Təranə Dəmir, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Azərbaycanın mətbu orqanları içərisində öz çəkisi, sanbalı və dəyəriylə seçilən (zənnimcə, ən birincilər sırasında duran) "Ulduz" bu günəcən çox uzun, keşməkeşli və dolanbac yollardan keçib. Uşaqlığımızın, gəncliyimizin jurnalı olaraq həmişə diqqət mərkəzində olub və oxucu sevgisini bu günəcən qoruyub saxlayıb. 

Sözünü deyən, öz imzası ilə dünəndən bu günə inamla yol gələn yaradıcı insanların  söz yuvası olub həm də "Ulduz". Bu yuvada nə qədər şairlər, yazıçılar yetişib, pərvazlanıblar. Jurnal bütün dönəmlərdə   həmişə ən aktual mövzulara toxunmaqla ölkənin mədəni həyatındakı bütün yenilikləri özündə əks etdirib. Onun  formalaşmasında, ölkənin ədəbi mühitinin işıqlanmasında böyük əməyi olan, öz peşəkarlığı və obyektivliyi ilə seçilən yaradıcı heyətin   əməyi də danılmazdı. 

"Ulduz” ulduz olaraq bütün zamanlarda  mənən saflaşdırıb, öyrədib. Axı mətbuat  zamanın aynasıdı deyirik. Burda hər şeyi  olduğu kimidi. Dünyanın hər üzü.   

Jurnal  1967-ci ildən üzübəri müxtəlif söz adamlarının rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərib və həqiqətən, zaman-zaman  həqiqi  ulduza çevrilib. Hansı yandan baxsaq, "Ulduz" ulduzdu.

...Bu günsə mən " Ulduz"a Qulu Ağsəs tərəfdən baxmaq istədim. Mübaliğəsiz. Eynəyinin arxasından ürəyindəkiləri oxuya-oxuya həm də. 

Qulu Ağsəs çalışqandı. Hətta deyərdim ki, bir az da artıq çalışqandı. Bu çalışqanlığın arxasında həm də sələflərinin qoyub getdiyi işə peşəkarlıqla yanaşmaq məsuliyyəti də var. Zarafat deyil, " Ulduz" mətbuat tarixinə öz adını möhürləmiş, dəyərli ustadların əlindən, zamanın ələyindən keçmiş, gözəl ədəbi nümunələri özündə ehtiva edən, müəyyən yaşa çatmış ədəbiyyat jurnalıdı. Bu ağır yükün altına girmək, onu bu gündən sabaha ötürməksə hər yaradıcıya nəsib olmaz. 

Qətiyyətlə deyə bilərəm ki, “Ulduz" bu gün bir Qulu Ağsəs dönəmini  yaşayır. Bir az da   işıqlı, bir az da parlaq. Özünəməxsusluq da var bu dönəmdə. Həm də heç kimə bənzəməmək, özünə can atmaq həvəsi. Jurnalı vərəqlədikcə hiss edirsən ki, Ağsəs üçün forma və məzmun mükəmməlliyi, mətn rəngarəngliyi və dolğunluğu önəmlidi. Bilirsən ki, şair irəliyə can atır, yenilik axtarışındadı. Bunu jurnalın hər  buraxılışında hiss edirsən. 

