“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında tanınmış şair Vaqif Bəhmənlinin şeirləri ilə tanışlığınız davam edir.                            

 

 

CƏZİRƏ

 

Yoxumla zirvədəyəm, varım sevda quyusu,

Nə qəhr edir məni qəm, nə sevgidən doyuram.

Bağını div qəhr edən dar məsləklər uyusun,

Məsləkin gen yolunda beşikdən müntəzirəm!

 

Yaxasını şər didən, dada yetən imdad mən,

Bədbəxtləri hifz edən qutudakı nəzirəm.

Baş ayıran bədəndən, balta çalan cəllad mən,

qul, qaravaş, yolötən, həm şah, həm də vəzirəm.

 

Dibdən qalxır bu qara; nə qaram var, el yusun,

Hörməkçün son divara qaralmış daş əzirəm.

Qorxu hara, mən hara; sarayımı sel yusun – 

Cəmi sarsıntılara cəddə görə dözürəm.

 

Yalnız bircə ricam var, lütfən, barəmdə susun,

Siz ey göydə uçanlar, mən dibdə kök gəzirəm.

Xırda işıq saçanlar, qoy sizi Günəş yusun,

Mənə kifayət edir içimdəki cəzirə!

 

 

QƏRİBƏ BƏNDƏ

 

Mən –

nə yaxşı müxalifət oldum,

nə yaxşı iqtidar,

nə yaxıb-yandıran atəş,

nə üşüdən qar;

 

Mən –

nə fəhmli uşaq oldum,

nə müdrik, nə ixtiyar,

nə göy üzü qədər hüdudsuz,

nə məzar çuxuru kimi dar;

 

Mən –

nə basılmaz qoşunda sərbaz,

nə məğlub orduya havadar,

nə ataya köməkçi,

nə anaya ələkçi,

nə bacıya himayədar;

 

Mən –

nə baba qədri bilən,

nə nənə ətəyindən yapışan vəfadar,

nə qardaş qulluğunda qul,

nə övlad nəzərində hökmdar;

 

Mən –

nə tufan oldum,

nə xəzri, nə gilavar,

elə hey yapışdım

Allahın ətəyindən,

Elə hey səbir, səbir...

Elə hey söylədim,              

vaxta var,  hələ var;

 

Mən –

nə heç oldum, nə də var,

gün sürdüm könlüm qubar,

ömr etdim əlim qabar.

 

Mən –

nə gülüstan oldum,

                        nə də bağ,

                        nə bağ qoruyan divar,

nə ağac oldum, nə yarpaq,

nə göy – dərin,

             nə hava – fərqli, 

                   nə su – oynaq,

                        nə torpaq –  hamar;

Mən –

nə suda balıq oldum,

nə su üstündə qayıq,

nə qayıq çiynində avar;

 

Mən –

nə müjdəçi oldum,

nə piyada, nə suvar,

cənnətdə keçdi ömrüm.

nə qış gördüm,

nə yay, nə payız, nə bahar;

 

Mən...

bu mənəm, qafası boş

alın yazısı zayıl;

Xoş gəldin, cənab Əzrayıl,

bu bədbəxt bəndəni də

vur qoltuğuna, apar,

Dərgaha çatanda de ki,

xəbərin varmı, Allah,

səltənət küncündə sənin

belə bir bəndən də var,

belə bir bəndən də var!!! 

 

 

RUHUNUN UŞAĞI

 

Bir də görərsən getdim –

hökm etdi bir qaşıq qan.

Ya yolçuya qismətdi,

ya da quşa başaq can.

 

Cənazəmin altına

girəndə çaşacaqsan!

Çünki, oğul, ruhumun

gözündə də uşaqsan...

 

 

BOŞLUQ

 

Qala qurduq,

         yıxdı həyat –

yasa döndü büsatımız.

Vədə xilaf çıxdı həyat,

heç gülmədi həyatımız...

 

Qaya – qarğış, gen dərə – kin;

yol bulmağa savad yoxdu.

Gərək varım o yerə ki,

o yerlərdə həyat yoxdu!

 

 

SƏBİR QOŞMASI

 

Suyun səbri sıxılanda daşlaşır,

Daşın səbri tükənəndə qum olur.

Səbrin dəlil-sübutudu başdaşı,

Son ricası: – Boş ağzını yum, – olur.

