Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Rejissor Elçin Ağazadə feysbuk hesabında maraqlı paylaşım edib.

O, Xocalı qurbanlarına həsr olunmuş 'Kölgəsiz Adamlar" animasiya filmi haqqında danışıb.

Bildirib ki, olduqca maraq doğuran bu layihə maddi durumdan dolayı yarımçıq qalıb, davam etdirməyə gücləri çatmır: 

 

"Dəyərli dostlar, qürur hissi ilə sizə Xocalı qurbanlarına həsr olunmuş “Kölgəsiz Adamlar” animasiya filmimizin tizerini təqdim edirəm. 

Ümid edirəm ki, yarımçıq qalmış bu layihə tezliklə tamamlanacaq. Soyqırıma məruz qalmış millətimin səsi ola biləcək bu layihə üçün əlimizdən gələni etmişik, lakin bundan artığına gücümüz çatmır.

Filmimiz bu yaxınlarda Türk ölkələri üçün animasiya filmləri tədbirində nümayiş üçün seçilib, lakin təəssüf ki, maddi imkanlar üzündən bu fürsətdən yararlana bilmədik…. 

Hal-hazırda layihəni tamamlayıb işıq üzü görməsi üçün sponsorlar və ya qrant dəstəyi axtarırıq. Ümid edirəm ki, illərdir göz nurunu bu layihəyə həsr edən rəssamlarımızın əməyi yerdə qalmaz.

 

https://www.facebook.com/share/v/pSviTwWRVgydSnuo/

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

Ramil Zeynallı, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Sumqayıtın bu ilin noyabrın 22-də şəhər statusu almasının 75 ili tamam olur. Sizlərlə Sumqayıt haqqında maraqlı faktları bölüşəcəm. 

 

Sumqayıt gənc şəhərdir, lakin buranın maraqlı tarixi var. İndiki Sumqayıtın ərazisi vaxtilə Corat sakinlərinin ixtiyarında olub. Bir çox qəsəbə sakinləri Sumqayıtın hazırkı mikrorayon və məhəllələrinin ərazisindən ya örüş, ya əkin, ya da digər məqsədlər üçün istifadə ediblər.

Maraqlı olacağını nəzərə alaraq, Sumqayıt şəhərində vaxtilə Corata aid olan ərazilərin əsl, tarixi adlarını təqdim edirik.

17-18-ci mkr. ərazisi – Umacıq

12 mkr.-42 məh. – Abdul yeri

6 mkr.-13mkr. – Möməli yeri

9 mkr. – Dağmaçı yeri

11 mkr. – Qara bəyin yeri

Sumqayıt qəbiristanlığı – Araba duzdaşıyan yer

Saraya tərəf gedən yol - Grım pirinin yeri

Superfosfat zavodunun ətrafı – Zöhrab zəmi

Asqarlar zavodunun yanı – "Ximkombinat"ın yerində – Təkə qumu

(Qumsal bir torpaq olub, 2 iri buynuz şəklində olduğu üçün Təkə qumu adlanıb)

Hacı Zeynalabdin qəsəbəsinin ərazisi – Qızıl qum

Hacı Zeynalabdin qəsəbəsində aerportun yeri - Hacağaminin örüş yeri

Hacı Zeynalabdin qəsəbəsi ilə Yaşmanın arası - Hacı Xalıqın yeri

Təzə və Köhnə Katecin ərazisi – Hacı Dərəsi

Dəmiryolunun yerləşdiyi ərazi – Abasəli zəmi

17 mkr-nun, 53-cü məh. yeri, bağlara birləşən sahə - Dovşan yatağı

17-ci mkr-dakı dayanacağın başlanğıc yeri - Təsdim (əslində Təslim deməkdir. 

Belə bir fakt var ki, monqollar Corat ərazisinə Teymurun vaxtında hücum etmiş və döyüş-döyüşə geri çəkilmişlər. 

17-ci mkr.-kı dayanacağın başlanğıc yerində məğlub olublar, ona görə də ora Təslim adlanır.)

Körpünün sol tərəfi, şoranlıq sahə - Şor yer.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzet” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Tural Əlibabayevin şeirləri  təqdim edilir.

 

 

Dənizlə söhbət

 

Susqun dəniz...

Söylə mənə, sən bu sabah,

Gördünmü onu?.. Gizlətmə, danış,

Halıma bax, ah dalınca çəkirəm ah...

Söylə bilim... Sahilinə gəlibmi O?..

Kədərini sənlə birgə bölübmü O?..

Dinmir... Susur...

Məndən öncə sevdiyimi görübsə də,

Xoşbəxtlərin xoşbəxtidir, məncə, dəniz...

Vaxt var idi bu sahildə,

Dənizdən də xoşbəxt idim...

Qucaqlaşıb sevinərdik hər ikimiz...

Sevgimizi bölüşərdik...

Sevilərdik...

Sevişərdik...

Döydükcə dalğalar sahili,

Coşduqca yayın küləyi.

Daha da möhkəm sarınardıq...

Hiss edərdik bir-birini...

Mən onu, o da məni...

