Super User

Super User

 

Tarix saxtalığı sevməz. Ona nə qədər bəzək-düzək vursan belə mahiyyətini dəyişə bilməzsən. Tarixi saxtalaşdırmaq üzrə, şübhəsiz, bir nömrə altında bədxah qonşularımız gedirlər. Onlar öz millətçilikləri ilə xəstə təxəyyüllərinin qurbanı olduqlarından zaman-zaman mürtəce simalarını ortaya qoyublar, yaltaqlıq, yalançılıq, hiyləgərlik, qəddarlıq – ermənizmin əsas xüsusiyyətləridir. Təsadüfi deyil ki, bu xüsusiyyətlərinə görə onları heç yerdə sevməyiblər, haqlarında yalnız neqativ fikirlər səsləndiriblər. Bu fikirlər Azərbaycan mediasında çox hallanır, yazıçı və publisistlərimiz yeri düşəndə bu fikirlərə istinad edirlər. Qızıl kəlamların bəzilərini “Ədəbiyyat və incəsənət”in oxucularına təqdim edirik:

 

-“Oobusnamə” eposu. Burada ermənilər bu cür xarakterizə ediliblər: “Onların əsas eyibi oğru, bədfel, kündəbədən, gözügötürməyən, bir ayağı qaçmaqda olmalarıdır, əmrə baxmayan, yersiz hay-küy salan, vəfasız, riyakar, söyüşsöyən, ürəyi xıltlı olmalarıdır, ağasına düşmən çıxmalarıdır”.

 

-Böyük Roma tarixçisi Korneliy Tasit erməniləri həm xarakterinə, həm də coğrafi yerləşməsinə görə rimlilərə nifrət, parfiyalılara qibtə aparan ikiüzlü xalq adlandırıb.

 

-Aqvaniya tarixçisi Moisey Xorenatsi deyib ki, “Mədəniyyətdən danışırıqsa nəzərə alaq ki, indi olduğu kimi, heç keçmişdə də qədim hayların ağızdan-ağızlara keçən folklor nəğmələrinə həvəsləri olmayıb. Ona görə də bu kəmağıl, nadan və vəhşi adamlar haqqında danışmaq artıqdır”.

 

-Qədim Roma tarixçisi Ovidiy belə deyib: “Ermənilər də xalqdır, amma evdə dörd ayaq üzərində gəzirlər”.

 

-Dünyanın məşhur sərkərdəsi Əmir Teymur isə onlar haqda belə söyləyib: “Erməniləri bir millət kimi yer üzündən silmədiyim üçün gələcəkdə ya məni alqışlayacaq, ya da lənətləyəcəklər. Düzdür, onların arasında hərdən yaxşıları ilə də rastlaşarsan, amma ümumilikdə yaramaz millətdirlər. Heç vaxt adamın üzünə söz deməyib mədəni görünərlər, amma ilk əlverişli məqamdaca adamı zəhərləyərlər”.

 

- Böyük rus şairi Aleksandr Puşkin ermənilərə gözəl təsnifat verib: “Sən köləsən, sən qorxaqsan, çünki sən ermənisən”.

 

-Rus diplomatı general Mayevski deyib: “Ermənlərin xalq qəhrəmanları barəsində bir şey eşidən olubmu? Onların azadlıq uğrundakı mübarizələrinin adları harada həkk edilib? Heç yerdə! Çünki ermənilərin "qəhrəmanları" həmişə öz xalqlarının xilaskarlarından daha çox cəlladı olublar”.

 

-Tanınmış rus dramaturqu və diplomatı Sergey Qriboyedov isə lap betərini deyib: “Mərkəzi Rusiya torpaqlarında erməni millətindən olanların məskunlaşmasına icazə verməyin. Onlar elə bir tayfadandırlar ki, bir neçə il yaşadıqdan sonra bütün dünyaya car çəkəcəklər ki, bu torpaqlar bizim atalarımızın, ulu babalarımızındır”.

 

-İsveç səyyahı Adam Mets ən obrazlısını deyib: “Ermənilər ağ insanlar arasında ən pis qullardır. Onların zəif qaməti və çirkin ayaqları var. Heç bir şeydən utanmırlar, oğurluqla tanınırlar. Əgər sən erməni xidmətçisini bir an sərbəst buraxsan, səni quyunun dibinə qədər aparacaq. O, qamçı altında, qorxduğu üçün çalışır”.

 

-Məşhur fars şairi Sədi Şirazi də gözəl deyib: “ Erməni yer üzünün ilanı, insanlığın düşmənidir”.

 

-Alman səyyahı Alfred Kyorte deyib ki, “Türklərlə iş görəndə sözlə danışmaq kifayətdir, müqavilə bağlamağa ehtiyac yoxdur. Yunanla iş görmək istəyirsinizsə, mütləq müqavilə bağlayın. Erməni ilə belə bir fikriniz olarsa, onda heç bir sənədləşmə aparmağın əhəmiyyəti yoxdur, sadəcə şərə rast gələcəksiniz. Erməni ilə rastlaşmaq təhlükəlidir, onu yuxuda görmək də xeyir gətirmir.”

 

- İngilis səyyahı Uilson deyib: “Ermənilər acgöz və tamahkardır. Onlar istənilən bir cəfəngiyatı böyütmək üzrə abırsız dərəcədə mahirdirlər və bunları yalnız başqa millətdən olanlara qarşı edirlər”.

 

-Dünyaşöhrətli tarixçi və sosioloq Karl Marksın da fikirləri bənzərsizdir: “Ermənilər ilk xalqdırlar ki, gələcək müqəddəratları üçün öz qadınlarını başqa xalqların kişilərinin altına itələmişlər”.