Şair üçun mətn də adamdı. Canı, ruhu var. Onun fikrincə, mətni incitmək olmaz. Mətnin nazıyla oynamaq lazımdı. Gözümüzün nuruyla, ürəyimizin oduyla yetişdirib ərsəyə gətirdiyimiz yazılar öz yerini tapanda çiynimizdən böyük bir yük götürülür. Baxın, biz təkcə öz yazılarımızın məsuliyyətini  daşımaqda çətinlik  çəkirik. Qulu Ağsəs isə hər buraxılışda bizim kimi neçə müəllifin narahatlığını və məsuliyyətini öz üzərində  hiss edir, hər mətnin üzərində öz balası kimi əsir. Narahat olur, qoruyur. Ta ki, jurnal ərsəyə gələnəcən, yeni "Ulduz" doğulanacan. Bir yandan oxucu zövqü, bir  yandan müəllif hüquqlarının qorunub saxlanılması baxımından hər şeyin dolğun və mükəmməl ərsəyə gəlməsi üçün yorulmadan, gecə -gündüz çalışır. Özü də  yüksək peşəkarlıqla. Həm də sevgiylə. Ümumiyyətlə, Qulu Ağsəs mükəmməlliyə can atan yazardı. Amma bununla belə ən zəif yazıların taleyi də onu narahat edir. Əlbəttə, müəlliflə oxucu arasında narazılıq yaratmadan həm də.  İşinin ustası olmaq hər rəhbərə, hər işçiyə nəsib olmur bəzən. Amma inamla deyə bilərəm ki,  Qulu Ağsəs gözəl şair, gözəl publisist olmaqla yanaşı, gözəl icraçıdı həm də. “Ulduz"-un heç bir  buraxılışı bir-birini təkrarlamır və əvəz etmir.  O,  hər dəfə görüşümüzə fərqli məzmunda, fərqli keyfiyyətdə gəldikcə bir daha əmin oluruq ki, ruhumuzun jurnalı əmin əllərdədi . "Ulduz" üz qabığından tutmuş içindəki  yazılara qədər ulduzdu. Qulu Ağsəs şeirində olduğu kimi işində də son dərəcə tələbkar  və məsuliyyətlidi. Gənc istedadlılara  göstərdiyi qayğı və diqqət isə bir ayrı  söhbətin mövzusudu. Onun həm də vaxta , zamana çatmaq öhdəlikləri də var. Hər şey zamanında və dəqiqliklə həyata keçməlidi. Bəlkə də, qıraqdan bir az sərt görünə bilər. (Eynəkdə). Amma  yalnız  uzaqdan. Şair-rəhbər, rəhbər-şair redaksiyaya təqdim olunan bütün yazıları gözlərinin nurundan  keçirir. Dərc olunan mətnlərin üstündəki   işıq gözünü qamaşdırır və öz-özünə "belə  insanlar varsa, yaşamağa dəyər"-deyirsən. Bu yazdıqlarım Qulu Ağsəs haqda düşündüklərimin yalnız balaca bir hissəsidi. Əminəm ki, Ağsəsin söz və öz dünyasına  işıq tutmaq üçun hələ çox zamanımız olacaq. Hələliksə, ədəbiyyatın keşiyində dördgözlə dayanan şairə sevdiyi işində   dözüm, səbir və mətanət arzulayıram .  Onsuz  da uğur həmişə var.

Görüşənədək, əziz oxucu!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

Bakıdakı Rus evində böyük rus dramaturqu Aleksandr Ostrovskinin anadan olmasının 200 illiyinə həsr olunmuş konsert keçirilib.

Rusiya İnformasiya və Mədəniyyət Mərkəzindən verilən məlumata görə, tədbir Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası (BMA) və Bakıdakı Rusiya Evinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutub. Layihənin aparıcısı və kuratoru sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, BMA-nın baş müəllimi Alyona İnyakinadır.

Konsert axşamında A.N.Ostrovskinin əsərlərinin motivləri əsasında yazılmış musiqi əsərləri, habelə görkəmli dramaturqun pyeslərindən məşhur monoloqlar səslənib.

Konsert proqramında Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının solisti Yuliya Heydərova, BMA-nın konsertmeysteri Dilarə Kərimova, BMA-nın baş müəllimi Lalə Muxtarova, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının artisti Ruslan Persan, beynəlxalq müsabiqələrin laureatları Nəriman Əliyev və Emil Malıgin, BMA-nın məzunları Əminət Əhmədova və Nərgiz Məmmədova, həmçinin "Yaşlek" Tatar Gənclər Mərkəzinin gənc istedadları iştirak ediblər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

“PAŞA Həyat” şirkətinin dəstəyi ilə “İRS” silsiləsi çərçivəsində nəşr edilən “Şirvanşahların minilliyi” və “Kəlam və fırça” kitablarının təqdimat mərasimi keçirilib.

Şirvanşahların hakimiyyət tarixini əhatə edən “Şirvanşahların minilliyi” , digəri isə Təbriz miniatür məktəbinin öz qiymətli və zəngin nümunələrini bizə təqdim edən “Kəlam və fırça”dır. Kitablar Azərbaycan ilə yanaşı beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində yayımlanmışdır.

AzərTAC xəbər verir ki, tədbirdə çıxış edən “İRS” jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlı bu günədək “İRS” seriyasından olan bütün kitabların oxucular tərəfindən çox maraqla qarşılandığını bildirib.

