Əfqan telekanallarına qadınların oynadığı film və serialların göstərilməsi qadağan edildi, bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Euronews-a istinadən məlumat verir. Efirdən, həmçinin, şəriət əleyhinə olan, dindarların hisslərini təhqir edən, "yad mədəni dəyərləri" təbliğ edən filmlər və əyləncəli proqramlar da çıxarılacaq.

Sentyabrın ortalarında "Taliban" hərəkatı tərəfindən Qadınların işi üzrə nazirliyin yerinə yaradılmış Nöqsanların qarşısının alınması və ləyaqətin təbliği üzrə nazirliyin son Sərəncamı bu məhdudiyyətlərlə bağlıdır. Ötən həftə ehtimal kimi ortaya atılmış bu aksiya bu dəfə sərəncamla tənzimləndi. Qadın jurnalistlərə və qadın diktorlara ekranda yalnız başı örtülü olmaq da tapşırılıb.

Şərhçilər qeyd edirlər ki, ilk dəfə olaraq ləyaqətin təbliği və qüsurların qarşısının alınması ilə məşğul olan nazirlik KİV-in işinə müdaxilə edir.

Çərşənbə axşamı əfqanıstanlı jurnalistlərin və QHT-lərin Human Rights Watch təsisatı tərəfindən dəstəklənən bəyanatlarında bildirilir ki, yeni hakimiyyətin qadınlara qarşı davamlı təhdid və təzyiqlərlə yanaşı, Əfqanıstanda baş verənləri tənqid edən və ya sərbəst şəkildə ifadə edən hər kəsi "susdurmaq" üçün yeni cəhdi də göz qabağındadır.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2021–ci ili “Nizami Gəncəvi İli” elan etməsi, dahi şairin 880 illiyi, habelə Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin “Əlişir Nəvainin 580 illiyinin geniş qeyd olunması haqqında” sərəncamı ilə əlaqədar Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin (AMM) təşəbbüsü ilə dekabrın 1-dən 3-dək Özbəkistanda “Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvai mədəniyyət və ədəbiyyat günləri” keçiriləcək.
AzərTAC xəbər verir ki, tədbirlərə Azərbaycan və Özbəkistanın mədəniyyət nazirlikləri, hər iki ölkənin Yazıçılar birlikləri, Azərbaycanın Özbəkistandakı səfirliyi, “Özbəkistan-Azərbaycan” Dostluq Cəmiyyəti, Əlişir Nəvai adına Daşkənd Dövlət Özbək Dili və Ədəbiyyatı Universiteti, Nizami adına Daşkənd Dövlət Pedaqoji Universiteti, Əbu Reyhan Biruni adına Özbəkistan Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutu, Özbəkistan Dövlət Konservatoriyası dəstək göstərir.
Əvvəl Daşkənddəki “Turan” kitabxanasında hər iki şairin əsərlərinə çəkilmiş miniatürlərdən ibarət sərgi açılacaq. Kitabxanaya Nizami Gəncəviyə dair nəşrlər hədiyyə olunacaq, AMM-nin təşəbbüsü ilə çəkilən Azərbaycan və özbək xalqlarının dostluğuna həsr olunmuş “Qızıl körpü” sənədli filmi nümayiş etdiriləcək.
Həmin gün Mədəniyyət Mərkəzində “Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvai mədəniyyət və ədəbiyyat günləri”nin rəsmi açılış mərasimi keçiriləcək, AMM-nin hər iki şairin yaradıcılığına həsr etdiyi müsabiqədə özbək alimləri öz monoqrafiyaları ilə iştirak edəcək.
Özbəkistanın ali təhsil müəssisələri tələbələrinin iştirakı ilə Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvaiyə həsr olunmuş şeir kompozisiyası təqdim olunacaq, habelə “SOQDİANA” Xalq Çalğı Alətləri Ansamblının iştirakı ilə Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvainin əsərləri əsasında hazırlanmış konsert keçiriləcək.
Dekabrın 2-də Özbəkistan Milli Elmlər Akademiyasının Əbu Reyhan Biruni adına Şərqşünaslıq İnstitutunda “Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvai əsərləri əlyazmalarda” adlı tədbir və sərgi baş tutacaq.
Mədəniyyət Mərkəzinin təşəbbüsü ilə Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvainin Azərbaycanda və Türkiyədə əldə olunan surətləri tədbirdə Nəvai adına Özbəkistan Milli Kitabxanasına, Əbu Reyhan Biruni adına Şərqşünaslıq İnstitutunun kitabxanasına hədiyyə ediləcək.
Bundan başqa, tədbir çərçivəsində ilk dəfə olaraq Nizami Gəncəvinin özbək dilinə tərcümə olunmuş “Xəmsə”sinin və Əlişir Nəvainin Azərbaycan dilinə tərcümə edilmiş “Xəmsə”sinin təqdimatı da nəzərdə tutulub.
Dekabrın 3-də Əlişir Nəvai adına Daşkənd Dövlət Özbək Dili və Ədəbiyyatı Universitetində “Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvai yaradıcılığı türk dünyası poeziyasının qürur mənbəyi, dünya ədəbiyyatının zirvəsidir” adlı beynəlxalq konfrans öz işinə başlayacaq. Özbəkistan, Azərbaycan, Türkiyə alimlərinin qatılacağı konfransda hər iki şairin yaradıcılığı, onların irsinin araşdırılmasına dair məruzələr oxunacaq, fikir mübadiləsi aparılacaq.
Qeyd edək ki, “Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvai mədəniyyət və ədəbiyyat günləri” çərçivəsində Özbəkistanın aparıcı kitabxanalarına Nizami Gəncəvinin özbək dilinə tərcümə olunmuş “Xəmsə”si, habelə şairin yaradıcılığına dair nəşrlər hədiyyə ediləcək.

Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi Günü 1988-ci il noyabrın 30-dan qeyd olunur. Məhz həmin ilin noyabrında universitetlər, elmi-tədqiqat institutları və hərbi idarələr də daxil olmaqla ARPANET-in minlərlə qovşağını sıradan çıxaran ilk kompüter virusu meydana gəldi və nəhəng itkilərə səbəb oldu. Yaradıcısının adı ilə “Morris soxulcanı” adlandırılan bu virusun vurduğu ziyan təxminən 100 milyon dollar həcmində qiymətləndirilirdi. “Morris soxulcanı” göstərdi ki, informasiya təhlükəsizliyi həqiqətən də çox ciddi məsələdir və insanlar tərəfindən böyük səylər və müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsini tələb edir. Buna görə də dünya ictimaiyyəti informasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə kompleks yanaşmanın zəruriliyi haqqında ciddi düşünməyə başladı. 1988-ci ildə Kompüter avadanlığı üzrə Amerika Assosiasiyası 30 noyabrı Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi Günü elan etdi. İnformasiya Təhlükəsizliyi Günü çoxdan istifadə olunan parolların yeniləşdirilməsi, sistemdə virusların mövcudluğunun yoxlanması, arxivləşdirilmə işləri, lazımsız informasiyanın silinməsi, vacib informasiyaların mühafizə səviyyəsinin auditi, kompleks təhlükəsizliyin və digər bu kimi tədbirlərin həyata keçirilməsi, icti­maiyyətin diqqətinin artırılması, müvafiq qurumların və mütəxəssislərin məsuliyyətinin xatırlanması və ümu­miyyətlə, bir monitorinq günüdür.

Bu günə təsadüf edən tarixi hadisələri “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı diqqətinizə çatdırır:

Ev heyvanları günü

Antuan de Sent-Ekzüperi deyib ki, “Əhlilləşdirdiklərin üçün cavabdehsən”. Yəni ki, insan oğlu, vəhşi təbiətdə özü üçün azad yaşayırdı da heyvanlar, quşlar, onları gətirib həyət-bacana salıb özünə köməkçi etməmisənmi, eləmisən. Birinə yük daşıdıb, birinə qapını qorumağı tapşırıb, birindən süd, birindən yumurta, birindən yun alıb, o birilərini kəsib ətini yemək üçün sıraya düzməmisənmi, düzmüsən. Di zəhmət çək, onların əziyyətini da çək, yeməyini, suyunu ver, isti damla, tövlə ilə təmin elə, azarlayanda dava-dərmanlarını kəsmə. Hətta bu gün, onların bayramında onları işlətməkdən vaz keçmək, onlara desert yedizdirmək də olar.

