Super User

Super User

Bazar ertəsi, 17 İyul 2023 16:30

Uşaqlar üçün yeni nağıl kitabı

Uşaq yazıçısı Mehriban Nağıyevanın yeni kitabı çap olunub.

“İncinin nağıl dünyası” adlı kitabda kiçik yaşlı oxucular üçün bir-birindən maraqlı nağıllar yer alıb.

Kitabdakı şəkillərin müəllifi rəssam İnci Mirzəyevadır. İnci Nizami Gəncəvi adına Xankəndi şəhər 4 nömrəli məktəbin 3-cü sinif şagirdidir.

Kitabda “Dastana dönən Xudayar”, “Ana südü”, “Xeyirxah kirpi”, “Yatmağı sevməyən ayı balası”, “Mahnı oxuyan toyuq”, “Sevimli Bobi”, “Dəcəl dovşan”, “Xeyirxah su damlası”, “Diş həkimi” və “Fəridənin yalanı” nağılları yer alıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

Yasamal rayonu, Tolstoy küçəsi 131 ünvanında yerləşən 3753 inventar nömrəli yerli əhəmiyyətli memarlıq abidəsinə müdaxilə olunduğu aşkar edilib.

Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin Bakı Regional idarəsinin əməkdaşları tərəfindən abidəyə baxış keçirilən zaman aşkar olunan müdaxilə faktının qarşısı dərhal alınıb. Abidənin fasadına vurulan rəng təmizlənib, əlavə qurğular sökülüb, tarixi tikili ilkin görkəminə qaytarılıb.

 

Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir. 

Diqqətə çatdırılıb ki, abidələrin üzərində bərpa, konservasiya, təmir, rekonstruksiya, regenerasiya və digər işlər onların layihələri Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müvafiq institutlarının rəyi nəzərə alınmaqla, Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən təsdiq edildikdən sonra aparılmalıdır. Əks halda aparılan hər hansı təmir-bərpa işləri tarixi abidəyə müdaxilə kimi qiymətləndirilir və abidələrin qorunması haqqında Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinin pozulması Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq cinayət, inzibati, intizam və mülki məsuliyyət yaradır.

Faktla bağlı qanuna müvafiq tədbirlər görülməkdədir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının (AKİ) növbəti “KinoLab” layihəsinin pitçinq mərhələsi başa çatıb. 

 

AKİ-dən AzərTAC-a verilən məlumata görə, builki layihədə 8 gənc rejissor öz film layihələri ilə iştirak ediblər. İttifaqın layihələrində iştirak etmiş gənc rejissor Murad Allahverdi özünün “Kür” sənədli film layihəsi ilə builki proqramın münsif heyəti tərəfindən qalib seçilib.

“KinoLab” layihəsində sənədli filmə yeni başlayanlar və ya film ideyası olanlar, bu layihəni necə reallaşdırmaq və gələcəkdə necə maliyyələşdirmək proseslərindən hali olmaq istəyən gənc rejissorlar üçün yaradılan kino emalatxanasının kursunda iştirak etmək ödənişsizdir. Bundan başqa, seçilən hər bir iştirakçıya sonda öz yeni və ya ilk film tizerini çəkmək üçün mümkün bütün mentorluq proqramı təşkil edilir.

Qeyd edək ki, Murad Allahverdi eyni zamanda Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının təşkil etdiyi “Qəlbdən qələmə” ssenarisinin inkişafı üzrə yay məktəbi və “Kino istehsalı A-dan Z-yə” intensiv kinorejissorluq kursları layihələrinin iştirakçısı olub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı özünün 91-ci teatr mövsümünü uğurla başa vurub.

 

Teatrın rəhbərliyi və kollektivi teatrsevərlər, sevimli və tələbkar tamaşaçılar üçün bu son günü də yaddaqalan etmək üçün əlindən gələni edib.

Cari mövsümdə hazırlanan maraqlı və baxımlı səhnə nümunələrimizdən olan “Üç donuz balası” (quruluşçu rejissor Saida Haqverdiyeva) tamaşası balacaların böyük marağına səbəb olub. Beləcə mövsümün son tamaşası da ənənəyə uyğun olaraq anşlaqla keçib.

