QƏHRƏMANLARIMIZI TANIYAQ  LAYİHƏSİNDƏ ARİF QEYBİYEV

Heyran Zöhrabova, "Ədəbiyyat və incəsənət" 

27 sentyabr 2020-ci il.

Saat 05:17 də sübh azanına oyanıb, namazımı qıldıqdan sonra təkrar yuxuya getdim. Səhər yenidən oyandığımda isə saat 9, bəlkə də, 10 olardı.

Bütün ölkə ərazisində internet kəsilmişdi artıq. İnsanlarla internet, sosial şəbəkələr vasitəsilə əlaqə qurduğumuz, dünyaya internet vasitəsilə açıldığımız, son məlumtlar, xəbərlər aldığımız bir dövrdə internetin kəsilməsi problem idi, amma problem saydığımız bu durum, bizim üçün daha böyük bir problemə işarə idi əslində.

Bədbəxt hadisələr adətən öncədən əyan olur axı insanların ruhuna, bəli müharibə başlamışdı və çatdığı hər evə, hər qəlbə narahatçılıq, təşviş və qorxu toxumları səpirdi bu xəbər.

Hamı gözdə-qulaqdaydı, hamının gözü yol çəkir, hamı cəbhədən bir xəbər gözləyirdi.

Saat 11-12 radələrində həm sinif yoldaşım, həm də qonşumuz olan dostum nigarançılıqdan evdə otura bilməmiş, bizə gəlmişdi. Oturub bir qədər söhbət etdikdən sonra: “Mən daha gedim"-, deyib ayağa qalxdı. 

Onu ötürərkən: "Nə xəbər alsan, mənə də mütləq xəbər et"-, dedim. 

O da: "Yaxşı mütləq edərəm"-,  deyib getdi.

Günortadan sonra təqribən saat 4-5 radələrində telefonum zəng çaldı, dostum idi, telefonu açar-açmaz, elə ilk dediyi söz bu oldu:

- Arifi vurublar!

- Arifi vurublar?

- Hə, dedilər gətirirlər..

Yəqin ki, dostumun danışıq kartı bitmişdi, çünki zəng anidən sonlandı.

Zəng sonlanan kimi telefon əlimdə cavab verməkdən qorxduğum sualların təsiri ilə sanki güllə ilə beynimdən vuruldum.

Necə yəni gətirirlər?

Əgər Arif həqiqətən vurulubsa və yaralıdırsa onda onu hərbi hospitala aparacaqlar. Axı dostum onu gətirilər dedi. Gətirirlər?! Deməli..

Çox qəribə təsviredilməz bir hiss ağuşuna aldı məni, necə deyərlər, tüklərim biz-biz oldu, bir üşütmə keçdi canımdan.

Telefonu stolun üstünə qoyub həyətə çıxdım. Az öncə aydın və işıqlı olan səmanın rəngi tutulmuş, buz buludlarla dolmuşdu.

Az keçmədi ki, kəndin girişində ambulansın sirena sədalarının eşidilməsi ilə soyuq payız yağışının torpağı döyəcləyən damlaları bir-birinə qarışdı.

Çempionun bu cür qayıdışana səma belə ağladı o gün. Doğulub boya-başa çatdığı həyətdən qalxan ah-nalə səsi quşları belə qorxudub dəstə-dəstə uçurtdu ağacların budaqlarından. Yağış su səpdi çempionun gələn yollarına, “şəhidlər ölməz, vətən bölünməz” sədaları ilə son mənzilə ötürdü izdiham şəhidini. 

O gün müharibənin qəlbləri titrədən zəhmli ayaq səsləri eşidildilməyə başladı və 44 gün ərzində o hər ambulans sirenası sədası ilə addım-addım yurdun hər qarşını gəzib dolaşdı. 

Neçə evə, neçə qəlbə girdi, neçə ruhu qabağına qatıb apardı özüylə, ömürlük məhbus etdi işgəncələrinə, bir Allah bildi, bir də o.

Son payızı oldu həmin payız

Şəhidlərimizin son payızı

Bəlkə neçə gözəl arzuların 

Ölüb qəlbdə gömülən payızı 

Həsrət gəlin köçdü gözlərinə. 

Doğması geri dönməyənlərin

Qaranlıq özünə yuva qurdu 

Çırağı söndürüldü neçə evin

Kədər ev tikdi qazi qəlbində 

İtirdi candan bir parçasını 

Həmin il payızda neçə insan 

Torpağa gömdü öz yarısını?

