Super User
DİQQƏT: Ulduz kateqoriyalarını düzgün qeyd etməyən hotellərin reklamları söküləcək
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bərbad görkəmi, sıfır infrastrukturu və sıfır xidməti ilə duqqət çəkən ölkə otelləri var ki, üzərikərində 5 olmasa da, ən azından 4 ulduz gəzdirirlər.
Bu, həqiqətən də rüsvayçılıqdır. Ölkəmizə gələn turistlərdə ikrah doğuran bir mənzərədir.
Bəs bu özbaşınalıq nədən qaynaqlanır? Deyirlər ki, vaxtı ilə ağına-bozuna baxmadan bu ulduzlar təmənna münasibəti ilə paylanıbdır.
Yaxşı ki, barı indi cavabdeh qurumlar hərəkətə keçiblər.
Azərbaycan Dövlət Reklam Agentliyi (ADRA) ilə Azərbaycan Dövlət Turizm Agentliyinin (DTA) əməkdaşlığı çərçivəsində regionlardakı otel və hostinqlərin üzərindəki reklam lövhələrinin monitorinqinə başlanılır.
Dövlət Turizm Agentliyinin yaydığı məlumata görə, bu haqda razılıq hər iki qurumun rəhbər heyətinin iştirakı ilə keçirilən görüşdə əldə edilib. (Təqdim edilən fotoda məhz elə bu razılaşma görüşü kadra alınıb- red.)
İlkin mərhələdə monitorinqlər Gəncə, Göygöl, Şəki, Qəbələ, Yevlax, Mingəçevir və Xankəndi şəhərlərində 160-dan çox yerləşmə müəssisəsi üzrə keçiriləcək.
Bildiyiniz kimi, məhz bura paytaxtdan sonra ölkənin ən qonaq-qaralı yeridir.
Aparılan müzakirələrdə regionlarda yerləşən bir sıra hotellərin müvafiq sertifikata malik olmadan daha yüksək ulduz dərəcəsi ilə satış həyata keçirmələri, həmçinin "Turizm haqqında" qanunda qeyd edilən tələblərə cavab verməyən bir sıra yerləşmə vasitələrinin "hotel" adından istifadə etməklə istehlakçı hüquqlarını pozduqları qeyd olunub.
“Reklam haqqında” qanunda da qeyd olunduğu kimi, reklam əmtəə istehlakçılarının seçimini stimullaşdırmalı, onları aldatmamalı, çaşqınlıq hissi yaratmamalıdır.
Bizim işbazlar isə bunu utanmadan edirlər.
Müzakirələr nəticəsində istehlakçıların aldadılmasının və yanlış məlumatlandırılmasının qarşısını almaq, hüquqlarının və qanuni mənafelərinin müdafiəsini təmin etmək məqsədilə regionlarda ulduz kateqoriyasını düzgün qeyd etməyən mehmanxanaların açıq məkandakı reklamlarının yayımının dayandırılması qərarlaşdırılıb. Bu, özündə bərbad məkanın təmtəraqlı küçə reklamlarının - boldinqlərin yığışdırılmasını ehtiva edir.
Qeyd edək ki, hotel sahibləri açıq məkanda reklam yerləşdirməyə icazə alınması üçün bundan sonra “hotel” kimi fəaliyyət göstərdikləri və ulduz kateqoriyası ilə bağlı qanunvericiliyə uyğun olaraq əldə edilmiş sertifikatlarını ADRA-ya təqdim etməlidirlər.
Bu isə öz yerində olmayanların süqutu deməkdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(15.02.2025)
Günün fotosu: İnsanlığa böyük təhlükə - Çernobıl AES-ə rus dronu zərbəsi
Cümə günü gecə Rusiya zərbə dronu Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasının lahitinə (sarkofaqına) ziyan vurub, bu barədə Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelensky bildirib və məlumatı biz Euronews-a istinadən yayırıq.
MAQATE-nin telekanala verdiyi məlumata görə, AES-in vurulması nəticəsində yanğın baş verib. MAQATE rəhbəri Rafael Qross bəyanat verərək Rusiyaya yerini göstərməyin vacibliyini vurğulamışdır.
Qəribəsi odur ki, ortada fakt ola-ola Rysiya AES-ə dron zərbəsi vurduğunu təkzib etmişdir.