 

-Uzun müddət ermənilərin içində yaşayıb onlarla təmas quran rus tədqiqatçısı Veliçko isə ermənilər barədə belə izah verib: “Erməni milləti  haqqında çox qədimlərdən pis fikir yaranıb və heç şübhəsiz ki, bu, əsassız deyildir, əsası olmasaydı bütün bir xalq haqqında, həm də müxtəlif dövrlərdə bu cür fikir yarana bilməzdi. Məhz ermənilər hər növ bəhanə ilə hay-küy qoparmaq qabiliyyətinə malikdirlər. Onları özgə evinə buraxmadıqda, yaxud hər hansı bir hiylələrinin üstünü açdıqda, ya da oğrularını məhkəməyə verdikdə təkcə özləri hay-küy qoparmırlar, həm də özgə xalqdan olan, səfeh, yaxud satqın adamları da hay-küy qoparmağa məcbur edirlər”.

 

-Gürcü yazıçısı və mütəfəkkiri İlya Çavçavadze deyib: “Ermənilər gürcülərə məxsus olan məbəd və monastırlarda gürcülərin izini məhv edir, daş üzərində gürcü yazılarını qaşıyır, yaxud silir, daşın özünü tikintidən çıxarır və erməni yazıları ilə əvəz edirlər”.

 

- Fransız səyyahı Qraf De Şöle mənfurları belə xarakterizə edib: “Ermənilərin yoxsulluq və əzab-əziyyət çəkmələri məndə onlara qarşı böyük rəhm oyatmasına baxmayaraq onların haramzadalığı, kələkbazlığı o dərəcədə biabırçı, o qədər hiddətləndirici idi ki, mən heç vaxt onlara bağlana bilmədim”.

 

-Fransız alimi J. de-Ban Eçmiədzin kilsəsinə səfər edərkən deyib: “Bu kilsə bir müddət saxta pul düzəldənlərin yuvası olmuşdur. Kilsə məndə dini mərkəzdən çox siyasi mərkəz təəssüratı yaratdı”.

 

- Böyük fransız yazıçısı və səyyahı Aleksandr Düma isə Qafqaz səyahəti zamanı, o mənfurların tam xarakteristikasını verib: “Ermənilər həmişə başqa dinə qulluq edən hökmdarların hakimiyyəti altında olmuşlar. Nəticədə öz fikir və duyğularını gizli saxlayan hiyləgər və kələkbaz adamlara çevrilmişlər.”

 

 “Qafqazda rast gəldiyim ermənilər həyatlarını xilas etmək, var-dövlətlərini qorumaq xatirinə hər cür vasitələrə əl atmış, hər cür əməllərdən çıxmışlar. Yəqin buna görədir ki, Həştərxan - Bakı yolunun üstündə yerləşən Şərq şəhərlərinin birincisi olan Dərbəndin Şimal qapısından girəndə və Cənub qapısından çıxanda sizə müsəlmanlar yalnız bir şey tapşıracaqlar: "Erməniyə etibar eləməyin.” Doğrudan da erməninin nə sözünə, nə də andına inanın. Şəxsi mənafeyindən asılı olaraq, o, öz sözünü hər vaxt geri götürə bilər. Onun andı o vaxt dəmir kimi möhkəm olur ki, and içdiyi məsələ öz siyasi və iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırsın. Əgər o, and içib bir xəndəkdən və ya çəpərdən hoppanmalı olsa, xeyiri, gəliri yoxdursa, andının möhkəmliyi saman çöpündən fərqlənməz. Güclülər qarşısında alçalan bu adamlar zəiflərə qarşı zalım və kobud olurlar. Bir iş görərkən ehtiyatı əldən verməyin. Erməninin imzaladığı, təsdiq etdiyi sənəd hələ hər şey deyil. Bu, hələ ehtimaldır".

 

Ermənilərdən danışarkən Düma Ata xüsusi olaraq vurğulayıb ki, onların gözlərində ağıl da, məna da, qəm-qüssə də, mütilik də vardır. Onlar köhnə adət-ənənələri yaşadırlar. Onlara görə guya İbrahim peyğəmbər elə dünən dünyadan köçüb. Yaqub peyğəmbər isə elə bil hələ yaşayır. Onlar güman edirlər ki, guya yer üzündə cənnət Ermənistanda olmuşdur. Yer kürəsini suvaran ilk dörd çay da guya öz  başlanğıcını  Ermənistanda tapmışdır. Nuhun gəmisi də Ermənistandakı ən uca dağın başında dayanmışdı. Məhv  olmuş  dünyamız  guya  yenidən orada  canlanmağa başlamışdı. Nəhayət, guya Nuh peyğəmbər Ermənistanda üzüm bağları salmış, ilk dəfə şərabın gücünə, təsirinə məruz qalan da o olmuşdur.

 

Düma yazır: “Ermənilər bütün dünyaya deyil, yalnız Asiyaya  yayılmışlar. Öz fikir, niyyət və duyğularını gizli saxlayan, hiyləgər və kələkbaz adamlardır ki var. Dünən onlara həyan olan, kömək edən bir adam bu gün  gözdən, etibardan düşəndə ona kömək etmirlər, boyunlarının vurulacağından qorxub nankora çevrilirlər.”

