Super User
“Onsuz da sənin adam olmağından keçib”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı-dramaturq Əyyub Qiyasın tanınmış teatr və kino xadimlərinin həyatlarından qələmə aldığı maraqlı anları təqdim edir. Növbəti təqdim edilən Ceyhun Mirzəyevdir.
CEYHUN MİRZƏYEV
(1946-1993)
***
Bağ qonşumuz vardı, içkiyə meylli adam idi. Qonum-qonşudan borc almadığı adam qalmamışdı.
Bir gün həyətdə oturmuşduq, bir də gördüm həyət darvazası döyülür. Gedib açdım, heç kəs yox. Elə bildim səs eşitmişəm. Elə keçib təzəcə oturmuşdum ki, darvaza bir də döyüldü. Baxdım, yenə heç kəs yox.
Qapını örtüb elə bir-iki addım atan kimi, darvaza yenə döyüldü. Əsəbiləşdim. Qalxıb hasardan güdməyə başladım. Gördüm qonşudur, aşa-aşa gəlib qapını döyür, bir yerdə qala bilmədiyi üçün aşa-aşa hasarın tinində itir. Sonra yenə qapını döyməyə gəlir.
Hasardan atılıb onu tutdum.
– Nə var, niyə qapını döyüb, itirsən?
Məni görəndə bir az özünü yığışdırdı:
– Qonşu, qadan alım, mənə 10 manat borc pul ver, bir həftəyə qaytararam, – yalvardı.
– Əəə, – dedim, – sən hələ borc almağa gəlmisən, mən səni hasardan atılıb tuturam, qaytaranda necə tutacağam? – xəbər aldım. Başımı bulayıb, ona 10 manat verdim.
– Götür, onsuz da sənin adam olmağından keçib, – deyərək, həyətə girdim.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
Leyla Əliyeva: “Hər kəs heç olmasa ömründə bir dəfə Bakını ziyarət etməyə şad olacaq”.
Baku” jurnalının yeni sayı işıq üzü görüb
“Baku” jurnalının yeni sayı populyar nəşrin baş redaktoru Leyla Əliyevanın bu sözləri ilə başlanır: “On beş il bundan əvvəl Moskvada “Baku” jurnalının ilk nömrəsinin təqdimatı keçirilib. Ötən illər ərzində bu nəşrin çoxsaylı pərəstişkarları və xeyirxah dostları yaranıb. Azərbaycanın və ölkə paytaxtının necə dəyişməsini birlikdə müşahidə etmişik, dəyişikliklər isə çox olub.
Bu 15 il ərzində biz Bakını əziz sayan hər kəs üçün ünsiyyəti məkanı yaratdıq, heç vaxt bu şəhərdə olmayanları da Bakı ilə tanış etdik. Sonuncuların sayı azalmaqdadır: dəqiq bilirik ki, hər kəs heç olmasa ömründə bir dəfə Bakını ziyarət etməyə şad olacaq”.
Ənənəyə görə, jurnalın bu nömrəsində də həm son hadisələr barədə məlumat, həm də Azərbaycanın mədəniyyətinə və tarixinə həsr olunmuş məqalələr, ölkəmizi məşhurlaşdırmış şəxsiyyətlərlə müsahibələr dərc edilib.
Dirçəldilməkdə olan Qarabağa həsr edilmiş “Ərazi” («Территория») rubrikasında Ağdam (Qarabağ) Atçılıq zavodunun tarixindən bəhs edilir. Vurğulanır ki, ötən il oktyabrın 4-də həmin zavodun yerləşdiyi ərazidə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın iştirakı ilə Cins Atçılıq Mərkəzinin təməli qoyulub. Qeyd edilir ki, həmin zavodda 1949-cu ildən Qarabağ atları yetişdirilirdi. 35,5 hektar (50 futbol meydançası boyda) ərazidə dözümlü, sədaqətli, gözəl kürən atların ən yaxşı cinsi bərpa edilir. 2022-ci ildə Prezident İlham Əliyevin adından kraliça II Elizabetə hədiyyə edilmiş “Şöhrət” ləqəbli ayqır məhz burada doğulub və böyüyüb.
“Baku” jurnalının yeni nömrəsində baş redaktor tərəfindən Türkiyənin Konya (məşhur sufi şairi, mütəfəkkir Cəlaləddin Ruminin vətəni), Milas şəhərləri, habelə tarixi Pamukkala və Kappadokiya bölgələri barədə hazırlanmış reportaj “Müdriklə görüşə” («На встречу с мудрецом») başlığı altında dərc edilib.