Ukrayna Fövqəladə Hallar Nazirliyi, Çernobıl ətrafındakı radiasiya fonunun normal olduğunu bildirir. Bununla belə, çox ciddi həyəcan təbili çalmaq lazımdır. İkinci zərbə bəşəriyyət üçün ölüm təhlükəsi saça bilər.
Foto: AP
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(15.02.2025)
Akademik Arif Paşayev: Elm, Təfəkkür və Zəkanın Zəfəri
Aygül Bağırova, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Hər bir insanın həyat yolu müəyyən bir iz buraxır, lakin bəzi insanlar var ki, onların keçdiyi yol təkcə şəxsi uğurlarla məhdudlaşmır, onların düşüncələri, apardıqları elmi araşdırmalar, təhsil və cəmiyyətə verdikləri töhfələr zaman keçdikcə daha da dəyər qazanır və yalnız bir fərdin deyil, bütöv bir xalqın elmi və mədəni inkişafının əsas dayaqlarından birinə çevrilir, bu inkişaf isə öz növbəsində gələcək nəsillər üçün mühüm irs olaraq qalır.
Belə insanlar tarixdə yalnız adları ilə deyil, gördükləri işlərlə, formalaşdırdıqları elmi məktəblərlə, yetişdirdikləri tələbələrlə, qazandıqları beynəlxalq nüfuzla, bütövlükdə elmə və bəşəriyyətə bəxş etdikləri yeniliklərlə qalırlar. Akademik Arif Paşayev məhz belə simalardandır – onun ömrü, fəaliyyəti və qoyduğu irs yalnız bir insanın nailiyyətlər toplusu deyil, həm də Azərbaycan elminin, təhsilinin və cəmiyyətinin inkişaf tarixinin parlaq səhifələrindən biridir, çünki o, bütün həyatını elmə, biliyə, düşüncənin inkişafına və elmi biliklərin real həyatla uzlaşdırılmasına həsr etmiş, bu yolda yorulmadan çalışmış, apardığı elmi araşdırmalarla, təhsil sistemində həyata keçirdiyi islahatlarla, rəhbərliyi dövründə milli təhsil strategiyasına verdiyi töhfələrlə elm və təhsilin əsl dəyərini bir daha sübut etmişdir.
15 fevral yalnız bir insanın doğum günü deyil, həm də elmin, təhsilin və intellektual inkişafın qeyd olunduğu, biliyə və elmə həsr olunmuş bir ömrün dəyərləndirildiyi, bir xalqın elm və mədəniyyət tarixində silinməz iz qoymuş şəxsiyyətin gördüyü işlərin yüksək qiymətləndirildiyi bir gündür, çünki bu gün Azərbaycan elmi, milli təhsil sistemi, beynəlxalq elm cameəsi və bütövlükdə elmə dəyər verən hər kəs üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyan, Azərbaycanın adını dünyaya tanıdan, onun elmi potensialını yüksəklərə qaldıran, elmə və biliyə sarsılmaz inamı ilə gəncləri elm yoluna istiqamətləndirən böyük bir alim və pedaqoqun doğum günüdür.
Elmi Düşüncənin Zirvəsində
Elm tarixin və mədəniyyətin dayağıdır, biliklər inkişafın açarıdır, intellektual yüksəliş isə yalnız elmə və biliyə dəyər verən cəmiyyətlərdə mümkündür və məhz bu anlayışlardan yola çıxan akademik Arif Paşayev elmin inkişafı, fundamental biliklərin tətbiqi, texnologiya və sənaye sahəsində elmi tədqiqatların daha geniş miqyasda tətbiq edilməsi, gənc nəsillərin yalnız nəzəri biliklər deyil, eyni zamanda praktik elmi biliklər əldə etməsi üçün uzun illər ərzində misilsiz fəaliyyət göstərmişdir, çünki o, yaxşı bilirdi ki, elm yalnız laboratoriyalarda, kitabxanalarda və akademik institutlarda mövcud olmamalıdır, elm cəmiyyətin həyatına nüfuz etməli, onun texnoloji inkişafına, sənaye sahələrinin çiçəklənməsinə, ümumilikdə cəmiyyətin rifahına xidmət etməlidir.
1957-ci ildə Odessa Elektrotexnika Rabitə İnstitutunu bitirən və elmi fəaliyyətinə böyük inam və həvəs ilə başlayan Arif Paşayev, biliklərin yalnız nəzəri aspektlərini deyil, onların real dünyadakı tətbiq imkanlarını öyrənmək və inkişaf etdirmək istiqamətində mühüm addımlar atmış, bu sahədə apardığı tədqiqatlarla, qazandığı uğurlarla, elmi sahədəki yenilikləri praktikaya tətbiq etməsi ilə elmə yeni baxış bucağı gətirmişdir.
