Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev yanvarın 18-də xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Bakıda ucaldılan abidəsinin açılışında iştirak edib.

AzərTAC xəbər verir ki, dövlətimizin başçısı metronun “İçərişəhər” stansiyasının qarşısındakı meydanda ucaldılan abidənin üzərindəki örtüyü götürdü.

Qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə ucaldılan abidə bürüncdəndir. Heydər Əliyev Fondu, Mədəniyyət Nazirliyi və Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti 2019-cu ildə heykəlin hazırlanması üzrə açıq müsabiqə elan etmişdi. Müsabiqəyə təqdim olunan layihələr arasından Xalq rəssamı Xanlar Əhmədovun layihəsi qalib seçilib. Abidənin önündə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Azərbaycan və ingilis dillərində hazırlanan müvafiq məlumat lövhəsi quraşdırılıb. Eyni zamanda, Heydər Əliyev Fondu görmə qabiliyyətini itirmiş şəxslərin cəmiyyətə inteqrasiyasına dəstək məqsədilə lövhədə əks olunan məlumatları Brayl əlifbası ilə də təqdim edib.

Xalq rəssamı Xanlar Əhmədovu salamlayan Prezident İlham Əliyev dedi:

-Çox gözəl abidədir.

Xanlar Əhmədov: Çox sağ olun.

Prezident İlham Əliyev: Bir çox təkliflər var idi.

Xanlar Əhmədov: Bildiyiniz kimi, müsabiqə elan olundu.

Prezident İlham Əliyev: Bilirəm, əlbəttə.

Xanlar Əhmədov: Bacardığımı etmişəm.

Prezident İlham Əliyev: Yox, çox gözəldir. Necə deyərlər, həm onun əzəmətini əks etdirir, həm də memarlıq baxımından çox gözəldir və oxşatmısınız.

Xanlar Əhmədov: Çalışmışam, üstündə çox işləmişəm. Özü də yeri də yaxşıdır, tarixi yerdir. Tarixi İstiqlaliyyət küçəsidir.

Prezident İlham Əliyev: Bəli, tarixi yerdir. Tarixi qala divarları. Bakının ən gözəl yerlərindən biridir. Yadımdadır, o vaxt bir neçə yer təklif edilmişdi. Mən buranı seçdim ki, onun abidəsi məhz burada olmalıdır.

Xanlar Əhmədov: Möhtəşəm bir yerdir.

Xatirə şəkli çəkdirildi.

Xanlar Əhmədov: Çox şadam ki, mənim Qarabağdakı “Güllələnmiş heykəllər” əsərimi də ikinci dəfə Siz açdınız.

Prezident İlham Əliyev: Bəli, çox gözəl qeyd etdik. Belə işiniz çox olacaq. İndi bizim tarixi şəxsiyyətlərimizin heykəllərinin ucaldılması prosesi davam edir.

Xanlar Əhmədov: Biz işləmək üçün həmişə şadıq.

Prezident İlham Əliyev: Sizi bir daha təbrik edirəm.

Xanlar Əhmədov: Çox sağ olun, minnətdaram.

Prezident İlham Əliyev: Açıq müsabiqədə qalib gəlmisiniz. Bu abidə burada əbədi duracaq. Müəllifin adı burada var?

Prezidentin köməkçisi Anar Ələkbərov: Əlbəttə ki, var. Həm Azərbaycan dilində, həm də ingilis dilində qeyd etmişik. Müsabiqədə 26 işdən məhz Xanlar müəllimin əsəri seçilib.

Prezident İlham Əliyev: Bəli, bilirəm. Çox sağ olun, sizə yeni uğurlar arzulayıram.

Xanlar Əhmədov: Çox sağ olun.

Sonra dövlətimizin başçısı çıxış etdi.

Prezident İlham Əliyevin

çıxışı

- Bir neçə dəqiqə bundan əvvəl Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını qeyd etdik. Abidə metronun girişinə yaxın olduğuna görə insanlara problem yaratmamaq üçün mən əziz xalqımı bu münasibətlə buradan təbrik edirəm.

Bu abidənin açılması çox əlamətdar hadisədir. 2020-ci ildə mənim tərəfimdən Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin ucaldılması ilə bağlı müvafiq Sərəncam imzalanmışdır. Açıq müsabiqə elan edilmişdir və Xalq rəssamı, məşhur heykəltaraş Xanlar Əhmədovun işi müsabiqədə qalib gəlmişdir. Ondan sonra mənə abidənin ucaldılması üçün bir neçə yer təklif edildi və mən məhz bu yeri seçdim. Çünki Zeynalabdin Tağıyevin adına layiq olan bir yerdir, Bakının tarixi yerlərindən biridir, şəhər sakinlərinin ən sevimli yerlərindən biridir, tarixi qala divarının önündədir. Tağıyevin abidəsinin məhz bu yerdə yerləşməsinin böyük rəmzi mənası var. Çünki Zeynalabdin Tağıyev ömrü boyu Bakının inkişafına, abadlaşmasına, ümumiyyətlə Azərbaycanın inkişafına böyük töhfələr vermişdir.

