Super User
Heydər Əliyev: “Mirvarid xanım, siz elə bir insansınız ki, bizim Azərbaycanda əfsanəyə dönmüsünüz”
ULU ÖNDƏR HEYDƏR ƏLİYEVİN ƏDƏBİYYATIMIZA QAYĞISI
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı
Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin sədri,
Kəlağayı muzeyinin direktoru Güllü Eldar Tomarlının “Ulu öndər Heydər Əliyevin ədəbiyyatımıza qayğısı” yazısını təqdim edir. Yazıda Mirvarid Dilbazinin timsalında Heydər Əliyevin söz adamlarına diqqət və qayğısı yer alır.
“Azərbaycan xalqı Sizinlə fəxr edir. Çünki Siz XX əsrin tarixi şəxsiyyətisiniz, Azərbaycan ədəbiyyatının, şeirinin klassikisiniz.”
Ümummilli lider Heydər Əliyevin Mirvarid Dilbazinin 85 illik yubiley gecəsindəki təbrik nitqindən.
19 avqust 1912-ci ildə Qazax qəzasının Musaköy (indiki Xanlıqlar) kəndində el-obanın nüfuzlu adamı Paşa bəyin ocağında dünyaya gözünü açan Mirvarid Dilbazi atasını erkən itirir, babası Mustafa ağanın himayəsində əsrarəngiz təbiətli Dilican yaylaqlarında böyüyür. Mühitin insanın yetişməsində mühüm rol oynadığını Mirvarid xanımın timsalında görmək olar. Əsilzadə ailə mühiti, al-əlvan təbiət, sözə, saza vurğunların yurdu gənc Mirvaridi poeziyanın qoynuna çəkməyə bilməzdi. Qadın azadlığı mövzusunda yazdığı “Qadınların hürriyyəti” şeiri “Oktyabr alovları” dərgisində dərc olunanda o, 15 yaşındaydı.
Sözün nahamar, əzablı yollarına erkən çıxan şair Tanrının 89 illik ömür payında iki “ilk”ə imza atmağı bacardı. O, Azərbaycanin ilk qadın Xalq şairi kimi şərəfli titulun sahibidir. Həm də 1998-ci ıldə dövlətimizin ən ali mükafatı – “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuş ilk qadındır. Bu həm poeziyada, həm də Azərbaycanın ictimai həyatında Mirvarid Dilbazinin çəkisinin, yüksək mövqeyinin aydın göstəricisidir.
Dilbazi “Ürəkli adam” deməkdir. Bəs Mirvarid Dilbazi kimdir? Bu suala şairin cavabı möhtəşəmdir, fəxr edici ömür yoludur:
Əslim – Dilbazilərdən,
Mərdlər böyüyən yerdən.
Südüm mələk südüdür,
Sərvətim nəğmələrdən –
Özüm də Dilbaziyəm,
Azərbaycan qızıyam!
Ümummilli lider Heydər Əliyevin dövlətçilik təlimində və siyasətində idarəetmə ilə yanaşı, ədəbiyyat da aparıcı qüvvə idi, dövlət rəhbəri ədəbiyyata qayğı, diqqəti dövlətçiliyin, siyasətin, Azərbaycançılıq ideyasının tərkib hissəsi kimi dəyərləndirirdi, ədəbi prosesləri müntəzəm izləyirdi. Heydər Əliyev Azərbaycana rəhbərliyi dövründə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının və Birliyinin bütün qurultaylarında iştirak etmiş, əhatəli, parlaq məzmunlu nitqləri ilə yadda qalmışdır. Söz adamlarının yubiley tədbirlərində, anım günlərindəki çıxışlarında Vətənə, xalqa məhəbbət kimi mənəvi keyfiyyətlərin aşılanmasında ədəbiyyatın rolunu önə çəkir, xalqa, Vətənə sevgi ruhunda yazmağın sənətkar üçün xoşbəxtlik olmasını vurğulayırdı.
1997-ci ildə keçirilən yazıçıların X qurultayında çıxışı zamanı gənc vaxtlarından ədəbiyyatı sevdiyini, kamil bir insan kimi formalaşmasında, təhsilində, əxlaqında, mənəviyyatında, ədəbiyyatın, mədəniyyətin önəmli əhəmiyyətini qeyd etmişdir. “Ədəbiyyat xalqımızın qəhrəmanlıq tarixini əbədiləşdirib bizə çatdırmış, bizim qarşımızda bütün əzəməti ilə açmışdır.” Bu fikir ədəbiyyata Heydər Əliyevin baxış bucağıdır.
XII yüzillikdən – Nizamidən üzü bəri görkəmli söz adamlarının yubileylərinin, anım mərasimlərinin dövlət səviyyəsində keçirilməsinin, söz sənətinə qayğı və diqqətin kökündə Azərbaycançılıq ideyasının geniş yayılmasına, xalq tərəfindən anlaşılmasına xidmət durur. Son yarım əsrdə yaranan ədəbi incilər həmin qayğı və diqqətin bəhrəsidir, ədəbiyyatımızın “altmışıncılar” nəslinin yetişməsinə münbit şərait yaradıb.
Heydər Əliyev Azərbaycan tarixini söz, mədəniyyət, elm xadimlərinin, yaradıcı şəxsiyyətlərin tarixi kimi dəyərləndirirdi. Təsadüfi deyil ki, onun rəhbərliyi dövründə Mirzə İbrahimov, Süleyman Rəhimov, Rəsul Rza, Süleyman Rüstəm Sosialist Əməyi Qəhrəmanı fəxri adlarına layiq görülmüş, Bəxtiyar Vahabzadə, Məmməd Araz, Xəlil Rza Ulutürk, Mirvarid Dilbazi, Anar, İsa Muğanna, Nəbi Xəzri, Maqsud İbrahimbəyov, Qabil, Vaqif Səmədoğlu, Fikrət Qoca, Nəriman Həsənzadə Vətənin ən ali mükafatı “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuşdur.
1982-ci ildə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin fəlsəfi fikir, düşüncə, təfəkkür, əfəndi şairi və dramaturqu, millətin hürriyyəti uğrunda canını fəda edən Hüseyn Cavidin məzarının 41 ildən sonra uzaq Sibirin bataqlıqlarından, Tayqa meşələrindən Vətənə gətirilməsi, Naxçıvan torpağında dəfn edilməsi, 1996-cı ildə milli ornamentli əzəmətli məqbərəsinin inşası Ulu Öndərin uzaqgörənliyi idi. Axı, Cavidin cismi də, ruhu da Azərbaycandan ayrı uyuya və yaşaya bilməzdi.
Mirvarid Dilbazi Cavid və Vaqif məqbərələrinin “memar”ına xitabən “Cavidi Vətənə gətirən, onu öz xalqına yetirən oğul”a sevgisini poetik hisslərlə nəzmə çəkir:
Böyük işlər gördün böyük hünərlə,
Bəzədin Vətəni abidələrlə,
Cavidlə görüşdük, bu şad xəbərlə
Çoxaldı bir daha hörmətin sənin.