Oxucular “Moda”, “Bakılılar”, “Bakılılıq”, “Yer. Daxildə”, “Səyahətlər. Dünya” («Мода», «Бакинцы», «Бакинство», «Место. Внутри», «Путешествия. Мир») rubrikalarında yerləşdirilmiş məqalələrdən çox maraqlı faktlar öyrənəcəklər. “Yemək. Sirrlər” («Еда.Секреты») rubrikasında isə xurma, qaysı və qara gavalı dolmalarının reseptləri təqdim edilib.
Xoş mütaliələr.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
Şalyapin Beynəlxalq Opera Festivalında
Müharibə aparan Rusiyanın mədəniyyət həyatı öz axarını saxlamaqdadır.
Azərbaycanın incəsənət ustaları Rusiyanın Tatarıstan Respublikasının paytaxtı Kazan şəhərində keçirilən 41-ci Şalyapin Beynəlxalq Opera Festivalında iştirak ediblər.
Biilki festivalın xüsusi özəlliyi onun dahi rus opera müğənnisi Şalyapinin 150 ilik yubileyinə həsr olunmasıdır.
Bununla əlaqədar Kazana İtaliya, Azərbaycan, Gürcüstan, Belarus və Rusiyanın aparıcı opera teatrlarından müğənni və dirijorlar dəvət olunmuşlar. Festival Coakkino Rossininin “Sevilya bərbəri” operasının premyerası ilə açılıb. Doqquz operadan ibarət böyük festival proqramında Azərbaycandan olan musiqiçilərə xüsusi yer ayrılmışdır. Festivalda Azərbaycanın Əməkdar artisti Azər Zadə italyan bəstəkarı C.Puççininin “Madam Batterflyay” operasında Pinkerton partiyasını canlandırıb. Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının baş dirijoru, Əməkdar artist Əyyub Quliyev festivalda C.Verdinin “Nabukko” operasının tamaşasını idarə edib.
Fevralın 27-28-də festivalın qala-konsertində isə Rusiya Böyük Teatrının solistləri, Azərbaycanın Xalq artistləri Elçin Əzizov və Dinara Əliyevanın, həmçinin Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının solisti, Xalq artisti Əli Əsgərovun çıxışı gözlənilir.
Qeyd edək ki, festival məşhur rus opera müğənnisi Fyodor Şalyapinin xatirəsinə 1982-ci ildə təsis olunub. Əvvəlcə yerli, 1985-ci ildən Ümumrusiya miqyasında keçirilən festival 1991-ci ildə beynəlxalq status alıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
Heydər Əliyev Sarayında “Veronika ölməyə qərar verir” tamaşasının premyerası olacaq
Fevralın 19-da Heydər Əliyev Sarayında “Nataliya Başevanın teatr emalatxanası”- Kamera Dram Teatrının “Veronika ölməyə qərar verir” tamaşasının premyerası olacaq.
Tamaşa dünyaşöhrətli braziliyalı yazıçı Paulo Koelyonun eyniadlı dünya bestselleri əsasında hazırlanıb.
"Veronika ölməyə qərar verir " gözəl və ruhlandırıcı, gücləndirici, parlaq şəkildə işlənmiş və ironik metaforalarla doludur. Bu, hər günü bir möcüzə kimi görməyə çağıran, ölüm qarşısında yaşamaq ehtirasından bəhs edən real bir hekayədir. İnsanlar nə qədər xoşbəxt ola bilirlərsə, bir o qədər də bədbəxt olurlar. Tamaşa nədən bəhs edir? Sadəcə həyat, ölüm, sevgi haqqında. Üstəlik dəlilik haqqında - hamımıza təsir edən “Dərd” və xilası hər bir halda mümkünsüz olan həmin o dəlilik haqqında...
Qeyd edək ki, səhnə əsərinin bədii rəhbəri Nataliya Başeva, musiqi müəllifi Boris Qrebenşikovdur.
Tamaşa 2 saat 30 dəqiqə davam edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
Suyu necə içməli - Sağlam qidalanma şərtləri
Düzgün qidalanma sağlamlığın ən əsas şərtlərindən biridir. Təsadüfi deyil ki, xəstəliklərin çox böyük əksəriyyəti düzgün qidalanmamaq nəticəsində orqanizmdə maddələr mübadiləsinin pozulması ilə əlaqədar olur. Təəssüf ki, əhalinin xeyli bir qismi qidalanma qaydalarından xəbərsizdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”in əməkdaşları müxtəlif mənbələrdən sağlam qidalanma ilə bağlı ən yaxşı məlumatları bir yerə toplayıblar. Onları diqqətinizə çatdırırıq.
