Fevralın 2-də Azərbaycan İstiqlal Muzeyində 2 Fevral- Gənclər Günü münasibətilə tədbir təşkil olunacaq.

Muzeydən bildirilib ki, “Qələbə ruhlu Azərbaycan gəncliyi” adlı tədbirdə gəncliyin bu günü və sabahı ilə bağlı görülən işlərdən danışılacaq, onlara dövlət tərəfindən göstərilən dəstəklə bağlı məruzələr dinləniləcək.

Tədbirin musiqili proqramla davam edəcəyi nəzərdə tutulur.

Bu günə - yanvarın 28-nə təsadüf edən əsas tarixi hadisələri “Ədəbiyyat və incəsənət” portal olaraq diqqətinizə çatdırırıq:

Antarktidanın kəşfi günü

Antarktida sözünün mənası bilirsinizmi nədir? “Ayının əks tərəfində”dir. Qədim yunanlar buzlu şimalı Böyük Ayı qübbəsinin şərəfinə Arktikos adlandırıblar, amma bura çox soyuq olduğundan orda əsl ayılar yaşamırlar. Antarktida da yunancada Arktikanın əksi mənasını bildirir. 
1820-ci ilin 28 yanvarında “Vostok” və “Mirnıy” adlı iki gəmi ilə ruslar Bellinsqauzenin və Lazarevin başçılığı altında bu sirli materiki – sonuncu, altıncı materiki kəşf ediblər. Bu gün Antarktida heç bir ölkəyə aid deyil, ərazisi 13, 6 milyon kilometrə bərabərdir. Bura planetin ən soyuq və ən quru zonasıdır. Burda illik yağıntı cəmi 10 santimetrə bərabərdir. Planetin içməli su ehtiyatının 70 faizi Antarktidadadır.
Mütəxəssislər buranın iqlimini Marsın iqlimi ilə eyniləşdirirlər, təsadüfi deyil ki, NASA kosmik sınaqları burada həyata keçirir. Antarktidada ən soyuq hava 91,2 dərəcə şaxtanın qeydə alınması ilə müəyyənləşib, yayda burada 30-50 dərəcə şaxta olur. Burada cəmi iki bitki var – Kolobantuskito və Antarktida çəmənliyi. Heyvanlardan isə burada yalnız pinqvinlər yaşayırlar. 

Qitə beynəlxalq qoruq hesab edilir. 
Ciddi sözümdür, elə arzulayıram ki, kaş Antarktidada bir metereoloji stansiya qurulaydı, onu işlətməyi də mənə həvalə edəydilər. Pinqvinlərlə, kolobantuskito ilə yoldaşlıq edə-edə oradaca yaşayaydım.
Beynəlxalq Personal məlumatların qorunması günü
İnsanların konfidensial məlumatlarının qorunması, xüsusən indiki İKT-nin hədsiz yüksəlişi, robot casusların, dinlənmə aparatlarının, video kameraların tüğyan etdiyi zamanda vacib hesab edilir. Data Privacy Day – 1981-ci ildən etibarən 27 Avropa ölkəsində, ABŞ və Kanadada qeyd edilir, Avropada bu gün İnformasiyanın müdafiəsi günü adlanır. 
Hər bir insan izlənilməməyə, gizlin məlumatlar saxlama hüququna malikdir, amma çox təəssüf ki, bu qaydalara əksərən əməl olunmur. Nə isə. 

Ukraynada Dövlət bayrağının təsdiqlənməsi günü

Ukraynanın Ali Radası 1992-ci ilin bu günündə sarı-göy bayrağı rəsmi olaraq təsdiqləyib, odur ki, bu gün qardaş ölkədə Dövlət Bayrağının təsdiqlənməsi günü kimi qeyd ediləcək. Hər ilin 23 avqust tarixi isə Ukraynada Dövlət basyrağı günü kimi qeyd edilir. 
Sovet imperiyasından qopan bütün xalqlar eyni acılar yaşayıblar, müstəqillik onlar üçün ağır itkilər bahasına başa gəlib. İndi bu xalqlar öz müqəddəs bayraqlarına sarılaraq müstəqilliklərini qorumaq uğrunda çabalar göstərməkdədirlər. Bu ukraynalılar üçün müqəddəs gündə hər bir ukraynalını, eləcə də Azərbaycan – Ukrayna dostluq və qardaşlığına töhfələr verən Ukraynanın ölkəmizdəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Vladıslav Kanevskini təbrik edir, jovto-siniy (sarı-göy) bayrağın daim dalğalanmasını arzu edirik.

