“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Təranə Dəmirin yeni şeirlərini təqdim edir.

 

Sərçə dimdiyində  açılar  səhərim,

Şüşələr yuxulu-yuxulu dillənər.

İşığa açar gözünü

dünəndən qalan qayğılar,

Pəncərəmdə günəş tellənər.

Bir sərçə dimdiyində 

dağılar səhərin yuxusu...

Sonra evlər, maşınlar oyanar,

Yavaş-yavaş küçələrə düşər

 addım səsləri, siqar qoxusu.

 

***

 

Burdan Göy nə qədər gözəl görünür,

Ulduzu bəxtəvər, ayı bəxtəvər.

Şimşəyi sevincdən dəliyə dönür,

Harayı bəxtəvər, qıyı bəxtəvər.

 

Necə də azaddı göylər, İlahi,

Gecəsi azaddı, gündüzü azad.

Baharı, payızı, qışı azaddı,

Küləyi azaddı, bürküsü azad.

 

Tanrı sığal çəkib göyün üzünə,

Dumduru gözündən səadət baxır.

Qırmızı donunu geyib əyninə

Günəş səhər ilə görüşə çıxır.

 

Buludlar sözünü yağışla deyir,

Damlalar sevgiylə dilləşir, Allah.

Göylər xoşbəxtliyin dadın çıxarır,

Yersə öz canıyla əlləşir, Allah.

 

***

 

Ayrılıq zərrə-zərrə

Mənim içimdən qopur.

Mənim əzablarımdan,

Mənim gücümdən qopur.

 

Bütün rənglər həsrətdi,

Bütün dadlar ayrılıq.

Bütün sözlər, cümlələr,

Bütün adlar ayrılıq.

 

Bu şəhər, bu adamlar,

Bu küçə ayrılıqdı.

Bu dəniz, bu dalğalar,

Bu gecə ayrlıqdı.

 

Dadı, duzu yerində,

Odu, közü yerində,

Bircə ürəyim bilir

Bu necə ayrılıqdı.

 

Sarılmışam təkliyə,

Bir özüməm, bir hicran.

Ayrılıq adamıyam

Təpədən dırnağacan.

 

Bu günün öz həsrəti,

Sabahın  öz  dərdi  var.

Deyəsən bircə mənim

Ömrümdən gəlib keçir

Ən saxta məhəbbətlər,

Ən təmiz ayrılıqlar.

 

***

 

Payız saçlarını açıb darayıb,

Hər tərəf xəzəllə süstlənib yenə.

Bulud gözlərini torpağa dikib,

Günəş dağ dalında gizlənib yenə.

 

Xəzan rəngindədi çöllər, çəmənlər,

Dərələr payızdı, yallar payızdı.

Azalıb hər yandan ayaq səsləri,

Küçələr payızdı, yollar payızdı.

 

Sahillə dilləşmir dalğalar daha,

Daha pıçıltıyla danışmır dəniz.

Çırpır hikkəsini lal qayalara,

Deyəsən payızla barışmır dəniz.

 

...Təzə ayaq açır bu payız  hələ,

Hələ addım-addım yorulmağı var.

Hələ sevdalara qucaq açmağı,

Hələ ayrılığa vurulmağı var.

 

***

 

Kor adamlar ovuclarıyla gəzir dünyanı,

Ona görə də gözləri arxada qalmır.

Əlil arabasının kürəyindən qan damır,

 yollar üstündən  keçir.

Məzarlığa yolu düşənlər ləpirlərini 

şahid qoyub gedir 

sabah yolu azmasın deyə.

Min ildi zamandan çıxmağa  çalışır

"25-ci saat"-ın yolçuları,

Bəxtə, qismətə inananlar  

"Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi"-ndən baxır sevgiyə.

Məhkumların azadlığı həbsxana hücrəsi boydadı,

"Azadlıq " küçəsindən başlayır bütün məhkumiyyətlər.

Uşaqlar oyuncaq maşınlarla aşırlar sərhəddi,

Atalar bu tayda ürəkləri tətikdə keşik çəkirlər.

Vətən kişilərin çiyinlərində bütövləşir,

Vətənsizlər qadın portmanatlarında "kişiləşir".

 

***

 

Yaxamı qələmin, sözün əlində,

Varağın əlində qoyma, sən Allah.

Çevir buludların başına məni,

Məni bu yağışa qıyma, sən Allah.