Qidalanma zamanı heç bir prinsipi gözləməmək ən çox yol verilən səhvlərdən biridir. Sağlam qidalanmaq barədə xüsusilə təbii gigiyena ilə məşğul olan həkim və mütəxəssislərin mövqeləri maraq doğurur.
Hər gün 2-3 litr çiy su içməyə vərdiş etmək, ilk ayda hər yarım saatdan bir 30 qram çiy su içmək uğurlu müalicə üsulu sayılır.
Orqanizmdə qızdırma, ağrı, zehni və fiziki halsızlıq olanda, yorğunluq və əsəb zamanı qidadan imtina etmək, yalnız aclıq hiss edəndə yemək, yeməkdən 10-15 dəqiqə əvvəl 1 stəkan çiy suyu ilıq şəkildə qurtum-qurtum içməyi həyat normasına çevirmək lazımdır.
Yemək vaxtı və yeməkdən dərhal sonra su içmək düzgün deyil, çünki su 10-15 dəqiqə sonra mədəni tərk edərək özü ilə bərabər mədə şirəsini də yuyub aparır və həzmolmanı pozur. Suyu meyvələrdən 30 dəqiqə, nişastalı qidalardan 2 saat, zülallı qidalardan 4 saat sonra içmək daha yaxşıdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.01.2023)
“Arena di Verona” opera festivalında azərbaycanlı ifası
Bizim sərhədlərimizdən kənarda çox sayda tanınmış incəsənət xadimlərimiz fəaliyyət göstərir. Onlardan biri də Rusiyada yaşayan tanınmış vokalçı soydaşımız, Azərbaycanın Xalq artisti Yusif Eyvazovdur. Yusif İtaliyada “Arena di Verona” opera festivalında iştirak edəcək.
İyulun 16-dan avqustun 31-dək keçiriləcək festivalda Yusif Eyvazov italyan bəstəkarı C.Verdinin “Aida” operasının yeni quruluşda tamaşasında çıxış edəcək və “Riqoletta”nın yeni quruluşunda hersoq Mantuan partiyasını ifa edəcək.
Bu barədə sosial şəbəkə səhifəsində paylaşım edən müğənni deyib: “Əziz dostlar, fəxrlə əfsanəvi “Arena di Verona”nın 100 illik yubiley festivalında iştirak etdiyimi elan edirəm. Çoxlarınız bilirsiniz ki, opera ifaçısı kimi formalaşmağım və ilk addımlarım məhz İtaliyada olub. Ona görə də yubiley festivalında iştirak mənim üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu həm də mənim kiçik yubileyimdir – düz 10 il əvvəl Veronada debüt etmişdim”.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
Hazırda “mümkün zəlzələ" narahatlıqları çoxdur
Türkiyənin Kahramanmaraş bölgəsində baş vermiş və "Əsrin fəlakəti" adlanan zəlzələdən sonra mütəxəssislər həmin bölgənin sakinlərinin yaşadıqları travmaları qiymətləndirərək, psixoloji bərpa proseslərini müşahidə etməyin vacibliyini vurğulayıblar.
Anadolu Agentliyi bildirir ki, İbn Haldun Universitetinin Rəhbərlik və psixoloji məsləhət departamentinin professoru Sefa Bulut zəlzələnin yaratdığı travmanın təsirinin hər kəs üçün çox fərqli olduğunu deyib.
Professorun sözlərinə görə, böyük xroniki travmaların fəsadlarının müalicəsi üçün vaxt və psixoloji dəstək lazımdır: “Zəlzələdən zərər çəkənlərin müsbət əhval-ruhiyyəyə ehtiyacı var. Müalicənin ilk addımı onların şokdan çıxmasına imkan yaratmaq, yaşadıqları hadisəni ifadə etmələrinə icazə verilməlidir”.
Mütəxəssis-psixoloq Tuba Karacan, zəlzələdən zərərçəkənlərin yaxınlarının onlara düzgün yanaşmasının vacibliyinə diqqət çəkib: "Bu prosesdə onlara yoldaşlıq etmək lazımdır. Xüsusilə də travma alan insanı mənfi əhval-ruhiyyəndən çıxarmaq, pozitiv mövzular haqda danışmaq məsləhətdir. Psixoloji ilk yardımın əsas elementlərindən biri travma keçirən insanı müşahidə etməkdir. Həmin şəxsi mənfi mövzular haqda danışdırmağa çalışmaq, hadisə ilə bağlı suallar vermək tövsiyə edilmir. Yalqız olmadığını hiss etdirməyə çalışın. Müşahidə etmək, söhbət etmək, dinləmək psixoloji yardımın üç əsas şərtidir. Zəlzələdən zərərçəkənlərin mənəvi yükü onların yaxınlarının üzərinə düşür”.