Kazu günü

Amerikalıların bu nəfəs çalğı aləti 1840-cı ilin bu günündə kəşf edilib, dünya musiqisinə möhkəm daxil olub, xüsusi skiffl stili məhz bu alətlə yaranıb. 
Odur ki, təqvimə ayrıca Kazu gününü salmaqla bu alətə rəğbət izhar edilir. Adi hakim fitinin böyüyünü xatırladan kazu ilə bağlı amerikalıların böyük planları var, yeni dünyanın özünəməxsus nələrisə çox az olduğundan, onlara dəyər verməyi vacib bilirlər. 

Erməni ordusu

Nə deyirsiz deyin, amma bədxah qonşularımız bu gün Ordu gününü heç də alnıaçıq və üzüağ keçirə bilməyəcəklər. 44 günlük müharibədə onların ordusu necə pazlanıbsa, hələ də “dadı damaqlarından” getməyib. 
Bolqarlarda bu gün Qavril Lesnovskinin xatirəsi günüdür. 11-ci əsrin məşhur din xadimi, Lesnovski məbədinin yaradıcısı olub bu şəxs. 
ABŞ bu gün işdə şənlənmək gününü qeyd edəcək. Hamı iş yerində şənlənir, deyib gülürlər, yeyib içirlər. Burun sallayan əsla ola bilməz. Maraqlı təyinatdır, eləmi? Bu gün Amerikada həm də Milli Pediatr günüdür. Bəs mətbəx? Sualınız aydındır. Təqvimin hər gününə bir mətbəx bayramı salan amerikalılar bu gün də boş dayanmayacaqlar. Bu gün onlarda həm də Milli qarağatlı oladi günüdür.

Zəfər Tağı

1986-cı ilin 28 yanvarında havaya uçmasının 73-cü saniyəsində canlı yayımda Kanaveral burnu üzərində Amerikanın “Çellincer” kosmik gəmisi partlayıb. 1958-ci ildə Lego kompaniyası öz konstruktorunu üzə çıxarıb, hazırda dünya uşaqlarının bir nömrəli oyuncağıdır Lego konstruktorları. 1921-ci ildə Parisdə 1-ci dünya müharibəsində həlak olmuş naməlum əsgərə qoyulmuş abidənin açılışı olub. Bu abidə məşhur Zəfər Tağı adlanır. 1906-ci ildə Rusiya İmperiyasında qadınlar üçün ilk ali texniki məktəb – Sankt Peterburq qadın politexnik kursları yaradılıb. 

Bu sonetlər əsla unudulmaz

1978-ci ilin 28 yanvarında biri İtaliyanın Toskana şəhərində, biri Azərbaycanın Sumqayıt şəhərində iki nəfər dünyaya gəlib, birincisi dünya futbol tarixində ən dahi qapıçı kimi ad çıxarmış Canluicci Buffon, digəri Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığına və ədəbi tənqidinə layiqli töhfələr vermiş Elnarə Akimovadır.
1952-ci ilin bu günündə müğənni, xalq artisti Zaur Rzayev doğulub. Onun barəsində ayrıca yazı gedib.
1925-ci ilin 28 yanvarı Azərbaycan şairi, sonetləri ilə məşhur olan Adil Babayevin doğum günüdür. İllər ötsə də bu sonetlər sanki indi yazılıbmış kimi canlıdırlar, ruh oxşayırlar, bu, fenomenal haldır. 

Qoy yapışsın əlimdən günəşin şəfəqləri,
Yenə qalxım ayağa, seyr edim üfiqləri,
Çağlasın varlığımda işıq dolu bir ilham.

Mən ömür istəmirəm riya, xəyanət üçün,
Yurduma gərək olan söz üçün, sənət üçün,
Ömürdən doymamışam, həyatdan doymamışam.
Bu cür yazırdı Adil Babayev. Ruhu şad olsun!

1912-ci ildə abstrakt ekspressionizmin ilk görkəmli nümayəndəsi olan Amerika rəssamı Cekson Pollak, 1884-cü ildə isveçrəli alim, stratostat və batiskafları kəşf edən Oqyüst Pikar, 1706-cı ildə ingilis çapçısı, adına şrift olan  Con Baskervill, 1693-cü ildə rus çaritsası Anna İvanovna, 1611-ci ildə Ayın ilk xəritəsinin müəllifi, polyak astronomu Yan Qaveliy dünyaya gəliblər. 

İosif Brodskidən 1-ci Pyotradək

2015-ci ilin 28 yanvarında Vaqif Səmədoğlunu itirdik. Şairin xatirəsinə ayrıca yazı vermişik.
2010-cu ilin 28 yanvarında yazıçı Sabir Azəri, 2002-ci ilin 28 yanvarında “Balaca və Damda yaşayan Karlsson” və “Uzuncorab Peppi” kimi uşaqlar üçün şedevrlər yaratmış isveç yazıçısı Astrid Lindqren, 1996-cı ildə Nobel mükafatçısı, yəhudi əsilli şair, esseist İosif Brodski, 1980-ci ildə Azərbaycan peşəkar diktorluq məktəbinin yaradıcısı Aydın Qaradağlı, 1944-cü ildə görkəmli maarifçi Qantəmir, 1725-ci ildə rus imperatoru 1-ci Pyotr vəfat ediblər.

