Super User
“Xoşbəxtlliklə “təltif olunmağa” çalışmaq özünü aldatmaq üçün ən ümumi və banal bir yoldur” – dünyaşöhrətli psixoterapevt Rafael Monelli
Məşhur italyan psixoterapevti Rafael Morelli son dövrlər trenddədir. Onun “Özünüqiymətləndirmə. Öz həyatınızı yaşamağın 5 qaydası. İndi” kitabı bütün satış reytinqlərini qırmaqdadır. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sevimli oxucuları üçün kitabın qısa icmalını hazırlayaraq təqdim edir. Xüsusən hazırkı bu gərgin, stressli dönəmdə düşünürük ki, məşhur psixoterapevtin tövsiyyələri oxucularımız üçün faydalı olacaq. İtaliyalı psixoterapevt bizi daha az təhlil etməyə və daha çox hiss etməyə çağırır. Paradoksaldır, deyilmi? "Eyni səhvi törətməkdən qorxmayın, - Morelli deyir, - həyatda eyni səhvlər olmur, axı biz artıq dünən və ya bir il əvvəlki deyilik”. Gəlin doktorun insanın özünə və ətrafındakı digər insanlara sağlam sevgi münasibətləri haqqında müdrik çağırışlarına diqqət edək.
1. Xəstəliklərimizin əksəriyyəti özümüzlə necə davrandığımızdan yaranır. Bədənimiz həmişə nə edəcəyini bilir. O hey bizə deyir, deyir, bizə hər şeyi deyir, - hətta bizim istəmədiyimiz və sözlə deyə bilmədiyimiz bir şeyləri, hətta özümüz eşitmək istəmədiyimiz və ya ifadə edə bilmədiyimiz bir şeyləri belə bizə deyir. Sadəcə, onu diqqətlə dinləməyimiz gərəkdir.
2. Ağrıdan qurtulmağa çalışdığımız zaman biz yalnız onu gücləndiririk. Problemlər haqqında daim düşünmək onları xroniki edir.
3. Heç kim sevgiyə ehtiyac duymur, çünki məhəbbət artıq bizim içimizdədir, yalnız məsələ şəffaflıq məsələsidir.
4.Qürur və qorxu keçmiş inciklikləri unutmağımıza mane olur. Biz bizə pis münasibət göstərmək amacında olan insanlarla tanış olmaq riski edirik. Nəticədə də biz məhz belələri ilə rastlaşırıq. Bu qapalı dairə mütləq parçalanmalıdır.
5. Yaşaya biləcəyimiz ən gözəl sevgi özümüzə olan sevgidir: yalnız bundan sonra biz azadlığı dərk edə bilərik və gizli dühamız bizi təəccübləndirərək həqiqətən getmək istədiyimiz yerə aparacaq.
6. Illüziyalar sevgini zəhərli edərək bizə ağrı yaşadırlar, onlar qəlbin ən böyük düşmənidirlər, onlar şeytandırlar. İllüziyalar bizim içimizdə oturan, sağlam sevgini "Qanunlar və Məcəllələr" ilə əvəz edən inanclardır.
7. Təbii və hətta çılğın olun, sevdiyiniz, bəyəndiyiniz şeyləri həyatınıza cəlb edin və sizin rahatlıq və genişlik məkanınıza müdaxilə edən, sizi boz, darıxdırıcı bir həyat yaşamağa məcbur edən insanlardan uzaq durun.
8. Yanlış yaşanan sevgi çıxılmazlıqlarla, naəlaclıqlarla və stereotiplərlə doludur. Bütün dolğunluğu ilə, tamamilə qəbul olunmadığı üçün o, bədəni və əqli xəstə edir.
9. Əgər siz sevirsinizsə, şərhlərsiz qarşınızdakının daxilində baş verən hər şeyi müşahidə edə biləcəksiniz. Sevgi hər birimizin unikallığını dərk etməkdən rişələnir, çiçəklənir.
10. Həyatınızdakı hər bir yeniliyi hansısa bir gözləntilər və özünətəlqinlər olmadan qarşılayın. Həyatın hər anında biz sanki yenidən doğuluruq, bu səbəbdən də biz heç vaxt eyni səhvləri etmirik. Hər dəfə sanki ilk dəfəmizdir. Bu dəqiqədə biz dünənki kimi deyilik axı, xeyli dəyişilmişik.