Təhsildə Yeni Epoxa: Milli Aviasiya Akademiyası
Elm cəmiyyətin gələcəyini formalaşdıran ən vacib dayaqlardan biridir və təhsil sistemi, onun idarə edilməsi, müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşdırılması, tələbələrin elmi biliklərlə yanaşı, innovativ düşüncə və analitik təfəkkürə yiyələnməsi üçün həyata keçirilən islahatlar, istənilən ölkənin inkişafında mühüm rol oynayan amillərdən biridir, məhz bu prinsipləri rəhbər tutan Arif Paşayev 1996-cı ildən etibarən Milli Aviasiya Akademiyasına rəhbərlik edərək bu təhsil müəssisəsini yeni inkişaf mərhələsinə çıxarmış, akademiyanın strukturunu yenidən qurmuş, beynəlxalq əməkdaşlıqları genişləndirmiş, yeni elmi tədqiqat laboratoriyalarının yaradılmasına rəhbərlik etmiş və bir sözlə, akademiyanı dünyanın qabaqcıl aviasiya təhsil mərkəzlərindən birinə çevirmişdir.
Professor Aida İmanquliyeva: Şərqşünaslığın Zəngin İrsi və Elmə Sadiq Ömür
Azərbaycan elminin parlaq simalarından biri olan Aida Nəsir qızı İmanquliyeva, yalnız ölkəmizdə deyil, beynəlxalq elmi dairələrdə də dərin iz qoymuş görkəmli şərqşünas, alim, tədqiqatçı və pedaqoq idi və onun elmi fəaliyyəti təkcə ərəb ədəbiyyatının tədqiqi ilə məhdudlaşmırdı, o, bütövlükdə Şərq və Qərb mədəniyyətlərinin elmi müstəvidə araşdırılmasına yeni bir yanaşma gətirərək, Azərbaycan elmini dünyada layiqincə təmsil etmişdir.
Həyat yoldaşı Arif Paşayev ilə birlikdə qurduğu ailə, elmin və mədəniyyətin inkişafına verilən töhfələrin bir simvolu idi və onların övladları – Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyeva və Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinin dekanı Nərgiz xanım Paşayeva da valideynlərinin qoyduğu elmi irsi davam etdirərək Azərbaycan elminin və mədəniyyətinin inkişafına öz töhfələrini verməkdədirlər.
Bu gün biz yalnız bir insanın doğum gününü qeyd etmirik, biz elmin, biliyin, zəkanın, müdrikliyin və elmə göstərilən fədakarlığın təntənəsini yaşayırıq, çünki akademik Arif Paşayevin ömrü yalnız şəxsi nailiyyətlərlə yox, elmə və biliyə həsr olunmuş fəaliyyətlə doludur və bu fəaliyyətin bəhrəsi, onun gördüyü işlərin nəticələri bu gün Azərbaycanda və onun hüdudlarından kənarda, beynəlxalq elmi dairələrdə öz əksini tapmaqdadır.
Elm və təhsil, cəmiyyətin yüksəlişinin təməl daşıdır, onun gələcəyə aparan yoludur və akademik Arif Paşayev bu yolun daim işıqlı olması üçün bütün ömrü boyu yorulmadan çalışmış, öz elmi biliklərini, pedaqoji təcrübəsini, idarəçilik bacarığını, elmə və biliyə olan sevgisini cəmiyyətin inkişafına yönəltmişdir.
Azərbaycan elminin və təhsilinin bugünkü və gələcək nəsilləri adından akademik Arif Paşayevə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, yeni elmi uğurlar və daim işıqlı yollar arzulayırıq. Doğum gününüz mübarək, elm və bilik fədaisi!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(15.02.2025)
Mədəniyyət Nazirliyi musiqi və incəsənət məktəblərində daha 3 ixtisas üzrə tədris proqramlarını yeniləyib
Mədəniyyət Nazirliyi musiqi və incəsənət məktəblərində tədris olunan fortepiano, tar və violin ixtisaslarından sonra qanun, qarmon və kamança ixtisaslarının da tədris proqramını yeniləyib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, bu yenilənmə şagirdlərin tətbiqi və nəzəri biliklərinin daha səmərəli şəkildə artırılmasını təmin etmək məqsədi daşıyır və müasir təhsil standartlarına uyğunlaşdırılıb. Yenilənmiş proqramlarda Azərbaycan bəstəkarlarının əsərlərinə xüsusi yer ayrılıb, onların öyrənilməsinə üstünlük verilib.
