Super User
Şuşanın maddi-mədəni irsinin talanması və təhsil ocaqlarının dağıdılmasına həsr olunan yeni sənədli film hazırlanır
“Azərbaycan Jurnalistlər Şəbəkəsi” İctimai Birliyi (AJN) “Şuşa İli”nə həsr olunan layihənin icrasına başlayıb.
AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə həyata keçirilən “Erməni işğalı nəticəsində Şuşanın maddi-mədəni irsinin talanması və təhsil ocaqlarının dağıdılması” layihəsi çərçivəsində ikihissəli sənədli film istehsal olunacaq. Bu layihə Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin elan etdiyi “Şuşa İli”nə həsr olunmuş xüsusi müsabiqənin qalibidir.
Layihənin əsas məqsədi işğal dövründə Şuşanın maddi-mədəni irsinə vurulmuş zərəri göstərmək üçün iki hissəli sənədli film hazırlamaqdır. Hazırlanan filmlərin həm yerli ictimaiyyətə, həm də beynəlxalq auditoriyaya təqdimatı nəzərdə tutulur. Bu məqsədlə filmlər Azərbaycan dilindən savayı, subtitrlərlə həm ingilis, həm də rus dillərində hazırlanacaq.
Qeyd edək ki, ikihissəli sənədli filmin əsas mövzusu Şuşada məktəblər və tədris mərkəzləri, həmçinin Şuşada mövcud olmuş mədəni mühit və mədəniyyət abidələri barədə olacaq.
“Bir gün Tanrı Yer kürəsini bilyard topu kimi qara dəliyə salacaq” – Güneyli şair Zaman Paşazadənin şeirləri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağla “Güneydən gələn səslər” rubrikasında bu gün sizi Zaman Paşazadənin şeirləri ilə tanış edəcək. Bəri başdan deyək ki, lövhələr yaratmaq ustası olan Zamanın bu şeirləri sizləri təəccübləndirəcək.
Qeyd edək ki, güneyli soydaşlarımızın orfoqrafiyasına toxunulmamışdır.
Zaman Paşazadə Xiyav əsillidir, 1979-cu ildə Kərəc şəhərində dünyaya göz açmışdır, elə uşaq çağlarında atasının işdən təqaüdə çıxdığına görə bir daha Xiyav şəhərinə dönmüşlər. Zaman 2005-ci ildə işi ilə bağlı Muğanın Parsabad şəhərinə köçmüşdür. Muğanda bir neçə dövrə Şəhriyar ədəbi dərnəyinin mərkəzi şurasının üzvü olaraq dərnəyin müdərrisi vəzifəsində çalışmış, bir neçə ədəbi yarışma, o cümlədən Mələkan şəhərində qurulan Yaylıq nəşriyyatının ədəbi yarışmasında seçilmişdir. Sonralar isə bir neçə ədəbi yarışmanın juri heyəti çərçivəsində öz ədəbi çalışmalarını davam etdirmişdir. 2020-ci ildə Zaman Paşazadənin ilk şeirlər toplusu “Aynada öl-dirilmək” ünvanıyla ışıq üzü görmüşdür.
SSENARİ ŞEİR
İNTİHAR
Kağızların üzərində uyumuşkən yazıçı,
Romandan baş qaldırıb çıxdı karakter
Divardan asılmış tüfəngi götürdü
Taraq
İntihar etdi…
Dik atıldı yazıçı
Qələmi götürüb beləcə bitirdi:
Divardan asılmış tüfəngi götürdü
Taraq
İntihar etdi…
Diskindi qəzetlər
Beləcə titr vurdular:
Divardan asılmış tüfəngi götürdü
Taraq
İntihar etdi…
Diskindi oxucu
Divardan asılmış tüfəngi götürdü
Taraq
İntihar etdi…
SSENARİ ŞEİR
DOĞUM
İçəri – gecə - doğum evi
Işıq izinsiz cumur gözlərimizə
Yenicə göz açmış kameradan zillənirik divardakı saata
Saat iyirmi dördü tələsir…
İçəri – gündüz – doğum evi
Çeşidli açıdan üzümüzə zillənir kameralar
Yaxınlaşdıqca dodaqları yekəlir
Öpülürük
Öyülürük
Öööö
Burnumuzdan gəlir ana südümüz
Zaman ağzımızın ağuz zamanı.