Bu gün Vaqif Səmədoğlunun anım günüdür. 7 il öncə - 2015-ci ilin 28 yanvarında Vaqif Səmədoğlu dünyaya əlvida deyib.

Onun barəsində rəsmi mənbələr belə məlumat verir: Vaqif Səməd oğlu Vəkilov; 1939-cu ilin 5 iyununda Bakıda, Səməd Vurğunun ailəsində dünyaya gəlib. Şair, dramaturq, publisist, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1989), Azərbaycanın xalq şairi (1999), Milli Məclisin deputatı (2000, 2005). Milli azadlıq hərəkatının liderlərindən biri olub. “İstiqlal” və “Şərəf” ordenləri kavaleridir, Humay və Nəsimi mükafatları laureatıdır.

Əslən Qazax rayonunun Yuxarı Salahlı kəndindən, Vəkilovlar soyundandır. Bülbül adına musiqi məktəbində, Dövlət Konservatoriyasında təhsil alib. Çaykovski adına Moskva Konservatoriyasında ixtisas kursu keçib (1962–1963). Sonra Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında fortepiano üzrə ixtisas müəllimi (1963–1971),  Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası Baş redaksiyasında incəsənət redaksiyasının müdiri (1968–1971),  Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında kino-aktyor teatrının ədəbi hissə müdiri (1982–1985) vəzifələrində işləyib, "Oğuz eli" və “Cumhuriyyət” qəzetlərinin baş redaktoru (1992–1994) olub.

Poeziya, musiqi, teatr və kino sahəsinə yaddaşlarda qalan, dəyərli töhfələr verib. "Yeddi şeir" adlı ilk mətbu əsəri 1963-cü ildə "Azərbaycan" jurnalında dərc olunub. Bundan sonra dövri mətbuatda vaxtaşırı çıxış edib. İlk kitabı – “Yoldan məktublar” 1968-ci ildə işıq üzü görüb. Yüz minlərlə insanın pərəstiş etdiyi şeirlərin, “Bəxt üzüyü” kimi filmin, “Bir axşam taksidən”, “Sən uzaq yaşıl ada” kimi mahnıların, “Yaşıl eynəkli adam” kimi tamaşanın müəllifidir.

Vaqif Səmədoğlu 2015-ci il yanvarın 28-də uzun sürən ağır xəstəlikdən sonra Bakıda dünyasını dəyişib, Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub. 2019-cu ilin iyununda Qazax rayonunun "Fəxri qazaxlılar" parkında büstü açılıb.

Rəsmi məlumat bu qədərdir. Amma, məncə, burda heç nə yoxdur. Vaqif Səmədoğlu bu məlumatlara əsla sığmaz.

O, sanki bu dünyanın adamı deyildi. Onun dilini küləklər bilirdi, buludlar, yağışlar, Günəş, Ay bilirdi, insanlar isə ya bilmirdi, ya da bilməkdə çətinlik çəkirdi.

Qohumluq əlaqəmiz olsa da Vaqif əmiylə çox az-az görüşürdük, onun üçün darıxanda şeirlərini oxuyurdum. O şeirlər bizim qalaktikadan kənarda yaranıb göndərilirdilər bizim ixtiyarımıza.

Kağızın üstünə düşüb, 

İki əlimin kölgəsi.

Yenə də lap zilə qalxıb

Təkliyin yalquzaq səsi...

Vaxtdan yaxa qurtarmışam,

Bilmirəm saat neçədir.

Ay yarımçıq, ulduzlar yox,

Yaman ölməli gecədir...

Nə varım var, nə barxanam

Ömür yükü bağlamağa.

Allah, məni yarı öldür,

Yarı saxla ağlamağa...

Bunu yalnız Vaqif əmi bu cür yaza bilərdi. Başqa heç kim.

Eləcə də bunu:

Bu payız da başlandı, 

Bu yağış da... 

Ölülərim, 

Dirilərim dolanır içimdə, 

Xatirələr səyriyir gecəmdə, 

Təkliyimi minib at tək 

Yanır 

sönür 

ötür ömrüm... 

Ekspreslər dayanmayan 

Kiçik stansiyalar tək.

Çox təəssüf ki, insan ömrü həqiqətən böyük vağzallara deyil, kiçik stansiyalara sığışır yalnız. Və ən böyük həsrət, ən böyük nisgil kiçik stansiyaların dayanmadan, sürətlə ötüb keçən ekspress qatarlara olan həsrətidir.

Ruhun şad olsun, Vaqif əmi.

