Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq”  layihəsini sizlərə təqdim edir

 

Əslində, uğur formulu ümumi olduğu qədər də spesifikdir, yəni bir xalq üçün lazım olan uğur qazanmaq keyfiyyətləri başqa bir xalq üçün aparıcı olmaya da bilər. Məsələn, Azərbaycanda (ümumən Şərqdə) uğur formulasında mental qayda-qanunlara, davranış tərzinə istinadı, möhkəm ailə faktorunun, nümunəvi tərbiyənin rolunun hegemonluğunu, milli kökə və dini mənsubiyyətə bağlılıq faktorunu spesifikliyə aid edə bilərik.

Mən öz şəxsi təcrübəm, eləcə də illərdir ki, davam edən müşahidələrim nəticəsində uğurun qazanılmasında aşağıdakı parametrləri xüsusi olaraq qabardardım:

 

15) Özünəinam.

Nəhayət, uğur qazanmaq yolunda ən vacib parametrlərdən biri olan «özünəinam»a gəlib çıxdıq. Ən sonda ən vacib olan parametrə toxunuruq, belə ki, özünəinam, bütün böyük uğurların məhz startıdır, bu hiss yoxdursa hansı uğurdan söhbət gedə bilər axı? «Özünəinam» insanın hər şeyə nail olacağına qəti əminliyidir, ən çətin vəziyyətdə, ən ağır şəraitdə özünə güvənməsidir.

Özünə necə inanmalı? Adi sualdır, amma adi olduğu qədər də bəzən həlli müşküllük yaradan situasiyalara işarə edən sualdır.

 - İlk öncə, əziz oxucum, qarşınızda duran məqsəd və vəzifələrin ağırlığını, həlledilməzlik illüziyasını dağıdın, «həll edilməz məsələ yoxdur, mən hər şeyi bacarıram», «azacıq zaman lazımdır, sonda gülən tərəf mən olacağam» tipli autotreninqlərdən faydalanın. Çox vaxt insan hər hansı kiçik problemini süni olaraq böyüdür, həlledilməz həddə çatdırır, nəticədə də panikaya düşür, həyatın nəbzini itirir. Buna əsla yol verməyin!

 - Özünəinamı bərk sarsıdan faktorlardan biri də uğursuz bir şəxsdən nümunə götürməkdir. Kimsə həmin işi sizdən əvvəl görüb, onda alınmayıbsa «bu məndə də alınmaz» deyə qorxu keçirirsiniz. «Hər situasiya fərqli, hər şəxs də fərqlidir» postulatını əsas götürüb kimlərisə özünüzə nümunə gətirməyin. Yox, əgər mütləq nümunə gətirmək istəyirsinizsə, onda çalışın, uğurlu bir insanı nümunə gətirəsiniz.

 - Özünəinam hissini gücləndirməyin başqa bir yolu öz kemiş qələbələrinizi xatırlamağınız, uğurlarınıza təkrarən nəzər yetirməyinizdir, Bunlar sizə əlavə stimul verəcək, gücünüzə sanki əlavə güc qatacaq.

 - Özünəinamı formalaşdıran daha bir detal reallıqda qalmaq, xəyallarda uçmamaqdır. Nə mənada? O mənada ki, biz bəzən öz gücümüz dişarında olan işləri aşırmaq xəyalları qürur, planları cızırıq. Kiminçünsə milyonçu olmaq, kiminçünsə Olimpiya çempionluğu qazanmaq, kiminçünsə prezident seçilmək mümkün hal olduğu halda, təbii ki, böyük əksəriyyət üçün mümkünsüzdür. İnsanlar milyardlarcadır, ən uca zirvələr isə tək-tük seçilmişlər üçündür. Baxın, seçilmiş olmasına heç bir zəmin olmayanın seçilmişlik iddiası sonda təbii ki, uğursuzluqla nəticələnir və onun özünəinam hissləri zədələnir. Bu səbəbə görə də, başından uca tullanmaq planları qurmayın, özünəinamınızı real planlarda sınaqdan çıxarın.

 - Özünəinam hissini gücləndirmək üçün şəxsi mövqeyə malik olmaq, prioritetləri düzgün sıralamaq, pozitiv və uğurlu ətrafa malik olmaq, stress və depressiyalardan qaçmaq da vacib rol oynayır ki, bunlar barədə kitabın digər bölümlərində ətraflı məlumat verəcəyəm.

Beləliklə, biz bu bölümdə uğur qazanma üçün lazım olan 15 əsas keyfiyyətdən söz açdıq. Düşünürəm ki, onların hər birini yadınızda saxlaya bildiniz.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.02. 2023)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Arzular təfəkkürün problemlərlə dolu gerçəkliklərdən qaçıb gizləndiyi xoş yerdir.