 

Dola küçələrin başına, gedim,

Dola gecələrin başına, gedim,

İmkan ver ömrümün qışına gedim,

Məni bu yoxuşa qıyma, sən Allah.

 

Qapılar açıqdı, dur işığa çıx,

Ümidə, arzuya, barışığa çıx,

Bir dəli, bir şıltaq inada acıq

Məni bu savaşa qıyma, sən Allah.

 

Yanma, ocağımın külündən qayıt,

Girmə, həsrətimin çölündən qayıt,

Danışma könlünün dilindən, qayıt,

Məni bu baxışa qıyma, sən Allah.

 

***

 

Səhər açıla,

Bir əli çiçəkli döyə qapımı,

Qapım sevinə.

Yuxum kirpiyimin ucundan

sürüşüb düşə aydınlığa,

Səhərin qulağına pıçıldayalar adımı,

Adım sevinə,

Ürəklənəm.

Unudam axşamkı yağışı, buludu,

küləyi unudam,

Baxışlarım qapıya qaça,

Ayaqlarım adıma,

Çiçəklənəm...

 

ÖZÜMƏ

 

Bu bàyram səninçün şeir yazmadım,

Utandım qələmdən, varaqdan nəsə,

Utandım Allahdan, günahdan nəsə.

Bu dəfə əliboş gəldim yanına,

Məni yazmadığım sözə bağışla,

Tanrıya bağışla, bizə bağışla.

Bu bayram səninçün çiçək almadım,

Bu bayram doyunca ağlatdım səni,

Bu bayram boyunca ağlatdım səni,

Ağla, gözlərinin yaşına dönüm,

"Bayramın mübarək" – deyə bilmədim,

Dayan,heç olmasa başına dönüm.

Mən səni köməksiz qoydum bu bayram,

Şeirsiz, çiçəksiz qoydum bu bayram,

Sənin həvəsinlə oynadım, qadın.

Bu gün daşa döndüm, dəmirə döndüm,

Sənə bircə çiçək qıymadım, qadın.

Aldada bilmədim  bu gün mən səni,

 Durub danışmağa sözüm olmadı.

Utandım qələmdən, varaqdan bu gün,

Lap elə Allahdan, günahdan bu gün,

Səni aldatmağa üzüm olmadı.

Bu bayram mən səni sözə tutmadım,

Bu bayram mən səni baxışa tutdum,

Küləyə, leysana, yağışa tutdum.

Elə için-için göynədin, qadın.

Bu bayram səninçün şeir yazmadım,

Bu bayram səninçün çiçək almadım,

Bu bayram öyrətdim sənə təkliyi,

Bu bayram qapını döymədim, qadın.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

 

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bu gün sizləri Müxəmməd Haqverdinin şeirləri ilə tanış edəcək.

 

 

 

Müxəmməd HAQVERDİ

 

 

ETÜD

 

Mayın ortasında,

Təəccüblü olsa da,

Qızmar istinin izi ilə

Soyudu hava.

Bir azdan külək əsdi,

əsdi, əsdi...

Qara-boz hava

Bir az da

Qaraldı.

Axşam yağış yağdı,

O da çox yox ha,

Bir az,

Dəqiqə olmaz.

Göydən ay gülümsədi

Yağışdan sonra

Sakitləşdi gecə...

Elə bil ağappaq sükut

Uddu gecəni.

 

 

***

 

Bulud kimi dolanda

Yaşamağa yerin ola.

Yağasan, yağasan...

Boşalanacan.

Sonra da uçmağa

Göylərin ola,

Uçasan, uçasan...

Quş olanacan.

Nəfəs dərməyə

Otağın ola,

Şeir yazmağa

Hücrən.

Çiçək açmağa

Budağın ola,

Xöşbəxt olmağa

Gecən.

 

 

YAŞANTI

 

Bir az saçımın

Ağlığına,

Bir az alnımın

Qırışlarının sıxlığında,

Atamın yoxluğunu da

Alışdım.

Hərdən

Məndən kiçiklər

Qoca deyəndə

Acığım qaynardı,

Yavaş- yavaş

Daha acığım soyuq,

Alışdım,

Dözə-dözə

Ümidimə dirsəklənə-dirsəklənə

Ömür yaşayıram

Üzü sabaha.

 

 

Sübh çağı

 

Gecənin ulduz naxışlı

Köynəyi,

Didilər, süzülər...

Anların axarında.

