“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış şair, publisist, siyasi şərhçi Əkbər Qoşalının növbəti siyasi təhlilini təqdim edir. 

 Azərbaycan Quzey Kıprıs Türk Cümhuriyyətini (QKTC) tanımaq yolunda irəliləyir – Prezident İlham Əliyev ada türk dövlətinin Prezidenti Ersin Tatarı Türk Dövlət Başçılarının qeyri-formal Zirvə Görüşü üçün Şuşaya dəvət edib. 

Bugünlərdə isə QKTC Cümhuriyyət Məclisinin başqanı Zorlu Törəni digər türk parlament başqanları ilə birgə qəbul etdi, ürək sözlərini bölüşdü... QKTC-nin də Türk Dövlətləri Təşkilatının tamhüquqlu üzvünə çevriləcəyinə əminliyini bildirən Azərbaycan Prezidenti dedi: “Azərbaycan bu gün buna ikiəlli səs verir və bu, birliyimizin nə qədər səmimi olmasını bir daha göstərəcək”!

Azərbaycanın Türk dünyasının bütövlüyü üçün necə çalışdığını, hansı örnəklər yaratdığını görməmək sadəcə mümkün deyil. Özəlliklə, İlham Əliyevin bu il fevralın 14-də Milli Məclisdə Andiçmə törənindəki unudulmaz nitqi, “Bizim ailəmiz Türk dünyasıdır” deməsi Azərbaycanın, həmçinin Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) gələcək yol xəritəsini göstərmiş oldu.

Azərbaycan Prezidenti  qardaş ölkə başçıları ilə ikitərəfli, üçtərəfli görüşlərdə, TDT-nin ötən illərdəki Zirvə görüşlərində, digər beynəlxalq platformalarda türk birliyi ilə bağlı unudulması mümkünsüz ismarıclar verib. İlham Əliyev bu ilki Prezident seçkilərindən sonrakı ilk dövlət səfəri ilə Türkiyədə olarkən də ortaq evimizə, ailəmizə, ocağımıza vurğu etdi. Prezidentin TÜRKPA üzvü olan qardaş ölkələrin parlament başçıları ilə görüşdə (özü də məhz QKTC Cümhuriyyət Məclisi başqanının çıxışına cavab olaraq) dediyi sözlərə diqqət edək: “Türk Dövlətləri Təşkilatının tarixçəsinə baxsaq görərik ki, bu, böyük yol keçmiş bir təşkilatdır. ...Mən 20 ildir ki, ölkə Prezidenti kimi bu prosesdə fəal iştirak edirəm. Bu 20 il ərzində mən bizim təşkilatımızın müxtəlif mərhələlərini nəinki görmüşəm, bunu yaşamışam. Müxtəlif dövrlər var idi. Vaxt var idi ki, Zirvə görüşləri bir neçə il keçirilmirdi. Vaxt var idi müxtəlif səbəblərə görə ölkələrin bəziləri bu quruma o qədər də böyük maraq göstərmirdi. Ancaq mən bildirməliyəm, bunu indi hər kəs bilir, Azərbaycan olaraq bütün bu 20 il və ondan əvvəl rəhmətlik atamın dövründə Azərbaycan bu qurumun möhkəmləndirilməsi, birləşməsi və təşkilata çevrilməsi işində çox fəal idi. Təsadüfi deyil ki, bugünkü Türk Dövlətləri Təşkilatının təşkilata çevrilməsi prosesi də Naxçıvanda başladı.

...Bu təşkilatın gələcək fəaliyyəti üçün birinci təşəbbüsü yenə də Azərbaycan göstərdi. Biz bu yaxınlarda bəyan etmişdik ki, Türk Dövlətləri Təşkilatının fəaliyyətini gücləndirmək üçün mövcud büdcə yetərli deyil və Azərbaycan birtərəfli qaydada 2 milyon Amerika dolları əlavə töhfə, yəni ianə verib. ...Biz bu təşkilatı gücləndirməliyik”.

Türk dünyası öz yerində, bir xarakterli dövlət olaraq, dünyanın harasında olursa olsun bütün pozitivlərə, neqativlərə  dürüst dəyərləndirməmiz, yanaşmamız vardır.   

Azərbaycan Qəzza zolağında, Fələstində yaşananlar barədə də prinsipial mövqeyə sahibdir. Prezident İlham Əliyev bu prinsipial mövqeni iyunun 8-də Qahirədən bir daha bütün dünyaya duyurdu: “Azərbaycanın mövqeyi birmənalıdır - müstəqil Fələstin Dövləti qurulmalıdır, Şərqi Qüds onun paytaxtı olmalıdır.

Qəzzada yaşanan faciə tezliklə dayandırılmalıdır, müharibə dayandırılmalıdır və bütün məsələlər danışıqlar yolu ilə həll olunmalıdır. Mən Prezident Əs-Sisiyə bildirdim ki, biz Misirin bu istiqamətlərdəki səylərini dəstəkləyirik və Misir tərəfindən irəli sürülmüş təşəbbüslər diqqətə alınmalıdır”. Hələ ötən il iyulun 5-də Fələstin Dövlətinin Xarici işlər naziri Riad Əl-Maliki Azərbaycan Prezidentinin qəbulunda olarkən, o, Fələstində diplomatik nümayəndəlik açdığına görə Azər­baycana təşəkkürünü bildirmişdi.

Fələstinin Xarici işlər naziri Azərbaycanın Fələstinə göstərdiyi daimi humanitar yardımın və dəstəyin Fələstin xalqı tərəfindən yüksək qiymətləndirildiyini vurğulamışdı.

