“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində bu gün nəsr vaxtıdır, sizlərə Sadiq Qarayevin “Bağbanın hekayəsi” adlı hekayəsi təqdim edilir.                                                            

 

         – Hasarların diblərini də dərmənlayarsan ha, qarışqa-zad olur! – ayağını ayağının üstə aşırıb çay içə-içə telefondakı prikollara baxıb gülən, hərdən də onunla dindən, halallıqdan danışan, keçəl, ağ buxaqlı adam dilləndi. İstədi desin ki, şərtdə hasarın dibi yox idi, amma gözünün önünə daxmasının günü-gündən genişlənən çatları gəldi, bir də gördüyü işdən alacağı əlli manat... Bir xeyli susandan sonar başı ilə razılaşdığını bildirdi... Min beş yüz düzəldib öz həyətində yeni ev tikməyə mane olan, üç-beş kubik hörüləndən sonra gəlib uçurdan dəstənin başçısı, balcaboy, arıq, qarasifət, tülkügöz, at mədəli məmura rüşvət verməliydi... Hesabladı ki, əllinin iyirmisini xərcləyər, otuzunu yığar... Əlli dəfə bu cür iş düşsə, tikintiyə icazə ala bilərdi...

         İş qurtaranda, keçəl, ağ buxaqlı adam sözünün üstündə durmadı, israfçılığa, qənatə, halallığa aid xeyli "ibrətamiz" misallar gətirib mübahisə elədi, otuz manatdan artıq bir qəpik də vermədi…

         Ordan ayrılanda qolları yanına düşmüşdü, susuzuluqdan da yanırdı. Yolüstü çay içmək istədi. Qarşısına çıxan kafeyə döndü. Dedilər, burda tək çay verilmir, gərək yemək də yeyəsən. Həyətdəki ağacların altında səliqəli, ağ süfrəli masalarda yer də yox idi... Nəhayət, boynundan adı, soyadı, vəzifəsi asılmış biri yaxınlaşıb, küncdə ona yer göstərdi... Limonlu çaydan dalbadal üç armudu stəkan içdi, utanmasa üç stəkan da içərdi. Öz-özünə düşündü ki, yox, hələ bu dünyada yaxşı insanlar  var, dünya ona görə dağlımır...

Sərin meh əsirdi, süfrəyə qoyulmuş qozdan, badamdan, şirniyyatdan yeyə-yeyə dincəlir, kök, bəstəboy, dörddodaqlı qadının oxuduğu ara mahnılarına heyranlıqla qulaq asırdı. Müğənni qadın masalara yaxınlaşıb başını əsdirir, adamlar üçdən-beşdən əllərinə gələni verib könlünü xoş edirdilər.

Ona yaxınlaşanda arxa tərəfdki masadan gülüşmə səsləri gəldi, çönüb baxdı. Onlar idi, ev tikməyinə  imkan verməyən, üst-üstə hördüyü daşları təpikləyib uçuran "alçaq könüllü" adamlar… Masalarının üstündə barmaq qoymağa yer yox idi.  Kabablar, içkilər, meyvələr, yanlarında da subtropik, giləmeyvəli, gülüşü səbzəli xanımlar...

İçi, çölü kiçik boylu, qaraüz başçı adam onun geri çönüb baxmasına əsəbiləşdi, lakin tanıyanda gülüb dedi: “Yalvarıb özünü öldürürsən ki, pulum yoxdur, gör gəlib harda yeyib-içirsən? Sənin kimiləri  yaxşı tanıyıram...”.

         Yemək sözünü eşidəndə elə bil yuxudan ayıldı. Evə getməliydi, səhər uşaqların anası deyirdi ki, səhər yeməyinə heç nə yoxdur. Pul alsan, uşaqlara yeyəcək al.

O cəld iki manat çıxarıb çaynikin altına qoydu. Restoranın qapısına çathaçatda kiminsə çağırdığını eşitdi, çönüb baxdı. Həmin "yaxşı adam" idi. Elə bayaqkı kimi, gülə-gülə ona çek uzatdı. Alıb baxdı, "25 manat 50 qəpik" yazılmışdı…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(01.03.2024)

 

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Təranə Dəmirin ustad şairimiz Qulu Ağsəs barədə qeydlərini təqdim edir. 