Yeni proqram çərçivəsində musiqi ifaçılığı, texnika və yaradıcılıq bacarıqları daha geniş və əhatəli şəkildə tədris ediləcək. Fortepiano, tar, qanun, qarmon, kamança və violin siniflərində tətbiq olunacaq bu metodika gənc istedadların potensialının inkişafına və peşəkar musiqi təhsili ilə təmin edilməsinə yönəlib.
Yaxın gələcəkdə digər ixtisas siniflərinin də tədris proqramlarının yenilənməsi nəzərdə tutulur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(15.02.2025)
“Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü" münasibəti ilə Xəzər Universitetində tədbir keçirilib
14 fevral 2025 - ci il tarixində Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin təşəbbüsü və Xəzər Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə "14 fevral Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü" münasibəti ilə
"Kitablar ən yaxın dostumuzdur " adlı tədbir keçirildi.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisindən verilən məlumata görə, tədbirdə Hamlet İsaxanlının, Turan İbrahimovun Əzizə Cəfərzadə haqqında və özünün yazdığı , Vaqif Osmanlının, Ali Kafkazyalının kitabları və Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin dəstəyi ilə işıq üzü görən 100 kitab 100 tələbəyə hədiyyə olundu.
Tədbirdə Xəzər Universitetinin təsisçisi, Direktorlar və Qəyyumlar Şurasının sədri, Riyaziyyat departamentinin professoru, akademik Hamlet İsaxanlı, Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin sədri, Kəlağayı Muzeyinin direktoru Güllü Eldar Tomarlı, Xəzər Universiteti Mədəni Antropologiya və Folklor İnstitutunun koordinatoru, dosent, folklorşünas Aynur Qəzənfərqızı, Xalq Yazıçısı Əzizə Cəfərzadənin oğlu Turan İbrahimov, şəhid anası Sevil Hüseynova, araşdırmaçı, yazıçı Vaqif Osmanlı çıxış etdilər.
Sonda Güllü Eldar Tomarlı " Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü" münasibəti ilə İmişli Rayon Diferensial Tədris Mərkəzinin rəhbəri Elşən Şəmmədova 100 kitab göndərdiyini qeyd edib. Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin təşkilatçılığı ilə İmişlidə fevralın 9 -dan başlayan Konstitusiya və Suverenlik ili çərçivəsində "Zəfərimiz Rəssam Gülnarənin rənglər dünyasında" adlı fərdi sərgisinin sonuncu günü olaraq tədbir iştirakçılarına hədiyyə olunacaq.
Tədbirdə Ramin Qarayevin ifasında saz havaları dinlənildi. Kitaba həsr olunmuş möhtəşəm tədbir gözəl bir kitab bayramı kimi ürəklərə və yaddaşlara yazıldı.
Sonda xatirə şəkilləri çəkildi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.02.2025)
“ASAN xidmət” təcrübəsi ilk dəfə Amerika qitəsində
"ASAN xidmət" modelinin ixracı ilə bağlı imzalanan sazişlərin sayı 25 oldu.
Belə ki, Dünya Hökumətlər Sammiti çərçivəsində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi ilə Kolumbiya Respublikasının müvafiq sahə üzrə fəaliyyət göstərən qurumu arasında dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində əməkdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu imzalanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Agentlikdən verilən məlumata görə, memorandum “ASAN xidmət” təcrübəsinin Kolumbiya Respublikasında tətbiqini, eləcə də kolumbiyalı dövlət qulluqçuları üçün "ASAN xidmət" mərkəzlərində təcrübə proqramlarının təşkilini, həmçinin Dövlət Agentliyinin ekspertləri tərəfindən dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində qabaqcıl təcrübənin Kolumbiya tərəfi ilə paylaşılmasını nəzərdə tutur.
Beləliklə, dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində ölkəmizin intellektual brendi olan “ASAN xidmət” təcrübəsi Avropa, Asiya və Afrika qitəsindən sonra Amerika qitəsində də tətbiq olunacaq.
İmzalanma mərasimindən sonra tərəflər arasında baş tutmuş görüş zamanı Anlaşma Memorandumunun implementasiyası istiqamətində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirlər barədə müzakirələr aparılıb.