Yəni, Azərbaycan dövlətinin siyasətinin davamlılığı və (necə deyərlər) sabitqədəmliyi, özünəxas duruşu, xarakteri var və beynəlxalq aləm bunu hər kritik məqamda aydın şəkildə görür.

Yaxud Fransanın hələ də davam edən neokolonializm siyasətinə münasibət olsun – qarşı durmağa cəsarətimiz, söz deməyə üzümüz var və sözümüz sözdür!

   Son iki il içində Ukrayna beynəlxalq ictimaiyyətin gündəliyində ən ön yerdədir. Azərbaycan Ukraynanın ərazi bütövlüyünü tanıyır və bu ölkəyə humanitar yardımlarını davam etdirir.

Azərbaycan GUAM ortağımız olan digər dost ölkədə - Gürcüstanda keçirilmiş saxta “parlament seçkilər”ini tanımadı: “Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi Gürcüstanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini bir daha təsdiqləyir və 9 iyun 2024-cü il tarixində Gürcüstanın Tsxinvali bölgəsində keçirilmiş qondarma “parlament seçkiləri”ni, həmçinin onların nəticələrini tanımır”.

Bəli, Azərbaycan Ermənistanın (və havadarlarının) 30 illik işğalına son qoyub, suverenliyini bərpa edib. – Biz “sağ əlimiz başınıza” deyə Gürcüstan, Ukrayna və Moldavanın da öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsinə tərəfdarıq.

Azərbaycan elə bir güclü gerçəklik yaradıb ki, Qazaxın uzun illər Ermənistanın işğalında olan 4 kəndi silaha əl atmadan azad olundu. O kəndlərdə qanunsuz məskunlaşdırılmış erməniləri oradan çıxarmağa Paşinyan şəxsən özü getmişdi. Artıq neçə həftədir, Bağanis-Ayrım, Qızılhacılı, Aşağı Əskipara və Xeyrimli kəndlərində də öz bayrağımız dalğalanır!

Əlbəttə, Zəngəzur dəhlizi də açılacaq!

Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin “Vətəndaş! Nə gözəl səslənir bu söz” misrası yadıma düşür; mən indi, bu yazının mövzusu gərəyi, o cümləni cəsarətə aid etmək istərdim: “Cəsarət! Nə gözəl səslənir bu söz”!

Antik dönəmdə cəsarət dörd əsas məziyyətdən (mötədillik, müdriklik və ədalət) biri hesab olunurdu. Filosoflar onu sakit cəsurluq, çətinlikdə və təhlükədə də uslu davranmaq kimi qəbul edir. – Cəsarətli olmaq fəlsəfədə ruhən möhkəmlik və mətinlik, ağıllılıq, “ümumiyyətlə kişidən gözlənilən keyfiyyətlər toplusu” olaraq yorumlanır.

Cəsarətin cəsarətə bənzər digər kateqorilərdən ən önəmli fərqi onun qorxmazlığın məhz şüurlu formasını – yaxşılıqlar adına təhlükənin üstünə getməyi, bu sahədə anlamlı davranışı ifadə etməsidir. Aristotel “cəsarət döyüşdə özünü aparmağın yeganə layiqli yoludur” deyib. Cəsarətlilik ərənlikdir; cəsarət fəzilətdir. Şübhə yoxdur ki, bu fəzilət indi – elanolunmamış III Dünya müharibəsinin getdiyi bir vaxtda özəlliklə önəm daşıyır!

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə UŞAQ ƏDƏBİYYATINI TANIDAQ layihəsində Britaniya və Amerika uşaq şeirindən seçmələr təqdim edilir.  Şeirləri ingilis dilindən tərcümə edən Şahin Xəlillidir.

Bu gün tanış olacağınız şeir Şel Silverştaynaaiddir. O, Amerika şairidir.

Şel Silverştayn

(1930-1999)

ABŞ

Sehrli pozan

Sənə nədən danışım –

Çətin bu qız inana.

Karandaşın başında

Pozana bax, pozana.

Qız dönüb mənə dedi:

– Sən ağılsız moosan, moo!

Yalançının birisən!

Dediyimə, ay oğlan,

İnanmaq istəmirsən.

Nə bilmisən sən məni?!

Sildim mən də pozanla

Tez bu qızın şəklini!

Tənbəl Ceyn

Sən bu

Tənbəl

Ceynə bax,

İstəyir o,

Su içə

Hə,

Beləcə

Gözləyir,

Deyir –

Bəlkə,

Yağış,

Yağar

İndicə.

Görən məni

söyləyir...

Görən məni söyləyir –

Burnun lap atanındır,

Gözlərin babanındır,

Saçların ananındır.

Qaldı bircə öz belim –

O, mənim olanımdır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində söz ədəbi tənqidindir, Təranə Dəmir Əli bəy Azəri yaradıcılığına nəzər yetirir.

Söz müqəddəsdi. Ona   məhəbbətlə yanaşmağı  sözə öz möhürünü vuranlardan – onların çeşid-çeşid  söz və fikir xəzinlərindən  öyrənmişik.  Öyrənmişik ki, sözə əliboş, ürəksiz toxunmaq olmaz. Toxundunsa, səndən qaçacaq. Yazarlar (əsl yazarlar)  heç vaxt qələmi əlinə  könülsüz almaz. Əks halda qələm də, vərəq da yiyəsindən küsər. Əsl söz də hər deyəndə qonmaz ruhuna. Axı yazarların  ilham pəriləri də özləri kimi bir az dəli, bir az küsəyən, bir az nadinc, bir azca da tənbəl olur. Amma gəldisə də,  getmək bilmir. Yapışır yaxandan. Məcbur edir ki, onun dediyini eşidəsən. Onun kimi görəsən, onun kimi düşünəsən. Məqsədinə çatanacan sənə dinclik, rahatlıq vermir. Ona görə də   ruhu göylərdə uçan yazarlar sözdən   möhkəm tutur. Söz ona, o da sözə arxa durur.