Bu duyğular da Mirvarid xanımındır:
Aqillər unutmur bu haqqı-sayı,
Adi xidmət deyil xidmətin sənin.
“Kitabi-Dədə Qorqud” eposunun 1300 illiyinin, korifey klassiklərimiz Füzulinin, Nəsiminin hətta Azərbaycandan kənarda böyük nümayəndə heyəti ilə yubileylərinin keçirilməsi, Nəsiminin, Cəfər Cabbarlının, Nəriman Nərimanovun heykəllərinin Bakının mərkəzi park və xiyabanlarını bəzəməsi həqiqətən də adi xidmət deyildi.
Heydər Əliyev ədəbiyyat, incəsənət, mədəniyyət hamisi idi, bilirdi ki, bu mənəvi dəyərlərsiz tərəqqi mümkün deyil: “Ədəbiyyatımızın, mədəniyyətimizin, incəsənətimizin ən böyük və fərqləndirici xüsusiyyətlərindən biri də odur ki, istedadlı insanlar mədəniyyətdə yeni yollar, yeni cığırlar açırlar, yeni formalar əmələ gətirirlər.”
Ulu öndər əmin idi ki, “mılli özünüdərk, milli oyanış, dirçəliş prosesi xalqımıza birinci növbədə ədəbiyyatdan keçir.” Təcrübəsi, intellekti zəngin Heydər Əliyevə görə, Füzuli keçmişdə Türkləri birləşdirən şəxsiyyət kimi əbədi ömür qazanıb: “Füzuli bizi yaşadaraq bu günlərə gətirib çıxarmışdır.”
6 yanvar 1979-cu ildə “Azərbaycanın böyük şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvi irsinin öyrənilməsini, nəşrini və təbliğini daha da yaxşılaşdırmaq tədbirləri haqqında” qərar bir çox mədəni irsimizi mənimsəmək xəyalına düşən qonşularımıza, eləcə də daxildəki harasa, kiməsə xidmət edən “alim”lərə anladırdı ki, Azərbaycan poeziyasının ulu babası, şeyxi bizim milli kimliyimiz, xəzinəmizdir. 1981-ci ildə Nizaminin 840, 1991-ci ildə 850 illiyinin keçirilməsi, bu tədbirə xaricdən də nizamişünasların, şair və yazıçıların, dövlət xadimlərinin dəvət edilməsi Nizamini özününküləşdirmək istəyən əcnəbilərə sarsıdıcı zərbə idi və elə həmin ildə yazıçıların VII qurultayında sovetlərin qadağalarına önəm verməyən Ulu Öndər çıxışında Cənub ədəbiyyatı mövzusuna toxunur. Uzaqgörən Heydər Əliyev bu günümüzü o vaxt görürdü.
Dövlət rəhbərinin ədəbiyyata, sənətə, sənəkarlara, söz adamlarına, qayğısı, diqqəti, dərin ehtiramı Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illərdə Azərbaycançılıq ideologiyasına münasibətindən qaynaqlanırdı. Mirvarid Dilbazi də onun diqqətində olduğu, unutmadığı, yüksək dəyərləndirdiyi sənətkarlardandır. Şair 70 il Vətənin müstəqilliyi, istiqlalı, bütövlüyü, ana dilimizin saflığının qorunması uğrunda istedadı, sözü, qələmi ilə silahlanıb vuruşan Azərbaycan qızı, anası, nənəsiydi. O, özünü xoşbəxt sənətkar sayırdı. 2000-ci il noyabrın 16-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev Mirvarid Dilbazini qəbul edəndə Xalq şairi özünün xoşbəxtliyini daha aydın önə çəkmişdi: “Xoşbəxt olur o sənətkar ki, millətindən və dövlətindən razıdır və ondan razıdırlar...”
Heydər Əliyevlə Mirvarid Dilbazinin görüşü səmimi söhbətləri ilə qocaman şairin ömrünə şirinlik qatmış, onda tükənməz həyat və yaratmaq eşqi, ruh yüksəkliyi yaratmışdı, 88 yaşlı ağbirçək şairin əzablarına, dövranın vurduğu yaralarına sığal çəkmiş, səfa vermişdi. Bu görüş iki böyük şəxsiyyətin bir-birinə dəyəriydi, səmimiliyin, mehribanlığın, ərkin, qarşılıqlı anlaşmanın pik nöqtəsi kimi yaddaşlarda ən azı söz ömrü qədər yaşayacaq anlar idi.
Mirvarid xanımla – Ulu Öndər demişkən, “Azərbaycanın əfsanəsi, istiqlaliyyəti yolunda bir əsgər” ilə Heydər Əliyevin görüşündən bəzi maraqlı anları xüsusi qeyd etmək istəyirəm:
Heydər Əliyev: Maşallah, yaxşısınız.
Mirvarid Dilbazi: 90-nın pilləsini çıxıram.
Heydər Əliyev: İnşallah 90 da olacaq, 100 də olacaq.
Mirvarid Dilbazi: Mənim böyük nəvəm deyir ki, nənə, kim kimə arzu edirsə 100 il yaşa, o ona qarğış edir.
Heydər Əliyev: Elə deyil... Çox məmnunam, Mirvarid xanım, Sizinlə görüşməkdən. İndi Siz elə bir insansınız ki, bizim Azərbaycanda əfsanəyə dönmüsünüz. Ona görə də hər dəfə Sizinlə görüşmək məndə çox böyük, xoş əhval-ruhiyyə yaradır. Bir də Sizə çox ömür arzulayanda, mən özümə də arzulayıram, çünki mən deyirəm ki, Siz 100 yaşa çatasınız, biz də Sizin 100 yaşınızı qeyd edək.
Mirvarid Dilbazi: Allah qoysa. Əgər bu belədirsə, qoy mən 200 yaşa çatım, razıyam.
Deyəsən “səmimilik”, “ərk” sözlərini çox işlətməli olacağam. Belə isti münasibətə başqa nə ad vermək olar ki?! Mirvarid xanım hər dəfə Milli liderlə görüşəndə ona “oğlum” deyə müraciət edərdi. Bu ərkyanalığın, səmimiliyin, sadəliyin mayasında o müraciəti qazanmaq hüququ dayanır. Ana oğula necə 200 il ömür arzulamasın?
Mirvarid xanım Heydər Əliyevin daxili və xarici siyasətini, dövlətçiliyi qorumaq uğrunda şücaətini, mübarizəsini alqışlayır və dəstəkləyirdi:
“Dərin siyasi biliyi olmayanlar milləti idarə eləməyə gəlməsin, gücü çatmaz. Şəxsiyyəti olmayan adamlar millətini sevə bilməzlər.”
Bir xalqın başında aqil, mötəbər,
Tədbirli bir başçı durmasa əgər,
O xalqı qurd nədir,
Tülkülər yeyər.