Zəlzələni bilavasitə yaşamamış insanların "mümkün zəlzələ" narahatlıqları barədə danışan psixoloq: "Özündə yuxusuzluq, qorxu, güclü narahatlıq hissi, depressiya, zəlzələ anını düşünmək kimi simptomları müşahidə edən şəxslər mütəxəssisə müraciət etməli və psixoloji dəstək almalıdır”,- deyə bildirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
“Bəs niyə o atlı qayıtmır hələ?...” – Aybəniz Əliyarın poeması
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə “Biri ikisində” layihəsində bu gün növbədə “Şeir vaxtı”dır, Aybəniz Əliyarın yaradıcılığını təqdim edirik.
ŞEİR VAXTI
Aybəniz ƏLİYAR
QAYIDAN TORPAQLAR, QAYITMAYAN OĞULLAR
poema
Bu əsər Vətən, torpaq uğrunda
cəsarətlə ölümə atılan igidimiz
Xəyal Həsənova həsr olunur.
Yeni bir sevgi ilə doğurdu kənd günəşi,
Yeni gün gətirirdi Surra adlı bu yurda.
Hər gün erkən qalxırdı Həsənovlar ailəsi,
Nur dağı kimi idi Surra dağları burda.
Üfüq tərtəmiz idi, günəş şəfəqləri pak,
Küləklər xəfif-xəfif gözlərini döyürdü.
Dağların qucağında bulud vardı ağappaq,
Bir ağca top kimiydi, gəl oynayaq, deyirdi.
Sanardın, bu Nur dağı bir sirli ocaq-oba,
Hira mağarası var, hardasa gizlinində.
Hörümçək tor quracaq, göyərçinlər də yuva,
Yerə bir vəhy enəcək günlərin bir günündə.
***
Onlar üç qardaş idi:
Cavad, Xəyal və Cəmil...
Onları anaları buraxmazdı eşiyə.
Daha çətin gələrdi,
bir az daha gələn il,
Arxa olacaqdılar Əliyulla kişiyə.
Ev artır, kənd böyüyür, yuva qururdu hər kəs,
Oğullar əsgər gedir, qızlar gəlin olurdu.
Damarında qan idi, ciyərlərində nəfəs,
Zərnişan anamız da min bir xəyal qururdu.
Hanı, o ki deyirlər, quş qanadlıdır illər,
Quşdan qanadlı çıxdı bu illər, necə oldu?
Kənd yeriydi, aramsız dəyişdikcə fəsillər
Hər üç oğul böyüyüb əsgər yaşına doldu.
Təhsilin başa vurub mühəndis olur Cavad,
Böyük oğul o idi, işi asandı onun,
Cəmil də boy atırdı göz önündə hər saat,
Xəyal üçün arzusu başqa idi ananın.
***
Əzizim, o da yandı,
Su yandı, oda yandı.
O getdi, mən də getdim,
Mən getdim, o dayandı.
Arzular keşik çəkir yenə beşik başında,
Bir körpə qığıltısı dünyaya səs salıbdır.
Ata durub dayanıb pəncərənin tuşunda,
Ana öz övladını qucağına alıbdır.
Uşaq toppuş, gülərüz, qığıltısı şipşirin,
Anasının qucağın ən gözəl cənnət sanır.
Baxırsan, məna yatıb baxışında bir dərin,
Gözlərinin içindən ilahi nur boylanır.
İki övlad itkisi dərd olmuşdu anaya,
Xəyalın doğulması bu evdə bayram oldu.
Bu balaca uşağı sevdilər doya-doya,
Nə sevgi, nə qayğı var, üzərində cəm oldu.
Özün sevdirmək üçün çıxartdı hər oyunu,
Hər yerə eşq apardı, sevgi yaydı bu bala.
Qohum-qonşu, dost-tanış basdı bağrına onu,
Ata-ana yaman pis bağlandılar Xəyala.
Dağın ətəklərindən bir çay axardı sərin,
İçində ələ gələn xırda balıqlar vardı.
Ruzi-bərəkətiydi dağ çayı bu yerlərin,
Xəyal gah balıq tutar, gah quzu otarardı.