Günümüzə rəng qatıb da,

Sevgimizi yaşadıqca,

Qoyardım mən üç nöqtəni...

Nöqtələrin üçündə də,

Sirli mənalar dolaşar...

Eşqim alovlanıb daşar...

 

Sevgi nəğməsi

 

Uzaqda döyünür sənin ürəyin,

Hiss etdim ritmini yaxınımda mən.

Qalıb xatirimdə gülüşün, səsin,

Oxudum sevgini sirli gözlərdən.

 

Süzdüm qamətini, uca boyunu,

Möhtəşəm rəsmisən sən təbiətin.

Çiçəklə bəzədim gələn yolunu,

Sözümlə bəzəndi sevən ürəyin.

 

Sirli nağılısan yanar eşqimin,

Yanıb alovlanır hər səhifəsi.

Qəlbim dediyini yazan qələmin,

Birinci sözüsən - sevgi nəğməsi.

 

Şuşa

 

Qədim şəhərimiz olan Şuşanın 

270 illiyinə həsr olunur

 

İllər öncə bina etdi Pənah xan,

Qarabağın baş tacıdır bu məkan.

Qorudu mərdanə həm İbrahim xan,

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

Cəsarət rəmzidir qəhrəman şəhər,

Yetirib dahilər, böyük alimlər.

Var qədim abidələr, qədim məscidlər,

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

Şəhid heykəlidi bu sarp qalalar,

Amansız hücumlar etmiş yağılar.

Hər  bir qayasında tarixlər yaşar,

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

Dilbər bir guşədir, mədəniyyət ocağı,

Yayılardı Cıdıra Xan əminin sorağı.

Suyu canlara məlhəm həmin İsa bulağı,

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

"Şuşasız Qarabağ yox!" sözü dillərdə əzbər,

"Qarabağsız Azərbaycan yoxdur!" -

            demiş Ulu Öndər.

Sənət məbədidir Qafqazda gözəl şəhər,

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

Sədalanır muğam üstdə Natəvan qəzəlləri,

Vəsf edir gözəlləri Vaqifin şeirləri.

Bu yurddan ilham almış Üzeyir bəstələri,

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

Dağlar əzəmətlə verib baş-başa,

"Dəmir Yumruq" gücü ilə başladı Haqq savaşa.

Zəfər məqamı oldu azad olan gün Şuşa!

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

Qələbəni həkk etdi tarixə Baş Komandan,

Qürurla söylədi: "Əziz Şuşa, Sən azadsan!"

Daim bayram sədası gələcəkdir Şuşadan,

Yeni bir həyata başlayır Şuşa!

Zəfərli sevincini yaşayır Şuşa!

 

Müəllimdir həmin 

müqəddəs insan

 

Şeiri ilk müəlliməm, mərhum Xavər Məmmədovanın ruhuna ithaf edirəm

 

Qələm tutub, oxumağı öyrədən,

Şagirdinə məhəbbətin bəsləyən.

Qızıl ömrü bir şamtəki əridən

Müəllimdir həmin müqəddəs insan.

 

Vaqif olubq hər bir elmin sirrinə,

Taparıq yol bilik xəzinəsinə.

Yox dünyada bənzəri zəhmətinə,

Müəllimdir həmin müqəddəs insan.

 

Vətənə məhəbbəti öyrənmişik onlardan,

"Ana" kəlməsini oxutdu Əlifbadan.

Həyat yolumuza çilər parlaq nurundan,

Müəllimdir həmin müqəddəs insan.

 

Xoş soraq alanda yetirməsindən,

Dağa dönər qəlbi onun sevincdən.

Dolar gözü ötən xatirələrdən,

Müəllimdir həmin müqəddəs insan.

 

Yetişdirər Vətənə layiq övladlar,

Usanmaz işindən, böyük zövq alar.

İllərin sınağında saçın ağardar,

Müəllimdir həmin müqəddəs insan.

 

Heç vaxt unudulmaz ötsə də illər,

Dəyişsə də dünyasın, qalar yadigar izlər.

Ruhuna sayğıyla rəhmət dilənər,

Müəllimdir həmin müqəddəs insan.

 

44-cü gün

 

Qəbul oldu anaların duası,

Eşidildi şad ruhların sədası.

Otuz illik ağrıların acısı

Bitdi o gün, həmin 44-cü gün,

Zəfər sorağıdır həmin şanlı gün.

 

Mətin oldu Azərbaycan əsgəri,

Darmadağın oldu düşmən səngəri.

Ürəklərin dərdi-qəmi, qəhəri,

Getdi o gün, həmin 44-cü gün.

Zəfər sorağıdır həmin şanlı gün.

 

Tab etməyib səngərlərdən qaçdılar,

Təslim olub, ağ bayraq ucaltdılar.

30 ildə qurulan sədd, hasarlar,

Çökdü o gün, həmin 44-cü gün,

Zəfər sorağıdır həmin şanlı gün.

 

Qəlbi Vətən, eşqi Vətən igidlər,

Qaya kimi öndə bitən igidlər,

Cənnət adlı nur məkana şəhidlər,

Köçdü o gün, həmin 44-cü gün,

Zəfər sorağıdır həmin şanlı gün.