Beynəlxaq “Şəhərlər yaşamaq tərəfdarlarıdırlar” günü

1786-cı ilin bu günündə Toskan hersoqluğunun (hazırkı Cənubi İtaliya ərazisində yerləşən birvaxtkı dövlət) kralı Petr Leapold Qabsburq tarixdə ilk dəfə Avropa ölkəsində ölüm hökmünü ləğv edib. Məhz buna görə də bu gün “ölüm yox, yaşamaq” şüarının bərqərar edilməsinə bir işarədir.

Mikrofon, top, kinoaparat

Beynəlxalq ətək günü. Geyim dizaynerlərinin bayramıdır. Xanımları onlar yeni ətəklərlə sevindirəcəklər, xanımlar da bu ətəklərdən geyəcəklər. İtaliyada regional Toskana festivalı, Dubayda xatirə, Ukraynada silahlı qüvvələr, Benində milli dövlət, ABŞ-da milli mussa (təbii ki, yemək növüdür) günüdür.

“Mən səni çox sevdim” mahnısını dönə-dönə dinləyən sevən gənclər, 1980-ci ilin bu günündə bu mahnını oxuyan məşhur türk müğənnisi  Cem Adrian doğulub; Futbolumuz bərbad gündə olsa belə tarixdə elə futbolçularımız var ki, onları xatırlamamaq cinayət sayılar. Məsələn, Professor təxəllüslü Musa Qurbanovu. O Musa Qurbanovu ki, pley-meyker kimi heç də Zidandan, Del Pyerodan, Platinidən geri qalmırdı, sadəcə, Azərbaycan futbolunda batıb qalmışdı deyə həmin səviyyəyə yüksələ bilməmişdi. 1964-cü ilin bu günündə doğulub Musa Qurbanov; 1939-cu ilin bu günündə SSRİ Finlandiyaya hücum edib. 1939-cu ildə alman ixtiraçısı, kino çəkmək üçün qurğunu kəşf edən Maks Skladovski vəfat edib. 1936-cı ildə amansız yanğın Londondakı ümumdünya əhəmiyyətli Büllür sarayı yandırıb kül edib. 1874-cü ildə Britaniyanın ən məşhur dövlər xadimlərindən biri –Uinston Çörçil doğulub. 1767-ci ildə Qulliver obrazının yaradıcısı, irland yazıçı Conatan Svift dünyaya gəlib. 1508-ci ildə Qərb sivilizasiyası tarixindəki ən nüfuzlu memar hesab edilən Andrea Palladio doğulub. 

Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından

Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Üzeyir Hacıbəylinin “Koroğlu” operası nümayiş olunub. Həmin təqdim olunan səhnə əsərində Koroğlu obrazını Əməkdar artist Ramil Qasımov canlandırıb.
Bundan başqa, səhnə əsərində digər rolları teatrın aparıcı solistlərindən Xalq artistləri Əli Əsgərov (İbrahim xan), Əkrəm Poladov (Alı kişi), Fidan Hacıyeva (Xanəndə qız), Əməkdar artistlər İlahə Əfəndiyeva (Nigar), Cahangir Qurbanov (Həsən xan), Tural Ağasıyev (Həmzə bəy), Əliəhməd İbrahimov (Təlxək), Mahir Tağızadə (Ehsan paşa) və başqaları ifa edib.
Operanı Əməkdar artist, dirijorların beynəlxalq müsabiqələrinin və “Humay” milli mükafatının laureatı Əyyub Quliyev idarə edib.
Qeyd edək ki, “Koroğlu” - Azərbaycanın böyük bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyli tərəfındən bəstələnmiş beş pərdəlik operadır. Əsərin librettosu Heydər İsmayılov və Məmməd Səid Ordubadi tərəfindən yazılmışdır. Azərbaycanın əfsanələrindən biri olan Koroğlu dastanı, çox məşhurdur. Bu opera Hacıbəylinin yaradıcılığının zirvəsini təşkil edir. Azərbaycan opera sənətinin incilərindən sayılan bu operada Üzeyir bəy ilk dəfə olaraq klassik opera formasına riayət edərək bitkin ariyalar, kütləvi xor səhnələri, müxtəlif ansambllar, balet nömrələri, reçitativlər yaratmışdır. “Koroğlu” operası ilk dəfə 1937-ci il aprelin 30-da Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında tamaşaya qoyulub.