Uşaqlıqdan bu yana suyu sevərdi Xəyal,
Su ilə oynayardı bütün günü həyətdə.
Ayağının altında oynayardı yamac-yal,
Hamı onu sevərdi, əzizləyərdi kənddə.
Gözlərinin içi də gülərdi o gülüncə,
Harda it-pişik görsə, həyətə gətirərdi.
Bir küçüyü var idi, anasından gizlincə
Papağını çıxarıb ona geyindirərdi.
Yazda dağlara qalxıb, ilk nə çiçəklədisə,
Toplayıb gətirərdi anasına hədiyyə.
Ərköyün böyüsə də, yenə baxardı sözə,
Anasının ürəyi, könlü xoş olsun deyə.
***
Bu vaxtlar evdə hamı telefonu güdürdü,
Bilirdilər, harda var, müəllim zəng edəcək.
Arzusu çin olmuşdu, oxumağa gedirdi,
Anası Zərnişanı sevindirib gedəcək.
Müəllim zəng elədi, kollecə girmişdi o,
Bu şad xəbər bir anda qol-qanad açdı kəndə.
Hələ Xəyalın özü, necə sevinmişdi o,
Əlləri qabar idi o şəhərə gedəndə.
Əllərinin içini dəryaz döymüşdü yaman,
Açıb tez-tez baxırdı çəkiləndə təkliyə.
Anasının gözündə qürur var idi, qürur,
Onun bu əziyyəti hədər getməyib deyə.
İldırım sürətiylə yayılmışdı bu xəbər,
Sevinmişdi dost-tanış, sevinmişdi qız-gəlin.
Ana bir vaxt demiş ki, oxumasanız əgər,
Ölsəm belə, məzarım çat-çat olacaq, bilin.
Bəlkə də, əllərinə baxmırdı elə-belə,
Bəlkə də, istəmirdi kimsə görsün ovcunu.
Bir dünya sığışardı qabar atmış o ələ,
Axı yaşıdlarının çoxu bilmirdi bunu.
Elə ki gəlmişdi zəng, sevincindən qışqırıb,
Söyləmişdi, “ay ana, daha olma narahat,
Bu arzun da çin oldu, oğlun məktəbə girib,
Heç Xəyalın qoyarmı məzarın ola çat-çat?”
Ananın da sevinci sığmırdı yerə-göyə,
Özünü bu dünyanın bəxtəvəri sanırdı.
Bu saat bu xəbərə gələnlər olar deyə,
Gah hazırlıq görürdü, gah çölə boylanırdı.
***
Böyüyüb üzügülər, enlikürək olmuşdu,
Tanrı hər yaraşığı ondan etməmişdi kəm.
Ürəyinin işığı üzünə yansımışdı,
Hara getsə, sevilər, əzizlənərdi hər dəm.
Boy desən, boydan uca, dil desən, dildən şirin,
İş desən, əməksevər, söz desən, hazırcavab.
Xoş gündə doğulmuşdu, sevinciydi bir elin,
Yazsan, yazıyla bitməz, ömrü dolu bir kitab.
Bu dünyanın var, əlbət, bir düzəni, qanunu,
Sevgi, hörmət insanın həyatda tək varıdır.
Öz balası bilərdi müəllimlər də onu,
Uğur qazanan şagird məktəbin vüqarıdır.
O da dörd il oxuyub, vurdu məktəbi başa,
Öz tələbə adını şərəf ilə daşıdı.
Həm oxudu, işlədi qardaşıyla baş-başa,
Həm də ilk məhəbbətin nübarını yaşadı.
Nə olsun ki, asanca öz eşqinə varmadı,
Həyat dolu ürəyi nə bezdi, nə yoruldu.
Bu həyatda kimsənin ürəyini qırmadı,
Amma sevən ürəyi qırıldı, pis qırıldı.
Elçi düşmüşdü qıza, atası verəcəkmiş,
Bir insan öz əhdini nə tez belə unutdu?
Bitdi onunçün Bakı, bitdi məktəb, bitdi iş,
Xəyal da kor-peşman öz kəndinə qayıtdı.
Amansızdı bu dünya, nankor olur çox zaman,
İndi çox az hal olur, sevəni anlayırlar.
Xəyal əsgər gedirdi, bir zəng gəldi nagahan,
Şəhərdən dedilər ki, qızı nişanlayırlar.
***
Yenə yay günüydü, isti yay günü,
Hamı başlamışdı əkin-biçinə.
Axşamlar ot-ələf tədarükünü
Qatardı camaat söhbət içinə.
