Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Elə insanlar var ki, doğulduqları gündən son nəfəslərinədək Allahın nəzərləri üzərlərində olur. Onlar ucaldıqca ucalırlar. Deyirlər ki, Allah iki dəfə gülür- Onun qaldırdığını yıxmaq istəyənlərə, bir də Onun yıxdığını qaldırmağa çalışanlara...

 

Xalq yazıçısı Anar Allahın qaldırdığı adamlardandır. Zəngin təcrübəsi, nüfuzu, işgüzarlığı rəhbərlik etdiyi qurumun uğurlu fəaliyyəti üçün mühüm rol oynayır. Nə qədər yaşayırsa, nə qədər vardırsa ondan yararlanmaq, bəhrələnmək gərəkdir. İkinci bir Anarı yetişdirməkdən ötrü, bu millətə bəlkə də yüz il vaxt lazım olacaq… 

 

Deyir ki,- “İllər boyu bir neçə mətbuat orqanı və bəzi saytlarda mənim ünvanıma, Yazıçılar Birliyinin ünvanına olmazın böhtanlar, yalanlar, təhqirlər yağdıranlar nədən küsüblər və bizdən nə umurlar? Məhz onlar kimi düşünməyimizi, hadisələri ancaq onlar kimi qiymətləndirməyimizi, heç vaxt, heç kəsdən asılı olmayan öz müstəqil mövqeyimizi, münasibətimizi bir qırağa qoyub onların dediyini deməyimizimi istəyirlər?! Adını belə çəkmək istəmədiyim birisinin işi-peşəsi yazıçılara çirkab atmaqdırsa, “Yazıçılar Birliyinə tüpürürəm” demək tərbiyəsizliyindən belə çəkinmirsə və qəzet də bu xuliqanlığa öz səhifələrində yer ayırırsa, sizcə biz buna cavab verməməliyik? Deməsinlər, eşitməsinlər. Çörəkləri Yazıçılar Birliyinə sataşmaqdan çıxanlar tipik mafioz qanunlarıyla hərəkət edir. Nəinki özləri hər cür iftira və yalanlar uydurur, hətta Birliyimiz haqqında az-çox obyektiv söz deyənləri, yaxud hətta adicə məndən müsahibə alanları da dərhal qaralamağa, vurub sıradan çıxarmağa tələsirlər. Buna da hər kəs tab gətirmir, geri çəkilir, hədə-qorxu gələnlərdən “qəbahəti” üçün üzrxahlıq eləyir. Hər fürsətdə qəsdimizə duranlar sonra da şikayətlənirlər ki, niyə bizi müdafiə etmirsiniz. Lap Məşədi İbad yada düşür: “Aç qapını, gələk səni öldürək”. Qəti fikrim budur ki, müxalifətə ən böyük ziyanı məhz bu sayaq yazılar - başqa cür düşünən, başqa mövqedə olan ziyalıları təhqir edən, pisikdirən, onları itələyib uzaqlaşdıran yazılar vurur. Demokratiyadan dəm vuran bu adamların tolerantlıq, fərqli fikrə dözümlülük haqqında sanki heç təsəvvürləri yoxdur. Obyektivlik naminə onu da deməliyəm ki, belə yazılar, təəssüf ki, iqtidar mətbuatında da yer alır. Kiminsə siyasi baxışlarıyla razılaşmamaq təbiidir, amma buna görə onun bütün fəaliyyətinin, hətta başqa sahələrdə xidmətlərinin üstündən qələm çəkmək düz deyil. Belə yazılar da ilk növbədə iqtidara zərər gətirir. Demokratiya o deməkdir ki, siyasi rəqibini opponent kimi görəsən, düşmən kimi yox…”

 

Xalq yazıçısı daha sonra əlavə edir:- "Mən 1987-ci ildə, hələ Sovet dövründə, amma yenidənqurmanın havası əsməyə başlayanda o vaxtkı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin göstərişiylə deyil, yazıçıların öz təklifiylə bu təşkilata rəhbər seçilmiş ilk şəxsəm. Yazıçıların üç qurultayında yekdilliklə yenidən Birliyin sədri seçilmişəm və yenə də yazıçıların əksəriyyəti bu vəzifədən getməyimi təklif etsə, həmin gün istefa ərizəmi verməyə hazıram. Amma desinlər görək, axı küsənlər nədən küsüblər və umanlar nə umurlar? Bir dəfə də olsun bu barədə aydın-açıq bir söz eşitmədim. Yaxın dostlarımın rəhbərlik etdiyi başqa Yaradıcılıq təşkilatları haqqında deyəndə mən məhz bunu nəzərdə tuturdum. Yazıçılar Birliyinin rəhbərliyindən başqa heç bir siyasi, ictimai ya elmi idarənin rəhbərliyi müzakirə olunmur. Niyə? Bilmirəm.

Həm də gördüyümüz mühüm işlərə göz yumaraq mütləq qurdalayıb tərs məlumat verməyə çalışırlar. Mən Birliyin rəhbəri işlədiyim Sovet dövründə yüzdən artıq yazıçı ev aldı. İndi quruluş, şərait tamamilə dəyişib, əvvəlki imkanlar yoxdur, amma yenə də hörmətli prezidentlərimizә, əvvəlcə rəhmətlik Heydər Əliyevə, sonra da İlһam Әliyev cənablarına müraciət edәrәk yazıçılar üçün bir neçə mənzil düzəldə bildik. 34 nəfər razı, iki-üç nəfər narazı qaldı və mətbuatda əlüstü bunun ətrafında qalmaqal yaratdılar. Yazıçılar Birliyinin mükafatlarını təsis etdik. İsa Muğanna kimi böyük yazıçımızı mükafatlandırdıq, yaratdığımız Münsiflər heyəti katibliyin heç bir müdaxiləsi olmadan layiqli müəllifləri mükafatlandırdı. Bunu da tərs yozdular, əleyhimizə çevirdilər. Hətta təqdimatlar, yubileylər keçirməyimizi də bizə irad tuturlar. Heç onu demirlər ki, bəzən elə yazıçıların yubileylərini keçiririk ki, başqa heç yerdə bu yubileylər keçirilmir. İdarə heyətimizdə, redaksiya heyətlərimizdə müxalifət partiyalarının üzvləri də təmsil olunub. Birlikdə heç bir yerliçiliyə, əliəyriliyə imkan verilmir. Bütün bunlar məgər naqis cəhətlərdir ki, bizə bu qədər daş atırlar? Təəssüf ki, Yazıçılar Birliyinə sağmal inək kimi baxanlar belə inəyin üstünə qonan milçəkləri qovmağa təşəbbüs göstərmir. Əksinə, peşmansan birini fəxri ada, mükafata, ordenə təqdim edəsən, onu-on beşi inciyəcək ki, bəs mən niyə yada düşmədim. Heç kəs heç nə almayanda isə hamı sakit oturur yerində. Bizim təklifimizlə hörmətli prezidentimiz 50 yaşlı və 20 gənc yazıçıya illik təqaüdlər təyin etdi. Bilsəniz hər il bu təqaüdlər müəyyənləşən zaman başımız nə ağrılar çəkir. Bəziləri məsələni belə qoyur ki, bu təqaüdü məhz bu il almasam, yaşaya bilməyəcəm. Əzizim, bu təqaüdü almadığın və bir ildən sonra almayacağın vaxtda necə yaşayırdın və necə yaşayacaqsan bəs? Yox, kimə deyirsən? Mütləq bu il almalıyam, almasam dünya dağılar. Hədə, böhtan, təhqir… Ən iyrənc iftiralara əl atırlar. Elələri də var ki, təqaüdün yalnız bir dəfə verildiyini bildiklərinə görə təqaüd aldıqları müddətdə Yazıçılar Birliyindən razı, təqaüd müddəti qurtaran günün səhəri dərhal narazı olurlar, hətta o qədər hirslənirlər ki, Birliyin üzvlüyündən çıxırlar. Çıxsınlar. Birlik könüllü təşkilatdır, heç kəsi bura dəvət etmirik və heç kəsin də getdiyini ürəyimizə salmırıq…"