 

Səbr meydan...

                   tərə çıxır qaçan at

tək almanın cecəsidi bu həyat!

Cadar-cadar qabıq qoyur meyvacat –

Səbrə əvəz, içi sulu tum olur.

 

Səbir qonşu çəpəridi kəndlinin,

Dözümüdü, təpəridi kəndlinin,

Səbir ki,var ləpiridi kəndlinin –

Kotan çəkir;

         kəltən torpaq şum olur.

 

Səbir haqqdı – düz ayağı, düz əli,

gültək açır gələn yaza xəzəli...

Səbirdirsə yüz adından əzəli,

Onda Allah səbir olmursa, kim olur?

 

Zirvələrin dözümüdü qar, əlbət,

Məcnunlara səbir verir yar, əlbət...

Səbrin də öz həyat tərzi var, əlbət;

Səhər açır, axşamüstü yumulur.

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.2024)

 

 

 

Poetik Qiraətdə bu gün sizlərlə Əkbər Qoşalının Məmməd İsmayıla həsr etdiyi “Məmməd əmi” şeiri təqdim ediləcək. Bildiyiniz kimi, ulu şair hazırda xəstədir, müalicə alır. Bu şeiri bir dua, bir alqış saymaq olar. 

 

 

Əkbər Qoşalı

 

MƏMMƏD ƏMİ

 

Məmməd İsmayıla

 

Yastığın yüngül olsun.

Ağrıma, Məmməd əmi.

Umud və dua gəlir

Çəkincə adınızı

Ağlıma, Məmməd əmi.

 

Sağ olsun gələn-gedən;

Nə deyir ağacdələn?

Teylənər avarçəkən,

Çəkincə adınızı

Ağrıya*!.. Məmməd əmi.

 

İncitməz sal suları;

Kim dinlər lal suları?..

Əsriyin bal suları,

Çəkincə adınızı

Arılar, Məmməd əmi.

 

Yastığın yüngül olsun.

Ağrıma, Məmməd əmi. 

Çəkincə adınızı

İncəlsin dərd - tül olsun;

Tez sağal, Məmməd əmi.

 

*Ağrıdağı nəzərdə tutulur

 

Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

SUAL:

Kişinin həyatı boyu

içindədir kədər payı,

Qadının gözünün suyu 

Arazdan Kürəcəndi. 

(Elvin İntiqamoğlu)

Elvin bəy, kişilərə niyə ağlamaq “qadağandır"?

Şeirinizdə göz yaşları dərya olan xanımları gördük, bəylərin də ürəyi ətdəndir axı...

 

CAVAB:

-Düzdür, folklorumuzda "Kişilər ağlamaz" cümləsi var. Ancaq atalar bu ağlamağı nə mənada deyib? Çoxumuz bunun fərqinə varmırıq. Mən əminəm ki, "Kişilər ağlamaz" deyən atanın özü belə nə vaxtsa ağlayıb, ancaq gözündən yaş axıtmayıb. Mənə elə gəlir ki, o atalar sözünün sətraltı mənası elə məhz budur. Kişilər içində ağlayır, gözdən yaş axıtmaq qadınlara məxsusdur. Kişinin gözdən yaş axıtmamağı qürur göstəricisidir, kişi-qadın bərabərliyinin tərs mütənasib variantıdır. Məsələn: Şəhidin dəfn mərasimində içində ağlayan şəhid atası bayrağımızı öpüb "Vətən sağ olsun" deyir, ağlamır, şəhid anası içində "Vətən sağ olsun" deyir, ağlayır.

İndi də kişilərin gözdən yaş axıtdığını görmək çətindir,  ancaq həssas həyati məsələlərdə bu da anlaşılandır. Məsələn: valideynini itirən kişi daxili aləminə güc gələ bilmədiyindən sarsıntısı göz yaşından hiss olunur. 

Gördüyünüz kimi, şəhid atası (və ya doğmaları) və ailə itkisi yaşayan biri "göz yaşı" qadağasından azaddır, ona mənəvi cərimə tətbiq etmək özü bir mənəviyyatsızlıqdır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.2024)

Heyran Zöhrabova, "Ədəbiyyat və incəsənət" 

 

"Heç kimə düşmən evində yaşamağı arzu eləmirəm, hətta düşmənə də..." 