 

Yumruq oldu, vardı xalqın inamı,

Həsrət ilə gözləyirdi məqamı.

Əldə bayraq sevinclərlə bayramı

Etdi o gün, həmin 44-cü gün.

Zəfər sorağıdır həmin şanlı gün.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı oxucularını adətən şeirləri ilə tanınan Vəfa Mürsəlqızının prozası ilə tanış edəcək. Onun növbəti hekayəsi də yəqin ki,  marağınıza səbəb olacaq.

 

 

Hava küləkli idi. Həmişə küləkli günlərdə qəmgin olurdu. Başqa günlərdə də qəmgin olurdu, amma külək onda nəsə qəribə bir hüzn oyadırdı. Restoranın qarşısında həmişəki kimi çoxlu maşın və adam toplaşmışdı. Məhərrəmlikdə toy olmurdu, orucluqda isə toy edənlərin sayı kəskin azalırdı. Bu gün işə tez gəlmişdi. Adətən, işə düz vaxtında gələrdi, nə gec, nə də tez. Darısqal, yarımqaranlıq, nəm bir evin zirzəmisində kirayədə qalırdı. Bura otaq deməyə adamın dili dönmürdü. Camaat arasında xruşşovka adlanan, sovet dönəmindən qalma beşmərtəbəli evin zirzəmisini hansısa diribaş sakin suvayıb otaqfason bir şey təşkil etmişdi. Hərdən ona elə gəlirdi ki, yaşadığı ömür də ona bir növ kirayə verilib. Avtomobil, mənzil və başqa şeylər kimi. Yox, o, Allahın ona əmanət ömür verməsi barədə uzun-uzadı dini mülahizələr yürüdəcək hövsələdə deyildi. Eləcə ən loru şəkildə ömrünü kirayə yaşadığını düşünürdü. Ona görə də ömrünü belə səliqəsiz şəkildə xərcləyirdi. Necə ki adam kirayə mənzilin suvağı qopmuş divarlarına, xarab olmuş su kranına biganə şəkildə “əh, mənim deyil ki” deyərək münasibət bəsləyirdisə, o da öz ömrünə eləcə yanaşırdı. İndi yadına düşdü ki, deyəsən, heç zaman geniş, işıqlı, təmirli ev arzulamayıb. Arzular, əslində, ümidlərdən doğulur. Yəni əvvəlcə adam nəyəsə ümid edir və başlayır arzulamağa. Düzdür, zamanla insan arsızlaşır və arzular da başlayır böyüyüb hüdudunu aşmağa. Lap keçəlin padşah qızını almaq arzusuna dönür. Onun ümidi olmamışdı deyə, arzusu da yox idi. Köhnə pencəyinə büründü. Payız pencəyin mümkün olan bütün açıq hissələrindən onun bədəninə dolmağa çalışırdı. Həyətdə iki yekəpər kişi durmuşdu. Restoranın müdiri ilə nəsə danışırdılar. Görünür, toy gününün vaxtını təyin edirdilər, çünki müdir telefonunun ekranında təqvimə baxıb nəsə hesablayırdı. Sakitcə onların yanından sivişib içəri girdi. Şəlalə dönüb təəccüblə ona baxdı.

– Buy, Camal nə tez gəlmisən?

Şəlalə arıq, qara arvad idi. Qabyuyan işləyirdi. Pis adam deyildi. Bir az çoxdanışan idi, vəssalam. Şəlalənin öz keçmişi haqqında danışdıqlarını, bəlkə, üst-üstə iyirmi dəfə eşitmişdi. Şəlalə vaxtı ilə çox gözəl olduğunu, yaxşı vəzifədə işlədiyini, hətda evində qulluqçu saxladığını da deyirdi. O inanırdı. Çünki həyatda daha betər hadisələr görmüşdü. Keçib masanın arxasında oturdu. Saat beşə on beş dəqiqə işləyirdi. Saat beşdə Sünnət toyu başlayacaqdı. Demək, onun işinin başlamasına hələ qırx beş dəqiqə vardı. Başını masanın üstünə qoydu. Axşam yenə Nərgizlə dalaşmışdılar. Gecə yaxşı yatmamışdı. Evdəki gərginlik həmişə birtərəfli olurdu. Çünki Nərgiz heç vaxt ona cavab qaytarmırdı. Adətən, o, evə içkili gəlir və Nərgizi sıxışdırmağa başlayırdı. Söyürdü, acılayırdı, bəzən də yumruqlarını işə salırdı. Bir-iki dəfə qadını buz kimi havada çölə də atmışdı. Nərgiz heç yerə getmirdi. O yaxşı başa düşürdü ki, Nərgizin getməməsinə səbəb getməyə yerinin olmaması deyil. Hər halda, bu gen dünyada bir qadın üçün yer tapılardı. Bu qadına qarşı hiss etdiklərini təsvir edə bilmirdi. Bu qadını sevirdisə, o zaman niyə gününü qara edirdi, yox, sevmirdisə, niyə onunla bərabər idi? Acmışdı. Stola göz gəzdirdi. Bir tərəfdə bir-iki boşqab pendir, göyərti və süfrədən qayıtmış bildircin kababı vardı. Ürəyi sancdı. Həmişə bildirçinlərə yazığı gəlmişdi. Başa düşə bilmirdi ki, dünyada yeməli bu qədər heyvan, bitki və quş olduğu halda niyə insanın gözü bu balaca, çəlimsiz, yazıq quşcuğaclara düşür. Ömründə bircə dəfə də yeməmişdi bu fağır quşun ətini. Ona elə gəlirdi ki, əgər bildirçinlərin seçim hüququ olsaydı, hər şeyə rəğmən, Allah-təaladan onları qarğa yaratmasını arzu edərdilər. Bir də bu toy məntiqi ona çatmırdı. Əşi, bir qız bir oğlanı sevirsə, bu boyda həngaməyə nə lüzum var?..  Eləcə gedib evlənsinlər və yaşasınlar da. O yaxşı bilirdi ki, toya çağırılan üç yüz, beş yüz adamın içərisində vur-tut beş-on adam səbəbkarların xoş gününə həqiqətən sevinir. Gözləri yol çəkdi. Dəhşətli dərəcədə içmək istəyirdi. Amma özünü saxladı. Bir azdan onun növbəsi gələcəkdi.