Çox zəngin adam idi, amma hər kəs bilir ki, çox kasıb ailədə böyümüşdü və sərvətini öz zəhməti hesabına qazanmışdır. Ancaq tarixdə o, zəngin adam kimi yox, məhz xeyriyyəçi kimi qalmışdır. Əgər onun xeyriyyəçilik fəaliyyəti olmasaydı, yəqin ki, o, Azərbaycan xalqının yaddaşında qalmazdı. Onun təşəbbüsü ilə Azərbaycanda bir çox önəmli layihələr həyata keçirilmişdir. Onların arasında, əlbəttə ki, Bakıya təmiz içməli suyun gətirilməsi layihəsini xüsusilə qeyd etməliyəm. Şollar su kəməri bu günə qədər fəaliyyətdədir, bu günə qədər Bakını, Sumqayıtı təmiz içməli su ilə təmin edir. Bu kəmərin tikintisi üçün Zeynalabdin Tağıyev öz vəsaitindən istifadə etmişdir. Məhz onun təşəbbüsü və maliyyə dəstəyi ilə Bakıda teatr binası inşa edilmişdir, bir çox sənaye müəssisəsi inşa edilmişdir, azərbaycanlı qızlar üçün ilk dünyəvi məktəb açılmışdır. Deyə bilərəm ki, müsəlman aləmində ilk dünyəvi məktəb məhz Bakıda azərbaycanlı qızlar üçün Tağıyevin vəsaiti və təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. Bakıda tramvay xətlərinin açılması da Tağıyevin adı ilə bağlıdır. Bu gün Bakıya əlavə gözəllik verən, Bakının memarlığına töhfə verən bir çox gözəl binaların müəllifi, yəni ki, təşəbbüskarı məhz Tağıyev olmuşdur. Biz Bakının müxtəlif yerlərində onun memarlıq əsərlərini görə bilərik. Baxmayaraq ki, o, kasıb ailədə doğulub və o dövrün mühitində böyüyüb, amma Bakının gözəlliyini təmin etmək üçün xaricdən memarlar dəvət etməsi onun mütərəqqi fikirdə olmasından xəbər verir. Qızlar üçün məktəbin açılması gələcəyə yönəlmiş bir addımdır. Hər kəs bilir ki, o, yüzlərlə tələbəni Rusiyaya və Avropaya göndərməklə onların təhsil xərcini öz üzərinə götürmüşdür və bu da gələcəyə yönəlmiş bir addım idi, gələcəyi düşünürdü. Mən artıq bunu bir dəfə demişəm, bir daha demək istəyirəm ki, o tələbələrin arasında mənim babam Əziz Əliyev də olmuşdur. Əziz Əliyev qədim Azərbaycan torpağı olan İrəvan xanlığı ərazisində doğulmuşdur. O da Tağıyev kimi kasıb ailədən idi, oxumaq istəyirdi. Tağıyevə məktub yazmışdı, xahiş etmişdi ki, ona maddi kömək göstərilsin. Tağıyev də onu təbii ki, tanımırdı, sadəcə olaraq, bir gəncin təhsilə olan belə marağını nəzərə alaraq ona pul göndərmişdir və Əziz Əliyev bu pul hesabına o vaxt Sankt-Peterburq Hərbi Tibb Akademiyasında oxumuşdur. Hesab edirəm ki, bu hadisə onun gələcək taleyində həlledici rol oynamışdır. Çünki o, həm gözəl həkim, eyni zamanda, böyük dövlət xadimi olmuşdur. İkinci Dünya müharibəsində onu Bakıdan Dağıstana ezam etmişlər. Bir neçə il Dağıstanın rəhbəri vəzifəsində işləmişdir və dağıstanlıları sürgündən xilas etmişdir. Çünki o vaxt başqa Qafqaz xalqları ilə bərabər, dağıstanlıları da Qazaxıstana sürgün etmək istəyirdilər, sovet hökumətinin belə planları var idi. Məhz Əziz Əliyevin qətiyyətli mövqeyinə görə bu, baş vermədi. Dağıstanlılar bunu yaxşı bilirlər, yaxşı xatırlayırlar və təsadüfi deyil ki, Mahaçqalada dağıstanlıların təşəbbüsü ilə Əziz Əliyevin abidəsi ucaldılmışdır.

Zeynalabdin Tağıyev Qurani-Kərimi Azərbaycan dilinə tərcümə etdirmiş və eyni zamanda, bu sahədə də təşəbbüskar olmuşdur. İlk dəfə olaraq Qurani-Kərim Azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdir. Onun təşəbbüsü və maliyyə vəsaiti hesabına Azərbaycanda bir çox dini abidə inşa edilmiş və təmir olunmuşdur. Onun təhsillə bağlı təşəbbüsləri təkcə Bakı ilə məhdudlaşmırdı. Eyni zamanda, Naxçıvanda, Gəncədə, Şamaxıda, Gürcüstanda azərbaycanlıların yaşadıqları bölgələrdə onun pulu hesabına məktəblər açılmışdır.