Bəzən gözümdə yazarları Tanrıya, yazıb-yaratdıqlarınısa adama bənzədirəm. Axı yazarlar da Tanrı kimi  yoxdan var edəndi. Onlar da yaradırlar. Yaratdıqlarına nəfəs, can verirlər.  sözün üstündə  əsirlər, soyuqdan, küləkdən, yağışdan qoruyurlar. Elə  Tanrı kimi...

Qələminə söykənən, həyatın  sərt üzünə sözüylə duran,  düşüncələrinə  sahib çıxan yazarlarımızı  (yaradanlarımızı)  bu baxımdan ən ali kürsüyə, Tanrılıq kürsüsünə qaldırıb qoymaqda yanılmıram, məncə.

Yazılan hər şey yazarın övladıdı. Pisiylə, yaxşısıyla onundu. Yaxşı bilirlər ki, yaratdıqlarına  sahib çıxmasalar,  itib-batarlar ortalıqda. Sonra  zərrəsi də ələ gəlməz.

...Sözdən söz tutduq bir az. 

İndi isə    vətənin keşiyində durduğu qədər də  sözün keşiyində duran qələm dostumuz Əli bəy Azərinin yaradıcılığına keçid etmək istəyirəm . 

Əli Azəri hələ kiçik yaşlarından sözə  könül verənlərdəndi. Lap  uşaqlıqdan  Azərbaycanın müxtəlif mətbu orqanlarında  məqalə və yazıları ilə  oxucuların  mərkəzində olub. Meyli jurnalustikaya  olsa da, tale onu tamam başqa səmtə yönəldib. Ömrünü hərbiyə bağlayıb. Sözünü hərb meydanında dediyi vaxtlarda da qələmini yerə qoymayıb amma.

Bir-birindən məzmunlu nəsr əsərləri yazıb. Onun  "Yurd nisgili" ,"Şah bərəsi", "Generalın yefreytor vəkili" , " Məhəbbət  piyaləsində zəhər" və s. kimi irihəcmli əsərləri, həmçinin çoxsaylı  hekayə  və publisistik  yazıları oxuculara yaxşı tanışdı. Dəfələrlə yaradıcılığı  mükafatlandırılıb  və müxtəlif müsabiqələrdə qalib olub. Əsərləri  müxtəlif dillərə tərcümə edilib. Həm də iyirmidən çox əsərin redaktorudu.  Sevdiyimiz "Xəzan" jurnalının yaradıcısı və təsisçisidi. AYB-nin ən şıltaq üzvüdü həm də.

Bir sözlə,  qələm əhlinə, geniş oxucu auditoriyasına yaxşı tanış olan bir imzadı Əli bəy Azəri. 

Sözünə söykənən, həqiqətin əlindən tutub işığa çıxaran, doğruları  həyat amalına çevirən  yazıçı  üsyankar olduğu qədər də mülayim və səmimidi. Mübaliğəni sevmir və mümkün olduğu qədər də  tərifdən qaçır (Heç mən də yazarı tərifləməyi sevmirəm. Ayağı yer tutar deyib ayaqyeri qoyuram bir az). 

Vaxtım  olduqca  Əli bəyin yaradıcılığına da nəzər salıram. Ümumiyyətlə,  ruhumu tərpədən yazılara biganə qalmıram. Əli bəyin qəhrəmanlarını çox vaxt elə özünə bənzədirəm. Obrazlarında çox vaxt  elə müəllifin özünü görürəm. Oxuduqca  adama elə gəlir ki, yazıçı özünü, yaşadıqlarını yazır. Təsvir etdiyi səhnələr canlıdı. Pafosdan və dəbdəbədən uzaq yazır, əsasən. Bəzəksiz-düzəksiz. Ümumiyyətlə, Əli bəy sadəliyi sevən yaradıcıdı. Mümkün olduğu qədər reallığı əks etdirməyə çalışır. Fikirlərini sözlə boyamır. Konkretlikdən və həqiqətlərdən  yapışan yazardı. Bəlkə, bu xüsusiyyətidi onu oxucuya yaxınlaşdıran, sevdirən. Azəri hər yazısında özüdü. Sözünü uzaqdan tanıyırsan. Öz yolunu, dəst-xəttini tanıtmağı yaxşı  bacarır.  Zənnimcə, bu da bir uğurdu. Heç kimə bənzəməmək, özü olmağa çalışmaq hər yazara nəsib olan xüsusiyyət deyil. Ümumiyyətlə, Əli bəy Azəri maraqlı insandı. Bir az da sirli.

