Super User
Epitafiya
Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
28 iyul 2023
Salam. Xoş gördük, necəsən?
Heç xatırlayırsanmı məni hərdən?
Bu arada girişdə bir xala yerləri süpürürdü, gözümə toz düşdü, yoxsa elə bilərsən səni gördüyüm üçün ağlayıram, xeyir, ona görə yaşarıb gözlərim.
Özüm sənə buket deyil, dibçək gülü almışam, doğrusu almamışam, öz əllərimlə yetişdirmişəm onları.
Bir söz var deyir:
"Mən güllərin səmimiyyətinə inanıram, istər ən ucuz bir qaba, istər ən bahalı dibçəyə əkin, zəhmətiniz qədər gözəlləşəcəklər."
Həqiqətən də belədir, ucuz və ya bahalı bir qaba əkməyin fərq eləmir, onlara etdiyin qulluq önəmlidir.
Mən uşaqkən heç saxsı belə almazdım, əlimə keçən uyğun bir qaba əkərdim gülləri. Hətta bir dəfə bir gül əkmişdim, o qədər gözəl çiçəkləri var idi ki, evimizin önündən keçənlərin hamısının gözü o güldə qalırdı. Neçə nəfər istəmişdi o gülü məndən.
Bu gün sənə də o güllərdən gətirmişəm.
Çox böyük anlamlar yükləmişəm bu çiçəklərə. Və bu çiçəyi sənin evinin torpağına əkəcəm. Çünki o anlamlar ən çox sənə yaraşır və ən çox səndə gözəldir. Və bilirəm ki, bu gül də ən gözəl çiçəklərini sənin torpağına qarıışınca açacaq.
Bilirsən, bəzən həyatda bir yerə varmaq istəyirsən və o yerə varmağın üçün zaman lazım olur, uzun və məşəqqətli bir zaman.
Bu zaman ərzində çalışırsan-çabalayırsan, fəqət o zaman keçib sən həmin yerə varıanda sanki bir yanlışlıq, bir əksiklik olduğunu hiss edirsən burada. Çünki ətrafına baxdıqda görmək istədiyin bəzi insanları görmürsən yanında. Hansı ki, sən o insanları çox sevirdin və çox arzuladığın o yerə vardığında həmin o insanların səni orda görməsini və səninlə qürur duymasını çox istərdin.
Və belə olduqda sən o yerə gəlib çatanda içində sevincdən, xoşbəxtlikdən zərrə əsər qalmır, əgər o insanlar məni burada görməyəcəksə, yanımda olmayacaqsa nə anlamı varki gəlib bura varmağımın?!
Halbuki nə qədər əmək sərf etmişdin o yerə varmaq üçün, ümidlərindən bir körpü düzəldib elə keçmişdin önünə çıxan uçurumların üstündən ki…
Bilirsən, mən də indi elə bir yerdəyəm və sənin məni orada görməyini, mənimlə qürur duymağını çox istərdim.
Sən isə məni bir ton cavabsız sualla üz-üzə qoyub çıxıb getdin.
Çıxıb getdin və bir daha dönmədin.
Ondan sonra yalnız mən gəldim sənin görüşlərinə və həmişə mən gəldiyim kimi, həmişə də mən danışdım. Sən isə susdun. Elə hey susdun.
Uzun sözün qısası, bu gün sən Mübariz Tağıyevin mahnısının dili ilə desəm, Dünyanın ən xoş günündə əzab verirsən mənə...
Nə təsadüf yadında, deyərdin ki, "xatirə" çox bahalı bir mahnıdır. Onu hər kəs dinləyə bilməz. Onu dinləyə bilmək üçün gərək çox şeyini itirəsən...
Doğrudan sən niyə intihar etdin?
Bilirəm, onsuz bu dəfə də susacaqsan, bu dəfə də cavab verməyəcəksən mənə.
Narahat olma, gedirəm və bilirəm ki, yenə gələcəm.
Nə vaxt gələcəyimi bilmirəm, amma yəqin gələcəm.
Sən yəqin sözünün mənşəyini bilirsən də...
Çünki mən hansı tərəfə səmt götürsəm də, bütün yollarım sonda yenə sənə gəlib çıxır.
İnsan harada olsa, hara da getsə başını daim ən çox xoşbəxt olduğu yerə çevirərmiş...