Kolumbiyalı nazir “ASAN xidmət” modelinin onda yüksək təəssürat yaratdığını və əməkdaşlıq çərçivəsində tezliklə əməli addımların atılacağını diqqətə çatdırıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.02.2025)
Yusif Nəğməkarın “Ələsgər Zirvəsi" kitabı təqdim olunub
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli simalarından olan ustad Aşıq Ələsgərin xatirəsinə həsr edilmiş, şair-publisist Yusif Nəğməkarın qələmə aldığı "Ələsgər Zirvəsi" poemasının təqdimat və imza günü keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Xalq yazıçısı, AYB sədri Anarın, Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlının, akademik Nizami Cəfərovun, akademik Misir Mərdanovun, Milli Məclisin komitə sədri Fazil Mustafanın, millət vəkili Səyyad Aranın, millət vəkili Aydın Hüseynovun, Azərbaycan Rəssamlar Akademiyasının rektoru Natiq Əliyevin, riyaziyyat üzrə elmlər doktoru, professor İlham Pirməmmədovun, tarix elmləri doktoru Atamoğlan Məmmədlinin, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Adilə Nəzərin, tənqidçi Əsəd Cahangirin, şair Əlirza Xələflinin və digər qonaqların iştirak etdiyi tədbirdə çıxış edən Yusif Nəğməkar bu poemanın yalnız Aşıq Ələsgərin yaradıcılığına həsr olunmuş bir əsər deyil, eyni zamanda, Azərbaycan aşıq sənətinin bütövlükdə dəyərini göstərən poetik salnamə olduğunu bildirib.
Söz nümayəndələri kitabın ədəbiyyat tariximizdəki əhəmiyyətindən, Aşıq Ələsgərin söz sənətindəki mövqeyindən və Yusif Nəğməkarın yaratdığı poemanın dəyərindən söhbət açıblar.
Qeyd edilib ki, poemada Aşıq Ələsgərin zəngin yaradıcılığı, onun ədəbi irsinin böyüklüyü və müasir dövrdə daşıdığı mənəvi dəyərlər öz əksini tapıb.
Tədbir boyu iştirakçılar poemadan parçalar səsləndirib, Dədə Ələsgərə həsr olunmuş şeirlər oxunub və ustadın seçmə əsərlərindən sitatlar gətirilib.
Görüşün sonunda "Ələsgər Zirvəsi" kitabı müəllif tərəfindən imzalanıb.
Bir sözlə, Natəvan klubu çox maraqlı bir tədbirə evsahibliyi edib,
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.02.2025)
Gənclər Kitabxanasında Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü ilə əlaqədar virtual sərgi hazırlanıb
Bu gün dünyanın bir çox ölkəsində qeyd edilən, təqvimin ən gənc bayramlarından biri 14 Fevral – Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günüdür. Bu münasibətlə Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında “Sözü oxucuya qovuşduran sənət bayramı” adlı virtual kitab sərgisi hazırlanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Kitabxanadan verilən məlumata görə, özündə bu günün tarixi, məqsədi haqqında geniş məlumatları cəmləyən virtual kitab sərgisi kitabxananın rəsmi saytında https://ryl.az/multimedia/sozu-oxucuya-qovusduran-senet-bayrami yerləşdirilib. Virtual sərgidə mütaliənin şəxsiyyət olaraq insanın formalaşıb kamilləşməsində, mənəvi aləminin zənginləşməsində, dünyagörüşünün və bilik dairəsinin genişlənməsində olan əvəssiz rolundan, faydalarından bəhs edilir. Materialda Gənclər Kitabxanasında təşkil edilən kitab təqdimatları, ekskursiyalar, aksiya və görüşlərdən fotogörüntülər, kitabxanada mütaliənin təbliği, yeniyetmə və gənclər arasında kitaba marağın artırılması məqsədilə həyata keçirilən tədbirlər haqqında məlumat verilir. Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan sərgidə “Ulu Öndər Heydər Əliyevin kitab və kitab nəşri haqqında müdrik fikirləri”, “Ümumi kitab tarixi”, “Azərbaycanda kitab mədəniyyəti”, “Azərbaycan kitabının bədii və texniki tərtibat tarixi”, “Kitab işinin tarixi”, “Kitabşünaslıq: nəşriyyat işinin əsasları və təşkili”, “Türk xalqlarının kitab və kitabxana mədəniyyəti” kimi 20-yə yaxın kitabın biblioqrafik təsviri və qısa annotasiyası ilə yanaşı dörü mətbuat nümumələri də sərgilənir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.02.2025)
Arif Paşayev dünyada fizika, texnika, eləcə də kosmik tədqiqatlar sahəsində nüfuzlu alim kimi tanınır
Əlibala Məhərrəmzadə, iqtisad elmləri doktoru, professor, Milli Məclisin deputatı.