Evlərində həmişə, demək olar ki, anadan olandan içki və içkili adam görmüşdü. Atası içən idi. Nəinki içirdi, necə deyərlər, lap küpünə girirdi. Tez-tez dava-dalaş olurdu evdə. Anasını həmişə atasından çox istəmişdi. Sonra bir gün anası öldü. Qohum-əqrəba indi də atasının evlənmədiyini, həyatını ona həsr etdiyini danışırdı. Amma bircə o bilirdi ki, evdə atasının varlığıyla yoxluğu bilinmir. Evlənməyə qalanda isə, evlərinə tez-tez cürbəcür qadınlar gəlirdi. Bu qadınlar gecə onun atası ilə bərabər, anasının yatağında yatırdılar. O isə qonşu otaqda ağlayırdı. Beləcə böyüdü, universitetə daxil oldu və sevdi.

Qız ondan bir kurs aşağıda oxuyurdu. Qaragöz, şən, diribaş bir qız idi. Adı da Gülşən idi. Heç özü də bilmirdi ki, Gülşənlə harda, nə zaman yaxınlaşıblar. Gülşənin bir rəfiqəsi vardı. Sonaxanım idi qızın adı. Sonaxanımı yetişmiş qovuna bənzədirdi həmişə. Qızın qabarıq sinəsi, dolu bədəni, gözəl üzü vardı. Əlbəttə ki. Gülşəndən çox fərqli və gözəl idi. Amma o, Gülşəni sevirdi. Sonaxanım bakılı idi. Gülşən isə Sabirabaddan gəlmişdi oxumağa. Rəfiqə olsalar da, qızlar kəskin fərqlənirdilər. Əslində, Sonaxanım Gülşənə nə qədər yaxın görünsə də, bütün hərəkətləri və davranışları ilə fərqli olduğunu göstərməyə çalışırdı. Üstünlüyünü, şəhər qızı olmasını vurğulayır və hətta Gülşəni hər mümkün fürsətdə əzirdi. O, kişi intuisiyası ilə başa düşürdü ki, Sonaxanım ona diqqət yetirir. Bəlkə də, Sonaxanım, sadəcə, Gülşənin acığına ona maraq göstərirdi. Bir bazar günü Sona zəng vurub onu atasıgilin Novxanıdakı bağ evinə dəvət etdi. Sonanın dediyinə görə, uşaqlar da bağa yığışacaqdılar. Özü də bilmədi niyə ürəyinin dərinliyində Sonanın bu uşaqlar haqda dediklərinə inanmadı. Sürücülük vəsiqəsi vardı, amma maşını yox idi. Məhlə uşaqlarından birinin maşınını götürdü. Jiquli markalı köhnə avtomobil bağ massivində irəlilədikcə sanki bədənində qarışqa gəzirdi. Bu aralar Gülşəni də, keçmişdə baş verənləri də, gələcəkdə baş verəcəkləri də unutmuşdu. Eləcə uçurdu, Sonaxanıma sarı uçurdu. Gündüzdən uşaqlarla kafedə bir az içmişdi. Beynində Sonanın kaman qaşları, çoxmənalı baxışları və sinəsi dolanırdı. Gülşənin məsum üzü də bu xəyalın arxasından arabir görünub itirdi.