...Bu yaxınlarda, elə tez-tez bizi sözünün ətrafına yığan,  işığına çağıran    yazıçı  yenicə tamamladığı  povestini – "Erməni Borisov"u elektron ünvanıma  göndərdi. Oxumaq, müzakirə etmək, fikir bildirməkçün (Tənqiddən də qaçan deyil). Düşüncəsinə, istedadına, qələminə bələd olduğumçün  bildim ki, bu  əsər  də maraqlı  alınıb. Yubanmadan  oxumağa başladım (Həm də  bu boyda  işin, gücün içində). Elə ilk səhifəsindən  yanılmadığımı anladım... Əsəri oxuduqca özümü hadisələrin içində hiss etdim. Düşdüm  ötən əsrin burulğanlarına, girdabına. Çıxa bilmədim. Oxuduqca əsər məni özünə çəkdi… Hadisələrin bir-birilə  zəncirvari bağlılığı   məndə xüsusi maraq oyatdı həm  də. Axı başdan-başa yaşadıqlarımızı, əzablarımızı qələmə almışdı. Bu gündən dünənə  qayıtdım  səhifə-səhifə. Döndüm 80-ci illərə. Ya bəlkə, ondan da əvvələ. Əzablarımıza, qorxularımıza, iztirablarımıza, yaşamaq istəyib yaşaya  bilmədiklərimizə səyahət etdim… Gəncliyimiz, buxovlanan arzularımız, çiliklənmiş ümidlərimiz – hamısı  təzədən varaqlandı gözümün önündə. Fikirləşdim ki, gör  nə boyda çətinlikdən keçib gəlmişik. Həm də zamanı qurban verə-verə, daşdan, kəsəkdən keçə-keçə  aşmışıq bu boyda dağı. Bu günümüzə şükür edə-edə fikirləşdim  həm də. Əsərin qəhrəmanı Toğrulla elə ilk tanışlığımızdan saflığı, döyüşkənliyi, məğrurluğu, sadəliyi ilə Əli bəyi xatırladım. Mənə elə gəldi ki, bütün hadisələr elə yazıçının ətrafında cərəyan edir. Bir tərəfdə təmiz, saf qəlbli  Azərbaycan xalqı, bir tərəfdə kreslo hərisi məmurlar, bir tərəfdə yenidənqurma və demokratiya adı altında gedən qorxunc  ictimai-siyasi proseslər, hərc-mərclik, saxtakarlıq, xaos, bir tərəfdə ömür boyu bu xalqın çörəyini yeyib özünə qənim  kəsilən  erməni şovinizmi. Bəlli yaşımız olduğu üçün bu  hadisələrin canlı şahidləri kimi təkrar yaşadım o illəri. Bir az da ağrıyla, bir az da müdrikcəsinə. Başımıza gələn bəlaların arxasında dayanan qüvvələrə söyə-söyə həm də. Əsərdəki hadisələr yerini dəyişdikcə yeni nüanslarla rastlaşdım. Yazıçı məni Bakıdan tutmuş, Yerevanacan müxtəlif hadisələrlə üz-üzə qoydu. Əsərin adı da maraqlıdı."Erməni Borisov". "Arxalı köpək qurd basar" misalı yadıma düşdü.

Əsəri  oxuduqca  təpədən-dırnağacan milliyyətçi olan  erməni xalqının (xalq demək olarsa) məqsədlərinə çatmaqçün hansı oyunlardan çıxmasının bir daha şahidi olursan. Özü də Əli bəyin öz üslubunda.  Əsərdə hadisələr  elə ustalıqla  və sadə dillə təsvir olunub ki, elə bilirsən heç aradan 30 ildən çox zaman keçməyib. Bizim vəzifə hərislərimizin böyük rus sevgisi, bu "sevgi"dən doğan xəyanətlər, xəyanətlərdən yaranan faciələr bir-bir adamın  gözünün önündə canlanır. Qurdla quzunun bir yerdə otladığı zamanlar  olsa da, üzdə "sakitçilik"  hökm sürsə də, daxildə gedən çəkişmələr, hərc-mərclik, qonşuların bizə erməni münasibəti əsərdə  açıq-aydın hiss olunur. Elə bil ki nəyəsə hazırlıq gedir. Toğrul suallar girdabında batır. Qonşularımızın  düşmən mövqeyi,  şimaldan əsən soyuq küləklərin ölkəmizə təsiri və qaraguruhçuların  yalançı hay-küyü Toğrulda mübarizə əzmi yaratsa da, təkdi.   Həyat yoldaşı belə onun yanında deyil. Hər vəchlə  Toğrulu  öz   yolundan  uzaqlaşdırmağa çalışır: "Bunlar sənin nəyinə lazımdı, ay Toğrul? Demokratiya aşını bişirən özü bilər necə yedirər. Sən axı kimsən? Adi bir kinematoqrafçı". Bütün bunlara baxmayaraq,  Toğrulu inadından döndərə bilmir. Əslində qadın da hər şeyi anlayır, amma mübarizənin  sonunun da nə ilə nəticələnəcəyini yaxşı bildiyi üçün susmağı seçir. Bir tərəfdən o da haqlıdı.   Bütün bunlara  baxmayaraq Toğrulu   sonda meydandan uzaqlaşdırırlar. Elə sapı özümüzdən olan baltalar. Amma  adama elə gəlir ki, Toğrulun  mübarizəsi də kortəbiidi, pərakəndədi. Yetərincə  üsyankar deyil. Ona görə də tez  uduzur. Bu isə  oxucunu məyus edir. Axı oxucuyçün   əsərin qəhrəmanı axıracan qəhrəman qalmalıdı. Bu isə yetərincə  çətindi. Ən ideal  qəhrəmanın da bir  zəif cəhəti olur. Toğrulun da zəif cəhəti yolu axiracan gedə bilməməsidi. Amma mənə elə gəlir ki, bu məğlubiyyətin özü də bir qalibiyyətdi.  Qarşıda Toğrulu bütöv qələbə gözləyir. Fikrimcə, əsər natamamdı. Yazıçı  onu bu günəcən gətirməlidi. Oxucunu intizarda qoymaq olmaz. Toğrulun sonrakı taleyi müəmmalı qalır. Məncə, onu mübarizə meydanından uzaqlaşdırmaq növbəti mübarizənin başlanması deməkdi. Axı hər şeyə üsyan edən adam belə asanlıqla məğlub ola bilməz. Əsərin qəhrəmanının mütərəqqi ideyaları bu günəcən gəlib çıxmalıdı. 80-ci ildən üzü bəri hadisələri təsvir edə-edə, başımıza gələnləri  yazıçı təxəyyülünün  süzgəcindən keçirə-keçirə həm də. Zənnimcə, povesti böyüdüb  irihəcmli roman səviyyəsinə çatdırmaq  lazımdı. Bu mənim fikrimdi, əlbəttə. Bütün bunlara çatmaqçün  Əli bəyin yetərincə potensialı və sözü var. Onsuz da  son söz  yazarındı. Mənə  isə  yazıçıya bolluca oxucu sevgisi arzulamaq qalır. Uğura gedən yol məhz sevgidən başlayır. Bu sevgini qazanmaqsa elə də  asan deyil. İnanıram ki, hər şeyə rəğmən, bu əsər də seviləcək. Bütün əyər-əksiyi ilə  "Erməni Borisov" da bir uğurdu. Sonrasını zamanın ixtiyarına buraxaq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.06.2024)

Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə 10-14 iyun tarixlərində Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri keçirilir. 

İyunun 11-də Özbəkistan Yazıçılar İttifaqında "Məhəmməd Füzuli və Əlişir Nəvai: ortaq ədəbi-mənəvi dəyərlərimiz" adlı konfrans təşkil olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, tədbirdə həmçinin böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Məhəmməd Füzulinin (1494-1556) anadan olmasının 530 illik yubileyi münasibətilə söz ustadının əsərlərinin özbək dilində iki cilddə külliyyatının təqdimatı keçirilib. İkicildlik Daşkənddə fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi əsasında işıq üzü görüb.

Konfransda Azərbaycanın mədəniyyət naziri Adil Kərimli, Özbəkistanın mədəniyyət naziri Ozodbek Nazarbekov, Özbəkistan Yazıçılar İttifaqının sədri Xalq şairi Siracəddin Səid və iki ölkənin tanınmış ədəbiyyat və mədəniyyət xadimləri iştirak ediblər. Özbəkistan Yazıçılar İttifaqının sədri Siracəddin Səid ölkəsində keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin eyni zamanda ədəbi əlaqələrin inkişafına böyük töhfə olduğunu deyib. Bildirilib ki, böyük Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin yaradıcılığından bəhrələnən Əlişir Nəvai ümumtürk ədəbi fikrinin inkişafına təsir göstərib, xalqlarımız arasında ədəbi-mədəni körpü rolunu oynayıb. S.Səid 100 cildlik "Türk ədəbiyyatının inciləri" antologiyasının ərsəyə gəlməsinə görə Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevə minnətdarlığını bildirib.

Özbəkistanın mədəniyyət naziri Ozodbek Nazarbekov çıxış edərək Azərbaycan nümayəndə heyətini salamlayıb. Azərbaycan ilə Özbəkistan arasında ədəbi-mədəni əlaqələrin inkişafından məmnunluğunu bildirən nazir deyib ki, hər həftə ya Özbəkistanda, ya da Azərbaycanda iki qardaş xalqın ədəbiyyatı, mədəniyyəti və elmi ilə bağlı müxtəlif tədbirlər keçirilir. Hər bir tədbir xalqlarımızı daha da yaxınlaşdırır. O, ötən il Bakıda Özbəkistan Mədəniyyəti Günlərinin yüksək səviyyədə keçirildiyini deyib, Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin də uğurla gerçəkləşəcəyini bildirib.

Azərbaycanın mədəniyyət naziri Adil Kərimli çıxışında konfrans iştirakçılarını salamlayaraq bildirib ki, mədəniyyət günləri tədbirlərinin ədəbiyyata dair konfransla başlanması təsadüfi deyil. Çünki Azərbaycan və Özbəkistan arasında mədəni münasibətlərin əsasında həm də Orta əsərlərdən üzü bəri davam edən ədəbi əlaqələr dayanır. İki ölkə arasında mədəni əlaqələrin inkişafında dövlət başçılarımızın dostluğunun və qarşılıqlı etimada əsaslanan uğurlu siyasətinin mühüm rol oynadığını deyən nazir bu sahədə siyasətin davamlı olacağına əminliyini bildirib. Qeyd olunub ki, Daşkənddə fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi də ölkələrimiz arasında ədəbi-mədəni əlaqələrin inkişafında mühüm rol oynayır. Məhəmməd Füzulinin külliyyatının özbək dilində nəşrini yüksək qiymətləndirən Adil Kərimli ikicildliyin dahi şairin Özbəkistanda daha yaxından tanınmasına vəsilə olacağını deyib. Nazir 2021-ci ildə Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşada Azərbaycan və Özbəkistan gənc yazarlarının iştirakı ilə "Məclisi-fəramuşan" ədəbi məclisinin bir uzun illərdən sonra bərpa olunmasını ölkələrimizin ədəbi əlaqələrinə yeni mühüm töhfə kimi qiymətləndirib.

Daha sonra konfransda ədəbiyyatşünas, professor Nurboy Cabbarov, Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı akademik Nizami Cəfərov, şair, tərcüməçi Mirzo Kenjabek, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi Səlim Babullaoğlu və AMEA-nın akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru Ruhəngiz Cümşüdlünün məruzələri dinlənilib.

Qeyd edilib ki, Əlişir Nəvai və Məhəmməd Füzuli təkcə iki xalqın deyil, ümumtürk ədəbi-mədəni fikrinin inkişafında da müstəsna rol oynayıblar.

Sonra məruzələr ətrafında çıxışlar olub. Sonda Azərbaycan incəsənət ustalarının iştirakı ilə ədəbi-musiqili kompozisiya təqdim edilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının media dəstəyi ilə Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun  Bakı Şəhəri Üzrə Təhsil İdarəsi ilə birgə “Bir direktor, bir şagird” adlı layihəsinin məqsədi nümunəvi məktəblərimizi, istedadlı şagirdlərimizi üzə çıxarmaq, onların ədəbiyyata olan marağına diqqət yönəltməkdir. Hazırda təqdimatda 189-190 nömrəli tam orta məktəbdir. 