 

Bəli, Yazıçılar Birliyinin sədri, xalq yazıçısı Anar ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında, Azərbaycan ədəbiyyatında xidmətləri olan görkəmli şəxsiyyətlərdən biridir. Necə deyərlər, uca bir dağdır. Onun böyüklüyü ilə barışa bilməyənlər, bir az kənara çəkilib, bu dağın harasında olduqlarının fərqinə varsalar, öz yerlərini tapacaqlar...

Dünən bu “QOCA QARTALIN" 86 yaşı tamam oldu. Ona cansağlığı, ağrı-acısız günlər arzulayırıq.

Çox yaşasın!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

"Ölüm bir evə girəndə sağ qalanları da bir az öldürür"

Peyami Safa 

 

Düşünürəm ki, hər bir xalqın mədəniyyəti və mədəniyyətin müxtəlif sahələrinə aid olan əsərləri özündə bir az həmin xalqın ailə-məişət və cəmiyyət həyatını, bir az milli ruhunu, bir az soykökünü, bir az dünyagörüşünü də ehtiva edir. 

Necə ki, milli kinolarımızın mövzu və məzmununa diqqət yetirəndə görürük ki, müharibə (istər ön, istər arxa cəbhə), insanların məişət həyatı, soykökü, qəhrəmanlıq mövzularında çəkilmiş filmlərimiz üstünlük təşkil edir.

Biz milli kinolarımızda daha çox hər zaman ön cəbhələrdə cəsarətlə vuruşmuş Mehdi  Hüseyzadə, Həzi Aslanov, İbad Hüseynov kimi qəhrəman, söhbət müharibədən, cəbhədəki əsgərlərdən gedəndə əlindəki varını-yoxunu  cəbhəyə gedənlərə paylayan Cəbiş müəllim kimi insan, tək 

başına evindən çıxıb cəbhəyə yollanan balaca Murad, məişət qayğıları ilə yanaşı kolxozlarda, çay və pambıq plantasiyalarında, fermalarda çalışan zəhmətkeş, həkimə ehtiyacı olan bir yaralıya tibbi yardım göstərmək üçün fırtınalı gecədə dağ döşünə qalxan fədakar Azərbaycan  qadını obrazlarını izləyirik.  

Bu gün də məhz sujet xəttinin əsasını müharibə motivlərinin təşkil etdiyi və Azərbaycan kino tarixinə ən faciəli film kimi iz salan "Mən ki gözəl deyildim"  tammetrajlı bədii filmindən söz açacağıq. 

"Azərbaycanfilm" kinostudiyasının istehsalı olan film 1968-ci ildə xalq yazıçısı Bayram Bayramovun eyniadlı povesti əsasında ekranlaşdırılıb.

Quruluşçu rejissorlar Tofiq Tağızadə, Ağarza Quliyev, Ramiz Əsgərov, operator Aleksey Polkanov, rəssam Kamil Nəcəfzadə, bəstəkar Fikrət Əmirovdur. Filmin ssenarisini Bayram Bayramov, Ağarza Quliyev və İqor Strekov birgə yazıblar.

Rollarda Xuraman Qasımova, İsmayıl Osmanlı, Şahmar Ələkbərov, Eldar Əliyev, Sadıq Hüseynov, Ələddin Abbasov və başqaları çəkilib.

Filmin çəkilişlər Daşkəsən rayonunun Bayan kəndində, həmçinin Gəncədə və Lənkəranda baş tutub. 

Ekran əsərində hadisələr Böyük Vətən müharibəsi illərində  Azərbaycanın dağ kəndlərinin birində cərəyan edir. 

Burada qəhrəmanımız Səidənin taleyinin fonunda biz müharibənin insan həyatına təsirlərini izləyirik. 

Fəxrəddin Manafovun qonaq olduğu bir verlişdə Yusif obrazından danışarkən söylədiyi "Müharibədən qayıtmırlar, müharibədən qayıtmaq mümkün deyil. Yəni fiziki olaraq əlbəttə ki, şükür, qayıdanlar var, amma düşüncə, ruh olaraq onlar ordadırlar."-, sözləri gəlir ağlıma.

Xalqların azadlıq hərəkatlarını müharibələrdən ayırıb düşünəndə məncə müharibədə heç qazanan da olmur. Bir tərəf işğalçılıq edərkən, digər tərəf özünü müdafiəyə keçir. Çünki insan həyatının, dahası insan ruhunun itirildiyi bir yerdə heçnəyi qazanmaq mümkün deyil.

Və əgər düşünürsüzsə ki, müharibə sadəcə cəbhədə əli silah tutanlar arasında gedir, yanılırsız.

Müharibə də bir növ ölüm kimidir. Necəki ölüm bir evə girəndə sağ qalanları da bir az öldürür, eləcə müharibə də vuruşan tərəflərdən xəbərsiz, onların arasından soxulub cəbhədən insanların evlərinə, məişət həyatlarına, hətta onların ruhlarına qədər girir.

Müharibə fədakarlıq tələb edir, müharibə çoxlu qurban tələb edir.. Çoxlu günahsız qurban...

Kiminin əzizləri, kiminin ruzisi, kiminin həyatı və kiminin də taleyi olur bu qurban... 

Film gənc qızın atasını cəbhəyə yola salmas səhnəsi ilə başlayır.

Uşaq ikən anasını itirən Səidə yeniyetmə çağında atasını da cəbhəyə yola salır. 