 

2. Ağlı olan heç vaxt tək olmur.

 

3. Həmişə ağıllı olmaq darıxdırıcıdır, hərdən axmaqlıqdan da imkan kimi istifadə etmək lazımdır.

 

4. Qadını tanımağa kişi ağlı acizdir, yalnız qəlb buna kömək ola bilir.

 

5. Arxadan kürəyə vurmaq zəmanəsi keçdi, indi üzbəüz, gözə baxa-baxa vururlar.

 

6. Gücü az olanın səsi çox çıxar.

 

7. Dünyanın ən böyük dəyəri özünsən, bütün başqa dəyərlər sən olduğuna görə mövcuddurlar.

 

8. Başımızın üstündəki sonsuz səma sonsuz böyüməyimiz üçün imkandır.

 

9. Kişinin qadınlar haqqında bilməli olduğu yeganə şey odur ki, onlar nağılları sevirlər.

 

10. Özünü yaxşı saymaq başqaları haqda məlumatsızlıqdan doğur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.02.2023)

Növbəti Ekspress-sorğuda əməkdaşımız Habil Yaşar “Müasir Azərbaycan ədəbiyyatında hansı mövzuda əsərlərin yazılmasını istərdiniz?” sualına cavab alıb. 

 

 1. Hənifə Əzizəliyeva-müəllimə: Sağlam ailə, sağlam düşüncə, vətənpərvərlik ruhunďa.

 

 2. Anar Əzizəliyev-müəllim: Məhəbbət mövzusunda ve dedektiv janrlı.

 

 3. Sövkət Zeynalova-müəllimə:  Mən ən çox istərdim qanı ilə bizə sevinc yaşadan, işğaldan torpaqlarımızı azad edən şəhidlərimizin, qazilərimizin həyatı və yaradıcılığı işıqlandırılsın.

 

 4. Zülfiyyə Məmmədova-müəllimə: Sevgi mövzusunda daha çox yazılmasını istərdim.

 

 5. Vəfadar Nəsibov-proqraqmçı: Fəlsəfi, fantastik. Qalaktikalararası səyahət, yerin yaranması haqqında və s.

 

6. Fərid Qədirov-musiqiçi: Daha çox milliyətimizə aid, milli mənəvi dəyərlərimiz barədə yazılsa xoş olar.

 

7. İradə Allahverdiyeva-müəllimə: Sevgi, maarifləndirmə və vətənpərvərlik mövzusunda əsərlər arzulayıram.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.02.2023)

“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının 30 illiyi münasibəti ilə: 2-ci məqalə

 

 

Öz məqsədlərinin həyata keçirilməsi və missiyasının gerçəkləşməsi üçün fəaliyyətinin lap əvvəlindən Assosiasiya tərəfindən Azərbaycanda ilk dəfə kulturologiya sahəsində peşəkar tədqiqatlara başlandı. Kulturologiyanı insanın ağlı, hisləri və əməyi ilə yaranmış “ikinci süni təbiət” kimi qiymətləndirən “Simurq” AMA «Homo sapiens» -dən (“ağıllı insan”) yüksək bilik, bacarıq, təşkilatçılıq, mənəviyyat səviyyəsinə və yaradıcılıq fəaliyyətinə malik yeni insan tipi «Homo culturalis» -ə (“mədəni insan”) keçidi strateji vəzifəsi elan edib.

Assosiasiya rəhbər ideyası olan “yüksək mədəniyyətli insanların inkişafı” və “insanın davranışı onun mədəniyyətinin dəyişməsi ilə dəyişir” fikrini nəzərdə tutan L.A. Uayt qanunundan çıxış edərək, innovativ kulturoloji fəaliyyətinin şüarı qismində “Əgər dünya mədəniyyəti müdafiə edərsə, mədəniyyət dünyanı xilas edər” kəlamını seçib.

Assosiasiya könüllü olaraq yüzlərlə üzvü birləşdirir, onların arasında 30-dan çox akademik, milli və beynəlxalq elmlər akademiyalarının müxbir üzvləri, tanınmış incəsənət xadimləri, müəllimlər, ictimi xadimlər, diplomatlar, jurnalistlər, istedadlı gənclər var.

“Simurq” AMA-nın dəyərləri

Assosiasiyanın məqsədləri bir tərəfdən - insanın müsbət həyat fəaliyyətinin “yumşaq gücü” kimi azərbaycanlıların yüksək ruhi mədəniyyət dəyərləri, digər tərəfdən – “müdriklik haqqında elm kimi” müasir kulturologiyanın nailiyyətləri üzərində qurulur.