“Minillik tarixi olan Şirvanşahlar dövlətinin Azərbaycan tarixində mühüm yeri var. Çünki min il ərzində o dövlətdə elə proseslər baş verib ki, sözün həqiqi mənasında bütün dünya xalqları üçün bir örnəkdir”, - deyə baş redaktor diqqətə çatdırıb.

“PAŞA Həyat Sığorta” ASC-nin İdarə Heyətinin sədri Niyaz İsmayılov bu kitabların ölkə tarixinin, mədəniyyətinin nümayiş etdirilməsində əhəmiyyətli olduğunu qeyd edib, tariximizin hər kəs tərəfindən dərindən araşdırılmasının vacibliyini, “PAŞA Həyat” şirkətinin korporativ sosial məsuliyyət fəaliyyətində bu vacib istiqamətin mühüm önəm kəsb etdiyini vurğulayıb. O, indiyədək 20-dən çox kitabın buraxıldığını və bu cür layihələrin bundan sonra da davam etdiriləcəyini bildirib.

Tədbirdə digər çıxış edənlər – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti akademik İsa Həbibbəyli və tarix üzrə fəlsəfə doktoru Səbuhi Əhmədov Azərbaycan tarixinin gələcək nəsillərə ötürülməsində kitabların əhəmiyyətindən bəhs ediblər. Bildirilib ki, “İRS” seriyasından olan “Şirvanşahların minilliyi” kitabında Şirvanşahlar dövlətinin iqtisadi, beynəlxalq və digər əlaqələrinə aid yeni yanaşmalar, faktlar qeyd edilib. Kitabın Azərbaycançılıq ideyalarını izləyən qiymətli bir kitab olduğu diqqətə çatdırılıb.

Təqdimat mərasimində rəsmi qonaqlar, dövlət və ictimaiyyət nümayəndələri, media mənsubları iştirak ediblər.

Tədbir bədii hissə ilə davam edib.

Xatırladaq ki, “İRS” silsiləsi çərçivəsində ərsəyə gələn kitablar cəmiyyətimizin və ölkəmizin mədəni sərvətlərini tanıtmaq üçün əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycanın qədim tarixini, füsunkar təbiətini, çoxəsrlik mədəniyyətini özündə əks etdirən yüksəkkeyfiyyətli çap məhsullarının hazırlanmasına tarixçilər və xarici mütəxəssislər də cəlb olunur.

“PAŞA Həyat” və “İRS” nəşriyyat evinin birgə əməkdaşlığı çərçivəsində indiyədək çox sayda kitab işıq üzü görüb. Bunlar nəşr olunmuş “Qədim qalanın yuxuları”, “Qobustan – minilliklər kitabı”, “Təbrizin sehrli nağılları”, “Qədim və gözəl Qarabağ”, “Məftun edən şəhər”, “Bakı simfoniyası”, “Daş keşikçilər”, “Zəfər Salnaməsi”, “Qarabağ – əsrlərin salnaməsi”, “Gəncə - Nizami yurdu”, “Şəki - Gözəlliyin Sehri”, “Salam, Azərbaycan!”, “Qarabağın Qara Kitabı” və “Qarabağ – Qələbə Yolları ilə”, "Şuşa. Zirvədən uca", "Şuşa. Qarabağın ulduzu", "Gizli ölüm toxumları" və “Dirçəliş. Başlağıc” kitablarıdır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

Kubra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Sonra gəlib deyirlər ki, mən öz qadınıma bağlıyam, mənim vəzifəm onu qorumaqdır. Nazim Hikmətin bir sözü ağlıma gəldi, sizdən də soruşmaq istərdim, qadınları kimdən, nədən qorumaq istəyirsiniz? 

Qəlbinizdə təməli atılan o murdar niyyətlərdən öncə söz atmağa, sonra əməldə təcavüzə, daha sonra zorla özünü sevdirməyə və öldürməyəmi keçərək qoruyacaqsınız qadınlarınızı? Seçim azadlığı deyib bar-bar bağırandan sonra etdiyiniz barbarlığı demirəm hələ, qadının qəlbində sevgi yaranmayanda zorlamaqdırmı sizin sevginiz? Ya şiddət edib, qürurunu alçaldıb, qəlbini qırdıqdan sonra 2 kəlməyə,  3-5 zinət əşyasına satın almağa çalışmağınızdırmı sizin şiddətli sevginizin bariz nümunəsidir?