Müharibə həm də çətin bir dövr deməkdir.  Ön cəbhədə ordu düşmənlə savaşarkən, arxa cəbhədə də xalq müharibənin gətirdiyi bəla və çətinliklərlə mübarizə aparır. İnsanlar sadəcə özləri üçün deyil, başqaları üçün də yaşamalı olduqlarını anlayır, sadəcə özlərini deyil başqalarını da düşünməyə başlayırlar.

Çingiz və Məzahir obrazları insanların aclıq dərdinin, ərzaq probleminin həlli üçün çalışarkən, mütəmadi olaraq atası ilə məktublaşan Səidə obrazı cəbhədən gələn məktublarla insanları sevindirmək arzusu ilə poçtalyona məktub paylamaqda kömək etməyə başlayır.

Axı müharibə dövründə insanlar sadəcə yeməyə ac olmurlar. Onlar həm də daim bir xəbər intizarında olurlar. Cəbhədən gələn xoş bir xəbərin intizarında.

Lakin Qurbanın da dediyi kimi, belə bir vaxtda camaatı yedizdirmək asan məsələ deyil, nədə ki, cəbhədən gələn bütün məktubları sevinc hissiylə paylamaq.

Məktublarla sevinc paylamaq arzusunda olan Səidənin çiynləri qəfil bir yükün ağırlığı ilə çox bərk əzilir. Axı məktublar sadəcə şad xəbərlərin deyil, bununla bərabər həm də qara xəbərlərin müşdəçisidir.

Səidə içində qara xəbər daşıyan məktubları sahiblərinə verməkdə çətinlik çəkərkən hələ bilmirdi ki, Şərif də ona atasının ölüm xəbərini verməkdə belə çətinlik çəkir.

Müharibə dövründə insanların əzizləri müharibədə həlak olanların dərdinə şərik çıxması, camaatın qayğısını çəkərkən fədakarlıq etmək, çətin bir dönəmdə insanları əlindən gələn qədər sevindirməyə çalışmaq kimi bəşəri dəyərlər filmdə ön plana çəkilir.

Atası son məktubunda Səidəyə belə yazırdı:

"Biz təyyarə ilə qalxırıq, sakitcə uçuruq. Dan yeri söküləndə düşmən arxasına keçdik, paraşutlarla atıldıq. Mən ömrümdə yeri bu qədər gözəl görməmişdim. O sübh şəfəqlərinə boyanmış  şəkilə oxşayırdı. Məni hər şeydən çox heyran edən kəndləri, obaları, evləri birləşdirən yollar, cığırlar idi. Onlara baxanda fikirləşirsən ki, adamları bir-biri ilə birləşdirən bu yollar, bu cığırlardır. Qızım, biz ondan ötrü vuruşuruq ki, insanları birləşdirən bu möhkəm bağlar qırılmasın. Səidə, qızım, tezliklə müharibə qurtarar,  görüşərik."

İnsan müdriklik təyyarəsi ilə mənən yüksələrkən evləri, obaları birləşdirən yollar, insanları birləşdirən bağlara çevrilirdi. Və Çingizlər, Səidələr, Məzahirlər isə məhz bu bağların qırılmaması, əksinə daha da möhkəmlənməsi üçün mübarizə aparırdılar.

Səidə obrazı taleyi müharibənin ağır qanunları ilə kəsişərək mənən böyüyən, həssas, duyarlı gəncləri, Çingiz obrazı insanların qayğısını çəkərkən lazım gəldikdə fədakarlıq edib üzərinə məsuliyyət götürməyi bacarmağı, Məzahir obrazı isə bütün çətinliklərə rəğmən nikbin olmağı və ümidi itirməməyi təmsil edir.

“Mən ki gözəl deyildim” müharibə mövzusunda çəkilən ən yaxşı ekran əsərləri sırasına daxil edilib. 1969-cu ildə Kiyevdə keçirilən kinofestivalda mükafat qazanan ekran əsərində Xuraman Qasımova “Qadın rolunun ən yaxşı ifası”na görə birinci yerə layiq görülüb 

Əvvəldə də qeyd etdiyim kimi film həm də Azərbaycan kino tarixinə ən faciəli film kimi iz salıb. Bunun səbəbi isə çəkiliş zamanı baş verən dəhşətli bədbəxt hadisədir.

Belə ki, Lənkəranda Dneprin alınması səhnəsi çəkilərkən çaya iki qayıq buraxılır. Qayıqların birində aktyorlar, digərində çəkilişin texniki heyəti olur.

Pirotexnikin partlayıcı qurğunu səhv salması nəticəsində baş verən dəhşətli partlayış  zamanı rejissor Ramiz Əliyev, Arif adlı operator və daha iki kino işçisi həlak olur. Döyüş səhnələrində yaradıcı heyətə kömək edən rus əsilli polkovnikin isə ayaqları kəsilir. 

Hadisədən sonra filmin çəkilişi dayandırılır. Aktyorlar və yaradıcı heyətin bir qismi, eləcə də Rasim Ocaqov operator kimi filmdən imtina edirlər. Sonradan başqa tərkib cəlb olunur və filmi Tofiq Tağızadə başa çatdırır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı ƏN YENİ ŞEİRLƏR rubrikasında bu gün sizlərə istedadlı şair Saqif Qaratorpağın 2 şeirini təqdim edir. 

 

Sən elə şeirsən ki, ha yazsam da bitməzsən!

Ömrümün sonunacan havalı dolanaram.

Su deyib inildəyən bir çiçəkdən ötəri

Içimdən qırılaram, gözümdən bulanaram.

 

Damla-damla süzülüb, deşib daşı gələrəm,

Bir dəfə pıçıldayıb qırıq-qırıq “gəl”-desən.

Vecimə də almaram qışı, qarı, ayazı;

Qönçələnib gülərəm bircə yol gülümsəsən.

 

Misra-misra boy verər xəyalımda surətin,

Rəsmini gecə çəkib ürəyimdən asaram.

Dan yeritək qızaran gözlərimdə doğarsan,

Alın yazısı kimi hər gün səni yazaram...

 

Bilirsənmi, bənövşəm, ömrüm qara qələmdi,

Nə yaxşı sən çıxmısan qismətinə, bəxtinə.

Götürüb bircə söz yaz könlümün varağına,

Üşüyürəm... isinim əlinin istisinə.

 

*

Bu gün də səssizcə ötdü,

Məni axtaran olmadı.

Itdim adamlar içində,

Halımı soran olmadı.

 

Öz oduma gizli yandım,

Bir gələn yoxdu tüstümə.

Gedirəm, boz papağımı

Basıb gözümün üstünə.

 

Bu ömür harda qırılar?

Mən də bir yetim qarışqa.