Səs-səsə verərdi cırcıramalar,
Xəyalın fikri də çöldə qalardı.
O gah dəryaz ilə otunu çalar,
Gah da şirin-şirin fikrə dalardı.
Təki sən Xəyaldan bircə iş istə,
Nə yorğunluq bilər, nə də isti o.
Xeyirli otlardan dəstəbədəstə,
Evə gətirərdi axşamüstü o.
Toplayıb kəkotu, itburnu, yonca,
Sərib qurudardı, “bəsdir”, deməzdi.
Əsgər gedəcəkdi payız olunca,
Evdən yardımını əsirgəməzdi.
Yenə bir yay günüydü, isti nəfəs kəsirdi,
Nə bir bulud görünür, nə bir yarpaq əsirdi.
“Yararlıdır” çıxmışdı yoxlamaların sonu,
Gəlib hərbi xidmətə çağırmışdılar onu.
İyula çağırışa düşürdü əsgər yaşı,
Xəbərə cəm olmuşdu yenə dostu, tanışı.
Yolçusu olacaqdı o bu şərəfli yolun.
Uşaqlıq arzusuydu hərbçi olmaq Xəyalın.
Yenə bayram ovqatı yayılmışdı bu kəndə,
Ruhuna ruh qatmışdı qəlbindəki xoş istək.
(Ancaq ta bilmirdi ki, o, əsgərə gedəndə
Gedib müharibənin ortasına düşəcək.)
“Əsgərgetdi” mağarı qurulmuşdu həyətdə,
Əvvəl demişdim axı, ovqat vardı bu kənddə.
Kömürdən köz tutan kim, samovar qaynadan kim,
Gələn qohum-qardaşı mağarda oynadan kim.
Baxan da deyərdi ki, yaxşı bilir işini,
Bir cöngəsi var idi Əliyulla kişinin.
Onu “əsgərgetdi”yə kəsəcəm söyləmişdi,
Beləcə Xəyalının könlün xoş eyləmişdi.
Başqa nə istəyirdi, nə bu ərköyün Xəyal?
Onun bu istəyinə anası olmuşdu lal –
Deyirdi, xına alın, isladın isti-isti,
Əlimə-ayağıma qoyacam axşamüstü.
Bu istək anasının bir az qəlbinə dəydi,
Amma o bu istəyə, arzuya boyun əydi.
Göndərib atasını xına aldı Xəyala,
Dedi, amandı, sağ get, salamat qayıt, bala.
Övladı əziz idi, axı neyləsin ana?
Oğluna xına yaxdı, yaxdıqca gözü doldu.
Xəyal xına götürüb bir ad yazdı ovcuna,
Amma o ad sahibi əhdə vəfasız oldu.
Xəyal hərbi xidmətin bitirsə də, dönmədi,
Elə qulluq etdiyi həmin o "çast"da qaldı.
“Mənim uşaqlığımın arzusudur bu”, dedi,
Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrə yazıldı.
Hələ mart ayı idi, açılmamışdı cəbhə,
Hələ verməmişdilər əsl Zəfərə töhfə.
Hələ nə ürəyimiz, qəlbimiz qanlı idi,
Hələ Azərbaycanın başı dumanlı idi.
Hələ Vətən adında işğal yaramız vardı,
Hələ yurd yerlərinin yolu cadar-cadardı.
Xəyal yoldaşlarıyla vuruşaraq əl-ələ,
Şəhidlik zirvəsinə yüksəlməmişdi hələ.
Ana biş-düş edərək, Novruz bayramı vaxtı
Bağlamaya yığmışdı səliqəylə hamısını.
Nə var idi, yığmışdı, düşünmüş, həm övladı,
Həm də əsgər dostları, yoldaşları tamsınar.
İşə bax ki, bağlama qalmışdı bir dükanda,
Geri dönmüşdü evə ananın bayram payı.
Düşünməyə nə hacət əhvalını o anda,
Əlindən nə gəlirdi ağlamaqdan savayı.
Sonra toxtaqlıq tapıb, yenə xəmir tutmuşdu,
Şəkərbura, paxlava... Düzmüşdü yan-yana o.
Bişirdiyi nemətə sevgisini qatmışdı,
Əlindən nə gəlirdi? Bir anadır, ANA o.
İkinci səfər isə gələn vardı yanından,
Bir əsgər yoldaşına çatacaqdı bağlama.
25 sentyabr, cümə günüydü onda,
Xəbər verən yox idi müharibədən amma.