Yəni, onun haqqında çox danışmaq olar. O, böyük şəxsiyyət idi, xalqa bağlı olan, xalqı qəlbən sevən, xalqın gələcəyini düşünən bir insan idi. Onu da bildirməliyəm ki, XIX əsrdə xeyriyyəçilik ənənələrini məhz Zeynalabdin Tağıyev qoymuşdur. Bu ənənələr sovet dövründə təbii ki, davam etmədi. Onu da bildirməliyəm ki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süqut edəndən sonra sovet hakimiyyəti onu bütün imkanlardan məhrum etmişdir, onun bütün əmlakları əlindən alınmışdı, tək bir bağ qalmışdı, orada da o, ömrünün sonuna qədər yaşamışdır. O, uzun ömür yaşadı, dolğun ömür yaşadı. Ancaq əfsuslar olsun ki, ömrünün sonunda bu cür ədalətsizliklə üz-üzə qaldı və həyatdan çox narahat getdi.

Bu gün isə müstəqil Azərbaycanda xeyriyyəçilik ənənələri, onun qoyduğu xeyriyyəçilik ənənələri davam edir, geniş vüsət almışdır. Bildirməliyəm ki, bu sahədə ən böyük xeyriyyəçi nəinki Azərbaycanda, Cənubi Qafqazda Heydər Əliyev Fondudur. Heydər Əliyev Fondu 20 ilə yaxındır ki, yaradılmışdır və bütün bu illər ərzində Fondun əsas məqsədi, vəzifəsi insanlara kömək göstərmək, Azərbaycan mədəniyyətini dünyada təbliğ etmək, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, incəsənət, elm sahələrinə töhfə verməkdir. Azərbaycanın multikultural dövlət kimi, müasir dövlət kimi dünyada tanıdılmasında Heydər Əliyev Fondunun müstəsna xidmətləri vardır. Məhz Fondun fəaliyyəti nəticəsində Azərbaycan daha çox tanınır və məhz bu amil bizə İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə kömək göstərdi. Çünki Azərbaycan xalqı yaxşı bilir ki, o vaxt erməni lobbisi və onun havadarları Azərbaycan haqqında olmazın yalanlar uydurub media məkanına atmışlar. Ancaq uzun illər ərzində Heydər Əliyev Fondunun müxtəlif ölkələrdə fəaliyyəti və Azərbaycanın müasir, mütərəqqi dövlət kimi tanıdılması bu təbliğatı alt-üst etmişdir. Bu gün Heydər Əliyev Fondu qarşısında yeni vəzifələr dayanır. Ənənəvi fəaliyyətlə yanaşı, bu gün Fond azad edilmiş torpaqlarda geniş fəaliyyətə başlamışdır. Fondun təşəbbüsü ilə azad edilmiş torpaqlarda hazırda dini abidələrimizin əsaslı təmiri, bərpa edilməsi və inşası prosesinə start verilib. Şuşa şəhərində Yuxarı Gövhərağa, Aşağı Gövhərağa, Saatlı məscidləri, Ağdam şəhər məscidi Heydər Əliyev Fondu tərəfindən əsaslı bərpa edilir, Zəngilan şəhər məscidi də həmçinin. Eyni zamanda, Daşaltıda, Hadrutda və Şuşa şəhərində yeni məscidlərin tikintisi də məhz Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə həyata keçirilir. Təkcə sadaladığım dini abidələrimizin sayı 8-ə bərabərdir və əminəm ki, Fond digər layihələrdə də fəal iştirak edəcək. Bildiyiniz kimi, məcburi köçkünlər üçün yeni evlərin yaradılması da Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə geniş vüsət almışdır və mənim iştirakımla Qobu qəsəbəsində bir neçə böyük, çoxmərtəbəli evlərin inşası təmin edilmişdir.

Yəni, bu ənənələr var, davam edir, cəmiyyətdə çox yüksək qiymətləndirilir. Müharibədən sonra mənim təşəbbüsümlə Qarabağ Dirçəliş Fondu, “YAŞAT” Fondu yaradılmışdır. Azərbaycan vətəndaşları, eyni zamanda, şirkətlər könüllü olaraq həm Qarabağ Dirçəliş Fonduna, həm “YAŞAT” Fonduna vəsait təqdim edirlər və bu vəsait hesabına bu gün yüzlərlə qazi həm Azərbaycanda, həm xüsusilə xaricdə müalicə alır, həyata qayıdır, öz sağlamlığını bərpa edir. Bu, bir daha onu göstərir ki, xeyriyyəçilik hər zaman Azərbaycan xalqının ayrılmaz əlaməti olubdur. Sadəcə olaraq, buna şərait yaradılmalı idi, dövlət tərəfindən bu siyasət dəstəklənməli idi və bu gün biz bunu görürük.

Mən Zeynalabdin Tağıyevin şəxsiyyətinə həmişə böyük hörmətlə yanaşmışam. Hələ 2000-ci illərin əvvəllərində, - mən hələ Prezident deyildim, - onun qəbrinin yerləşdiyi Pirhəsən ziyarətgahı mənim təşəbbüsümlə abadlaşdırıldı və qəbrin ətrafında olan ərazi yeni görkəm aldı. Prezident seçiləndən sonra dərhal mənim təşəbbüsümlə onun evi, hazırda Tarix Muzeyinin binası əsaslı təmir edildi, həm onun yaşadığı evin bir hissəsi muzey kimi qaldı, eyni zamanda, Tarix Muzeyində bizim tariximizin müxtəlif dövrlərini əhatə edən eksponatlar nümayiş etdirilir.