 

Bəli, gördüyünüz kimi, ermənilər barədə avropalılar da, asiyalılar da nifrət saçan sözlər hayqırırlar, tarixçilər, yazıçılar, siyasətçilər, səyyahlar – hamısı onları naqis və mənfur adlandırırlar. Biz əminik ki, yer üzündə başqa heç bir xalq bu qədər lənətlənməyib. Nə qədər ki, “Böyük Ermənistan” adlı tiryəkdən dadacaqlar, dumanlı fikirləri onları çirkablarda azdıracaq.

 

Yetər ki, onlar dayansınlar, düşünsünlər, hara getdiklərinin, hansı uçuruma səmt götürdüklərinin fərqinə varsınlar.

 

Bu il Azərbaycanın Xalq yazıçısı, filologiya elmləri doktoru professor Əzizə Cəfərzadənin (1921-2003) anadan olmasının 100 ili tamam olur. Yubiley ərəfəsində yazıçının çoxcildlik “Seçilmiş əsərləri”nin çapına başlanılıb və artıq bu il 12 cild nəşr olunub. “Elm və təhsil” nəşriyyatında yayımlanan cildlərə yazıçının indiyədək latın qrafikası ilə nəşr olunmamış əsərləri, eləcə də az tirajla yayımlanmış kitabları daxil edilib. Birinci cild yazıçının “Natəvan haqqında hekayələr”i ilə başlayır. Müəllifin “Seçilmiş əsərləri”ndə, həmçinin “Qobustan çökəklərində” romanı, “Qaratel”, “Manar sahillərində”, “Qoşqar”, “Bir zərrə iz...” və başqa povestləri, qırx hekayəsi ilk dəfə nəşr edilib. Hekayə və povestlərin bir qismi Əzizə Cəfərzadənin 1948-ci ildə çap edilmiş və Moskvanın qərarı ilə mətbəədən yığışdırılaraq yandırılmış “Hekayələr” kitabına daxil olan, həmçinin 1948-1963-cü illər ərzində nəşr olunmağa icazə verilmədiyi dövrdə yazdığı əsərlərdir.
Əzizə Cəfərzadənin “Seçilmiş əsərləri”nə filologiya elmləri doktoru professor Vaqif Sultanlı “Ədəbiyyatın vətənsevərlik missiyasi” adlı geniş ön sözü yazıb.

Avqustun 2-də  YARAT Müasir İncəsənət Məkanının qarşısında 20:00-dan  00:00-dək Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və YARAT Müasir İncəsənət Məkanının birgə əməkdaşlığı ilə  Azərbaycan Kinosu Gününə həsr olunmuş açıq havada Kinosevərlər Gecəsi keçiriləcək.
Proqram nüfuzlu film festivallarında uğur qazanan milli filmlərin premyeralarından ibarətdir.
Filmlər Azərbaycan dilində (ingilis dilində altyazı ilə) nümayiş olunacaq.
Bu barədə Mədəniyyət Nazirliyi məlumat yayıb.

Film proqramı:
“Olimpiya”, 2021, Azərbaycan, melodrama, 67 dəq.
Rejissor: Əli-Səttar Quliyev
Bu fərqli həyat hekayəsi 1980-ci ildə SSRİ-nin paytaxtı Moskva şəhərində başlayıb, 2015-ci ildə Azərbaycanın mənzərəli şimal-qərb bölgələrindən birində davam edib və uzaq Kubada sona çatıb. Moskva Olimpiadasının bürünc mükafatçısı İlqar Süleymanov uzun müddətdir, peşəkar idmandan uzaqlaşıb, doğma qəsəbəsində sakit  həyat sürür. İlqar yerli orta məktəbdə bədən tərbiyəsi müəllimidir. Günlərin bir günü İlqarın evinin qapısı döyülür və həyatı tamamilə dəyişir...

“Daxildəki ada”, 2020, Azərbaycan / Fransa,
dram, 100 dəq.
Rejissor: Rüfət Həsənov
Treyler: https://www.youtube.com/watch?v=7GHhfIK4Clg
Baş qəhrəman Seymur Tahirbəyov dünyanın qabaqcıl qrossmeysterlərindən biridir. Karyerasının ən önəmli oyunundan bir neçə həftə öncə özünü kəşf etmək məqsədilə yalnız bir nəfər sakini olan adaya xəlvətcə yola düşür.

“Axşama doğru”, 2020, Azərbaycan, dram, 12 dəq.
Rejissor: Teymur Hacıyev
Treyler: https://www.youtube.com/watch?v=KrMyT4YooYI
Fiziki yaxınlığı mənəvi yaxınlıq kimi görməyən cütlük, ailə məclisində iştirak etmək üçün şəhər kənarına çıxır. Məişət məsələləri onları
dayanmağa və hiss edilən, lakin gözlənilməyən reallığı kəşf etməyə sövq edir.

“Quxuroba”, 2020, Azərbaycan, dram, 21 dəq.
Rejissor: Teymur Qəmbərov
Treyler: https://www.youtube.com/watch?v=ORRZzxDxzJ4
Taksi sürücüsü Rasim, müdirindən mütləq yerinə yetirilməli olan çox vacib bir tapşırıq alır: O, şəhər kənarındakı ucqar bir kəndə gəlinlik paltarı çatdırmalıdır. Rasim yolüstü cavan bir qadın götürür: onların danışmağa heç bir mövzuları olmur, amma buna baxmayaraq bir-birlərinə deməyə yenə də sözləri var...

Rejissorların təqdimatı:
Əli-Səttar Quliyev (1981-ci il təvəllüdlüdür, Bakı, Azərbaycan)
“Mozalan” studiyasının direktorudur.  Onun “Çardaq” (2016) qısametrajlı, “Əlvida, Şmidt!”(2019) və “Olimpiya” (2021) tammetrajlı bədii filmləri bir sıra beynəlxalq festivalların iştirakçısıdır.
 