11. Depressiya – beyinin daha heç kəsi eşitmək istəməyən halıdır, sizin “Mən”inizin sizi orijinallığa daşıyan nəsnələrdən kənarlaşdırmaq cəhdidir, sizi sosial cəhətdən məqbul modellərə doğru hərəkət etdirmək cəhdidir.
12. Hər dəfə biz problemlərdən qurtulmağı planlaşdırdığımız zaman onları yalnız gücləndiririk. Yaşadığımızdan daha yaxşı gələcək həyat haqqında düşüncələr bizi qeyri-müəyyən, kövrək və gücsüz edir. Biz rifah əldə edəcəyimiz zaman ətrafımızdakı insanların bizimlə daha yaxşı davranmağa başlayacaqları, hər şeyin dəyişəcəyi ilə bağlı illərdir şikayət edə bilərik. Bu, böyük bir yanlışlıqdır! Bizi ağrıdan, əslində kənardakı təsirlər deyil, daxilimizdə baş verənlərdir, öz intuisiyamıza etibar etməməyimizdir. O, həqiqətən nə lazım olduğunu yaxşı bilir.
13. İndi bizim üçün yaxşı olan yalnız indi mövcuddur. Bizim həmişə eyni cür olacağımızı, hər şeyin də eyni cür qalacağını düşünməyimiz kökündən səhvdir.
14. Mümkün həyat həzzlərinizi də təxirə salmayın, onlar da devalvasiyaya məruz qalırlar. Başqa cür olmağa çalışmaq, xoşbəxtlliklə “təltif olunmağa” çalışmaq özünü aldatmaq üçün ən ümumi və banal bir yoldur.
15. Siz əziyyət çəkmək üçün doğulmamısınız. Ağrılardan əzilmiş halda yox, yenilənmiş halda çıxmağı öyrənin.
16. Başqalarının sizi qınamasından bilirsiniz niyə qorxursunuz? Çünki özünüzü çox tez-tez mühakimə edirsiniz.
17. Bu doğru deyil ki, sizin həyatınızda heç nə baş vermir. Sadəcə, siz proseslərə lazım olan tərəfdən baxmırsınız.
İlk tranzistorlu radioqəbuledici və ilk komikslər
Bu günə təsadüf edən əlamətdar tarixi hadisələri diqqətinizə çatdırırıq.
18 oktyabr. İnsan alveri ilə mübarizədə Avropa günü
İnsan alveri hazırda aktual mövzudur əlbəttə. Ona görə də bu günün sıradan gün olmaması dəqiqdir. İnsan alveri deyəndə, burada uşaqların qul kimi zorakı əməyə cəlb edilməsi, qadınlarınsa fahişəliyə məcbur edilməsi əsas sırada dayanır. İstəsəniz, sizə bu mövzuda maraqlı roman deyərəm, oxuyarsınız. Elçin Səfərli: “Dönüşü olmayan gediş”. Zorən fahişəliyə cəlb edilib Türkiyəyə aparılan bir rus qadının həyatı təsirli boyalarla əks etdirilib.
18 oktyabr. Beynəlxalq qadın xoşbəxtliyi günü
Karin Rokindin 2017-ci ildəki təşəbbüsü nəticəsində təqvimə salınan bu gün qadınlardakı depressiya epidemiyasına qarşı yönəlib. Qadınları depressiyaya nə salır? Ən çox yaşlaşmaq, üzdə qırışların peyda olması. Sonra kökəlmək, artıq çəkidən bədən fiqurunun pozulması. Sonra isə yaşadıqları stresslər, əsəb gərginlikləri.
Deyirlər ki, xoşbəxtliyin cəmi bir adı var, amma bu belə deyil, hər bir qadınçün xoşbəxtlik anlamı özünəməxsus bir nəsnədir. Bir qadını yaxşı həyat yoldaşı, birini əsl sevgi, birini ağıllı övladlar, birini var-dövlət, birini uğurlu karyera, birini yaxşı rəfiqələri, birini öz bədən quruluşu, birini öz sima gözəlliyi, birini eqosu xoşbəxt edir. Dinclikdən, sakitçilikdən xoşbəxt olan qadınlar yoxdurmu, var. Hobbiləri olan məşğuliyyətdən xoşbəxt olanlar necə? Belələri də var. İnanın ki, hətta ekstrimdən də xoşbəxt olanlar az deyil. Nə isə. Çox uzatmayaq, qadınlara bir ağızdan xoşbəxtlik arzulayaq.