Bu gün mən çox şadam ki, Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi Bakıda ucaldılıb. O, buna layiq idi. Azərbaycan xalqı qarşısında, tarix qarşısında, millət qarşısında xidməti olan hər bir insanı Azərbaycan xalqı öz qəlbində yaşadır.

Bir daha əziz xalqımı bu münasibətlə ürəkdən təbrik etmək istəyirəm, Azərbaycan xalqına yeni uğurlar, yeni qələbələr arzulayıram. Sağ olun.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Daycest bölümündə tanınmış memar, Dünya Reklamçılar Assosiasiyasının üzvü, nüfuzlu festivalların mükafatçısı, Türkdilli Ölkələrin Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının professoru Cahid Həsənovun Bakıvaxtı.az saytına verdiyi müsahibəsini təqdim edir.
Müsahibənin müəllifi Etibar Cəbrayıloğludur.

İstedadlı memar Cahid Həsənov son illər mühüm layihələrə imza atıb. Sumqayıt şəhərində yenidən qurulan Şəhidlər Xiyabanı, Sumqayıt bulvarı, Gəncədəki park-bulvar kompleksi, Ağstafada Heydər Əliyev Mərkəzi, Muğam Mərkəzi məhz Cahid Həsənovun layihələri əsasında inşa edilib. Ölkə başçısının sərəncamı ilə o, Sumqayıt şəhərinin sosial-iqtisadi inkişafındakı xidmətlərinə görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunub.

Cahid Həsənov bu günlərdə Azərbaycan Reklamçılar İttifaqı (ARİ) İctimai Birliyinin icraçı direktoru seçilib.

- Yeni vəzifəsiniz də mübarək olsun. Təbriklər öz yerində, planlarınızı, görmək istədiyiniz işləri bilmək olarmı?

- Təşəkkür edirəm, təbii ki, hər yeni vəzifə yeni məsuliyyət, yeni yanaşma, yeni layihələr deməkdir. Azərbaycan Reklamçılar İttifaqı İctimai Birliyi ölkədə ən stajlı qeyri-hökümət təşkilatlarından biridir. Qurumun əsası 1995-ci ildə Hacıəmi Atakişiyev tərəfindən qoyulub və İdarə Heyətinin ilk sədri də məhz Hacıəmi müəllim olub. Mərhum sədrimizin təcrübəsi, şəxsi əlaqələri sayəsində ARİ Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətinin inkişafına mühüm töhfələr verib. Biz də bu ənənədən yararlanıb mühüm işlər görməyi planlaşdırırıq, təbii ki, qurumun idarəçiliyini, gündəlik fəaliyyətini müasir tələblərə, yeni yanaşmalara və çağrışlara uyğun quracağıq. Onu da qeyd edim ki, qurumun yeni sədri Etibar Əbdülqasımov reklam sahəsində təcrübəli, bacarlqlı insandır, uzun illərdir bu sahədə çalışır, müxtəlif  beynəlxalq konfranslarda Azərbaycanı layiqincə təmsil edib. Etibar müəllim yeni heyətdə həm yaşlı, təcrübəli mütəxəssislərə, həm də gənc marketoloqlara yer verib. Təbii ki, əsas məqsədimiz ölkə  iqtisadiyyatının inkişaf dinamikasından bəhrələnərək reklam bazarının da güclənməsinə nail olmaqdır. Bu gün  reklam bazarında özünə nəzarət mexanizmində müəyyən boşluqlar var və bu problemi aradan qaldırmaq üçün beynəlxalq təcrübədən yararlanmaq fikrindəyik.

- Boşluqlar deyərkən konkret nələri nəzərdə tutursunuz?

- Məlum olduğu kimi, bu gün sosial şəbəkələrdə böyük reklam axını var və bu reklamların nə qiyməti məlumdur, nə forması, nə də həcmi. Hələ mən reklamın bu formasından gələn gəlirləri demirəm. Bu vəziyyət digər sahələrə də ziyan vurur.

- Birini də mən deyim: reklamların dil problemi…

- Doğru qeyd edirsiniz, həqiqətən də acınacaqlı bir durum var. Kim necə istəyir, nə istəyir yazır. Sonda da Azərbaycan dilinə, qlobal götürəndə mədəniyyətimizə ciddi zərbə dəyir. Bu, təkcə sosial şəbəkələrdə deyil, açıq hava reklamlarında da tez-tez rast gəlinir. Biz istəyirik ki, dilçi alimlərimiz, tanınmış ziyalılarımız, o cümlədən də istedadlı jurnalistlərimiz bu prosesə cəlb olunsun, onların dəyərli fikirləri, məsləhətləri öyrənilsin. ARİ-nin iş planında bununla bağlı dəyirmi masaların, müzakirələrin keçirilməsi nəzərdə tutulub. 