Rüfət Həsənov (1987-ci il, Bakı, Azərbaycan)
2009- cu ildə Beyts Kollec-dən (ABŞ), 2012-ci ildə isə Moskva şəhərində Ssenaristlər və Rejissorlar Ali Kurslarından məzun olub. 2013 -cü ildə Elvin Adıgözəl ilə çəkdiyi “Buqələmun” tammetrajlı bədii filmi Beynəlxalq Lokarno festivalının “Filmmakers of Present” proqramına daxil edilib və “Golden Leopard” mükafatına namizəd olub.
Rüfət Həsənov EAVE (Avropa Audio-vizual sahibkarlar) Berlinale Talents Network və SOFA (School of Film Advancement) məzunudur.
O, 2020-ci il Sarayevo Film Festivalında “Daxildəki ada” filmi ilə “Ən yaxşı rejissor” mükafatını qazanıb.

Teymur Hacıyev (1982-ci il, Bakı, Azərbaycan)
Bir neçə qısa filmi prodüser olaraq istehsal edən Teymur, rejissorluq debütünü qısa filmi “The Wound” (Yara) ilə edib, onu Palm Springs qısa film festivalında (2013) nümayiş etdirib. Onun ikinci qısametrajlı “Şanxay, Bakı” filminin premyerası Tampere Film Festivalında (2016) və üçüncü qısametrajlı filmi “Duz, İstiot zövqə görə” Rotterdam Beynəlxalq Film Festivalında nümayiş olunub və Kinoskopun “2019-cu ilin ən yaxşı beş qısa filmi” nə daxil edilib. Onun “Axşama doğru” filminin Kann kinofestivalında “Tənqidçilər Həftəsi”nə daxil edilməsi, Teymuru həm rejissor, həm də prodüser kimi Kannda olmuş yeganə azərbaycanlı rejissor edir.

Teymur Qəmbərov (1986-cı il, Bakı, Azərbaycan)
“Starcom Mediavest” və “Red Communications” kimi bir sıra PR agentliklərində çalışıb. Onun ilk ”Quxuroba” qısametrajlı filmi Polşanın Poznan şəhərində baş tutan Avropa Short Pitch festivalının “Image Production” və “Mastering & Distribution” mükafatlarını qazanıb. 2020-ci ildə “Quxuroba” Sarayevo Film Festivalının Rəsmi Qısametrajlı Film Müsabiqəsinə seçilib.

“Ədəbiyyat qəzeti”nin yeni layihəsi: “Türkcə və məncə” rubrikası Hədiyyə Şəfaqətin təqdimatında: Oğuz Atay: “Tutuna bilməyənlər”
Sözlə çəkilmiş tablolar – Sehran Allahverdinin şeirləri Səhər Əhmədin təqdimatında
Səlahəddin Xəlilov – Fəlsəfə və poeziya: Nizami, Nəsimi və Füzuli timsalında
Füruğ Fərruxzadın şeirləri Ümid Nəccarinin tərcüməsində
Rüstəm Məlikov - Məzarı üzərində Türkiyənin və Azərbaycanın bayraqları dalğalanan Əli bəy Hüseynzadəmiz
Çağdaş dünya şeiri – Moldovan şairəsi Marqareta Kurteskunun şeirləri Səlim Babullaoğlunun tərcüməsində
Şeyhmus Çiçək - “Ehtiras” hekayəsi Məmməd İsmayılın təqdimatında
Pamukun evi, Pamukun dünyası – Ülvi Babasoyla Ramil Əhmədin “Orxan Pamukun evində” kitabı haqqında söhbəti
İsa Həbibbəyli – Molla Pənah Vaqif: Erkən realizm ədəbi cərəyanının yaradıcısı
Nizami Cəfərov – Ən yeni tarixin yeni romanı (Yunus Oğuzun “Uçurum” romanı haqqında)
Sevinc Elsevər – Şeirlər
Bosniya, Xorvatiya və Serbiya şifahi xalq ədəbiyyatı incisi “Həsənağaxatun” balladası Həmid Piriyevin tərcüməsində
Nurlana İşıq – “Turist oğlan” (Pritça)
Sabir Rüstəmxanlı – Bizdən irəlidə (İlyas Əfəndiyev haqqında)
Pərvin – XX əsr: yekun (“Vəziyyət ruscadır” rubrikasından növbəti yazı)
Seçimin çətinliyi – “Onun romanı” rubrikasının qonağı yazıçı, jurnalist Şahanə Müşfiqdir (Söhbətləşdi: Günel Musa)
Minaxanım Nuriyeva – Dövrün tarixi-bədii tədqiqi
Orxan Aras – Bir Qəribə adam
Əyyub Qiyas – “Axır ki...” (Hekayə)
XX əsrin klassikası: Uruqvay şeiri – Xuana de İbarburunun şeirləri Tural Cəfərlinin tərcüməsində
Zemfira Məhərrəmli – Söz sevdalısı
Şövkət Zərin Horovlu, Aynur Qafarlı, Məmməd Tahir, Ramiz Təmkin,  Zərəngiz Dəmirçi Qayalı, Aida Adıgözəl, Tofiq – Şeirlər