Gecədi... qapım döyülür...

Kim ola ölümdən başqa.

 

Şükür olsun sənə, Tanrım!

Məni də saldın yadına.

Nə olar, bir az dözüm ver,

Məni sevən o qadına...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

“Qarşımda günahkarsan. Və qarşında günahkaram. Ən böyük həqiqət bax budur. 

Hər bir insanın içində işıq var. Çox vaxt insanların içindəki işığı zaman söndürür. Amma biz içimizdəki işığı özümüz söndürdük...”

Varis, “Son məktub”

 

Hər dəfə darıxanda evimizə gedirəm. Qapısından içəri girən kimi, xatirələr balaca uşaq kimi yüyürərək əlimdən tutub məni bütün ev boyu arxalarıyca gəzdirirlər. 

Evi bir insana hər zaman doğmadır da, bura isə bir evdən daha çox, çoxdandır görmədiyim, uzaqda qalan ən doğma insan kimidir mənə..

Elə ev də bəzən bir insan deyilmidir insana?!

Barmaqlarım üstünü toz basmış, hər əşyanın üzərində gəzdikcə, hər qapıya, pəncərəyə, divara toxunduqca bu evdə keçən xoş günlərimiz üsulca film lenti kimi gəlib keçir gözlərimin önündən.

Yalnış bənzətmə oldu deyəsən, əslində film lentindən daha çox bir qatar kimi gəlib keçirlər gözlərimin önündən. 

Xoş günlər bir qatar, hər vaqon isə bir xoş xatirə.. 

Bəli, hər vaqondan bir xoş xatirə boylanır mənə.

Mən isə o qatara gecikmiş sərnişin kimi perronda duraraq gözdən itməkdə olan qatarın arxasınca baxa qalıram yenə..

Yenə deyirəm, çünki o qatar bir dəfə getdi bəlkə, amma mən.. mən hər gün gecikirəm o qatara..

Hər xatırlayanda, hər darıxanda, hər kaş deyəndə, hər bəlkə deyə köks ötürəndə, hər peşman olanda, hər pis olanda, hər kədərlənəndə gecikirəm o qatara.

Bir söz var e, deyir: 

"Bir gün ən sevdiyim öldü. Mən nəyə üzülsəm, onun ölümünə ağladım həmişə."

Bax eynən eləcə o qatar da bir dəfə və birdəfəlik getdi. Mən isə hər gün gecikdim ona. Və açılan hər sabahda, düşən hər gecədə də, gecikməkdə davam edəcəm qaliba.

Odur qarşı-qarşıya oturub çay içdiyimiz stol, bir cüt gülən göz görürəm sanki, oğrun-oğrun baxıb gülümsəyirsən mənə.

"İki dənə təzə, dəmli isti çay süz, gəlib otur qarşıma, sənə şeir oxuyum"-,  deyirsən.. 

Mən də gülümsəyirəm,  elə tam yaxınlaşıb qarşındakı stulda oturanda, birdən xəyal kimi süzdüyüm isti çaydan yüksələn buğla birlikdə yoxa çıxırsan..

Huylu huyundan vaz keçməz deyiblər, ehh sən də köhnə adətlərindən əl çəkmirsən, bax yenə çay süz deyib, gəlmirsən, yenə soyudursan çayını.

Çayla birlikdə hava da soyuyur yavaş - yavaş, xatirələrin isti nəfəsi qucaqlayır üşüyən ümidləri. Axşam düşür, üşümüş ümidlər yenə xülyalara, xəyallara bürünüb yatır.

Evimiz isə əksinə, o həmişə sımsıcaqdır, mən yoxluğunun soyuğunda üşüyəndə sığınıb orda qızınıram hər zaman.

Masadakı o soyumuş çayın da, pilləkanın pillələrinin də, dibçəkdəki çiçəklərin də, evin qapısının da, hər gün tozunu sildiyim xatirələrin, hər gün üstünü qopardığım yaraların da gözü yol çəkir.

Gəl bir səhər yenə otur qarşıma, bir çay süzüm,  bu dəfə soyutmadan isti-isti iç. 

Danış yenə deyə-gülə, üsulca arala biraz aramızdakı həsrət pərdəsini..

Danış yenə mənə gələnlərdən - gedənlərdən,

Danış bilim indi nələr keçir o qocaman qəlbindən ?

Düşürdümmü heç yadına? Və yoxluğumun heç incidib, ağlatdığı oldumu səni?

Sən də üşüdünmü heç Göydələnlərin kölgəsində tək-tənha qalmış balaca bir daxma kimi?

Əyilib üfürdüm ürkək-ürkək yanan o şamı unudulmuş ad günümdə,  o şamlar çoxdan sönmüşdü zatən sənin könlündə.

Tələsik getdin, gedəndə nəsə apardınmı özünlə ? Mən bilmədim ki, heç..

Barı soyuq olanda səni isidə biləcək bir neçə isti xatirə qoyaydın gedərkən çantana.

Arxanca boylandım qaranlıqdı, dəyişmişdi sanki küçə, səni aparan yolları, tapıb yetişə bilmədim.. 

Mən özgə deyiləm ki, nə vaxt yolun düşsə gəl qonağım ol, isti  bir çay süzüm sənə, azca qayğına qalım, üşümüşdür sənin ruhun indi özgə, uzaq, soyuq yerlərdə, otur azca, tələsmə çıxıb getməyə.

Bir gün qayıdıb da, tapa bilməsən əgər  evimizi, xatirələrin ünvanına yollanıb orda axtar. 

Elə o ev xatirələrimizdi.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

“Ədəbiyat və incəsənət” portalının sizlərin Şamil Ənvəroğlunun şeirləri ilə tanışlığınızı davam etdirir.

 

 

Darıxmıram ki,

ürəyimi ləçək-ləçək qoparıram,

bu həyat bizə də nə vaxtsa

"güləcək, gülməyəcək" deyə... 

 

Üzülmürəm ki,

özümdən nağıllar uydurub sonunda düşəcək o üç almanı gözləyirəm,

"düşəcək, düşməyəcək" deyə... 

 

İncimirəm ki,

qəlbimin sınan yerlərini ümidlərimlə yamayıram,

"bitişəcək, bitişməyəcək" deyə... 

 

Ağlamıram ki,

gözümdən meyvəsini dərirəm qəlbimdəki dərd ağacının ve səssizcə gözləyirəm yenə də,

"bitəcək, bitməyəcək" deyə... 

 

Yaşamıram ki,

arzularımı toplayıram, çıxıram,

günlərimi vururam, bölürəm,

yerdə nəsə

"qalacaq, qalmayacaq" deyə... 

 

Ölmürəm ki,

nəfəs-nəfəs tükənsəm də,

gündə yüz yol büdrəsəm də,

günəşimə boylanıram,

"doğacaq, doğmayacaq" deyə... 