Mavi boyalı istamp güpsənir ayağımızın altına
Qaçarsaq, mavi, mavi, mavi qaçacağıq ağ döşəmələrin üzərində
Qaçarsaq, doğum evinin kameraları arxamızca qaçacaq…
Yoxlanılır təməl hüceyrələrimiz
Yoxlanılır sağlamlığımız
Yoxlanılır sağmallığımız
Yoxlanılır varlıq.
Içəri – gecə - ev
Zillənirik divardakı saata
Ağ bir pişikdir ağzını açmış bullayır sarğacını
Hipnoz edir gözlərimizi gedib-gələn quyruğu
Saat iyirmi dörd…
Geri, geri, geriyə dönür film
Kameralar itir dumanda.
Zamansız – içəri – iç
Cənində bir budda heykəliyik
Boynumuz da göbək bağından bir boyunbağı
Ayağımızın altında doğum çarpayısı
KLAUSTROFOBİYA
Qapıdan içəri keçən əşyaları alkollayıramsa
Pəncərədən sızan hər bir şeyi
Quşların səsini
Çiçəklərin qoxusunu
Havanı
Və uzaq keçmişdə öpüşdüyümü xatırlayıb alkollayıramsa
Fikir vasvasılığı deyil
Ardı kəsilməyən faciələrin normal qorxularıdır.
Hələ ayaqla görüşmək nədir ki,
Plastic geyimlə izolə sevişmək ehtimalı da var.
Bütün gücsüzləşdirən ölümcül viruslardan
Öldürməyib də gücləndirən kabuslara qədər
Dünya sonu sinemasının ssenari qaynağıdır qorxularımız.
Biz möcüzələrə inandığımız yerdə
Tanrının şapkasından bir dovşan çıxıb dişlərini ağardır
Acizliyimiz möcüzələrdən daha böyük
İnanmaq kələməsi daha kiçikdir.
Biz qum saatının boğazında ilişən nisbilik nəzəriyyəsiyik
Biz hər səhər tanrının ümidi ilə yuxudan durub,
hər gecə ateist giririk yatağımıza
Bütün günü yuxuda gördüyümüz dörd divarı unutmağa çalışırıq.
İndi gəl “Evdə qal” çağırışına ləbbeyk de
İndi gəl qərəntinə trendinə qoşul
İndi gəl klaustrofobiyanı açıqla polislərə
Çörək klaustrofobiyası
Ev kirası klaustrofobiyası
Leylanın gözlərinin klaustrofobiyası
İndi gəl evdə qal və bütün fobiyalara yolux.
Gəlin, tanınmamaq üçün maskalarımızı taxaq, əziz vətəndaşlar
Çünki “taclı adam yeyənlər” əli silahlı gəzir şəhərdə
Çünki ölüm maskalılara toxunmur.
Bir gün tanrı da yer kürəsini billiard topu kimi qara dəliyə salıb
Maskasını götürəcək üzündən
Biz o zaman tanıyacağıq tanrını
Və oyun bitəcək.
SADƏCƏ SƏN BİLİRSƏN…
Indi yerin boş olsa da
Önümdəki oturacaqda kapşenimi çiyninə atmışam
Və əllərimi gözlərində qızdırıram.
Sadəcə mən bilirəm bu kafedə gözlərinin rəngində bir içki serv olur
Yoxsa çoxları qəhvəni şəkərsiz içir.
Yoxsa çoxları Jak Brelin “məni tərk etmə” mahnısını
qəhvə ilə qarışdırır
mənasını bilmədən
Sadəcə sən bilirsən bütün mənaları
Və bir an öncə tərk etdin kafeni.
Sadəcə sən bilirsən taksilər yolları qısaltmaq deyil,
hadisə yerindən uzaqlaşmaq üçündür.
Sadəcə sən bilirsən caddələr gəlmək deyil,
tərk etmək üçündür.
Sadəcə mən bilirəm
Daha Sezen get mahnısını mələməyəcək
Get
Deyəcək
Get…
Amma hardasa, ürəyinə quraşdırdığım saatlı bomba partlayıb
Düyünlü yumruğunu barmaq-barmaq parçalayacaq
Və görüşə uzanacaq əlin.
İndi yerin boş olsa da
Gözlərinin rəngi üstümə dağılmış
Və kapşenimin cibini axtarır polislər.
Sadəcə sən bilirsən mən özümü öldürməmişəm
Və qatil soyuqqanlılıqla uzaqlaşır taksidə.
