Super User
Günün fotosu: Nostalgiya. Aktrisa Monika Vitti və rejissor Mikelancelo Antonioni Romada. 1958-ci il.
Günün fotosu: Nostalgiya. Aktrisa Monika Vitti və rejissor Mikelancelo Antonioni Romada. 1958-ci il.
“Söz verdim Allaha, şeir yazmaram, qadın qulağına pıçıldanası…”
Poetik qiraət rubrikasında oxucularımıza gənc şair, Nigar Həsənzadənin “Söz” layihəsinin üzvü Cavid Qasımovun “O gün yadımdadır…” şeirini təqdim edirik. Bəyənəcəyinizə əminik.
O gün yadımdadır, qarışqalar da
Yeraltı bahardan qayıdırdılar,
Çiçəklər təzəcə dil açmışdı ki ,
Arılar nahardan qayıdırdılar.
Mən isə dənizdən şeir deyirdim
Qanadı qırılmış qağayılara.
O gün yadımdadır, yarasalardan
Gecənin qanını götürürdülər.
Hə, hə ..
Yadımdadır çarpayısında
uzanan adama köçürürdülər.
Mən isə həyatdan şeir deyirdim
Gecəni yatmayan səfil dostuma.
O gün yadımdadır, işıqforların
Gözləri hirsindən qan bağlamışdı.
Görmüşdü uzaqda işıq dirəyin
Kimsəsiz bir uşaq qucaqlamışdı.
Mən isə anadan şeir deyirdim
Körpələr evinin darvazasında.
O gün yadımdadır, dostum gəlmədi ,
Onu da bayraqla gətirmişdilər.
Heç vaxt uzaqlara ata bilməyən
Ayağın uzaqdan götürmüşdülər.
Mən isə yollardan şeir deyirdim
Oğlu itgin düşmüş ata evində.
O gün yadımdadır, ağaclar hələ
Körpə meyvələrin bəsləyirdilər.
Dəcəl uşaqları meyvə dərməyə
Kölgə-kölgə düşüb səsləyirdilər.
Mən isə qocaya şeir deyirdim
Meyvədən xəbərsiz əlağacından.
O gün yadımdadır, xatırlayıram
Daha günüm yoxdur xatırlanası.
Söz verdim Allaha, şeir yazmaram
Qadın qulağına pıçıldanası.
O gün yadındadır?
- Yadımda deyil...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.2022)
Azərbaycan xalqı nağdsız ödənişlərə keçib
Bəli, mübaliğəsiz olaraq bunu söyləyə bilərik. Bu gün azərbaycanlılar nağdsız ödənişlərə üstünlük verməkdədirlər. Bir vaxtlar pullarını “hansısa bir plastik nəsnəyə” qoymağa ehtiyat edən həmyerlilərimiz indi əllərinə keçən istənilən pulu karta mədaxiı edirlər ki, ədv, bonus, kəşbek qazansınlar.
Nəticə isə belədir: Ölkədaxili nağdsız əməliyyatların həcmi keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,9 dəfə artıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mərkəzi Banka istinasən xəbər verir ki, 2022-ci ilin noyabr ayı ərzində kartlar vasitəsilə həyata keçirilən nağdsız ödənişlərin həcmi 2524 milyon manat təşkil edib. Həyata keçirilən nağdsız ödənişlərin 1908 milyon manatı elektron ticarətin payına düşür. Qalan məbləğin 613 milyon manatı POS-terminallar, 2,4 milyon manatı isə özünə xidmət terminalları vasitəsilə gerçəkləşdirilib.