Mən qətiyyən feminist və ya feminizm tərəfdarı deyiləm, sadəcə ağız dolusu qadından danışanların, beyinlərinin, boş ürəklərinin nə qədər daş olduğunu ifadə etməyə çalışıram. Bir düşünsənə, sevirsən deyə çəpərlər hörüb, əngəllər qoyaraq sahiblənmək həqiqətən sevgidir? Sevdiyin xanımı işləməyə, qız övladını oxumağa qoymayanlar, sabah isə qızına və ya həyat yoldaşına bir həkim və ya başqa sahədən bir mütəxəsis lazım olanda qadın həkim, qadın işçi axtaranlardır. Onda belə çıxır ki, o, əxlaqsızlıq dediyi şeyləri yəni, oxumağı, təhsil almağı özünkünə ar bilir,  amma başqa bir xanıma ehtiyacı olanda onun "əxlaqsızlığı" vecinə olmur?

Nə vaxta kimi davam edəcək axı bu düşüncə tərzi? Nə vaxta kimi öz nəfsinə yiyə dura bilməyənlərə görə hansısa namuslu kişinin qızı, həyat yoldaşı küçədə yeriyəndə sözlü və əməlli təcavüzlərə məruz qalacaq?Nə vaxta kimi qətliamlara göz yumulacaq?Nə vaxta kimi Emine Bulutlar övladlarının gözü önündə öldürüləcək? Nə vaxta kimi təhsil almaq, işləmək, gəzintiyə çıxmaq, idman etmək, adicə küçədə bir ton yüksək səslə gülüb bir qarış qısa ətək geyinmək günah, "şiddətlə sevilmək", təcavüzə məruz qalanda-“Qızın gözü-başı qaynamasa söz atıb başına oyun açan olmaz" kimi ifadələr, intihar eləsə “pis olub” düşüncəsi, küçə ortasında döyülmək namusun ən əsas əməlləri kimi mübah olub, normal qarşılanacaq, hə?

Bunlar nə vaxta kimi olacaq, bilmirəm, amma, şüurumuzu formalaşdırmağın öz əlimizdə olduğunu yaxşı bilirəm. Çalışaq,  öncə manqurt beyinləri yuyub,    qəlibləşdirilmiş mental baxış bucağından qırağa çıxaraq gələcəkdə insan kimi yaşaya bilmək üçün Adəmi adam edən qadınları incitməyək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

Dünən 8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə “Zəfər” musiqi və teatr festivalı başlayıb. Festivala noyabrın 8-də - Zəfər Günündə yekun vurulacaq. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirıiyinə istinadən xəbər verir ki, “Zəfər” festivalı Bakı şəhəri ilə yanaşı Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, İsmayıllı, Biləsuvar, Sabirabad, Xaçmaz rayonlarının bir sıra mədəniyyət ocaqlarında tarixi qələbəmizə həsr olunmuş silsilə tədbirlərlə davam edəcək.

Festival çərçivəsində bədii kollektivlərin və solistlərin iştirakı ilə rəngarəng proqramlar, bəstəkarlarımızın tarixi Zəfərimizə həsr etdiyi simfonik əsərlərdən və vokal-xor nömrələrindən ibarət konsert, Vətən müharibəsindəki şanlı Qələbəmizə həsr olunmuş tamaşalar, muğam axşamı və digər mədəni tədbirlərin təşkili nəzərdə tutulub.

Sözügedən tədbirlərə rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri, şəhid ailələri və qazilərin, Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyasında və Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrında keçiriləcək tamaşalara isə şəhid və qazi övladlarının tamaşaçı qismində dəvəti planlaşdırılır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bir elanı diqqətinizə çatdırır: Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, Xətai Rayon İcra Hakimiyyətinin dəstəyi Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Xətai Sənət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Vətən müharibəsində qazanılmış Qələbənin ildönümünə həsr olunmuş “Zəfər Zirvəsi” adlı “workshop” keçiriləcək.

Xətai Sənət Mərkəzindən verilən məlumata görə, tədbir rəssamların yaradıcı ünsiyyətini, təcrübəsini və texnika incəliklərini öz aralarında və sənətsevərlərlə bölüşmə imkanına xidmət məqsədilə elan olunub.

