komanda işinə önəm verir. Cəsarət onun təbiətindədir. Nadir hallarda risk etməkdən ehtiyat edir...

Deyir ki:- “Bütün müəllimlərimə xüsusi hörmətim var. Eyni zamanda bu ağır və ləyaqətli peşəni həyat amalına, əqidəsinə çevirən həqiqi müəllimlərə sayğı və ehtiramımı bildirirəm. Amma mənim üçün ən böyük müəllim, elə atam- Valeh Quliyev olub. Allah dünyadan köçən dəyərli müəllimlərimizə rəhmət eləsin. Ruhları şad olsun!”

Dürüstlüyü ilə tanınır. Qəlbi təmizdir, hiylə və məkrdən çox uzaqdır. Fikirlərini açıq şəkildə ifadə etməkdən, ürəyində nə varsa, dilə gətirirməkdən çəkinmir. Bu xüsusiyyətləri onu etibarlı və dəyərli dosta çevirib. Güclü mübarizə ruhuna və qətiyyətliliyə malikdir. Hər hansı bir çətinliyə qarşı durmaqda və problemləri həll etməkdə əzmkardır. Hissləri ilə üz-üzə qaldıqda daha da güclənir. Aktivliyinə və eləcə də təşəbbüskarlığına söz ola bilməz. Onun bu xüsusiyyətləri həm iş yerində, həm də şəxsi münasibətlərdə özünü daha aydın göstərir...

Bəli, mən folklorşünas alim, filologiya elmləri doktoru Hikmət Valeh oğlu Quliyevdən danışıram. Bu gün - aprelin 10-da 40 yaşı tamam olur. Onu bu münasibətlə təbrik edir, daha böyük uğurlar arzulayırıq...

...Nədənsə, insanların çoxu 40 yaşı yubiley kimi qeyd etməkdən çəkinirlər. Hətta bəziləri müxtəlif mistik dəlillər gətirərək, bunun insan həyatına təhlükəli olduğunu da ifadə edirlər. Amma heç bir təhlükədən söhbət gedə bilməz. Əslində bunun səbəbi nailiyyətlərin kasad, hesabat verməyə dəlillərin az olmasıdır. Hikmət Quliyev isə bu haqqı ədəbiyytımıza, folklorumuza, elmə xidmətləri ilə çoxdan qazanıb. Yubileyi mübarək olsun!..

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.04.2025)

Bu gün - aprelin 10-da paytaxt Bakıda Qətər Mədəniyyəti Günləri başlayır. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir.

Saat 15:00-dan etibarən paytaxtımızın sakinləri və qonaqları Dənizkənarı Milli Parkda, müxtəlif təyinatlı pavilyonlarda Qətərin milli geyimləri, mətbəxi, musiqi, toxuculuq və kalliqrafiya sənəti nümunələri ilə tanış olacaqlar. Həmçinin mədəniyyət günləri boyunca həmin ərazidə Qətərdən təşrif buyurmuş musiqiçilərin iştirakı ilə konsertlər keçiriləcəkdir.

Eyni zamanda, bu gün Heydər Əliyev Mərkəzində Qətər Mədəniyyəti Günlərinin rəsmi açılış mərasimi keçiriləcək. Gecədə Qətərin incəsənət ustaları və bədii kollektivlərinin iştirakı ilə geniş konsert proqramı təqdim olunacaq.

Xatırladaq ki, bundan əvvəl ölkəmizdə Qətər Mədəniyyəti Günləri 2009-cu ilin iyun ayında keçirilib.

Qeyd edək ki, 2024-cü ilin fevral ayında Qətərin paytaxtı Dohada təşkil olunan Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri dost ölkədə mədəniyyətimizin təntənəli təqdimatı ilə yadda qalıb. Azərbaycan Respublikası ilə Qətər Dövləti arasında əlaqələr iki ölkə rəhbərlərinin qarşılıqlı etimada əsaslanan dostluq münasibətləri zəminində bütün sahələrdə inkişaf edir.

Yekunda onu da deyək ki, Bakıda Qətər Mədəniyyəti Günləri aprelin 13-dək davam edəcək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.04.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Maraqlı bir fakt: demək olar hamı həyata eyni cür başlayır – heç nəylə, yada çox az bir şeylə. Amerikanın (və bütün dünyanın) demək olar bütün uğurlu adamları birinci nəsildən olanlardır. Bu o deməkdir ki, bəzi adamlar həyata heç nəylə ya da çox az bir şeylə başlamaqlarına rəğmən istədikləri hər şeyə nail olmuşdurlar.

Amerikanın ən varlı insanlarının demək olar hamısı birinci nəsildirlər. Misal üçün Bill Qeyts, Vorren Baffett, Larri Ellison, Mişel Dell, Pol Allen və s. Milyonçuların tam 80 faizi çox az pulla, qəpiksiz və yaxud da borc içində başlamışlar və Sem Voltonda olduğu kimi həyatlarını dəyişərkən 100 milyard dollarlıq sərvətə malik olmuşdurlar.

Bütün hamının orta səviyyədən yuxarı qalxa bilmədiyi halda bu insanlar zirvəyə necə yüksələ bildilər?

Tomas Stenli və Vilyam Danko “Qonşu Milyonçu” kitabında, 25 il ərzində 500 milyonçudan müsahibə götürmüş və 11 000 dən çoxunu müşahidə etmişdirlər. 