Bu Mirvarid Dilbazi düşüncəsiydi. Heydər Əliyevin də Mirvarid xanımın poeziyasına dəyəri həmişə yüksək olub. O, şairin 85 illik yubiley gecəsindəki təbrikində bunu xüsusi vurğulayır:
“Şair olmaq asan deyil. Təkcə bizim xalqımızın tarixində yox, bütün dünya xalqlarının tarixində şairlər, yazıçılar, alimlər adətən kişilərdən olubdur. Ancaq qadınlardan olan şairlər xüsusi hörmətə malikdirlər. Onlar gərək nə qədər yüksək istedada malik olsunlar ki, kişilərlə bərabər səviyyədə, bəlkə onlardan da üstün səviyyəyə qalxaraq, şeirlər yazaraq, böyük şairlər dəstəsinə qoşula bilsinlər.
Əziz bacım Mirvarid Dilbazi, siz məhz belə insansınız, qadınsınız, şairsiniz...”
Mirvarid xanımın Heydər Əliyevə doğma övladı kimi sevgisi vardı. İnanmıram ki, sənət adamları içərisində Ulu Öndərə “oğlum” deyərək müraciət edən ikinci söz adamı olsun. Şair ona “el məhəbbətindən çiçəkləri olan, zamanın soldura bilmədiyi" söz çələngi hörür:
Oğul qarşısında
Ana dayandı.
Dərin kamallı,
Incəxəyallı,
Böyükürəkli,
Ucaboylu,
Enlikürəkli,
Dünya qarşısına çıxan mərdim!
Mirvarid Dilbazi “ey dünya şöhrətli mərdim”, “əziz oğlumuz” ərki ilə müraciət etdiyi dövlət başçısına “Ana xeyir-duası” verir:
Dedim: - Mən anayam, müdrik oğullar!
Xeyir-dualardan başqa nəyim var?!
Xeyir-dualarım sizə yar olsun,
Adınız Vətənə iftixar olsun.
Xalqdan aldığınız mükafatlar da,
Sizə inam olsun, etibar olsun.
“Vətənsiz oğul olmasın” şeirində də, “Vətənin dar günündə şücaətlə dayansın mərdim düşmən önündə, igid oğul, ər oğul, Vətənin şöhrətidir tədbirli Rəhbər oğul” ümidi, inamı ilə Heydər Əliyevin xilaskarlıq missiyasını tərənnüm edirdi.
Ümummilli lider onun yaradıcılığının, hiss və duyğularının ölməzliyinə inanırdı:
“Sizin şeirləriniz, poemalarınız neçə-neçə nəsillərə güc, inam verib və bu gün də verir, gələcəkdə də verəcəkdir.”
Mirvarid xanım Heydər Əliyevi “təfəkkür və təbəssümü ilə insan səadətinə nurlu yol axtarışına çıxan, qara buludları parçalayan Günəşə” bənzədirdi. Öndərin dühasına ehtiramını lirik duyğuları ilə bildirirdi:
“Sən xalqa endikcə yüksələcəksən.”
”Getdi sinəmizdən Cavidin dərdi.”
“Sən ey ağlı ümman, ürəyi incə!”
“Qoymadın tökülsün sən qardaş qanı,
Qurtardın bölümdən Azərbaycanı!”
O, bir ana qayğıkeşliyi, mərhəməti, həssaslığı ilə Heydər Əliyevin – “canlı kitab”a bənzətdiyi mənəvi oğlunun, yorğunluğunu üzündən oxuyurdu. Axı o, el anasıdır, ağbirçək nənədir, övladının, nəvəsinin ovqatını bircə baxışıyla duyur:
Üzündəki yorğunluğa
İşıq saçır alnındakı vüqar.
Bu il həm də Ulu Öndərin ömür-gün sirdaşınn - Mirvarid Dilbazinin lirik və kövrək hislərinin dili ilə desək, ''o ağıl, kamal, sədaqət rəmzinin, o ülvi qadının, zəngin xilqətin'' 100 illik yubileyidir. Mirvarid xanım ''Unudulmaz Zərifə Əliyevanın xatirəsinə'' şeirində bizi ''bənövşə fəslində'' tərk edib haqqın dırgahına qovuşan Zərifə Əliyevanın vəfatına tək ellər yox, eləcə də güllər ağladığını, göz yaşlarının güllərin ətrinə qarışdığını ürəyinin sızıltıları ilə qələmə alır. ''Kişilər ağlasa, Vətən ağlayar'' misrası ilə şair Heydər Əliyevi Vətənə tən bilir:
Sənsiz gözü yaşlı qalan məhəbbət,
Sənin şöhrət oldu təmiz adına.
Eşq olsun qüdrətli o sərkərdənin,
Qəlbini fəth edən müdrik qadına!
Mirvarid Dilbazinin yaradıcılığının zəngin və çoxşaxəli olduğunu qabarıq əks etdirən nümunələri saymaqla qurtarmaq olmur. Uşaqlar üçün şeirləri körpələrimizin nənə laylasıdı, mahnı mətnləri musiqisiz də kövrək nəğmədi. Vətənpərvərlik şeirləri Azərbaycan əsgərinin qoluna güc verir, mübarizə əzmi yaradır. Ulu Öndər ona görə deyirdi ki, Mirvarid Dilbazi Azərbaycan qadınının, Azərbaycan xanımının ən parlaq, ən gözəl simasıdır.
Ağbirçək şair anamız ömrünün müdrik çağlarında duyğulu ürəyində bir dərd daşıyırdı – Qarabağ dərdi. Mirvarid xanımın yeganə övladı Xatirə Dilbazi müsahibələrinin birində deyir ki, Heydər Əliyev ad günündə anama zəng edirdi, təbrikindən sonra soruşurdu ki, ürəyin nə istəyir? Anam da eyni cavab verirdi: heç nə lazım deyil. Mirvarid xanımı yaxşı tanıyan sənət dostları isə xatirələrində yazırlar ki, şairin Ümummilli liderin bu sualına ərklə cavabı “mənə Qarabağımı verin!” olurdu.
Mirvarid xanımın arzusunu yerinə yetirmək üçün Heydər Əliyevə ömür vəfa etmədi. Onun layiqli davamçısı, müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev 44 günlük Vətən müharibəsində artıq haqq dünyasına qovuşmuş Mirvarid Dilbazinin istəyini yerinə yetirdi, işğal altında qalmış torpaqlarımız bədxah, nankor, qaniçən insan qatillərindən azad olundu. Heyif ki, tale şair anamıza bu günü görməyə, zəfər sevincinin dadını dadmağa, azad olunmuş torpaqları ziyarət etməyə imkan vermədi. Ancaq onu dəqiq bilirəm ki, bu gün el anamızın ruhu şaddır.
Xatirə Dilbazi müzəffər Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə minnətdardır: “Ilham Əliyev sağ olsun, anamın 100 illik yubileyini təşkil etdi. Evimizin qarşısında anamın xatirə lövhəsi vuruldu.”
