
Super User
Kim asfalt tökəcək çapıq əllərin, caddələrinə?! - Sürəyya Xəliq Xiyavinin şeirləri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Güneydən gələn səslər” rubrikası çox sevilir. Burda dərc edilən şeirlərin müəllifləri həmin şeirlərin əksəriyyətini İranda dərc edə bilmirlər. Təbii ki, hakim fars rejimi türklərin bu azadlıq hayqırtılarından qorxur.
Portalımızın əslən Təbrizdən olan Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Sürəyya Xəliq Xiyavinin şeirlərini təqdim edir.
Qeyd edək ki, yazıların orfoqrafiyasına toxunulmur.
Sürəyya xanım Xəliq Xiyavi 1974-cü ildə Xiyox şəhərində dünyaya göz açmışdır. Xiyov, Təbriz, Ərdəbil şəhərlərində təhsil etmiş və Ədəbiyyat fakültəsini Yüksək maqistra qədər oxumuş və ədəbiyyat öyrətməni kimi çalışmışdır. Sürəyyanın iki kitabı nəşr edilmiş, birinin adı isə “Şəhər yeri qızı” adında olmuşdur. 2018-ci ildə Pərvin Etisami adına qurulan ədəbi beynəlxalq festivalında birinci ödülü qazanmışdır. O, İndi isə Ərdəbil şəhərində yaşayır.
BİR TİKƏ ŞEİR
Ürəyimə bir tikə düşüb
Ağrısı yox
Sadəcə radiolojist doktor çəkən şəkildə;
Bir günəş görünür.
Bu gün şeir oxuyanda
O qədər tamsındım
Sözcüklər yapışdı bir-birinə
Dadlı bir tikə oldu
Həyəcandan, düşdü ürəyimə.
Bu tikələrə alışmışam
Hərdən, dağ şəkilindədir
Hərdən ağac
Hərdən günəş, quş, ulduz, ay...
Xəstə deyiləm
Bunu nədən qəbul etmisiniz doktor?!
Lütfən etiraf edin...
Günəşə bənzər şeir tikəsi haqqında,
Şəkildən şəkilə düşən tikələr haqqında
Heç bir şey bilmirsiniz!
Çörək verirsiniz getmir
Su içirdirsiniz getmir
Dava-dərmanla ərimir.
Hərdən işıq səsi gəlir gözlərimdən
Hərdən günəş qanad çalır çiyinlərimdə
Bu tikə nə gedər,
Nə əriyər
Öldürməz
İncitməz
Siz, məni incidirsiniz!
Bir tikə şeir düşüb ürəyimə
Min günəş, vücudumu sarır.
ŞEİR DƏSMALI
Mikrofonların ürəyi
Çirkinləşir
Çırpınır yalanlarla...
Ah!
Mikrofonların dalında gizlənən qaranlıq!
Qan tər içində çalışan canların
Əllərinin cığırlarından;
Yol çəkilməz cənnətə!
Kim asfalt tökəcək
Çapıq əllərin, caddələrinə?!
Can verdikcə bu caddələr
Niyə çörəyə yetişmirlər?
Açıqla!
Ac insanların
Ürəklərinin cığırlarında nə var?
Qan
Dilək
Od
Öfkə?
Ah! Mən kiminlə danışıram!
Qaranlıq, qanların çiyinlərində oynayır.
Qanı yaşadan səsdir
Mikrofonları,
Şeir dəsmalı ilə
Silmək gərək
Silmək
Gərək...
İKİ ZİRVƏ
Barmaqlarının hər biri, bir ölkə
Əllərimi tutduğun zaman
On ölkənin kraliçəsi oluram.
Baxırsan gözlərimə!
Qəhvə ilə zeytunun
Qovuşmaq anı, şeir olur...
Savalan ürəyi ilə
Bizdən şəkil çəkir
Daş qartalın,
Uçmağını hiss edirsənmi?
Məncə Savalanın qan qrupu O+dir
Görüşünə gələn bütün sevgilərlə;
Həyat verir
Bu qan
Gerçək sevgilərin damarlarında
Laxtalanmaz.
Bir,
Dağda nəfəs çəkirik
Yoxsa o bizdəmi nəfəs çəkir?
Bu gün iki dağ;
Əl bir olubsunuz
Saçlarım,
İki zirvənin çiyinlərində yaşayır.
Şeirin;
Əlləri göydə;
Bir ovuc üzərlik tutub
Ay işığına!
HALAY ÇƏKƏN QAYALAR
Guruldayır hüzün
Qolumdakı saatı yerə ataraq
Qaçıram qarğalıqdan
Pillə-pillə enirəm içimə!
Qapını iki əlli bütün gücümlə bağlayıram;
Gözümün içinə baxır qapı
Anlayır məni!
İçim;
Qorunmuş, əl çatmayan bölgə
Ətrafı hörülüb halay çəkən qayalarla...
Burada heç çeşid bağlantı mümkün deyil
Yalnız şeir ulaşımı var
Burada əskidən bir dizə çəkəndə
Dünya işıqlanardı
Burası tanrı tar çalan yer.