Bağ evini gec tapa bildi. Gəlib çatanda saat doqquza işləyirdi. Günəş yavaş-yavaş əyilirdi. Dənizdən əsən sərin külək adamı ətri və təravəti ilə bihuş edirdi. Bir-birinə sıxılmış bağlar, meynəliklər, sahil qumları batmaqda olan günəşin şəfəqlərində çimirdi. Bağı birtəhər tapdı. Darvazadan içəri girəndə həyətdə hökm sürən sakitlikdən zənnində yanılmadığını anladı. Sonaxanım içəridən qaça - qaça çıxıb ona yanaşdı. Əynində qarışıq rəngli, göy qurşağını xatırladan sarafan vardı. Sarafan nazik idi və qızın bütün bədəni, demək olar ki, kölgə şəklində hiss olunurdu. Uzun, qıvrım saçları başının ortasında sancaqlanmışdı. Camal arzu olunduğunu anlayan kişi hiyləgərliyi ilə soruşdu:

– Uşaqlar hanı bəs?

– Uşaqlar gəlib çıxmadılar. Zəfərə demişdim, Narıngülə də. Gülşən heç. Xazyaykası onun keşiyini bərk çəkir. Bu vaxt çölə-bayıra buraxmaz. Maması bərk-bərk tapşırıb. Yenə də Gülşəni əzmək həvəsi vardı qızın danışığında. Sonra sanki səhvini anladı. Bu anda Camalın Gülşənə olan hisslərini yada salmaq lazım deyildi. Qız süzgün gözlərini oğlanın enli sinəsinə dikib gülümsündü.

– Əşş, uşaqlar nəyinə lazımdı ey sənin. Mən varam da. Otur çörək yeyək, acından ölürəm.

Sonaxanımla yedikləri kotlet, qarpız yadında idi. Bir də şərab içdilər. Qızın belə sərbəst, rahat şərab içməsi ona hətta xoş da gəldi. Beyni dumanlı idi. Bir də Sonanın dəniz qumu və fransız ətri verən saçlarını, yumşaq bədənini xatırlayırdı. Gözlərini açanda Sonaxanımla eyni yataqda yatmışdı. Qızın uzun, buruq saçları yatağa dağılmışdı. İlk hiss etdiyi şey peşmançılıq oldu. Duman dağılmışdı, onun üçün həyatda müqəddəs olan nə isə sanki sınıb yatağa tökülmüşdü. Bu qırıqlar ona batır, onu narahat edirdi. Telefonunu açdı ki, saata baxsın. Saat dördə on beş dəqiqə işləyirdi. Axşamdan bəri səssizə qoyduğu telefona on səkkiz mesaj, otuz iki zəng gəlmişdi. Zənglər də, mesajlar da Gülşəndən idi. İçini gəmirən peşmanlıq hissi içərisində sabah sevdiyi qıza nə deyicəyini, bu işlərin nəylə bitəcəyini, Sonaxanımın bundan sonra onun həyatında hansı rolu oynayacağını düşünməyə başladı. Qalxıb vanna otağına keçdi. Su şırnağı başından aşağı süzüldükcə yüngülləşirdi. Gülşəndən hər şeyi gizlətməyə qərar verdi. Hamamdan çıxanda telefonu yenidən zəng çalırdı. Özünü telefona çatdırana qədər Sonaxanım artıq telefonu açmışdı. Yəqin ki, qız gecənin bu vaxtı sevgilisinin telefonuna nə üçün rəfiqəsinin cavab verdiyini anlamağa çalışırdı. Bir anlıq çaşqın halda otağın ortasında dayanmış Gülşəni görürmüş kimi oldu. Sonaxanımın son cümləsi ox kimi beyninə sancıldı:

– Gecənin bu vaxtı neynillər ki, Gülşən, yatmışdıq.

Özünü otağa atdı, telefonu Sonanın əlindən qapıb qulağına apardı. Son eşitdiyi Gülşənin hıçqırıqları oldu. Tələsik geyinib bayıra qaçdı, Sona da onun ardınca yüyürüb son anda maşının arxa oturacağına otura bildi. Elə həyəcanlı idi ki, Sonanın maşında olub-olmamasına da fikir vermədi. Bircə şey düşünürdü, şəhərə tez çatamaq. Ancaq indi etdiyinin necə mənasız, necə axmaq bir şey olduğunu və bəlkə də, bu gün bütün həyatını dəyişdiyini başa düşürdü. Yol bitmək bilmirdi. Yalnız döngələrdən birini dönəndə ona elə gəldi ki, yol qəfil qurtardı. Nə olduğunu anlamadan uçduğunu hiss etdi. Sonanın qışqırığı, sınan şüşələrin cingiltisi və eniş...

Xəstəxanada qəzadan bir həftə sonra özünə gəldi. Sol ayağının baldır sümüyü xıncım-xıncım olmuşdu. Boynu sınmışdı, beyni silkələnmiş, daxili orqanları zədələnmişdi. Sona qəzada ölmüşdü.Yarım ilə yaxın xəstəxanalarda qaldı, atası bir dəfə də yanına gəlmədi. Qohum-əqrəba da eləcə. Xəstəxanadan yarımcan çıxdı. Qaraciyəri zədəli, sol ayağı qüsurlu, üzündə dərin bir yara izi vardı. Axırıncı kursda imtahanları vermədi, ümumiyyətlə, universitetin həndəvərinə də hərlənmədi. Bir-iki dəfə Gülşənin nömrəsini yığdı. Amma görünür, qız nömrəni dəyişmişdi. Bu vəziyyətdə, yəni işsiz, evsiz, iş qabiliyyəti olmayan bir adam hansısa sevgidən, necə danışa bilərdi?