 

"Kinotəhlil" rubrikasında bu gün “İnkişaf” Banklararası Mərkəz Səhmdar Bankı və Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının "Aşkarfilm" şirkətinin istehsalı olan "Fəryad" tammetrajlı bədii filmindən söz açacağıq.

 

Film 1993-cü ildə Ceyhun Mirzəyevin rejissorluğu ilə Vahid Mustafayevin real faktlara əsaslanaraq yazdığı ssenari əsasında ekranlaşdırılmışdır.

Filmin prodüseri Nazim Abdullayev, texniki prodüseri Faiq Əliyev, ssenari müəllifi Vaqif Mustafayev, quruluşçu rejissor Ceyhun Mirzəyev, quruluşçu operator Kənan Məmmədov, quruluşçu rəssam Rafiz İsmayılov, bəstəkar Cavanşir Quliyev, səs operatoru  Əsəd Əsədov, montaj edən Nailə Dadaşova, filmin direktoru Qasım Səfəroğludur.

Rollarda Ceyhun Mirzəyev, Məlik Dadaşov, Hacı İsmayılov, Liana Qudadze, Fikrət Məmmədov, Nəcibə Behbudova, Sənubər İsgəndərli və başqaları çəkilib.

Müharibə, faciə, dram janırında çəkilmiş bu filmin sujet xəttinin əsasını Azərbaycan xalqının real Qarabağ dərdi, 1-ci Qarabağ müharibəsi və erməni vəhşiliyi, ermənilərin sadəcə torpaqlarımızı işğal etməklə kifayətlənyib həm də mədəniyyətimizi, hətta dilimizi belə mənimsəməyə çalışmaları o cümlədən ermənilərin  əsirlərlə rəftarı təşkil edir.

“Fəryad” filmi həmçinin Qarabağ haqqında çəkilən ən yaxşı film və rejesoru Ceyhun Mirzəyevin son ekran işidir.

Filmin baş qəhrəmanı "Ögey ana" filmindən hamımıza çox yaxşı tanış olan İsmayıldır.

İsmayıl artıq böyüyüb, ailə qurub, onun kiçik yaşlı bir oğlu var.  Sözü gedən filmdə İsmayıl Hüseynov artıq batalyon komandiridir.

Film iki erməni hərbiçisinin vəhşicəsinə qətlə yetirilmiş dinc Xocalı sakinlərinin qar üstünə səpələnmiş cəsədləri arasında dolaşaraq ayağından yaralanmış İsmayılı əsir götürmələri səhnəsi ilə başlayır.

Və filmdə hadisələr İsmayılın əsirliyi fonunda cərəyan edir.

İlk kadırlarda erməni millətçilərinin əsir götürülmüş yaralı hərbiçini vəhşicəsinə və dəfələrlə döyməsi, onu xəstəxanaya yerləşdirmək əvəzinə antisanitar şəraitdə və ac susuz saxlaması, hətta ayaqqabılarının belə ayağından çıxarılaraq mənimsənilməsi erəmilərin əsirlərlə rəftarını əks etdirir.

Növbəti kadrlarda İsmayılın qohumları olduqlarını iddia edə bir ailə gəlib onu zirzəmisində çoxlu erməninin gizləndiyi evə aparırlar. Onların planı  İsmayılı azərbaycanlıların əlində olan Xoren adlı erməni əsirlə dəyişməkdir.

Filmin davamında biz ermənilərin uşaqlara və yeniyetmələrə azərbaycanlılara qarşı nifrət aşılamq cəhdlərini görürük.

Özlərini ən ləyaqətli, ən ali, ən mərhəmətli xalq kimi qələmə verərək, əsərlərində xalqımızı qəddar düşmən, özlərini isə qəhrəman kimi göstərirlər.

Lakin, eyni zamanda bu ermənilər "Aftomat azərbaycanlılara divan tutmaq üçün çox humanist silahdır"-, söyləyirlər

Qəhrəmanımız əsirlikdə olduğu müddət ərzində bəzən qısa müddətlik də olsa xəyal qanadlarında əsirlikdən uçaraq keçmiş xatirələrinin qoynuna sığınır.

Onun xatirələrində uşaqlığı, anası, ata olduğu xəbərini aldığı anlar və  ermənilərdən azyaşlı qızın başına gətirdikləri müsibətin qisasını aldığı anlar canlanır.