Çılpaqlaşan gecə,

Mürgülü səma

Sübhü eynək kimi

Gözünə taxar...

Bu gözəlliyə,

Bu ilahi ana

Mən baxaram,

Bir də göydən Allah baxar.

Qalmışam gözləyə-gözləyə –

Bəxtimin,

Həsrətimin

Səhəri açılsın deyə.

 

 

HƏQİQƏT VƏ YALAN

 

Həbsdən çıxan

İnsan kimi

Həqiqət sısqa,

Üzgün.

Yalan isə

Şişmiş

Qabaritini

İtirmiş birisi.

Tərəfdaşı çox,

Gileyi yox...

Təpkisi az...

Yaşayır kefli-kefli –

Həqiqətin təzyiqini,

Şəkərini

Artıra-artıra.

 

 

HƏR GÜN

 

Günümüzün

Neçə saatı

Saata baxmaqla

Keçir, görən?

Neçə saat sərf edirik

Darıxmağa,

Tələsməyə,

Dözməyə...

Dəqiqələri az qala

Gözümüzlə çəkirik

İrəli.

Tez “aparsın” deyə bizi...

Beləcə,

Hər gün saat-saat enirik axşama

Və

Saat- saat qalxırıq

Ömrümüzü.

 

 

LİRİK ETÜD

 

Günəş günün sahilində

Qərib çağı,

Qürub çağı...

Üfüqə boylanan

Nəhəng

Al – qırmızı kürənin

Qırmızı təbəssüm

ələyən şüaları

közərdib əridəcək,

itəcək üfüq,

sozalacaq işıq...

Tünd  – qara səma

Sakit-sakit

Göyün nur çiçəklərini –

Ulduzları bitirəcək.

 

 

***

 

Səmada buludların

Naxışı

Təzələnir hər gün,

Bir- birinə bənzəmir

Göylərin təbii ekranı.

İnsana sevgidir

İlahinin rənglədiyi

Göylərin hər anı.

Tanrı düşündürür bizi,

Özünün 

Üfüqdən-üfüqə  uzanan,

Azman tablosuynan.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağla Təbrizdə yaşayıb yaradan Əli Cavadpurun şeirlərini təqdim edir.

 

Əli Cavadpur

Təbriz

 

YAZIQ

 

Getmək istəmirsə ürəyin sənin

Zorla apardığın, ayaqlar yazıq!

Gedəndə ayağın yolları deyil -

Yazıq ürəyini ayaqlar, yazıq!

 

Başını basdıran çiçəyin, otun,

Payını günəşdən ayırmaq çətin.

Yuxusu dağlardan ağır millətin,

Yükünü daşıyan, oyaqlar yazıq.

 

Bu dünya qurutmaz alın tərini,

Dağıdar, uçurar hördüklərini,

Gündüz gözlərilə gördüklərini,

Gecə yuxusunda sayaqlar, yazıq!

 

İndi arabaya qoşulan atdan,

QırAtlıq umusu çıxıbdı yaddan!

İçini yandıran alovdan-oddan-

Necə qızarmasın, yanaqlar yazıq!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

 

 

Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Qarabağ bölməsi

 

 

Ölkəmizdəki mühüm tarixi abidələr barədə hər bir kəs, o cümlədən də gənc nəsil mütləq məlumatlı olmalıdır.

 

Şahbulaq qalası XVIII əsrin ortalarında Qarabağ xanı Pənahəli xan tərəfindən inşa edilmiş mühüm memarlıq abidəsidir. Ağdam şəhəri yaxınlığında yerləşən bu qala 1751-1752-ci illərdə tikilmişdir və Qarabağ xanlığının inzibati və hərbi mərkəzlərindən biri olmuşdur. Qalanın adı, onun yerləşdiyi ərazidəki gursulu bulaqdan – Şahbulağından götürülmüşdür. Bu qala Qarabağ xanlığının ərazisində inşa edilən ikinci mühüm müdafiə tikilisidir.

 

Şahbulaq qalası Pənahəli xanın göstərişi ilə inşa edilibdir və Bayat qalasından sonra xanlığın mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Memarlıq üslubu baxımından qala düzbucaqlı formadadır və onun divarları yarımsilindrik bürclərlə gücləndirilmişdir. Müdafiə funksiyasına uyğun olaraq tikilən qalanın divarları 7 metr, bürcləri isə 8,5 metr hündürlükdədir. Müdafiə məqsədi ilə divarlarda mazğal və diş sıraları əlavə edilmişdir ki, bu da müdafiə üçün səciyyəvi elementlərdən biridir.