VARİS

Musiqi

Bir xatırlayın, sovet dönəmində məşhur bir xalq mahnısı var idi, “Dilbərim”. Onu oxumaqla gündəmə gəlmiş müğənni Zaur Rzayev necə sevilirdi. Elə bir dövlət konserti olmazdı ki, orda tamaşaçıların gur alqışı altında Zaur Rzayev bu mahnını oxumasın.

Zaur Əlihüseyn oğlu Rzayev 1952-ci ilin 28 yanvarında Qazıməmməd (indiki Hacıqabul) rayonunda, dəmiryolçu Əlihüseyn Rzayevin ailəsində anadan olub. O, ilk dəfə 8 yaşında Dəmiryolçular klubunun istirahət konsertində səhnəyə çıxıb. Bir müddət sonra Müslüm Maqomayev adına Dövlət Filarmoniyası nəzdində fəaliyyət göstərən xalq çalğı alətləri ansamblına solist götürülüb.

15 illik musiqi təhsili olan sənətçi Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Mahnı və Rəqs ansamblının rəhbəridir.

Zaur Rzayev 1998-ci ildə Əməkdar, 2003-cü ildə Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb.

Tanınmış müğənnimizi təbrik edirik.

İsrailin Qüds şəhərində keçirilmiş “Bethelehem Star” Yaradıcılıq üzrə Beynəlxalq Festival-Müsabiqəsində Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsinin Süleyman Ələsgərov adına 1 nömrəli uşaq incəsənət məktəbinin Fortepiano ixtisası üzrə V sinif şagirdi İnci Həsənli uğurla çıxış edib.

Baş İdarədən bildirilib ki, İnci Həsənli “İnstrumental” nominasiya üzrə orta yaş kateqoriyasında “solo piano”da ifasına görə Qran-Pri mükafatına layiq görülüb.

Azərbaycan Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev İlham Əliyev bu günlərdə, böyük xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Bakıda ucaldılan abidəsinin açılışını etdi. Dövlətimizin başçısı abidənin açılışında həmişə olduğu kimi dolğun və məzmunlu nitq söylədi. Düşünürəm ki, böyük xeyriyyəçinin abidəsinin açılışı “Şuşa İli”nin ilk mühüm mədəni hadisəsi olması etibarilə mühüm hadisədir. 

Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin ucaldılması ilə bağlı məsələ Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyevanın 2019-cu ilin martın 1-də mədəniyyət və incəsənət xadimləri ilə görüşündə qaldırılmışdı. O zaman dövlətimizin başçısı məsələyə öz ilkin müsbət cavabında Hacı Zeynalabdin Tağıyevin böyük insan, böyük xeyriyyəçi və Azərbaycan xalqı qarşısında çox böyük əməyi olan bir şəxsiyyət olduğunu bildirmişdi: “Hacı Zeynalabdin Tağıyevin xeyirxah fəaliyyəti bizim ailəmizdə də özünü göstərib. O vaxt mənim babam Əziz Əliyev ona məktub yazaraq xahiş etmişdi ki, ona pul versin, getsin həkim peşəsinə yiyələnsin. Hacı Zeynalabdin, əlbəttə ki, onu tanımırdı, tanıya da bilməzdi. Tək o məktuba görə ona pul göndərdi. O pulla da Əziz Əliyev getdi Sankt-Peterburqda Hərbi-Tibbi Akademiyaya daxil oldu, həkim oldu, ondan sonra da onun həyatında yeni dövr başladı. Hacı Zeynalabdin Tağıyevin minlərlə, bəlkə də on minlərlə insana köməyi dəyib və mənim Prezident kimi addımlarımdan biri də o idi ki, onun evi əsaslı şəkildə təmir olunsun”.

Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılması ilimizin ilk böyük mədəni hadisələrindən biridir. Abidə Azərbaycan Prezidentinin 2020-ci ildə Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin ucaldılması ilə bağlı imzaladığı müvafiq Sərəncam əsasında keçirilmiş açıq müsabiqənin qalibi Xalq rəssamı, tanınmış heykəltəraş Xanlar Əhmədovun əl işidir. 

Bu fikirlər Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayevanın “Abidəsi könüllərdə və könlümüzün paytaxtı Bakıda ucalır” sərlövhəli məqaləsində yer alıb. Yazını təqdim edirik. 

Tarixdə də, bizim şəhərimizdə və ölkəmizdə də varlı, imkanlı insanlar çox olub. Əlbəttə, heykəllər varlılara deyil, könlü varlılara, xeyirxahlara ucaldılır. Ömrü boyu Bakının, ümumən Azərbaycanın inkişafına, abadlaşmasına böyük töhfələr vermiş Hacı Zeynalabdin Tağıyevin dövründə ondan daha zəngin insanlar olsa da, o, xeyriyyəçilikdə ən öndə olan, digər milyonçuları da buna təşviq edən könül zəngini olub. O çox kasıb ailədə böyümüş, lakin sərvət qazandıqdan, böyük imkanlar sahibi olduqdan sonra nə kasıblığı, nə kasıbları unutmayıb. Dövlət başçısının heykəlin açılış mərasimindəki nitqində vurğuladığı kimi, əgər Tağıyevin xeyriyyəçilik fəaliyyəti olmasaydı, yəqin ki, o, xalqın yaddaşında bugünkü səviyyədə əziz qalmazdı.