Ümummilli liderin yorulmaz davamçısı İlham Əliyev Mirvarid Dilbazini “ədəbiyyatımızı yeni-yeni obrazlarla zəndinləşdirən sənətkar” kimi təqdim edir:
“Onun yaradıcılığının başlıca mövzusunu xalqımızın zəngin tarixi keçmişi və yurdumuzun misilsiz gözəlliklərinin tərənnümü təşkil etmişdir. Şairin çoxsaylı lirik şeirləri vətəndaşlıq duyğularının yüksək poetik ifadəsidir.”
Azərbaycan Respublikası prezidenti cənab İlham Əliyevin 5 yanvar 2021-ci il tarixli Sərəncamı ilə Nizami Gəncəvinin 880 illiyi ilə əlaqədar 2021- ci ilin ''Nizami Gəncəvi ili'' elan olunması təkcə Nizami Gəncəvi yaradıcılığına, ədəbiyyata deyil, ümumilikdə mədəniyyətə, Azərbaycana, sivilizasiyaya verilən dəyərdir.
''Nizami Gəncəvi ili'' elan olunması ilə əlaqədar bütün il boyu ölkəmizdə və dünyanın əksər ölkələrində, böyük şəhərlərdə silsilə tədbirlər keçirilmiş, yeni nəsillərə milli iftixar, azərbaycançılıq, vətənpərvərlik duyğuları aşılamaq, Nizami irsini daha dərindən öyrənmək üçün yeni imkanlar yaranmışdır.
Bu ümummilli liderin davamçısı İlham Əliyevin ədəbiyyata, sənətə qayğısına bir sübutdur.
“Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi” İctimai Birliyini yaradanda qərara aldıq ki, nur üzlü şair anamızın şəxsiyyətinin, sözünün işığına yığışaq, onun arzularını yaşadaq, poetik duyğularını gələcək nəslə ötürək. Mirvarid Dilbaziyə, digər sənət adamlarına həsr olunmuş tədbirlər keçirmək, Vətənin azadlığı, bütövlüyü naminə canını fəda etmiş şəhidlərin ruhuna sayğı ilə doğum və anım günlərini təşkil etmək bizim ən ümdə vəzifəmizdir. Azərbaycanın ilk qadın Xalq şairinin kitablarının yeni nəşrlərini hazırlamaq, zəngin yaradıcılığına yenidən qayıtmaq, irsini, arzularını yaşatmaq əsas fəaliiyyət proqramımızdır. Mirvarid Dilbazi adına kitabxana yaratmaq niyyətindəyik.
2022-ci ildə Mirvarid Dilbazinin 110 illiyi günlərində “Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi” İctimai Birliyi Qazaxda – Qazax rayonu İcra Hakimiyyəti, Qazax Xeyriyyə Cəmiyyəti, AYB-nin Qazax zona filialının birgə təşkilatçılığı ilə qeyd olundu. Sonra MDPM Ağsuda, Cəlilabadda, Gəncədə, Bakıda, mədəniyyət mərkəzlərində yubiley tədbirləri keçirdi. Gəncliyə Yardım Fondu və Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin birgə təşkilatçılığı ilə ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 99 illiyi yüksək səviyyədə qeyd olundu. Həm də ‘’Mirvarid Dilbazi Azərbaycanın ilk qadın xalq şairi’’ layihəsi çərçivəsində Azərbaycan Respulikası Qeyri Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə ‘’Mirvarid Dilbazi az". saytı yaradıldı və 110 illik yubileyi qeyd olundu, “Azərbaycan kələğayısı – min illərin yadigarı” layihəsi çərçivəsində isə sənədli film çəkildi və filmin təqdimatı oldu, bütün tədbirlərdə Mirvarid Dilbazi anıldı, yaradıcılığı təbliğ olundu, şeirləri səsləndirildi.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında” 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamını əsas tutaraq onun kitablarının yenidən nəşr etməyi qarşımıza məqsəd qoymuşuq. “Bənövşələr üstə göz yaşları” kitabı kiril əlifbasından latın əlifbasına çevrilərək yenidən işıq üzü gördü. Mirvarid Dilbazinin 85 illiyinə həsr olunmuş təntənəli yubiley gecəsindəki çıxışlar, şair haqqında yazılan məqalələr, elmi-publisistik yazılar, şeirlər toplanmış “Öz içimdən yanan bir ocağam mən” kitabı da nəşr olundu. Milli -mənəvi dəyərlərimizi uca tutaraq ‘’Azərbaycan kəlağayısı min illərin yadigarı’’ adlı kitabımız da işıq üzü gördü. Bu kitab ‘’26 Noyabr Azərbaycan Kəlağayısı Günü’’nə töhfəmiz oldu və Beynəlxalq Muğam Mərkəzində ‘’Kəlağayı Günü‘’nü qeyd etdik və ‘’Kəlağayı’’ sərgisi təşkil etdik. Sərgidə yeni yaratdığımız ‘’Kəlağayı’’ muzeyinin 150-dən çox qədimi kəlağayıları, İsmayıllı bölgəsinin Basqal kəndindən olan kəlağayı ustası Mürşüd Talıbovun kəlağayı üzərində klassiklərimizin rəsmləri, gənc rəssam Gülnarə Məmmədovanın kəlağayı haqqında rəsm əsərləri sərgiləndi və böyük sevgiylə qarşılandı. II Milli Yaylaq Festivalında üç gün davamlı olaraq, Passage 1901-də iki gün ‘’Kəlağayı’’ festivalında Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi olaraq qədimi kəlağayılarımızı sərgilədik, təqdim etdik, təbliğ etdik. Atatürk Mərkəzində ‘’ Kəlağayı əlvan qıyqacı’’ adlı tədbir də gənc tələbələr tərəfindən böyük sevgiylə qarşılandı. Bu tədbirlər, bu kitablar, kəlağayı sərgiləri Azərbaycan ədəbiyyatının zirvələrindən birinin – Mirvarid Dilbazinin irsinin yaşamasına Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin töhfəsidir. Bu istiqamətdə qarşıda hələ çox işlər planlaşdırırıq.
Azərbaycan poeziyasının dayaq sütunlarından biri Məmməd Arazın Mirvarid xanımın poeziyası barədəki fikri möhtəşəmdir:
“Onun poeziyası bu günün tərcümeyi-halının bir hissəsi kimi gələcək nəslə öz sözünü deyəcəkdir.”
Mirvarid Dilbazi öz tərcümeyi-halının bir hissəsini yığcam şəkildə Mirvaridsevənlərə belə təqdim edir:
Əgər şeirə dönsə bu məhəbbətim,
Hər sözdə bir ana qəlbi döyünər.
Mənim burdan gəlir gücüm, qüvvətim,
Ocaq öz içindən yanmasa sönər.
Öz içindən yanan bir ocağam mən,
Yandıqca, daha gur yanacağam mən.