Film müddətində ermənilər azərbaycan mahnılarını zümzümə edərək mahnının, hətta azərbaycan dilinin belə ermənilərə məxsus olduğunu iddia edirlər. Onlar hər bir rayonumuzun işğal xəbərini aldıqda İsmayılın gözünün qarşısında bunu fəxrlə duyurur. Azərbayan mahnıları qoşub, rəqs edir, sevinir içki məclisi qururlar.

Belə məclislərin birində Xaçaturyan İsmayıla da tut arağı süzüb ondan sağlıq söyləməsini istəyir. Və İsmayıl: "Heç kimə düşmən evində yaşamağı arzu eləmirəm, hətta düşmənə də...",- söyləyərək arağı başına çəkir.

Xocalıdan sonra Şuşanın da işğal xəbərini eşidəndə Xaçaturyanın cibindən oğurladığı kibritlə evi yandırmağa cəhd göstərsə də, evdə körpə uşağın olması ismayılı fikrindən danışındırıb yanğını söndürməyə məcbur edir.

Deyərdim ki, elə bəlkə də filmin kulminasiya nöqtəsi qəhrəmanın yanğını söndürüb göz yaşlarına boğulduğu həmin səhnədir.

İsmayılın fürsəti varkən evi yandırmamasına təəccüblənən Xaçaturyan evi niyə yandırmadın deyə sual verdikdə İsmayıl: "Sən olsan yandırardın?",- Söyləyir. Xaçaturyanın heç düşünmədən "Hə yandırardım"-, cavabını aldıqda isə "Bəs uşaq ölümünə nə ilə bəraət qazandırardın?",- söyləyir.

Və Xaçaturyan təbii ki, bu sual qarşısında susur.

Nəhayət Laçının da işğal xəbərin eşidən İsmayılın "Ay Allah bəla göndər bu evə, dağılsın bu ev"-, fəryadından sonra düşən artilerya zərbəsi nəticəsində ev dağılır. Xoşbəxtlikdən İsmayıl dağıntılar arasından sağ çıxarılır və filmin son səhnəsində o erməni əsrlərlə dəyişdirilib azadlığa qovuşur.

Fəryad filminin hazırlıq prosesi 1992-ci ilin sonlarına təsadüf edir, çəkilişlər isə 1993-cü ilin yanvar ayından başlamışdır.

Çəkilişlərin hamısı Goranboyda, Murovdağın ətəklərində, Qaraçinar, Zeyvə kəndlərində, “Rus Borisi” və “Erməni Borisi” adlanan ərazilərdə baş tutub.

Filmdəki zirzəmi səhnəsi 5-ci kardioloji xəstəxananın zirzəmisində lentə alınıb. İsmayılın Xankəndində əsir saxlandığı yer isə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının pavilyonunda qurularaq, çəkilib.

Xocalı faciəsi ilə bağlı kadrlarda güllələnmiş, soyuqdan donmuş xocalılar da elə əslində Xocalı sakinləridir. Onlar həmin vaxt Xocalıdan Goranboya gələnlərdir.

Filmin quruluşçu operatoru Kənan Məmmədov müsahibələrin birində bu səhnələr haqqında belə söyləmişdir.

“Çəkiliş üçün bizə 100-150 nəfər adam lazım idi. Deməli 2 ”İkarus” uşaq, böyük hamısı öz geyimində həmin təzə qar düşmüş yerə gəldi. Mən kameraya baxa-baxa insanları qar üstünə hərəsini bir formada “səpələdim”. Əlimdə meqafon qışqırırdım ki, “filankəs belə dön, o yana uzan” və s. Bir də gördüm kimsə hönkürtü ilə ağlayır. Çevriləndə Ceyhunu gördüm. Soruşdum ki, “niyə ağlayırsan?” Dedi: “Bu insanlar xilas olsa da, indi ”Xocalı” dəhşətini yenidən yaşayırlar”.

Kadrlar o qədər real alınır ki, hətta AzTV kanalı filmdəki həmin kadrları döyüş bölgəsindən gedən xəbərlərdə yayımlayır.

Aktyor ifasına gəldikdə əminliklə deyə bilərikki Ceyhun Mirzəyev bu rolu oynamayıb, o, öz rolunu bütün ruhu ilə yaşayıb.