15 fevral günü Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatı laureatı, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, akademik Arif Paşayevin doğum günüdür.
Akademik səviyyəsi, nəzəriyyə və ixtiraları ilə elmin ümumbəşəri dəyərlər xəzinəsini zənginləşdirən Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev bütün varlığı ilə alim, müəllim, ziyalı adına şərəf gətirərək elmin nüfuzuna çevrilmiş mütəfəkkir alimlərimizdəndir.
Arif Paşayev 1934-cü il fevralın 15-də Bakıda görkəmli yazıçı Mir Cəlal Paşayevin ailəsində dünyaya gəlmişdir. O, Odessa Elektrotexnika Rabitə İnstitutunda radiofizika ixtisası üzrə ali təhsil almışdır. 1957-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetində (indiki BDU) laborant kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır.
Sonralar AMEA-nın Astrofizika sektorunda kiçik elmi işçi, Fizika İnstitutunda kiçik və böyük elmi işçi, Zədəsiz ölçmə və nəzarətin fiziki üsulları və Yarımkeçiricilərdə elektromaqnit və akustooptik proseslərin fiziki- texniki problemləri laboratoriyalarının müdiri vəzifələrində uzun illər çalışmışdır. 1966-cı ildə “Yüksək və ifratyüksək tezliklərdə yarımkeçiricilərin parametrlərini ölçmək üçün kontaktsız üsul və cihazların işlənməsi” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək texnika elmləri namizədi, bir neçə il sonra eyni əsaslı doktorluq dissertasiyası ilə fizika-riyaziyyat elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. Elmi fəaliyyətinin əsas istiqamətini yarımkeçiricilər fizikası və yarımkeçirici cihazların tədqiq edilməsi olan akademik Arif Paşayev 1989-cu ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü, 2001-ci ildə AMEA-nın həqiqi üzvü seçilmişdir.
1996-cı ildən “Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin Milli Aviasiya Akademiyasına rəhbərlik edən akademik Yarımkeçirici materialların mühüm elektrofiziki parametrlərini ölçmək məqsədilə yüksək tezlikli cərəyanlardan istifadə etməklə materialı zədələmədən kontaktsız ölçü üsullarının elmi əsaslarını yaratmış, müxtəlif təyinatlı çeviricilər sahəsində yeni elmi istiqamətin əsasını qoymuşdur. Onun rəhbərliyi və bilavasitə iştirakı ilə yaradılan silindr şəkilli yarımkeçirici hissələrin xüsusi müqavimətinin kontaktsız ölçülməsi üçün “Siqma”, yüksək aşqarlı yarımmetalların kontaktsız tədqiqi üçün “RO”, lövhə və silindirvari nümunələrin qeyri-bircinsliyinin kontaktsız ölçülməsi üçün “BİN” seriyalı cihazlar ölkəmizdə bu istiqamətdə əldə olunan elmi nailiyyətlərin göstəricisi olmaqla yanaşı, dünyanın elmi mərkəzləri tərəfindən də elmi yenilik olaraq qəbul edilmişdir.
Dünyanın qüdrətli elmi mərkəzləri tərəfindən fizika, texnika və kosmik tədqiqatlar sahəsində nüfuzlu alim kimi qəbul edilən, yarımkeçiricilər fizikası istiqamətində xüsusi nailiyyətlərə imza atan görkəmli alim, pedaqoq, elm və təhsil təşkilatçısı, ictimai xadim kimi tanınan akademikin elmi tədqiqat işlərinin digər bir hissəsi fotoelastik material kimi daha sadə hazırlanma texnologiyasına malik olan kristallik kvars əsasında akustooptik modulyatorun işlənilməsi ilə bağlıdır. 1993-1997-ci illərdə ilk dəfə olaraq əldə etdiyi elmi nailiyyətləri bir sıra radiofizika və radiotexnika məsələlərinin həllinə tətbiq edən alim siqnalların zaman təhriflərinə korreksiyasının, çevrilməsinin, tezlik modulyasiyalı siqnalların izləyici qəbulunun akustooptik üsullarını və bu üsulları reallaşdıran qurğuları sintez etməklə kifayətlənməmiş, onların parametrlərini hərtərəfli şəkildə araşdırmış, alınan nəticələrə aid elmi məqalələri dünyanın bir çox nüfuzlu elmi nəşrlərində dərc etdirmişdir.
