2021-ci ilin fevral ayında dünyaşöhrətli alim, qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin banisi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü, professor Lütfi Zadənin anadan olmasının 100 illiyi tamam olub. Prezident İlham Əliyev böyük alimin 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb. Həmin Sərəncamı və Mədəniyyət Nazirliyinin tədbirlər planını əsas tutaraq M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanası “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından “Lütfi Zadə” biblioqrafiyasını nəşr etdirib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, biblioqrafiya riyaziyyat, kibernetika, informatika, hesablama texnologiyası ilə məşğul olan alimlər, tədqiqatçılar, kitabxanaçı-biblioqraflar, tələbələr və geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub. Biblioqrafiyanın “Lütfi Zadə dünya milli kitabxanalarında” və “Lütfi Zadə dünya universitet kitabxanalarında” bölmələrində toplanan ədəbiyyat alimin elmi irsinin bütün dünyada çox geniş yayılmasının əyani sübutudur. Göstəricidən istifadəni asanlaşdırmaq məqsədilə biblioqrafiyanın sonunda Lütfi Zadənin əsərlərinin və haqqında yazan müəlliflərin Azərbaycan və digər dillərdə əlifba göstəriciləri verilib.

Biblioqrafik göstərici ilə tanış olmaq istəyənlər http://anl.az/down/LutfiZade-biblioqrafiya.pdf linkindən istifadə edə bilərlər.

Azərbaycan Milli Kitabxanasının “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından tərtib etdiyi “Lütfi Zadə” biblioqrafiyası dünyaşöhrətli alim, qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin banisi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü, professor Lütfi Zadəyə həsr edilmiş ilk fundamental biblioqrafiyadır. Biblioqrafiyaya AMEA-nın müxbir üzvü, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Misir Mərdanov “Qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin banisi – Lütfi Zadə” adlı “Ön söz” yazıb.

Həcmi 607 səhifədən ibarət biblioqrafiyada görkəmli alimin əsərləri, həyat və yaradıcılığına aid zəngin materiallar toplanıb, həyat və fəaliyyətinin əsas tarixləri, görkəmli şəxsiyyətlərin onun haqqında fikirləri, rəsmi sənədlər, habelə alimin dünyanın ən zəngin kitabxanalarında mühafizə olunan nəşrləri öz əksini tapıb. Materiallar Azərbaycan, rus, ingilis və başqa xarici dillər üzrə verilib. Biblioqrafik göstəricidə materiallar xronoloji prinsip əsasında qruplaşdırılıb, daxildə isə əlifba sırası gözlənilib.

Qeyd edək ki, Lütfi Zadə özünün qeyri-səlis məntiq və qeyri-səlis çoxluqlar nəzəriyyəsi ilə dünya elmində inqilabi çevriliş etmiş, sağlığında dahilik zirvəsinə yüksəlmiş ilk azərbaycanlılardandır. Adı Aristotel, Albert Eynşteyn, Norbert Viner, Verner Heyzenberq, Helen Siborqla yanaşı çəkilən alimin nəzəriyyələri riyaziyyatın, kibernetikanın, informatika və hesablama texnologiyasının bütün sahələrinə nüfuz etmiş, ABŞ-da kosmik proqramların həyata keçirilməsində, Yaponiyada foto-video cihazların istehsalında, eləcə də super-yeni, beşinci, altıncı nəsil kompüterlərin yaradılmasında mühüm rol oynamışdır.

Lütfi Zadə dünya miqyasında əsərlərinə ən çox istinad olunan alimlərdəndir. Onun yaratdığı elmi məktəb və laboratoriyalar bir sıra ölkələrdə yarım əsrdən artıqdır ki, uğurla fəaliyyət göstərməkdədir. Azərbaycanlı olduğunu fəxrlə bildirən və ürəyi daim doğma Vətəni ilə bir döyünən Lütfi Zadə elm və texnologiyaların inkişafında, eləcə də mədəniyyətlərarası dialoqun qurulmasında misilsiz xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikasının ali mükafatlarından olan “Dostluq” ordeninə layiq görülmüşdür.

Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin müavini Sevda Məmmədəliyevanın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti 3-5 iyun tarixlərində Gürcüstanda səfərdə olub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, səfərin ilk günü nümayəndə heyəti Tbilisinin mərkəzində Heydər Əliyev Parkında Ulu öndərin abidəsini ziyarət edib, büstün önünə gül dəstələri düzərək ümummilli liderin xatirəsini ehtiramla yad ediblər.