Güllərim sənin torpağınla çiçək açacaq, hər gün onları sulamağı unutma və sonda bir də heç vaxt unutma ki, Aqşin Yenisey demişkən, mən Tanrının deyil, sənin yoxluğunun ateistiyəm..
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
Azərbaycanda ilk dəfə olaraq “Mədəni irs” mövzusunda forum keçiriləcək
Dekabrın 18-20-də Heydər Əliyev Fondu və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə ölkəmizdə ilk dəfə “Mədəni irs” forumu keçiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, Forum Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunan tədbirlər çərçivəsində baş tutacaq.
Tanınmış tarixçi, arxeoloq, rəssam, memar, heykəltaraş, sənətkar və sahə üzrə digər mütəxəssislərin iştirakı ilə geniş müzakirələrin aparılacağı forumda mədəniyyətimizin və milli irsimizin yaşadılması, inkişafı və təbliği, mövcud vəziyyət, maddi və qeyri-maddi irsimizə, təsviri və tətbiqi sənətə, tarixi abidələrə dövlət dəstəyi və digər istiqamətlərdə diskussiyalar olacaq.
Forumda “Azərbaycanın daşınmaz tarixi - mədəni irsinin tədqiqi və mühafizəsi problemləri”, “Postkonflikt dövründə Azərbaycanın tarixi - mədəni və təbii irsinin qorunması məsələləri”, “Azərbaycanda daşınar mədəni irs: muzey işi və müasir çağırışlar”, “Qeyri-maddi mədəni irsin mühafizəsi və müasir çağırışlar”, “Təsviri sənət və müasir çağırışlar”, “Mədəni irs və müasir memarlıq- Şəhərsalma prinsipləri” mövzuları üzrə panellər təşkil olunacaq.
Panellerdə müvafiq sahələrin mövcud vəziyyəti və gələcək perspektivlər barədə fikir mübadiləsi aparılacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
Azərbaycan mədəniyyəti və milli mətbəxi Fransada təqdim olunub
La Roşel (La Rochelle) şəhərindəki Assosiasiyalar Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Les Papilles du monde” festivalında Azərbaycanın Fransadakı səfirliyinin dəstəyi ilə ölkəmiz də təmsil olunub. Festivalda ənənəvi mətbəx və mədəniyyət vasitəsilə ölkələrin kulinariyası və mədəniyyəti təşviq edilib.
AzərTAC xəbər verir ki, Fransada fəaliyyət göstərən müxtəlif ölkələrin səfirliklərinin, eləcə də burada yaşayan müxtəlif xalqların nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən festivalda Azərbaycan stendi və təqdimatı maraqla qarşılanıb.
Azərbaycan stendində Heydər Əliyev Fondunun ölkəmizin tarixi, mədəniyyəti, sənətkarlığı və mətbəxinə dair fransız dilində nəşr etdirdiyi kitablar nümayiş olunub. Milli musiqi alətlərini əks etdirən suvenirlər, milli ornamentlə işlənmiş armudu stəkanlar və nar budaqları ilə bəzədilmiş stendimizin ziyarətçiləri paxlava, şəkərbura, badambura kimi milli şirniyyatlarımıza, eləcə də milli mətbəximizin qutab, plov kimi dadlı təamlarına qonaq ediliblər.
Ziyarətçilər “Qarabağ” şərabı, onun hazırlandığı üzüm növü və hazırlanma metodu ilə maraqlanıblar. Azərbaycan şərabının yüksək keyfiyyətli olduğunu bildiriblər. Ziyarətçilər coğrafiyamızı və milli atributlarımızı əsk etdirən afişa vasitəsilə ölkəmizlə yaxından tanış olublar.
Səfir Leyla Abdullayeva festivalın təşkilatçılarına, eləcə də assosiasiya rəhbərlərinə Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın dəstəyi ilə UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil edilmiş və xalqımızın milli mənəvi dəyərlər sistemində, adət-ənənələrində ən mühüm mədəniyyət nümunələrindən olan kəlağayı baş örtüyü, eləcə də tar və kamança musiqi alətləri haqqında ətraflı məlumat verib. Həmçinin xalqımızın çoxəsrlik mədəni adət-ənənələrindən, milli mətbəximiz və geyimlərimizdən danışıb.
Eyni zamanda, Azərbaycan səfiri yerli radioya mədəniyyətimiz və mətbəximizlə bağlı müsahibə verib.