Noyabr ayı ərzində ödəniş kartları ilə nağdsız ölkədaxili əməliyyatların həcmi ölkədaxili kart əməliyyatlarının 47,4 faizini təşkil edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.2022)
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun Qazaxıstanla tərəfdaşlıq perspektivləri müzakirə olunub
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva Qazaxıstana rəsmi səfəri çərçivəsində ölkənin xarici işlər nazirinin müavini Adil Tursunov ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, görüşdə Qazaxıstan Respublikasının xarici işlər nazirinin müavini Adil Tursunov qonağı salamlayaraq, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən türk xalqlarının mədəni irsinin yaşadılmasına və gələcək nəsillərə ötürülməsinə verilən töhfələri yüksək qiymətləndirib. Adil Tursunov Fond ilə Qazaxıstan arasında qarşılıqlı münasibətlərin möhkəmləndirilməsinin önəmini vurğulayaraq, həyata keçirilən layihələri dəstəkləməyə hazır olduğunu bildirib.
Günay Əfəndiyeva Fondun qurucu üzv dövləti, Türk dünyasının ayrılmaz parçası Qazaxıstanın qədim və zəngin dəyərlərinin öyrənilməsi, qorunması və beynəlxalq səviyyədə tanıdılması yönündə təşkilatın fəaliyyətindən söz açıb. Fondun prezidenti təşkilatın növbəti il üzrə qarşısına qoyduğu məqsədlərindən, eləcə də Qazaxıstanla əməkdaşlıq əlaqələrinin daha da inkişaf etdirilməsi istiqamətində planlarından bəhs edib.
Görüş tərəflər arasında tərəfdaşlığın perspektivlərinə dair fikir mübadiləsi ilə başa çatıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.2022)
“Ən yaxşı film” nominasiyasında əsl Oskar mücadiləsi
Təbii ki, hazlrda dünya kino ictimaiyyətinin fikri-zikri 2023-cü il martın 12-də keçiriləcək 95-ci Oskar mükafatlandırma mərasiminin nominantlarındadır. Kim Oskar qazanıb sevincə batacaq və kim nominant kimi qalıb pərişan olacaq?
Amerikanın Kino Sənəti Akademiyası mükafata iddiaçıların 10 kateqoriya üzrə siyahısını təqdim edib. Və bu siyahını biz
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında sizə təqdim etmişik.
Şübhəsiz, ən əsas müzakirə obyekti ən əsas Oskar nominasiyası olan “Ən yaxşı film” nominasiyasıdır. Bu nominasiyasında Ceyms Kameronun “Avatar: Suyun yolu” filmi dominantlıq edir. Martin Makdonaxın “Banşi İnişira”, Baz Lurmanın “Elvis”, Sem Mendesin “İşıq imperiyası”, Florian Zellerin “Oğul” kimi filmləri də bu nominasiyada yer alırlar. Stiven Spilberqin “Fabelman”ını isə ayrıca qeyd edilir. Çünki əksər proqnozlar onun xeyrinədir.
Amma bütün nominasiyalar üzrə lider olan iki filmin burada da nələrəsə qadir olacağı versiyası da ağlabatandır. Baxın, iki film 5 nominasiyada yer alıb, o cümdən də bu əsas nominasiyada. Bunlar Netflix-ə aid “Qərb cəbhəsində dəyişiklik yoxdur” filmi və Mervel-ə aid “Qara Pantera: Əbədi Vakanda” filmidir.
Stiven Spilberq dünyaşöhrətli rejissordur, düzdür. Amma ədəbiyyat üzrə Nobel, necə ki, son vaxtlar siyasiləşib, Oskar niyə siyasiləşməsin? ABŞ və Almaniyanın birgə çəkdiyi və kino industriyaaının dominantı Netflix-sin möhürü ilə çəkilmiş, 2-ci Dünya müharibəsindən bəhs edən “Qərb cəbhəsində dəyişiklik yoxdur” fiıminin ən azı 2 nominasiyada Oskar qazanacağı şübhəsizdir, əsas nominasiyada isə şansı 50-nin 50-yədir.
Xatırladaq ki, “Ən yaxşı tammetrajlı sənədli film” nominasiyasında mükafata mümkün namizədlərin siyahısına rejissor Daniel Roerin “Navalnı” filmi də daxildir. Ümumilikdə, 144 sənədli filmdən bu kateqoriyada 15 film seçilib və onlardan yalnız beşi mükafata namizəd olacaq. Müraciət edənlər arasında Şaunak Senin “Nəfəs alan hər şey”, Marqaret Braunun “Nəsil”, Laura Poytrasın “Bütün gözəllik və qan tökülməsi” və digər filmlər yer alıb.