Lidiya xanım danışır ki, həyat yoldaşı “Fəryad”ın çəkilişlərindən qayıdanda evdə rahatlıq tapmırdı: “Siqaret çəkir, düşünür, öz-özünə danışırdı. Erməniləri söyürdü, vəhşidilər deyirdi. Elə bil bu filmi çəkməklə onlardan, ümumiyyətlə bütün haqsızlıqlardan hayıf çıxmaq istəyirdi”.

Ceyhun Mirzəyev filmin hazır olub ekranlara çıxmasını həsrətlə gözləyir, amma “Fəryad” filminin çəkilişlərindən sonra o, mikroinsult keçirir. İki həftəlik müalicədən sonra yenidən filmin işlərini davam etdirməyə başlayır.

1993-cü il martın 5-də , 47 yaşının tamamına 1 ay qalmış Ceyhun Mirzəyev telestudiyaya gedir. Onun “Fəryad” filmi haqqında veriliş hazırlanırdı. Elə oradaca vəziyyəti pisləşir. Diktor Hicran Hüseynov onu maşına qoyub evə gətirəndə Ceyhun Mirzəyev özündə olmayıb. Yalnız əli ürəyinin üstündə olub. Xanımını deyib ki, ürəyində güclü ağrı vardı: “Tez uzandırdıq, təcili yardım çağırdıq. Əsirdi, titrəyirdi deyə ayağını isti suya qoydum. Yenə xeyri olmadı. Bir anlıq gözünü açıb qızımız Cəmiləni çağırdı. Qızın üzünə baxdı və gözlərini yumdu. Biz elə bildik yuxulayıb. Amma təcili yardım gəlib dedi ki, bayaqdan canını tapşırıb...”

Bu səbəbdən “Fəryad” filmini bəzən rejesorunu öldürən filmdə adlandırırlar.

Ceyhun Mirzəyev həmin gün studiyadan çıxıb qızına və həyat yoldaşına 8 mart hədiyyəsi almağı planlaşdırıbmış. Lakin, ölüm imkan vermir. Dünyasını dəyişəndən sonra hədiyyələr üçün ayırdığı 250 rubl onun cibindən çıxır.

Filmin operatoru Kənan Məmmədovun sözlərinə görə  filmin çəkişiləri zamanı Ceyhun Mirzəyevə sui-qəsd olunub: “Filmdə bir səhnə var – balaca qızın zorlanma xəbərini eşidən İsmayıl bunu kimin elədiyini başa düşür. Səngərin arası ilə qaça-qaça gəlib ermənilərin mövqeyinə çatır və bu alçaqlığı edən ermənini öldürür. Bu səhnəni hərəkətlə çəkirdim. Kamera maşında idi. Ceyhun ağacların arasında qaçdığı müddətdə maşın da paralel olaraq gedirdi. Birdən Ceyhun qeyri-adi bir hərəkət etdi və yıxıldı. Demə, Ceyhun qaçdığı yerdə bir ağacdan o biri ağaca çox nazik, amma poladdan bir sim çəkilmişdi. Kim bunu eləmişdi bilmirik. Amma təbii ki, əvvəlcədən olunmuşdu. Ceyhun onu son anda görüb əlilə itələyib yıxılmasaydı, ip boğazını üzərdi. Çox sarsıldıq o anda. Əli kəsilmişdi, həkimə aparıb yardım etdik.”

Filmdə Armen Xaçaturyan obrazını ifa edən Məlik Dadaşov da öz obrazının mahir ifasına görə sonradan bir çox çətinliklər yaşayıb.

Hətta aktyor bu obraza görə təqiblərə məruz qalıb.

Deyilənlərə görə bir məcburi köçkün onu görər-görməz üzünə  möhkəm şillə vurub. Digər məcburi köçkün isə onu görən kimi haray-həşir salıb üzərinə qışqırııb. Yaxınlarda olan polis işçisi də Məlik Dadaşovu tanımadığından sənədlərini tələb edib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Nilufər Hacılının Türkiyə mətbuatına istinadən  hazırladığı “Nuri Bilgə Ceylanın sevdiyi 10 film”i sıra ilə təqdim edir. 