Könüllər viran, sevdalar yarı 

Körpələrin boynu bükük qaldı 

Ana, atalar gözləri yaşlı

Ağac tək sındı qolu, budağı 

Arif Qeybiyev 1997-ci il iyunun 6-da Astara rayonunun Səncərədi kəndində anadan olub. 2002-ci ildə şəhid Elman Ağayev adına Səncərədi kənd tam orta məktəbinə daxil olub. 2012 -ci ildə həmin məktəbin 9-cu sinifindən çıxıb sənədlərini Astara Pedaqoji kollecinə verib və 2012-2016-cı illərdə Astara Pedaqoji Kollecinin idman fakültəsində orta ixtisas təhsili alıb.

Arif Qeybiyev orta məktəb və orta ixtisas təhsili dövründə idmanın atletika növü ilə məşğul olub. Rayon və ölkə üzrə yarışlarda ilk üçlüyə düşüb. Bundan başqa atletika üzrə 50-dən çox diplomu var, onlardan 30-u birincilik üzrədir. 2015 Avropa Oyunlarının iştirakçısı olub. Tarixi İpək yolu üzərində yerləşən qədim Astarada alovqoruyanların müşayəti ilə keçirilən məşəl yürüşündə Arif Qeybiyev də iştirak edib.

O, kross qaçışı üzrə üçqat Azərbaycan çempionu, Atletika üzrə gənclər arasında Azərbaycan çempionu, Avropa Olimpiya təsnifat yarışlarının iştirakçısı, Yeniyetmələr arasında Respublika Birinciliyinin qalibi olub.

Arif Qeybiyev 2016-cı ilin iyul ayında Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. İlk xidmət yeri Bakı şəhərində Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları olsa da, daha sonra xidmətini Naxçıvan Muxtar Respublikasında xüsusi təyinatlıların bölüyündə davam etdirib. Hərbi xidməti müddətində 2 dəfə tərifnamə ilə təltif olunub. Hərbi xidmətini 2018-ci ilin yanvar ayında başa vurub. Ordu sıralarında xidmət etmək üçün 3 dəfə sənəd verib, lakin qəbul olmayıb. Ancaq 4-cü dəfə sənəd verərkən istəyinə nail olub.

2018-ci ilin oktyabr ayında hərbi kursa çağırılıb. 2019-cu ilin yanvar ayında Ağcabədi rayonunda yerləşən hərbi hissədə müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçu olaraq tankçı kimi xidmət etməyə başlayıb. 2019-cu ilin avqust ayında təyinatı Füzuli rayonunda yerləşən hərbi hissəyə verilib və şəhadətinə qədər xidmətini orada davam etdirib. 

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçusu, tankçı Arif Qeybiyev 2020-ci il sentyabrın 27-də başlayan Vətən Müharibəsi zamanı Füzuli uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak edib. Sentyabrın 27-də Füzuli döyüşlərində Arif Qeybiyevin dostu, tankçı Mirrahil Teymurlunun tankı minaya düşüb və Arif öz tankından enərək, 100-200 metr aralıda olan dostunun tankına çatıb, onu xilas etmək istəyərkən erməni snayperinin gülləsinə tuş gəlib.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı, Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı, Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı və Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilib.

2021-ci ilin oktyabrın 10-da Milli Olimpiya Komitəsinin, Atletika Federasiyasının və Gənclər və İdman Nazirliyinin təşəbbüsü ilə Astara şəhər bulvarında şəhid Arif Qeybiyevin xatirəsinə həsr edilmiş atletika yarışı keçirilib. Tədbirdə Milli Olimpiya Komitəsinin vitse-prezidenti Çingiz Hüseynzadə, millət vəkili Rəşad Mahmudov, Astara Rayon İcra Hakimiyyətinin nümayəndələri, Atletika Federasiyasının vitse-prezidenti Firat Hüseynov, Federasiyanın baş katibi Məhərrəm Sultanzadə, Gənclər və İdman Nazirliyində Federasiyanın əməkdaşı Sevda Mirzəyeva və Atletika Federasiyasının icraçı direktoru Kamal Əhmədov iştirak ediblər.