 

Bu dəfə şair-publisist, neçə ildi "Ulduz"un yükünü çiyinlərində sevə-sevə daşıyan Qulu Ağsəs haqda tamam fərqli yazı yazmaq istədim. Heç şeirlərindən də misal gətirmək fikrim yoxdu bu dəfə... Sadəcə özündən danışmaq istəyirəm. Düşündüklərimi üzünə deyə bilmirəm (ayağı yer tutar deyə), heç olmasa gizlində danışım. Heç Qulu da bu yazının fərqli olduğunu bilməyəcək. Bir az eynəyi güləcək, vəssalam. Bilirəm. Tanıyıram axı. Bəzən təlatümlü, bəzən sakit şairin çoxlarının düşündüyü kimi nə eqosu var, nə təkəbbürü. Bir özüdü, bir də sözü. Anlayançün uşaq kimi safdı, başa düşməyənçün daş, qaya. Əvvəlcə mən də onun içində gizlənən o uşağı duya bilmirdim. İnciyirdim, incidirdim. Sonra eynəyiylə, daha sonra səsiylə, ən sonda sözüylə tanıdım Qulu Ağsəsi. Özündən də yaxşı tanıdım. Hərf-hərf, heca-heca, sətir-sətir anlatdı özünü və anladım ki, nöqtədən sonra vergül olmur.

Qulu Ağsəs hər adama etibar etməz, etibar etdiyinəsə axıracan güvənər. Bacarmadığı işin qulpundan yapışmaz, amma söz verdisə, edər. Dünya dağılsa da, eləyər. Ona zorla heç nə etdirə bilməzsən. Gərək özü istəyə. Ürəyinə bir şey yatmadısa, vəssalam. Bircə dəfə deyər sözünü. Amma sözü də daşdan keçər.

Tərifi inandığı adamdan qəbul edər ancaq. Səsindən tutarsan ürəyindən keçənləri. Onun paltarı da, çantası da, eynəyi də adamla danışar. Özü də şeircə. Adamın üstü, başı şeirdi elə... Gözlərində doğar əvvəlcə şeir, sonra ürəyində, daha sonra barmaqlarında. Sirlidi. Yerişi, duruşu, gülüşü, baxışı - hamısı sirdi. Özünü bircə özü çəkər, kimsəyə etibar etməz.Ya da qıymaz kiməsə. Bəlkə, özünə qıymaz Qulu Ağsəs. Susa-susa danışar bəzən. Susa-susa qışqırar, susa-susa küsər, susa-susa barışar, susa-susa ağlayar, susa-susa gülər, susa-susa axtarar, susa-susa gözləyər. Səssizliyinin öz dili var şairin. Tənhalığında bircə özüylədi. Heç kimə borclu qalmaz. Bircə borcu Tanrıyadı. Ürəyindən keçənləri dilinə gətirməz. Hünərin var, onu səssiz anla. Kiməsə bənzəməyi sevməz. Elə özünə bənzəyər həmişə. Çox dostu yoxdu. Ən yaxın dostu sözüdü. Sözüylə nəfəs alar sadəcə. Gizlində yazar, gizlində pozar. Hər kəs anlamaz quş dilini. Mükəmməlliyə qaçar. Yazdığını min dəfə özünə oxuyar. Varağa oxuyar, divara, tavana, qapıya, pəncərəyə oxuyar. Pıçıltısını uzaqdan eşidərsən. Hay-küyü sevməz. Elə hamıyçün da yazmaz Qulu Ağsəs. Heç hamı kimi düşünməz də. Elə hamı da onun kimi düşünə bilməz. Eynəyindən oxuyarsan ürəyindən keçənləri. Zarafat deyil. Onun qəhrini o eynəkdi çəkən elə. İkisi də bir-birinə vəfalıdı. Bir də əl çantasıdı ona dözən... Heç yanından əskik etməz. Hara getsə, özüylə daşıyar. Nə o, çantaya yükdü, nə çanta ona. Yollaşıb gedirlər.