 

Qalanın şərq tərəfində yerləşən əsas giriş qapısı ikimərtəbəli qüllə ilə qorunurdu. Üst qatında xan otağı yerləşirdi və bu otağa daş pilləkən vasitəsilə qəsr həyətindən çıxılırdı. Şahbulaq qalası yalnız müdafiə tikilisi deyil, həm də müəyyən bir dövr ərzində yaşayış yeri kimi istifadə edilmişdir. Lakin sonradan əsasən gözətçi məntəqəsi funksiyasını daşımışdır.

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ müharibəsi zamanı Ağdamın işğalı ilə birlikdə Şahbulaq qalası da erməni qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. İşğal dövründə qala böyük zərər görmüş və erməniləşdirilmə cəhdlərinə məruz qalmışdır. Son dövrlərdə isə qala bərpa edilərək kilsə kimi istifadə edilməyə başlamışdır ki, bu da Azərbaycanın tarixi irsinə qarşı törədilən vandallıq aktlarından biri kimi qəbul olunur.

 

2020-ci ildə baş tutan İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Azərbaycan Ağdam da daxil olmaqla işğal altında olan torpaqlarını geri almışdır. Bununla birlikdə, Şahbulaq qalasının bərpası və qorunması məqsədilə müxtəlif işlərə başlanmışdır. Bu işlər çərçivəsində qalanın tarixi əhəmiyyəti bərpa olunmağa çalışılır və abidənin turizm potensialı dəyərləndirilir.

Şahbulaq qalası Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin ən mühüm tarixi və mədəni irslərindən biri hesab edilir. Qalanın turizm potensialı böyükdür və bu, onun həm yerli, həm də xarici turistlər üçün cəlbedici bir məkan olmasını təmin edir. Qalanın bərpası və qorunması istiqamətində aparılan işlər, onun turizm məkanına çevrilməsi baxımından mühüm addımların atılmasına səbəb olmuşdur. Qarabağ Regional Turizm İdarəsinin əməkdaşları qalanın turizm məhsulu kimi dəyərləndirilməsi üçün mütəmadi olaraq orada tədqiqatlar aparırlar.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində Türkiyənin “Genç Yürekler” jurnalının təqdim etdiyi 51 türk müəllif inin yazıları yer alır. Türkiyə türkcəsində yayılan əsərlərin əsas qayəsi budur: “Dildə, fikirdə, işdə birlik!”.

 

 

“Zorba, Kınalı Serçe ve Joker”

 

Alparslan Demirbilek

 

“Herkes kendi yolunu izler. İnsan bir ağaç gibidir. Neden kiraz vermiyor diye incir ağacını hiç azarladığın oldu mu?”

Kazancakis’ten alıntıladım, çok severim bu cümleyi ben. Alıntıyla yolcuğuma eşlik etmeye ne dersin? Belki ağacımız bir gün kiraz verir.

Aslında hepimizin bir manzarası var, bir derdi, bir sevdiği, bir sabrı, bir mucizesi; ama ne sahip olduklarımızı, ne de manzaramızı görebiliyoruz. Bir telaş, bir telaş... Kendi karanlığımıza gömüldüğümüz zaman ait olduklarımıza fırtına oluyor, gözümüze bir ışık geldi mi, fırtınadan kalanlarımıza sevgi baharları dağıtmaya çalışıyoruz. Gerçeklerden kaçmak da bir nevi çözümlerden kaçmak değil midir? Bir boşluk ve karanlık... Ne zaman kaybolduğumuz ve nerede olduğumuz bir kırılma anında yüzümüze tokat gibi inmez mi?

Ufacık şeylerden mutlu olanlardan ufacık şeyler esirgerken ufacık şeyleri hak etmeyen insanların önüne dünyayı serme çabası hayat. İşte burada incir ağacına yükleniyoruz kiraz vermediği için. Eğer incir ağacı kiraz verseydi, bu defa da niçin incir vermiyorsun diye azarlayacaktık. Ama öyle doyumsuzluklarımız var ki, incir ağacının bile kiraz vermesini sağladık. Bir ağaçtan çok meyve almayı başardık. İşte şimdi isteyen korksun. Kendisini iyileştirenler pek cesur ve güçlü olurlar.