EVƏ QAYIDIRDIM…
Günəş saçmalamağa başladı
Durub özümü oyaqlığa vurdum
Məxmər darıxmalarım əynimdəykən şəhərə çıxdım
Nəbzini yoxladım
Hələ də yanıb-sönürdü trafik ışıqları
Bəlkə də inqiza tariximizi alnımızda yanlış oxumuşdu Nostradamus
Bəlkə də inqiraz tariximizi ertələmişdi Zeus
Öz yarasını yalayan pişik kimi idi şəhər
Divarlarında yazılan şeirdən bunu sezmək olurdu:
“Dinozavrların öldüyü çağda
Peyğəmbər yoldaykən
Mən sənin şairin idim.”
Neft dəkəllərinin zambi dişləri torpağa batıb-çıxdıqca
şeirə dolmuşdu
Bəraheni
Neft dəkəllərinin dalından
dinozavrların ölüm mədlulunu çıxarmışdı.
Amma unutmuşdu şairlərin nəsli kəsildikdə şeir doğulur
Özgürlüyə çıxır kələmələr.
Unutmuşdu Təbriz dəlixanalarında divarlarla öpüşən dəlilər
Ağrılarını öpüşlə yazırlar.
Amma Təbriz öz quyruğunu çalan ilan kimidir
Dolanbac küçələrində dolanıb özümlə qarşılaşarkən bunu anladım
Mən “Düşmənsiz bir savaşçı
Özümdən bir düş-mən kopiyalayıb savaşdım.”
Özümü uzaltdım bulvara
Nəbzimi yoxladı narkoman bir kişi;
Quş dedi quşsan rahatlayacaqsan
Barmağımı saldım boğazıma
Bir quş çıxartdım
Uç dedim, uçsan rahatlayacaqsan
Baxıb gülürdü şəhər
Durub özümü ağıllılığa vurdum
Pambıq dəliliyim əynimdəykən
Evə qayıdırdım…
Bu dünyadan bir Abay keçib…
Türk dünyasının tanınmış adamı Abay Kunanbayevin 177-ci ildönümünə aid bir neçə ştrixlər
Xəbər verdiyimiz kimi, Türk dünyasının tanınmış fəlsəfi fikir adamı Abay Kunanbayevin 177 yaşı tamam olub. Bu münasibətlə Qazaxıstanın ölkəmizdəki Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri Serjan Abdukərimov azərbaycanalı abayşünaslar və abaysevərlərlə görüş keçirib. Abay Kunanbayevin Binəqədi rayonunda adını daşıyan küçədəki memorial lövhənin qarşısında xatirəsi böyük ehtiramla yad edilib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portal həmin gün – avqustun 10-da informasiya təqdim etmişdi. İndi daha geniş reportajı diqqətinizə çatdırırıq.
Öncədən qeyd edək ki, tədbirin həm rəsmi, həm musiqili hissəsi gözəl təşkilatçılığı və maraq kəsb etməsi ilə yadda qalıb. Qazaxıstanın ölkəmizdəki Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri Serjan Abdukərimov tədbiri açaraq qazax xalqının Abay Kunanbayevlə fəxr etdiyini, onun yazıb qoyduğu ədəbi irsinin bu gün qazax xalqı üçün mənəvi istinad yeri olduğunu söyləyib. Eyni zamanda qeyd edib ki, Abayın ədəbi irsi bütün türk dünyası üçün önəmlidir, Abay yaradıcılığı bütün türkdilli xalqları, ölkələri bir-biri ilə dost edib. Diplomat eyni zamanda qardaş Azərbaycan xalqına Abay şəxsiyyəti və Abay irsinə göstərdiyi diqqətə, sevgi və hörmətə görə minnətdar olduğunu bildirib. Abayın əsərlərinin son illərdə Azərbaycanda, Türkiyədə, Özbəkistanda çap olunmasının Türkdilli Dövlətlərin Birliyi yolundakı əhəmiyyətindən, Abayın təkcə türk xalqlarına deyil, bütün insanlığa məxusus olduğundan danışıb.
Görüşün ikinci hissəsi Bakının Dənizkənarı Bulvarında qurulan Qazax çadırında davam edib. Burada tanınmış azərbaycanlı tarixçi, publisist və teoloq Teymur Atayevin “Abay möhtəşəmliyi və XXI əsrin fəlsəfi fikir adamının portretinin yaranmasına cəhd” kitabının təqdimatı olub. Tədbirin musiqili hissəsində Abay Kunanbayevin sözlərinə yazılmış mahnılar və musiqilər səslənib. İtaliyanın Turin şəhərində təhsil alan həmyerlimiz Əli Övsəl dombrada Abay musiqilərini ifa edib.