Tağıyevin təşəbbüsü, dəstəyi, bir çox hallarda bilavasitə maliyyələşdirməsi ilə ölkəmizdə bir çox önəmli layihə həyata keçirilib. Bakımızda teatr binası, bir çox sənaye müəssisəsinin tikilməsi, Azərbaycanda ilk dünyəvi Qız Məktəbinin açılması, paytaxtda ilk tramvay xətlərinin çəkilməsi böyük xeyriyyəçinin adı ilə bağlıdır. Günü bu gün də Bakının gözəlliyinə, memarlığına zənginlik qatan, şəhərimizə rövnəq verən bir çox gözəl binanın inşası o, yanarürəkli, vətəncanlı xeyriyyəçinin adı ilə sıx bağlıdır. Ayrıca, Tağıyevin təhsillə bağlı özəl təşəbbüsləri yalnız paytaxt Bakı ilə məhdudlaşmır; o cümlədən, Şamaxıda, Gəncədə, Naxçıvanda, habelə qonşu Gürcüstanda soydaşlarımızın sıx yaşadığı bölgələrdə onun ayırdığı vəsaitlə məktəblər açılıb. Yüzlərlə azərbaycanlı gənci Rusiyanın, Avropanın aparıcı ali təhsil ocaqlarına oxumağa göndərən də məhz o, olub.

Paytaxt Bakıya təmiz, keyfiyyətli içməli suyun çəkilməsi (“Şollar su kəməri”) də Tağıyevin çoxsaylı xeyriyyəçilik fəaliyyəti içində aparıcı yerdədir. Yalnız onu deyək ki, o kəmər bu gün də fəaliyyətdədir və Bakı, Sumqayıt, Abşeron sakinlərinə xidmət edir.

Yeri gəlmişkən, Bakıya ikinci böyük su kəməri Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü və Sərəncamı əsasında çəkilib. 2010-cu il dekabrın 28-də “Oğuz-Qəbələ-Bakı su kəməri” xalqcanlılığın, əhalinin rifahının, sağlamlığın dərindən düşünülməsi ənənələrinin yeni keyfiyyətdə davam və inkişafını ifadə edir.

Hacı Zeynalabdin Tağıyev, həmçinin müqəddəs “Qurani-Kərimi” Azərbaycan dilinə tərcümə etdirib, bir çox dini abidə tikdirib, yaxud əsaslı təmir etdirib.

Mədəni irsə münasibətdə özünəməxsus həssaslıq göstərən ali dövlət rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə hələ 2000-ci illərin əvvəllərində Tağıyevin qəbrinin yerləşdiyi Pir Həsən ziyarətgahı abadlaşdırılıb, 2003-cü ildə isə böyük xeyriyyəçinin evi (hazırda Milli Tarix Muzeyinin binası) əsaslı təmir olunub. Yəni dövlətimiz də, xalqımız da Hacı Zeynalabdin Tağıyevin ölkə qarşısında, tarix qarşısında xidmətlərini, ümumən belə xidmətləri olan hər kəsi öz könlündə uca tutur. Bu ucalıq Azərbaycan xeyriyyəçilik institutunun, ən gözəl ənənələrin müstəqil respublikamızda yeni çağırışlarla davam və inkişafı ilə səciyyələnir. Xeyriyyəçilik sahəsində Azərbaycanda, ümumən Cənubi Qafqazda bu gün ən böyük təsisat Heydər Əliyev Fondudur. Heydər Əliyev Fondu iki on illikdir ki, qayğıya ehtiyacı olan insanlara kömək göstərir, mədəniyyətimizi dünyada təbliğ və tərənnüm edir, mədəniyyət, incəsənət, elm, təhsil, səhiyyə sahələrinə töhfələr verir.

Azərbaycanın multikultural dəyərlərinin, ümumən çağdaş dövlətimizin dünyada tanıdılmasında Heydər Əliyev Fondunun müstəsna xidmətləri danılmazdır. Fondun reallaşdırdığı fəaliyyətlərin nəticəsi olaraq respublikamız getdikcə daha da çox tanınır, Azərbaycan dostlarının sayı artır. Biz bu amillərin təsirini 44 günlük Vətən müharibəsi dövründə aydın şəkildə gördük. Xalqımız çox yaxşı bilir ki, həmin vaxt güclü erməni lobbisi, dünya erməniliyi və onun havadarları Azərbaycan haqqında olmazın yalanları beynəlxalq media məkanında tirajlayır, informasiya təxribatları ilə məşğul olurdu; buna baxmayaraq, Heydər Əliyev Fondunun müxtəlif ölkələrdə həyata keçirdiyi layihələr, çoxşaxəli humanitar fəaliyyəti və Azərbaycanın çağdaş, qabaqcıl ölkə olaraq tanıdılması saxta erməni təbliğatını alt-üst etdi.