 Layihəni təqdim edir: Ülviyyə Əbülfəzqızı

DİREKTOR:

Mən, Fayaz Hüseynov 1967-ci ilin iyun ayının 3-də Bakı şəhərində anadan olmuşam.

1974-84-cü illərdə 70 nömrəli məktəb liseydə oxumuşam. Ordu sıralarında xidmət etdikdən sonra 1988-ci ildə BDU-nun tarix fakültəsinə qəbul oldum və 1994-cü ildə buradan məzun oldum. Pedoqoji fəaliyyətimə 2000-ci ildən təhsil aldığım 70 nömrəli məktəbdə başlamışam. Tez bir zamanda 2003-cü ildə təşkilatçı təyin olundum. 2006-cı ildən Beynəlxalq qiymətləndirilmədə ( PİŞA ) fəal iştirak etmişəm və Azərbaycanda keçirilən Beynəlxalq qiymətləndirmənin fəal üzvlərindən olmuşam. 

2009-cu ildə keçirilən əhalinin siyahıyaalınmasında məntəqə sədri olmuşam. 2015 -ci ildə direktorların işə qəbulu müsabiqəsində uğurla iştirak etmişəm və kursu müvəffəqiyyətlə başa vurmuşam: belə ki, keçirilən imtahanlarda yüksək nəticə topladım və Müsahibə mərhələsindən uğurla keçərək kursu bitirdiyim ildə - 2016-cı ildə 60 N li tam orta məktəbə direktor vəzifəsinə təyin olundum. Qarşıma bir məqsəd qoymuşdum-  Öz işini sevərək icra edən bir kollektivi olan, demokratik əsaslarla idarə olunan məktəb yaratmaq. Burada İdarə etdiyim  5 il ərzində məktəbimiz bir çox uğura imza atdı. Fənn müsabiqəsində qələbə, sabahın alimləri layihəsində 4 şagirdimin uğuru, şahmat üzrə II-IV siniflər arasında keçirilən respublika çempionatında 1-ci yer (6 şagirdimin əzmi nəticəsində Respublika çempionu olduq), Heydər Əliyev Təqdimatında 2-ci yer, qrant layihələrdə qalibiyyətlər və s. Bu illər ərzində  2 müəllim əməkdar müəllim adına, 2 müəllim qabaqcıl təhsil işçisi adına layiq görüldü, 2 müəllim isə fəxri fərman aldı. 6 şagirdim bu 5 il ərzində məktəbi xüsusi naliyyətlərlə bitirərək 3 qızıl və 3 gümüş nişanla təltif olundu. Məktəb E twinning, OCEP beyxəlxalq layihələrinə qoşuldu. Özüm də layihələrdə uğurla iştirak edərək keçirilən pedaqoji mühazirələrdə final mərhələsinə vəsiqə qazandım və Tərifnamə ilə təltif olundum. 

ADA-da keçirilən Data əsaslı idarəetmə kursunu müvəffəqiyyətlə bitirdim. BŞTİ-nin bir çox layihələrinin qalibi oldum( Fibonaççi intellektual yarışları), İcra Hakimiyyəti tərəfindən iki dəfə fəxri fərmanla təltif olunmuşam. Fransanın Strasburq şəhərində keçirilən Beynəlxalq “demokratik məktəb”konfransında Azərbaycanın nümayəndə heyətinin tərkibində iştirak etmişəm. 2016-2021 -ci ildə 60 nömrəli məktəbdə fəaliyyətim çox produktiv oldu. Daha sonra 2 N THL-yə direktor vəzifəsinə təyin oldum. Düzdür, burada çox az müddət çalışdım, 1 ildən biraz artıq, amma burada da naliyyətlərim az olmadı. Beynəlxalq Olimpiadalarda qələbələr, RFO-da 2 qələbə, RFM-də qızıl medal qazandıq.  Məktəbdə Steam və Rəqəmsal layihələri tətbiq olunmağa başladı. 1 müəllim tərəqqi nişanı ilə, 1 müəllim isə fəxri fərmanla təltif olundu. 2022-ci ildə 189-190 nömrəli tam orta məktəbdə direktor vəzifəsinə təyin olundum. Çox gözəl tədris mühiti var burada. Bu məktəbin özünəməxsus xüsusiyyəti tanınmış şəxslərin, məşhurların buradan məzun olmasıdır. Çox qısa müddətdə burada da artıq naliyyət və uğurumuz var. İlk olaraq məqsədə doğru inamla çalışaraq gedən kollektivimiz var. Heydər Əliyev -100 təqdimatında Respublika üzrə II yerin qalibiyik. Həmçinin 1 şagirdim bu il Riyaziyyat fənni üzrə RFO qalibi olmuşdur. Məktəb qrant layihənin qalibidir. Bir müəllimim Yaradıcı müəllim müsabiqəsinin qalibi oldu. SAF- da  ( Steam Azərbaycan Festivalı) uğurla çıxış edərək müxtəlif nominasiyalarda I, Il, III yerləri qazanmışıq. Gələcəkdə daha çox uğura bu kollektivlə imza atacağımdan əminəm. Yüksək keyfiyyətli bacarıqlarını sevərək icra edən müəllimlərlə çalışmaq, işini sevərək həyata keçirən insanlarla bir arada olmaq çox xoşdur. Uşaqları çox sevirəm. Məktəbimi, kollektivimi və işimi çox sevirəm.