İştirakçı ölkələrin mədəniyyət proqramlarının təqdimatı zamanı səfir Leyla Abdullayeva çıxış edərək, festival təşkilatçılarına Azərbaycan mədəniyyəti və mətbəxinə dair məlumat verilməsinə yaradılmış bu imkana görə təşəkkür edib, mədəniyyətimiz və mətbəximiz haqqında danışıb.
Sonra milli geyimdə Azərbaycan rəqsi təqdim edilib. Rəqs zamanı böyük ekranda Azərbaycanla bağlı videoçarx nümayiş olunub. Təşkilatçılar yüksək səviyyəli təqdimata görə Azərbaycan səfirliyinə təşəkkür edib.
Festivalda Avropa, Afrika və Asiya qitələrindən olan çoxsaylı ölkələrin mədəniyyəti və milli mətbəxi təqdim olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
Film layihələri müsabiqəsinin pitçinq mərhələsi keçirilib
Azərbaycan Respublikasının Kino Agentliyinin elan etdiyi film layihələri müsabiqəsinin layihələrin müdafiəsi (pitçinq) mərhələsi keçirilib. Bu mərhələdə layihələr Seçim Komissiyasının üzvləri və Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yaradılmış kinematoqrafiya, rəqəmsal və digər audiovizual əsərlərin məzmununun dəyərləndirilməsi üzrə Ekspert şurasının nümayəndələri tərəfindən qiymətləndirilib.
Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə ustinadən məlimat verir.
Dövlət sifarişi, kommersiya, sənət filmi istiqamətində 1 qısametrajlı, 3 tammetrajlı sənədli, 2 qısametrajlı, 4 tammetrajlı bədii, 1 qısametrajlı animasiya film layihəsi olmaqla ümumilikdə 11 layihənin, tələbə alt istiqaməti üzrə isə 16 tələbə filminin istehsalına dəstək göstərilməsi məqbul hesab edilib.
Seçim Komissiyası və Ekspert şurasının yekun iclası noyabrın 28-də keçiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
Şuşa necə qurulur? - AKTUAL
Nihad Alimoğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Şuşa - Azərbaycanın üzük qaşı. Bu möcüzə şəhər get-gedə öz mədəniyyət beşiyi statusunu qaytarmaqdadır. İstiqlala qovuşduqdan sonra Şuşa öncə Azərbaycanın, hazırda Türk dünyasının, gələn ildən islam dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan olunub. Bəs şəhərin Baş planı hazırda necə hazırlanır, məskunlaşma necə həyata keçirilir, ümumən Şuşada nə qədər abidə var?
Suallarımızı Azərbaycanın tanınmış memarı Cahid Həsənova ünvanladıq və ondan aşağıdakı bilgiləri aldıq:
-Şuşa Azərbaycanın tarixi-mədəni, ictimai-siyasi həyatının mühüm mərkəzlərindən biri, ölkəmizin mədəniyyət beşiyi, “Qafqazın konservatoriyası” olmuşdur. Şəhərin ərazisi tarixi abidələrlə zəngindir. Rəsmi məlumata görə, şəhərdə 549 qədim bina, ümumi uzunluğu 1203 metr olan daş döşənmiş küçələr, 17 məhəllə bulağı, 17 məscid, 6 karvansara, 3 türbə, 2 mədrəsə, 2 qəsr və qala divarları mövcud idi. O cümlədən 72 tarixi abidə, həmçinin bir sıra dövlət xadimlərinin və tanınmış şəxsiyyətlərin mülkləri, ev-müzeyləri vardır. Bu abidələrin çoxu XIX əsrdə yaşamış memar Kərbəlayi Səfixan Qarabaği tərəfindən tikilmiş və həmin dövrün ən məşhur nəqqaşı Kərbəlayı Səfərəli tərəfindən zövqlə işlənmişdir.
Ermənistanın Azərbaycana qarşı apardığı 30 illik işağalçılıq siyasəti nəticəsində buradakı tarixi-mədəniyyət abidələri yerləyeksan edilmişdir. Şuşanın işğal altında olduğu illər ərzində şəhərdə memarlıq abidəsi sayılan 170-dən çox yaşayış binası, 160-dək mədəniyyət və tarixi abidə, 22 ümumtəhsil məktəbi, 7 uşaq bağçası, 8 mədəniyyət evi, 14 klub, 2 kinoteatr, 3 muzey dağıdılmış, məbəd və məscidlər təhqirə məruz qalmış, 20 kitabxana yandırılmışdır. Yerli memarlıq abidəsi hesab edilən binalar tamamilə məhv edilmiş, hətta görkəmli şəxsiyyətlərin büst və heykəlləri gülləbaran edilmişdir.