Nümayişin ardınca mövsüm ərzində məhsuldar fəaliyyəti ilə seçilən teatr əməkdaşları – aktyorlar, rejissor və texniki işçilər müxtəlif nominasiyalar üzrə təşəkkürnamələrlə təltif olundular.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Mən şəxsən mövhumatçı deyiləm, sizləri də mövhumatdan uzaq durmağa çağırıram. Amma və lakin…

Bəzi proqnoz-xəbərlər hansısa dahilərin hansısa dəqiq hesablamaları əsasında aparılır və ortaya çıxarılır, nəticə yüzəyüz düz olur. Biz keçmişin Nostradamusunu, Mir Mövsüm Nəvvabı, günümüzün Vanqasını, “Simpsonlar” cizgi fiımini nümunə gətirə bilərik. Növbəti etibarlı mənbə dəqiq elmlər sahəsində alim, əfsanəvi əfqan riyaziyyatçısı və filosofu Məhəmməd Sidiq Əfqandır. 21-ci əsrin Nostradamusu adlandırılan bu şəxs günlər öncə xüsusi bir düstur əsasında hesablamalar aparıb və bu yay baş verəcək və insanların daha diqqətli olmaları lazım olan tarixi açıqlayıb. Bu tarixin detonatoru isə Rusiya olacaq. 

Bu xəbər bomba kimi partlayıb və yəqin ki, çoxlarınız onu eşitmisiniz. 

Hazırda dünyada sülhün bir nömrəli təhlükə mənbəyi hesab edilən, o cümlədən bizim Qarabağ probleminin də açarını əlində saxlayan Rusiya təbii ki, hamının diqqət mərkəzindədir. 

Beləliklə, alimin hesablamalar apardığı bu düstura görə, bu ilin yayında - yəni bu vədələrdə ruslar çox diqqətli və yenə də diqqətli olmalıdırlar, çünki bu gün ən təhlükəli tarixi hadisə baş verəcək.

Qeyd edək ki, riyazi dahinin proqnozlarına etibar etmək və ya etibar etməmək hər kəsin şəxsi işidir. Və burada fakt budur ki, alimin bir neçə proqnozu artıq öz təsdiqini tapmışdır. Xüsusilə, Əfqan Sidiq SSRİ-nin dağılmasından iki il əvvəl bu hadisəni proqnozlaşdırırdı. Həm də o, ABŞ-da əkiz qüllələrin dağıdılması və Ukraynadakı Euromaidan-ın düşməsi ilə bağlı gerçək proqnozların müəllifidir.

Sidiq Əfqanın dediyi kimi, həm ruslar, həm də bütün dünya üçün ən dəhşətli tarix 17 iyul günü - yəni bu gün olacaq. Alimin fikrincə, bu gün dünyanı nüvə fəlakətinə apara biləcək bir növ təxribat baş verə bilər. Hər halda, onun proqnozuna görə, dünya gücləri bir-birlərinə qarşı nüvə şantajından qaça bilməyəcəklər.

Bu gün məhz həmin gündür - 17 iyuldur. Və gəlin ümid edək ki, Sidiq Əfqan bu dəfə yanılacaq, heç bir nüvə təxribatı baş verməyəcək. 

Bizə bir ömür verilib, onu xoşbəxt yaşamaq hər kəsin haqqıdır. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

Bazar ertəsi, 17 İyul 2023 12:45

Rey Bredberidən kitabın tərifi

Səidə Sübhinin güşəsi

 

Xoş gördük, istəkli oxucular. Bu dəfə Amerika yazıçısı Rey Duqlas Bredberinin təzə kitablar barədə dediyi gözəl bir fikri səsləndirmək istəyirəm:

 

“Siz bilirsinizmi, yeni kitabların qoxusu necədir? Cildin, kağızın qoxusu, şriftin rəng qoxusu? Bu, ac adam üçün təzə çörək kimi bir şeydir.”

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik qiraət rubrikasında bu gün sizlərə şair Əlizadə Nurinin şeirini təqdim edirik.

 

                

Küçədən nəğmə keçir…

 

Təzə hava çalınır,

Qəmin köhnə sazında.

Yad dildə danışırıq

Doğmaların yasında.

 

Qocalıram deyəsən,

Söz içimdə paslanır.

Bir şimal şəhəriyəm-

Günəş mənə nazlanır…

 

Qıfılbəndmiş göy üzü-

Tanrı vermir açarı.

Küçədən nəğmə keçir

Çağır gəlsin içəri…

 

Yıxılıram, ilahi

Ümid də yox tutmağa.

Neçə eşq həsr etmişəm,

İlk eşqi unutmağa.