Şərəfli ömrünün ən kövrək, müdrik çağlarında da həyatdan, yaşamaq və yaratmaqdan, elə gərəkli olmaqdan doymayan Mirvarid Dilbazinin “mən üç nəslin nənəsiyəm, bu gün, sabah gedəsiyəm” nisgilində də işıq, ilahi həyat sevgisi vardı. O, Azərbaycan poeziyasının işıqlı gələcəyi, milli kimliklərindən biri kimi əbədi yaşayacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Sensasiya: Qabriel Markesin çap olunmayan romanı nəşrə hazırlanır
Bu xəbər yəqin ədəbiyyatsevərləri olduqca sevindirəcək! Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı, ecazkar realizmin ustadı, kolumbiyalı yazıçı Qabriel Qarsia Markesin bu vaxtadək çap olunmayan romanı 2024-cü ilin yazında öz oxucularına yetişəcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu barədə “The Guardian” xəbər verib. Xəbərdə deyilir ki, “Biz avqustda görüşərik” adlanacaq romanın nəşri ilə yazıçının ailəsi məşğul olur.
Romanın dərci yazıçının ölümünün onuncu ildönümünə həsr ediləcək. Bütün bu dövrdə Markesin özündən sonra çap edilməyən əsərlər qoyması barədə söz-söhbət gəzirdi. Nəticədə bu, belə də oldu, həqiqətən də “Biz avqustda görüşərik” romanı ABŞ-ın Ostin şəhərindəki Texas Universitetində Markesin əlyazmalar arxivində saxlanılıb.
“The Guardian” nəşri yazır ki, yazıçının uşaqları yarımçıq qalmış romanı çap etdirmək istəmirdilər, lakin buna baxmayaraq qərar verdilər ki, oxucuları bu mətndən məhrum etmək lazım deyil. Kitab 2024-cü ildə Cənubi Amerika ölkələrində mağaza rəflərində orijinal ispan dilində təqdim ediləcək, daha sonra başqa dillərdə də çap olunacaq.
Boləsiniz ki, Qabriel Qarsia Markes ispandilli yazıçılar arasında kitabları daha çox dilə tərcümə olunmaq üzrə birincidir. Ən tanınmış romanları “Yüz ilin tənhalığı”, “Patriarxın payızı” və “Vəba zamanı məhəbbət”dir ki, bu romanlar üst-üstə 10 milyon tirajla çap olunub.
Dahi yazıçı 2014-cü ildə vəfat edib. Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
“Ən vacibi – özünüzə güvənin, deyin ki, mən bunu bacaracağam!” - Entoni Robbins
Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucuları üçün “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsini təqdim edir. Uğur şərtləri barədə danışmaqda davam edirik. Burada, əsas yerlərdən birini də kitablar tutur.
Zaman-zaman ən yaxşıların seçimini etməyə ən müxtəlif mənbələr cəhd göstəriblər. Onların ən nüfuzlularını qruplaşdıranda (bu qruplaşmada tiraj, satış həcmi, yayıldığı areal, buraxdığı iz və s. əsas götürülür) kitab mağazalarındakı yüzlərlə rəngbərəng cildlərin içində azmayaraq «nəyi və niyə oxumaq» sualına mütləq cavab tapmaq mümkün olur.
Biz biznesdə, peşə fəaliyyətində uğur qazanmağın yolunu göstərən ən çox tələb olunan kitablardan 10-na nəzər yetirdik. İndi də gəlin, ümumiyyətlə adi insanı uğurlu insana çevirən, insanın düşüncə tərzini, adət və xasiyyətini, xarakterik cəhətlərini dəyişən ən populyar kitablardan 10-na nəzər yetirək.
Bu kitablar, əziz oxucularım, insanlara düzgün istiqamət verir, sürətli və keyfiyyətli dəyişikliklərə bir təkan olur.
Beləliklə, seçdiyim növbəti 10-luğu sizlərə təqdim edirəm.
1. Entoni Robbins. «Özündə nəhəngi oyat»
Dünyanın ən tanınmış motivasiya spikerlərindən olan, layf-kouçinqin (mütəxəssislə ondan bilgi almaq zərurəti duyan insanın lazımi nəticə alanadək peşəkar münasibətləri) banilərindən biri hesab olunan Entoni Robbins özü həyatda hər şeyi sıfırdan başlayıb, motivasiya kitablarını öz həyat təcrübəsinə əsasən yazıb. Entoni Robbinsə görə hər bir insan içində yatan enerjini oyatmalı, arzularını, hətta ən fantastik olanları belə reallaşdırmalıdır. Entoni Robbins tövsiyyə edir ki, böyük hədəfləri vurun, heç nəylə kifayətlənməyin. Ən vacibi – özünüzə güvənin, deyin ki, mən bunu bacaracağam!
«Hər gün öz üzərinizdə səylə çalışın, zərərli vərdişlərdən, səhv qənaətlərdən qorunun», - deyir spiker.
Entoni Robbins belə bir deviz də təklif edir: «Öz emosiyalarınızı özünüzə müttəfiq edin». Onun təklif etdiyi digər deviz isə belədir: «Arzulamaqdan dərhal real işə keçin!»
Oxucularıma onu da söyləyim ki, Entoni Robbinsin kouçinq seanslarının (konsaltinq və treninq metodudur ki, kouç öz tələbəsinə konkret hədəfi vurmağı öyrədir) astronomik qiyməti var: 1 milyon dollar!!! Və bu prosedura arzulayanlar 2 il öncədən yazılırlar. Onun müştəriləri arasında isə bir görün kimlərə rast gələcəksiniz: Bill Klintona, Andre Aqasiyə, Opra Uinfriyə... Prezidentliyədək yüksələn siyasətçi, ən yüksək kürsülərdən düşməyən dünyaşöhrətli idmançı, dünyanın ən nüfuzlu qadınları reytinqində yer alan ən məşhur televiziya aparıcısı və şoumen...
Bu sırada tarixdə SSRİ dövlətinin, kommunizmin süqutunun memarı hesab edilən sonuncu SSRİ prezidenti Mixail Qorbaçovu da görmək olar, əziz oxucularım.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Cavid Zeynallının Akademik “Şükriyyə” tamaşasının məşqlərinə başlanılıb
Mayın 4-də Akademik Milli Dram Teatrında yeni tamaşanın məşqlərinə başlanılıb. Söhbət gənc yazıçı Cavid Zeynallının “Şükriyyə” pyesi əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşadan gedir ki, tamaşa 2023-cü ilin repertuar planına uyğun olaraq təqdim olunacaq.
Cavid Zeynallının “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına verdiyi amıqlamaya görə, tamaşanın quruluşçu rejissoru Əməkdar incəsənət xadimi Bəhram Osmanovdur.