Bir halk masalında göğsü kınalı serçe kuşu vardır, ufacık. Gök gürleyince yere yatar da, ayaklarını havaya kaldırırmış. “Neden böyle yapıyorsun?” diye sormuşlar. “Bu kadar mahlukat var yerde, olur da gök yıkılıverirse dayak olmak için ayaklarımı kaldırıyorum” demiş.

Dermiş demesine de, bir yandan da titrermiş gök gürlerken. “Korkumdan” dermiş, “kırk kantar yağım eriyor”. “Be!” demişler, “Senin kendin yoksun beş dirhem, nereden oluyor da kırk kantar yağın eriyor?” “Aaaa! Âlemin kendine göre dirhemi, kantarı var” demiş serçecik. “Siz ne anlarsınız kimin içinde ne var?” Çocukluğumda dinlemiştim bu masalı, işte kimi göğü tutar kimden habersiz, kimi de göğü başına yıkar herkesten haberli.

“Joker” kelimesinin birçok yerde farklı amaçlar için kullanıldığını duymuşsunuzdur. Bazıları jokeri bir insanı tanımlamak için kullanırlar. Joker insanlar, iki kişi arasında arabuluculuk yaparlar, ve ya şaklaban ya da şebek oğlanıdırlar. Joker kız hayatta karşımıza çıkan ve bize iyi geldiğini düşündüğümüz hatun kişidir ya da visa versa... İskambil kağıtlarındaki joker resimlerine dikkatle bakarsak kralın soytarısı olduğunu da görürüz. Ortamı güzelleştiren, sevinç ve neşeye boğan kişi anlamına da gelebiliyor. “Joker” filmini de izlemişsinizdir-acıya bağışıklığı olan bir kahraman... Hayatın iyi insanları nasıl birer psikopata çevirdiğini güzel-güzel anlatan kahraman. O filmde bütün saatler 11.11’dir mesela. Neden?

Joker küçük bir delidir, herkesten farklıdır o. Ne sinektir, ne karo, ne kupa, ne de maça... Sekiz ve ya dokuz, papaz ve ya bacak değildir. Her şeyin dışındadır, ötekilerle aynı yere ait değildir. Gerçi öbür kartlarla aynı pakette bulunur; ama orası onun kendi evi değildir aslında. Bu yüzden de çıkarılıp bir kenara konabilir, hiç arayanı-soranı olmadan. Her zaman ve her yerde deli şapkası ve şıngırdayan çıngıraklarıyla küçük bir deli çıkabilir ortaya ve gözlerimizin ta içine bakıp sorar: “Kimiz biz?”

“Neden incirlerim varken benden kiraz istiyorlar, canları ne çekerse o mu olmalıyım? Ya bir gün canları incir isterse?”

O ol! Neysen o...

“Zorba” Kazancakis'in mükemmel eseridir. İçinde çok lezzetli baharatlar barındıran çok güzel bir yemek düşünün. Her biri ağzınızda farklı bir tat bırakır. “Zorba” da sizde çok farklı duyguları aynı anda uyandırabilecek kadar başarılı bir eser. İçinde ne yok ki?! Aşk, dram, hüzün, sirtaki, özgürlük, farkındalık, ince espriler, tarih, insan doğasından kesitler...

Eğer bir roman karakteri olsaydım mutlaka Zorba olurdum. Bir masalın kahramanı olsaydım göğsü kınalı serçe... Ve bir film kahramanı olsaydım kesin Joker olurdum.

“Ben kötü biri değilim, sen iyi biri olmamı hak etmemişsindir.”

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

Aida Eyvazlı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

 

Şuşa Konqres Mərkəzində təşkil olunan və Türkiyənin dövlət rəsmilərinin, Silahlı Qüvvələrin təmsilçilərinin, diplomatik korpus nümayəndələrinin, Türkiyədə təhsil alan azərbaycanlı hərbçilərin, şəhid ailələrinin, qazilərin və yerli ictimaiyyətin iştirak etdiyi tədbirdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərimizin xatirəsibir dəqiqəlik sükutla yad edilib.

 

Hər iki ölkənin dövlət himninin ardından şəhidlərimizin ruhuna dualar oxunub.