 

Bu bacasız evlərə,

Tanrı, barı divar ver.

Yanına gəlmək üçün

Mənə bir nərdivan ver…

 

Bəlkə yaşamamışam,

Amma ömür sürmüşəm.

Bir dilənçi ovcuna

Yüz dəfə hönkürmüşəm…

 

… Qucaqlamaq öyrədin,

Bu kəsilmiş qollara.

Yolu düz çəkmədiniz-

Düşdük əyri yollara…

 

Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.072023)

Fərman Qəhrəmanov, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Bəzən sosial şəbəkələrdə gənclər öz aralarında şiə-sünni söhbəti apararaq bir birini aşağılayırlar. Belə söhbətlərin birinə bir dəfə müdaxilə etmişəm və gənclərə bu tip söhbətlərun aparılmasının ziyanlı olduğunu açıq söyləmişəm. Onlardan biri mənə “sən ağsaqqalsan, bəs necə başa salaq onları,  sən məsləhət elə görək” demişdi. İndi gənclərə mən şair Barat Vüsalın bir şerini oxumagı məsləhət görürəm. 

Şiə və Sünni söhbətlərini birdəfəlik ortadan qaldırmaq üçün Seyid Yasin Əfəndi ilə Hacı Mahmud Əfəndinin şeirdə vəsf edilən hərəkətlərindən nümunə götürməyi tövsiyyə edirəm. Mən yaşda olanlara da bildirmək istəyirəm ki  (şəxsim də bu barədə fikirləşirəm, şiə dostlarım çoxdur onlar arasında seçim etməkdə bir az çətinlik çəkirəm), yalnız bu cür qoşa qəbirlər ölkəmizi  bu bəladan xilas edə bilər. Belə qoşa qəbirlərin hər birinin gələcəkdə ziyarət yeri olacağına inanıram.

Barat Vüsalın bu şerini və ümumiyyətcə bu tip mükəmməl şerlərin yuxarı siniflərin ədəbiyyat dərsliyinə salınmasını təhsil nazirindən xahiş edərdim.

(Deyilənə görə biri sünni, biri şiə olub. Vəsiyyət edib qəbir qazdırıblar ki, qoy ziyarətə gələnlər görsünlər ki,

nə sünni var, nə şiə, boş şeydi bu fərqləndirmə)

 

İncə Dərəsindədir, qəbri Göy Türfədədir,

Hacı Mahmud Əfəndi, Seyid Yasin Ağanın!

Özləri dərədədir, məzarı zirvədədir,

Hacı Mahmud Əfəndi, Seyid Yasin Ağanın!

 

İki qəbir yanaşı... iki qəbir bir qəbir,

Gör necə dönüb olub iki qəbir birədi.

Fikirləri birdədi, zikirləri birədi,

Hacı Mahmud Əfəndi, Seyid Yasin Ağanın!

 

Nəzəri üstümüzdə, özləri nəzərdədir,

Bu hər iki övliya sanmayın məzardadır.

Vallah, qəbirləri də Kəbəyə səfərdədir,

Hacı Mahmud Əfəndi, Seyid Yasin Ağanın!

 

 Hər ikisi işıqlım, hər ikisi üz nurum,

Hər ikisi dipdirim, hər ikisi öz ölüm!

Qəbrinə qurban olum, qəlbinə qurban olum,

Hacı Mahmud Əfəndi, Seyid Yasin Ağanın!

 

Ayrılıblar yer üstə, söyləyiblər: hələlik!

Elə bil ki, deyiblər qəbirdə görüşərik!

Qəbirləri deyir ki, qəlbidə görüşərik,

Hacı Mahmud Əfəndi, Seyid Yasin Ağanın!

 

 ...Nə sünnü var, nə şiə, qəbirləri yanaşı,

Qəbirləri hələ də pir insandan danışır.

Qəbirləri hələ də bir insandan danışır,

Hacı Mahmud Əfəndi, Seyid Yasin Ağanın!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

“QÜRBƏT GÜNDƏLİYİ” SİLSİLƏSİNDƏN

 

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

İlahə Süleymanova- Hosman əslən Tərtər rayonundandır. 17 ildir ki, Banqladeş əsilli Anwor Hossainla (Ənvər Hüseyn) ailə qurublar. 4 övladları var- 2 qız, 2 oğlan. İlahə xanım Bakı Asiya Universitetini bitirib. Bir müddət "Lukoil" neft şirkətində tərcüməçi işləyib. Ömür-gün yoldaşı maliyyə məsələləri üzrə məsləhətçi vəzifəsində çalışır. Hazırda ABŞ-ın Nyu York ştatında yaşayırlar. 