 

 

***

 

Qurban olum, darıxma,

sabahı bilmək olmaz.

Bax, çoxunun arzusu

bu gün çin olur axı...

Sən həyatı bu qədər

asan sanma, əzizim.

Yoxuşları çıxanın

Büdrəməyi var axı...

 

Kimdir o xoşbəxt adam?

Xoşbəxt yoxdur dünyada!

Üzdə gülənlər ki var,

Nə çəkirlər arxada.

Hələ şəkillərə bax,

boyalı üzə baxma,

kədərli gözlərə bax.

 

Sirli ağrılar yatır,

o güləyən qadında

Sən də elə bilirsən,

Ağrı nədir, bilmir o?

İnan ki, üzü gülür.

Unudub sevinməyi,

Heç ürəkdən gülmür o...

 

Daş deyilik gözlyək,

Kimsə qaldıra yerdən,

Ağac ki sayılmırıq,

bağban su verə hərdən,

Axı, heyvan deyilik,

Sahibimiz yem verə.

 

Olanlara baxma sən,

Nə qədər çətin olsa,

Yenə qalaq ayaqda,

Yenə qaçaq hər işə,

Qoruyaq özümüzü,

İNSAN qalaq həmişə...

 

 

***

 

Ha böyüt ruhunda bir gül fidanı,

ha gözlə gülünü, açmırsa, açmır.

ha bəslə qanadı sınıq arzunu,

ha qaldır baş üstə, uçmursa, uçmur... 

 

ha qov nankorları, getsin yanından,

ha qaç taleyindən – ömür "payından",

ha tut əllərindən, çox sev canından,

ha istə Tanrıdan, olmursa, olmur... 

 

ha qayna bulaqtək, axsın sözlərin,

ha gizlət içini, gülsün gözlərin,

ha qoru, dəyməsin yerə dizlərin,

ha ağla, boşluqlar dolmursa, dolmur... 

 

ha çalış arzular sağ olsun deyə,

ha vuruş pisliklər yox olsun deyə,

ha istə yaxşılar çox olsun deyə,

ha səslə ağ günü, gəlmirsə, gəlmir... 

 

ha soruş, bu dərdlər nəydi, İlahi?

niyə dərd qəddimi əydi, İlahi?

kimlər qarğış etdi, söydü, İlahi?

ha tök göz yaşını, sönmürsə, sönmür... 

 

ha sev birini də, nəfəs say onu,

ha eylə günəşə, aya tay onu,

ha say həyatına şirin pay onu,

ha et hər bir kəsin, sevmirsə, sevmir... 

 

ha de, "ümidim var, yaxşı olacaq",

ha de "xoş günlərdən bizə çatacaq",

ha de "bu zülmətə günəş doğacaq",

ha gözlə günəşi, doğmursa, doğmur... 

 

ha deyin "bir daha sevməyəcəm mən",

ha söylə "kimsəyə gülməyəcəm mən",

ha and iç "güvən nə, bilməyəcəm mən",

ha tükən, son ümid ölmürsə, ölmür...

 

 

***

 

Sevgi də tanıyır öz yuvasını,

sahibi olduğu ürək başqadır.

"Sevirəm, sevirəm" bağırmaq başqa,

səssizcə dərindən sevmək başqadır. 

 

Gen gündə yanında "varam" bir ayrı,

"Hələ ölməmişəm, sağam", bir ayrı,

"Arxanda yıxılmaz dağam", bir ayrı,

Dar gündə yanında olmaq başqadır. 

 

Özünü çoxbilmiş bilmək çox asan,

Hamıdan ağıllı saymaq çox asan,

"Səni anlayıram" – demək çox asan,

O isə qəlbini duymaq başqadır. 

 

Ayaqdan yapışıb dartmaq da varmış,

Şərəfi, qeyrəti satmaq da varmış,

Aldatmaq da varmış, atmaq da varmış,

Bir də İNSAN kimi qalmaq başqadır. 

 

"Bu həyat gözəldir" – deməyə nə var,

Təkcə şəkillərdə gülməyə nə var,

Şirin xəyalları qurmağa nə var,

Ömrünü YAŞAYA bilmək başqadır...

 

 

***

 

Gəl bir ömrü paylaşaq,

yarı bölək səninlə,

Gəl bir daha doğulaq,

bir gün görək səninlə.

Gəl həyatı, dünyanı birgə sevək səninlə,

ay mənim həyatımın anlamı,

çiçək QADIN,

Gəl bu ömrə bir xoşbəxt eşq tablosu çək, QADIN. 

 

Havasız günlərində sənə nəfəs olaram,

darıxan günün olsa,

ovudan səs olaram,

təkcə sevdiyin deyil,

sənə HƏR KƏS olaram,

ay mənim zülmətimə Günəştək doğan QADIN,

bu ruha, bu bədənə hər an eşq yağan QADIN. 

 

Bəyaz gəlinliyinlə bəyaz günlər gətir sən,

o ruhunla dünyama sevgi saçan ətirsən,

hər yazımda boy atan ümid dolu sətirsən,

ay ümidli sabahım,

ay aydın səmam, QADIN,

zamanımı donduran ayrıca dünyam QADIN. 

 

Neçə gözəl əsərdə sevgi dolu SÖZ olaq,

hər yorğun günümüzdə baş qoyulan DİZ olaq,

bütöv bir ruha dönək,

"sən","mən" deyil,

BİZ olaq,

ay yaralı qəlbimə şəfa olanım, QADIN,

təpədən dırnağadək mənə dolanım, QADIN. 

 

Bir qadın nə istəyər?

SEVGİ,

SAYĞI,

ANLAYIŞ...

Anlamı nə həyatın?

gəl onu məndən soruş,

kəlmələr əsas deyil,

NİYYƏTƏ bax, bil, danış,

gözləyirəm yolunu,

gəlirsən haçan, QADIN?

Bir görəm yanımdasan,

boyuna qurban, QADIN.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizlərə Xəyalə Sevilin şeirlərini təqdim etməkdədir.

 

 

SƏNİ HARDA BAŞLADIM?

 

Səni harda başladım?

Harda bitirdim səni?

Çıxdım ürəyimin qapısınacan,

Ötürdüm səni.

Yolun yaxın olmasın.

Nə doğmamsan, nə yadım,

Əllərini üz, dedin,

Ümidini kəs, dedin,

Kəsdim,

Yeddi qapıya payladım.

Azın, çoxun qalmasın.

Ruh deyilsən, can deyilsən,

Həvəssən, bədəndən çıxdın.

Elə də sevmədim səni.

Ürəyimin zirvəsinə

Hərdən çıxdın...