Vətən müharibəsindən sonrakı dönəmdə Heydər Əliyev Fondu öz qarşısında yeni – potsmüharibə vəzifələri müəyyənləşdirib. Yəni ənənəvi fəaliyyətlə yanaşı, Fond bu gün azad edilmiş torpaqlarımızda geniş fəaliyyəti ilə seçilir. Örnəyi, azad edilmiş torpaqlarda Fondun təşəbbüsü ilə hazırda dini abidələrimizin əsaslı təmir-bərpası və tikintisi prosesinə başlanıb: əziz Şuşada tarixi Yuxarı Gövhərağa, Aşağı Gövhərağa, Saatlı məscidləri, Ağdam şəhərindəki Cümə məscidi, Zəngilan şəhər məscidi Heydər Əliyev Fondu tərəfindən əsaslı bərpa edilir. Eləcə də, Şuşa şəhərində, habelə Daşaltıda, Ağoğlanda (Hadrut) yeni məscidlərin tikintisi də Fondun təşəbbüsü ilə həyata keçirilir. Vaqifin Məqbərəsi, Şuşadakı bir sıra mədəniyyət ocağı Heydər Əliyev Fondunun hesabına yüksək zövq və peşəkarlıqla əsaslı təmir-bərpa edilib, həyata qaytarılıb, yenidən canlandırılıb. Ayrıca, bu işlərə ötən il bərpa edilən “Xarıbülbül” festivalı, “Vaqif Poeziya Günləri” ilə xüsusi rəng, ahəng və ritm qatılıb...

Müharibədən sonra yaradılmış “YAŞAT” Fondu və Qarabağ Dirçəliş Fondu da xalqımızın xeyriyyəçilik ənənələrin inkişafına, bu institutun davamlılığına, çiçəklənməsinə xidmət etməkdədir. Vətəndaşlarımız, dünya azərbaycanlıları, Azərbaycan dostları, eyni zamanda, özəl şirkətlər könüllü olaraq həm “YAŞAT” Fonduna, həm də Qarabağ Dirçəliş Fonduna vəsait köçürür və bu vəsait hesabına yüzlərlə qazimiz ölkəmizdə və xaricdə müalicə alır, öz sağlamlığını bərpa edir.

Bir sözlə, Hacı Zeynalabdin Tağıyevdən, onun möhtəşəm heykəlinin ucaldılmasından danışarkən, sövq-təbii, xeyriyyəçilikdən, ənənələrin davamından danışırıq. Nə xoş ki, günümüzdə onlarla örnəklər verə bilir, xalqımızın qədirşünaslığı, öz kökünə, irsinə bağlılığı ilə qürur duya bilirik!

Yanvarın 26-da Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Naziliyi və "AVTO FM"in (107.7 FM) dəstəyi ilə hər həftənin şənbə və bazar günləri yayımlanan “Cinema Radio” kino-radio kanalının III ənənəvi “Müasir Audiovizual Baxış” mükafatının təqdimetmə mərasimi keçirilib. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, mərasimi açıq elan edən tədbirin aparıcısı, tanınmış aktyor Emin Nəsirli kino-radio kanal və onun mükafatı haqqında məlumat verib.

Mərasimdə çıxış edənlər Mədəniyyət Nazirliyinin Audiovizual və interaktiv media şöbəsinin sektor müdiri Rüfət Əliyev, "ProMediaGroup" MMC-nin təsisçisi və rəhbəri Cavid Nemətzadə, Azərbaycan Respublilası Dövlət Film Fondunun direktoru, Əməkdar incəsənət xadimi Cəmil Quliyev "Cinema Radio" kino-radio kanalının formatı, onun əhəmiyyətindən danışıblar. “Cinema Radio” kino-radio kanalının rəhbəri "AzerNyuMedia" şirkətinin icraçı direktoru Kamran Qasımov və kino-radio kanalın aparıcısı RJ Yaqut builki mükafatın sahibi onu elan ediblər.

Mükafat 2021-ci ilin audiovizual yekunlarına əsasən, aktyor, ssenarist, aparıcı Azər Aydəmirə təqdim edilib. Mərasimdə Respublikanın Əməkdar artisti Xəyyam Mustafazadə “Oxuyur Müslüm Maqomayev” və “Odlar yurdu” filmlərindən əsərlər ifa edib.