Digər bir vacib məsələ qanunvericiliklə bağlıdır. Təşkilatımızın bu vacib məsələ ilə bağlı da xeyli təklifləri var, həmin təklifləri sisetemləşdirəndən, mütəxəssislərlə məsləhətləşəndən sonra ictimai müzakirəyə təqdim edəcəyik. Reklam sahəsində problemlərdən söz açarkən bir məsələyə də toxunmağı vacib hesab edirəm. Xaricdə istehsal olunub burada satılan malların reklamlarını biz gündəlik həyatımızda çox rastlaşırıq. Lakin biz istərdik ki, bu məsələ də yeni qanunla tənzimlənsin. Yəni xaricdə Azərbaycanda əmtəələrini satan əcnəbi firmalar mütləq ölkəmizdə öz reklam nümayəndəliklərini açmalıdırlar. Bunun sayəsində də biz həm yeni iş yerləri yarada bilərik, həm də vergi yolu ilə dövlət büdcəsinə əlavə vəsaitin toplanmasına nail olarıq.  Məsələn, Vətən müharibəsində qazanılan tarixi zəfərimizlə bağlı çox maraqlı, kreativ sosial layihələr hazırlanır, amma təəssüf  ki, bunu reallaşdırmaq üçün sponsorlar tapmaq müşkülə dönür. Ölkəmizdə milyonlarla vəsait qazanan bəzi xarici şirkətlərin burada reklam nümayəndəlikləri yoxdur ki, biz onlarla bu məsələni müzakirə edək. Həmin şirkətlərin nümayəndələri ilə danışmaq üçün mən niyə  Rusiyaya, Qazaxıstana, Türkiyəyə getməliyəm? İndiki vəziyyət həmin şirkətlərə sərf edir, çünki qanunda boşluqlar var. Qazaxıstanda və ya başqa bir şəhərdə reklam nümayəndəliyi açan o firmalar Azərbaycan məkanında reklam yayımı üçün hansısa yerli reklam şirkətləri  ilə iş birliyi yaradaraq  “reklam fəailiyyəti” göstərirlər. Reklam sahəsində hərc-mərclik çoxlarına sərf edir. Belə şirkətlərin marağında deyil ki, yaxşı reklam layihələri brend firmalara bilavasitə təqdim olunsun.

- Artıq bir neçə ildir ki, Azərbaycanda Dövlət Reklam Agentliyi fəaliyyət göstərir. Bir mütəxəssis kimi bu qurumun işindən razısınızmı?

- Adından da göründüyü kimi, bu qurum Dövlət Reklam Agentliyidir, amma səlahiyyəti təkcə açıq məkanlarda yayımlanan reklamalara aiddir. Metroda, digər nəqliyyat növlərində yayımlanan reklamalara cavabdeh deyil.

Digər bir məsələ isə idarəçilik mexanizmi ilə bağlıdır, təəssüf ki, bu qurum düzgün reklam strategiyası qura bilmədi.  İlk gündən açıq məkan reklamına qoyulan qiymətlərin baha, standart olması reklamın açıq məkan sahəsinin inkişafında gerilik yaratdı. Qiymət siyasəti düz qurulmadığına görə açıq məkandan imtina edən şirkətlər isə əksinə burada uddu. Çünki digər sahələrdə, hansı ki, qiymələr standart deyil, bazarla tənzimlənir, o sahəyə öz reklamlarını yönəltdilər. Bu qurum bilavasitə açıq məkanda reklam vergi yığımı qurumu kimi fəailiyyətdədir. Bayaq standart qiymətlər termini işlətdim. Bu nə deməkdir? Dünyada reklamda standart qiymətlər yoxdur. Reklamçılar İttifaqı İctimai Birliyi də təklif edir ki, dünya təcrübəsindən yararlanaq. Tutaq ki, dondurmanın reklam qiymətində yayda bir, qış mövsümündə isə tamam fərqli tarif olmalıdır. 

- Sosial reklam sahəsində vəziyyəti necə dəyərləndirərdiniz?

- Reklamın ən vacib sahəsi ilk olaraq sosial reklamdır. Azərbaycanda müxtəlif qurumlar tərəfindən sosial reklamlara tez-tez rast gəlirik. Daxili İşlər Nazirliyi, Fövqəladə Hallar Nazirliyi, İqtisadiyyat Nazirliyi, Təhsil Nazirliyi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi,  belə reklamlardan istifadə edirlər. Lakin digər qurumların da bu vasitədən istifadə etməsi lazımdır. Burada əsas güc respublikamızda fəailiyyət göstərən reklamverici şirkətlərə düşür. Ümumiyyətlə, sosial reklam dedikdə heç də bəziləri kimi hansısa konsertlərə sponsor olmaq deyil. Sizə deyim ki, reklamla bağlı qanunvericilikdə də sosial reklamların verilməsi məcburidir. Yaxşı olardı ki, reklamverici şirkətlərə öhdəçilik qoyulsun ki, sosial reklama ayrılan vəsaitin bəlli bir faizi regionlarda tətbiq edilsin. Bakı şəhərinin müxtəlif ərazilərində, xüsusi ilə rayon və şəhərlərimizə gedən beynəlxalq yollar ətrafında və rayonların, şəhərlərin mərkəzi ərazilərində vətənpərvərlik mövzulu sosial reklamların quraşdırılması yaxşı olardı. Qalib və qüdrətli Azərbaycanın tarixi, zəngin mədəniyyəti barədə tanıtım reklamlarına da böyük ehtiyac var. Təəssüüf ki, kommersiya reklamları üçün xüsusi firmalara yer verilir və  belə reklamlar yayılması üçün digər firmalara  şərait yaradılmır. Yəni kommersiya maraqları mədəni maraqları üstələyib açıq məkan reklamlarında.