Qazax çadırında qonaqlar Qazaxıstanın görməli yerləri, iqtisadiyyatı, mədəniyyəti və tarixinə aid bol məlumatlı sərgilərə baxıblar. Eyni zamanda Qazax çadırının necə qurulması və əhəmiyyəti haqqında qonaqlara məlumat verilib. Qazax süfrəsinin təamları da qonaqlara təqdim olunub.
Bəli, dünyamızdan böyük bir qazax oğlu – Abay keçib. İzləri isə illər ötsə belə təzətər qalacaq.
Fotolar Serikbol Koşmaqambetovundur.
Bu gün Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Quba bölməsi Əmir Pəhləvanla görüş keçirir
Bu gün - 13 avqust 2022-ci ildə, saat 11-də Qubadakı “Azərkitab” kitab mərkəzində AYB Quba bölməsi Əmir Pəhləvanla görüş keçirəcək. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına AYB Quba bölməsindən məlumat verilib.
Əmir Pəhləvan müasir Azərbaycan ədəbiyyatının və kino sənətinin görkəmli nümayəndəsi, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Şimali Kipr respublikalarının Dövlət mükafatlarının, eləcə də digər fəxri titulların laureatıdır.
Əmir Pəhləvan "Fransız", "Qarabağ şikəstəsi", "Spasibo", "Qız qalası" adlı bədii filmlərinin, "Bakı nefti və Nobellər", "Avtoritet", "Göyçay yəhudiləri", "Doqquzuncu oğuz uyğurları", "Kurqanlar", "Hunqoriya", “Şəhriyar”, “Svilizasiya beşiyi-Çin”, “Tahirə” və başqa sənədli ekran əsərlərinin, Avropa ölkələrində və Amerikada çap olunan "Bakılı Nobel", "Neft taleli Nobel", “Ayrılıq”, “Səfir” "İsa, Məryəm və Sona" sənədli romanlarının, “Qalxın, Cavid gəlir!”, “Əkilən başlardı, torpaq əkilmir”, “Turan türküləri”, “Səfir”, “Təbrizim, türk izim!”, “Kəngərlər”, “Türklüyün yol xəritəsi”, “O Ay bir də doğmayacaq”, “Yaşamağı bacarmaq lazımdır”, “Vətən dahiləri” adlı roman, pyes və librettoların, Azərbaycanda nəşr olunan 30 kitabın, Ukraynada və keçmiş possovet respublikalarında nəşr olunan 27 kitabin, DVD formasında Almaniyada işıq üzü görən 15 kitabın müəllifidir.
Maraqlanan hər kəs görüşdə iştirak edə bilər.
Günün fotosu: Anomal istilər İngiltərəni də təslim edib
Günün fotosu: Anomal istilər İngiltərəni də təslim edib
Anomal istilər Dumanlı Albionu qoynuna alıb. Esseks qraflığı - Londonun 60 kilometrliyi meşə yanğınına bürünüb.
Foto: Euronews
Emmi mükafatını ispaniyalı rejissor Mielqo qazanıb
"Süpürgəçi" qısametrajlı animasiya filminə görə “Oskar” mükafatı laureatı ispaniyalı Alberto Mielqo “Netflix”də yayımlanan "Love, Death & Robots" cizgi serialında "Jibaro" epizoduna görə “Emmi” mükafatı qazanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı TASS agentliyinə istinadla xəbər verir ki, rejissor mükafatı “Qəhrəmanların dizayn edilməsi” nominasiyası üzrə alıb.
ABŞ-ın Televiziya Akademiyası “Creative Arts Emmy Awards” kimi tanınan bu mükafatı kreativliyi ilə seçilən sənətçilərə təqdim edir.
III Sevil Beynəlxalq Qadın Sənədli Film Festivalında 6 Azərbaycan filmi nümayiş olunacaq
III Sevil Beynəlxalq Qadın Sənədli Film Festivalını rəngarəng etmək üçün ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin (USAİD) dəstəyi ilə xarici ölkələrdən qonaqlar dəvət olunub. Məqsədimiz xaricdə nüfuzlu festivallarda yer tutmuş film yaradıcıları ilə yerli rejissorlar arasında təcrübə mübadiləsini sürətləndirməkdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, bu sözləri III Sevil Beynəlxalq Qadın Sənədli Film Festivalın təsisçisi Aygün Rəşidova festivalla bağlı keçirilən mətbuat konfransında deyib.