Yeriyəndə qolları özündən qabaqda qaçar. Elə bil ki, ayaqlarına yol açar qolları. Sükutunun içində şeir doğular. Elə gözəl yiyə durar ki sözünə. Sözünün ağasıdı axı. Onu özündən heç kim çıxara bilməz, bircə özündən başqa. Sözü balası kimi sevər, amma özünə deməz. Dedim axı, Qulu Ağsəs fərqlidi. Hərdən elə söz çıxar ki ağzından, məəttəl qalarsan. Sözü bişirənlərdən deyil axı. Fərasəti yoxdu bu sarıdan. Bər-bəzəkdən uzaqdı. İnnən belə istəsə də, bəzək vura bilməz fikirlərinə. Necə düşünürsə, elə danışır. Uçurub dağıtdığını da özü yığışdırar. 55 ildi bir üzü var. Min şükür...

Bilmirəm yazı necə alındı. Amma bir az Qulu Ağsəsə bənzədi, deyəsən.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində növbəti dəfə şeir vaxtıdır, sizlərə Namiq Hacıheydərlinin şeirləri təqdim ediləcək.

 

RUHUMUZ UCADIR...

 

Ürək döyüntünü dinlədim bu gün

Baş qoyub ətirli sinənin üstə.

Söz ilə, and ilə qurmuşuq düyün

Eşq ilə süslənmiş dünənin üstə...

                   

Arada yüz dərə, yüz dəniz olsun,

Bir gün yollarımız yovuşmalıdır.

Əyər yer üzündə birləşəmməsək,

Göylərdə ruhumuz qovuşmalıdır.

 

Gəlsin üstümüzə kədər sel kimi,

Dünyalar yığılsın lap bizə qarşı.

Qaranlıq işığı söndürə bilməz,

Gecələr ha çıxsın gündüzə qarşı...

 

Bizi qorxutmayır tufan, qasırğa,

Əzablı yolları azmı getmişik?

Bəzən başımıza balta vurublar,

Yenə var olmuşuq, yenə bitmişik.

 

Dərəyə dartsınlar, düzə çəksinlər,

Ruhumuz ucadır, yerlərə sinməz.

Nadanlar nə bilsin Ulu Tanrının

Uca yaratdığı göylərdən enməz...

 

Göylər deyir ki;

 

Şairləri əzilən bir şəhərə

Göydən mələklər qarğış yağdırar,

Qutsal Ruhlar narahat dolanar bu şəhərin üzərində.

Bir gün bəlanın mütləq olduğunu bildikləri üçün

Bəla var qarşıda;

Tufan, qasırğa,

Bir də cana doymuş Xəzərin üsyanı var qarşıda.

Qara qanını içib, gününü qara edənlərə qəzəb püskürəcək

Bir gün...                                                                                       

Günahkar şəhərin nəfəsindən

Zaman-zaman udduğu murdar zibillər

Qasırğaya qarışıb geri dönəcək;

Çırpılacaq üzlərə,

Göylər qəzəblənəcək,

İldırımlar nərə çəkəcək,

Şimşəklər toqquşacaq...

Hər şey bir anda baş verəcək;

Şiddətli külək, qasırğa, tufan,

Bir də Xəzərin şahə qalxmış dalğaları...

O zaman

Qurtuluş olmayacaq,

Tikdiyiniz evlərə nicat olmayacaq;

Şüşələri qırılacaq,

         qapıları yıxılacaq,

                   daşları uçacaq

o zaman üçün

yeni evlər tikin;

bünövrəsi halaldan,

daşları yaxşılıqdan,

qapısı sevgidən olsun!

və...

Şairləri incitməyin...

                                     

                  

SƏN MƏNİM KİMİMSƏN?

                             

Hara baxsam, təkcə səni görürəm,

Yolumsan, Yerimsən, Göyümsən axı.

Niyə səni  mən bu qədər sevirəm?

Sən mənim kimimsən, nəyimsən axı?!

                                                        

Masmavi göylərdə ağappaq bulud,

Günəş də, torpaq da, külək də sənsən.