“Oskar” mükafatına “Ən yaxşı xarici film” kateqoriyasında da 15 film iddialıdır. Bundan başqa, ən yaxşı qısametrajlı sənədli film, qrim və saç düzümü, musiqi, mahnı, qısametrajlı animasiya filmi, qısametrajlı bədii film, səs, vizual effektlər kateqoriyaları üzrə də filmlərin namizədliyi irəli sürülüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.22)
Mavi və göy rənglərin əhatələdiyi ağ mirvari - Livadiya
Aida Eyvazlı ilə “Türk dünyasına səyahət” rubrukasında Krımda gəzişməmizi davam edirik. Yolumuz Yaltadakı Livadiya sarayınadır.
Yaltada diqqətinizi çəkə biləcək digər tarixi məkan rus imperatorlarının cənub iqamətgahı olan, Yaltanın 3 kilometirliyində yerləşən Livadiya sarayıdır. Mən bu sarayın ecazkar gözəlliyindən lap sərməst oldum ilk tanışlığımda. Qara dənizin sahilində, yamyaşıl meşəlikdə yerləşən bu ağ mirvariyə tamaşa etməyə iki göz əsla bəs etməz.
Cənubi Krımda Qara dənizin sahilində yerləşən Livadiya adlı bu dəniz sahilinin mirvarisi sayılan sarayı 1861-ci ildə II Aleksandr tikdirib. 1783-cü ildə II Yekatrina bu ərazini Türk gəmiləri ilə müharibədə Rusiyanın xeyrinə vuruşan yunan dəniz donanması admiralı Lanbros Katsonisə hədiyyə verib. Dənizçi Katsonis isə ona verilən ərazidə üzümlüklər salmağa başlayır, 100 ildən sonra isə onun üzümlüklərindən hazır olunan Krım şərabının sorağı Avropa ölkələrinə yayılır.
Daha sonra Livadiyada bağban Dellinger 40 hektar sahədə Asiya və Amerikadan gətirdiyi müxtəlif bitkilərlə ekzotik bağ yaradır. Təkcə 1910-cu ildən başlayaraq 17 ay ərzində bu sarayın təmiri və bərpasında gecə-gündüz 2 min 500 fəhlə çalışır. Onu İtaliya renessansı üslubunda yenidən həyata qaytarırlar.
Bu məşhir saray Romanovlar ailəsinin də 1914-cü ilə qədər yay tətillərini keçirdikləri iqamətgahları idi. Sonuncu dəfə onlar buranı ailəliklə 1914-cü ilin iyun ayının 12-də tərk edirlər. 1917-ci ilin 28 iyulunda II Nikolay taxt-tacdan əl çəkməsi barədə sənədə imza atandan sonra, qalan ömrünü ata-baba yurdu sayılan Livadiya sarayında keçirmək istədiyi haqqında Müvəqqəti hökumətə məktub yazsa da, onun müraciəti cavabsız qalır. Bu ağ sarayda müharibədən qalib çıxmış üç qalib dövlətin -- ABŞ, İngiltərə və SSRİ-nin liderləri tarixdə məşhur olan Yalta Konfransını keçirirlər. 1945-ci ilin fevral ayının əvvəlində konfransda Ruzvelt, Çörcil və Stalin müharibədən sonraklı sülhün konturlarını müzakirə edirlər. BMT kimi məşhur beynəlxalq təşkilatın yaranmasının təməli də elə həmin danışıqlar zamanı bu Livadiya sarayında qoyulur.
Yalta konfransından sonra Livadiya 1953-cü ilə qədər dövlət iqamətgahı kimi istifadə olunur. 1953-cü ildə isə bu saraya dəyər verməyənlər onu müalicə məqsədyönümlü sanatoriya kimi istifadə edirlər. O dönəmdə saray bərbad hala salınır. Aşılanır. Tavan, döşəmə, divar – hamısı ürəkdağlayıcı hala düşür. Yalnız 1993-cü ildə tarixin bütün dönəmlərinə şahidlik etmiş padşah Nikolay Romanovun sarayı yenidən muzey statusu alır. Ukrayna hökuməti dəyərlilərə dəyər verməyi lazım bilir.