Ana yığıb çantanı hazırlamışdı erkən,
Cəmili də götürüb yolda durmuşdu hazır.
Qəlbi narahat idi övladın düşünərkən,
Boylanırdı yollara dəqiqəbaşı azı...
Əsgər gəldi tələsik, o da qayıtmalıydı,
Anamız nə bilsin ki, dünyadan yox xəbəri.
Bağlamanın içinə bir az da para qoydu,
Bu da “Xəyalın olsun” deyib, öpdü əsgəri.
Ta Allaha qalıbdı bundan sonrası ancaq,
Coşdurdu yeri-göyü müharibə xəbəri.
Bilmirdi, Xəyal orda vaxt-macal tapmayacaq,
Xərcləyə bilməyəcək, pul da dönəcək geri.
Bir saat qutusunda dönəcək geri o pul,
Bəlkə, saat əvəzi, vaxt əvəzi dönəcək.
Üstündə də bir ovuc ətirli kəklikotu,
Bir ətirli balanın nəfəsitək dönəcək.
Zərnişan anamız da saxlayacaq o pulu,
Olacaqdır o pulun ən sadiq qaravulu.
Deyəcək, balamındır, ruhu var orda əziz,
“Oğlu göndərib”, deyib, kəfənpulu edərsiz.
Köynəklərin ütüləyib qoydu yerinə,
Nə lazımsa, səliqəyə saldı otağı.
Pəncərələr təmiz idi, silmişdi yenə,
Bir-bir yığdı eyvanına düşən yarpağı.
Xəyal dolma çox sevərdi, dolma bişirdi,
Dən dolması, düyüsü bol, yarpağı təzə.
Narahatlıq ürəyinin başın deşirdi,
İçindəki həyəcanı vurmurdu üzə.
Müharibə başlamışdı bir həftəydi düz,
Bütün günü ağrı çəkir, heç nə demirdi.
Kəndə şəhid xəbərləri gəlirdi tez-tez,
Xəyal daha əvvəlkitək zəng eləmirdi.
***
25-i sentyabr yola düşürlər,
Artıq Murov fəth edilir 26-sı.
Yağılardan təmizlənir dağlar, meşələr,
Yeni əmri gözləyirlər duraraq hazır.
Xəyal özü könüllüydü öndə getməyə,
Təlimlərə qatılmışdı aylar öncə o.
Qaydaları-qanunları öyrənsin deyə,
Nə gündüzlər dincəlirdi, nə də gecə o.
Artıq ilk günüydü oktyabrın,
Döyüşə atıldı ordumuz yenə.
Əmr var, “Düşmənin səddini yarın,
Nəfəs aldırmayın azğın düşmənə!”
İlk döyüş təlaşı arxada qalıb,
Yeni bir döyüş var, hamı sevindi.
Murovda ordumuz qələbə çalıb,
Füzuli-Cəbrayıl var öndə indi.
Neçə gün əzm ilə döyüşür ordum,
Hər tərəf od-alov, hər yer qan-qada.
İşğaldan qurtulur daha bir yurdum,
Düşmən qoyub qaçır Cəbrayılı da.
Çoxlu yaralı var, çoxlu şəhid var,
Ağızdan çıxanı qulaq eşitmir.
O yerdə Allaha çatmır dualar,
Mələklər o yerdə haraya yetmir.
Güllələr heç kimə verməyir macal,
O yerdə dost dostu araya bilmir.
Hamının yarasın sarıyan Xəyal
Qalxıb öz yarasın sarıya bilmir.
***
Söndü bir can, yerində alovlandı min ocaq,
Milyonların arzusu, duası gerçək oldu.
Bu dəfə əmin idi ZƏFƏR onun olacaq,
Cənnətdə şərəfinə uca bir taxt quruldu.
Öz döyüşçü oğlundan el-oba aldı soraq,
Dedilər, Bayrağının şərəfinə and içmiş.
Adı Xəyal olsa da, özü şəhid olaraq,
Torpağın yarasına məlhəm olmağı seçmiş.
Dedilər, heç qorxmadan canını sipər edib
Torpağına, daşına dəyən acı gülləyə.
Düşmənin üzərinə hamıdan öncə gedib,
Neçə şər yuvasının külün sovurub göyə.
***
Bu yoldan bir atlı çaparaq keçdi,
Geri dönəcəkdi, belə and içdi.
Amma şəhidliyi əbədi seçdi,
Bir başqa ad ilə qayıtdı atlı,
Bir başqa at ilə qayıtdı atlı.
Atlılar... qanadlılar...