Natiqlər şəhid Arif Qeybiyevin qəhrəmanlığından, şərəfli döyüş yolundan danışaraq onun vətənpərvərliyinin, xalqına sevgisinin gənclər üçün örnək olduğunu diqqətə çatdırıblar. Həmçinin, şəhid Arif Qeybiyevin ölkəmizin idman həyatına verdiyi töhfədən, yarışlarda qazandığı uğurlardan danışılıb, Birinci Avropa Oyunlarında olimpiya məşəlini məhz Astarada onun qaldırdığı qeyd edilib, olimpiya komandamızın ilk şəhidi olduğu vurğulanıb.

Şəhidimiz 2019-cu ildə ailə həyatı qurub və bir qız övladı var. 

Ruhu şad olsun!

(İstifadə olunan mənbələr: az.m.wikipedia.org , Memorial.az)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.00.2023)

KİTAB BƏLƏDÇİSİNDƏ LEV TOLSTOYDAN “İVAN İLİÇİN ÖLÜMÜ”

Jalə İslam, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Yazıçı İvan İliç obrazının həyat tərzi, işi, ağrı-acıları ilə cəmiyyətimizin bir sıra problemlərinə öz kəsərli qələmi ilə çox gözəl toxunur. 

Əsər İvan İliç adlı şəxsin ölüm xəbərinin xidmət göstərdiyi məhkəmə dairəsində yaratdığı dırnağarası səs-küy ilə başlayır. Dırnağarası kəliməsini nəyə görə işlətdiyimi kitabı oxuduğunuz zaman bariz görəcəksiniz. 

Daha sonra isə İvan İliçi ölümə sürükləyən həyat yolu ilə tanış oluruq. Ailədaxili sevgisizliyə, qadınına - Fyodorovna Qolovinaya və qızı Lizaya qarşı günü-gündən artan nifrətinə və oğluna qarşı olan kövrəkliyinə şahid oluruq. 

Nə yalan deyim, İvan İliçə mən də haqq qazandırdım. Hətta kitabı oxuyarkən ağlıma gələn və Fyodor Dostoyevskidən olan bir sitat gətirəcəyəm:

Yaxşı kişilər yalnızlıqdan ölərkən, yaxşı qadınlar pis kişilərin eyvanından səmaya baxırlar. 

Bəli tam olaraq bu.... 

Kitab bizə az səhifəsi ilə çox şeyi öyrədir və öyrətdiyi şeylərə inanmağa hazır olmadığımız da çox barizdir. Min dəfə çalışsaq da, min dəfə vuruşsaq da, sonumuzun bir heç olması, həqiqətən də, çox acınacaqlıdır. Qazandığımız dostluqların bizim yoxluğumuzda mənfəətin köləsi olması hissi insanı nəfəs alarkən öldürəcək cinsdəndir. Əsər bir mövzunu çox yaxşı vurğulayır: Nə qədər xəstə oluruqsa olaq, bir çıxış yolu mütləq var, amma əgər ruhumuz xəstədirsə, onda yaşamağa ümid bəsləmək özü bir intihardır. 

Başının üstündəkilərdən kimsə:

- Vəssalam, qurtardı! - dedi.

O bu sözü eşidib içində təkrarladı: "Qurtardı ölüm... O daha yoxdur..."

Sonra havanı ciyərlərinə çəkdi, nəfəsi yarıda kəsildi, dartınıb-gərildi və öldü.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyinin Mətbuat xidmətinin məlumatı daxil olub. Bəhs edilən mövzu ilə bağlı əməkdaşlarımız da müəyyən bilgilər əldə ediblər. Və indi sizə ilginc, tükürpədici bir əhvalat barədə danışacağıq. 

Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində lokal xarakterli antiterror tədbirlərində xidməti döyüş tapşırığını şərəflə yerinə yetirən zaman şəhid olan Azərbaycan Ordusunun hərbi qulluqçusu,  Ağstafa rayon Qarahəsənli kənd sakini Mustafayev Vəli Ceyhun oğlunun Şəhadət xəbərini eşidən istəklisi, 2006-cı il təvəllüdlü Oruczadə Arzu Camal qızı Xırdalanda hündürmərtəbəli binadan özünü ataraq intihar edib. 