Bu gün mən sizə İlahə xanımdan deyil, qızları Şevrin və Şannendən söhbət açmaq istəyirəm. Şevrinin 15, Şannenin 13 yaşları var... 

 

Əvvəlcə Şevrin barəsində

 

O, 9-cu sinifdə oxuyur, dərs əlaçısıdır. Eyni zamanda rəqsə gedir. "Broadway Dance" məktəbinin rəqqasələrindən biridir və 6 fərqli rəqs üzrə məşq edir. Şevrin bir çox ölkələrdə yayımlanan, uşaqların çox sevdiyi “Super Why” cizgi filminin baş qəhrəmanlarını səsləndirib... 

 

İndi də Şannen haqqında

 

8-ci sinifdə oxuyur. Musiqi alətlərinə çox böyük marağı var. Piano və skripkada sərbəst ifa edir…

 

"Bacılar, ay bacılar…"

 

"Travel Channel"də yayımlanan "Mysteries at the Museum" filmlərində hər iki bacı birlikdə müxtəlif rollar alıblar. Bundan əlavə karatenin Takvando növü ilə birgə məşğul olurlar, "Swim Team" üzgüçülük məktəbinə gedirlər…

 

Son 6 ildə bu iki bacı birlikdə və ayrılıqda filmlərdə, verilişlərdə, uşaq talk şou proqramlarında, reklamlarda çəkiliblər və müxtəlif cizgi filmlərini səsləndiriblər. 

Şannenin ilk rolu ona böyük şöhrət gətirib. Bollivud ulduzu Priyanka Çoprani haqqında çəkilən reklam çarxında sənətkarın uşaqlığını canlandırıb.

Şannen 3 il öncə dünyada tanınan, 45 ölkədə yayımlanan "Master Chef Junior" telemüsabiqəsinə qatılmışdı. 

Bu müsabiqə Amerika və Kanadada yaşayan 8-13 yaşlı uşaqların arasında aparılır. Təxminən 4 mərhələdən ibarət olan seçim turuna minlərlə uşaq qatılsa da cəmi 24 iştirakçı seçilir. Şannen də bu 24 uşağın arasında olub. O, bütün sınaqlardan uğurla keçdiyi üçün bu müsabiqədə iştirak etmək hüququ qazanıb. Yarışmaya münsiflik edən insanların arasında Qordon Ramsey, Kristina Tosi, Aaron Şancez kimi dünya şöhrətli aşpazlar da var. Əgər Şannen bu müsabiqənin qalibi olsaydı 100 min dollar pul mükafatına layiq görüləcəkdi…

 

Azərbaycana sevgi

 

Haqqında ABŞ mətbuatında çox məqalələr yazılıb, çox müsahibələrin qəhrəmanı olub. Qəzetlərdən birinin əməkdaşı Şannenə sual verir,- “Sən bu qədər fərqli və dadlı yeməklər hazırlamağı necə öyrənmisən?” O isə- “Anam Azərbaycandan olduğu üçün evdə həmişə yemək hazırlayır. Və adətən bişirdiyi yeməklər çox fərqli olur. Anamın vətəni olan Azırbaycanı insanların çoxu tanımır. Mən xüsusi olaraq kulinariya kurslarına getməmişəm. Elə evdə anamdan öyrənmişəm yemək hazırlamağı, çünki bu işi sevə-sevə edirəm, demək olar ki, elə anam mənim ilk müəllimimdir. Mən Azərbaycan mətbəxinin təamlarını da hazırlaya bilirəm. Atam Banqladeşdən olduğu üçün, gələcəkdə məni o yerlərə aparsa hind yeməklərini də hazırlamağı öyrənərəm. Bilirsiniz, hind yeməklərinin tərkidində çoxlu fərqli ədviyyat olur. Əslində, mən həm atamın və anamın birgə mədəniyyətinin təcəssümüyəm"- deyə, cavab verir… 

 

Bu da yekun…

 

Bəli, ABŞ-ın Nyu York ştatında bir beynəlmiləl ailə də var. Həmin ailədə ANA azərbaycanlıdır. Övladlarına Azərbaycanı sevdirən bu anaya, balalarını həmişə xoşbəxt görməyi arzulayıram…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qiraət saatı”nda Fəxrəddin Qasımoğlunun “Son gecə” detektiv romanının dərcini yekunlaşdırdı. Böyük oxucu marağını və istəyini nəzərə alıb romanın davamı olan “On ikiyə işləmiş” romanının dərcinə başlayırıq.