Azərbaycan torpaqlarının azadlığı uğrunda həlak olmuş Şəhidləri Anma günündə Avrasiya Yazarlar Birliyi və Azərbaycanın Türkiyədəki Səfirliyinin dəstəyi ilə işıq üzü görmüş “Zafer kokan şiirler” kitabının da təqdimatı keçirildi. Zafer kokan şiirler” kitabının təqdimatında Azərbaycan Respublikasının Türkiyə Respublikasındakı Səfiri Rəşad Məmmədov və səfirliyin əməkdaşları,

Türkiyə-Azərbaycan Dostluq, Əməkdaşlıq və Həmrəylik Fondunun (TADİV) sədri Aygün Attar, Səfirlik nəzdindəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin əməkdaşları,  Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyinin rəsmisi Emrah Yücensi, şəhid mayor Aqşin İbadovun qardaşı, polkovnik-leytenant Məmmədhüseyn İbadov iştirak edirdilər.

Kitabın təqdimatında Azərbaycan Respublikasının Türkiyə Respublikasındakı səfiri Rəşad Məmmədov, kitabda şerləri yer alan II Qarabağ döyüşlərinin iştirakçıları Eyvaz Əyyub, Səbuhi Qurbanov da iştirak edirdilər.

 “Zafer Kokan şiirlər” kitabını çapa hazırlayan Aida Eyvazlı Göytürk qeyd edib ki, şəhid vətən qəhrəmanlarından qalan son yadigar olan şeirlər, vətən müharibəsi iştirakçılarının müharibə zamanı keçirdikləri hisslərin yer aldığı  kitabın ilk versiyası Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin  və “Söz” Ədəbi Birliyinin sədri Nigar Həsənzadənin dəstəyi ilə “İgidlərin” sözü layihəsində işıq üzü görüb. Türükiyədə Avrasiya Yazarlar Birliyinin sədri mərhum Yakub Öməroğlunun təklifi ilə kitab yenidən işlənərək, yeni əlavələrlə türkiyəli gənc tərcüməçi Atabəy Barış tərəfindən  türk dilinə uyğunlaşdırılıb. Yakub Öməroğlunun dünyadan köçməsinin 40-cı günündə həm də onun sevdiyi bir kitabın təqdimatının keçirilməsi də təsadüfi deyildi.

Şəhidlərimizdən qalan sözlər yadigardır. Mən inanıram ki, “Bengü” Yayımlar tərəfindən çap olunan “Zafer kokan şiirler” kitabı hər bir türkiyəli oxucu üçün maraqlı və məzmunlu olacaq. Bu şerlərdə qələbəyə inam, qardaş Türkiyə və Azərbaycan dövlətinin gücündən güc alan igidlərimizin Vətən, torpaq, zəfər duyğuları yer alıb.

Azərbaycanın Ankaradakı səfiri Rəşad Məmmədov şəhid olmuş Azərbaycan qəhrəmanlarının xatirəsinin yad edilməsində xidmətlərinə görə Aida Eyvazlı Göktürkə minnətdarlığını bildirib, qardaş Türkiyə ictimaiyyətinin Azərbaycan şəhidləri haqqında məlumatlandırılmasının vacibliyini vurğulayıb.

“İgidlər ölməz, Vətən bölünməz!”

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

 

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

MÜTALİƏ MƏDƏNİYYƏTİNİ NECƏ FORMALAŞDIRMALI?

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının təqdim etdiyi bu silsilə yazılar Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərkib hissəsi olaraq nəşr edilir.

Sizlər üçün çağdaş yazıçı və şairlərimizin ən yaxşı ədəbi nümunələrini seçərək təqdim edəcəyik.

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu@

 

POEZİYA

 

QULU AĞSƏS

 

ŞÜKÜR...

Bir yol yatağından qalxmayan bu çay
Qoluna döyməni nə vaxt yazdırıb?
Qış günü soyuqdan ölən ağacın
Yasına mart ayı yarpaq yazdırıb…

Başını yelləsən, külü közərir,
İşıq vermir, amma işıq söz verir.
Bircə eybi var ki, dünya gözəlin
Məni qucağına qonaq yazdırıb…

Şükür o göydəki ismin halına,
Şükür yağışına, şükür qarına.
Şükür – adımızı öz jurnalına
Əcəl adqoydudan qabaq yazdırıb…

 

SƏNSƏN HƏR YER...

 

Ömrümdən neçə gün qalıb,

                         neçə saat, İlahi?

Çoxdan Səndən nə zəng gəlir,

                         nə amanat, İlahi!

Kim kəsib Sən olan yerdə,

                         söylə, yolu-yolağı?

Gedim hansı cəhənnəmə,

                         hardan gəlir sorağın?..