ŞAGİRD

Mən, Raul Əziz oğlu Səfərəliyev 2009-cu ildə Bakı şəhərində anadan olmuşam. 2015-ci ildə Səbail rayon 189-190 nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinfinə qəbul olmuşam. Hal-hazırda təhsilimi məktəbin 9-cu sinfində davam etdirirəm.

İdman sahəsində Karate növü üzrə Liqa-A seriyalı yarışlara qatılaraq 69 ölkə arasında 3-cü yerə, 2024-cü ildə Gürcüstanın Qori şəhərində yeniyetmələr arasında keçirilən Beynəlxalq yarışda 1-ci yerə layiq görülmüş, İtaliyanın Roma şəhərində keçirilən Dünya çempionatına vəsiqə qazanmışam.

ESSE

“Doğma məktəbim – uğurlu gələcəyim”

Məktəb təlim-tərbiyə ocağıdır, xalqın mənəvi beşiyidir. Hər bir insana onun təhsil aldığı orta məktəb doğmadır, əzizdir. Yüksək elmi zirvələrə gedən yol məktəbdən keçir. Məhz orta məktəbdə qazanılan biliklər elm yolunu seçməlidir, eləcə də ölkənin gələcəyi üçün töhfələr verməyə hazır olanların gələcək uğur salnaməsini müəyyən edir.

“Məktəb – həyat kamalı,

Ağlımıza incidir.

Gələcəyin amalı,

Yaşamaq sevincidir.”

Bilik tükənməz bir xəzinədir. Məktəb isə bizlərə bu xəzinəni bəxş edən elm-təhsil ocağıdır. Yazıb-oxumağı burada öyrənir, təhsil həyatına addımları məktəbdə atırıq. O, bizə həyatın sirrlərini, bilinməyən tərəflərini öyrədir. Məktəbdə aldığımız biliklər gələcəyimizə etdiyimiz yatırımdır.

Gələcək gənclərin, gənclər isə müəllimlərin əsəridir. Ən yaxşı mühəndislər, həkimlər, memarlar, idmançılar məhz müəllimlərin əsəridir.

İdmanı çox sevirəm. Həyatımı onsuz təsəvvür etmək qeyri-mümkündür. Bu sahədə Azərbaycan bayrağını getdiyim hər bir ölkədə ucaltmaq daim arzum olub. Enməz olub, yüksələn bayrağımızı inanıram ki, mən də yüksəldəcəyəm.

Arzudan arzu doğur. Böyük şairimiz B.Vahabzadə belə deyib:

“Qaşlar qara, gözlər qara, ləblərdə bal olsun,

Hər üzdə gözəllik dediyin gözlərə möhtac olsun.”

Gözəlliyi gözlər görür. Gözdə bir atəş var. İnsanın daxili aləmi də onun gözlərində əks olunur. Belə bir ifadə var: “Xalqın gözü tərəzidir”.

Uşaqlıqdan bu günə qədər içimdə belə bir hiss daim mənimlədir:

     “Raul, sən göz həkimi olacaqsan.

İdmançı və göz həkimi”.

Bu iki sahədə uğur qazanıb yalnız xalqıma xidmət etməyi düşünürəm.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.06.2024)

Mədəniyyət xalqlar arasında etibarlı körpü hesab edilir. Qədim adət-ənənələr, tarixi-mədəni irs və incəsənətin müxtəlif sahələri həmişə insanların maraq dairəsində olub.

Azərbaycan ilə özbək xalqları arasında əlaqələrin qədim və zəngin tarixi var. Ümumtürk kimliyi, ortaq mədəni dəyərlər, əsrlərdir davam edən ədəbiyyat və sənət mübadiləsi xalqlarımızı bir-birinə daha da yaxınlaşdırıb. Bu gün iki ölkə arasında siyasi münasibətlər dövlət başçılarımızın müdrik siyasəti və şəxsi dostluqları sayəsində strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlib.

Ali səviyyəli qarşılıqlı səfərlər, beynəlxalq layihələrdə iştirak, bədii kollektivlərin qastrolları dərin mədəni əməkdaşlığın göstəricisidir.

Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə iyunun 10-dan 14-dək Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri ölkələrimiz arasında mədəni əlaqələrin inkişafında yeni səhifədir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, zəngin proqramı olan tədbir Azərbaycan mədəniyyət və incəsənətinin qardaş ölkədə növbəti təntənəsi olacaq.

Bu münasibətlə ölkəmizin incəsənət ustaları, bədii kollektivləri, yazarlar, media nümayəndələri Daşkəndə səfər ediblər.

Mədəniyyət günlərinin proqramına uyğun olaraq iyunun 11-də Özbəkistan Yazıçılar İttifaqında "Məhəmməd Füzuli və Əlişir Nəvai: ortaq ədəbi-mənəvi dəyərlərimiz" mövzusunda konfrans keçiriləcək. Həmin gün Əlişir Nəvai adına Özbəkistan Milli Kitabxanasında Azərbaycan guşəsinin açılışı olacaq. Həmçinin "Özbəkistan" Forumlar Sarayında Azərbaycan şirniyyatlarının təqdimatı, elə həmin məkanda Azərbaycan incəsənət ustaları və bədii kollektivlərinin iştirakı ilə qala konsert keçiriləcək.

Mədəniyyət günləri iyunun 12-də də maraqlı tədbirlərlə yadda qalacaq. Belə ki, həmin gün Özbəkistan Təsviri İncəsənət Qalereyasında "Sənət incilərində yaşayan Azərbaycan milli irsi" adlı sərgi təşkil olunacaq. Həmçinin Özbəkistan Dövlət İncəsənət və Mədəniyyət İnstitutunda Azərbaycan Dövlət Yuğ Teatrının "Mənəm, mən" tamaşası nümayiş etdiriləcək.