“Workshop”da iştirak üçün 18 yaşdan yuxarı rəssamlar (yağlı boya, qrafika, akvarel, qarışıq texnika, vitraj, gil) və heykəl ustaları müraciət edə bilərlər. “Workshop” iştirakçı sayından asılı olaraq hər dəfə 20 rəssam olmaqla noyabrın 6-7-8-də növbəli şəkildə Xətai Sənət Mərkəzinin qarşısında təşkil olunacaq. Sonda iştirakçılara sertifikatlar təqdim ediləcək.

Qeydiyyatdan keçmək istəyən şəxslər 051 310 74 01 əlaqə nömrəsinin vatsap adresinə ad, soyad, təvəllüd və işləyəcəyi texnikanı qeyd etməklə müraciət edə bilərlər. Müraciətlər noyabrın 3-dək qəbul olunur. İştirakçılar masa və molbertlərlə təmin olunacaqlar.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

Özbəkistanın Daşkənd və Xarəzm vilayətlərində “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” başlayır

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bir-birindən maraqlı layihələrə imza atan Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin yeni layihəsi var. Mərkəzin təşkilatçılığı ilə bu gündən - oktyabrın 23-dən 26-dək Özbəkistanın Daşkənd və Xarəzm vilayətlərində “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziyası həftəsi” keçiriləcək. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına 

Mədəniyyət Mərkəzindən verilən məlumata görə “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziyası həftəsi” çərçivəsində çox maraqlı tədbirlər nəzərdə tutulur. Onların siyahısını oxucularımıza təqdim edirik:

23 oktyabr

Həftə çərçivəsində bu gün Özbəkistan Yazıçılar Birliyində Azərbaycanın Xalq şairi Vahid Əzizlə görüş təşkil olunacaq, həmçinin Əlişir Nəvai adına Daşkənd Dövlət Özbək dili və Ədəbiyyatı Universitetində “Müasir dövr Azərbaycan-Özbəkistan ədəbi əlaqələri” mövzusunda müzakirələr aparılacaq.

24 oktyabr

Özbəkistan Sənət və Mədəniyyət İnstitutunda Azərbaycan poeziyası və musiqisinə həsr olunacaq ədəbi-bədii tədbirdə Xalq şairi Vahid Əzizin şeirləri səsləndiriləcək, gənc və populyar xanəndələrimiz Mirələm Mirələmov və Kamilə Nəbiyeva muğamlarımızı səsləndirəcəklər. 

Eyni zamanda, Özbəkistanda tanınmış azərbaycanlı saz ustası İlham Abdullayev milli saz havalarımızı, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin nəzdindəki “Azərbaycan qızları” rəqs ansamblı isə milli rəqslərimizi təqdim edəcək.

25 oktyabr

Özbəkistanın Xarəzm vilayətində Urgənc Dövlət Universitetində Azərbaycan poeziya nümayəndələri, incəsənət ustalarının iştirakı ilə ədəbi-bədii, musiqili proqram nümayiş olunacaq.

Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə tanınmış azərbaycanlı yazıçı, ictimai xadim, 1938-40-cı illərdə Urgənc Dövlət Universitetinin müəllimi olmuş Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin adı sözügedən təhsil ocağında əbədiləşdiriləcək. Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Urgənc Dövlət Universitetində Yusif Vəzir Çəmənzəminli adına Azərbaycan – Özbəkistan dostluq mərkəzi yaradılıb və Xarəzm vilayətində keçiriləcək “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” çərçivəsində sözügedən mərkəzin açılışı nəzərdə tutulur.

Mərkəzdə Azərbaycan-Özbəkistan dostluğu, dövlət başçılarımız İlham Əliyev və Şavkat Mirziyoyevin görüşləri, onların dostluğumuzla bağlı fikirləri, Azərbaycan dövlətçiliyi, tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatına dair müxtəlif sərgilər, guşələr təşkil olunacaq, Azərbaycana dair mini kitabxana və auditoriya fəaliyyət göstərəcəkdir.

Tədbirlər çərçivəsində Urgənc Dövlət Universitetində “Heydər Əliyev İli” münasibətilə dahi şəxsiyyətə həsr olunmuş kitab və fotosərgi açılacaq, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə Özbəkistanda 3 dildə (Azərbaycan, özbək və türk) çapdan çıxan “Heydər Əliyev – 100 kəlam” adlı kitabın, habelə “Şuşa – Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” adlı 5 dilli (Azərbaycan, türk, özbək, rus, ingilis) ensiklopedik nəşrin təqdimatları da keçiriləcək.