Mənbə: Edebiyyatqazeti.az

İyulun 30-da  Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuranın ilk iclası keçirilib.
AzərTAC-ın verdiyi xəbərə görə, iclasda İctimai Şuranın əhəmiyyətindən danışılıb, görüləcək işlər barədə təkliflər dinlənilib.
İclası giriş sözü ilə açan Mədəniyyət Nazirliyinin Aparat rəhbəri Vasif Eyvazzadə şuraya keçirilən seçkilərin nəticələri barədə məlumat verib. Bildirib ki, seçkilərin ötən ilin sentyabrında keçirilməsi nəzərdə tutulsa da, Vətən müharibəsinin başlaması səbəbindən bu iş təxirə salınıb. Bu ilin iyul ayında seçkilərin birinci və ikinci turu keçirilib. Nəticədə 9 namizəd səsvermənin qalibi olub.
Mədəniyyət naziri Anar Kərimov bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin bu sahəyə göstərdiyi diqqət sayəsində Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti institutlarının fəaliyyəti genişlənib, QHT-lər dövlət idarəçiliyi və qanun yaradıcılığı prosesinin iştirakçısına çevriliblər. Mədəniyyət Nazirliyinin qeyri-hökumət təşkilatları ilə yaxından əməkdaşlıq etdiyini diqqətə çatdıran A.Kərimov yaradılan İctimai Şuranın bu sahədə görəcəyi işlərin əhəmiyyətindən danışıb.
Nazir İctimai Şuranın üzvlərinə nazirliklə ictimaiyyət arasında səmərəli qarşılıqlı fəaliyyətin təşkili, onun fəaliyyətində aşkarlığın və şəffaflığın təmin olunması, dövlət siyasətinin formalaşması və qərarların qəbulu zamanı ictimai rəyin və vətəndaşların qanuni maraqlarının nəzərə alınması, əsas insan və vətəndaş hüquqlarının müdafiəsi kimi məqsədlərin həyata keçirilməsi istiqamətlərindəki fəaliyyətlərində uğurlar arzulayıb.
Mədəniyyət nazirliyində yeni islahatlar aparacağını deyən nazir bildirib ki, nazirlik keçmiş sovetlər birliyində olduğu kimi müəssisələrin idarə edilməsilə məşğul olmamalı, ümumilikdə bütün sahələrlə işləməlidir: “Biz beynəlxalq standartlara cavab verən bir idarəçilik qurmalıyıq. Burada şəffaflıq təmin olunmalı, dayanıqlı maliyyələşdirmə və iqtisadi modellər tətbiq edilməli, özəl sektor mədəniyyət sahəsinə cəlb olunmalıdır. Müəssisələr rəqabətli bir sistemə keçsələr dövlətin mədəniyyət strategiyasına töhfə vermiş olarlar”.
Sonra İctimai Şura üzvlərinin təklifləri dinlənilib.

Litvanın paytaxtı Vilnüs şəhərində  rusca yazan və ya rus dilinə tərcümə olunan müəlliflər üçün “Baltiyskiy Qamayun” V Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalının birinci mərhələsi başa çatıb.
Litva Respublikası hökuməti yanında Milli Azlıqlar departamentinin dəstəyi ilə Yazıçı və Publisistlərinin Beynəlxalq Assosiasiyasının həyata keçirdiyi festival böyük rus yazıçısı Fyodr Dostoyevskinin anadan olmasının 200 illiyinə həsr olunub. Tədbir çərçivəsində “Baltiyskiy Qamayun - 2021” beynəlxalq ədəbiyyat müsabiqəsinin qaliblərinin adları açıqlanıb. Müsabiqədə “Nəsr” nominasiyası üzrə 5 ölkədən 18 müəllif iştirak edib. Beş müəllif qalib seçilib. Onların arasında azərbaycanlı yazıçı-dramaturq Ülviyyə Heydərova da var. Yazıçı bu beynəlxalq müsabiqəyə “Külək” hekayəsi ilə qatılıb.
Qaliblərin mükafatlandırılması mərasimi bu ilin noyabrın 20-də baş tutacaq. Həmin dövrdə festivalın ikinci mərhələsi keçiriləcək.


“Ədəbiyyat və incəsənət” TASS agentliyinin çox maraqlı bir xəbərini diqqətinizə çatdırır. Belə ki, Rusiyanın şimal paytaxtı sayılan
Sankt-Peterburqun şəhər administrasiyası təxminən 20 filmin layihəsi üçün şəhər büdcəsindən kinematoqrafçılara dəstək verəcək. Ayrılan subsidiyaların ümumi məbləği təxminən 59 milyon rubl (1374110 manat) təşkil edəcək. Bu barədə bu gün vitse-qubernator Boris Piotrovski "Vkontakte" sosial şəbəkəsində bildirib.
"Bu, 15 sənədli və dörd bədii film üçün ayrılacaq məbləğdir. Bu il çəkiləcək bir çox film ölkəmizin tanınmış mədəniyyət xadimlərinə həsr olunub: Aleksey Herman və Svetlana Karmalite, Sergey Slonimski, İqor Maslennikov və digərləri. Daha bir sənədli film Leninqradın blokadada olan zamanında əfsanəvi futbol matçına həsr olunacaq", - deyə Piotrovski məlumatında bildirib.
Həmçinin, şəhərin dəstəyi ilə yaradılacaq bədii filmlərin adları da açıqlanıb. Bunlar Dmitri Qubarevin "Əlavə dərs", Dmitri Svetozarovun "Beş faiz", Aleksandr Qalininin "Mənim dəhşətli bacım" və Andrey Noskovun "Təcrübə nümunəsi" fiımləridir.
Piotrovski xatırladıb ki, iyulun 28-də Sankt-Peterburq Qanunvericilik Məclisinin deputatları kinematoqrafiyaya dəstək haqqında şəhər Qanununa dəyişikliklər qəbul ediblər. Buna uyğun olaraq, gələn il şəhər yalnız QHT-lərin deyil, kommersiya təşkilatlarının, o cümlədən kinostudiyanın layihələrini maliyyələşdirə biləcək.
Qeyd edək ki, hər il Sankt-Peterburqda təxminən 80 film çəkilir.
Gözəl təcrübədir, deyilmi?