İndisə Krım və təbii ki, onun bu arxitektura şedevri sayılan Livadiya sarayı rus işğalı altındadır. Müharibə davam edir, Allah bu gözəllikləri bombalardan hifz eləsin.
Növbəti dəfə sizə Vorontsovların sarayını təqdim edəcəyəm.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.12.2022)
Bu gün Filarmoniyada Xalq artisti Rauf Hacıyevin 100 illiyi qeyd olunacaq
Bu gün Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında Xalq artisti, bəstəkar Rauf Hacıyevin 100 illiyinə həsr olunmuş konsert proqramı keçiriləcək. Gecədə Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri (dirijor Fuad İbrahimov, solist violin ifaçısı Ceyla Seyidova) çıxış edəcək.
Rauf Hacıyev rəngarəng yaradıcılıq palitrasına malik sənətkar kimi Azərbaycanın musiqi mədəniyyəti tarixində özünəməxsus yer tutur. Müxtəlif janrlarda çox sayda qiymətli əsərlər, o cümlədən simfoniya, oratoriya və kantatalar meydana gətirən bəstəkara uğurlu səhnə təcəssümü tapmış operettaları xüsusilə geniş şöhrət qazandırıb. R.Hacıyevin milli motivlərlə müasir üslubun vəhdətində yaratdığı vətənpərvər ruhlu lirik mahnılar məşhur ifaçıların repertuarına daxil olaraq, Azərbaycan mahnı janrının inkişafında əhəmiyyətli rol oynayıb. Onun sənətinin yüksək bədii keyfiyyətləri həmçinin kinofilmlər və teatr tamaşaları üçün bəstələdiyi musiqi lövhələrində aydın təzahürünü tapıb. R.Hacıyev eyni zamanda respublikanın mədəni həyatında yaxından iştirak edərək, səmərəli ictimai fəaliyyəti ilə də nüfuz qazanıb.
Qeyd edək ki, bəstəkarın 100 illiyi ölkə başçısının müvafiq Sərəncamına əsasən silsilə tədbirlərlə qeyd olunur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.2022)
2022-ci Ilin 20 ən yaxşı fotosu - İstanbulda saçını kəsən qadın
Budur, artıq yekun çıxarmaq zamanı gəlib. Nüfuzlu Euronews yola saldığımız 2022-ci ilin ən yaxşı fotolarını müəyyənləşdirib. Burada Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən tutmuş İrandakı antihökümət yürüşlərinə, Tur de Frans yarışmalarınadək hər şey var. Yola saldığımız il hadisələr baxımından o qədər zəngin olub ki, fotoqraflar fotokameralarını futlyara salmağa macal tapmayıblar.
Həmin fotoları ardıcıllıqla “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı oxucularına təqdim edirik.
İstanbulda etiraz aksiyası. Türkiyədə yaşayan iranlı qadın İrandakı əxlaq polisindən əziyyət çəkən qadınlarla həmrəylik məqsədilə saçlarını kəsir.
Foto: Yasin AKGUL/AFP
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.2022)
Bu gün və sabah ecazkar musiqi günüdür: İsfar Sarabskidən Yeni ilə caz axşamları
Musiqisevərlərə, xüsusən caz musiqisi həvəskarlarına gözəl bir sürpriz var: Bu gün və sabah - dekabrın 27-28-də “The Landmark” otel və biznes mərkəzində pianoçu, bəstəkar, Əməkdar artist İsfar Sarabskinin caz musiqisinin gözəl motivləri ilə Yeni il axşamı təşkil olunacaq. Axşamda
İsfar Sarabski ilə bərabər ifaçılar Elnur Hüseynov və Diana Hacıyevanın müşayiəti altında rəngarəng caz musiqilərindən ibarət ifalar səsləndiriləcək.