18 oktyabr. Böyük alım Niftalı Qocayevin 85 illiyi
Niftalı Qocayev ilk azərbaycanlı biofizik alimdir. 400-dən çox məqalənin, 16 monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitinin müəllifi olan N.Qocayev beynəlxalq simpozium və konfranslarda 52 məruzə (onlardan 12-si Plenar məruzələrdir) ilə çıxış etmişdir. N.Qocayev Azərbaycan SSR Ali Təhsil Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərən Elmi-Metodik Şuranın Fizika və astronomiya seksiyasının sədri (1980-1984), Azərbaycan Qaçqınlar Cəmiyyətinin sədri (1989-1993) vəzifələrində işləmişdir. Onun təşəbbüsü ilə 1997-ci ildə yaradılmış Azərbaycan Biofizika Cəmiyyəti özünün ilk konfransında onu Cəmiyyətin prezidenti seçmişdir. Niftalı Qocayev Türkiyədə-Ərzurum Atatürk və İstanbul Universitetlərində professor vəzifəsində çalışaraq yüksək səviyyədə elmi pedaqoji-fəaliyyət göstərmişdir. Onun elmi rəhbərliyi ilə 30 elmlər doktoru və elmlər namizədi müdafiə etmişdir. Əsasən Amerika və Avropada nəşr olunan mötəbər elmi jurnallarda (İnt.J. Peptide and Protein Res., J.Mol. Struct., Protein and Peptide Letters, v.s.) nəşr olunan və Beynəlxalq Konfranslarda məruzə olunan 376 elmi əsərin, müxtəlif ölkələrdə nəşr olunmuş 15 dərslik, dərs vəsaiti və monoqrafiyanın müəllifidir bu şəxs. “American Biographical institute” tərəfindən 2 dəfə “American Medal of Honor” medalı ilə mükafatlandırılmışdır. N.M.Qocayev keçmiş SSRİ universitetləri üçün fizika üzrə dərslik (Оптика, Москва, Из-во Высшая Школа) yazmış yeganə azərbaycanlıdır. Onun dəfələrlə yenidən nəşr olunmuş çoxcildli “Ümumi fizika kursu”, həmçinin Türkiyədə nəşr olunmuş “Temel Moleküler Fizik”, “Optik”, 2 cilddən ibarət “Molekülün Yapısı ve özellikler” dərslikləri mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirilir, tələbələr tərəfindən geniş istifadə olunur. Allah böyük alimimizə ömür versin.
18 oktyabr. İlk tranzistorlu radioqəbuledici və ilk komikslər
Alyaska günü. 1867-ci ildə Alyaskanın ruslardan alınıb amerikalılara verilməsi şərəfinə qeyd edilən bir gündür. Saqqalsızlıq günü. Hamıdan təvəqqe olunur ki, bu gün ictimaiyyət qarşısına saqqalsız çıxsınlar. Xorvatiyada qalstuksuzluq günü. Qalstuk taxanı hamılıqla hoydu-hoyduya götürürlər xorvatlar bu gün. Kanadada insanlar günü. Necə deyirlər bir məsəldə? Adam olmaq asandır, insan olmaq çətin. İtsax Rabinin xatirə günü. Yəhudilər öz məşhur dövlət xadimlərini bu gün anacaqlar. Polşalılar Poçtalyon gününü qeyd edəcəklər. (Görəsən onların da Novruzəliləri olubmu?) ABŞ isə şokoladlı keks gününü qeyd edəcək.
1967-ci ildə ilk dəfə SSRİ kosmonavtları Venera planetinə uçuş etmişlər. 1954-cü ildə Amerikada ilk tranzistorlu radioqəbuledici istismara buraxılıb, markası da “Texas İnstruments” olub. 1929-cu ildə Kanada qanunvericiliyi qadınların da insan sayılmasını qəbul edib. Təsəvvür edin ki, o vaxta qədər zavallı qadınlar insan hesab edilmirmişlər. 1896-cı ildə “Nyu-York Jornal”da ilk komikslər peyda olub. 1775-ci ildə Afrika amerikalısı olan şair Filips Uitli həmyerliləri arasında ilk olaraq qul olmaqdan azad edilib, kişiyə şairliyinə görə güzəşt ediblər.