 

Türkiyəli rejissor və ssenarist Nuri Bilgə Ceylan 26 yanvar 1959-cu ildə İstanbulda anadan olub. Atası Mehmet Emin Ceylan aqrar sənaye mühəndisi, anası Fatma Ceylan evdar qadın olub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Nuri Boğaziçi Universitetinin "Elektrotexnika" fakültəsinə daxil olub. 8 illik tələbəlik həyatından sonra, nəhayət ki, məzun ola bilib.

1997-ci ildən bəri çəkdiyi bədii filmlərlə bir çox mükafatlar qazanaraq beynəlxalq səviyyədə tanınıb. Rejissorun çəkdiyi "Qış yuxusu" filmi 2014-cü ildə Kann Beynəlxalq Kinofestivalında "Qızıl Palma Budağı" mükafatına layiq görülüb və kino tarixində bu mükafatı alan ikinci türk filmi olub.

Rejissorun filmlərindən beşi "Ən Yaxşı Beynəlxalq Film Akademiyası" mükafatına Türkiyənin namizədi olaraq seçilib.

Nuri Bilgə Ceylan ssenarist, aktrisa və fotoqraf olan Ebru Ceylanla evlidir. Cütlüyün 2 övladı var.

 

Rejissorun ən yaxşı hesab etdiyi 10 filmi təqdim edirik.

 

8. "Uğurlar, Baltazar" (1966), Robert Bresson

 

Bu film bir eşşəyin hekayəsindən bəhs edir. Həm də onunla böyüyən və şübhəsiz, eyni taleyi paylaşan Maridan. Baltazar hələ qoduq olarkən uşaqların sevgisi ilə böyüyür, lakin hər eşşək kimi onun da taleyi işləməkdir. Müxtəlif adamların əlinin altında, sahiblərinin hər cür işgəncəsinə dözərək işləyir. Çoxlu qamçı, çubuq yarası alır, üzərinə çox yük qoyulur, daha sürətli getməsi üçün, hətta quyruğu da yandırılır. Qarşılaşdığı bütün zülmlərə onun yeganə cavabı anqırmaqdır. Mari isə hələ də saflığını itirməmiş, ancaq bu vəhşi dünyada yaşamaqda çətinlik çəkən gənc qızdır. Əvvəllər varlı olan atasının vəziyyətinin pisləşməsi, uşaqlıq sevgisinin artıq onun üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etməməsi, sevgilisinin ona qarşı pis rəftar etməsi onun özünü bədbəxt hiss etməsinə gətirib çıxarır. Onunla eyni taleyi paylaşdığına əmin olduğu Baltazarın yanında əsl rahatlıq tapır...

Kino sənətinin ustad rejissorlarından biri olan Bresson eşşəyin həyatı üzərindən bizə, əslində bəzilərimizin həyatının eşşəyin həyatından çox da fərqlənmədiyini açıq şəkildə göstərir.

 

Şəkildə: Filmdən kadr

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.24)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney  Azərbaycan ədəbiyyatının təbliği layihəsində portalımızın Təbriz təmsilçisi Əli Çağla sizlərə Anlar Şərifinin şeirlərini təqdim edir. 

 

ALO, MƏNİ EŞİDİRSİZ?

 

Alo!

Salam

Gəlin bizə

Bir ölünü götürməyə

Bir qadının həsrətlərin məzarlığa ötürməyə...

 

Bir dayanın

Deyəsən ki, qurtarmayıb!

Ruh dayanıb dodağında

Axı yaşam arzuları qalıb hələ damağında...

 

Biraz, durun

Ölə bilmir

Ruhu xəstə

Göylər üzrə, üzə bilmir

Cismi onu bərk yapışıb

Ruh da gözün tikib ona

Yeddi qata süzə bilmir...

 

Durun, biraz

Buranı qəm, duman bükür

Xatırlayır yaşayışın

Özü qorxur, hey ürküşür...

 

Son anların anlamında

Bu qadının yox həvəsi.

Uzun hekayəsini bir an

Kinoya çəkmiş nəfəsi...

 

Görür uzun illərdir ki,

Daha bəzək vurmur özün.

Şıltaqlığın qoyub yerə

Susub danışmayır sözün.

Geyindiyi geyimlərin

Markasını önəmsəmir.

Təravətin də qış qapmış

Güzgüyə də sözün demir...

 

Alo!