Qeyd edək ki, məşhur Azərbaycan opera müğənnisi, aktyor, Şərq opera sənətinin əsasını qoyanlardan biri olan Hüseynqulu Sarabskinin nəticəsi məşhur pianoçu İsfar Sarabski dünyanın "Royal Albert Hall", "Queen Elizabeth Hall", "Miles Davis Hall", Jazz club Vibrato, Jazz club "Zinko", "The Konzerthaus", Jazz club "Asphalt", Jazz club "Duc des lombards", Jazz club "Porgy & Bess", Jazz club "Bird’s eye", "Teatre Apollo" kimi ən nüfuzlu konsert salonlarında çıxış edib. Pianoçu eyni zamanda özünün yaratdığı "İsfar Sarabskinin triosu" adlı kiçik ansamblı ilə dünyanın bir çox ölkələrində keçirilən festivallarda uğurla iştirak edərək, vətənimizi təmsil edib. İ.Sarabski "Novruz", "G-Man", "Generation", "Edge", "Deja-vu", "Last chance", "Preludiya", "Agent", "Revival", "Eastern market", "Now I’m here", "In transit to New York", "Buta", "Lullaby", "Limping stranger", "Cobra dance", "In memory of V.Mustafazade" əsərlərinin müəllifidir. O, 2009-cu il iyulun 18-də keçirilən 43-cü Montrö Caz Festivalının qalibi olub. Bir sözlə, uğurlar bol və gurultuludur. Qalır gəlib dinləyib feyziyab olasınız.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.2022)
Uğur yolunu göstərən ən yaxşı kitablar
Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsini sizlərə təqdim edir
Mütləq kitablarla dostluq edin
Uğur üçün lazım olan keyfiyyətlər arasında biz bol informasiya almağın, mütaliənin necə vacib olmasını da sadalamışdıq.
Statistik hesablamalara görə hər bir uğurlu insanın il ərzində orta hesabla 19 kitab oxuduğunu da sizin diqqətinizə çatdırmışdım.
Bu dəfə kitablar barədə danışacağam, sizə kitab oxumaqdan, mütaliə etməkdən ibarət ev tapşırığını məhz motivasiya kitablarına, uğur yolunu göstərən kitablara istinadən verəcəyəm.
Uğur yolunu göstərən kitablar
Birinci Top 10
1. Henri Ford «Mənim həyatım, mənim nailiyyətlərim»
2. Riçard Brenson. «Çılpaq biznes».
3. Riçar Brenson «Hər şey cəhənnəmə, giriş və elə!»
4. Robert Kiyosaki. «Varlı ata, kasıb ata».
5. Ayn Rend «Atlant çiyinlərini düzəltdi».
6. Toni Şey. «Xoşbəxtlik gətirərək. Sıfırdan milyardadək».
7. Qay Kavasaki «Startap».
8. Napoleon Hill «Düşün və varlan».
9. Ceyms Allen «Düşünən insan».
10.Stiven Kovi. «Yüksək effektli insanların yeddi vərdişi».
İkinci Top 10
1. Entoni Robbins «Özündə nəhəngi oyat».
2. Robin Şarma. «Titulsuz lider».
3. Bodo Şefer. «Qaliblərin qanunları».
4. Tom Piters. «Özünü brendə çevir»
5. Con Maksvell «Uğurlu insanlar necə düşünür»
6. Marşal Qoldsmit. «Başından uca tullan»
7. Brayan Treysi «Maksimuma çatmaq».
8. Devid C.Şvarts «Masştablı düşünmək sənəti»
9. Norman Vinsant Ril «Pozitiv düşüncənin gücü».
10.Kennet Blanşar «Bir dəqiqəyə menecer olmaq».