Daim elmi axtarışlarda olan Arif Paşayev müxtəlif elektromaqnit sahələrinin keçirici mühitlə qarşılıqlı təsirinin tədqiqi nəticəsində maşınqayırma məmulatlarına cərəyan burulğanları ilə nəzarət üçün yeni üsullar və qurğular yaratmış, elektron mikrometri, dərinlik nasoslarının içliklərinin diametrini və dərin deşikləri ölçmək üçün proqram təminatlı xüsusi elektron qurğular, SD-1 kondisionerlərinin diaqnostikası üçün stend ixtira etmiş, yenilikləri, elmi nailiyyətləri ilə elmin ümumbəşəri dəyərlər sisteminə layiqli töhfələr vermişdir.
Onun əldə etdiyi nailiyyətlər, ixtiralar, yeni fiziki elementlər gəmiqayırmada, neftmaşınqayırmada, müdafiə, tibb sənayelərində və digər sahələrdə geniş tətbiq edilir, həmçinin onlardan yüksək çevikliyə malik nəzarət sistemlərinin yaradılmasında tətbiq olunmaqla yanaşı, qeyri-neft sektorunun inkişafına da müsbət təsir göstərir.
Mütləq şəkildə onu da qeyd edək ki, ömrünün böyük bir mərhələsini ölkəmizdə mülki aviasiyanın qurulması və inkişafına həsr edən Arif Paşayev 29 ildən artıqdır ki, Milli Aviasiya Akademiyasının rektoru kimi fəaliyyət göstərir. Bu nüfuzlu elm, tədris mərkəzində qüdrətli elm təşkilatçısının rəhbərliyi ilə tədris prosesi, elmi-metodiki işlər yüksək səviyyədə təşkil edilib, bir sıra kafedralar açılıb, yeni, müasir standartlara, tələblərə cavab verən ixtisasların tədrisinə başlanılıb. Ən əsası - Mülki Aviasiyanın bütün istiqamətləri üzrə milli kadrların hazırlanması üçün münbit şərait yaradılıb. Elə hazırda səmalarda pərvazlanan təyyarələrin mütləq əksəriyyətinin kadr heyəti də bu ocaqdan çıxanlardır.
Milli Aviasiya Akademiyasının fəaliyyətinin əsas istiqamətlərindən birini isə böyük qürur və iftixarla qeyd etmək istəyirik: 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsində böyük Zəfərə imza atan Vətənimizin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, ordu quruculuğunun möhkəmləndirilməsi kimi mühüm və vacib məsələlərin həllinə təkan verərək bu təhsil ocağı müharibə dövründə və ondan sonrakı illərdə xüsusi əhəmiyyət kəsb edən pilotsuz uçuş aparatlarının, minaların axtarılması və zərərsizləşdirilməsi üzrə robotların, radiotexniki təminat obyektlərinin texniki vəziyyətinə avtomatlaşdırılmış nəzarət sistemlərinin yaradılmasının müəllifi olmuşdur. İstər ikinci Qarabağ savaşında, istər də ondan sonrakı məsuliyyətli dövrdə mülki aviasiyaya məxsus təyyarə və helikopterlərin, düşmən üstünə şığıyan pilotsuz uçuş aparatlarının, radio texnoloji avadanlıqların idarəetməsində, minaların zərərsizləşdirilməsində Milli Aviasiya Akademiyasının mühüm rolu vardır. Və bu rolun altını xüsusilə cızmaq lazımdır.
Bütün həyatını ölkənin elmi potensialının inkişafına, yüksək texnologiyaların sənayedə tətbiqinə, peşəkar aviator, mühəndis kadrların yetişdirilməsinə həsr edən Arif Paşayev 1991-ci ildə avtonom hidroakustika informasiya sisteminin yaradılması sahəsindəki nailiyyətlərinə görə Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı adını qazanmışdır. İlk dəfə olaraq funksional elektronikanın müstəqil elmi istiqaməti olan neqatronika sahəsi məhz akademik Arif Paşayevin elmi məktəbində üzə çıxmışdır.