Şuşa işğaldan azad olunduqdan sonra möhtərəm Prezident İlham Əliyev şəhərin tezliklə bərpasını prioritet hesab etdi və sürətli bərpa işlərinə başlanıldı.
Şəhərin Baş və müfəssəl planının hazırlanması Bakı Dövlət Layihə İnstitutunun layihəsi əsasında aparılır. Planlaşdırılan ərazinin ümumi sahəsi 389,58 ha təşkil edir. Bu yaxınlarda Bakı Dövlət Layihə İnstitutunun Planlaşdırma şöbəsinin müdiri Aytən Abdullayevanın bir açıqlamasına görə, şəhərin Baş və müfəssəl planının hazırlanmasında Böyük Britaniyanın “Chapman Taylor” şirkəti də iştirak edir. Layihədə tarix və mədəniyyət abidələrinin mühafizəsi, müxtəlif məkan həllərinin köməyi ilə şəhərlə inteqrasiyası diqqətdə saxlanılıb, bu da çox vacibdir.
Bu ərazidə əhalinin sayına görə 15 məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin, 6 uşaq bağçasının layihələndirilməsi planlaşdırılır. Həmçinin layihədə səhiyyə müəssisələri, muzey, ticarət və əyləncə mərkəzi, rabitə evi, poçt binası, radio və televiziya yayım stansiyasının, digər sosial və iaşə obyektlərinin inşası nəzərdə tutulur.
2026-cı ilə qədər Şuşaya 2000-ə yaxın sakinin köçürülməsi planlaşdırılır.
O ki qaldı, Şuşa rayonu ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş abidələrin sayına, tarixi və mədəniyyət abidələrinin sayı 210-dur. Bunlardan biri, yəni Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu dünya əhəmiyyətlidir. Abidələrdən 49-u ölkə, 160-ı isə yerli əhəmiyyətlidir.
Və ən nəhayət, onu da deyim ki, monitorinq nəticəsində Şuşa rayonunda 10 yeni tarix və mədəniyyət abidəsi aşkar edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
Rəsm qalereyası: Musa Çelik, “Türk gözəli”
Rəsm qalereyası: Musa Çelik, “Türk gözəli”
Türk rəssamı Musa Çelik bu inanılmaz gözəlliyi karandaşlarla yaradır, bu cəhətdən, o misilsiz rəssamdır.
Vladimir Putinə bir məktəblinin arzusu
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Siyasi yumorla aranız necədir? Azərbaycanda demək olar, siyasi lətifə dövrü “Çeşmə” ilə qapandı. Yəni, ötən əsrin 80-ci illərinin sonu, 90-cı illərinin əvvəllərində geniş vüsət tapan və samizdat nəşri olan “Çeşmə” ilə pərvazlanan bu janr sonradan arxaikləşdi. Yalnız adda-budda kimlərsə siyasi lətifələr qoşdu, bunları da heç kəs dərc etməyə cəsarət duymadı və sadəcə, dillərdə dolaşdı.
Qonşu Rusiyada isə Qorbaçov, Yeltsin kimi rəhbərlərin ardınca müasir idarəçilikdə yer tutanlar: Şoyqu, Lavrov və əlbəttə ki, hazırkı prezident Putin siyasi lətifələrin əvəzedilməz qəhrəmanlardır. Putin barədə “Putiniada” seriyası şimal qonşumuzun bütün lətifə saytlarında dominantlıq edir.
Məsələn, bu lətifələrdən biri bu cürdür:
7 oktyabr.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin özünün 69 illiyini qeyd edir.
Prezidentin saytı qeyd edir: əziz vətəndaşlar, bu gün prezidentimiz Vladimir Putinin ad günüdür. Siz ona nə arzu edərdiniz?
Bir nəfər moskvalı ikinci sinif şagirdi (Konstantin Pletnyov) yazır: Nənəm pensionerdir. Hər ay o, pensiya alanda sevincək olur. Mən Putinə nənəminki qədər pensiya arzulayardım.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
Arif Məlikovun 90 illik yubileyi təntənəli şəkildə qeyd olunub
Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasında (BMA) dünyaşöhrətli bəstəkar Arif Məlikovun 90 illik yubileyinə həsr olunmuş konsert və sərgi keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Akademiyaya istinadən xəbər verir ki, tədbirdə çıxış edən sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, musiqişünas Aytən İbrahimova görkəmli bəstəkarın çoxşaxəli yaradıcılığından bəhs edib, onunla bağlı xoş xatirələrini bölüşüb.