Yeni yaradıcılıq işində Xalq artistləri Nurəddin Mehdixanlı, Əli Nur, Əməkdar artistlər Münəvvər Əliyeva, Elşən Rüstəmov, Mehriban Xanlarova, Vəfa Rzayeva, Şəlalə Şahvələdqızı, aktyorlar Şəhla Əliqızı, Afət Məmmədova, Rada Nəsibova, Ləman İmanova, Dilarə Nəzərova, Rüstəm Rüstəmov, Aylin Həşimova, Lalə Süleymanova, Nəzrin Abdullayeva, Elsevər Rəhimov və Tural İbrahimov çıxış edəcəklər.
Tamaşanın səhnə tərtibatçısı Samirə Həsənova, geyim üzrə rəssamı Aygün Mahmudova, musiqi tərtibatçısı Kamil İsmayılov, rejissor assistenti Nərmin Həsənovadır.
Qeyd edək ki, tamaşa Azərbaycanın istiqlal şairi Əhməd Cavadın həyat yoldaşı Şükriyyə Axundzadənin Qazaxıstandakı sürgün həyatı haqqındadır. O, 1937-ci il oktyabrın 14-də həbs olunub. 59 gün sonra – dekabrın 9-da Şükriyyə xanıma 8 il həbs cəzası verilib və “xalq düşməninin arvadı” kimi Şimali Qazaxıstanın Akmolinski vilayətinə - 26 nömrəli əmək koloniyasına göndərilib. 3105 gün sonra – 1945-ci ildə azad olunub. 1955-ci ildə ona tam bəraət verilib.
Tamaşanın premyerasının iyun ayında olacağı planlaşdırılır.
Cavid Zeynallını bu sanballı iş üçün sadəcə alqışlamaq qalır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Bu gün Qubada “Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı” adlı konfrans öz işinə başlayır
Bu gün Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun təşkilatçılığı ilə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı” Konfransı öz işinə başlayır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Quba şəhərində yerləşən “Şahdağ Quba-Truskavets” sanatoriyasının ev sahibliyi edəcəyi Konfransda ölkənin ədəbi elitası bir araya gələcək.
Heydər Əliyevi - bu böyük və müdrik insanı şəxsən tanıyıb, onunla yaxından təmasda olanlar onunla bağlı xatirələrini dilə gətirəcəklər, məruzəçilər Heydər Əliyevin ədəbiyyatımıza verdiyi töhfələrdən, qələm əhlinə diqqət və qayğısından söz açacaqlar.
Konfransda olacaq çıxışların bir qismini nəzərinizə çatdırırıq:
Anar, Xalq yazıçısı, AYB-nin sədri - “Heydər Əliyev obrazının Azərbaycan ədəbiyyatında yaradan ilk iri həcmli əsər: “Unudulmaz görüşlər”im barədə”
İsa Həbibbəyli, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti - “Heydər Əliyev dühası və Azərbaycan ədəbiyyatı”
Çingiz Abdullayev, Xalq yazıçısı, AYB-nin Birinci katibi - “Bir azərbaycanlı yazıçının dünya arenasına çıxmasına Ümummilli liderin dəstəyi”
Sabir Rüstəmxanlı, Xalq yazıçısı - “Heydər Əliyev barədə xatirələrim”
Jalə Əliyeva, Milli Məclisin deputatı - “Heydər Əliyev və Ana dilimiz”
Elmira Axundova, Xalq yazıçısı -
“Əbədiyaşar məhəbbət” Zərifə və Heydər Əliyevlər barədə” kitabım necə yarandı”
Fuad Məmmədov, Azərbaycan milli kulturologiya elminin banisi, “Simurq” Assosiasiyasının prezidenti - “Heydər Əliyev və yeni mədəniyyət konsepsiyası”
Vahid Əziz, Xalq şairi - “Heydər Əliyevin kadrı olaraq ondan öyrəndiklərim”
Aqil Abbas, Milli Məclisin deputatı - “Ulu öndərin sənət adamlarına diqqət və qayğısı”
Rəşad Məcid, Mətbuat Şurasının sədri, AYB sədrinin müavini - “Sözün qədirbiləni”
Hüseynbala Mirələmov, yazıçı - “Rusiyanın məşhur “JZL” seriyasından Heydər Əliyev barədə yazdığım kitabın rezonansı”
Seymur Şeydayev, Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert, ehtiyatda olan polkovnik - “Heydər Əliyev yazıçılarımızı KQB-nin qanlı caynağından necə xilas etdi”
Azər Turan, “Ədəbiyyat qəzeti”nin baş redaktoru - “Heydər Əliyev obrazı ilk dəfə ədəbi müstəvidə; Cavid Turandan Heydər Əliyev barədə eşitdiklərim”
Əkbər Qoşalı, Beynəlxalq “Alaş” Ədəbiyyat mükafatı laureatı, Milli Məclisin mədəniyyət eksperti - “Heydər Əliyev və türk dünyası”
Elnarə Akimova, Filologiya elmləri doktoru, AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunda şöbə müdiri, YAP İdarə Heyətinin üzvü - “Heydər Əliyevlə yaddaşlaşan ədəbiyyat: sovet epoxasından müstəqillik təntənəsinə”
Elçin Hüseynbəyli, AYB katibi, Əməkdar İncəsənət xadimi - “AYB-nin 100 illiyə töhfəsi: Əbədi ömrün yüz ili” kitabının ərsəyə gətirilməsi”
Əlibala Məhərrəmzadə - yazıçı, Rəsul Rza mükafatı laureatı, Azərbaycan-Ukrayna Ticarət Evinin direktoru - “Ukrayna Milli televiziyasının tanınmış siması Sergey Sivalap ilə birgə Heydər Əliyev barədə filmi necə çəkdik”
Orxan Fikrətoğlu - yazıçı, kinodramaturq, Əməkdar İncəsənət Xadimi - “Fenomenlik”
Qəşəm Nəcəfzadə, AYB-nin Uşaq Ədəbiyyatı bölməsinin rəhbəri - “Heydər Əliyevin uşaq ədəbiyyatına qayğısı”
Sayman Aruz, AYB sədrinin müşaviri - “Heydər Əliyev və Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı”
İbrahim İlyaslı, AYB Poeziya bölməsinin müdiri - “Heydər Əliyev obrazının Azərbaycan poeziyasında təcəssümü”
İntiqam Yaşar, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin başqanı - “Heydər Əliyevin ədəbi gəncliyə qayğısı”
Ramiz Qusarçaylı, AYB-nin Quba bölməsinin rəhbəri - “Ulu öndərin ədəbiyyatımıza diqqəti həmişə hissedilən olun”
İki günlük Konfrans zamanı həm də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Heydər Əliyevin 100 illiyinə hazırladığı töhfə - “Əbədi ömrün yüz ili” kitabının təqdimatı olacaq.
Konfransa mayın 7-si yekun vurulacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Rüfət Quliyev: Hansısa qida əlavəsini alırsan, üzərində yazılır ki, xərçəngdən prostatın müalicəsinə qədər kömək edir
Azərbaycanı keyfiyyətsiz məhsullar poliqonuna çevirmək olmaz.