Mədəniyyət Nazirliyinin tabeçiliyində olan kitabxanaların fondu üçün Nazirliyin sifarişi ilə çap olunacaq və satın alınacaq nəşrlərə dair meyarların müəyyənləşdirilməsi, müvafiq sahə üzrə şəffaf və effektiv iş mexanizminin təmin edilməsi məqsədilə Nazirliyin 1 aprel 2021-ci il tarixli, 33-f nömrəli əmri ilə Nəşr Planının Tərtibi və Nəşriyyat Məhsullarının Satınalınması üzrə Komissiyası yaradılıb. Komissiya mədəniyyət, elm, ədəbiyyat, təhsil və digər aidiyyəti sahələr üzrə mütəxəssislərdən ibarət tərkibdə təşkil olunub.

Mədəniyyət Nazirliyinə 2021-ci il ərzində təqdim edilən 43 adda nəşr layihəsi Nəşr Planının Tərtibi və Nəşriyyat Məhsullarının Satınalınması üzrə Komissiyanın üzvləri tərəfindən oxunub, qiymətləndirilib. Komissiyanın qərarına əsasən 29 adda kitabın Nazirliyin nəşr planına daxil edilməsi məqsədəuyğun sayılıb.

Nəşr planına daxil edilən kitabların cari il ərzində nəşri başa çatdırılacaq.

Eyni zamanda 21 iyun 2021-ci il tarixində kütləvi informasiya vasitələrində “Nəşrlərin satınalınması müsabiqəsi” haqqında elanlar yerləşdirilib, müsabiqə üçün nəşr məhsullarının qəbulu 22 iyul 2021-ci il tarixinədək davam edib. Müəlliflər və müəlliflik hüququ sahibləri tərəfindən müsabiqəyə təqdim olunan kitablar Nəşr Planının Tərtibi və Nəşriyyat Məhsullarının Satınalınması üzrə Komissiyası tərəfindən bir ay müddətində qiymətləndirilib. Kitabxana fondlarının oxucuların tələbatına uyğun komplektləşdirilməsi məqsədilə Komissiyanın seçiminə əsasən Mədəniyyət Nazirliyi müsabiqəyə təqdim olunan nəşrlər arasından 233 adda kitabdan 14.755 nüsxəsinin satın alınmasını 2021-ci ilin son rübündə həyata keçirib. Kitablar Respublika Kitabxana Kollektoruna təhvil verilib, cari ildə bölgüsü başa çatdırılacaq.

Nəşr Planının Tərtibi və Nəşriyyat Məhsullarının Satınalınması üzrə Komissiyanın fəaliyyətinə dair Meyarlara əsasən Komissiya ötən il üçün işini yekunlaşdırıb və Komissiya dekabr ayında buraxılıb. Komissiyanın yeni tərkibi yaxın günlərdə təsdiq olunacaq və qaydalara əsasən şəffaflığın qorunması məqsədilə yeni tərkib haqqında məlumat cari ilin sonuna qədər konfidensial saxlanacaq.

Nəşr Planının Tərtibi və Nəşriyyat Məhsullarının Satınalınması üzrə Komissiyanın ötən ildə tərkibi və Mədəniyyət Nazirliyinin 2022-ci il üçün nəşr planı ilə ilə tanış olun: 

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ MƏDƏNİYYƏT NAZİRLİYİNİN

NƏŞR PLANININ TƏRTİBİ VƏ NƏŞRİYYAT MƏHSULLARININ

SATINALINMASI ÜZRƏ KOMİSSİYASININ TƏRKİBİ

KOMİSSİYANIN SƏDRİ

Nizami Cəfərov

–

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin üzvü, AMEA-nın həqiqi üzvü, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının filologiya elmləri üzrə Ekspert Şurasının sədri, BDU-nun Ümumi dilçilik kafedrasının müdiri, akademik

KOMİSSİYANIN ÜZVLƏRİ

Rüstəm Kamal

–

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Rusiya Pedaqoji və Sosial Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü,  tənqidçi, ədəbiyyatşünas, esseist, filologiya elmləri doktoru, professor

Vidadi Qafarov

–

Teatrşünas, AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun Teatr, kino və televiziya şöbəsinin müdiri, Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru

Elnarə Akimova

–

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Uşaq ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, filologiya elmləri doktoru

Kərim Şükürov

–

AMEA-nın Elmi Şurasının üzvü, A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun müəllimi, Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin professoru, tarix elmləri doktoru

Əsəd Cahangir

–

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, şair, ədəbi tənqidçi

Əhməd Quliyev

–

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunun “Azərbaycanın orta əsrlər tarixi” şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru

Rafail Həsənov

–

Harvard Universitetinin Mərkəzi Avrasiya Tədqiqatlar Mərkəzinin üzvü, Azərbaycan Sosiologiya Assosiasiyasının üzvü, Bakı Dövlət Universitetində “Sosiologiya” kafedrasının professoru, Sosiologiya üzrə elmlər doktoru