Təntənəli konsert gecəsində BMA-nın “İxtisas fortepiano” kafedrasının baş müəllimi Zərif Kərimova (piano) və istedadlı musiqiçilər Nərgiz Əliyeva (fleyta), Ülviyyə Kazımova (piano), Renata Abubəkirovanın (violin) parlaq ifalarının fonunda qiraətçi Hüseynağa Aslanov tərəfindən Nazim Hikmətin şeirləri oxunub.
Konsert proqramında Arif Məlikovun “Məhəbbət əfsanəsi” baletindən violin üçün monoloq, “Rəqs”, “Noktürn”, “İki qəlbin dastanı” baletindən “Komdenin arzuları”, fleyta və orkestr üçün “Konsertino”, fortepiano pyesləri - Üç vals, “Zarafat”, “Noktürn”, “Təzadlar”, “İki qəlbin dastanı” baletindən “Qızların rəqsi” əsərləri dinləyicilərə təqdim olunub.
Sərgidə isə rəssamlar - Könül Hüseynzadə, Şəfiqə Yusupova, Turan Ataşova, Kristina Sultanovanın rəngarəng rəsm əsərləri nümayiş etdirilib. Təqdim olunan rəsm əsərlərinin bir qismi Arif Məlikovun yaradıcılığına, bəstələdiyi əsərlərə həsr olunub.
Rəssam Şəfiqə Yusupova sərgidə, həmçinin görkəmli bəstəkarın portreti olan “Ümidli baxışlar” adlı əsərini təqdim edib.
Xatırladaq ki, dünyaşöhrətli bəstəkar Arif Məlikov 2019-cu il may ayının 9-da ömrünün 86-cı ilində vəfat edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
“İçərişəhər” Dövlət Qoruğu İdarəsi “Sultan Murad darvazası”nın qarşısındakı ərazi ilə bağlı məlumat yayıb
“İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi (DTMQ) “Sultan Murad darvazası”nın qarşısındakı ərazi ilə bağlı yayılan xəbərlərin ictimaiyyətdə suallar yaratdığı üçün əlavə məlumat paylaşıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, məlumatda qeyd olunan pilləkən ərazisinin XX əsrin 60-cı illərindən başlayaraq ardıcıl qaydada inşa edildiyi bildirilir.
Diqqətə çatdırılır ki, son illər boyu iqlimin təsiri nəticəsində yol örtüyü və pilləkən daşları fiziki və bioloji aşınmaya məruz qalıb, sakin və qonaqlar üçün pilləkənlərdən istifadə zamanı narahatlıq yaradıb.
“2023-cü ilin birinci rübündə aparılmış təmir bərpa işləri zamanı öncədən qoyulmuş və bərpa oluna biləcək daşlar saxlanılaraq yenidən istifadə edilib, pilləkən hissəsi mövcud relyefə uyğun oxşar daş materialından istifadə edilərək örtülüb, səkilər yenilənib, işıqlandırma təmin edilib və ərazi tam olaraq abadlaşdırılıb. Məlumat üçün bildiririk ki, qeyd olunan pilləkən ərazisi Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına daxil deyil”, - deyə açıqlamada qeyd edilib.
Xatırladaq ki, sözügedən bərpa işi bir neçə gündür, sosial mediada müzakirələrə səbəb olub. Ərazidəki pilləkənlər və ümumiliklə bərpa işi insanlar tərəfindən tənqid edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
POETİK QİRAƏTdə Əkbər Qoşalının “Gəl” şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik qiraət rubrikasında bu gün sizlərlə tanınmış şair Əkbər Qoşalı görüşür.
+++
Torpağı sərinəm, gəl,
Kədəri dərinəm, gəl;
Yüz ildən anrıdasan,
Min ildən bərinəm, gəl…
Gəl, quş qonan budağıq,
İlk iz düşən yolağıq;
Sabahlardan sorağıq,
Sən mənsən, mən sənəm, gəl…
Dənizəm - gəmin üçün,
Bütöv ol - kəmim üçün;
Sən bayraq ol, səninçün
Yel olub əsənəm, gəl.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.11.2023)