Qəfil hadisənin təsirindən çaşqın qalan valideynlər Arzunu 22 sentyabrda Sabunçu rayonu Kürdəxanı qəsəbəsində yerləşən qəbristanlıqda dəfn ediblər. Vəlinin də valideynləri Arzunun intihar etməsindən bir gün sonra xəbər tutublar. Bu ağır xəbəri eşidən "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədov Vəlinin valideynləri ilə əlaqə saxlayıb. Telefon danışığı zamanı Vəlinin atası Ceyhun Mustafayev İlham Pirməmmədovdan Arzunun valideynləri ilə danışıb, nəşinin Vəlinin məzarının yanında torpağa tapşırılmasına köməklik etməyi xahiş edib: "İlham müəllim, biz bilirdik ki, Vəli ilə Arzu istəklidir. Vəli əsgərlikdən qayıdandan sonra toy edəcəkdik.  Qismət belə imiş. Vəli Şəhid oldu. Arzu intihar etdi. Arzu intihar etməzdən öncə səhər saatlarında (09:13) yazıb ki, "Anana de, gəlnin də gedir oğlunun yanına. Tək qoyan deyiləm onu. Mən ancaq belə qurtula bilərəm." İlham müəllim, Qazax mahalının ağsaqqalı kimi siz bizə köməklik edin. Arzunun nəşinin Vəlinin məzarının yanında dəfn olunmasına görə valideynlərindən razılıq almaq üçün əlinizdən gələn köməyi əsirgəməyin". 

Şəhid atasının istəyini nəzərə alaraq İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin üzvləri ehtiyatda olan polis polkovniki Namiq İsmayılov, Şəhid leytenant Teymur Abbasovun anası Başxanım Abbaslı, Sultanxanım Nəsibova, Yeganə Tağıyeva, Səbinə Yusif Arzunun 3 mərasimində iştirak ediblər. Qazax mahalının ziyalıları Arzunun vəsiyyətinə əməl olunmasını, 7 mərasiminə kimi Arzunun nəşinin Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndinə aparılmasını onun valideynlərindən, ailəsindən, doğmalarından xahiş ediblər. 

İlham Pirməmmədov və Namiq İsmayılov Arzunun atası ilə danışıqlar zamanı Arzunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında dəfn edilməsinə razılıq verilməsini xahiş ediblər. Ata Arzunun Vəlinin yanında dəfn olunmasına etiraz etmədiyini bildirib: "Mən sizin təklifinizə yox demirəm. Ancaq ana ürəyi başqadır. Anası razı olsa, Arzunu Vəlinin yanında dəfn etmək üçün Qarahəsənli kəndinə apara bilərsiniz". 

İlham Pirməmmədov Vəlinin valideynlərinin də xahiş üçün Bakıya gələcəyini bildirib.

Mərasimdə Başxanım Abbaslının çıxışından sonra oradakı bütün qadınlar Arzunun anası Sevda xanımdan Arzunun nəşinin çıxarılaraq Qarahəsənli kənd qəbristanlığında torpağa tapşırılmasının tərəfdarı olduqlarını bildiriblər: "Sevda xanım, bilirik, yaranız çox dərindir. Arzu Vəliyə görə həyatına qəsd edib. Onun son arzusu Vəlinin yanında dəfn olunmaq olub. Xahiş edirik, Arzunun son arzusunun gerçəkləşməsində siz bir ana olaraq öz razılığınızı bildirin". 

Başxanım Abbaslı deyib: "Siz Arzunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında sevdiyi oğlanın yanında torpağa tapşırılmasına icazə verin. Arzu Qazax mahalının toysuz gəlinidir. Biz Arzunun vəsiyyətinə görə sizdən xahiş edirik, onu Vəlidən ayırmayın". Üç mərasimində söhbət zamanı demək olar ki, Arzunun Vəlinin yanında dəfn olunmasına qismən razılıq olduğu hiss edilib. Yas məclisini idarə edən molla Arzunun Vəlinin yanında dəfn olunmasının vacib olduğunu bildirib: "Arzu Vəli üçün özünü öldürdü. Bu bizim tariximizdir. Qızlarımızın qorxmazlığının, əzmkarlığının, sədaqətinin göstəricisidir. Tarix təkrar olunur. 90-ci ildə İlham Fərizə sevgisi dillərə dastan oldu. 33  ildən sonra  Vəli Arzu sevgisi dillərə dastan olacaq.”