UNESCO Rəssamlar Federasiyasının üzvü, Avropada Azərbaycan Mədəni Xadimləri Assosiasiyasının sədri, Beynəlxalq Sülh səfiri, Azərbaycanın Xalq rəssamı Əşrəf Heybətov Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradovla görüşüb.
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən AzərTAC-a bildiriblər ki, komitə sədri dünya şöhrətli rəssamı Azərbaycan vətəndaşlığı alması münasibətilə təbrik edib və ona ölkəmizin dünyada layiqli təmsilçiliyində uğurlar arzulayıb.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan vətəndaşlığı alan Xalq rəssamı Avropanın aparıcı dövlətlərindən olan Almaniyada Azərbaycan həqiqətlərinin təbliğ olunmasında əvəzsiz rol oynayır, əsərlərində xalqımızın adət-ənənəsinə geniş yer verir, doğma Azərbaycana həsr etdiyi əsərləri ilə digər xalq və millətlər arasında vətənə, onun tarixinə, təbiətinə və mədəniyyətinə sevgi aşılayır.
Təsadüfi deyil ki, zəngin yaradıcılıq bioqrafiyası olan Ə.Heybətovun əsərlərinin toplandığı “Qarabağa gedən 44 günlük yol”, “Xocalı faciəsi” jurnal-kataloqlar və “Almaniyadan 100 rəsm” adlı kitab, eləcə də rəssamın ərsəyə gətirdiyi Vətən müharibəsində zəfəri tərənnüm edən genişmiqyaslı panno böyük marağa səbəb olub.
Azərbaycan vətəndaşlığı almasından böyük sevinc hissi ilə danışan rəssam ölkə başçısına minnətdarlığını ifadə edib, bundan sonra da yaradıcı gücünü Azərbaycan naminə sərf edəcəyini, ölkəmizi layiqincə təmsil edəcəyini diqqətə çatdırıb.
Ə.Heybətovun Azərbaycan vətəndaşlığı alması bilgi sahibi və daşıyıcısı olan insanlarımızın bilik və təcrübələrini, intellektual potensiallarını həm də Ana Vətənlə bölüşmələrinin ən gözəl nümunələrindən biridir.

Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva qadın rəssamlarla və rəssam dekorativ-tətbiqi sənət ustaları ilə görüşərək, onlarla Azərbaycanda rəssamlıq sənəti barədə müzakirələr aparıb.
AzərTAC  xəbər verir ki, Qənirə Paşayeva rəssamlar Böyükxanım Dadaşova, Rüxsarə Abbasova, rəssam dekorativ-tətbiqi sənət ustaları Aytən Əliyeva, Aygün Nağıyeva ilə söhbət əsnasında onların ölkədə rəssamlıq sənətinə verdiyi töhfələrdən danışıb, uğurları və yeni yaradıcılıq planları ilə maraqlanıb.
Görüşdə iştirak edən rəssamlar son vaxtlar Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin xətti ilə keçirilən sərgilərin incəsənət ictimaiyyətinin geniş marağına və rəğbətinə səbəb olduğunu bildiriblər.
Komitə sədri görüşün sonunda rəssamlara Qarabağı təsvir edən xatirə hədiyyəsi bağışlayıb, onlara yeni yaradıcılıq uğurları diləyib.