Nə vaxt çaparam dördnala

                          mən də əcəl atında?

At altımdan uçub gedə,

                          mən də sənin altından.

Ha uçsam da, öz üstümə

                           uçar öz günahım da,

Səhvlərimi deyim, bəlkə,

                            çıxım söz günahımdan? –

...İki dünya gözəlinə

                            mehr  saldım – yadında?

Nə özgəyə verdim, nə də

                             özüm aldım – yadında?

Yolda qoydum gözlərini,

                              gözümü dağlayarsan,

Əllərinə qurban olum,

                               üstündə saxlayarsan.

Neçə kərə söz göndərdin,

                               ərindim, yazammadım,

Ürəyimdə ocaq çatdın,

                                naşükür qızınmadı.

Qadan-balan sızan yerə

                                 şərab süzdüm – bilirsən,

Sənin qurduğun dünyaya

                                 dodaq büzdüm – bilirsən.

Ruhumu da tərpətmədi

                                   min cür nazü-nemətin,

Yamanladım taleyimi –

                                    haqdan gələn qisməti...

...Mərhəmətin, neyləsəm də,

                                    günahımı aşmada,

Çoxdandı ki, içimdə bir

                                    yalvarış dolaşmada: –

Gedib tövbə eləməyə

                                    mənə yer ver, İlahi,

Elə yer ki, baxıb görüm

                                    Sənsən hər yer, İlahi!

Günahımı nəylə desən,

                                    razıyam, yuyum orda,

Əgər gücün çatsa, məni

                                    özündən doyur orda...

 

 

 

BAXDIM Kİ...

 

Ümidimi ütüləmişdim,

barmağımı cütləmişdim

subay vaxtı:

iki oğlum olasıdı,

birinin adı Tezol,

birinin adı Təkər.

Tezol –

zamandan iti,

Təkər –

maşından yekə.

... Qayğılar basdı başımdan,

özümü güclə atdım

zaman – maşından.

Baxdım ki,

aləm qarışıb,

ümidimin ütüsü cəhənnəm,

barmağımın cütü qırışıb!

Baxdım ki,

ömür yarıda...

...qızımın adın Su qoydum,

ciyərim yanırdı övlad sarıdan...

 

 

 

GÖRSƏN ÜŞÜYÜRSƏN...

Görsən ki qaranlıq çökür aləmə,
Görsən ki axşamdı… fikir eləmə.
Bir uçuq yuxudu gecənin boyu,
Nə qədər imkan var, rahatlan, uyu…

Qəflətən bir çağa salar hay-həşir
Səhər – körpəsidi doğan Günəşin.
Onu ovutmağa tələsər hamı,
Beləcə, salarlar yenə axşamı.

Təzədən qaramat basar dünyanı,
Hanı doğan Günəş? Körpəsi hanı?
… Görsən hər tərəfdən əlin üzülür,
Görsən üşüyürsən… yandır özünü…

ATAMIN YORĞUNLUĞU

 

Atam
bu dünyada
o dünyanın
cəhənnəm əzabını çəkib,
Qırx bir – qırx beşdə
faşistlərlə döyüşüb Kerçdə –
atəş kəsiləndə,
ya da siqaret fasiləsində
Gülablıda odun doğrayıb,
axura ot töküb...
Üzünü xatırlamıram deyə,
hərdən elə bilirəm,
məni öləndən sonra əkib...
Bir tikə çörəyin dərdindən
gecə yatmayıb,
gündüz yatmayıb,
tabutdan başqa heç yerdə
ayaqlarını oxxaynan uzatmayıb...
Şəkli də qalmayıb
darıxanda  köksümə sıxım,
bütün ömrü dincəlsəm də doymuram –
atamın yorğunluğu
mənim canımdan çıxır...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

 

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

MÜTALİƏ MƏDƏNİYYƏTİNİ NECƏ FORMALAŞDIRMALI?

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının təqdim etdiyi bu silsilə yazılar Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərkib hissəsi olaraq nəşr edilir.

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu@

 

28.

FASİLƏSİZ TƏHSİL ANLAYIŞI

 

Mütaliənin faydaları barədə danışırıqsa, mütləq fasiləsiz təhsil barədə də danışmalıyıq. Belə ki, özünüinkişaf proqramında əsas çəkiyə malik olan bu təmrin məhz mütaliənin hesabına formalaşır.