Mərasimdə iştirak edən qadınlardan biri böyük yanğı ilə qeyd edib: "Arzunu dəfn edəndə qəbrə sığışmadı. Bunu hamımız öz gözlərimizlə gördük. Nə qədər edirdilər, Arzu qəbrə sığışmırdı. Ona görə də ipəyi büküb başının altına qoydular ki, Arzu qəbrə sığışsın. Ancaq yenə sığışmadı. Nə qəbir Arzunu qəbul etdi. Nə də Arzu qəbiri qəbul etdi. Yenə də məsləhət, son söz Sevda xanımındır. Ancaq Arzunun rahat olmasını istəyirsə, Qarahəsənli kəndində dəfn olunmasına icazə verməyi məsləhətdir".

Yas məclisində eşitdiklərimizdən onu da bildik ki, Arzu məktəbdə nümunəvi şagird olub. Sınaq imtahanlarından 550-600 bal toplayan Arzu Polis Akademiyasına qəbul olmaq niyyətində olub. Müharibə çox gənclərin, sevənlərin arzusunu yarıda qoyduğu kimi Vəli və Arzunun də arzularını yarıda qoydu.

Arzunun Vəlinin yanında torpağa tapşırılması üçün 25 sentyabrda Ağstafa rayon Qarahəsənli kəndindən Vəlinin valideynləri Arzunun valideynləri ilə görüşmək üçün Bakı şəhərinə gəldilər.  İlham Pirməmmədov və Namiq İsmayılov Şəhidin ailə üzvlərini qarşılayıb Arzunun ailəsi ilə görüşdürdülər. 

Valideynlər Azrunun nəşinin Vəlinin məzarının yanında dəfn olunması üçün ailə ilə yenidən danışıq apardılar. Arzunun nəşinin Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında torpağa tapşırılmasına Arzunun ailəsi razılıq verdi.

İlham Pirməmmədov Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsinin rəhbər işçiləri ilə əlaqə saxladı. Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsindən bildirildi ki, mövcud qaydalar gözlənilməklə Arzunun nəşi çıxarılıb Vəlinin məzarının yanında torpağa tapşırıla bilər. Sentyabrın 26-sı Arzunun nəşi çıxarılaraq Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndinə göndərildi. 

"Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi tərəfindən Arzunun valideynləri və qohumları dəfn mərasimində iştirak etmək üçün Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndinə göndərildi.

Hal-hazırda İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin üzvləri dəfn mərasimində iştirak etmək üçün Ağstafa rayonu Qarahəsənli kəndinə gedirlər.

Arzunun nəşi 27 sentyabrda (sabah) Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndində Vəlinin məzarının yanında torpağa tapşırılacaq.

Qorxmaz, sədaqətli, vəfalı gənclərə Uca Allahdan rəhmət diləyirik. Doğmalarına, yaxınlarına, əzizlərinə "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədovun, İctimai Birliyin üzvlərinin, Qazax mahalının ziyalılarının adından dərin hüznlə başsağlığı veririk. Allah rəhmət eləsin.

P.S. Dəfn mərasimi sabah saat 13:00-da Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında olacaq. Dəfn mərasimində "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin Bakı şəhərindən, eləcə də Qazax və Ağstafa rayonlarından olan üzvləri iştirak edəcəklər. Dəfn mərasimindən öncə İlham Pirməmmədov və İctimai Birliyin üzvləri 27 sentyabr Anım günü ilə əlaqədar olaraq Qazax və Ağstafa rayonlarında təşkil olunan Anım tədbirində iştirak edəcəklər. Dəfn mərasimindən sonra İlham Pirməmmədov və İctimai Birliyin üzvləri Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində lokal xarakterli antiterror tədbirlərində Şəhid olan hərbçilərin 7 mərasimində iştirak edəcəklər. Həmçinin sentyabr ayının 28-də Şəhidlərin 7 mərasimində iştirak edəcəklər.

Dəfnin bütün xərclərini "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi öz üzərinə götürüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.09.2023)

BİR TƏCAVÜZÜN QURBANININ QƏMLİ HEKAYƏTİ

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Kubra Quliyevanın yeni essesini təqdim edir.

Sonuncu smestr imtahanımı da keçəndən sonra Sumqayıtdakı evimizə qayıdıb müvəqqəti ayrılıq üçün könülsüz halda əşyalarımı yığdım və anama da bağa gediləcək bəzi əşyaları daşımağa kömək etdim.