Səfər çərçivəsində nümayəndə heyəti Tbilisi Dövlət İncəsənət Akademiyasında (TDİA) keçirilən dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illiyinə həsr edilən tədbirdə iştirak edib. Tədbirdə Azərbaycanın Gürcüstandakı səfiri Faiq Quliyev, Gürcüstanın tanınmış mədəniyyət və incəsənət xadimləri də iştirak ediblər.

Öncə Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsinin ölməz əsərlərinə həsr olunan miniatürlərdən ibarət sərgiyə baxış keçirilib. Tədbir çərçivəsində maraqlı konsert proqramı da təşkil olunub. 

Tədbirdə çıxış edən akademiyanın rektoru Giorgi Ququşvili deyib ki, Nizami Gəncəvi bütün dünyada olduğu kimi, Gürcüstanda da dahi şəxsiyyət kimi tanınır. Onun sözlərinə görə, Gürcüstan və Azərbaycan arasında mədəni əlaqələrin böyük tarixi var və bu gün iki ölkəni bütün sahələr üzrə sıx əməkdaşlıq birləşdirir.

Daha sonra çıxış edən F.Quliyev TDİA-nın 100 illiyinin qeyd edildiyi dövrdə Azərbaycanın dahi mütəfəkkirinin 880 illik yubileyinə həsr olunan tədbirə ev sahibliyi etməsini əlamətdar hadisə adlandırıb. O, ötən il Azərbaycanda Prezident İlham Əliyevin müvafiq sərəncamı ilə "Nizami Gəncəvi ili"nin elan olunduğunu xatırladıb. F.Quliyev qeyd edib ki, il başa çatsa da, dahi şairin zəngin yaradıcılığı hər il Azərbaycanla yanaşı, ölkə hüdudlarından kənarda da təbliğ olunur. O bildirib ki, N.Gəncəviyə Gürcüstanda böyük hörmət bəslənilir, onun bir sıra əsərləri gürcü dilinə tərcümə edilib. Azərbaycan və Gürcüstanın iki böyük ədibi - Nizami Gəncəvi və Şota Rustaveliyə həsr olunan elmi-praktik konfransın keçirilməsi nəzərdə tutulub.

S.Məmmədəliyeva çıxış edərək Azərbaycan və Gürcüstan arasında münasibətlər qədim tarixi köklərə malik olduğunu, iki xalqın tarixən mehriban qonşuluq və qardaşlıq şəraitində yaşadığı vurğulayıb. O qeyd edib ki, bu gün qarşılıqlı əlaqələr hər iki ölkə rəhbərinin diqqət və himayəsi sayəsində inkişaf edir. Nazir müavini tədbirin Azərbaycanla Gürcüstan arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 30-cu ildönümünə həsr olunduğunu qeyd edib. S.Məmmədəliyeva qeyd edib ki, N.Gəncəvi dünya ədəbiyyatında dərin iz buraxmış dahi şəxsiyyətdir, dünya mədəniyyəti xəzinəsinə misilsiz incilər bəxş edib. Dahi Nizaminin poeziya ənənələrini bir çox ölkələrin şairləri uğurla davam etdirib, böyük gürcü ədib Şota Rustaveli də onun yaradıcılığından bəhrələnib.

Sonda tanınmış gürcü aktyor və müğənni Vaxtanq Kikabidze, Gürcüstan Milli Muzeyinin baş direktoru David Lordkipanidze, keçmiş mədəniyyət naziri Valeri Asetiani də daxil olmaqla Gürüstanın bir qrup mədəniyyət xadiminə "Nizami Gəncəvi-880" xatirə nişanı təqdim olunub. V.Kikabidze və digər mükafatçılar Azərbaycan tərəfindən verilən yüksək dəyərdən şərəf duyduqlarını bildirərək Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinə və ölkəmizin Gürcüstandakı səfirliyinə təşəkkürlərini bildiriblər.Eyni zamanda, nazir müavininin Gürcüstan səfəri çərçivəsində Tbilisi İncəsənət Sərgisi (Tbilisi Art Fair - TAF), Tbilisi İncəsənət Sarayı - Gürcüstan Mədəniyyət Tarixi Muzeyi və Gürcüstan Milli Muzeyinin rəhbərliyi ilə görüşlər keçirilib və mədəni əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair razılıq əldə olunub.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, Rusiya Yazıçılar İttifaqının üzvü, "Qızıl kəlmə" mükafatçısı Sadiq Qarayevin "Sahilsiz Təzadlar" romanı Moskvada, rus dilində nəşr edilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, elmi, fəlsəfi, eyni zamanda dedektiv janrlarda yazılmış iri həcmli ( 650 səh.) bu kitabın xarici dildə nəşri müstəqillik dövrü ədəbiyyatımız üçün faydalı hadisədir.