“APA-Economics” xəbər verir ki, bunu bu Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin iclasında deputat Rüfət Quliyev bildirib.
Rüfət Quliyev deyib ki, insanların səhhəti üçün zərərli olan xaricdən gətirilən, o cümlədən daxildə işbaz sahibkarların istehsal etdiyi məhsulların nə satışına, nə də istehsalına icazə vermək olmaz: "Bu, insanlar üçün təhlükədir. Tutaq ki, aptekdən, hansısa ticarət şəbəkəsindən hansısa qida əlavəsini, yaxud yağı alırsan. O məhsulun üzərində elə şeylər yazılır ki… Az qala xərçəngdən tutmuş prostatın müalicəsinə qədər hər şeyə kömək edir. Axı necə ola bilər ki, adi dərman belə olmayan məhsul bu qədər xəstəliyin müalicəsinə kömək etsin? Bu, insanları aldatmaq deməkdir. Düzdür, yoxlamalarla bağlı ehtiyatlı olmaq lazımdır. Lakin insanların səhhətinə təsir edən belə hallarla bağlı həssas olmalıyıq”.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağların idxalı azalıb
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Açıq portfel rubrikasında Dövlət Gömrük Komitəsinə istinadən növbəti statistika gətirəcəyik.
Bu ilin birinci rübündə 4 min 516 ton kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağlar idxal edilib, idxal edilən kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağların dəyəri 25,6 milyon dollar olub.
Xatırladaq ki, ötən ilin müvafiq dövründə dəyəri 26,9 milyon dollar olmaqla 4 min 967 ton kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağlar idxal edilib.
Hesabat dövründə 2 min 876 ton süd və qaymaq idxal olunub. İdxal olunan südün dəyəri 6,4 milyon dollardır. Keçən ilin eyni dövründə dəyəri 4,1 milyon dollar olmaqla 2 min 932 ton süd idxal edilib.
Yanvar-mart aylarında 3 min 349 ton çay idxalı həyata keçirilib. İdxal edilən çayın dəyəri 17,7 milyon dollar təşkil edib. Ötən ilin müvafiq dövründə məbləği 15,3 milyon dollar olmaqla 3131 ton çay idxal olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Bir daha idman zalındakı ürəkdağlayıcı hadisə barədə
UŞAQLARI ÖLDÜRMƏK OLMAZ!!!
Ruhəngiz Əliyeva yazır
İdman zalında uşağın ölümü ilə bağlı görüntüləri izlədim, hələ də özümə gələ bilmirəm. Sözlərim bu qədər açiz qalmamışdı. Lakin sosiallaşmalı və ciddi içtimai qınaq formalaşmalıdır.. Xocalıda baş verənləri izləyəndə, bir də indi qanım dondu...
Dostoyevskinin şah əsərlərindən olan “Karamazov qardaşları” əsərində İvan Karamazov Alyoşaya deyir: “Mənə de görüm, Alyoşa, əgər sən yaradıcı olsaydın və dünyanın yaradılması kiçik bir uşağın əzabını tələb etsəydi, dünyanı sən yaradardınmı?”
Əziz Nesin isə bir şeirində belə yalvarır:
"Öyle bir ağlasam
Öyle bir ağlasam çocuklar
Size hiç gözyaşı kalmasa.
Öyle bir aç kalsam
Öyle bir aç kalsam çocuklar
Size hiç açlık kalmasa.
Öyle bir ölsem
Öyle bir ölsem çocuklar
Size hiç ölüm kalmasa"
Uşaqlar, uşaqlarımız... Uşaqlığını yaşaya bilməyən uşaqlarımız. Öpməyə, əzizləməyə qıymadığımız, gözümüz dəyər deyə doya doya baxmadığımız uşaqlarımız, “yeməyib yedirdiyimiz”, “geyinməyib geyindirdiyimiz” uşaqlarımız…. Döyülməsinə baxa bilmədiyimiz uşağımız, övladımız, balamız…
O idman zalında qanad alıb mələk oldu, amma cənnət qapısında gözləyir…. Bizi hesaba çəkəcəyi günün təlaşında gözləyir.. Niyə bizi? Çünki biz kor, kar, lal cəmiyyətə çevrilmişik. Uşaqlarımıza edilən zülmlərə susmuşuq. Onları qorumaq üçün barmağımızı belə tərpətmirik. Biz, əgər varsa, daimi həlli olmayan məhkəmə tədbirlərini müdafiə etmişik. Belə qatilləri “edam” da israr etsək də, onun sosial mənşəyinə heç vaxt düşə bilməmişik…..
Niyə biz işin sosioloji və psixoloji tərəflərini nəzərə almırıq? Niyə biz bütün bunlara sadəcə 10 gün sonar unudulacaq xəbərlər kimi baxırıq?
Bəli, əsrlər boyu xəstə, pedofil, əqli cəhətdən qeyri-sabit insanlar var. Onlar mövcud olacaqlar. Təəssüf ki, bunu anlamaq üçün əlimizdə lakmus kağızı yoxdur. Təəssüf ki, insanların xarici görünüşü, sosial vəziyyəti, şəxsiyyəti, danışığı niyyətlərini ortaya qoya bilmir.
Nəticə etibarı ilə məhkəmə, qanunu, cəza, yaxud “yazılmayan qanunlar” ürəyimizi soyutmaq üçün bir çarə kimi görünə bilər, amma əsas məsələ ictimaiyyəti məlumatlandırmaqdır. Bunun həlli məktəb deyil, ailədir. Ailədə başlayan tərbiyə insanın xarakterini dəyişir!
Ailəsində sevgi görməyən, şiddətə məruz qalan, təhqir olunan, gücündən artıq məsuliyyət yükü daşıyan fərdlərin sağlam olmasını gözləmək böyük xəyal qırıqlığıdır. Bu olacaq...
Bizə gender bərabərliyini öyrənən, fərqliliklərə hörmət edən, cinsi kimlik və oriyentasiya haqqında məlumatlı, azadlığın sərhədlərini öyrənən, özünü və başqalarını tanıyan, sevgi ilə böyüyən, yaxşı qarşılıqlı əlaqə və ünsiyyətə malik sosial mühitdə yaşayan uşaqlar böyütmək, cəmiyyətə qazandırmaq lazımdır. Əks halda hətta tərbiyəçi, müəllim kimliyi belə qazansada qatil ruhlu manqurtlarla üz üzə qalacağıq.
Şərə qarşı ən böyük mübarizəmiz bu olmalıdır. Şəri, cəhaləti, şiddəti, cinsi aclığı, üstünlük eqosunu, fərqli və işıqlı görünənə nifrəti, qəzəbi bir qazanda əritməyin yeganə yolu budur. Bu, uşaqlarımızı qorumaq üçün yeganə yoldur. Bunun üçün cəmiyyətdə hər bir fərdin üzərinə çox, çox böyük vəzifələr düşür. Xüsusilə, biz şiddətə sosial baxışı dəyişdirməliyik və şiddətin, üstünlük təşkil etdiyi anlayışın məhv olmasını təmin etməliyik.