Qəlbdə pərdələndi acı bir kölgə,
Üç min şəhid ilə çalxandı ölkə.
Atı da özüylə vuruşdu birgə,
Atı da özüylə dönəcəkdi bəs?
Başqa at vardımı bu ata əvəz?
Başın aldatdılar...
Hara aparırdı uzun dağ yolu?
Bu yol Kəbə yolu, bu yol haqq yolu.
Daha bürümədi tozanaq yolu,
Bu acı həsrəti ud, qayıtmadı,
Atlı qayıtmadı, at qayıtmadı.
Bəlkə, qayıtdılar?
Yenə sükut çöküb, gəlmir səs-soraq,
Bir ana boylanır, qəlbində fəraq.
Üzü gülüş görmür, saçları daraq,
Acıyla ağlayır, ağrıyla dinir,
Qapısı çırpıldı, oğlumu dönür?
Baxır ki, yaddılar...
Yenə də güc ilə qaralıb hava,
Yuxuya gedibdi bütün kənd, oba.
Bəs axı deyirlər bitibdi dava,
Nə ola, hamının gedəni gələ,
Bəs niyə o atlı qayıtmır hələ?
Bəxtəvər atlılar...
Davanı uddular...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02. 2023)
Bu gün “İlin iş adamı” seçiləcək
“EY Azərbaycan” şirkətinin ABB-nin maliyyə dəstəyi ilə keçirdiyi “EY İlin İş Adamı” müsabiqəsinin qalibi fevralın 16-da elan ediləcək.
Müsabiqədə bu il Azərbaycandan 13 şirkət iştirak edir. Onlar “IRES”, “Pickvisa”, “Bakı Tekstil Fabriki”, “Times Consulting”, “Savalan ASPI Winery”, “Lignum Logistic”, “Crispa Snacks”, “Spektr Medical Group”, “Facemark”, “Baku Holiday Travel”, “Qranit QP”, “Simbrella” və “CinemaPlus” şirkətləridir. Qalib bu şirkətlər arasından seçiləcək və “Dünya üzrə İlin İş Adamı" müsabiqəsində Azərbaycanı təmsil etmək imkanı qazanacaq.
ABB artıq dördüncü ildir ki, “EY İlin İş Adamı” müsabiqəsinə maliyyə dəstəyi verir. Bu, bankın ölkəmizdə sahibkarlığın inkişafı istiqamətində gördüyü işlərin bir hissəsidir.
EY şirkəti tərəfindən təsis edilmiş “EY İlin İş Adamı” müsabiqəsi 1986-cı ildən keçirilir. Hazırda dünyanın ən nüfuzlu işgüzar mükafatlarından sayılır. "EY İlin İş Adamı" proqramının məqsədi yüksək potensiala malik iş adamlarının uğurlarını nümayiş etdirməkdir. "EY İlin İş Adamı" müsabiqəsi dünyanın 60-dan çox ölkəsində təşkil edilir. ABB-dən başqa bp, “Veysəloğlu”, Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyi (KOBİA), “Ekvita” şirkəti və AZPROMO da müsabiqəyə dəstək verir.
ABB-nin müasir, faydalı və universal məhsul və xidmətləri barədə məlumatları Bankın filial və şöbələrindən, https://abb-bank.az/ rəsmi internet səhifəsindən və ya 937 nömrəli Məlumat Mərkəzindən, həmçinin rəsmi feysbuk səhifəsindən əldə etmək olar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
Respublika Uşaq Kitabxanasından uşaqlara müjdə
SOS uşaq kəndi”ndə yaşayan balacalara kitab hədiyyə edilib
Firudin bəy Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası tərəfindən “SOS uşaq kəndi”ndə yaşayan uşaqlara müxtəlif yaş qruplarına dair kitablar hədiyyə edilib.
Respublika Uşaq Kitabxanası 2014-cü ildən hər il Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü münasibətilə müxtəlif məkanlarda 100-lərlə kitab hədiyyə etməklə uşaqları sevindirməyə davam edir. Keçirilən bu tədbirin əsas məqsədi gənc nəsildə kitaba sevgi hissi yaratmaq, mütaliə mədəniyyətinin formalaşmasında kitabın mühüm əhəmiyyətini diqqətə çatdırmaqdan ibarətdir.
Hər il minlərlə həm oxunmuş, həm də yeni kitablar dünyanın bütün istiqamətlərinə “yola düşür” və uşaqlarda kitaba məhəbbət, böyüklərdə isə bağışlamaq, hədiyyə etmək sevinci yaradır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.02.2023)