Hər il olduğu kimi bu il də adəti üzrə imtahanlarımı "yola verdikdən sonra" Novxanıdakı bağ evimizə yay tətili boyu "xoş istirahət" üçün gəldik. Əvvəllər çox sevdiyim bağımız mənə axır vaxtlar həm sıxıcı gəlir, həm də məni çox kədərləndirirdi. Açıq etiraf edəsi olsam, Sumqayıta qayıtmaq üçün demək olar ki, gün sayırdım. Əlbəttə ki, günlərin çox bəsit olmaması üçün beynimdə müəyyən qismdə planlar qurmuşdum: 3 aylıq kitab siyahısı, qaydaya salınacaq yazı işlərim, bir-iki fotoqrafik incəliklər və doyunca çəkəcəyim qürub şəkilləri...

Bir xeyli olar ki "evdəkilərlə" münasibətim soyuqlaşdığından özümə qapandığım üçün az ünsiyyət və səssizlik tətilimi daha da cansıxıcı edirdi. Ancaq atalar yaxşı deyib ki, sən saydığını say gör fələk nə sayır.

Uşaq  yaşlarımdan bəri atamın göyərçinlərə xüsusi marağı olduğunu bilsəm də, çox da vecimə almazdım düzü. Hərdən dama təzə göyərçin gələndə düşüb baxsam da hansının təzə qonaq, hansının qoca sakin olduğunu anlayacaq qədər dostlaşmamışdım göyərçinlərin heç biri ilə. Bu dəfə isə məsələ tamam fərqli olmuşdu. Avqustun ortalarına yaxın iki gün otağıma qapanıb ehtiyac olmadıqca otaqdan çıxmayaraq psixo-dram kitablar oxuyurdum. Kitablar həqiqətən çox təsirləndirmişdi deyə cüzi bəhanə axtarırdım ki, oturub ağlayım.

Nəfəsimin daraldığını hiss edib həyətə çıxdım. Elə bir az ağlayıb sakitləşmək üçün gecə ayın eşidəcəyi qədər yüksək səssizlikdə söhbət etmişdim ki, gözümə bir ağ göyərçin dəydi. Dəqiq bilirdim ki, onu daha öncə bizimkilərin arasında görməmişdim. Çünki atam heç vaxt ağ göyərçin saxlamazdı. Marağıma məğlub olub göyərçinə ehmalca yaxınlaşanda heyvanın qorxub geriyə uçmaması təəccübləndirsə də, yaxınlaşanda bayaqdan qaranlıqda aydın seçə bilmədiyim mənzərədən gözlərim dolmuşdu. İndi aydın olmuşdu ki, yazıq heyvan niyə bayaqdan qaçmadan yerindəcə qalıb. Əlimə alıb başını sığallamaq istəyəndə yaralı qanadlarına, ya da boğazına zərər verəcəyimdən ehtiyat edib balaca qonağımı evə gətirdim. Atam illərin göyərçin həvəskarı olduğundan heyvanlara baytarlıq etməyi də kifayət qədər mənimsəmişdi deyə, quşu görən kimi, qanadlarının sınmasından qorxdu.

Onun sözlərinə görə, quş uzun müddət uçmuş və gecələmək üçün bir yerə pənah gətirmişdi. Amma hansısa pişiyin ac vaxtına düşməyi nəzərə almadığından yorğun göyərçin tora düşmüşdü. Yaxşı ki, qorxduğumuz baş verməmişdi, müvəqqəti qonağım nisbətən gənc olduğundan düşmən pəncəsindən şükürlü xilas olmuşdu. Bir yandan yorğun və ac, bir yandan yaralı quşu yodla təmizlədikdən və yemlədikdən sonra qutuda qonağa məxsus yer sahmanlayıb sağalana kimi ona özüm baxmağı qərara aldım və heç kim buna etiraz etmədi. 

Əvvəlcə xəstədir, onsuz öləcək deyən anam belə inadıma söz keçirdə bilməyəcəyini başa düşüb tərəddüdlə də olsa razılaşdı. 

İyirmi günə yaxın qonağa lazımi qulluq edib, yaralarını yavaş-yavaş sağaldıb gənc uçuşçunu yenə 12 saatlıq möhtəşəm uçuşuna hazırlayır və get-gedə ona daha çox bağlanırdım. O da mənə öyrəşmişdi deyəsən. Əvvəllər yemək və suyu qabdan belə yeyəndə ürkən quş əlimdən buğda yedikcə həm sevinir, həm də, gözlərim dolurdu.