500-dən çox elmi əsərin, 30-dan çox kitab və monoqrafiyanın, 60-dan çox ixtira və patentin müəllifi olan akademik Arif Paşayevin məsləhətçiliyi və rəhbərliyi ilə onlarla namizədlik və doktorluq dissertasiyaları hazırlanaraq müdafiə olunmuşdur. Bununla yanaşı, Arif müəllim Rusiya, Ukrayna, Latviya və Estoniya kimi ciddi elmi mərkəzləri olan ölkələrdə müdafiə olunan doktorluq dissertasiyaları üzrə rəsmi opponent kimi çıxış etmiş, elmi yeniliklərə imza atan alimlərə öz xeyir- duası vermişdir.
Beynəlxalq Nəqliyyat, Beynəlxalq Mühəndislik, Beynəlxalq Ekoenergetika, Beynəlxalq Eller, Beynəlxalq İnformasiyalaşdırma akademiyalarının həqiqi üzvü, Rusiya Mühəndislik Akademiyasının fəxri üzvü seçilən akademik Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev “Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının xəbərləri”, Milli Aviasiya Akademiyasında nəşr olunan “Elmi məcmuələr” jurnalının, “Elmi əsərlər” toplusunun, “Səma” beynəlxalq elmi-kütləvi jurnalının baş redaktoru kimi publisistikadan elmi maarifçilik yolunda uğurla istifadə etmişdir. O, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin sərəncamları ilə 2004-cü ildə “Şöhrət”, 2009-cu ildə “Şərəf”, 2014-cü ildə “İstiqlal” ordenləri ilə təltif olunmuş, 2005-ci ildə Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür.
Akademik Arif Paşayev heç bir təmənna ummadan 91 illik ömrünü xalqına, dövlətinə sərf edibdir, cəmiyyətə, ölkəyə, xalqa konkret fayda gətirən insanlar arasında yer tutubdur. Onun missiyası Vətənə, millətə, məmləkətə təmənnasız sevgidən ibarətdir.
Səmimi qəlbdən onu doğum günü münasibətilə təbrik edir, şərəfli ömür yolunda möhkəm cansağlığı, yeni nailiyyətlər arzu edirik.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.02.2025)
Valentinə çox uymayın, bu gün həm də Beynəlxalq kitab bağışlama günüdür
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Kimdən soruşsan, 14 fevral nə günüdür, dərhal Sevgililər günüdür deyə cavab verər. Hansısa Valentin adlı xristian rahibin hansısa sevgisinin şərəfinə belə bir gün qeyd edilir. Halbuki 14 fevralın əsas özəlliyi heç də Valentin deyil.
Dünya əhalisi fevralın 14-nü Beynəlxalq kitab bağışlama günü kimi də qeyd edir. Bu, təqvimdə ən gənc bayramlardandır.
Bu gün uşaqlara kitab bağışlayan və onlarda kitaba məhəbbət yaradan bütün insanları birləşdirir. 2012-ci ildən qeyd edilən bu bayram ABŞ-da məşhur “Delightful Children’s Books” uşaq kitabı saytının yaradıcısı Emmi Brodmoorun adı ilə bağlıdır. Bu ideyanı ona balaca oğlu verib. O, anasından niyə insanların bir-birinə kitab bağışladığı xüsusi gün olmamasını soruşub.
2013-cü ildə Cənubi Afrikadan Braziliyaya, Sinqapurdan İngiltərəyə, Hindistandan Yeni Zellandiyaya qədər fərqli ölkələrdən olan bloqqerlər birlikdə hərəkət edərək insanları həmin günü “uşaqlara kitab vermə günü” olaraq qeyd etməyə çağırıb. Bununla da dünyanın bir çox ölkəsində 14 fevral “Dövlətlərarası kitab vermə günü” olaraq qeyd olunmağa başlayıb. Mövcud olduğu ildən bu təşəbbüs bütün dünyada dəstək qazanır və indi də yeni iştirakçılar cəlb etməkdə davam edir.
Bu əlamətdar günün yayılmasında məşhur müəlliflərin, bloqqerlərin və uşaq yazıçılarının dəstəyi mühüm rol oynayıb.
Hər il minlərlə həm oxunmuş, həm də yeni kitablar dünyanın bütün istiqamətlərinə yola düşür və uşaqlarda kitaba məhəbbət, böyüklərdə isə bağışlamaq, hədiyyə etmək sevinci yaradır.
Son illər Azərbaycanda da bu gün bir sıra tədbirlərlə qeyd edilir. Amma bu il nədisə, hələ ki səssizlikdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.02.2025)