Bir şeir alışdırıram
Uzaqlaşıram saxta salxım söyüdlərdən
Yaxınlaşıram ən güvəndiyim sənə
Sən,
Şeirlərin dayanmayan ürəyi...
Oyağam və yuxuda
Yuxudayam və oyaq
Tar çal ayılım dostum!
Tanıyım tanımayanları
Qara quyuları
Daşıl vicdanları.
Tar, tanrı, sən
Sən, tanrı, tar.
Qapını açmam gərək;
Güvən nəfəs, nəfəs, nəfəs... Yayılmalı
Sən varsan
Sürəyyanın güvən tanrısı.
Bir pillə, iki pillə, üç...
Gözlərimi yumuram
Qollarımı açıram
Günəşə sarılıram
Taaaaar çaaaaal...
ZAMİNİ ÇƏKİLMİŞ ÜRƏKLƏR
Saçlarımla beynimin arasındakı
Məsafəyə baxıram
Saçlarımın kökü beynimdən su içir
Nədən saçlarımı gizlədim?
Nədən beynimdən utanım?
Beynimə inanmırlar
Və mən zamini çəkilmiş ürəyimə fikirləşirəm.
Hər gün külək
Tellərimlə məktublaşır; həsrət bərzəxində
Mən küləyə inanıram.
“Suç saçındır”
Dağların ağırlığını canıma yıxır
Yaxamdan yapışır
Ağrıdır
Ağırladır
Ağladır...
Heç darağın dişlərindən qan axmayıb
Göz yaşlarını saçlarıyla silən qadınlar
kor olmayıblar
Saçlar uçanda,
Hava yaralanmayın.
Mən saçlara inanıram.
Əllərimdə iki varlıq var
Bir şeirim, bir də saçlarım
İkisi də sensor...
Və mən yəni bu gün
“Doxsan doqquzuncu ilin
quyruq doğan ayının on beşi”
Zamini çəkilmiş ürəklərə fikirləşirəm
Zamini çəkilmiş şeirlərə...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.01.2023)
Orqan musiqisi axşamına gəlin
Mədəniyyət Nazirliyi klassik, simfonik musiqinin təbliğinə xüsusi diqqət ayırır. Yanvarın 27-də Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasının Kamera və Orqan Musiqisi zalında “Orqan musiqisi axşamı” adlı konsert proqramı təşkil ediləcək.
Dirijor Üzeyir Məmmədovun rəhbərliyi ilə Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının kamera orkestrinin (solistlər Natəvan Quliyeva və Şəfəq Abdullayeva) ifasında dünya klassik musiqi nümunələri təqdim olunacaq.
Biletləri iTicket.az saytı və şəhərin kassalarından əldə etmək mümkündür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.01.2023)
Muğam Mərkəzində “Qara Qarayev 105” adlı konsert keçiriləcək
Fevralın 3-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində dahi bəstəkar Qara Qarayevin 105 illiyinə həsr olunmuş “Qara Qarayev 105” adlı konsert keçiriləcək.
Konsertdə Əməkdar artist Vaxtanq İmanovun rəhbərliyi altında Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin kamera ansamblı çıxış edəcək. Konsertdə bəstəkarın əsərlərindən nümunələr səsləndiriləcək.
Biletləri iTicket.az saytı və şəhərin kassalarından əldə etmək mümkündür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.01.2023)
Mədəniyyət Nazirliyinin kollektivi 20 Yanvar şəhidlərinin xatirəsini yad edib
Yanvarın 20-də – Ümumxalq Hüzn Günündə Mədəniyyət Nazirliyinin rəhbərliyi və kollektivi Şəhidlər xiyabanını ziyarət edərək milli mücadilə uğrunda canlarından keçmiş qəhrəman Vətən övladlarının ölməz ruhları qarşısında ehtiramlarını bildiriblər.
Şəhidlərin məzarları önünə tər qərənfillər düzülərək, onların xatirəsi yad edilib. Anım mərasimində paytaxtımızda fəaliyyət göstərən Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyindəki qurumların əməkdaşları da iştirak ediblər.
Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.01.2023)
Azərbaycanın Əməkdar artisti Tünzalə Əliyeva vəfat etdi
Onu hamımız gülərüz, xoş ovqat yaradan Toppuşbacı kimi xatırlayırıq. Uzun müddət xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkirdi, yenə də üzündən təbəssüm əskik olmazdı. Amma çox dözə bilmədi. Amansız xərçəngə məğlub oldu. Azərbaycanın Əməkdar artisti Tünzalə Əliyeva vəfat etdi.