Varisin “11-20 oktyabrın təqvimi” yazısından
Ankarada azərbaycanlı heykəltaraş Səid Rüstəmin fərdi sərgisi açılıb
Ankarada uzun illərdir Türkiyədə yaşayıb-yaradan azərbaycanlı heykəltaraş Səid Rüstəmin əsərlərindən ibarət sərginin açılışı baş tutub.
AzərTAC xəbər verir ki, sərgi və sənət evi ilə tanış olanlar arasında Azərbaycanın Ankaradakı səfiri Rəşad Məmmədov, səfirliyimizin digər əməkdaşları da olublar.
Tanınmış sənət adamının müxtəlif janr və üslublarda işlənən əsərləri ziyarətçilər tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.
Qeyd edək ki, Səid Rüstəmin əsərləri əvvəllər Azərbaycan, Rusiya, Amerika Birləşmiş Ştatları, Gürcüstan və Türkiyənin müxtəlif şəhərlərində nümayiş edilib. Bu dəfəki fərdi sərgidə əsasən müxtəlif ölçülərdəki heykəllər, həmçinin rəsm işləri, zəngin material və üslub imkanlarından istifadə edilərək yaradılmış əsərlərlə tanış olmaq mümkündür.
“Həqiqət acı olsa da danış!” söyləyən Məhəmməd peyğəmbərin mövludu günü
İslam dünyasında müsəlman Hicri-qəməri təqviminin hər 3-cü ayının 12-ci günü Mövlud günü - Məhəmməd peyğəmbərin doğulduğu gün qeyd edilir. Bu il həmin gün 18 oktyabra təsadüf edir. Həqiqətən də dövrünün ən böyük dühalarından olan Məhəmməd peyğəmbərdən “Quran” kitabı, eləcə də dillər-əzbəri olmuş, zərb-məsələ çevrilmiş minlərcə cümlələr miras qalmışdır. Bu gün onlardan bir parasını niyə də xatırlamayaq?
Beşikdən qəbrədək elm axtarışında olun;
Behişt anaların ayaqları altındadır;
Ayaqlar baş olanda, başlar ayaq altında qalar;
Bilin ki sürüdən ayrılan qoyunu qurd yeyər;
Dostlarınızın ən yaxşısı eyblərinizi sizə deyəndir;
Ədəbi olmayanın ağlı da olmaz;
Hər kəs özünü hansı dəstəyə oxşadırsa, həmin dəstədəndir;
İçki insana xas olan bütün çirkin əməllər və günahlar saxlanılan anbarın açarıdır;
Varlıların yediyi, fəqirlərin isə məhrum olduğu toy xörəyi necə də pisdir;
Uşaqlar ata-analarından daha çox zəmanələrinə oxşayırlar;
Səni şübhəyə salan hər nə varsa, onu tərk et;
Özünə inanan adam qılınc ilə də savaşar, dil ilə də.
Və ən nəhayət, xüsusən dövrümüzlə çox səsləşən bir aforizm: Həqiqət acı olsa da danış!
Bu gün Azərbaycanın Dövlət Müstəqilliyi Günüdür
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində keçmiş SSRİ-nin demək olar ki, əksər regionlarında millətlərin və xalqların azadlıq hərəkatı başlamış, 1991-ci ilin avqustunda İttifaqın ləğv edilməsi haqqında qərar verilmiş və Sovetlər Birliyi dünya xəritəsindən silinmişdir. Digər müttəfiq respublikalar kimi, həmin il oktyabrın 18-də Azərbaycan Ali Soveti də dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya aktı qəbul etmiş və suveren dövlət kimi Azərbaycan Respublikası dünya birliyinin üzvü olmuşdur.