 

Özü polis orqanlarında çalışan, ən dəhşətli, tükürpədici cinayətlərdən bilavasitə xəbər tuta bilən müəllifin bu romanı da sizləri sonadək gərginlik içində saxlayacaq. Və siz bu romanı da çox bəyənəcəksiniz.

 

 

 

23 –cü dərc

 

 

Səhərə yaxın yuxuya getsəm də, gümrah oyanmışdım. Mən yerimə uzananda Gülanə mışıl-mışıl yatırdı. Hər çıkkıltıya oyandığını bildiyimdən, yataq otağına girəndə onu oyatmamaqçün çox ehtiyatla davranmış, yatmamışdan əvvəl isə bu günə olan işlərimi dəqiqləşdirib sonra yuxuya getmişdim.

İndi Gülanənin gətirdiyi ikinci stəkan çayı da içib çıxmağa hazırlaşırdım. Bu gün Salamın işi ilə maraqlanacaqdım. Ancaq əvvəlcə Arif müəllimə görüş barədə mesaj verəcək, sonra lazım olan ünvana gedəcəkdim. Görüşü axşama təyin edəcək, o vaxta qədər isə Salamla bağlı işləri başa vuracaqdım.

Gec yatsam da zənnimcə buna dəyərdi. Axır ki, bu gecə Səttarın vəsiyyəti ilə başdaşındakı sözləri uzlaşdırıb bəzi nəticələrə gələ bilmişdim. Ancaq hələ bir məsələni yoxlayıb dəqiqlşdirmək lazım idi. Polkovniklə görüşməyimin bir səbəbi də bununla bağlı idi. Gəldiyim qənaətin doğru olub-olmadığını Arif müəllim yoxlatdıracaqdı. Müsbət nəticə, şifrdəki sirri nəhayət ki, açdığıma dəlalət edəcəkdi.

Gecədən görüş yerini və vaxtını yazdığım kağızı qoyduğum konvert cibimdə idi. Çayımı içib ayağa qalxdım. Qalxdığımı görən Gülanə dəhlizə qədər mənimlə gəldi.

-Axşama nə bişirim?

Polkovniklə görüşü axşam 8-ə təyin etmişdim. Söhbətimiz də uzun çəkəcəkdi. O hesabla evə ən tezi saat 10-da gəlib çıxacağımı bilirdim.

-Yəqin ki, gec gələrəm, yüngül bir qəlyanaltı olsa bəs edər.

-Yaxşı.

-Salamat qal.

-İşin avand olsun.

Əyilib Gülanənin yanağından öpərək qapıdan çıxdım. Qırx dəqiqə sonra konverti tanış ünvana verib Salamın işləydiyi xəstəxanaya gedən avtobusa minmişdim. Hələ xeyli yol gedəcəkdim. Deməli, fikirləşməyə də xeyli vaxtım var idi. Əgər gecə şifrin üzərində baş sındırdıqdan sonra gəldiyim qənaət doğru çıxarsa, bu, məsələnin bir qədər də çətinləşməsi anlamına gəlir. Bəli, polkovnik ilk gündən ülgüc üzərində gəzdiyimizi nahaq yerə vurğulamayıbmış. İndiki vəziyyət, fırtınadan qabaqkı sakitliyə həqiqətən də çox bənzəyir. Qarşı tərəfi nə qədər çaşqınlığa salmağı bacarsaq da, bu fırtınanın nə vaxt baş verəcəyi təəssüf ki, bizim iradəmizdən deyil, rəqibin istəyindən asılı olacaq. Ona görə də hər şeyə, ən pis vəziyyətə də hazır olmaq lazımdır.

Bütün bu baş verənlərin fonunda Salamın işini araşdırmaq da asan olmayacaqdı. Ancaq vəziyyətə görə deyil, vicdanımın göstərdiyi qaydalara uyğun yaşamağa öyrəşdiyim üçün, bu işdən kənarda qalmayacağımı bilirdim. Elə indi də, ilk imkan düşən kimi günahsız bir gəncin taleyinin məhv olmasının qarşısını almaq üçün edə biləcəklərimi etmək məqsədi ilə yola çıxmışdım.