Türkiyənin cənubunda meşə yanğınları dəhşətli şəkildə min hektarlarla ərazini öz qoynuna alıb. Antalya, Bodrum, Adana alovlar içindədir. Ölənlər və yaralananlar var. Əhali, turistlər təxliyyə olunmaqdadır.

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəsmi nümayəndəsi İbrahim Kalın baş verənləri milli fəlakət adlandırıb.
“Meşə yanğınları milli fəlakətdir,” deyə Kalın Tvitter hesabında yazır. “Bütün dövlət orqanları qarşılıqlı əlaqədə şiddətli mübarizə aparırlar. Prokurorluq müxtəlif aspektlərdən yanğının səbəblərini araşdırır. Mən öz Rəbbimdən mənə vəhy olunana tabe oluram".
Meşə yanğınları çərşənbə günü Türkiyənin cənubundakı Antalya vilayətindəki Manavgat kurort şəhəri yaxınlığında başlayıb, ilkin məlumata görə, bölgədəki güclü istilər səbəbi ilə.  Daha sonra cümə axşamı Aydın və Muğla kurortu da daxil olmaqla bir sıra digər əyalətlər də alova bürünüb. Türkiyə Fövqəladə Hallar İdarəsinin məlumatına görə, yanğın nəticəsində həlak olanların sayı üç nəfərə çatıb, 183 nəfər xəsarət alıb.
Turizm obyektlərinə ən ciddi təhlükə Bodrumun kurort zonasında yaranıb ki, burada sutka ərzində bir sıra otellərin yaxınlığında yerləşən bir neçə yerdə yanğınlar baş verib. Güvercinlik kəndində yanğın yerli otellərin birini haqlayıb. Bununla əlaqədar olaraq, turistlər müvəqqəti olaraq həmin mehmanxananın ərazisindən köçürülüblər.
Allah Türkiyəmizə kömək olsun!

BBC-dən yanğını əks etdirən kadrları təqdim edirik.

 

Xəbər verdiyimiz kimi, 78-ci Venesiya kinofestivalı məşhur ispan kinorejissoru Pedro Almodovarın "Paralel analar" filmiylə açılacaq, bu barədə çərşənbə axşamı Venesiya kinofestivalının bədii rəhbəri Alberto Barbera onlayn rejimdə keçirilən mətbuat konfransında bildirmişdi. İndi isə əlavə təfərrüatlar da bəlli oldu.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Euronews-a istinadən xəbər verir ki, bu dəfə Venesiya kinofestivalı sentyabrın 1-dən 11-dək keçiriləcək, festivalın proqramı və favoritləri də artıq bəllidir.

 

Məşhur ispaniyalı Almodovar karyerasına məhz 1983-cü ildə Venesiya kinofestivalında iştirakla başlayıb və iki il əvvəl kino sənətinə verdiyi töhfəyə görə "Qızıl Şir"i aldığı məkana xüsusi hisslə qayıdır.

 

"Paralel analar" filmində Almodovar yenidən öz sevimli aktrisası Penelopa Kruzu ekrana çıxarır. Penelopa ərsiz qadının obrazını yaradır, o obrazı ki, eyni gündə eyni xəstəxana palatasında yeniyetmə bir qızla bərabər uşaq dünyaya gətirir. Həmin yeniyetmə qız üçün bu doğuş psixikasını zədələyən bir zərbə olur, Penelopanın oynadığı qəhrəmanın isə bu doğuşla bağlı bol ümidləri var. Bu iki zənənin tanışlığı elə palatada qalmır, onların həyatı paralel olaraq eyni ritmdə davam edir, onlar uşaqlarını böyüdürlər və zamanla, şəraitin təsiri altında dəyişirlər. Gərgin, dramatik, psixoloji bir film!

 

Bu dəfəki festivala ötən il pandemiyanın məcburi qadağalarından sonra sükuta dalmış Amerika kinostudiyaları da qayıdırlar. Ridli Skott müsabiqədənkənar "Son duel "filmini təqdim edəcək. Filmin süjeti qüdrətli döyüşçü tərəfindən zorakılığa məruz qalmış qadının real həyat tarixçəsinə əsaslanır. Əri onun haqlı olduğunu sübut etmək üçün qudurğan döyüşçü ilə ölüm döyüşünə girməlidir.

 

Çoxdan gözlənilən daha bir blokbaster nümayiş olunacaq – söhbət Denis Villenevin haqqında portalımızda yazı getmiş "Dyunlar" filmindən gedir. Bu, Frenk Herbert tərəfindən yazılmış eyniadlı kult romanın ekran variantıdır, baş rolda Hollivudun yeni sevimlisi Timothy Shalaman oynayır. Premyerası bir neçə dəfə təxirə salınan film nəhayət ki, sentyabrın 3-də Avropa ekranlarında – yəni ki, Venesiyada görünəcəkdir.

 

Xatırladaq ki, filmin treyleri ötən cümə günü Warner Bros kinokompaniyasının rəsmi YouTube kanalında nümayiş olunub. Filmdə Timothy Shalamadan başqa Rebekka Ferguson, Oskar Ayzek, Zendeya, Coş Brolin, Ceyson Momoa, Stellan Skarsgard və Xavyer Bardem çəkiliblər.