Bir sözlə, biz mütəmadi olaraq çox, çox mühüm məsələ ilə üzləşirik ki, onun üzərində ciddi, dərin təhlillər aparılmalı, məncə, komissiyalar, məclislər yaradılmalıdır. Ölümlərlə, fiziki, psixoloji və mənəvi zorakılıqlara qarşı mübarizə aparmalıyıq. Hər bir valideyin və ya uşaq tərbiyəsinədə hər hansı bir öhdəliyi olan insan bu haqda ciddi düşünməlidir. Bizim borcumuz həm fərdi, həm də ictimai olaraq bu rolların dəyişməsində iştirak etmək, üzərimizə düşəni etmək, təhsil fenomeninin hər bir fərdin həyatında yer alması üçün mübarizə aparmaqdır. Təbii ki, buna ilk növbədə öz ailəmizdən, övladlarımızdan başlamalı, bu mövzuda nümunə göstərən qurumlara, könüllülərə dəstək olmalıyıq.
İdman zalında döyülərək ölən 7 yaşlı uşaq hər birimizin uşağıdır…..adını bilmədiyim o uşagın atasının hissəlrini duyuram, ananın naləsinin içimdən hiss edirəm… Bu gün mən bu cəmiyyətdə müəllim, tərbiyəçi, alim olmaqdan utanıram…. Bağışla bizi gələcəyini idman zalında itirən, balaca... Bacarsan, bizi Alaha şikayyət etmə... Etmə ki, bu dünyanı canilərdən təmizləyək!!!
...Uşaqların ağlamadığı, öldürülmədiyi, kədərlənmədiyi bir dünya arzusu ilə...
XATIRLATMA
Aprelin 29-da Sumqayıtın Hacı Zeynalabdin qəsəbəsində 19 saylı məktəbin idman zalında 2016-cı il təvəllüdlü Fərid Bakarova ağır xəsarətlər yetirərək ölümünə səbəb olan 1994-cü il təvəllüdlü Mehman Xəlilov Elm və Təhsil Nazirliyinin 1 nömrəli Respublika İxtisaslaşdırılmış Olimpiya Ehtiyatları Uşaq-Gənclər İdman Məktəbinin müəllimidir.
Mehman Xəlilov titulu olan idmançıdır. Həmçinin Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasının məşqçilik fakültəsini bitirib. Xəlilov sambo üzrə ixtisaslı məşqçi mütəxəssisdir. O, 2019-cu ildə Minskdə keçirilən İkinci Avropa Oyunlarında sambo idman növü üzrə bürünc medal qazanıb. Həmçinin digər yerli və beynəlxalq yarışlarda da yüksək nəticələr göstərib.
Xatırladaq ki, aprelin 29-da Sumqayıtda azyaşlı oğlan idman məktəbində aldığı xəsarət səbəbindən vəfat edib. Belə ki, 2016-cı il təvəllüdlü Fərid Bakarov Avropa oyunlarının bürünc mükafatçısı, tanınmış idmançı Mehman Xəlilovun keçirdiyi cüdo-sambo məşqləri zamanı ağır xəsarət alıb. M.Xəlilov azyaşlıya qarşı təhlükəli fənd işlədib və 7 yaşlı Fəridin başının bədəninin altında qalması səbəbindən onun boynu qırılıb. Azyaşlı dərhal Sumqayıt Şəhər Uşaq Xəstəxanasına çatdırılsa da, orada dünyasını dəyişib. Sumqayıt şəhər prokurorluğundan bildirilib ki, hadisəni törədən 1994-cü il təvəllüdlü Mehman Xəlilov iş üzrə şübhəli şəxs qismində tutulub, faktla bağlı Sumqayıt şəhər prokurorluğunda Cinayət Məcəlləsinin 126.3-cü (qəsdən sağlamlığa ağır zərər vurma ehtiyatsızlıqdan zərərçəkmiş şəxsin ölümünə səbəb olduqda) maddəsi ilə cinayət işi başlanıb. İlkin araşdırmalar zamanı məlum olub ki, Mehman Xəlilov hadisədən dərhal sonra 7 yaşlı Fəridin yaxınlarına onun yıxılması nəticəsində xəsarət aldığını bildirib. Lakin qısa vaxt sonra onun sambo idman növü üzrə keçirdiyi məşqdə azyaşlılara qarşı qəddar rəftar göstərməsi üzə çıxıb və müşahidə kamerasının çəkdiyi görüntülər istintaq orqanı tərəfindən götürülüb.
Yaxınlarının bildirdiyinə görə, məşqçi hadisə baş verəndən sonra ailəyə məlumat vermədən uşağı xəstəxanaya aparıb. İlkin məlumata əsasən, orada müəllimə uşağı ixtisaslaşmış xəstəxanaya aparmaq tövsiyə edilsə də, o, Fəridi evlərinə aparıb. Uşağın ailə üzvləri onun vəziyyətinin yaxşı olmadığını görərək yenidən xəstəxanaya çatdırıblar, amma azyaşlının həyatını xilas etmək mümkün olmayıb.
Şəkildə: idman zalında çəkilmiş görüntülər
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Mən bir həsrət vağzalı, sən də getmiş qatarsan…
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik qiraət rubrikasında yenidən Əlizadə Nurinin sehirli poeziya nümunəsiylə tanışlıqdır. Bu dəfə şair “Allah girib yuxuma…” deyir.
Bu yeli kim qorxudub,
Niyə belə əsir yel?
Mənə bir yer göstərin-
Ordan görünməsin yer.
Sevgi bəhanə imiş,
Hər gün darıxmaq üçün.
İllər pilləkan oldu-
Ölümə çıxmaq üçün…
Yol da yoxdu getməyə,
Yol sal, məni yola sal.
Çıx o qəmi qarşıla
Qorxuram ki, yol aza…
Mən bir həsrət vağzalı,
Sən də getmiş qatarsan.
Yaram yaman dərindi-
Yaxın gəlmə, batarsan…
…Gecə nə mehribandı,
Ayrılmaq istəmirəm.
Allah girib yuxuma-
Ayılmaq istəmirəm…
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)
Sabah Gənclər Kitabxanasında Ulu Öndərin Azərbaycan poeziyasının inkişafında əvəzolunmaz mövqeyi adlı tədbir keçiriləcək
Mayın 6-da Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında Ulu Öndər Heydər Əliyevin 100 illiyi münasibətilə “Heydər Əliyevin Azərbaycan poeziyasının inkişafında əvəzolunmaz mövqeyi” adlı tədbir keçiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabxanaya istinadən xəbər verir ki, tədbir Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi və "Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi" İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə reallaşacaq.
Tədbir çərçivəsində Ümummilli Liderin poeziyamızın inkişafı üçün gördüyü işlərdən danışılacaq, əvəzsiz xidmətləri vurğulanacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.05.2023)