Onların hamısından, nə üçün onlarla eyni səviyyədə başlayan insanların maliyyə problemləri ilə mübarizə apardıqları bir vaxtda, onlar maliyyə azadlığı əldə edəcəklərinə bu qədər əmindirlər deyə soruşmuşdurlar. Birinci nəsildən olan milyonçuların tam 85 faizinin cavabı təxminən belə olmuşdur:”Mənim nə təhsilim nə də ağlım digərlərindən üstün olmuşdur, sadəcə digərlərindən daha çox zəhmət çəkməyə hazır olmuşam”.

Brayan Treysi / Bəhanələrə yox (Daxili intizamın gücü)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.04.2025)

İsveç Krallığının paytaxtı Stokholmdakı Müqəddəs Mixail kilsəsində (Mikaelikyrkan)  Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və “Qobustan” Azərbaycan Ziyalıları Cəmiyyəti təşkilatçılığı ilə Azərbaycan musiqisi konserti keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Komitədən verilən məlumata görə, konsertə 100-ə yaxın diaspor nümayəndəsi və İsveçin müxtəlif şəhərlərindən xarici qonaqlar qatılıb.

Açılış nitqi ilə çıxış edən “Qobustan” Azərbaycan Ziyalıları Cəmiyyətinin sədri Səadət Kərimi Qobustanın tarixi haqqında danışıb. Norveç alimi, səyyahı Tur Heyerdalın diqqətini çəkən qədim petroqliflər haqqında ətraflı məlumat verib. O, çıxışında Azərbaycan klassik musiqisinin görkəmli nümayəndələrindən bəhs edib, Üzeyir Hacıbəyli, Fikrət Əmirov, Qara Qarayev, Asəf Zeynallı və Tofiq Quliyevin bəstəkarlıq irsinin əhəmiyyətini diqqətə çatdırıb.

Türkiyəli opera müğənnisi Burcu Kuru Azərbaycan klassik musiqisinin seçilən nümunələrini ifa edib. Tamaşaçılar Üzeyir Hacıbəylinin “Arşın mal alan” operettasından “Qızlar xoru”, Fikrət Əmirovun “Sevil“ operasından “Sevilin ariyası”, eləcə də Asəf Zeynallının “Ölkəm” romansını böyük maraq və heyranlıqla qarşılayıblar. Tofiq Quliyevin “Sənə də qalmaz” mahnısı isə tədbir iştirakçılarının xahişi ilə təkrar səsləndirilib.

Höteborqdan gələn tarzən Hüseyn Nəsirli isə Səid Rüstəmovun “Oxu tar” və Vasif Adıgözəlovun “Qərənfil” kompozisiyalarını ifa edib. Onu fortepianoda Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının və Frankfurt-Mayn Ali Musiqi və Teatr Məktəbinin (HfMDK) məzunu, İsveçdə yaşayan Aynur Məlikova müşayiət edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.04.2025)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu gün Bakı İdman Sarayında artıq ənənəyə çevrilmiş Uşaq Kitab Festivalının açılışı olacaq. Bu, sayca 4-cü belə festivaldır və ayın 13-nə kimi davam edəcək.

Festival barədə bilgi almaq üçün festivalın təşkilat komitəsində təmsil olunan XAN nəşriyyatının direktoru Səbuhi Şahmursoyla əlaqə saxladıq. O, bizə aşağıdakıları bildirdi:

-“Azərbaycan Nəşriyyatlar Assosiasiyası” İctimai Birliyinin (ANAİB) təşəbbüsü ilə keçirilən festivalın təşkilatçıları Mədəniyyət, Gənclər və İdman nazirlikləri, Ailə Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi, ANAİB, sponsoru isə Express bankdır. Festivala ANAİB üzvü olan nəşriyyatlarla yanaşı, digər nəşriyyatlar da qoşula, öz kitablarını təqdim edə biləcəklər.

IV Uşaq Kitab Festivalında minlərlə kitab 90 %-dək endirimlə təklif olunacaq.

Tanınmış ədiblərin təqdimat mərasimləri, imza günləri, məşhurlarla görüşlər, şeir saatları, uşaqlar üçün nağıl və əyləncə saatları təşkil ediləcək.

Tədbirə 30-dan çox nəşriyyat öz xüsusi stendi ilə qatılacaq. Bu da onminlərlə kitabın, 100-dən çox ədibin iştirakı deməkdir.

Festivalda uşaqlar üçün intellektual master-klaslar, əyləncəli müsabiqələr, oxu saatları və səhnəciklər təşkil olunacaq.

-Festivalın təqdim edəcəyi yeniliklər barədə də mümkünsə məlumat verərdiniz.

-Festivalı digər festival və sərgilərdən fərqləndirən cəhət 3 tematik günün olmasıdır. Belə ki, aprelin 11-i festival çərçivəsində Milli Geyimlər Günü elan edilib. Məqsəd uşaqlara Azərbaycanın milli geyimlərini tanıtmaq, onlara milli dəyərləri aşılamaq və mədəni irsimizi yaşatmaqdır.

Aprelin 12-si Peşələr Günü olacaq. Məqsəd müxtəlif peşələrin önəmini vurğulamaq, uşaqları müxtəlif sahələrlə tanış etmək və bu sahələrə maraq yaratmaqdır.

Aprelin 13-ü Mənim Nağıl Qəhrəmanım Günüdür. Məqsəd uşaqlara müsbət xüsusiyyətlər aşılamaq, onların fantaziyasının genişlənməyinə kömək etməkdir.

Əlbəttə ki, fərqli və maraqlı bir festivala şahidlik edəcəyimiz şübhəsizdir. Əziz valideyinlər, uşaqlarınızı kitab bayramına gətirin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.04.2025)