26 oktyabr

“Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” çərçivəsində Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Mərkəzi Konsert Sarayında Azərbaycan incəsənət ustalarının iştirakı ilə qala konsert keçiriləcək.

Tədbirlər çərçivəsində Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Urgənc və Xivə şəhərlərinin kitabxanalarına Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin nəşrlərindən ibarət zəngin kitab kolleksiyası hədiyyə ediləcək.

Qeyd edək ki, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşəbbüsü ilə 2023-cü ildə Şuşa şəhəri ilə Özbəkistanın Xivə şəhəri qardaşlaşmış və bu barədə müqavilə imzalanıb.

Bur sözlə, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi daha bir möhtəşəm layihəni reaılaşdırır, iki qardaş xalqı bir-birinə daha da doğmalaşdırır. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Həftəsonu Kinoya getməyə qərar verdim, amma bunu orijinal yolla -hansısa festival, yaxud kino-baxış tədbirlərinə qatılmaqla etmək istədim. Və axtarıb iki belə mərasim topdım.

POLŞA FİIM FESTİVALI

Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının “Visla” Polşa film festivalı ilə əməkdaşlığı çərçivəsində səkkizinci dəfə keçirilən Polşa Film Festivalı oktyabrın 31-dək davam edəcək, filmlər “Azərbaycan” CinemaPlus-da nümayiş olunur. 

Oktyabrın 10-da start götürən festival çərçivəsində artıq Azərbaycan tamaşaçıları Maçey Kavalskinin “Təhlükəli centlmenlər”, Yeji Skolimovskinin “İA”, Yakub Skoçenin “Vəftiz” və digər ekran əsrlərini izləyiblər.

Mən “İA” fiımini izlədim. Yeji Skolimovski Polşanın çağdaş dövr ən məşhur rejissorlarındandır. “İA” filmi də onun ən uğurlu işlərindəndir, filmin premyerası ötən il Kann kinofestivalında olub. 

Soruşarsınız, film nədən bəhs edir. Bu mənim 30 illik həyatımda gördüyüm uzunqulaq barədə ilk film idi. Bəli, fiımin qəhrəmanı ağıllı gözləri olan bir uzunqulaqdır, ia isə onun çıxardığı səsdir. 

Qapaq şəklində maraqla izlədiyim İA filmindən kadrı görürsünüz. 

Builki “Visla” çərçivəsində Azərbaycan tamaşaçısına təqdim edəcək son film rejissor Yan Holoubekin “Günahsız 25 il” ekran əsəri olacaq. Bu film real hadisələr əsasında çəkilib və 20 ilə yaxın günahsız yerə həbs edilmiş Tomaş Komendanın təsirli hekayəsindən bəhs edir.

Festival çərçivəsində “Azərbaycan” CinemaPlus-da ümumilikdə 6 polyak filminin nümayişi nəzərdə tutulub. 

Bu arada festivalın koordinatoru və layihə meneceri Yanna Nekanın başlanğıcda mediaya açıqlamasını da qeyd etmək istəyirəm. Xanım Yanna deyib: “Bakıya səfər bizim üçün xüsusi anlam daşıyır, çünki biz Polşa filmlərinin unikal seçimini Azərbaycan tamaşaçısı ilə bölüşə biləcəyik. Biz Bakı sakinləri ilə görüşməyi və polyak film dünyasından birlikdə həzz almağı səbirsizliklə gözləyirdik. “Visla” Festivalı dünyanın onlarla şəhərində keçirilən polyak kinematoqrafiyasının ən böyük festivalıdır. Festivalın əsas niyyəti mədəniyyətlərarası dialoqu yaratmaq və onu gücləndirmək, eləcə də kino yaradıcıları və xadimləri arasında beynəlxalq əməkdaşlığının inkişafına töhfə verməkdir. Məqsədimiz yerli tamaşaçıları müasir polyak kinosu ilə tanış etmək, eləcə də polyak kinosunu xarici kino sənayesinin nümayəndələri arasında populyarlaşdırmaqdır. Bu işdə bizə dəstək olan Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqına öz təşəkkürümüzü bildirir və qarşıdakı illərdə də əməkdaşlıq etməyi arzulayırıq”.