- Bəzən tamaşaçılar gileylənir ki, telekanallar reklamlara həddindən çox yer verir…

- Belə narazılıqlar hər zaman olacaq, təsəvvür edin ki, tamaşaçı hansısa bir proqramı maraqla izləyir, amma birdən reklamlar efirdə yayımlanır. Lakin gərək telekanalların da marağını, iqtisadi durumunu nəzərə alaq, reklam olmadan  onlar necə gəlir əldə edə bilərlər? İzləyicilərin reklamların dili, səviyyəsi  barədə narazılığı isə əsasən haqlıdır. Söhbətimizin əvvəlində bu məsələyə toxunduq, əksər hallarda mətnlər primitiv olur, dil qaydalarına əməl edilmir. Bizdə çox vaxt xaricdə istehsal olunan reklamları dublyaj edib  göstərirlər. Tərcümənin,  səsləndirmənin keyfiyyəti urəkaçan olmur. ARİ-nin hazırladığı təkliflər paketində bu məsələ də nəzərə alınıb. Yerli reklamçılara  sifariş verən iri şirkətlərə müəyyən güzəştlər edilsə məqsədəmüvafiq olar, bu, həm də yeni iş yerlərinin açılmasına, reklam sahəsində yerli kadrların yetişməsinə stimul ola bilər. Bizdə ədatən şou-biznes nümayəndələrini reklam çarxlarına çəklirlər, təbii ki, bu da yeksənəklik yaradır. Görkəmli alimləri, şair və yazıçıları, ziyalılarımızı, Vətən savaşında igidlik göstərən əsgər və zabitlərimizi də reklamlara çəkməliyik. Bundan çəkinmək lazım deyil, dünya belə praktikadan çoxdan yararlanır. 

- Erməni işğalından azad etdiyimiz Qarabağla əlaqəli reklam strategiyasını siz necə görürsünüz?

- Olduqca vacib məsələyə toxundunuz. Bu gün Qarabağda, işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə reklam işinin effektiv qurulması əsas hədəflərimizdən biri olmalıdır. Bunun üçün yeni təkliflər, qaydalar üzərində çalışırıq. Xüsusi ilə əcnəbi qonaqların Qarabağa müntəzəm səfərlərini nəzərə alıb elə etməliyik ki, hər bir şəhər və rayonumuz, yaşayış məskənimiz barədə onlarda doğru-düzgün məlumat olsun. Hər şəhərin özünəməxsusluğu, tarixi, mədəniyyəti, mətbəxi hökmən nəzərə alınmalıdır. Həmin  ərazilərdə reklam yerləşdirəcək hər hansı bir şirkətə hər 5 reklamdan bir sosial reklama sponsorluq etmək tələbi qoyulmalıdır ki, bu anda da oralarda sosial reklam çox geniş yayılar. Çox istərdik ki, yerli mütəxəssislərimiz bu işlərdə yaxından iştirak etsinlər.

Rusiyanın “Birinci kanal”ında yayımlanan “Непутевые заметки” verilişinin budəfəki buraxılışında Bakı və “Şahdağ” Turizm Mərkəzi haqqında geniş məlumat verilib.

Dövlət Turizm Agentliyindən AzərTAC-a bildirilib ki, Azərbaycan Turizm Bürosunun dəstəyi ilə hazırlanan verilişdə paytaxtın möhtəşəm memarlığı, özünəməxsus gözəlliyi, yeni il ərəfəsində mərkəzi Nizami küçəsində təşkil olunan xeyriyyə yarmarkası və paytaxt sakinlərinin qonaqpərvərliyindən bəhs olunub.

Verilişdə, həmçinin “Şahdağ” Turizm Mərkəzi, burada turistlərə təklif olunan xizəksürmə, dağda gəzinti, paraplan uçuşları və s. kimi əyləncə növləri, hotellər, eləcə də yaxınlıqda yerləşən və təbiəti ilə turistlərin diqqətini cəlb edən Ləzə kəndi və sakinləri haqqında ətraflı məlumat verilib.

1996-cı ildən Rusiyanın müxtəlif televiziya kanallarında Dmitriy Krılovun aparıcılığı ilə yayımlanan verilişdə bütövlükdə ölkənin zəngin mədəniyyət və tarixə malik olduğu, səyahət edənlərin unudulmaz təəssüratlarla geri döndüyü xüsusi vurğulanıb.

Verilişə baxmaq üçün https://bit.ly/329iecA linkindən istifadə etmək olar.

Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrı rusdilli tamaşaçıları üçün “Silva” operettasını nümayiş etdirib.

Görkəmli macar bəstəkarı İmre Kalmanın dünyaca məşhur operettanın süjet xəttində iki gəncin saf, təmiz sevgi hekayəsi dayanır.

Kabaredə müğənni işləyən Silva Varesku ilə knyaz oğlu Edvin Vedlersxeym arasında yaşanan eşq ətrafdakılar, xüsusi ilə də Edvinin ailəsi tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Valideynləri Silva ilə evlənməyə hazırlaşan Edvini başqası ilə nişanlamağa qərar verirlər. Bu qərardan sonra dinamik, gözlənilməz situasiyalarla zəngin olan operettada yeni mərhələ - iki gəncin öz sevgisi uğrunda mübarizəsi başlayır.