Gəlin tarixi xatırlayaq. Azərbaycan Respublikasında 1991-ci il dekabrın 29-da ümumxalq səsverməsi keçirildi. Səsvermə hüququ olanların 95%-dən çoxu referendumda iştirak etdi. Azərbaycan xalqı yekdilliklə respublikanın dövlət müstəqilliyinə tərəfdar çıxdı. Müstəqilliyi elan edilmiş Azərbaycan Respublikası çox mürəkkəb tarixi şəraitdə fəaliyyət göstərməyə başladı. Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini dünya dövlətləri - ilk olaraq 1991-ci il noyabrın 9-da Türkiyə Cümhuriyyəti, 1991-ci il dekabrın 11-də Rumıniya, 1991-ci il dekabrın 13-də Pakistan, 1991-ci il dekabrın 23-də İsveçrə, 1991-ci il dekabrın 25-də İran, 1992-ci il yanvarın 23-də ABŞ, 1992-ci il aprelin 10-da Rusiya və b. dövlətlər tanıdılar. 2 mart 1992-ci ildə Azərbaycanın BMT-yə üzv qəbul olunması ilə onun beynəlxalq aləmdə de-fakto tanınmasına başlanıldı. 1992-ci ilin mayında Milli Məclis tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni (musiqisi Üzeyir Hacıbəylinin, sözləri Əhməd Cavadın), az sonra üçrəngli bayraq, içində alov olan səkkiz guşəli ulduz təsvirli dövlət gerbi təsdiq edildi.
Haaqada Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illiyi qeyd edilib
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 2021-ci il ölkəmizdə “Nizami Gəncəvi İli” elan olunub.
“Nizami Gəncəvi İli” çərçivəsində Niderland Krallığında fəaliyyət göstərən Beniluks Azərbaycanlıları Konqresinin (BAK) təşkilatçılığı ilə böyük mütəfəkkir və şair Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, Haaqada Azərbaycan səfirliyinin binasında keçirilmiş tədbirdə ölkəmizin Niderlanddakı səfiri Fikrət Axundov, Azərbaycan, türk, yəhudi və uyğur diasporlarının, eləcə də yerli ictimaiyyətin nümayəndələri iştirak ediblər.
Beniluks Azərbaycanlıları Konqresinin sədri Elsevər Məmmədov tədbiri giriş sözü ilə açıb. Səfir Fikrət Axundov Azərbaycanın böyük mütəfəkkiri və şairi Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığı haqqında məlumat verib. Dahi Nizaminin Azərbaycan, dünya ədəbiyyatına verdiyi töhfələrdən danışılıb, onun yaradıcılığının fəlsəfi aspektlərinə toxunulub.
Tədbir çərçivəsində diaspora üzvlərimizə fəaliyyətlərinə görə təltiflər və təşəkkürnamələr təqdim olunub.
Nizami poemalarından parçalar oxunub və Azərbaycan əsilli tanınmış musiqiçi İlham Babayev kamançada onun əsərləri əsasında bəstələnmiş musiqiləri, eləcə də Muğam sənətinin incilərini səsləndirib.
Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illiyi Beniluks Azərbaycanlıları Konqresinin, “Odlar Yurdu” Niderland-Azərbaycan Assosiasiyasının rəhbəri Firəngiz Bağırovanın təşəbbüsü ilə təşkil edilib.
Tbilisi, Gürcüstan.
Gürcülər küçəyə çıxıb həbsdə olan eks prezident Mixail Saakaşviliyə azadlıq tələb edirlər.
Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:
Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər təltif edilsinlər:
3-cü dərəcəli “Əmək” ordeni ilə
Ələsgərov Arif Məmməd Hüseyn oğlu
İsgəndərov Zeynalabdin Əli oğlu
Qurbanov Eldar Hacı Baba oğlu
Məmmədov Tahir Hidayət oğlu
Rzayev Asif Hüseyn oğlu
“Tərəqqi” medalı ilə
Abbasov Emil İnqlab oğlu
Abbasova-Budaqova Afaq Nurəhməd qızı
Abdullayev Samir İmran oğlu
Babayeva İnarə Əhməd qızı
Bağırzadə Bəhram Arif oğlu
Dadaşov Faiq Nadir oğlu
Əliyev Ələkbər Hüseynbala oğlu
Əliyev Kənan Sabir oğlu
Əlizamanlı Şəmistan Hüseyn oğlu
Fətəliyev Zakir Məhərrəm oğlu
Hacıyev Faiq Əjdər oğlu
Heydərova Ülviyyə Sədaqət qızı
Həsənzadə Nigar Ağa qızı
Hüseynov Rəsul İsmayıl oğlu
Hüseynova Nuriyyə İsmayıl qızı
Xəlilov Bəhram Fərhad oğlu
İbrahimova Nigar Rəfael qızı
İmaməliyev Nəriman Məcid oğlu
İmanov Cabir Qorxmaz oğlu
İmanov Tahir Qorxmaz oğlu
İsayev Pünhan Baba oğlu
Kərimov İmran Mustafa oğlu
Korovin Vadim Arnoldoviç
Qasımova Fərqanə Alim qızı
Mansurov Ənvər Arif oğlu
Məhərrəmova Aytən Əhliman qızı
Məmmədov Nəriman Qəhrəman oğlu
Məmmədzadə Azər Arif oğlu
Mirsəlimov Mehti Ramiz oğlu
Rəhmanov Nazim Şamil oğlu
Rzayev İbrahim Şarza oğlu
Rzazadə Xəyal Məhəmməd oğlu
Tağıyev Qəhrəman Fərman oğlu
Topçiyev Emil Namik oğlu
Vaynşteyn Timur Leonidoviç.
İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 16 oktyabr 2021-ci il
Sabah Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsinin ildönümüdür
Tariximizin daha bir şərəfli səhifəsi. 1993-cü ildən Füzuli rayonunun ərazisinin bir hissəsi Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdi. Füzuli Qarabağ dağ silsiləsinin cənub şərq ətəklərindən Araz çayına qədər maili düzənlik və alçaq sahələri əhatə edir. O, Cəbrayıl, Xocavənd, Ağcabədi, Beyləqan rayonları və Araz çayı boyunca İranla həmsərhəddir. Füzuli rayonunun ərazisi 1386 km², əhalisi isə təxminən 144 min nəfərdir. Rayonda 1 şəhər, 1 şəhər tipli qəsəbə, 75 kənd vardır. Rayon ərazisindən axan Quruçay, Köndələnçay, Qozluçay, Çərəkən çayları Araz hövzəsinin çaylarıdır. Rayonun əsası 1827-ci ildə qoyulmuş və ilkin adı Qarabulaq olmuşdur. Rayon 8 avqust 1930-cu ildə yenidən təşkil olunmuş və Qaryagin adlandırılmışdır. Təsəvvür edin ki, bu Qaryagin rus polkovniki imiş, İranla müharibədə nə qədər azərbaycanlı öldürübmüş. 1959-cu ilin aprelində milli hisslər dilə gəlmişdir, böyük şairimiz Məhəmməd Füzulinin anadan olmasının 400 illiyi şərəfinə Qaryagin adı dəyişərək Füzuli olmuşdur. Qarabağımızın dilbər guşəsi olan Füzuli rayonu həm də qədim tariximizin sübutu məkanıdır. 1968-ci ilin yayında Azıxantrop adamının alt çənəsinin sümükləri rayon mərkəzindən 15 km aralı məsafədə yerləşən Azıx mağarasında tapılmışdır. Azərbaycan arxeologiya elminin böyük nailiyyəti olan bu abidə Qarabağın Füzuli ərazisində vaxtilə qədim paleolit dövrünün mövcudluğunu aşkarlamışdır.
1988-ci ildən başlayan erməni təcavüzünə qarşı mübarizədə minlərlə Füzuli sakini döyüşmüş, yüzlərlə insan şəhid olmuş, yaralanmış, itkin düşmüşdür. Qarabağ müharibəsində ölkəmizdə ən çox itkin və şəhid verən Füzuli rayonunun əhalisi olmuşdur. Füzulinin 1100-dən çox şəhid və itkini, 113 girovu, 1450 nəfər müxtəlif dərəcəli əlili var. Azərbaycan ordusunun 1994-cü ilin yanvar ayının 5-də başladığı əməliyyat nəticəsində işğal olunmuş 21 kənd və strateji cəhətdən əhəmiyyətli Horadiz qəsəbəsi işğaldan azad edildi. 27 sentyabr 2020-ci il tarixdə şanlı Azərbaycan Ordusu tərəfindən keçirilmiş əks-hücum əməliyyatı nəticəsində rayonun kəndlərindən Qaraxanbəyli, Qərvənd, kənd Horadiz, Yuxarı Əbdürrəhmanlı, Aşağı Əbdürrəhmanlı, 9 oktyabr 2020-ci ildə Yuxarı Güzlək, Gorazıllı, 14 oktyabr 2020-ci il Qaradağlı, Xatunbulaq, Qarakollu, 15 oktyabr 2020-ci ildə Arış kəndi, 17 oktyabr 2020-ci ildə isə Qoçəhmədli, Çimən, Musabəyli, Pirəhmədli, Dədəli, İşıqlı, Cuvarlı kəndləri və Füzuli şəhəri işğaldan tam azad olundu. Yaşasın Azərbaycan ordusu!