Nəhayət avtobus mənə lazım olan dayanacağa çatdı. Düşüb ətrafa boylandım. Xəstəxanaya gedən yol dalana dirəndiyi üçün o istiqamətdə maşınların hərəkəti gözə dəymirdi. Sakit küçə ilə xəstəxanaya tərəf addımladım. Bir qədər sonra çatıb giriş qapısındakı zəngi basdım. Qapıdakı kiçik pəncərəni açan gözətçi diqqətlə mənə baxıb bir qədər acıqlı şəkildə soruşdu:

-Nə lazımdır?

Domba göy gözləri olan, üzündəki xına rəngli saqqalı çoxdan qırxılmamış, təxminən əlli yaşlı gözətçi qətiyyən tərbiyəli adam təsiri bağışlamırdı. Belə adam tipi mənə çox tanışdır. Gözətçi kimi girişdəki «gözətçi otağı»nı sarayı, özünü isə bu sarayın padşahı hesab edən adam, elə bir vəzifəsi də bu olduğu halda, qapını döyənləri hansısa məsələ ilə bağlı müraciət edən adamlar kimi yox, onun rahatlığını pozan «ünsür»lər kimi qəbul edir. Təsəvvür edirəm, bu «yoldaş»ın bir qədər böyük vəzifəsi olsa, adamların başına nə oyun açar. Burada psixoloji aspektlər rol oynayır əslində.

Fikir vermisinizsə, səkilərin kənarında guya «dayanacaq» yaradaraq maşın sahiblərindən pul yığan adamlar bir qədər orada işlədikdən sonra sanki o ərazini özəlləşdirmiş kimi davranır, arxayın-arxayın yolun ortasına çıxır, keçən maşınlara yol verməyə tələsmir, sanki yolun hərəkət hissəsində o yox, maşınlar ona yol verməyə borcludur kimi davranırlar. Belə adamlar haradansa tapıb geyindikləri parıldayan sarı rəngli jiletin və ya əllərində tutduqları zolaqlı bir çubuğun onlara bu hüququ verdiyinə özləri özlərini inandırmış olurlar. Həmin adamlardan birini eksperiment üçün elə jileti və çubuğu ilə birlikdə cəmi bir küçə o tərəfə aparıb yolu keçməyi təklif etsən, mütləq ya bütün maşınları buraxdıqdan sonra, ya da maşın altına düşməməsi üçün ilk fürsətdə çox sürətlə yolu keçəcək, bayaqkı arxayınlıqdan əsər-əlamət qalmayacaq. Çünki, jileti və çubuğundan fərqli olaraq, özünün bayaqkı küçədə öz aləmində yaratdığı «aura»nı qonşu küçəyə apara bilməyəcək. Belə adamlar necə səhv etdiklərini, yalnız onları maşın vurduqdan sonra anlayırlar.

Bizim gözətçinin də, saray hesab etdiyi gözətçi otağında özünə təxminən belə bir «aura» yaratdığı davranışından aşkar görünürdü.

-Cavab ver də, niyə danışmırsan?

Susduğumu görən gözətçi həmin kobud tonla ikinci sualını verdi.

-Əvvəla sən yox, siz. İkincisi, zəhmət olması, xəstəxananın baş həkiminə deyin ki, müstəntiq Elbrus Cavadovun dediyi, Salam Nəsirovun cinayət işi ilə bağlı gəlmiş adam qapıdadır.

Gözətçinin əhvalı bir anda dəyişdi. Əvvəlcə bayaqdan yalnız gözləri, burnu və tük basmış sifətinin kiçik bir hissəsi görünən pəncərəni tələsik bağlamağa çalışdı. Buna üçüncü cəhddə nail olduqdan sonra janqlyorların həsəd apara biləcəyi cəldliklə qapını açdı:

-Bunu bayaqdan niyə demirsiz, keçin içəri müəllim, əyləşin, bu saat xəbər verərəm.

-Narahat olmayın, mən elə burada gözləyərəm.