Əsərlər:

1. “Şuşanın kitab abidəsi”

2. Nizami Gəncəvi. Sirlər xəzinəsi"

3. Aqafangen Krımski“Nizami və müasirləri”470 səhifə  

4. Əkbər Ağayev “Nizami və dünya ədəbiyyatı”170 səhifə 

5. Röya Tağıyeva“Nizami obrazları xalçalarda”148 səhifə 

6. Tofiq Bakıxanov"Xeyir və Şər" məcmuəsi148 səhifə 

7. Günel Əsgərova“Xəmsənin xilası” 191 səhifə 

8. Sona Xəyal“Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev - 150”300 səhifə 

9. Nəriman Həsənzadə“Seçilmiş əsərləri” 413 səhifə 

10. Vüqar Haqverdiyev“Döyüşçünün zirehli hərb geyimi”28 səhifə  

11. Ramilə Qurbanlı“33 pərdəli dram” II cild235 səhifə 

12. Yaqub Əlioğlu “Şamonun rənglər dünyası”63 səhifə 

13. Soltan Hacıbəyov“İsgəndər və çoban”118 səhifə 

14. Rafiq Vəliyev“Tehran Vəliyev. Ömür yolu”400 səhifə 

15. Ülkər Talıbzadə“Şaiq Nümunə Məktəbi” 159 səhifə 

16. Çingiz Ələsgərli"Səhnəyə sığmayan arzular"311 səhifə 

17. İntiqam Mehdizadə “İşığa çıxmış düşüncələr”420 səhifə 

18. İlham Nəcəfov

“S.Əsgərovun əsərlərindən seçilmiş nümunələr”

232 səhifə 

19. Sahib Sultanov“Qamma və arpeciolar” 94 səhifə 

20. Xülya Cəfərova“Qaya – yenilməz şuşalı”85 səhifə 

21. Tahir Məmmədov“Rəngkarlıq, qrafika, fotoqrafiya”282 səhifə 

22. Etibar Həsənzadə"Kəsişən yollar"240 səhifə 

23. Sevda Rəsulova“Daş ilməli şəhərim”818 səhifə 

24. Gülnarə Əsgərova“Üzeyir Hacıbəylinin Ev-Muzeyi”148 səhifə 

25. Ceyhun Hüseynov“Bir millət, iki şəxsiyyət”400 səhifə 

26. Rasim AbdullayevŞeirlər toplusu 45 səhifə 

27. Olqa Çumakova

“Sehrli tətil günləri”                (Azərbaycan və rus dillərində)

I kitab - 190 səhifə 

II kitab - 144 səhifə

 28. İlyas Həmidov, Məmməd Qocayev,  Rəna Məmmədova, Leyla Həmidova

“Azərbaycan dilinin frazeologiya lüğəti”

I cild - 1132 səhifə                           II cild - 1039 səhifə

 29. “Bir saray bələdçisinin qeydləri” 202 səhifə

Macarıstanda yaşayan soydaşımız, Macarıstan Yazıçılar Birliyinin üzvü Rüstəm Əmirlinin “Odlar qızı” adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan diasporu üzrə ekspert Elnur Eltürkdən aldığı məlumata görə, kitaba yüz atlmış üç şeir daxil edilib və bu, müəllifin sayca 5-ci kitabıdır.

Rüstəm Əmirli çox gənc yaşlarından şeir yazır, istedadı dəfələrlə təsdiqlənib, kitabın çapına lazım olan vəsaiti də Macarıstan Yazıçılar Birliyi qarşılayıb. 

Kitab Macarıstan kitabxanalarına verilib, kitab mağazalarında satışa çıxarılıb. Şeirlərinin əsas ana mövzusu sevgi, həyat və ölümdür. Qeyd edək ki, Rüstəm Əmirli  atası Ramiz Əmirli "Qardaşlıq" Macar-Azərbaycanlı Birgə Cəmiyyətinin sədr müavinidir. Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biri, Macarıstanda "Azərbaycan Evi"nin üzvüdür.

Beynəlxalq Türk Akademiyasının vitse-prezidenti Füzuli Məcidli Türkiyə milli təhsil nazirinin müavini Petek Aşkar ilə görüşüb.

Danışıqlar zamanı türk dünyasının elmi inteqrasiyasına yönəlmiş birgə layihələr, o cümlədən əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsi yolları müzakirə olunub. Xüsusilə, məktəblilər üçün ortaq tarix, ədəbiyyat və coğrafiya dərslikləri üzrə ekspert komissiyasının Türkiyədə keçiriləcək yekun iclasına hazıq məsələləri ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Qeyd edək ki, hazırda Beynəlxalq Türk Akademiyasının Elmi Şurasına Türkiyə Cümhuriyyəti Milli Təhsil Nazirliyi sədrlik edir.