Məni eşidirsiz?

Durun, gəlin

Ölüm tutub qıçın, əlin

Qurtardı son nəfəslərin

Gəlin gedək ki, dəfn edək

Xəstələşən qəmlərin...

 

 

ŞƏHİD ANASI

 

Əli oyununda gəzən

Süfrəsini hey bəzəyən

Gözü həsrətdə ana

Nə qədər vardır inamın ki, gələr

İtki balan!

Saçlarından qarın almış Savalan...

 

Gecə, gündüz yarışan ayla günəşlə

Bir ömür həsrəti yordun

Bilirəm gec də olursa gələcəkdir!

Mən onun gözlərin öpcək

Bütün həsrət ötəcəkdir

Dilin altında oxuyurdun

Qışına kamva toxuyurdun.

 

Rahat ol nazlı ana

Balan torpaq qoruyur

Qurşunun hər birinə

Sinəsi, laləni əlvan boyayır.

Sən oxu laylasını

Balanın yatmışını.

Ana, torpaq qoruyur

Ana qoynunda uyuyur.

 

 

LÜTFƏN ƏL SAXLA QADIN!

 

Bu ipək arx kimi axmış saçını kəsmə qadın

Bir cinayət törədən fırtına tək əsmə qadın

Biraz təmkinli, biraz sayğılı ol

Bu didərgin ruhunu asma qadın...

 

Göz yaşınla üzünün makyajını;

Dodağından matiki;

Dırnağından lakını;

Silmə, birdən biri hətta əgər almış

Bu gözəl, incə, təmiz

İffətinin ilk akını

Lütfən əl saxla qadın!

 

Yenə dur güzgüyə bax

Gözlərindən yenə də könlünə ax

Əyninin pintiliyin sahmana sal

Bu didərgin ruhunun qaydına qal

Özünü bir ələ al

Lütfən əl saxla qadın.

 

Hər kəs öz boynuna biçmiş günahın

Səni bu hala salan

Kişi qoymuşdu adın?!

Yox,

Yox sənin iffətini o yumadan

Özünün iffətini kirlətdi

Adının səviyyəsini məhv etdi

Lütfən əl saxla qadın!

 

Bilirəm atmacalı çoxlu baxışlar sənin üstə!

Çox kişi, çoxlu tamahkar

Bəlkə də hətta tələbkar,

Sənin cinsində qadınlar

Daha alçaltmaq üçün

Sənə təskin yeri əlbət

Yerinə duz basacaqlar

Sanki sən!

Bir ləkələnmiş, bir utanmaz

Onlar üzləri sulu burcudacaqlar

Dolacaq səndə olan hər nə tutum var

Daşacaqsan,

Gecəni sübhə kimi ağlayacaqsan.

 

Amma, yox

Cəmlə bütün hər nə kobudluq,

Acılıq,

Göz yaşı vardır

Yenə də başqa sırıq

Köhnə sırıqlar sırasında

Yaranın sızlamasında...

 

Amma; boş ver

Yenə görkəmli yaşa

Dik dayan, qoyma sənin

Mənliyin dizlərinin üstündə aşa

Lütfən əl saxla;

Yaşa...

 

 

PAY

 

Ölərəm,

Ölərsən,

Öldürərlər,

Ölərik!..

 

Min bir “dən”-ə dönərik

Bizi torpaq bitirər

Biz torpağı bəsləyərik.

 

“Qadın,

Yaşam,

Özgürlük”

Bizə pay olmasa da;

Sənin,

Mənim,

Qızına

Bir yerdə pay verərik.

 

 

YANIMDA OL

 

Hərdən otur yanımda sən

Heç dinmədən

Danışmadan

Toxunmadan.

 

Demirəm söykənəcəyim ol

Əllərimi, əlində tut.

Gözlərində baxıb-baxıb

Mən, qəhərdən silkələnim

Sən qəhrini içində ud.

 

Yalnız hərdən

Otur, otur, otur, otur, otur, otur

Yanımda sən.

Heç fikrini oxutmadan

Zərrə qədər varlığıma toxunmadan

Hətta belə bir kəlməyə ürəyimi oxşamadan

Əyləşmədən,

Dilləşmədən

Sevişmədən

Sadəcə gəl yanımda ol,

Yanımda ol, yanımda ol, yanımda ol, yanımda ol.