Təbiidir ki, illərdir bir çox müəlliflər uğur qazanmağın yollarını göstərmək niyyəti güdən kitablar yazıblar. Onların içində adı dünyalarca məşhurlaşanlar, ən tanınmış motivasiya spikeri adını alanlar da var, yazdıqlarını bestseller səviyyəsinə daşıya bilməsələr belə, kütləvi oxucu qazanmaq şərəfinə nail olanlar da var, heç bir iz qoya bilməyərək yazdıqlarının makulaturaya çevrilməsiylə barışanlar da var.
Əlbəttə ki, mən öz tədqiqatım boyunca ən çox səs-küy qoparan «uğurqazanma bestsellerlərinə» toxunacağam. Oxuculara oxunması məsləhət görülən bu bestsellerlərin əsas müddəalarını göstərəcək, tezislərini qabardacağam.
Zaman-zaman ən yaxşıların seçimini etməyə ən müxtəlif mənbələr cəhd göstəriblər. Onların ən nüfuzlularını qruplaşdıranda (bu qruplaşmada tiraj, satış həcmi, yayıldığı areal, buraxdığı iz və s. əsas götürülür) kitab mağazalarındakı yüzlərlə rəngbərəng cildlərin içində azmayaraq «nəyi və niyə oxumaq» sualına mütləq cavab tapmaq mümkün olur.
Biz öncə peşə fəaliyyətində, biznesdə uğur qazanmağın yolunu göstərən ən çox tələb olunan kitablara nəzər yetirək. Bu, o kitablardır ki, onların hesabına bir neçə nəsil uğurlu mütəxəssis və iş adamı yetişmişdir.
Bilmirəm, başqa ölkələrdə necədir, amma bizim Azərbaycandla motivasiya spikeri söylənəndə ilk öncə ağıla Deyl Karnegi gəlir. Motivasiya kitabı söylənəndə isə ağıla onun «Dostları necə qazanmalı və insanlara necə nüfuz etməli» (Kak zavoevıvatğ druzey i okazıvatğ vliənie na lödey) kitabı gəlir. İlk dəfə 1937-ci ildə dərc edilən və dərhal da populyarlaşan bu kitabı, əminəm ki, dünyanın əksər digər dövlətlərində də motivasiya ədəbiyyatının klassikası hesab edərək sevirlər. Dahi liderlərin və biznesmenlərin həyatlarından olan real hadisələr kitabı olduqca maraqlı və faydalı edib.
Həmin 1937-ci ildə haqqında ayrıca danışacağımız daha bir motivasiya şedevri – Napoleon Hillin «Düşün və varlan» kitabı da işıq üzü görüb.
Bu kitabdan bir qədər öncə, 1926-cı ildə Amerikada motivasiya ədəbiyyatının pionerlərindən olan «Vavilonda ən varlı adam» (Samıy boqatıy çelovek v Vavilone) kitabı işıq üzü görmüşdü. Corc S.Kleysonun bu kitabı çoxları üçün şəxsi maliyyənin idarə edilməsi işində əsas bələdçiyə çevrilmişdi.
Motivasiya ədəbiyyatı adlı janrın banisi isə, şübhəsiz, Britaniya yazıçısı Ceyms Allendir. XIX əsrdə – 1864-cü ildə İngiltərənin Lester şəhərində günyaya gəlmiş Ceyms Allen bütün həyatı boyu nə şan-şöhrət, nə də var-dövlət qazana bilmişdir. Bununla belə, bu şəxs yüz illərdir ki, insanlara öz əsərləriylə şan-şöhrət və var-dövlət qazanmağın sirlərini öyrətməkdədir.
Onun 1902-ci ildə yazdığı «Düşünən insan» (Çelovek mısləhiy) adlı əsəri isə tarixin ilk motivasiya kitabı kimi tanınır. Bu hissədə həmin kitab barədə ayrıca söz açacağam.
Sabahdan isə əksər reytinq sıralamalarında yer alan «bizneçdə və peşəkar fəaliyyətdə uğur qazanmaq» mövzusunda ən populyar motivasiya bestsellerləri arasından sizinçün seçdiyim və yuxarıda qeyd etdiyim 10-luqdakı kitablara bir-bir şərh verəcəuəm.
Sabah görüşənədək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.12.2022)