Qeyd edək ki, səhnə əsərinin quruluşçu rejissoru Boris Lukinski, quruluşçu dirijoru Nazim Hacıəlibəyov, quruluşçu baletmeysterləri Yelena və Zakir Ağayevlərdir.

Aktyor heyətinin məharətli çıxışı səhnə əsərini baxımlı edib, tamaşa maraqla qarşılanıb.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev yanvarın 18-də xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Bakıda ucaldılan abidəsinin açılışında iştirak edib.

Daha geniş matetial gün ərzində təqdim olunacaq.

1689-cu ilin 18 yanvarında dünyaşöhrətli fransız mütəfəkkiri, dillər əzbəri olan müdrik kəlamların müəllifi Şarl Lui Monteskyö dünyaya gəlib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bu dahinin bir neçə kəlamını diqqətinizə çatdırır:

Mütaliə etmək – darıxma saatlarını həzz saatlarına çevirmək deməkdir.

Azacıq bilmək üçün lap çox öyrənmək lazımdır.

Ən böyük tiranlıq – Ədalət bayrağı altında, Qanun adı ilə həyata keçirilən tiranlıqdır.

“Sabah hər şey yaxşı olacaq” deyiminə yalnız sabah azad olmaqla çatmaq olar.

Hər xalq öz hökmdarına layiqdir.

Şəxsiyyətin azadlığı ilə vətəndaşın azadlığı həmişə üst-üstə düşmür.

Demokratiya prinsipi təkcə cəmiyyətdə bərabərlik ruhu yaratmaq demək deyil, həm də bu bərabərlik ruhunun elə bir həddinə çatması deməkdir ki, hər kəs özünə rəhbər seçdiyi şəxslə də özünü bərabər saya bilsin.

Hollivud istehsalı olan "Son baxışlar" (Last Looks) bədii komediya filminin ilk treyleri nümayiş olunub.

TASS agentliyi xəbər verir ki, Tim Kirkbynin rejissorluq etdiyi filmdə baş rolları ulduz aktyor Mel Gibson, habelə Çarlie Hunnam, Morena Baccarin, Lucy Fry, Dominic Monaghan, Jacob Scipio və Clancy Brovn canlandırır.

Filmdə Valdo obrazı cəngəllikdə minimalist həyat yaşayan keçmiş “LAPD” (Los Angeles Polis İdarəsi ) detektivini izləyir. Çarlie Valdo nüfuzdan düşmüş keçmiş “LAPD” detektividir. 

Meşədə özü üçün yeni bir dünya yaradan Valdonun sakit, stressiz həyatı, ani bir təkliflə yenidən dəyişir. Nə təklif? Bunu fiımə baxanda biləcəksiniz.

Bu günə təsadüf edən əsas tarixi hadisələri və bayramları diqqətinizə çatdırırıq. Bu gün beynəlxalq sferada daha bir ədəbiyyat yönümlü bayram keçirilir. Vinni Pux günü adlanan həmin bayram barədə artıq ayrıca məlumat vermişik. İndi isə gəlin keçid alaq digərlərinə.

Marqarita Vengerski və Pekinsayağı ördək günləri

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, xristian dünyası bu gün Marqarita Vengerskinin xatirə gününü qeyd edəcək. Bu, katoliklərin ənənəvi bayramıdır, Marqarita Vengerski macar kralı 4-cü Belanın qızı olub, Bizans imperatoru Nikeyin də həyat yoldaşı. Katolik kilsəsinin çiçəklənməsində, müsbət insanlıq keyfiyyətlərinin – nəcibliyin, xeyirxahlığın, düzgünlüyün bərqərar olmasında əhəmiyyətli rol oynayıb. 

Yaddan çıxarmayaq ki, bu gün Amerikadakı mətbəx bayramı ikidir: Milli qurmanlar üçün kofe günü, bir də Milli Pekinsayağı ördək günü. 

Tezaurus günü

Latıncadan mənası xəzinə olan tezaurus dilin leksikasını tam dəqiqliklə, tam geniş izah edən lüğətdir. Bu bayram 1779-cu ilin 18 yanvarında doğulmuş Piter Markın ad gününə salınıb, belə ki, Mark bütün həyatını filosoflar üçün xüsusi lüğət kitabını hazırlamağa sərf edib.

Yeri gəlmişkən, Azərbaycanda da tezauruslara ciddi ehtiyac var, biləsiniz. Bizim dilimiz gözəldir, amma o, xüsusən rus dilindən ixrac olunan sözlər və vulqar ifadələrlə (dajelər, ujelər, vapşelərlə) korlanıb. Üstəlik, fellərin əksəriyyəti (qoymaq, soxmaq, salmaq, basmaq, çalmaq və s.) “türkün sözü” sığortası ilə “ayıb ifadə” vermək anlamı daşıyır. Bu da dilə ciddi təpkidir. Dilin yeni söz yaratmaq ənənəsi də çox süni görünür. Bir ara çimərlik paltarına “geyçim”, hamam xələtinə isə “çimgey” adını vermələri yəqin ki yadınızdadır.

DVD-nin yarandığı gün

1996-cı ilin bu günündə Digital Video Disc – yəni DVD yaranıb. 6 diskdən ibarət CD –ROM-da yerləşən məlumatlar bir DVD diskində yerləşdirilib.