Eh! Mənim də gizli-gizli

Darıxmağım olmasın.

 

 

SÜKUT EYLƏDİM

 

Nə çox söz var deyiləsi...
Dinmədim, sükut eylədim.
Sən məni işğal etmədin,
Mən özüm süqut eylədim.

 

Sən ki yanlışdın əlimə...
Necə qovuşdun əlimə?
Səni danışdım əlimə,
Beləcə qunut eylədim.

 

Adın uca səsdən düşdü,
Ah çəkdim, nəfəsdən düşdün.
Ürəyimə qəsdən düşdün,
Sonra da "unut" eylədin...

 

 

ÜZÜ SƏNƏ DAYANMIŞAM, İLAHİ…

 

Üzü sənə dayanmışam, İlahi,

Əllərini ver, tutum...

Bu təklik də ürəyimdə

Adam kimi yer tutur.

Mən hər gecə yastığıma

Dağıtdığım

Fikrim, qayğım nə varsa,

Gözlərimə toplayıram.

Baxışlarım çaparsa,

Tanrı duyar,

Tanrı alar məktubumu...

Yanağıma dalğa dəyir,

İçim dəniz.

Yıxılmışam, İlahi,

Elə bilmə,

Mən dincimi alıram...

Ən uzaq, ən gözəl xatirələrdən

Sevincimi alıram.

 

 

ÖZÜMLƏ SÖHBƏT...

 

– Gedən gedib, ümidini kəs.

– Necə?

Sevgi deyil, həsrət deyil, ağrıdı.

– Yaradı də, ağrıdacaq, bəs necə?!

– Göz yaşımı yanağıma

Sərib qurutmuşam daha.

Gördün? Yaş deyiləm ki.

Amma hərdən düşür yada,

Göynəyir adamın içi,

Baxma, daş deyiləm ki.

– Təzədi, yaran təzədi...

Boşalt, ürəyini boşalt,

Elə bil ki, kuzədi.

– Yolları kim çəkir belə

Ayağımın altından?

Dururam, gedə bilmirəm.

Bir az başımı qataram,

Yaşayaram, nə var ki.

Bir kimsəsiz uşaq qalıb içimdə,

Onu kiridə bilmirəm.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

 

 

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində şeir vaxtıdır, sizlərə Zülfiyyə Yaqubun şeirlərini təqdim edirik.

 

ŞƏRQİN ÇIÇƏYI

 

Öncə kölgələr sərinlədər ruhunu,
sonra küsüb gedən 
qaranlığın soyuqluğu barışar
titrəyən baxışınla.
Verər əllərinə ətəyini ayrılıq,
yapışarsan bərk-bərk.
Sən artıq sönmüş ümid,
o, səmitsiz bir külək...
Uçurar xəyalını,
qanadlı quş olarsan.
Səmadan bulud-bulud,
müammalı baxışla
öncə səssiz dayanıb,
sonra pıçıldayarsan:
''Şimal Buzlu Okean,
Gəl bir yerdə üşüyək!''
Səhralar gülümsəyər
bu çağrışa, nidaya,
qum selinin dilindən
səda qalxar səmaya:
“Qalın buz qatları da
günə yanır, deyəsən,
uç, get, Şərqin çiçəyi,
geri dönmə yerə sən”.

 

 

TANRININ SÖZ KİTABI

 

Gecəni dönüb-dolaşıb,
Söz çəkir azan vaxtına. 
Yarpaq-yarpaq ömür düşür 
Qələmin yazan vaxtına.

 

Kəpənək qanadlarında
Qırx nərgizəm, qırx bənövşə.
Qırx gizli qapıdan keçib
Tələsərdim bu görüşə. 

 

Deyirlər, ulduzum da var,
Mənə bənzər, öz yaşıdım.
Göylər tanrılaşan gündən
Sirrimi əl-əl daşıdım.

 

Yağış, qar, dolu şəklində
Bulud ovcumda dincəlir.
Toxumu qəlbimdə olan
Cismimdə ruhum cücərir.

 

Nə gizlinəm, nə aşikar, 
Layla səsi, sur səsiyəm.
Tanrının söz kitabında
Bir bənd şeir bəndəsiyəm.

 

 

VƏTƏN OLAN YUXULARIM

 

Anam məni qadın doğub,
Yuxuda əsgər oluram.
Hər gecə eyni səhnələr, 
Hər gecə eyni yuxular. 

Nə yolumdan çəkilirəm,
Nə ürəyimdə qorxu var.

Anam məni qadın doğub,
Yuxuda bayraq oluram.

Sancılıb Ana torpağa,
Dalğa-dağla ucalıram.
Şəhid qanına boyanıb
Zəfərimdən güc alıram.

 

Anam məni qadın doğub, 
Yuxuda torpaq oluram.
Ovuc-ovuc səpilirəm
Murovdağdan Şah dağına.

Dağ-dağ olub, çöl-çöl olub,
Vətən olub üz tuturam
Qarabağdan İrəvana...

Gələn yuxunun birində
Bir də şəhid ola bilsəm, 
Bir də şəhid ola bilsəm,
Oyatma məni, ay ana!

 

 

QAĞAYI NƏĞMƏSİ

 

Səma aydınlıqdı, dəniz bulanlıq...
Suların dibinə çökən qaranlıq
yatıb yuxusunu, sübh  oyanacaq. 
Orda – çox uzaqda,
lap uzaqlarda
dan yeri əyninə günəş geyinər,
sonra libasını yağış isladar.
Buludlar dənizə səpələndikcə
göylərin tamını balıqlar dadar...
“Səma aydınlıqdı, dəniz bulanlıq” –
deyir bu nəğməni bəxtsiz qağayı.
Sahibsiz qayıqlar, sınıq qayıqlar
baxıb gülümsəyir  günəş sayağı.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

 

 

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Robin Şarmanın kitablarından bəyənib seçdiyim bəzi fikirləri əziz oxucularıma təqdim etməkdəyəm.

Robin Şarmanı həmkarlarından fərqləndirən əsas cəhətləri hansılardır? İlk öncə, onun klassik fəlsəfənin taftalogiya şəkli almış aforizmlərindən xeyli uzaqda dayanaraq müasir, 3-cü minillik fəlsəfəsini yaratmaq istəməsi cəhdi.

Robin Şarma yazır:

1.   Xoşbəxtlik gedib çıxacağın hansısa bir məkan deyil, bu, sənin özünün yaratdığın daxili haldır.

2.   Nə qədər ki, düz hərəkət etdiyini bilirsən, qoy səni başqalarının fikri narahat etməsin.

3.   Biz hamımız bu dünyaya hansısa bir vacib səbəbə görə gəlmişik. Öz keçmişinin əsiri olma. Öz gələcəyinin memarı ol.

4.   Olmağı arzuladığın insan olmaq heç vaxt gec deyil.

5.   Ağrı – müəllimdir, uğursuzluqsa uğura gedən düzgün yol. Gitarada çalmağı öyrənmək əvvəlcə bir neçə falş akkordlar götürmədən mümkün deyil. Eləcə də yelkənli qayıq sürməyi öyrənməkçün mütləq qayığı bir neçə dəfə əyməlisən.