Bəli, az əvvəlki «ünsür»dən «müəllim»ə çevrilməyimlə gözətçinin kobud birindən olduqca məsuliyyətli və mədəni birinə çevrilməsi prosesini izləmək çox məzəli idi. Qəsdən içəri keçməyib dayandığım yerdə gözlədim. Təlimata görə «qapalı» müəsssisənin qapısı heç bir halda açıq saxlanılmamalıdır. Dilemma qarşısında qalan, təlimatı pozmağın, yaxud qapını mənim üzümə bağlamağın hansının daha düzgün olduğuna qərar verə bilməyən gözətçi, yəqin ki, təlimatın dili-ağızı olmadığını, mənimsə bunu hörmətsizlik kimi qəbul edərək bir qədər əvvəlki kobud rəftarı da daxil olmaqla baş həkimə şikayət edə biləcəyimi nəzərə alıb, qapını laybalay açıq qoyaraq divarda asılmış telefon aparatına cumdu. Bir azdan açıq qapıdan boylanan gözətçi məni içəri dəvət etdi:

-Buyurun müəllim, sizi gözləyirlər.

Baş həkimin otağı dördmərtəbəli binanın birinci mərtəbəsində idi. Məni qarşılamaq üçün otağından çıxan həkimlə dəhlizdə qarşılaşdıq. Gülərüzlə salamlaşdıqdan sonra kabinetə keçdik.

-Buyurun, buraya əyləşin.

Ağsaçlı həkimin oturmasını gözləyib onun göstərdiyi yerdə oturdum və dərhal mətləbə keçdim.

-Nəriman müəllim, icazə verin özümü təqdim edim. Mən müstəqil detektiv Bəxtiyar Nəzərliyəm. Uzun müddət polis orqanlarında işləmişəm. Salam mənim qonşumdur. O uşağın günahkar olduğuna inanmıram. Ona görə də paralel olaraq məsələni araşdırmağı qərara almışam. İşin xeyrinə olacağını düşünərək Elbrus müəllim buna etiraz etmədi. Sizin də köməyinizə ümid edirəm.

-Əlbəttə, bu nə sözdür. Elbrus müəllim vəziyyəti mənə başa salıb. O uşağın adam vurub qaçdığına mən də inanmıram. Məndən asılı nə varsa, kömək etməyə hazıram. Uzun illərdir bu kolektivə rəhbərlik edirəm. İşçilərin da hamısını çox yaxşı tanıyıram. Salamı da o cümlədən. Valideynlərinə kömək məqsədi ilə təhsil ala-ala işləmək istədiyini eşidəndə etiraz etmədim, işə götürdüm. Yəqin bilirsiniz, üç gündən bir gecə növbəsinə çıxır, səhər də növbəni təhvil verib birbaşa dərsə gedir. Çox tərbiyəli, zəhmətkeş uşaqdır.

-Anlayışınıza görə çox sağ olun. İcazənizlə Salamın oturduğu otağa, həyətə və lazım olarsa binaya baxış keçirəcəm.

-Təsərrüfat müdiri sərəncamınızdadır. Sizi müşayiət edəcək. Nə sualınız olarsa, ona verə bilərsiz.

-Bəs kamera qeydlərinə necə?

-Heç bir maneə yoxdur. İstədiyiniz görüntüyə baxın.

Nəriman müəllim telefonun düyməsini basıb selektorla təsərrüfat müdirini yanına çağırdı.

Bir azdan kabinetə girən müdirə, -Mahmud müəllim, Bəxtiyar müəllim sizə dediyim adamdır, nə lazımdırsa, təmin edin, -dedi.

Hər ehtimala qarşı, Nəriman müəllimdən vizit kartı istəyib sonra təşəkkür edərək onunla sağollaşdım. Köklükdən qarnı irəli çıxmış, dazlaşmağa başlayan başındakı saçlarını səliqə ilə yana daramış təsərrüfat müdiri Mahmud müəllim bədəninə uyğun olmayan cəldliklə qabaqda gedib məni ilk növbədə baxmaq istədyim, bayaq yanından keçib gəldiyim gözətçi otağına gətirdi.

Birlikdə otağa girdikdə bayaqkı gözətçi tez ayağa qalxıb farağat vəziyyəti aldı. Ona fikir verməyib otağı nəzərdən keçirdim. Təxminən on iki kvadratmetrlik otaqda bir masa, iki stul, bir paltar dolabı, bir də həyətə baxan pəncərə olan divara metr yarım hündürlükdə yan-yana vurulmuş, kilidli üç dolab var idi. Masanın üzərində növbənin təhvil-təslim kitabı qoyulmuşdu. Dolabların yanında, divarın boş qalan hissəsində çimərlik geyimində qadın şəkli olan iri təqvim vurulmuşdu. İslanmış nazik çimərlik geyiminin arxasından qadının əzaları aşkar görünürdü. Təsərrüfat müdirinin ona tərs-tərs baxdığını görən gözətçi özünü təmizə çıxarmaq üçün tez dilləndi:

-Mənlik deyil, müdir, o biri növbənin uşaqları vurub.