 

Sənə baxım

Sənə baxım, sənə baxım

Sənə baxım, sənə baxım

Səndə səni xatırlayım

Bir güzgüdə öz-özümü görən kimi

Bir şeyləri araşdırım

Qərar aldım

Baxım,

Baxım,

Baxım,

Baxım,

Sonra mənim baxış dilim, dilə gəlib

Lap ürəyim ağzıma gəlib

Girim sənin qollarına

Anlamayım, anlamayım, anlamayım

Özüm qalım öz halıma.

Yoxsa da başqa bir xəyal

Xatırladar məndə səni

Hey baxaram,

Hey baxaram,

Hey baxaram.

Baxıb,

Baxıb,

Baxıb,

Baxıb,

Bir, dəm yerimdən duraram

İlan vurmuş yazıq kimi

Düz, oturduğun yerdə səni,

Səni,

Səni,

Səni, sənə buraxaram

Hey qaçaram

Hey qaçaram

Hey qaçaram.

Xatirəni,

Yenə səni,

Yenə səni

Səndə yalqızlığı bükən

Əli qoynunda bir məni

Məni,

Məni,

Məni,

Məni,

Səndə məni

Buraxaram,

Buraxaram,

Buraxaram,

Buraxaram

Belə olar hekayəmiz

Belə olar hekayəmiz.

Bitər bütün kitab-kitab

Sətir-sətir,

Nöqtə-nöqtə,

Zaman-zaman,

Zaman-zaman

Hə,

Əldən gedən zamanımız

İtkin düşən özüm kimi yazıq güman

Gümanlarım

Gümanlarım

Özüm kimi yazıq güman

Belə olar

Belə bitər

Talesiz bir sevgi olan hekayəmiz

Və

Son

Və son

Və son

Və son

Tamam...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.2024)

Qoşqar İsmayılzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

-Harda qaldı az yemək, çay-çörək ?! İşdən gəlmişəm, yorğunam. Tez ol yemək ver. 

 

İç səsim: şşş... Neynirsən sən, Rasim? Bu gün axı 8 martdı, qadınlar günüdür. Bu gün "az"ı, "ürəyim"lə əvəzlə. Daha şirin bir sözlər söylə. Bu günü yola ver, onsuz da 24 saatdan ibarət bir gündür. Sonra qaldığın yerdən davam elə.  İldə bir dəfə olacaq bir gündür. 

 

-Ürəyim, deyirəm bəlkə bu gün restorana gedək ?! Onsuz, evdə uşaqlar da səni yorur, evin hər əziyyətini çəkirsən. Belə zillət olmaz axı. Sən də axı qadınsan. Dur, dur hazırlaş gedirik restorana...

 

“Karikaturist sətirlər" silsiləsindən.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.2024)

Xatirə Əsgərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Martın 8-də iki arvad saxlayanlar qadınlar bayramını təbrik etdi, iki qız fırladanlar qadınlar bayramını təbrik etdi, evdə yoldaşını döyənlər qadınlar bayramını təbrik etdi, qızının seçimlərinə qarışanlar qadınlar bayramını təbrik etdi, anasını qocalar evinə atanlar qadınlar bayramını təbrik etdi, nişanlısına söyüş söyənlər qadınlar bayramını təbrik etdi. 

Bacısını icazəsiz evdən çölə çıxmağa qoymayanlar qadınlar bayramını təbrik etdi. Qadına söz verib arxasında durmayanlar qadınlar bayramını təbrik etdi. 

Həmin gün qadınları mətbəx əşyası görənlər, kişidən aşağı görənlər qadınlar bayramını təbrik etdi. 

Bir savab bir günahı yuyur, amma bunların təbrikləri savab sayılmaz və etdikləri günahları da yumaz. 

Qarşıdan isə daha bir bayram - Novruz bayramı gəlir. 

Hər şeyə rəğmən güclü olan, çətinliklərə qalib gələn, qadın olduğundan qürur duyan və xanım adına layiq olan bütün xanımların bayramları qutlu olsun. 

Biz bütün günlər özəlik bu bayram günlərində isə, bizə özəl olsun. Neçə belə günlərə yox, daha da gözəl günlərə.

Və bir də, saxta, süni təbriklərdən uzaq olaq həmişə! 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.03.2024)