6.   Bizim Yer kürəmizdə xaos yoxdur. Sizinlə baş verən hər bir şeyin özülü var, eləcə də hər bir baş verəcək şeyin. Başınıza nə gəlirsə, hər biri bir dərsdir. Odur ki, hər xürdalığı əhəmiyyətlilik ranqına qaldırmayın. Həyatdan həzz alın!

7.   Heç kəs sizin icazəniz olmadan sizi incidə və təhqir edə bilməz. Harmoniyanın qızıl açarlarından biri qarşınızda baş verən hadisələrə sizin interpretasiyanızdır.

8.   Hər şeyin öz səbəbi var. Hər şey hansısa məqsədçün baş verir və hər bir uğursuzluq özlüyündə bir dərsdir. Mən dərk etmişəm ki, həm şəxsi, həm peşəkar, və hətta, həm də mənəvi cəhətdən itkilərlə üzləşən insanlar öz şəxsiyyətlərinin üfüqlərini genişləndirmək bacarığına malikdirlər. İtkilər daxili inkişafa aparır və bol mənəvi zənginliklər gətirir. Heç vaxt keçmişiniz barədə təəssüflənməyin. Yaxşısı budur ki, ona yaxşı bir müəllim kimi yanaşın.

9.   Ağır zamanlar güclü liderləri yaradırlar.

10. Hər səhər güzgü qarşısında beş dəqiqə gülün. Gülüş bizim orqanizmimizdə bir çox faydalı elementləri aktivləşdirir. Gülüş həm də orqanizmi balanslaşdırılmış qaydaya qaytarır. Gülüş terapiyasından ən müxtəlif xəstəliklərin müalicəsi üçün müntəzəm istifadə olunur. Həm də o, həyat problemlərindən qoruyan möcüzəli dərmandır. 4 yaşlı uşaq orta hesabla gündə 500 dəfə gülür, böyük insan isə çətinliklə bunu 15 dəfə edir. Gülmək vərdişinizi geri qaytarın, sizin həyatınız daha canlı olacaq.

 

       Davamı da olacaq.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)

 

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının REDAKSİYANIN POÇTUNDAN rubrikasında bu gün sizlərə Məmməd Məmmədlinin retrospektiv tərzdə yazdığı “27 yaşımda öləcəm...“ adlı hekayəsini təqdim edirik.

 

 

Xəstəxanaya çataçatda şəhərə qaranlıq çökdü, günün gündüzündə günəş qeybə çəkildi, ətrafda səs kəsildi. Dünyanın sonu gəldiyini düşündülər. Nə baş verdiyini anlamırdılar, bir anlıq nitqləri tutuldu. Emin canındakı xofu qovub bərkdən qışqırdı:

-Hə, təbrik edirəm, Allahın qəzəbinə gəldin! Cəhənnəmə getmək istəyirsən, mənsiz get! Həyatından bezmisən, mənim nə günahım var...

Coşqun mızıldandı, lakin heç nə demədi. Allahın günahkar bəndəsi başındakı qarma-qarışıqlığı sahmana salmağa çalışdı. Beynini ha çalışdırmaq istədi, heç nə alınmadı. Yazıq-yazıq onun üzünə baxdı, susdu.

Qarşıda yalnız beşmərtəbəli bir bina görünürdü. Aləm zülmətə dönsə də bulanıq, sarımtıl rəngdə bərq vuran xəstəxananı seçə bildilər. Gördüyü mənzərənin sehrinə düşən Coşqun “biz ora getməliyik!” – deyib, dostunun qolundan dartdı.

Xəstəxananın qapıları bağlı idi, ancaq hansısa qüvvə onları maqnit kimi içəri dartırdı. İzaholunmaz bir gücün qarşısında sanki hipnoz olurdular. Coşqun öz-özünə danışırmış kimi divardan yapışdı:

-Yuxarı çıxmaq lazımdı! – deyib, kərtənkələ təki dırmaşmağa başladı.

Coşqunun inadkarlığına etiraz edə bilməyən Emin də kərtənkələ yerişini aldı. Sanki fövqəltəbii bir varlıq ona görünməmiş güc verdi.

Xəstəxananın damında ürəkləri bulanır, canlarında yüksək hərarət hiss edirdilər. Coşqunun spontan hərəkətləri Emini özündən çıxarırdı. Həyatı elə bura qədər imiş... nə etdiyini anlamır, beynində pozuntular baş qaldırırdı. Düşüncələr içində kənara çəkilib, çarəsiz-çarəsiz hadisələrin gedişatını gözlədi. Bir dost kimi əlindən gələni etmişdi, bundan sonra artıq özü bilər...

Başlarının üstünü yadplanetli obyekt alanda qorxu canlarına elə sarmaşdı ki, yerlərində donub qaldılar. Nə gizlənə, nə də qaça bilirdilər. Təslim oldular...

Arada yaranan çəkisizlik ayaqlarını binanın damından üzdü.Onlar burula-burula naməlum obyektin içinə sovruldular...

***

Cimi Hendriksə qulaq asırdı. Payız günəşinin isitdiyi yarıqaranlıq otaqda boynunu büküb oturmuşdu.“Woodstock” festivalındakı konsertlərini dəfələrlə izləmişdi. Ən çox da 1969-cu ilin videoyazılarını dinləməyi sevirdi. Ağ stratokasterdə “FoxeyLady”mahnısını qıvrıla-qıvrıla ifa edən Hendriksi özü dəfələrlə dostlarının arasında təkrarlamışdı. Həmişə də Cimi Hendriks kimi şan-şöhrətli ifaçı olmağı arzulamışdı. Amma Coşqunu Bakının “Dejavu” rok-klubundan o yana tanımırdılar. Pis ifa etmirdi, musiqiyə ürəyini qoymuşdu, səhnədə özünü unudur, Hendriks kimi tamaşaçıların gözlərini qamaşdırırdı. Daha o qaradərilinin taleyini yaşamaq istəmirdi! Bu vaxt qapı döyüldü. Qalxmağa halı olmadığından elə oturduğu yerdən səsləndi:

-Gəl!

Emin içəri keçəndə gözlərinə inanmadı. Dostu onunla zarafat etmirdi. Coşqunun oturduğu divanın bir tərəfi al-qana boyanmışdı.

-Sən... Niyə özünü bu günə qoymusan?