Bu işi ona dostlarından biri tapmışdı. Kloun işləyirdi. Saat hesabı sünnət toylarında, ad günlərində təlxəklik edirdi. Atası evi satıb pulunu tapdığı küçə qadınlarından biri ilə yemişdi. İndi onun harda olduğunu bilmirdi. Özü isə kirayə tutduğu zirzəmidə onunla yaşayırdı. Təsadüfən tanış olduğu, keçmişi ilə əlaqədar heç nə bilmədiyi o qadınla. Nərgizin keçmişindən heç zaman arxayın olmamışdı. Xüsusən başına gələnlərdən sonra bütün qadınlardan zəhləsi gedirdi. İnanmırdı, etibar etmirdi. Amma Nərgiz, deyəsən, doğrudan da, onu sevirdi. Demək olar ki. hər gün evə sərxoş gəlir, içəri girən kimi də ağlına gələn ilk fikir Nərgizin ona xəyanət edə biləcəyi ehtimalı olurdu. Qapıdan girən kimi günahı oldu-olmadı, ona sığınmış, bəlkə də, həqiqətən onu sevən bu qadını döyürdü. Üç il idi bir yerdə idilər. Nərgiz bu üç ildə bir dəfə də şikayət eləməmişdi həyatından. Acıq eləməmişdi, onu qınamamışdı. Əksinə, həmişə döyüləndən sonra ona qısılır, Camal, sənin qızıl kimi ürəyin var, içmə də, nolar, deyirdi. Ona elə gəlirdi ki, Gülşən onun bütün həyatını, uğurlarını və gələcəyini özü ilə aparıb. Gülşəndən başqa qadın sevə bilməz, yaşadıqları da elə-belə, ötəri hisslərdir. Nərgizi isə sevmək üçün yox, sadəcə, sahibsiz, yazıq olduğu üçün yanında saxladığını düşünürdü. Kim idi Nərgiz? Onun sevgisinin tör-töküntüsü ilə doyan, kifayətlənməyə məcbur olan biri. Ərdən boşanmış, tək yaşamış, kim bilir, ona qədər nə oyunlardan çıxmış bir qadın. Gülşənlə müqayisəyə belə gəlməyən bir qadın. Niyə sevirdi onu bu gözəl və yazıq qadın?.. Nəyini sevirdi? Ona həmişə elə gəlirdi ki, göstərdiyi qayğı Nərgizə çoxdur. Nərgizi tumarlamaq olmaz, onu tərfiləmək olmaz, ayağı yer alar. Qudurar, ona xəyanət edər.

Banket zalına girəndə həmişəki kimi səntirlədi. Adətən, təlxək gərək girəcəkdə səntirləyəydi və hətta yıxılaydı da. Qırmızı ağzı, ağappaq sifəti ilə təzad yaradırdı. Uşaqlar bir anda onu dövrəyə aldılar. Əzbərlədiyi mətni mikrofonla oxumağa başladı. Toyu olan uşaq stulda oturmuşdu. Məzəli səslə uşağın valideynlərini çağırdı. Rayon adamına bənzəyən kişi və uzun, tünd-mavi paltar geyinmiş qadın ona yaxınlaşdı. İkinci dəfə səntirlədi, amma bu dəfə ssenaridən kənar. Uşagın anası Gülşən idi. Gülşən dəyişilmişdi, gözləri çuxura düşmüş, üzü uzanmışdı. İllərlə xəyalında yaşatdığı məsum qız yorğun, üzgün bir kənd qadınına çevrilmişdi. Özündə güc tapıb köhnə hisslərinin üstündəki qalın toz təbəqəsini ufurmək, hisslərini alovlandırmaq istədi. Başa düşürdü ki, bundan sonra onun hissləri heç kimə gərək deyil. Bu qadın ölsə də, yanındakı qara, bığlı kişini tərk etməz. Sadəcə, sevə bilmək qabiliyyətini yoxlayırdı. Amma alınmadı. Təəccüb içində kəşf etdi ki, qadın haqqında düşünən kimi xəyalına Nərgizin fağır, cazibədar, əsmər çöhrəsi gəlir. Bu arıq, qayğılı kənd qadınını sevə bilməzdi. Doğma heç nə qalmamışdı Gülşənin simasında. İçində nəsə qırıldı. O gecə, Sonaxanımla özünü bir yataqda gördüyü gecə də belə olmuşdu. Qrimlənmiş üzündəki iri gözlərindən yaş axmağa başladı. Bulanıq su sürüşkən yanaqları ilə üzüaşağı axdıqca balaca bəy təəccüblə ona baxırdı. Tamaşa sona çatmaq üzrə idi. Reqlamentə uyğun işini görmüşdü. Zaldan çıxdı. Ürəyi sancırdı. Fikirli addımlarla restorandan uzaqlaşdı.Yolu yarılayanda yadına düşdü ki, üzündəki qrimi yumayıb. Yanaqlarında göz yaşlarından qalan kirli izlər, dodaqlarında isə təbəssüm. Yolun ortası ilə bir kloun addımlayırdı, ovcunda bu axşam qazandığı pulu vardı. Yorğun gözlərini bir anlığa yumdu. Gülşənlə vidalaşmaq istədi. Çox illər əvvəlki simanı, hər gecə yuxusuna girən, hər səhər xatırladığı simanı onca dəqiqədə unutmuşdu. Gözlərini yuman kimi ağlına Gülşənin əvəzinə bayaqkı yad qadın gəlirdi. Birdən-birə Nərgiz üçün darıxdığını hiss etdi. Üç ildə ilk dəfə Nərgizi sevdiyini dərk elədi. İçində bir ümid pöhrələnirdi. Hiss edirdi ki, hər şey yaxşı olacaq. Yalniz indi yadına düşdü ki, Nərgizlə nişan üzükləri yoxdur.