Ağaca, çiçəyə can verən su da,

Çiçəkdə ətir də, çiçək də sənsən.

 

Qovuşdu, birləşdi iki saf bulaq,

Bir bahar günündə axar çay oldu.

Xəbərsiz doğulduq bir-birimizdən,

Bax, ancaq ruhumuz əkiztay oldu.

 

Ulduz arxasından enib gəlibsən,

Atadan, anadan yaranmamısan.

Sənin sığalını mələklər çəkib,

Sən bəşər əliylə daranmamısan.

 

Niyə baxışınla alışar sinəm?!

Harandan od alır bu odum mənim?!

Qanadım deyilsən, ancaq bəs nədən

Qəmlənsən, qırılar qanadım mənim?!

 

Üzündə qəm, gözündə nəm görünsə,

Aldığım nəfəs də daşa çevrilər.

Sənin içindəki ağrı-acılar,

Mənim gözlərimdə yaşa çevrilər.

 

Biz qoşa bədəndə bütöv canıqmı?

Dodağın qurusa,

         ciyərim yanar.

Ayrıyıq, uzağıq, bəs niyə ruhum

Sənin varlığını varlığım sanar?!

 

Sənin ayağına batan bir tikan

Mənim ürəyimi qanatmış, gülüm!

Anladım... Bir kökdən yaranmasaq da,

Ruhumuz bir kökdən boy atmış, gülüm...

 

Ruhu doğmalardı qohum olanlar,

Bir ata-anadan doğulan deyil.

Var olan dipdiri ruhu olandı,

Ayağı, əlləri sağ olan deyil.

 

 

QALDIMI?

 

Bir zaman içində yanan alovdan,
İçdə qığılcımın, közün qaldımı?!
Ürəyin büsbütün söz dəniziydi,
Ürəkdə Eşq dolu  sözün qaldımı?!

 

 

Təmizlə dünyanı, dara, yu, eşqim!

Ruha sığal çəkər mənim qu eşqim.

Deyirdin, minillər sönməz bu eşqim,

Eşqindən nişanə,  izin qaldımı?

 

 

Yalan ah – üzlərdə yalançı boyaq.

Vaxtsız yorulmağın adın nə qoyaq?!

Bu uzun yolları gedəcək ayaq,

Bu yükə dözəcək dizin qaldımı?!

 

Dünya dəmirçinin qaynar kürəsi –

Yandırar ağ bayraq qaldıran kəsi.

İrəli getməyə yaşam həvəsi,

Geriyə dönməyə üzün qaldımı?!

 

 

Döndü tarixlərə o çağ, deyəsən,

 Açdın qədərinə qucaq, deyəsən...                                              

...İçində sönübdü ocaq, deyəsən;

Barı özünsənmi, ÖZün qaldımı?

 

                                     

KİŞİLƏR VAR İDİ...

 

Kişilər var idi bu yer üzündə,

Bir elin yükünü çəkən kişilər.

Quduz sultanlara qılınc sıyırıb

Yetim qarşısında çökən kişilər.

 

Babalar var idi, bir kəlmə sözü

Qan söhbəti bağlamağa bəs idi.

Nənələr var idi, nənə deyirəm;

Təpədən-dırnağa nur kündəsiydi.

 

Qadınlar var idi, şimşək baxışlı,

Qanında yüz ərin qeyrəti vardı.

Nə oldu, necoldu ülvi adamlar,

Torpaqmı gizlədi, yelmi apardı?!

 

Oğullar var idi, qaya parçası,

Ölsələr, harama yanaşmazdılar.

Qurban gedərdilər namus üstündə,

Namusdan bir kərə danışmazdılar.

 

Obalar var idi, barlı-bəhərli,

Bir giriş, bir çıxış cığırı vardı.

Gələn yolçuları hələ uzaqdan

Təndir çörəyinin ətri vurardı...

 

...Günəş həmin Günəş, Ay həmin Aysa,

Bəs niyə dəyişdi bu cahan belə?!

Kök həmin kökdüsə, soy eyni soysa,

Nədən cılızlaşdı bəs insan belə?!