-Emin, məni xəstəxanaya çatdır...

-Məsləhət görərdim, əvvəlcə başını yoxladasan. Heç utanırsan? Bir qaradərilinin üstündə özünü öldürmək ancaq sənin kimi axmağın ağlına gələrdi, - deyinə-deyinə ağıldan zayın qolundan tutub, ehmalca onu dikəltdi.

Xoşbəxtlikdən, xəstəxana yaxında idi. Yol boyu Emin ona həyatın astar üzünü başa salırdı.

-Sən bilirsənmi, insanın özünü öldürməsi Allah qarşısında işlətdiyi ən böyük günahıdır?

Coşqunun canından üşütmə keçdi.

-Sən bu hərəkəti eliyəndə heç ata-ananı düşündün? – Emin davam etdi. –Məlumun olsun ki, səndən fərqli, Cimi Hendriks özünü öldürməyib. Sən yaxşı ifaçısan, amma başqasının yolunu gedirsən. Bu, səni məşhur etməyəcək... bunu birdəfəlik qulağında sırğa elə...

Coşqun ağzına su alıbmış kimi yazıq-yazıq dostunun üzünə baxırdı. Susmağı ilə sanki Eminin fikirləri ilə razılaşırdı.

Qəflətən hava qaraldı, günəş yoxa çıxdı. Küçələrdən insanlar, maşınlar qeybə çəkildi. Dostların canına vic-vicə düşdü...

***

Gitarasını səsgücləndiriciyə qoşub 70-ci illərin dəbdə olan rok mahnılarını çalırdı. Səsi o qədər qaldırmışdı ki, küçədəkilər səs gələn tərəfə baxır, narazı-narazı ötüb keçirdilər. Qonşularsa bu dəliqanlı gitaraçının musiqisinə çoxdan öyrəncəli idilər. Həftəsonu dostlarını başına yığan Coşqun 27 yaşını qeyd etmək üçün bu dəfə evində “parti” keçirirdi. Dostları da deyib-gülür, qızlı-oğlanlı oynayır, kresloda yayxanıb “Xırdalan” pivəsindən içə-içə Coşqunun ifasına qulaq asırdı. Kefləri saz idi... O qədər siqaret üfürmüşdülər ki, günəş işığı içəri düşməyə çətinlik çəkirdi. Coşqun da Hendriks kimi qıvrılır, gitaranı boyunun arxasında çalırdı, hərdən də simlərini dişi ilə tərpədirdi. Üç saatlıq “səs-küydən” sonra qonaqlar dağılışdı.

Coşqun günü “yaxşı” başa vurmağı planlamışdı. Görəsən həyatı bu gün bitsəydi, necə olardı? Odur ki, Cimi Hendriksin “Woodstock”dakı konsertlərini qoşub divanda özünə yer elədi. Damağında “Marlboro”, bir əlində də pivə şüşəsindən yapışan dəliqanlı gənc həyatını vərəqləməyə başladı. Öləndən sonra yaddaşlarda qalacağına inanırdı. “27-lər klubu”nun üzvü olmaq ümidi ilə cibindəki “lezvanı” çıxartdı. Kağızını cırıb qolun bükülən yerindən astaca sürtdü. Həmən dərisi açıldı... ağappaq damarı üzə çıxdı... İkinci cəhddən sonra içəridə axan tünd qırmızı mayeni azadlığa buraxdı. Qan fəvvarə təki elə fışqırdı ki, divanı, yeri, hətta tavanı belə qırmızı rəngə boyadı. Damağındakı siqareti buraxmadan qanı ilə çəkdiyi mənzərəyə tamaşa edirdi...

Qanın təzyiqi düşdü, fəvvarənin gücü azaldı, ancaq o, huşunu itirmədi...

“Qəribədir niyə ölmürəm bəs?” – deyə ağlından keçirdi. Bir anda ölmək fikrindən daşındı. Anladı ki, ömür insana verilən taledir və o, bu taleni yaşamalıdır. “Görünür vaxtım hələ çatmayıb...” – öz-özünə dedi.

Mobil telefonla dostuna zəng vurdu.

-Emin, damarımı kəsmişəm, tez məni həkimə apar, - deyib, telefonu bağladı.

Televizorda“FoxeyLady” mahnısını ifa edən Cimi Hendriks ağ gitarası ilə tamaşaçıları coşdururdu, ancaq Coşqun üçün indi bunun heç bir əhəmiyyəti yox idi...

***

Coşqun yuxudan ayılıb adəti üzrə səhərin siftəsinə siqaretini yandırdı. Tüstülədə-tüstülədə başını pəncərədən çıxarıb yoldan keçən maşınlara, işə tələsən adamlara baxdı. Günəş düz gözünə düşürdü. Kefi kökdür. Necədə olmasın, axı bu gün 27 yaşı tamam olurdu. Özəl günündə valideynlərini qohumlarıgilə yollayıb “parti” keçirmək üçün dostlarını evə çağırdı. Yeyib-içmək, siqaret, bir də gitara... necə deyərlər, budəfəki ad günü yaddaqalan olacaqdı. Emini də unutmadı. Telefonla zəng vurub dəvətinin məqsədini açıqladı:

-Şimal maralı, necəsən? – o, dostunu belə çağırırdı. – Sənə bir sualım var. Sən “27-lər klubu” haqqında nə bilirsən?

-Coşqun, sən elə bir vaxtda zəng vurdun ki...əlimdə işim var, sonra danışarıq.

-Yox e, sən bilirsən ki, Cimi Hendriks,Cennis Coplin, Emi Vaynhaus, Morrison, Kurt Kobeyn...

-Hansı Kurt Kobeyn, “Nirvana” qrupundakını deyirsən?

-Bəli dostum, özüdür ki, var. Onların hamısı 27 yaşda ölüb. Mənim də bu gün 27 yaşım tamam olur. Odur ki, səni “parti”mə dəvət edirəm.

-Nəsə mənə tam aydın olmadı. Əvvəla təbrik edirəm, 100 yaşa. Amma sənin “27-lər klubu” ilə nə əlaqən? Bəlkə, kluba üzv olmaq istəyirsən?

-Bəli dostum, düz başa düşdün. Mən bu gün dostlarımla vidalaşıram.

-Nəsə gözümə “yaxşı” dəyirsən. Amma mən bu gün məşğulam. Sabah bir yerdə oturarıq, – deyib telefonu bağladı.

Coşqunun kefi saz idi, Hendriksin gitarası kimi... Odur ki, küncə qoyduğu ağ stratokasterini götürüb divanda yerini rahatladı. Gitarasını kökləyib, “Mi” simini “Re”yə endirdi. Bu gün “ağır parti” olacaqdı, bütün dostları ilə yaxşı əylənəcəkdi...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2024)