Qeyd edək ki, Tünzalə Əliyeva 1973-cü il fevralın 15-də Gəncədə anadan olub. 1990-cı ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Dram və kino aktyorluğu fakültəsinə daxil olub. Ali məktəbi başa vurandan sonra bir müddət özəl teatrlarda çalışıb. Daha sonra Gəncə Televiziyasında, Kukla Teatrında, Gəncə Dövlət Dram Teatrında fəaliyyət göstərib. T.Əliyeva Cəfər Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında da işləyib. Bu teatrın səhnəsində Qəmər (Ə.Əmirli, "Müqəddəs Valentin günü"), Natella (M.Haqverdiyev, "Qısqanc ürəklər"), Şahnaz (A.Rəhimov "Pul hərisləri"), Qadın (H.Mirələmov, "Ləyaqət"), Mehriban (Ə.Nesin, "Toros canavarı"), Gülzar (Elçin, "Poçt Şöbəsində xəyal"), Sənəm (Ü.Hacıbəyli, "O olmasın, bu olsun"), Nanı Kişi (İftixar, "Dan yeri söküləndə") rollarını uğurla ifa edib. O, sonradan öz fəaliyyətini bir sıra televiziya verilişlərinin aparıcısı kimi davam etdirib.
Allah rəhmət eləsin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.01.2023)
Euronews-un versiyasında 2022-ci Ilin 20 ən yaxşı fotosu - Kubada kitabları qurudan müəllim
Nüfuzlu Euronews ötən 2022-ci ilin ən yaxşı fotolarını müəyyənləşdirib. Burada Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən tutmuş İrandakı antihökümət yürüşlərinə, Tur de Frans yarışmalarınadək hər şey var. Yola saldığımız il hadisələr baxımından o qədər zəngin olub ki, fotoqraflar fotokameralarını futlyara salmağa macal tapmayıblar.
Həmin fotoları ardıcıllıqla “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı oxucularına təqdim edirik.
5 oktyabr 2022-ci ildə Kubadakı Uan qasırğasından sonrakı mənzərə: məktəb müəllimi yaş kitabları qurumaq üçün yerə düzüb.
Foto: Raman Espinosa/AP
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.01.2023)
"Zəfər yolu” Milli Dram Teatrında təqdim olunub
Yanvarın üç günü 20-si, 21-i və 22-si qeyri iş günü idi, birincisi Ümumxalq matəm günü, digərləri istirahət günləri. Və bu 3 gündə dalbadal Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında 44 günlük Vətən müharibəsinə həsr olunmuş “Zəfər yolu” tamaşası növbəti dəfə nümayiş edildi.
Belə günlərdə hamı kədərli olur, üstəlik, qisascıllıq motivasiyası da yüksək olur.
Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə hazırlanan səhnə əsərinin müəllifi və quruluşçu rejissoru Xalq artisti Azər Paşa Nemətov, rəssamı Əməkdar mədəniyyət işçisi İlham Elxanoğlu, bəstəkarı Xalq artisti Siyavuş Kərimi, rejissoru Emil Əskərovdur.
Qeyd edək ki, səhnə əsərində baş qəhrəman yoxdur. Baş qəhrəman ölkə rəhbəri, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin arxalandığı xalq və xalqın güvəndiyi ordudur. Əsərdə müəllif baş verən milli azadlıq mübarizəsini dörd ailənin timsalında təqdim edir. Azərbaycanın hər bir evində, hər bir ailədə, hətta azsaylı xalqların və ölkə vətəndaşı olan digər millətlərin nümayəndələri belə vətən torpaqlarının işğaldan azad edilməsi uğrunda mübarizəyə qalxırlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.01.2023)
Rəsm qalereyası: Rasim Mayılov, “Natürmort”
Qazaxıstanın səfiri Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edib
20 yanvar faciəsi Azərbaycan xalqının tarixinin ən qara səhifələrindən biri kimi qardaş xalqlarımız tərəfindən də anılır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu gün - yanvarın 19-da Qazaxıstanın ölkəmizdəki səfiri Serjan Abdıkarimov səfirliyin əməkdaşları və diplomatik korpusun nümayəndələri ilə birgə Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edib və Azərbaycanın istiqlaliyyəti və müstəqilliyi uğrunda canından keçmiş 20 Yanvar 1990-ci il faciəsi qurbanlarının əziz xatirəsini hörmətlə yad edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.01.2023)
Unutmadıq!
Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının sovet ordusunun Bakıda törətdiyi 20 Yanvar qırğını barədə Ali Sovetin sessiyasında cıxışından:
" ...Dünya törətdiyiniz qanlı cinayətlərdən xəbərdardır . Mən təklif edirəm, Bakını ələ kecirib dinc əhalini qırmaqda böyük sərkərdəlik məharəti göstərdiyinə görə, general Jazova "Marşal" rütbəsi verilsin və o, "Qələbə" ordeni ilə təltif olunsun.
Mənim 71 yaşım var. Bütün ömrümü bu quruluşa həsr etmişəm. Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitə üzvlüyünə namizədəm. Xalq yazıçısıyam. Deputatam. Ali Sovetin, SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü və katibiyəm. 45 illik partiya stajım var. Mən müharibədə bolşeviklər partiyasına üzv olmuşam. İndi isə bu partiya öz mahiyyətini dəyişib, faşist partiyasından da dəhşətli " SS" partiyasına cevrilib. Mən belə bir partiyanın üzvü olmaq istəmirəm."
Mart, 1990-cı il.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.01.2023)