O, koloritli xarakterlər və yüksək mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlərə malik zəngin yaradıcılığı ilə Azərbaycan xalqının bədii fikir salnaməsinə yeni parlaq səhifə yazmış söz ustalarındandır. Ədibin xüsusi ilə məşhur “Dəli Kür” romanı ictimai şüurda dönüşə və özünüdərkə yol açan mühüm ədəbi-mədəni hadisə kimi qiymətləndirilir.

Bu gün Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının vəfatından 27 il ötür. O, 1919-cu il martın 22-də Qazaxın İkinci Şıxlı kəndində müəllim ailəsində anadan olub. Kosalar kəndində ibtidai məktəbi bitirib, Qazax pedaqoji məktəbində, daha sonra isə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun dil və ədəbiyyat fakültəsində təhsil alıb. Qazax rayonunun Kosalar kənd orta məktəbində dərs hissə müdiri işləyib. İkinci Dünya müharibəsi dövründə sovet ordusu tərkibində ön cəbhədə (Şimali Qafqaz, Krım, III Belorusiya cəbhəsi və Şərqi Prussiya istiqamətində döyüşən orduda sıravi əsgər) olub. Tərxis edildikdən sonra altı ay Kosalar kənd məktəbində tədris hissə müdiri işləyib.

Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsində aspirant , müəllim, baş müəllim olmuş, xarici ölkələr ədəbiyyatı kafedrasının müdiri, bir müddət Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının katibi kimi çalışıb. "Azərbaycan" jurnalında baş redaktor , Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi, SSRİ Yazıçılar İttifaqının katibi olub. Daha sonra Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Ağsaqqallar Şurasının sədri seçilib.

İlk mətbu əsəri "Quşlar" şeiri 1938-ci ildə "Ədəbiyyat" qəzetində dərc olunub. İsmayıl Şıxlı təkcə bir şeirini çap etdirdikdən sonra şeir aləmindən uzaqlaşdı. Başa düşdü ki, şeir yazmaq onda yaranmış olan bir həvəsdir. Bəlkə də keçici, ötəri bir hissdir. Başa düşdü ki, sözünü demək üçün şeir meydanı ona kifayət etmir və bəlkə də bu meydanda o, bütöv bir tam halında özünü tapa bilmir. Bu barədə onun vaxtilə verdiyi müsahibələrin birində deyilir: “Bircə onu deyə bilərəm ki, şeirin atı məni üstdən tez saldı. Bircə şeir çap elətdirəndən sonra, şeirin mənim yemim olmadığını başa düşdüm.

İsmayıl Şıxlı şeirdə lövbər salmadan nəsrə yol aldı və bu işdə o, Mehdi Hüseynin sözlərini də unutmadı. Mehdi Hüseyn ona yalnız gördüklərini, bildiklərini yazmağı tövsiyə etmişdi. İsmayıl Şıxlı buna əməl edərək “Konserv qutuları”, “Həkimin nağılı”, “Səhəri gözləyirdik”, “Kerç sularında”, “Haralısan, ay oğlan?”, “Raykom katibi”, “Daşkəsən” oçerklərini, “Ayrılan yollar”, “Dəli Kür”, “Ölən dünyam” romanlarını yazdı. O, nəsrin astanasından içəri daxil olduqdan sonra özünü tapdı və yaradıcılıq potensialını burada göstərə bildi. Özünün sonralar dediyi kimi, “Ayrılan yollar” kimi əsər yazması Azərbaycan nəsrinin uğuru idi. İsmayıl Şıxlı vaxtilə verdiyi müsahibələrin birində deyirdi: “Ayrılan yollar” şəxsiyyətə pərəstişi ilkin qamçılamış, şüarçılıqdan, boş hay-küydən uzaq ilk Azərbaycan romanının və “Yanar ürək”, “Böyük dayaq”, “Qara daşlar” kimi romanların yaxşı mənada örnəyi, sələfidir”.

“Ayrılan yollar” romanı nəsr sahəsində İsmayıl Şıxlının özünə olan inamını artırdı. Həmin inam, uğur onu “Dəli Kür”ə gətirdi. Ancaq İsmayıl Şıxlı “Dəli Kür”dən sonra yeni “Dəli Kür”ü yaratmadı. Bəlkə də o, Cahandar ağa kimi yeni obraz yaratmağa ehtiyat etdi. Baxmayaraq ki, İsmayıl Şıxlının yaşayıb-yaratdığı dövrlərdə (məsələn, Sovet dövründə) mövcud olan ictimai-siyasi hadisələr yeni-yeni Cahandar ağaların bədii ədəbiyyatda yaranmasına əsas verirdi. İsmayıl Şıxlı ədəbiyyatda yeni “Dəli Kür”ü yazmaması barədə təvazökarlıqla deyirdi: “Çox söz verib uzatmış, ləngitmişəm. Odur ki, bu barədə heç bir şey deməyəcəyəm, ta ortaya bir şey qoyana kimi. Amma tələb haqlıdır. Elə dediyim kollektivləşmə dövrünün kəndi, adamların iqbalı...