Assosiasiyanın dəyərlərinin əsasında insan inkişafı və milli inkişafın tələblərini ödəməyə, zamanın çağırışlarına layiqincə cavab verməyə imkan yaradan yüksək mədəniyyətli vətəndaşların yetişdirilməsi və çətin həyati problemlərin həlli əsnasında düzgün qərarların seçimi üçün əhəmiyyətli olan psixoloji oriyentirlər dayanır.

Bunlar xeyir, ədalət, həqiqət, bilik, sevgi, dostluq, vicdan, insan ləyaqəti, nəciblik, cəsurluq, namus, şəxsiyyətə hörmət, etika, estetika, ailə mədəniyyəti, humanizm, vətənpərvərlik, inam, böyüklərə ehtiram, uşaqlara məhəbbət, qonaqpərvərlik və başqa mənəvi dəyərlərdir. Onlar həmçinin elm, təhsil, maarif, meritokratiya, yaradıcı fəaliyyət, rifah, sülh mədəniyyəti, özünütəkmilləşdirmə, əmək və idarəetmə mədəniyyəti, peşəkar səriştə, şəxsi məsuliyyət, həyat qabiliyyətli və güclü dövlət, davamlı inkişaf, rəqabətqabiliyyətlilik, milli təhlükəsizlik və s. sosial və siyasi dəyərlərdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.02.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə “Biri ikisində” layihəsində bu gün növbədə Poema vaxtıdır, şair İradə Aytelləyik.

 

 

 

 

İradə Aytel

 

 

ZƏFƏR NƏĞMƏSI

 

O gün...

14 İyul gecəsi

Hər ürək Polad oldu,

Hər bilək polad oldu!

Külündən doğularaq

Ocaq oldu, od oldu,

Ayağa durdu Vətən!

 

Ayağa durdu Vətən!

Dalğalandı üç rəngdə,

Üç söz çıxdı dilindən:

Polad! Qarabağ! Ölüm!

 

Od püskürən nəfəslər

Dünyaya meydan dedi!

Gözlərdən çıxan atəş

Yatana Oyan! dedi!

Ayağa durdu Vətən!

 

Polad əbası üstdən

Alov geydi, od geydi!

Oğullar dövrələndi,

Oğullar nərə çəkdi!

Düşmənin səmasına

Qara buludlar çökdü,

Ayağa durdu Vətən!

 

Albertlər, Mübarizlər,

İsgəndərlər, Elnurlar...

Bir dildə, bir ləhcədə

Sarıldılar silaha.

Toylar tutulu qaldı,

Vaylar örtülü qaldı.

Səngərlər sıralandı,

Oğullar dalğalandı,

Ayağa durdu Vətən!

 

“Hər gün bir yeni, nəğmə,

Hər gün bir yeni ilham!”

Savaşın qibləgahı,

Savaşın dini İlham!

Zəfər-zəfər yeridik,

Hünər-hünər yeridik.

Dillərdə dua ölüm!

Ayağa durdu vətən!

 

Vətən silah götürdü,

Vətən əsgərə döndü!

Vətən qürur geyindi!

Oğul verdi davaya,

Vətən anaya döndü!

Bayraqlar kəfən oldu.

Vətən odlu köksünə

Bayrağı basdı, susdu...

Vətən ataya döndü!

Vətənin dillərində

Qardaş ağısı bitdi,

Vətən bacıya döndü!

Gözü yolda qalana

Dirək oldu vətənim.

Ata deyən dillərə

Ürək oldu vətənim.

Dizləri bükülmədi,

Taqəti tükənmədi,

Ayağa durdu Vətən!

 

***

 

Ehey... sən nə ləzizsən!

Səni dadmaq nə gözəl!

Sən ana kimi əziz,

Bala kimi şirinsən!

Sən ata kimi təpər,

Zəfər!

Zəfər!

Zəfər!

 

Sən susuz dodaqlara,

Bir ovuc sərin susan!

Sən əyilən qamətə,

Rəşadətsən, qürursan!

Sən alın açıqlığı,

Sən elim boyda hünər

Zəfər!

Zəfər!

Zəfər!

 

Sən ümidsən ürəkdə,

Sən dəmirsən biləkdə.

Sən ordumsan,

Yurdumsan

Sən basılmaz qalasan!

Sən laləli talasan

Sən qalxanım, qılıncım,

Yaylığımdakı gövhər

Zəfər!

Zəfər!

Zəfər!

 

***

 

Dumandan qurduğun xeymə

Duman oldu, duman oldu...

Səsin elə inildədi,

Kaman oldu, kaman oldu...

Şəhid!

 

Ömrünün güllü yazında,

Bülbül oldun avazında.

Ahım qaldı boğazımda,

Aman oldu, aman oldu...

Şəhid!