1995-ci ilin 18 yanvarı yaponlar üçün qara gəlib, Kobede baş verən 7,2 ballıq zəlzələ nəticəsində 6,5 min nəfər həlak olub. 1991-ci ildə Bundestaq dalbadal 4-cü dəfə Helmut Kolu federal kansler seçib. 1964-cü ildə The Beatles ilk dəfə ABŞ hit paradında yer alıb, “I want to hold your hand” mahnısı ilə. 45-ci olan mahnı cəmi iki həftə sonra artıq 1-ciliyə yüksəlib.

Siqaret qutularının üzərinə yazılan “Siqaret çəkmək sizin sağlamlığınız üçün ziyanlıdır” yazısının mənşəyini bilirsinizmi? 1964-cü ilin 18 yanvarında ABŞ həkimləri Konqresə çağırış ediblər ki, siqaret qutularının üzərinə onların ziyanı barədə mütləq qeyd yazılmalıdır, Konqres də belə bir tapşırıq verib. Sonra bu ənənə ÜST-ün də xoşuna gəlib, bütün dünyada yayılıb. 

1926-cı ildə Arbatdakı “Xudojestvennaya” kinoteatrında Sergey Eyzenşteynin “Potyomkin zirehli gəmisi” filminin premyerası olub. Bu film SSRİ-nin ilk kult filmidir, eləcə də dünya kino tənqidçiləri hər zaman onu bəşəriyyətin ən dəyərli filmləri sırasına salırlar. 

1919-cu ilin bu günündə Londonda “Bentli Motors” kompaniyası yaranıb. 1919-cu ilin bu günündə həm də Versal sülh konqresi keçirilib, bu barədə də portalımızda ayrıca yazı verilib.

İki yazarın anım günü

1947-ci ilin bu günündə görkəmli rəqqasə Afaq Məlikova dünyaya gəlib. Xaıq artistimizin 75 illiyi ilə bağlı ayrıca yazı verilib. 1941-ci ilin bu günündə mərhum dahi kinorejissorumuz (tək elə “Bir cənub şəhərində” filmi nəyə desəniz dəyər) Eldar Quliyev, 1933-cü ilin bu günündə videomaqnitafonu kəşf etmiş Rey Dolbi, 1876-cı ildə bir vaxtlar abidələri ucaldılan, rayonlar, küçələr adı ilə adlandırılan, əslində Azərbaycanın müstəqillik haqqını əlindən alıb ruslara verməkdə yardımçı olan Məşədi Əzizbəyov dünyaya gəliblər.

18 yanvar həm də iki tanınmış Azərbaycan yazıçısının vəfatı günü kimi yaddaşlarda qalıb. 2018-ci ilin bu günündə yazıçı, Azərbaycan Respublikası Xatirə kitabının baş redaktoru Nahid Hacızadə 82 yaşında dünyadan köçüb.

1983-cü ilin bu günündə isə yazıçı-dramaturq, “Onun bəlalı sevgisi” filmi ilə, eləcə də “Kəcil qapısı” romanı ilə milyonların rəğbətini qazanmış Seyfəddin Dağlı 61 yaşında vəfat edib.

Ruhları şad olsun.

Xəbər verdiyimiz kimi, Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən narkomaniyanın zərərləri mövzusunda videoçarx ssenariləri müsabiqəsi keçirilirdi. Ötən gün müsabiqəyə yekun vurulub. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəbiyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, Mədəniyyət Nazirliyinin Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2019-cu il 22 iyul tarixli 1334 nörməli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığa qarşı mübarizəyə dair 2019-2024-cü illər üçün Dövlət Proqramı”nın 4.4.30-cu yarımbəndinin icrasını təmin etmək, eləcə də mədəniyyət və incəsənət sahəsində təhsil alan gənclərin yaradıcılığını stimullaşdırmaq və yeni yaradıcı qüvvələri audiovizual sahəyə cəlb etmək məqsədilə tələbələr arasında keçirdiyi müsabiqədə ssenarilər 2021-ci il dekabr ayının 1-dən 30-a qədər qəbul olunmuşdu.

Müsabiqəyə təqdim edilən videoçarx ssenariləri əsasında Münsiflər heyəti aşağıda adları qeyd olunan layihələri qalib olaraq seçib.

Yer          Qalibin adı             Layihənin adı

1-ci yer    Murad Şükürlü“      Kilid ekranı”

2-ci yer    Çinarə Əlişli“          Həyat ağacı”

3-cü yer    Ziyafət Kazımov“   Bir qrossmeysterin hekayəti”

Qaliblər müvafiq olaraq 1500, 1000 və 500 manat məbləğində pul mükafatı ilə mükafatlandırılacaqlar. Qaliblərin mükafatlandırılması mərasiminin fevral ayının ikinci yarısında, Ali təhsil qurumlarında ikinci semestr başladıqdan sonra keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Müsabiqənin münsiflər heyətinin sədri Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Kino və televiziya fakültəsinin dekanı, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Elnur Mehdiyev, üzvləri isə ADMİU-nun Kinoşünaslıq və ekran dramaturgiyası kafedrasının müdiri, dramaturq Əli Əmirli, sənətşünas, kino və televiziya redaktoru Nadir Bədəlov olub.