“Çox zaman kinosevərlər xarici festivallarda iştirak edən yerli filmlərimizdən xəbərsiz olur. Bu məqsədlə builki proqrama “festivaldan seçmələr” bölümü daxil edilib. Bu bölümdə dünyada nüfuzlu festivallarda qalib gəlmiş Azərbaycan dilində altyazıları ilə 9 seçilmiş film nümayiş olunacaq”, - deyə Aygün Rəşidova bildirib.
Bildirib ki, festivala 90 ölkədən 300-ə yaxın müraciət olunub, onlardan 6 tammetrajlı, 6 qısametrajlı və 6 yerli filmlər seçilib.
Qeyd edək ki, festivalın maliyyə dəstəkçiləri Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı və ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyidir.
Sarayevo Film Festivalı başladı
Avqustun 12-də Bosniya və Herseqovinanın paytaxtında 28-ci Sarayevo Film Festivalı başlayıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət portalı xəbər verir ki, festivalın ilk günündə isveçli rejissor Ruben Östlundun “Kədər üçbucağı” filmi nümayiş olunub.
Avqustun 19-dək davam edəcək festivalda kinosevərlər 62 ölkədən 230 filmə baxmaq imkanı qazanacaqlar.
Qeyd edək ki, Bosniya və Herseqovinada 1992-1995-ci illərdəki müharibənin izlərini silmək, paytaxt Sarayevonu yenidən mədəniyyət və incəsənət mərkəzinə çevirmək üçün təşkil edilən Sarayevo Film Festivalına bu illər ərzində dünyaca məşhur bir çox kino ulduzu qoşulub. Həmin məşhurlar sırasında Robert de Niro, Ancelina Coli, Bred Pitt, Orlando Blum və başqaları var.
Nazirin birinci müavini Elnur Əliyev Xalq artisti Azərpaşa Nemətovla görüşüb
Avqustun 12-də Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev 75 illik yubileyi münasibəti ilə Akademik Milli Dram Teatrının bədii rəhbər-direktoru, Xalq artisti, professor Azərpaşa Nemətovla görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, nazir müavini mədəniyyət naziri Anar Kərimovun təbrik məktubunu A.Nemətova təqdim edib, yubiley yaşını qeyd edən sənətkara uzun ömür və yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıb.
Xalq artisti A.Nemətov diqqətə görə Mədəniyyət Nazirliyinə təşəkkürünü bildirib.
Qeyd edək ki, Azərpaşa Nemətov 13 avqust 1947-ci ildə Bakıda, görkəmli teatr rejissoru, Əməkdar incəsənət xadimi Zəfər Nemətovun ailəsində anadan olub. 1970-ci ildə M.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun “Teatr rejissoru” fakültəsini, SSRİ Xalq artisti Mehdi Məmmədovun kursunu bitirib.
Yaradıcılıq fəaliyyətinə 1972-ci ildə Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrından başlayan rejissor həmin teatrda müxtəlif illər ərzində rejissor assistenti, quruluşçu rejissor, baş rejissor, bədii rəhbər vəzifələrində çalışıb, bu teatrın inkişafında böyük xidmətlər göstərib.
A.Nemətov 1974-76-cı illərdə Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq) şəhərində Leninqrad Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında çalışıb, daha sonra dəfələrlə Yunanıstan, Türkiyə, Rusiya, Gürcüstan kimi ölkələrdə teatr festivallarında, konfranslarda və digər teatr forumlarında iştirak edib.
A.Nemətov öz yaradıcılığında müasir dünya avanqard teatrının və Azərbaycan milli teatrının xüsusiyyətlərini ustalıqla birləşdirir.
Teatr sənəti sahəsində xidmətlərinə görə ona 1987-ci ildə “Əməkdar incəsənət xadimi”, 2002-ci ildə “Xalq artisti” fəxri adları verilib. 1997-ci ildə “Humay” milli ictimai mükafatına, 1998 və 2003-cü illərdə “Qızıl Dərviş” mükafatına, 2007-ci ildə “Şöhrət ordeni”nə, 2015-ci ildə “Haldun Taner”, 2018-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik medalına layiq görülüb. 2005-ci ildən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqüdçüsüdür. 2-ci dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” (2017) və "Şərəf" (2022) ordenləri ilə təltif olunub.
A.Z.Nemətovun “Şərəf” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:
Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə Azərpaşa Zəfər oğlu Nemətov “Şərəf” ordeni ilə təltif edilsin.
İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 12 avqust 2022-ci il