                                              

                                                       

HƏLƏ Kİ NİDAYAM

 

Dan yeri ağarır, oyağam hələ,

Nə gözlər yumulur, nə qəlb dincəlir.

Açılmaz səhərim ta innən belə,

Baxma üfüqlərdə günəş yüksəlir...

 

Dostları min olsun, nə faydası var?

Əgər tənhadısa ruhu insanın?

Duyulmaz oldusa, bir qaydası var,

Yüksələr göylərə ahı insanın.

 

Din gəzdim, ruhuma dinclik aradım,

Sonunda gördüm ki, özüm dinmişəm.

Yerlərdə, göylərdə min sirr aradım,

Dünyanın ən böyük sirri mənmişəm.

 

İnsan sirr, ömür sirr, bu yer, bu göy sirr,

Beşikdən qəbrəcən sirri açılmaz.

Sabah nə olacaq, bir kimsə bilmir;

Yazısı dəyişməz, qədər – qaçılmaz.

 

Nə olsun milyondu hər yerdə sayı,

Milyonlar içində təkdi hər adam.

Bu göylər altında, bu yer üzündə

Bəxtəvər olmadı hələ bir adam...

 

...Nə arzu tükəndi, nə də ki dərdim,

Yaxşı ki, dərd boyda min xəyalım var.

Ömrü palaz kimi yollara sərdim,

Göylərə verəcək çox sualım var.

 

Hələ ki nidayam bu yer üzündə,

Heyrətlər içində çoxmu qalacam?!

Ömrümə qoyulan işarə kimi,

Ömrümün sonunda sual olacam...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

 

 

Dəyərli oxucularımız. “Mütaliə saatı” rubrikasında “Ədəbiyyat və incəsənət” sizlər üçün yeni romanın yayımlanmasına başlayır: Fəxrəddin Qasımoğlu, “İkibaşlı əjdaha”!

«Son gecə» və «On ikiyə işləmiş» adlı iki biri-birindən maraqlı romanlarla debüt edən yazıçının hər iki romanı portalımızda dərc edilib. Əminik ki, Fəxrəddin Qasımoğlunun “İkibaşlı əjdaha”sını da bəyənəcəksiniz.

 

Mahir Vəliyevin verdiyi sənəd sutkanın istənilən vaxtı bütün respublika ərazisində maneəsiz hərəkətimə icazə verirdi. Üstəlik sənəd mənim üzərimi, maşınımı və mənimlə olan ikinci şəxsin yoxlanılmasını qadağan edirdi. Yalnız xüsusilə fövqəladə hallarda verilən bu sənəd araşdırmamda tam sərbəst hərəkətimi təmin edirdi. Dünən sənədi gətirəndə Mahir mənə lazım olan məlumatların hələ hazır olmadığını demişdi. Onunla bir neçə məsələni müzakirə etdikdən sonra ayrılmışdıq. Oradan evə gəlib yenidən təhlillərimi bir daha saf-çürük etmiş, gecə saatlarında yuxuya getmişdim. Səhər də hələ ki, ediləcək bir şey olmadığı üçün günümü televizorun qarşısında, verilən xəbərlərə qulaq asmaqla keçirmişdim. Axşam düşmüş, artıq şəhərdən əl-ayaq yığışmışdı. Saat 22-yə təkrar görüş təyin etmişdi az əvvəl Mahir. Yarım saat sonra görüşəcəkdik. O, mənə lazım olan məlumatların hazır olduğuna işarə vurmuşdu telefon danışığında. Nəhayət ki, real addımlar atmağa başlaya biləcəkdim bu məlumatlarla. «Yeganə» şadlıq sarayının yanında görüşəcəkdik. Geyinib evdən çıxdım. Maşını işə salıb bir qədər işləməsini gözlədim. Ancaq çox gözləmək fikrim yox idi. Yollar boş olsa da, şəhər boyu qurulmuş postlarda yaranan kiçik tıxaclarda vaxt itirə bilərdim. Maşını tərpədib yola çıxdım.