Kitaba Akademik İsa Həbibbəyli ön söz, mərhum görkəmli alimimiz Telman Əliyev rəy yazmışdır. Rusiyadan Tibb elmləri doktoru, Professor Seyfəddin Mərdanlı və Professor Vladimir Pomazanov isə roman haqqında öz düşüncələrini yazıya almışlar.

2014-cü ildə yazılmış və Azərbaycan dilində nəşr edilmiş “Sahilsiz Təzadlar” romanında bir sıra elmi-fəlsəfi ideyalarla yanaşı, azərbaycançılıq məfkurəsi, torpaqlarımızın azad edilməsi, Şuşanın beynalxalq mədəniyyət və elm mərkəzinə çevrilməsi, sürətli bərpa işlərinin aparılması mülahizələri də öz əksini tapıb, hansı ki indi xalq-ordu-dövlətin birliyindən yaranan "dəmir yumruq" sayəsində bütün bunlar gerçəkləşib.

Kitabın redaktorları: Dilarə Məmmədova (filo.üzr.f.d.), Azər Elşadoğlu, Esmira Fərəcova, rəssamı Vasif Səftərov, səhifələyicisi Nəzrin Qarayeva, rus dilinə tərcümə edən Leyla Qədirzadədir.

Kitab geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub.

Baltikdə NATO-Baltops illik təlimləri başlayıb. Təlimin məqsədi Baltik dənizinin mümkün blokadasına NATO reaksiyavermə tezliyini yoxlamaq və qoşun göndərmə azadlığını təmin etmək üçün fəaliyyət göstərməkdir.

“Ədəbiyyat və incəsənətə Euronews-a istinadən xəbət verir ki, iyunun 17-dək davam edəcək manevrlərin təşkilatçısı ABŞ Hərbi Dəniz qüvvəsidir. Manevrlərdə 45 gəmi, 76 təyyarə və vertolyot, 16 ölkədən 7000-dən çox hərbi qulluqçu iştirak edir. Onlardan 14-ü Şimali Atlantika Alyansının üzvüdür.

Təlimə NATO-ya üzv olmaq üçün ərizə vermiş Finlandiya və İsveç də qoşulub. Baltops manevrləri Baltik dənizində 50 ildir keçirilir, İlk dəfə 1972-ci ildə keçirilmişdir.

Bu dəfə məqsəd aydındır: Rusiya təhlükəsi.

Abdulla Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı növbəti beynəlxalq teatr tədbirindən uğurla qayıdıb.

Kollektiv üzvləri iyunun 1-dən 5-dək Gürcüstanın Tbilisi şəhərində təşkil edilən Birinci Beynəlxalq Uşaq və Gənclər Teatrları Festivalında iştirak edib.

Gürcüstan İncəsənət və Tədqiqatlar İnstitutu və Gənclər Milli Mərkəzinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən bu teatr tədbiri Tbilisi şəhər meriyası və UNESCO-nun təhsil şəbəkəsinin dəstəyi ilə reallaşıb.

Keçmiş ittifaq ölkələri ilə yanaşı, İran və İsveçrə kuklaçılarının da təmsil olunduğu beynəlxalq tədbirin proqramında tamaşa nümayişləri ilə bərabər, müasir uşaq və kukla teatrlarının problemləri, ümumilikdə teatrın hazırkı vəziyyəti, uşaqların təhsil və tərbiyəsində teatrın rolu, eləcə də teatrın dünyada sülhün carçısı kimi çıxış etmək missiyası ətrafında panel müzakirələr də yer alıb.

Avrasiya Mədəniyyət Qovşağı - İpək Yolları təşəbbüslərinin inkişafı çərçivəsində reallaşan tədbirdə Beynəlxalq Teatr İnstitutu və Uşaq və Gənclər Teatrları Beynəlxalq Assosiasiyası (ASSİTEJ) da geniş tərkibdə təmsil olunub.

Kuklaçılar ilk festivalda teatrın repertuarındakı milli koloritli maraqlı tamaşalardan olan M.F. Axundzadənin “Müsyö Jordan və Dərviş Məstəli şah” komediyası ilə təmsil olunublar.