Artıq göyərçinin tam sağaldığına əmin olduğum və bir həftəyə dərslərin başlaması ilə Sumqayıt sezonunun "açılış"ını etməli olduğum üçün bağdan getməmişdən bir gün əvvəl dostumu səmanın maviliklərindən Tanrıya əmanət etməyi düşünürdüm...

Bu yayın son bir həftəsi isə mənim üçün kabus kimi idi. Hər gecə başımı yastığa qoyanda amansız yuxular məni qan-tər içində ağlaya-ağlaya oyanmağa, hərdən də heç yatmamağa məcbur edirdi. Nə vaxt gözümü yumsam ağ göyərçinin qanadlarından qan axa-axa üstümə, sonra da ağ divara çırpılıb divarı qana boyamasını görür, qışqırıq və tükürpədici fəryad səsləri yuxularıma haram qatırdı.

Dəhşətli yuxularla bir həftəni başa vurandan sonra səhər göyərçini səmaya buraxıb yuxulara da son verəcəyimi düşünüb gözümü yumdum. Yenə yuxular aləmində bəyaz bir ütopik dünyada özümü tapmışdım. Bu dəfəki yuxu son bir həftədən tamamilə fərqli idi. Qarşımda üstü qan ləkəli bəyaz uzun bir don geyinən, ən çoxu 18 yaş verəcəyim qara saçlı, iri gözlü bir qız dayanmışdı. Qıza yaxınlaşanda siması olduqca tanış gəlsə də, hadisələrin yuxu və ya real olduğumu bilmədiyimdən kimliyini çox da seçə bilmədim. Əvvəlcə əlimdən tutub gözlərimə uzunca baxdı və danışmağa başladı:

-Sən yəqin ki, məni tanımırsan, amma üzümü haradansa xatırlayırsan.

Söz demədən başımı tərpətdim. 

Təbəssüm etdi.

-Mən Məryəməm. Keçən ay həyətdə tapdığın yaralı Məryəm.

Hələ də key kimi üzünə baxırdım.

-Ey, məndən qorxma, hər şeyi sənə danışacam.

Kəkələməyə başladı.

-Hər şeyi başdan danışım. Mənim adım Məryəmdir və 17 yaşım var. Burda neçə vaxtdı varam, bilmirəm, amma mənə çox haqsızlıq edildi deyə bura qaçmağı düşündüm ilk öncə. Qaçışım isə heç də qurtuluş olmadı. Əvvəllər mən sənin kimi orta təbəqə bir ailədə doğulub böyüməyə macal tapmadan bura düşmüşdüm.

Azacıq susub davam etdi:

-Bir gün yenə tezdən oyanıb atamı da, anamı da işə yola saldım. Ardından qardaşımı baxçaya ötürüb evə qayıdırdım ki, ara yolda tanımadığım 4 oğlan qabağımı kəsdi. Əvvəl pul istədilər, yoxdu deyib getmək istəyirdim ki, aralarından biri qolumdan yapışıb divara sıxdı. Üstümə cumdu, köynəyimi cırdı. İy-iyrrr-rənc bığları sinəmdə gg-əə-zirdi. Ss-sonra hırıldayıb dostlarına təklif etdi məni. Sırayla başıma oyun açan 4 murdar hisslərini söndürəndən sonra heç nə olmamış kimi bir küncə tulladılar məni..

.....

Qız danışdıqca məni də qəhər boğur, özümü ağlamamaq üçün güclə sıxırdım.

....