Heç bir ali təhsil müəssisəsi, məktəb proqramı insana təbiətin və cəmiyyətin inkişaf qanunları haqqında lazımi biliklər verə bilməz. Mövcud təhsil proqramları məhdud zaman çərçivəsi üçün hazırlanır. Odur ki, insan ömrü boyu fasiləsiz olaraq bilik almalı, bunun üçün isə şəxsi təhsilə - fasiləsiz şəxsi təhsilə müraciət etməlidir.

Beləliklə, şəxsiyyətin formalaşmasında şəxsi təhsil müəssisəsinin tərkib hissəsi olan fasiləsiz təhsilin əsas rol oynaması dünyada birtərəfli şəkildə etiraf olunur. 2000-ci ilin martında Lissabonda keçirilən Avropa Sammiti Avropa Birliyinin siyasətinin və təcrübəsinin müəyyən edilməsində dönüş anı oldu. Orada fasiləsiz təhsil haqqında Avropa Birliyi Memorandumu imzalandı.

Fasiləsiz təhsil, yəqin ki, bunu bilirsiniz, məhz kitabların hesabına formalaşır. Ən müxtəlif mövzularda, ən müxtəlif cildlərdə, ən müxtəlif müəlliflərin müxtəlif qiymətlərə milyonlarla kitabı var. Siz öz kitablarınızı seçib karyera pillələri ilə irəliləməkdə davam edin. Unutmayın, dayanmaq, kifayətlənmək olmaz. Dayanmaq inkişafdan qalmaq, tənəzzülə uğramaq deməkdir.

 

Növbəti: 29.Qara ststistika

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

 

Aygün Bayramlı, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Beyləqan təmsilçisi

 

 

27 sentyabr – Şəhidlərimizin növbəti Anım Günündə günündə ölkəmiz başdan-başa tədbirlərə büründü, o cümlədən də qədim Beyləqan torpağında bu münasibətlə diqqətçəkən bir tədbir keçirildi.

 

Mil-Muğan Regional Mədəniyyət İdarəsinin Beyləqan rayon nümayəndəliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbir “27 sentyabr qələbəmizin başlanğıcıdır” adlanırdı. Tədbirdə şəhid ailələrinin üzvləri, qazilər, mədəniyyət müəssisələrinin əməkdaşları və ictimaiyyət nümayəndələri iştirak edirdi. İlk öncə müəssisələrimizin əməkdaşları ümumrayon tədbirlərinə qoşularaq Şəhidlər xiyabanı ziyarət etdilər. Sonradan Heydər Əliyev mərkəzində davam etdirilən tədbir Dövlət Himninin səsləndirilməsi və qəhrəman şəhidlərimizin əziz xatirəsinin ehtiramla yad edilməsi ilə başladı. Anım mərasimində çıxış edən natiqlər Azərbaycan xalqının tarixən yaşadığı faciələrdən, xalqımızın başına gətirilən müsibətlərdən, ötən əsrin 90-cı illərində ölkəmizdə yaşanan siyasi xaos və torpaqlarımızın işğal olunmasından, “Dünyadakı bəzi güc mərkəzləri və ermənipərəst dövlətlərin otuz ildən artıq müddətdə Qarabağ münaqişəsinin həllinə mane olmasından, Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin siyasi iradəsi və qətiyyəti, xalqımızın birliyi və Müzəffər Ordumuzun əsgər və zabitlərinin misilsiz qəhrəmanlığı sayəsində Qarabağın işğaldan azad olunmasından, ötən ilin sentyabrın 19-da başlayan və 20-də başa çatan 23 saatlıq antiterror tədbirləri ilə rəşadətli Ordumuz qarşısına qoyulmuş bütün vəzifələri yüksək peşəkarlıqla yerinə yetirməsi və bununla da, ölkəmizin ərazi bütövlüyü və suverenliyinin tam bərpa olunmasından ətraflı bəhs etdilər.

Qeyd olundu ki, Şanlı Zəfərimiz sayəsində bu gün Azərbaycanın Dövlət Bayrağı suverenliyimizin bərqərar olduğu bütün ərazilərimizdə əzəmətlə dalğalanır və suverenliyimiz əbədi olacaqdır.

Qiraət ustalarının ifasında qələbəmizi və dövlətçiliyimizi tərənnüm edən şeirlərin səsləndirilməsi və anım gününə həsr olunmuş videoçarxın nümayiş olunması ilə tədbir başa çatdı.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)