2012-ci ildən teatrın repertuarına daxil edilən tamaşanın quruluşçu rejissoru Aleksandr Maksimıçev, quruluşçu rəssamı Tatyana Melnikova, bəstəkarı İqor Roqalyo, quruluşçu baletmeysteri Zakir Ağayevdir.

Milli kukla teatrı elementləri ilə zəngin səhnə əsərində rolları Elmira Hüseynova, Səriyyə Mansurova, Elnur Abbasquliyev, İqbal Əliyev və Cavid Telman ifa ediblər.

Teatrın direktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Rəşad Əhmədzadənin rəhbərlik etdiyi azərbaycanlı teatr təmsilçiləri festival proqramından kənar da çıxışlar ediblər. Belə ki, onlar Gürcüstanın Marneuli şəhərinin azərbaycanlılar sıx yaşayan ərazilərində repertuarındakı müxtəlif tamaşalardan hissələr nümayiş etdiriblər.

Festivalın nizamnaməsində hər hansı nominasiya olmasa da, azərbaycanlı kuklaçılar beynəlxalq tədbirdə fəal iştiraka, eləcə də milli kukla teatrı ənənələrinin yaşadılması və inkişafındakı xidmətlərinə görə Beynəlxalq Teatr İnstitutu və festivalın təşkilat komitəsinin diplomları ilə təltif olunublar.

Oslo şəhərində 28 May – Müstəqillik Günü çərçivəsində Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi, şair, tərcüməçi və kinodramaturq Baba Vəziroğlu ilə görüşlər keçirilib.

Bu barədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi  məlumat verib.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi, Norveç Azərbaycan Evi və Nizami Gəncəvi adına həftəsonu Azərbaycan dili məktəbinin təşkilatçılığı ilə paytaxtın “Deichman Bjørvika” mərkəzi kitabxanasında baş tutan görüşdə soydaşlarımızla yanaşı, yerli sakinlər və əcnəbi qonaqlar iştirak ediblər. 

Tədbirdə azərbaycanlı şairin “Qalanı xatirədir...” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. 

Görüşdə çıxış edən Toriil Stokland Norveç dilinə tərcümə etdiyi “Qalanı xatirədir...” şeirini səsləndirib. Baba Vəziroğlu poeziyasının sadə, rəngarəng, axıcı olduğunu vurğulayan Toriil Stokland şeiri tərcümə edərkən zövq aldığını və şairin yaradıcılığına yenidən müraciət edəcəyini bildirib. “Şeirin dili sadə, duyğulu və mənalı idi. Bu baxımdan düşünürəm ki, sizin uşaqlar üçün də şeirlər yazmağınız çox maraqlı olardı”, - deyə tərcüməçi təklif edib. 

Tədbirdə çıxış edən müəllif “Qalanı xatirədir...” şeirinin yazılması, kitabın üzərində işləməsi, gələcək planları barədə müfəssəl məlumat verib, Norveçdə qatıldığı tədbirlərdən təəssüratlarını bölüşüb və şeirlərini oxuyub. 

Sonra Nizami Gəncəvi adına həftəsonu Azərbaycan dili məktəbinin şagirdlərinin ifasında şairin şeirləri Azərbaycan dilində səsləndirilib.

Sonda müəllifin imzası ilə oxuculara kitablar təqdim edilib. Görüş çərçivəsində həftəsonu məktəbi şagirdlərinin 28 May – Müstəqillik Gününə həsr etdikləri rəsm əsərlərindən ibarət sərgi də nümayiş etdirilib. 

Qeyd edək ki, “Qalanı xatirədir..." adlı şeir kitabı Norveçin Milli Kitabxanasına hədiyyə edilib. 

Oslodakı Nizami Gəncəvi adına həftəsonu Azərbaycan dili məktəbindəki görüşdə isə Azərbaycan Evinin İdarə Heyətinin üzvləri, müəllimlər, valideynlər və şagirdlər iştirak ediblər.

Görüş zamanı B.Vəziroğlu şeirlərini oxuyub, yaradıcılığı ilə bağlı sualları cavablandırıb, eləcə də ədəbi dilimizin tədrisinin təkmilləşdirilməsi və dərs vəsaitləri ilə bağlı müəllimlərə tövsiyələrini verib. 

Məktəb şagirdlərinin ifasında şairin şeirləri səsləndirilib. Tədbir şairin imzaladığı kitabların müəllim, valideyn və şagirdlərə hədiyyə olunması ilə başa çatıb.