 

Film macəra-ekşn janrındadır. Kino kritikləri prokat zamanı ona ağlasığmaz gəlir vəd edirlər.

 

Yeri gəlmişkən, “Dyunlar” festivalın da əsas favorit filmdir və kino mütəxəssisləri “Qızıl Şir”in bu filmə qismət olacağını proqnozlaşdırırlar.

 

“Qızıl Şir” üçün mübarizəyə beş italyan filmi də qatılacaq, o cümlədən, rejissor Paolo Sorrentinonun çəkdiyi, baş rolda Toni Servillonun oynadığı “Allahın əli" filmi. Bu, avtobioqrafik filmdir, rejissor Neapolda keçən uşaqlıq və gəncliyini, əfsanə futbolçu Dieqo Maradona ilə bağlı xatirələrini lentə alıb. Yəqin idmansevər oxucularımız dərhal anladılar ki, “Allahın əli” adı nəyi ehtiva edir. Bu, Maradona ilə bağlı məşhur bir əhvalatdır, Maradona 1986-cı ilin dünya çempionatında İngiltərəyə qarşı matçda əli ilə qol vurub Argentina yığmasına yarımfinala vəsiqə gətirmişdi, təkrar kadrlardan sonra qolun əllə vurulduğu sübut edilmişdi, onu əli ilə qol vurmaqda ittiham etmələri səbəbindən Maradona da söyləmişdi ki, bu, mənim deyil, Allahın əli idi.

 

Film Netflix rəqəmsal platformasının sifarişi ilə hazırlanıb.

 

Həmçinin italyan Gabriele Maynettinin  "Friki" trilleri də festivalda nümayiş olunacaq. 1943-cü ildə faşizmin tüğyan etdiyi Romada qalmış "Kifirlər sirkinin" dörd artistindən bəhs edən film hədsiz dərəcədə maraqlı alınıb.

 

Bu il festivalın müdiriyyəti Venesiya Biennalesində dünyaşöhrətli Armani-nin dəstəyi ilə yeni bir mükafat təqdim edəcək. Armani Beauty - dünya kinosunda yeni tendensiyaları təmsil etmək üçün nəzərdə tutulmuş yeni "Ekstra üfüqləri" bölməsində tamaşaçı rəğbətini mükafatlandıracaq.

 

Ümumilikdə, Cənubi Koreya rejissoru Pon Cun Xonun rəhbərlik etdiyi beynəlxalq münsiflər heyəti əsas mükafatlar uğrunda mübarizə aparacaq 20 lenti qiymətləndirməlidir. Onların arasında qeyd etdiyimiz Pedro Almodovarın "Paralel analar " (Madres Paralelas) filmində baş rolu oynayan Penelopa Kruz həmçinin Argentinanın "Rəsmi müsabiqə" (Competencia Oficial) filmində də rol alıb. Müsabiqəyə təqdim edilmiş fransız lentlərindən birində ünlü Jerar Depardye də sənətsevərlərin qarşısına çıxacaq.

 

Kristen Stüart isə öz növbəsində Çili rejissoru  Pablo Larrainin "Spenser" (Spencer) lentində şahzadə Diana rolunu canlandıracaq. Daha əvvəl çilili rejissor Venesiyada Jacqueline Kennedinin həyatından bəhs edən "Jackie" (Jackie, 2016) bioqrafik lentini təqdim etmişdi.

 

"Üfüqlər" müsabiqə proqramına ukraynalı rejissor İqor Sentsovun filmi də daxil edilib. Ümumilikdə, “üfüqlər”də 20 -yə yaxın film təqdim olunur, o cümlədən proqramda yeganə yapon animasiya filmi də. Sənədli kinonun böyük bölməsində müsabiqədənkənar "Səngərlər" filmi nümayiş etdiriləcək ki, bu da Donbasdakı təmas xəttində çəkilmiş fransız lentidır, həmçinin, müharibənin dağıtdığı Suriya da bir başqa filmdə nümayiş etdiriləcək. (Çox təəssüf ki, bu sayaq tribunalara Qarabağ həqiqətləri heç vaxt yüksələ bilmir. Azərbaycanda kino, ədəbiyyat sahəsi yatırımlar qoyulmaması səbəbindən sərhədləri aşmır).

 

Müsabiqənin bağlanışında Roberto Andonun "Gizlədilmiş uşaq" (Il Bambino Nascosto) italyan lentini təqdim edəcəklər.

 

Ənənəyə görə festival proqramına seriallar da daxil edilir. Bu dəfə festivalda 1973-cü ildə İnqmar Berqmanın çəkdiyi "Ailə həyatından səhnələr" (Scenes From A Marriage) filminin israilli rejissor Xaqay Levin tərəfindən lentə aldığı teleserial variantından 5 epizod nümayiş olunacaq. Cessika Çesteyn və Oskar Ayzekin rol aldığı teleserial HBO üçün çəkilmişdir.

 

Bir sözlə, sentyabrın 1-də makaronsevərlərin ölkəsinə əsil kino bayramı gələcək.

 

Güclü aparsın!

 

Arayış: Ümumilikdə festivala 59 ölkənin nümayəndələri qatılacaq. Festivalın  prezident Roberto Çikutto Lido adasında keçirilən festival meydançasında koronavirusun yayılmasına yol verməmək üçün bütün ciddi normalara riayət ediləcəyini bildirib. Oturacaq yerlərinin sayı iki dəfə azaldılıb - 8 mindən 4 minə qədər. Əlavə nümayiş meydançaları – açıq kinoteatrlar isə Venesiyanın özündə də, şəhərin şərq hissəsində də saxlanılacaq. İtalyan hökuməti  ictimai və mədəni tədbirlərə, o cümlədən kinoteatrlara baş çəkmək üçün lazım olan kovid sertifikatından necə istifadə ediləcəyinə isə hələ də izah verə bilməyib.