Getdiyim istiqamətdə iki postdan keçməli oldum. İkinci postda sənədlərimi yoxlayan gənc serjant bir qədər təəccüblə mənə baxıb sənədləri geri qaytardı və hərbi salam verib tez yolu açdı. Görüş yerinə beş dəqiqə tez çatsam da, artıq Mahir orada idi, maşınında oturub məni gözləyirdi. Keçib onun maşınına oturub salamlaşdım. Arxa oturacaqdan götürdüyü qovluğu mənə uzatdı.

-İstədiyin bütün məlumatlar bu qovluqdadır.

Təşəkkür edib qovluğu aldım. Qovluq elə də qalın deyildi. Bu başa düşülən idi. Stepanın hazırladığı məlumatlarda bu yeddi nəfərin barəsində əsas məqamlar yer almışdı. Mən yalnız mənə maraqlı olan bəzi detalları aydınlaşdırmağı xahiş etmişdim Mahirdən. O da iki günə onları əldə etmişdi.

Mahir bir qədər susub soruşdu:

-İndi nə etmək fikrin var?

-İndi heç nə deyə bilmərəm. Yalnız bu qovluqdakıları öyrənəndən sonra fikir yürüdəcəyəm. Hələ ki, nəyinsə tam fikirləşdiyim kimi olduğuna da əmin deyiləm. Sadəcə araşdırmalarımda ən xırda ehtimallarımı da axıra qədər yoxlamaq adətimdir. Bu, mənim iş üslubumdur. Bəs sizdə nə yenilik var?

-Bizdə də hələ ki, irəliləyiş sayıla biləcək heç nə yoxdur. İntensiv analitik iş gedir. Lazımi sorğuları verib cavabları toplayırıq. Gələn cavablar dərhal təhlil olunur.

Mahirin cavabında daha çox bədbin notlar hiss olunurdu. İkimiz də dünəndən, sentyabrın iyirmi yeddisindən vaxtın işə düşdüyünü, hər an hər şeyin baş verə biləcəyini çox gözəl başa düşürdük. Üzərimizə qoyulmuş vəzifənin məsuliyyəti ağır yük kimi çiyinlərimizi basır, artıq bir neçə gün davam edən qeyri-müəyyənlik isə bu yükün ağırlığını daha da artırırdı. Mahirin də eyni şeyləri düşündüyünə əmin idim. Yaranmış sükutu pozmaq üçün dedim:

-Əsas kiçik bir ipucu tapmaqdır. Bunu bacarsaq, konkret istiqaməti tutmuş olacayıq.

-Razıyam. Bax o zaman hər şey yerini almağa başlayacaq.

-İtkin düşmüş rus həmyerlilərimiz barədə məlumat daxil olmayıb?

-Yox,-Mahir qısa cavab verdi.

-O zaman Stepanla əlaqə yarat. Əsasən son zamanlar, təxminən altı ay intervalında  Rusiyaya gedənlərin siyahısını ona yolla. Məlumat daxil olmaması hələ onlardan hansınınsa itkin düşməməsi demək deyil. Özün başa düşürsən, böyük ölkədir. Təkcə Moskvanın əhalisi nə qədərdəir. Qoy hamısını tapıb sağ-salamat olmalarına əmin olsunlar. Lap Sibirdə olanları da varsa.

Mahir bir qədər zənnlə mənə baxıb başını yellədi.

-Elə bu gecə ötürərəm. Mən bir saatlıq evə dəyib işə qayıdacam, ona görə də görüşümüzü buraya, evimə yaxın yerə verdim.

Bu söhbətin bitməsinə işarə idi.

-Elə isə, daha vaxtını almayım.

Sağollaşıb düşdüm. Maşını tərpədən həmsöhbətim irəlidən sağa, Xutorun içərilərinə dönüb gözdən itdi.

Maşınıma keçib mühərriki işə saldım. Əlimi uzadıb az əvvəl ön oturacağa qoyduğum qovluğa toxundum. Qanımın necə qaynamağa başladığını hiss etdim. Bayaq Mahirə deməsəm də, ilk gündən hissiyatım mənə məhz bu istiqamətdən başlamağın vacibliyini deyirdi. Ümid edək ki, məni çox nadir hallarda aldadan hissiyyatım bu dəfə də doğru yol göstərib. Axşama qədər məni sıxan hərəkətsizliyimdən sonra evə çatıb qovluğu açmağımla olduqca maraqlı bir gecənin başlayacağına əmin idim.