Qaranlıq döngədən keçib üzündəki qrimə, əcaib görünüşünə məhəl qoymadan sahildəki dükanlardan birinə girdi. Ovcunda tutduğu əlli manatı satıcı qıza verib gümüş üzüklərdən birini aldı.

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

 

 

-

        

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında Rəşad Abidoğlu qarşınızda öz lirik “İlişib qalmısan kirpiklərimdə” sətirləri ilə başlayan şeiri ilə dayanır.

 

 

***

İlişib qalmısan kirpiklərimdə,
Nə süzülə bildin, nə düşə bildin.
Nə mənim eşqimdən əlini üzdün,
Nə də ki, qəlbimə yerləşə bildin.

Allaha yalvarıb, tövbəkar oldun,
Tanrı şahid oldu acı taleyə.
Puç olan sevgiyə səbəbkar oldun,
Kəsdin ümüdümü üzü qibləyə.

Bilmirəm dərdimin carəsi nədir,
Bilmirəm sevirsən, nifrət edirsən?
Bəzən də can alan baxışlarınla
Məni intihara dəvət edirsən.

Qacırsan eybi yox, qac uzaqlara.
Xəyalım axtarıb səni tapacaq.
Məni qərq etdiyin qəm dəryasına,
Bu axşam mənimlə günəş batacaq.

Deyəsən, ağlımı itirirəm mən.
Titrəyir ruhumun əli əlində.
Qayıt ürəyimə havalanmamış,
Sonra qalacaqsan dəli əlində.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı gənc yazar Banu Muharremin “Yazıstan” essesini təqdim edir. 

 

İnanmadan yaşamaq olmur. 

Biz sabaha planlar  qurarıq.

Amma  hava proqnozu heç  yanılmaz bəzən. 

Yağmur, fırtına, qara buludlar çıxar. Planlarımız suya düşər. Ən çox xəyallarımız islanar. Ertəsi gûn yuxudan oyanarıq, görərik ki, hava çox gözəldir. Hər şey yolunda, hər şey qaydasında. Dünən dünəndə qalıb, bu gün bu gün kimi davam edir.

Mən gözlərə inanaram. Sözlərə yox, hisslərə, amma bəzən heçnədən hər şey gözəl ola bilər.

Nədir bunun açıqlaması, bilmirəm. Anlaya bilmirəm. Amma deyəsən həyat özünü bizə bağışlatmağa çalışır. 

Əgər hər şey çox  pisdirsə nə itirərik ki?! 

Sirr cahiliyik hamımız.

Bəzən sadəcə inanın. Ya bir gün yağış sizə yaxşı gələcək, ya da  yağışın altında yaşadıqlarınız.

İnanmadan yaşamaq olmur.

Həyat doğru içində yalan yuxudur. O yuxular   ağ və qara rəngdən ibarət  deyil, çalarlarla  doludur.

Həyat sevgi ilə rəngarəng ola bilir. İnanmaq isə  o sevginin ən parlaq narıncısıdır. Portağal rəngi kimi.

İnsan necə sevər bilirsiz? 

Səhərlər  təndirdən təzəcə bişib çıxmış çörək qoxusu gələr, qoxusunu sevərsən. Qoxlayarsan, burnundan, sevərsən.

Suyun bir şırıltılı axışı olar, üsul-üsul. Dinləyərsən, qulağından, sevərsən.

Qışda üşüyüb qalın bir jaket geyərsən, kürəyinə istilik gələr.

İsinərsən, əllərindən, sevərsən.

Qürub çağının bir rəngi vardır - qıpqırmızı. Ürəyinin içi o rəngə boyanar. Gözlərindən, ürəyindən, sevərsən!

Sevgi ən gözəl uydurmadır - İnanın!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi yazar Xoydan Əmin Hacılıdır.

 

Əmin Hacılı

Xoy

 

 Bir xətt çək yol olsun

Bir xətt çək yolun üstünə.

Dönüş yolu olsun

Sus və dinlə.

Səsimi tanıyırsan

Səsimi səslər arasında

Hüznümü tanıyırsan

Sevinc gülüşləri arasında.