-Üzüm-gözüm dağılmış halda özümü evə güclə atdım. Bütün bədənim əsim-əsim əsirdi. Güzgünün qarşısına keçəndə gözlərimə baxacaq üzüm yox idi. Sanki bu yaşananların günahkarı mən imişəm kimi iyrənirdim özümdən. O an qərar verdim. Hamama keçdim, yuyunub qüsl aldım. "Paklandıqdan" sonra iki rükət namaz qılıb otağıma keçdim. Uzun bir məktubda başıma gələnləri yazıb ata və anamdan namusumu qoruya bilmədiyim üçün üzr istədim. Fikirləşirdim ki, qan çıxmasa canım çıxan deyil. Əlimdəki bıçağı əsə-əsə şah damarıma salmağımı xatırlayıram bir də. O vaxtdan bəri burada yaralı göyərçin olaraq yaşayıram. Özümü nə qədər ağ divara çırpsam da, nə qədər yaralarım qanayıb getsə də, səsimə səs verən olmurdu. Amma sənin həyətdə özünlə, daha doğrusu, Tanrı ilə danışıb “əgər sən varsansa mənə bir möcüzə göstər” dediyin gün Allah məni sənə yetirdi. Günlərdir sən mənə baxırsan, yaralarımı sağaldıb başıma sığal çəkirsən. Və mən sənin sayəndə yavaş-yavaş sağalmağa başlayıram. Günlərdir yuxuna girən mən bu gündən sonra səni rahat buraxacağam. Sənə isə təşəkkürüm sonsuzdur. İstədiyin möcüzəni Allah mənimlə sənə göndərdi və sənin qəlbindəki mərhəmətin sayəsində mən də bağışlandım. 

Boğazımın quruduğunu, qəhərlənib gözlərimin dolduğunu hiss etdim. Əlimi ona sarı uzadıb saçlarını sığalladım, üzünü oxşayıb möhkəm qucaqladım. Bu sətirləri yazarkən belə saçlarından gələn o qoxunu burnumda hiss edirəm.

......

-Mən sənin cənnət quşunam, unutma məni. Səndən bir xahişim var. Universtitetə ilk gedəcəyin gün bəyaz don geyin və təbəssüm edib səmaya bax. Bu mənim ürəyimdə qalan son arzum idi. Cənnətdə görüşmək ümidi ilə əziz dost!

......

Qan-tər içində yuxudan ayıldım. Havasız qalmış kimi dərin-dərin nəfəs alıb ilk iş telefonumu açdım və sosial medianın az qala partladığını görüb nə baş verdiyinə nəzər salanda isə quruyub qalmışdım.

Baku.News xəbər saytndan gələn xəbərə əsasən 2021-ci ilin avqust ayında bir məktubla başına gələnləri yazıb damarlarını doğrayaraq intihar edən 17 yaşlı Məryəm Mustafazadənin barəsində açılan cinayət işi yekunlaşmış və yeniyetmənin intiharında ittiham olunan təcavüzkarlar öz dilləri ilə hər şeyi etiraf edib məhkəməyə çıxmışdılar. Hər şey açıq ortada olduğundan məhkəmə də işi uzun tutmamış və Qanun məcəlləsinə uyğun olaraq təcavüz və cinayətə təşəbbüsdən dolayı dördlərin hər birinə 37 il iş kəsmişdi.

Xəbərləri oxuduqca qeyri-ixtiyari gözümdən yaşlar axır, hadisələrin şokundan özümə gələ bilmirdim.

Yatağımın küncündə gözüm kimi baxdığım ağ göyərçini tamam unutmuşdum ki, cəld atılıb qutunu açdım. Ağ göyərçinimə nə isə olmuşdu elə bil. Əlimə alıb ehmalca sığallamaq istəyirdim ki, gözləri ilə təşəkkür edirmiş kimi üzümə baxdı və onu tapdığım gündən bu yana ilk dəfə olaraq ovuclarımın arasında qanad çırpdı. Bu dəfə özümü saxlaya bilməyib hönkürtü ilə ağlamağa başladım. Səsimi eşidib otağıma gələn anam nə baş verdiyini anlamasa da, göyərçini səmaya buraxmaq istədiyimi eşidəndə bir xeyli təəccüblənmiş, ondan qopa bilməyəcəyimi düşünüb olanlara bir məna verə bilməmişdisə də, qərarım qəti idi. 

Həyətə çıxdım və bu dəfə səmaya heç baxmadığım qədər dərin baxdım.

Bu günə kimi gördüyüm ən gözəl mavilik bu olmalıydı.

Nəhayət vida vaxtı çatmışdı. Ağ göyərçin səmaya, Məryəm cənnətə, mən də Tanrıya qovuşmuşdum. İlk dəfə idi doyunca qucaqlaşmışdım həqiqətlərlə..

15 sentyabr 2022.

Son kursun ilk günü..

İqtisad universtitetinin qabağında bəyaz donlu uzun saçlı qız təbəssüm dolu baxışlarla səmanı seyr edir...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26 sentyabr, 2023)