* * *

 Cəbhədən gələn xəbərlər çox sevindirici idi. İnternet saytları vasitəsilə yayımlanan, dronlarla düşmənin canlı qüvvəsinin və texnikasının məhv edilməsini, ordumuzun təzyiqi altında onların əsgər və zabitlərinin necə qaçmalarını əks etdirən kadrlar insanların ürəklərində illərlə yığılıb qalmış qubarı damla-damla silib aparırdı. Hər yerdə üçrəngli bayrağımız dalğalanırdı. İnsanlar evlərinin və iş yerlərinin qarşısına, eyvanlarına, avtomobillərinə bayraqlarımızı sancırdılar. Bəzi yerlərdə, hətta, üçrəngli bayrağımızla yanaşı bizi bu münaqişənin ilk günlərindən dəstəkləyən qardaş Türkiyə və Pakistanın da bayraqlarını görmək olurdu. Bu, çox qürurverici idi. İnsanlar dəstə-dəstə hərbi komissarlıqlara axışır, cəbhəyə yollanan gəncləri təntənə ilə yola salırdılar. Cəbhə istiqamətinə aparan magistral yol boyu düzülən adamlar isə əsgərləri aparan maşınları saxladır, ərzaq, su dolu çantaları onlara verirdilər. Bu magistralın keçdiyi elə bir rayon, kənd, qəsəbə yox idi ki, onun əhalisi yol kənarına çıxıb şəhidlik zirvəsinə ucalmaq üçün yollananları salamlamasın. Belə kəndlərin birində, anasının suda qaynatdığı iki yumurta ilə iki dilim çörəyi əlində tutub hərbiçiləri aparan maşını gözləyən altı yaşlı bir oğlan uşağının kadrları yayımlanmışdı. Bu il sentyabrın on beşində ilk dəfə məktəbə yollanan, hələ «Vətən» sözündəki hərfləri yaza bilməyən bu uşaqdakı Vətən sevgisi baxanları olduqca kövrəltmişdi. Bu ruh, bu sevgi Uca Tanrının tək bu uşağa yox, onun nümayəndəsi olduğu böyük bir millətə, qəlbində Allah sevgisini həmişə yaşadan, illərlə əzilən, amma əyilməyən azərbaycanlılara olan lütfü idi. On milyonluq xalqın ürəyi bir vururdu.

Hərbi hospitalın qarşısında yaralılara qan vermək üçün toplaşanların sayı hesabı yox idi. Hamı bacardığı köməyi etmək üçün müraciət edir, heç kim bu cihaddan kənarda qalmaq istəmirdi…

Səhər saatlarında başqa evlər kimi eyvanına bayraq sancılmış iki mərtəbəli evdən çıxan mavi kostyumlu adam oğrun-oğrun ətrafa boylanıb yolu keçdi. Avtobus dayanacağındakı şüşə örtüklü reklam lövhəsində əksinə baxıb qalstukunu düzəltdikdən sonra çönüb avtobusun gələcəyi istiqamətə baxdı. Avtobus yaxınlaşmaqda idi. Əgər kimsə iki gün əvvəl, gecə saatlarında qəbiristanlıqdakı qara geyimli adamla rastlaşmış olsaydı, indi qarşısında dayanmış bu şux geyimli kişiylə onun heç bir oxşarlığının olmadığını əminliklə deyə bilərdi. Ancaq bu, o idi. Ətrafdakı adamlardan heç nə ilə seçilməmək üçün simasına oxşar ifadə vermiş, eyvanına az qala ən böyük bayrağı sancmış bu xain ona verilmiş növbəti tapşırığı yerinə yetirmək üçün gedirdi. Beş dayanacaqdan sonra avtobusdan düşüb yenə hiss elətdirmədən ətrafı nəzərdən keçirdi. Sonra düşdüyü yerə yaxın ara yola dönüb xeyli getdikdən sonra oradakı evlərdən birinin qarşısında dayandı. Qısa fasilələrlə əvvəlcə iki, sonra bir dəfə qapının zəngini basıb gözlədi. Bir azdan həyət qapısının arxasından soruşdular:

-Kimdir?