Həqiqətən də Polşa kinosu təriflənəsi kinodur, indi sizə bir film adı çəkəcəm, yəqin əksəriyyət baxıb, baxmayanlar isə çütləq baxsınlar: “Loğman”.

II LATIN AMERİKASI FİLMLƏRİ FESTİVALI

Bu günlər Bakıda II Latın Amerikası Filmləri Festivalı da keçirilir. Festival çərçivəsində “Landmark” biznes mərkəzinin kinoteatrında Venesuela istehsalı olan “Bazar ertəsi və ya çərşənbə axşamı, bazar günü heç vaxt” (“Monday or Tuesday Never On Sunday”) adlı filmin nümayişi idi, əsla bu ölkənin kinematoqrafı ilə tanışlığımın olmaması səbəbindən dedim, tanış olum. Və 

“road movie” janrında çəkilən filmi bəyəndim. Filmdə bu Latın Amerikası ölkəsinin gözəl mənzərələri göstərilib. Hadisələr Merid ştatının dağlarında başlayır, daha sonra quraqlıq regiona – Falkon ştatına ötürülür.

Ekran əsərində tamamilə fərqli iki qadından söhbət açılır: Venesuelanın And dağlarından olan gənc kəndli Qreqori və ortayaşlı, yüngülxasiyyətli şəhərli Lusiya. Onlar yaranan vəziyyətlə əlaqədar mənzilbaşına çatmaq üçün birgə səyahətə çıxmalıdırlar. Onlardan biri öz keçmişini, digəri bu gününü öyrənir. Hər ikisi sevginin gücünü hiss edir.

Qeyd edim ki, noyabrın 25-dək davam edəcək festival çərçivəsində Latın Amerikasının müxtəlif ölkələrində istehsal olunan filmlərin nümayişi planlaşdırılır.

Xatırladım ki, Bakıda Latın Amerikası Filmləri Festivalı ilk dəfə 2018-ci ildə keçirilib.

Mətn fotosunda: bakılılar Venesuela filmini maraqla izləyirlər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)

Bakıda opera sənəti sahəsində irimiqyaslı tədbirə hazırlıq işləri gedir. Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının solisti, Xalq artisti, pedaqoq Fidan Hacıyeva 2024-cü ilin baharında keçirməyi planlaşdırdığı birinci Beynəlxalq Vokal Festivalına hazırlıq işləri ilə bağlı AzərTAC-ın müxbirinə müsahibə verib.

Daycest bölümündə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı həmin müsahibəni diqqətinizə çatdırır:

- Fidan xanım sosial şəbəkədəki səhifənizdə yazmısınız ki, bu festivalın keçirilməsi ideyası artıq bir neçə ildir ki mövcud idi, lakin onu gerçəkləşdirmək yalnız indi mümkün oldu. Nəyə görə?

- Yəqin ki, qismət belə imiş. Mən bu layihəyə tam hazır olmalı idim. Çünki o olduqca irimiqyaslı tədbir olacaq. Çox şadam ki, həmin vaxt nəhayət ki, yetişib və mən artıq öz arzumu həyata keçirə bilərəm. Layihədə tanınmış opera dirijorları, məşhur opera müğənniləri və mütləq şəkildə bizim opera solistlərimiz iştirak edəcəklər. Çünki doğma Azərbaycan artistlərinin olduqca zəngin, maraqlı səsləri, böyük repertuarları var və onları bütün dünya eşitməlidir. Mənə dəstək olan dostlarımın hər birinə öz təşəkkürümü bildirirəm. Xüsusi olaraq, Opera teatrına və bu ideyanı dəstəkləyən və öz məsləhətləri ilə mənə kömək olan Akademik Opera və Balet Teatrının direktoru Yusif Eyvazova minnətdaram. O, dünyada tanınmış müğənnidir, onun dəstəyi və tövsiyələri olduqca dəyərlidir.

- Festivalın məqsədləri barədə danışardınız.