Yola düşdüyümdə unutmağını tanıyırsan

Qabağımı alınca keçmişə dönəcəyimi.

Bir şeylər bilirsən haqqımda

Bir şeylər bilirsən sənə baxınca.

Səsimi tanıyırsan örnəyin

Hüznümü oxşayırsan gözlərindən

Utanınca

Bir xətt çək yol olsun

Sürmə göz yaşının xəritəsini

Çəkir ovurdlarında.

Bir xətt çək dönüş yolu olsun

Sürmə səsini susdurar

Yahmaladığında

Sus və dinlə.

“Musiqi səsini eşitməyənlər üçün rəqs edənlər dəlidirlər”

Deyən filosofa Ambiyansdan danış

Yarpaq necə saralırsa

İnsan necə saralırsa

Sarı necə yaraşırsa yolu əzbərdən bilən bir qadına

Bunların səsini döşündə saxla

Sonra bir xətt çək

Yol olsun

Sən əzbərə get

Bir xətt çək dönüş yolu olsun

Mən naşıca gəlim ardınca

Sus və dinlə.

 

Sürmə göz yaşının xəritəsini çəkir ovudlarında...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

 

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

SUAL

"Uca dağ", “Xəfif meh", "Yaşıl", "Xəyal", "Əbədi"... – Əkbər bəy, bu sözlərdən istifadə edərək bizlərə poetik tüllü, zərif bir cümlə bəxş etmənizi istəsək, xahişimizi yerinə yetirərsinizmi? Böyük həvəslə o cümləni  gözləyirik.

 

CAVAB

Olmağına olar, o sözlərdən toxunmuş cümlə olar, hətta bir bənd şeir də olar)... ancaq bu bir qədər texniki həll olacaq yəqin.)

Buyurun:

 

Uca dağ başına teyləndi xəyal,

Xəfif meh sanaraq ötürdü dağlar...

Yaşıl vadilərdə saralan yarpaq,

“Əbədi can” yoxdur deyibən ağlar...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Tribuna rubrikasında tanınmış yazar, pedaqoq və naşir Şəmil Sadiqin “Elm və Helm” məqaləsini təqdim edir.

 

Bir gün Şamda dini təhsil alan bir gənc alim müəlliminə deyir ki, məncə, mən dini bilgiləri yetərincə aldım, icazənlə gedim, Təbrizimə, elimə, obama xidmət edin. Müəllimi etiraz edir, deyir, oğul, sən elmi öyrənmisən, amma helmin yoxdur, bir az da qalmalısan. Gənc razılaşmır, getməli olur. Dönür Təbrizə. Bir məsciddə mollanı dinləyəndə görür ki, yanlış danışır, müqəddəs kitabı təhrif edir. Dözmür, etiraz edir. Molla görür ki, vəziyyət ağırdır, el içində biabır olacaq, deyir, ey camaat, bu məxluq, bizi parçalamağa gəlib, təfriqə yaratmaq istəyir, bölücülüklə məşğul olur. Rədd edin burdan bunu. Camaat da fətvaya əməl edib, bu gənc alimi döyə-döyə qovurlar. Gənc dönür Şama, yenidən təhsilini davam etdirir. Beləcə, helmi də öyrənir, qayıdır Təbrizə! Yenə həmin məscidə gedir və mollanı dinləyir. Sonda durub mollanı xeyli tərifləyir və deyir ki, filan şeyx dedi ki, Təbrizdə bir molla var, o Allahın xoş bəndəsidir, kimdə ondan bir tük olsa, cənnətlikdir. Camaat düşür mollanın üstünə və yolurlar. Beləcə, ustaca qisasını almağı bacarır. 

Bəzən təkcə elm dada yetmir, helm daha çox işə yarayır!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik Qiraət rubrikasında istedadlı gənc şair, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Gənclər sektorunun müdiri Fərid Hüseynin şeirləri həftəsidir. İlk olaraq “Onurun şeiri” şeiri təqdim olunur.

 

 

 

ONURUN ŞEİRİ

 

Paytaxt ayağıyla tələsir hamı:

Biri kefə qaçır, biri kinoya,

Qarışqa səfinə düzülüb indi

Mən də yollanıram isti yuvama.

Şeytan üzərimə torun atmamış,

Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.

 

Qədəh gecələri çağırır məni,

Nəfsin üzü gülür telefonumda.

Birisə yarımçıq arzularına

Nöqtə təklif edir günün sonunda.

Razılıq qanına əlim batmamış,

Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.

 

Sədd aşantək aşıb işıqforları

Bəxtimi tıxacda hər gün söyürəm,

Evə gecikəndə zəngi basaraq

Ən dadlı röyasın yarı bölürəm.

Şirin yuxusuna haram qatmamış,

Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.

 

Baxıram yataqda yatmış uşağa,

Görürəm üzündə gülüşü yatıb,

Dodaqlar aralı, uzalı qalıb,

Mənə pay olmayan öpüşü yatıb.

Peşmanlıq günümə zəhər qatmamış,

Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.10.2024)