 

 

 

 

 

Tokioda Yay Olimpiya Oyunlarının qızğın vaxtıdır. Şübhəsiz, idman azarkeşləri böyük maraq və həyəcanla yarışları izləməkdədirlər. Hər bir olimpiadada olduğu kimi Tokio Olimpiadasında da ayrıca mədəni proqram var, incəsənət idmanla vəhdətdə insanlara xoş dəqiqələr bəxş edir. Tokionun özəlliyi və fərqliliyi də var: tamaşaçıların əhval-ruhiyyəsini yüksəltmək üçün Workd Flags layihəsinin rəssamları Olimpiya ruhunu samuray ruhuna birləşdirməklə anime stilində döyüşçülər şəklində müxtəlif ölkələrdən gələn idmançıların necə görünəcəklərini ortaya qoymaqdadırlar.
"Samuray unikal Yapon fenomenidir", - deyə Kamaya Yamamoto - layihənin yaradıcısı deyir, qeyd edir ki, onlar hamını ənənəvi yapon mədəniyyəti ilə tanış etmək istəyirlər.
Rəssamlar Hindistan və Cənubi Afrikadan Böyük Britaniya və Türkiyəyə qədər oyunlarda iştirak edən bütün 200 ölkədən “samuray idmançıların” şəkillərini yaratmağa qərar veriblər.
Layihənin müəllifləri öz işlərinə çox ciddi yanaşıblar, hər bir ölkənin bayrağının tarixini və rəmzlərini, eləcə də onların hər biri ilə assosiasiya olunan milli rəng və elementləri öyrəniblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı BBC-yə istinadən layihədən bəzi görüntüləri təqdim edir. Əfsus ki, burada Azərbaycan nümayəndəsinin rəsmini tapa bilmədik, amma qardaş Türkiyənin idmançısı samuray görkəmində çox möhtəşəmdir, aylı-ulduzlu bayraq bu görüntüyə xüsusi özəllik qatır.
Məsələn, Meksika döyüşçüsünü yaratmaqla Yamamoto nəzərə alıb ki, ölkənin bayrağında Kaktus üzərində oturan və ilan yeyən qartal təsvir edilib, bütün bunlar da meksikalı samuray obrazına inkorporasiya olunub.
Hər bir qəhrəman onun xarakterinin əsas xüsusiyyətlərini, güclü və zəif tərəflərini əks etdirən qısa bir xarakterizə ilə müşayiət olunur, bir çox video oyunlarda olduğu kimi.
Bir qədər də tarixə rakurs edək.
Ən azı XII əsrdən etibarən samuray Yapon cəmiyyətinin həyatında mühüm rol oynamaqdadır. Bu gün Bushido və ya döyüşçü yolu, əsl samurayın özünəməxsus davranış kodeksidir, bu, artıq təbliğ edilmir, lakin onun bir çox elementləri ictimai şüura möhkəm şəkildə hopub.
Dünya bayraqlarının layihəsi Tokio Olimpiadasının reklam kampaniyası kimi görünsə də, onda çalışan bütün 15 dizaynerlər bunu boş vaxtlarında və tamamilə pulsuz ediblər.
Layihə inkişafdadır: bu interaktiv prosesdir: rəssamlar vaxtaşırı "Tvitter" də sorğular təşkil edir, artıq görülən işləri qiymətləndirmək, çatışmazlıqları aşkar etmək və ya bu və ya digər ölkə ilə bağlı ən yaddaqalan simvollar və ya əşyalar təklif etmək istəyənlərə şərait yaradırlar.
Rəssamlar tənqidə də ciddi yanaşırlar.  Məsələn, ispan  qəhrəmanı əvvəlcə samuraydan daha çox toreadora bənzəyirdi.  
Yamamoto deyir: "Etiraf etmək lazımdır ki, biz bəzən dünyanın qalan hissəsinin Yaponiyadan necə göründüyü stereotiplərinə yuvarlanırıq. Biz öküzlərin döyüşlərini İspaniyada əsas mövzu olduğunu düşünürdük və kritik şərhlərdən sonra ispan samurayımızı dəyişdirdik".
Dünya bayraqlarının saytında və sosial şəbəkələrdə yerləşdirilən illüstrasiyalar artıq bütün dünyada şöhrət qazanmağa başlayıb.  
"Şri-Lankanın sakinlərindən çox sayda mesaj aldıq, onlar şri-lankalı samuray obrazına vurulduqlarını  söyləyirdilər", - Yamamoto qürurla deyir.
Yaponiyadakı bir neçə səfirlik, o cümlədən Honduras və Venesuelanın səfirlikləri artıq rəssamlara müraciət edərək, samuray obrazında öz milli qəhrəmanlarının rəsmlərini öz saytlarında yerləşdirmək istədiklərini deyiblər. Layihənin müəllifləri ümid edirlər ki, bütün bunlar bu il  pandemiya səbəbindən tamaşaçı olmadan keçiriləcək Olimpiya Oyunlarında əhval-ruhiyyəni qaldırmağa kömək edəcək.
 
Şəkillərdə:
Türk cəngavəri samuray obrazında;
Norveç, Rusiya, İsveçrə və Danimarka layihədə bu cür təmsil olunub; Əsil yapon samurayı; Məşhur ədəbi qəhrəman Harri Potter samuray qiyafəsində.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.