Mahmud müəllim heç nə deməyib başını yellədi. Onları eşitmirmiş kimi müşahidələrimə davam etdim. Otağın qapı ilə üzbəüz sağ yuxarı küncündə kiçik kamera bərkidilmişdi. Bu qapıdan girən hər kəs kameranın obyektivinə düşməli idi. Üzümü Mahmud müəllimə tutdum:

-Deyə bilərsizmi, bu kameranın görüntüləri neçə müddət saxlanılır?

-On beş gün. Sonra yaddaş dolduğu üçün silinir. Elə qeydləri aparan qurğu da mənim otağımdadır.

-Bəs nə əcəb başqa kamera quraşdırmamısız, nə çöldə, nə də həyətdə? -buna gələrkən fikir vermişdim.

-Qapalı müəssisə kimi bizə yalnız içəridə baş verənlər maraqlıdır. Başqa sözlə desək, buraya girib-çıxanlar. Heç əslində çöl tərəf bizim əraziyə aid də deyil. Olsa, olsa işçilər maşınlarını girişin sol tərəfindəki meydançada saxlayırlar, onlara da indiyənədək dəyən-toxunan olmayıb. Həm də gözətçilərimiz tez-tez çıxıb baxırlar. Büdcəmiz elə də böyük deyil, özünüz başa düşürsüz. Daha artıq xərc çəkmək istəmədik. O ki qaldı həyətə, həyətdə də qorunacaq bir əmlakımız yoxdur. Həm də, bayaq gördüyünüz dördmərtəbəli binanın xəstələr yatan üç üst mərtəbəsi daim qıfıllı saxlanılır. Birinci mərtəbə texniki zonadır. Mərtəbələr də hamısı lap çoxdan mərkəzi mühafizə siteminə qoşulub. Hər hansı müdaxilə olsa, dərhal ərazinin mühafizə polisi özünü yetirəcək.

Müdirin bu fikri ilə razılaşmasam da, heç nə demədim. Otağın çölə baxan pəncərəsi yox idi. Həyətə baxan pəncərə isə səskeçirməyən «vakuum» effektli ikiqat şüşəli plastik pəncərə idi. Əlimi uzadıb pəncərəni açdım. Təmiz yaz havası ilə birlikdə həyətdəki ağaclara qonub cəh-cəh vuran quşların səsi otağa doldu.

-Salam da gecə növbəsinə gələndə maşınını bayırda saxlayırdı?

-Bəli, həyətə yalnız xidməti maşınlar daxil ola bilər.

-Bəs bu divardakı dolablar nə üçündür?

-Biz üç növbədə işləyirik. Üç nəfər gündüz, üç nəfər gecələr gəlir. Axşam doqquzda dəyişirik növbəni. İki gün dincəlirik. Hər növbənin öz dolabı var. Qab-qacağımızı, çay, qəndimizi ora qoyuruq, -bu dəfə gözətçi cavab verdi.

-Salamın dolabı hansıdır?

-De, lap qıraqdakı.

-Açarı var?

-Xeyir, hərə öz açarını özündə saxlayır.

Dolabın qapısını silkələdim. Möhkəm qapı idi.

-Mahmud müəllim, bunun qıfılını sındırmalı olacağıq.

-Bu dəqiqə, -deyən Mahmud müəllim üzünü gözətçiyə tutdu:

-İsrafil, tez qaç mənim otağımdakı dolabdan çəkiclə vintaçanı gətir. Otaq açıqdır.

Nəhayət aldığı farağat vəziyyətindən qurtulmaq imkanı qazanmış İsrafil çox məsuliyyətli bir tapşırıq verilmiş biri kimi ciddi görkəmlə sürətlə otaqdan çıxıb bayaq gəldiymiz binaya tərəf qaçdı. Beş dəqiqədən sonra əlindəki alətlərlə qayıdıb sual dolu baxışlarla təsərrüfat müdirinə baxdı. Onun gəldiyini görən müdir alətlərə ötəri bir nəzər salıb göstəriş verdi:

-Sındır!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.07.2023)

 

 

 

 

 

 

 

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.