-İki gün əvvəl vədələşdiyiniz adamdır.

Bu, verilən suala hazırlanmış şərti cavab idi. Cavabı eşidən adam qapını açıb onu içəri buraxdı və keçməsini gözləyib yenidən qapını arxadan qıfılladı. (şəkil 2)

* * *

Səhərə yaxın yuxuya getmişdim. Ancaq öyrəncəli olduğum üçün üç saat yatmağım kifayət etmişdi ki, gümrah oyanım. Gecə təhlil etdiyim yeddi nəfərin həyatı bəzi məqamları çıxmaq şərti ilə, fikrimcə bir-birindən çox az fərqlənirdi. Cinayət yolunu seçib özlərini Allahın ən böyük neməti olan azadlıqdan məhrum edən bu adamlar sonda seçdikləri yolun məntiqi sonuna gəlmişdilər. Daha doğrusu, hazırda üçü hələ də bu yolu davam edir, dördü isə əvvəlcə sağlamlıqlarını, sonra da həyatlarını itirmişdilər. Onların haqqındakı məlumatları ən incəliklərinə qədər təhlil etmiş, fikrimcə sonda mənə maraqlı olan bir məqam tapa bilmişdim. Deyəsən, hissiyyatım məni bu dəfə də aldatmamışdı. Dünyasını dəyişənlərin birinin tərcümeyi-halındakı bir məqam diqqətimi çəkmişdi. Təcili Mahirlə danışmalı idim. Ancaq onun da gecə yatmadığını bildiyim üçün bir qədər gözləməyi qərara aldım. Hələ saat doqquz olmamışdı. O vaxta qədər bir çay dəmləyib içməyi, sonra zəng etməyi qərara aldım. Çaydana az su aldığım üçün qaynaması çox çəkmədi. İkinci stəkan çayı içib saata baxdım. Ona işləyirdi. Telefonu götürüb Mahiri yığdım.

-Sabahın xeyir.

-Sabahın xeyir, Bəxtiyar. Belə tezdən zəng etmisənsə, yəqin bir xəbər var.

Özümüz də hiss etmədən Mahirlə ünsiyyətdə rəsmiyyəti bir kənara qoymuşduq.

-Düz tapmısan, qardaş. Mənə maraqlı gələn bir şey aşkar etmişəm. Təcili yoxlanılmasına ehtiyac var.

-Elədirsə, de gəlsin.

-Vaxtilə bizim subyektlə birlikdə cəza çəkmiş, hazırda o dünyada olan Tərxan Nağıyevin əkiz qardaşı var. Adı Sərxandır. Onun ətrafında təcili əməliyyat tədbirləri keçirilməsini istəyirəm. Mümkün olan hər bir şeyi öyrənin.

Mahir kiçik bir ara verdi. Görünür dediklərimi saf-çürük edirdi. Susması uzun çəkmədi.

-Səni başa düşdüm. Qısa müddətə ətraflı məlumat səndə olacaq.

-Elə isə gözləyirəm.

-Hələlik.

Dəstəyi asıb qarşımdakı boş stəkana baxdım. Acı çay boş mədəmi sıyırmışdı. Acdığımı hiss etdim. Soyuducuya yaxınlaşıb qapısını açdım. Soyuducu boş idi. Yenə də yeyəcək bir şey almağı unutmuşdum. Gülanənin yeri məlum. Məmnuniyyətlə onun hazırladığı səhər yeməyindən yeyərdim. Ancaq indi vaxtı deyildi. Eybi yox, günortaya qədər dözüb birdəfəlik nahar edərəm. İndi əsas Mahirdən gələn cavabın necə olacağıdır. Ehtimalım özünü doğruldarsa, bu araşdırmamızda nəhayət ki, irəli atılmış bir addım olacaqdı.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)