Həmin gün özbək sənətsevərlər dahi Üzeyir Hacıbəylinin "Arşın mal alan" operettasının tamaşasını izləyəcəklər. Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı bu dünyaşöhrətli əsəri Əlişir Nəvai adına Dövlət Akademik Teatrında təqdim edəcək.

İyunun 13-də Daşkənddəki Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzində görkəmli tarixi romanlar müəllifi Məmməd Səid Ordubadinin “Qılınc və qələm” kitabının təqdimatı keçiriləcək.

Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin tədbir və təqdimatları ədəbi-mədəni zənginliklərimizə həmişə maraq göstərən qardaş özbək xalqının yaddaşında bu dəfə də silinməz iz qoyacaq.

Qeyd edək ki, ölkəmizin Özbəkistanda mədəniyyət günləri sonuncu dəfə 2022-ci ildə gerçəkləşib. Dost ölkə isə 2023-cü ildə Bakıda mədəni-mənəvi zənginliklərini nümayiş etdirib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1.

Qadın - təsadüfi fikirlərin generatorudur. 

2.

Bir vaxtlar futbol üzrə Albaniya yığması Azərbaycandan bir pillə aşağıda - Lixtenşteyn, Farer, Lüksemburq kimi aşkar autsayderlərlə bir cərgədə qərarlaşmışdı. Zaman keçdi, onlar irəlilədilər, biz yerimizdə saydıq. İndi Albaniya Avropa çempionatına gedir, bizə də üç dənə vurur. 

Bizdə futbol bilirsiz necədir? Fut var, amma bola toxuna bilmir sanki.

3.

Ata oğluna nağıl danışır:

-Bir varlı dayday olur. Özünə ən son pentium kpmpütüri alır və çoxlu lisenziyalı proqram  alır.

Oğlu dillənir:

-Necə yəni, lisenziyalı proqram?

Ata deyir:

-Balam, dedim axı, bu nağıldır.

4.

Azərbaycanın ən xarizmatik deputatı Siyavuş Novruzovdur. Molotov kokteylinə Molotov kotletini də bilərəkdən deyir. Çünki kişi ət yeyər, kokteyllə məzələnməz.

5.

Eyni ölkədə həm ölüm sayı, həm ömrün uzunluğu artır. Bərəkallah. 

6

Hər göydə uçan quş olmaz, hər suda üzən balıq. (Təyyarəni və gəmini ilk dəfə görən çukçalar bu məsəli söyləyiblər)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində 85 illiyini qeyd etdiyimiz mərhum Xalq şairimiz Vaqif Səmədoğlu barədə növbəti yazı təqdim edilir. Müəllif Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevdir. 

Yaxşı insanı xatırlamaq həmişə xoşdur. Vaqif Səmədoğlu çox istedadlı şair və gözəl dost idi. 1991-ci ildə "yenidənqurma" qurultayında (qurultay üç gün oldu!) mənə və Anara hücumlar olanda o, qardaşı ilə birgə belə bir yanlış mövqeyi yalnız tənqid etməklə kifayətlənmədi. Bəli, qardaşlar əsl ziyalı və əsl dost kimi davrandılar. Səməd Vurğunun övladlarını yaxşı tanıyırdım, üçü də heyrətamiz yumor hissinə malik idi. Demək, Yusif Səmədoğlunun yubileyində (mən də orada tamada idim) Vaqif Heydər Əliyevin növbə ilə onun böyük qardaşını və bacısını  öpdüyünü gördü. Ucadan dedi ki, yəqin, məni unutmusunuz, fikirləşirsiniz ki, valideynlərimin oğlu da, qızı da olub deyə, üçüncünü istəməyiblər? Heydər Əliyevin incə yumor hissi vardı, zarafatı dəyərləndirə bilirdi. Gülüb dedi ki, gəl, gəl səni də öpüm.

 Biz Vaqiflə Azərbaycanı və başqa ölkələri çox gəzmişik. Bir dəfə Bağdadda bütün qrup səhər saat dördə qədər oyaq qaldıq. O vaxtlar İraqda spirtli içkilərin satılmasına qadağa yox idi. Səhər Kərbəlaya yola düşməli idik. Baxdıq ki, Vaqif avtobusda yoxdur. Ədəbi fondun müdiri Arif İbrahimovla birlikdə qalxdıq mehmanxanaya, gördük ki, Vaqif hələ də yatır. Nə qədər çağırırıq, oyanmır. Nəhayət, gözlərini açdı: "Mən Qazaxdan gəlmişəm, - dedi, - biz sünniyik axı, görünür, Kərbəla məni qəbul etmək istəmir. İmkan verin, yatım. Mən heç yana getmirəm". Daha onu oyatmağın mümkün olmadığını görüb çıxdıq. Sonra o, zarafatla bizə acıqlanırdı ki, "Siz nə etmisiniz? Anam bu hərəkətimi mənə heç vaxt bağışlamayacaq".

Bir gün Fikrət Qoca ilə Anarın yanında idik, Vaqif də gəldi. Mən dedim ki, şairlərdən danışırdıq, Anar ikinizi də görkəmli şair hesab edir. Vaqif yenə yalandan hirsləndi: "Elə şey ola bilməz, bir gözəli o birinin qarşısında tərifləmək olmaz. Sən hələ cavansan, başa düşmürsən. Bizi ayrı-ayrılıqda tərifləmək lazımdır". Hamımız bərkdən gülüşdük. O, doğrudan da görkəmli şair və çox yaxşı yumor hissi olan insan idi. Mən Səməd Vurğunun övladlarını həmişə xatırlayacağam. Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)