- Bu layihəni biz, hər şeydən əvvəl, incəsənət naminə həyata keçiririk. Bu tədbir Azərbaycan və digər ölkələr arasında mədəniyyət mübadiləsidir. Festival zamanı həm Azərbaycan, həm də Qərbi Avropa bəstəkarlarının – Verdi, Puççini, Sen-Sans, Bize və başqalarının əsərləri səslənəcək. Dəvət olunmuş dirijorlar bizim musiqimizi təqdim edəcəklər. Çox istərdim ki, xaricdən dəvət etdiyimiz solistlər də Azərbaycan ariyalarını ifa etsinlər və ya solistlərimizlə birgə duet oxusunlar. Layihədə həmçinin gənc vokalçılar da iştirak edəcəklər, çünki onlara mütləq yol açmaq lazımdır. Bu festival onlar üçün əlamətdar hadisəyə çevriləcək, onlar məşhur artistlərlə eyni səhnəni bölüşəcəklər. Bir də bizim musiqi məktəbinin (Fidan Hacıyevanın musiqi məktəbi – red.) şagirdləri mütləq bu tədbirdə çıxış edəcəklər.

- Qarşıdakı yarım il ərzində hansı işləri görməlisiniz?

- Birincisi, proqram tərtib etməliyəm. İfaçılar öz repertuarlarını mənə təqdim etməlidirlər. Biz orkestrin müşayiəti ilə məşqlər keçirməliyik. Festivalda Mezzo kamera orkestri çıxış edəcək. Bu, mənim rəhbərliyim ilə yaradılmış qadınlardan ibarət ilk Azərbaycan orkestrdir. Onlar gənc vokalçılarla çıxış edəcəklər. Azərbaycanın rayonlarından birində, Bakıya gələ bilməyənlər üçün də konsert təşkil etmək istəyirəm. Biz özümüz onların yanına gedəcəyik. Yəni bu tədbir opera, klassik musiqini dinləmək istəyən hər kəsi əhatə edəcək. Bundan əlavə, Yusif Eyvazov festival çərçivəsində mənə həm də tamaşa nümayiş etməyi məsləhət görüb. Bu, yeni müasir quruluşda “Karmen” olacaq. Bütün bunları təşkil etmək üçün böyük iş görmək lazımdır.

- Festivalda hansı ölkələr iştirak edəcək?

- Hələ ki, İtaliya, Almaniya, Latviya, Mərakeş və Türkiyəni dəqiq deyə bilərəm – onlar iştirakını artıq təsdiq ediblər. Lakin digər ölkələrlə də danışıqlar aparılır.

- Siz gənc ifaçıların iştirak edəcəyini qeyd etdiniz. Hansı yaş kateqoriyaları nəzərdə tutulur?

- Mənim məktəbimdə, misal üçün, səkkiz yaşında uşaqlar var və onlar klassik ariyalar oxuyan çox istedadlı ifaçılardır. Onlar, ən gənc artistlər kimi iştirak edəcəklər. Biz mütləq konservatoriyanın tələbələrini cəlb edəcəyik. Yeri gəlmişkən, konsertlərdən birini konservatoriyada təşkil etmək istəyirəm. Təbii ki, yetkin ifaçılar kateqoriyası olacaq – bunlar, stajı olan təcrübəli müğənnilərdir. Bundan əlavə, ustad dərsləri təşkil edəcəyik. Burada opera musiqisi ilə maraqlanan, oxumaq istəyən və ya artıq oxuyan və inkişaf etmək istəyən hər kəs iştirak edə bilər.

- Festivalda iştirak edənlərin hansı üstünlükləri və perspektivləri olacaq?

- Təcrübəli müğənnilər üçün bu, ölkəsini təmsil etmək, sənətini nümayiş etmək və xalqlar arasında mədəni mübadilədə iştirak etmək imkanı yaradacaq ki, bu da çox vacibdir. Gənc ifaçılar üçün isə böyük səhnəyə qədəm qoymaq, orkestr ilə çıxış etmək və misli-bərabəri olmayan təcrübə əldə etmək şansı olacaq. Mən, misal üçün artıq 19-20 yaşda opera teatrında oxumuşam, lakin belə böyük festivallarda iştirak etməmişəm. Üstəlik adlı-sanlı peşəkarların dirijorluq etdiyi simfonik orkestr ilə çıxış etmək sənətə yeni başlayan artist üçün çox böyük fürsətdir. Opera musiqisi – bütün ölkələrdə tanınan dünya musiqisidir, bu, əsl mədəniyyətdir. Mən çox istərdim ki, Azərbaycanda bu janr hər zaman zirvədə olsun.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.10.2023)