 

Günəş doğar çənnən sonra,

Elin gülər innən sonra.

Sən yaşadın, sənnən sonra

Anan öldü, anan öldü,

Şəhid!

 

***

 

Bala deyib alışan

Dillinə canım fəda.

Şəhid məzarı üstə

bayraq kimi yellənən

əlinə canım fəda,

Şəhid anası!

 

Ağ-ağ çiçəyə dönən,

söz-söz alışan, dinən,

məzar üstündə sönən

telinə canım fəda,

Şəhid anası!

 

Qoy səsinə səs verim,

Çağıraq balamızı!

Lalan hanı soruşub,

Qınayaq talamızı!

Bala deyəndə yanan

Dodaq, dili ağlayaq…

Yeri dəyişik düşən

Qərənfili ağlayaq.

Bağlı qalan xonçanı,

Solan gülü ağlayaq.

şəhid anası!

 

***

 

Yorğun-yorğun yol gedən

Ayağına qurbanam.

Söykəndiyin bayrağa,

Dayağına qurbanam.

Şəhid atası!

 

Gözlərində inləyən

Kədərindən öpürəm.

Boğazında göynəyən

Qəhərindən öpürəm.

Şəhid atası!

 

Əyilən kürəyində

düz olan qüruruna,

dillərdə dastanlaşan,

söz olan qüruruna,

ürəyinə yol alan

göz yaşına qurbanam!

Şəhid atası!

 

Saçında dən-dən olan

Həsrətinə qurbanam!

Vətəndə oğul olan,

Oğulda vətən olan

Qeyrətinə qurbanam!

Şəhid atası!

 

***

 

Gözünü qurban verib,

Göz oldun Qarabağa!

Dizini qurban verib,

Diz oldun Qarabağa!

Müzəffərim!

Əsgərim!

 

Səssizliyə bükülüb,

Səsini verib gəldin.

Yurd cənnət olsun deyə,

Cəhənnəm atəşini

Gözünlə görüb gəldin!

Vuruldun, əyilmədin,

Baş tacım, andım, mərdim!

Müzəffərim!

Əsgərim!

 

***

 

Başımda tufanım var,

Şəhid anasıyam!

Qışım alov geyinib,

Qışımda tufanım var,

Şəhid anasıyam!

 

Bayraq geyən balamın

Kəfəni telimdədi.

İçimnən qalxan odun

İstisi çölümdədi.

Balama ana Vətən,

Vətənə balam oğul!

Naləmə dolanaraq

ərşdə bala gəzirəm.

Sinəmdə dağa çıxıb,

Allah, lala gəzirəm.

Dərdiyim lalam hanı?

O güllü talam hanı,

Ay balalı analar,

Bəs mənim balam hanı?

Üç rəngə boyanaram,

Oğlumun ucaltdığı

Bayrağımdan güc alıb

Qürurla dayanaram.

Şəhid anasıyam!

 

***

 

Oğlum indi səngərdə,

Sipərim poladdandı.

Qürurum vətən boyda!

Zəfərimiz mübarək!

 

Qırmızı paltar geyib,

Qol götürüb süzəcəm.

Hər gün nişanda, toyda

Zəfərimiz mübarək!

 

Şəhid andını pozsam,

Qibləmi unudaram.

Həm bu tay, həm o tayda

Hünərimiz mübarək!

Zəfərimiz mübarək!

 

***

 

Haqdan gələn halal yolla

Şuşaya gedirik, Paşam!

Bilirsənmi necə abad,

Necə azadədir Şuşam!

 

Sərkərdəm əlində qılınc,

Oğulları sıraladı.

Yağı düşmən göz açmamış

Ordusunu uraladıq.

 

Hələ tarix belə birlik,

Belə döyüş görməmişdi.

İndiyəcən düşmən belə

Öz qınına girməmişdi

 

Gözsüz qalan Qarabağa

Göz oldular igidlərim.

Haldan düşmüş Kəlbəcərə

Diz oldular igidlərim.

 

Susuz qalan torpaqlarım

Suvarıldı al qan ilə.

Hasarlandı sərhədlərim,

Hasarlandı min can ilə.

 

Türkəm, tatam, talışam mən,

Oğlun sağ olsun, ay Vətən!

Zirvə-zirvə ucalasan,

Təpən dağ olsun, ay Vətən!

 

Laçınlar uçan oylağın

Barlı bağ olsun, ay Vətən!

Sən qaliblər qalibisən,

Üzün ağ olsun, ay Vətən!

 

Şuşaya gedirik, Paşam,

“Vətən bağı al-əlvandı”.

Yol üstündə xarıbülbül,

“Zəfər yolu” çıraqbandı,

Şuşaya gedirik, Paşam!

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.02. 2023)