Onların qarşısında özümü borclu və günahkar hesab eləyirəm”. Əsərləri keçmiş SSRİ və xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. İ.Şıxlı "XIX əsr xarici ədəbiyyat tarixi"ni rus dilindən tərcümə edərək 1964-cü ildə çap etdirmişdi. Bu kitabda XIX əsrin romantizm və tənqidi realizm kimi iki əsas cərəyanı alman, ingilis, fransız, polyak, macar və digər ədəbiyyatların əsasında təhlil olunur.

Onun yaradıcılığında tərcümə ədəbiyyatı da mühüm yer tuturdu. O, XIX əsr fransız ədəbiyyatının məşhur realist yazıçısı Gi de Mopassanın, Türkiyəli yazıçı Əziz Nesinin "Taxtalıköydən məktublar" sərlövhəli satirik hekayələrini ilk dəfə 1980-ci illərdə tərcümə edərək azərbaycanlı oxucuya təqdim etmişdi.

"Qızıl Ulduz", "Şərəf nişanı", "Qırmızı əmək bayrağı", II dərəcəli "Böyük Vətən müharibəsi" ordenləri və medalların, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanının və Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeninin sahibi Xalq yazıçısı 1995-ci il iyulun 26-da Bakıda vəfat edib və Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Bu gün Azərbaycan rəngkarlığının görkəmli nümayəndəsi, Xalq rəssamı, Dövlət mükafatı laureatı, Nadir Əbdürrəhmanovun anım günüdür. 

Görkəmli rəssamın vəfatından 14 il ötməsinə baxmayaraq onun yaratdığı bənzərsiz sənət nümunələri hər zaman böyük maraqla qarşılanır.

Xalq rəssamı N.Əbdürrəhmanov 1925-ci il dekabrın 5-də Laçında anadan olub. Rəssamlıq sənətinə erkən yaşlardan özünü büruzə verən həvəs orta təhsilini başa vurduqdan sonra onu Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə gətirib. O, 1941-1944-cü illərdə burada, 1947-1953-cü illərdə isə Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutunda təhsil alıb.

Nadir Əbdürrəhmanov gərgin yaradıcılıq fəaliyyəti ilə yanaşı, Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində müəllim kimi çalışaraq, digər görkəmli sənətkarlarımızla birlikdə ölkəmizdə gənc rəssamlar nəslinin püxtələşməsi işində fəal iştirak edib. O, 1954-cü ildən Azərbaycan Rəssamlıq Məktəbində dərs demiş, 1984-cü ildən etibarən Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin professoru kimi çalışmış, Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasında yaradıcılıq emalatxanasının rəhbəri olmuşdur. 1960-cı ildə o, Əməkdar incəsənət xadimi, 1964-cü ildə isə Xalq rəssamı fəxri adlarına layiq görülüb.

Sənət yolunda qazandığı ilk uğurları həmin dövrdən N.Əbdürrəhmanovu mahir fırça ustası kimi tanıdıb. Yaradıcılığına xas olan yeni forma axtarışları, sərt realist üslub və miniatür sənəti ilə səsləşən orijinal dəst-xəti, təsviri sənətdə dekorativliyə və kolorit zənginliyinə xüsusi diqqət yetirməsi rəssamın özünəməxsus üslubunun formalaşmasında mühüm rol oynayıb. Palitra əlvanlığı ilə diqqəti çəkən və geniş diapazona malik olan əsərləri Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyinin, eləcə də digər muzeylərin və qalereyaların daimi ekspozisiyaları sırasında nümayiş etdirilib.

Azərbaycan torpağının əsrarəngiz gözəllikləri və müasirlərin qurub yaratmaq əzmi sənətkarın yaradıcılığının başlıca ilham qaynağı olub. Rəssamın xalqımızın tarixi keçmişini rənglərin dili ilə dolğun əks etdirən tabloları Vətənə məhəbbət və milli qürur hissi aşılayır. N.Əbdürrəhmanovun kompozisiya yığcamlığı ilə seçilən və öz emosional təsir gücü ilə yadda qalan əsərləri gənc nəsillərin vətənpərvərlik ruhunda yetişdirilməsi baxımından da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Xalq rəssamının Azərbaycan incəsənətinin ölkəmizin sərhədlərindən uzaqlarda tanıdılmasında xidmətləri də təqdirəlayiqdir. Rəssamın əsərləri xarici ölkələrin sərgi salonlarında müvəffəqiyyətlə nümayiş etdirilərək, sənətsevərlərin rəğbətini qazana bilib. Onun, həmçinin xarici ölkələrə yaradıcılıq səfərlərinin məhsulu kimi meydana çıxan silsilə rəsmləri Azərbaycan incəsənətinə şöhrət gətirib.

Xalq rəssamı Nadir Əbdürrəhmanov 2008-ci il iyulun 26-da ömrünün 83-cü ilində vəfat edib.

29-31 iyul tarixlərində Azərbaycanın milli-mənəvi dəyərlərinin təbliği, yaylaq və elat mədəniyyətinin yaşadılması və beynəlxalq miqyasda tanıdılması məqsədi ilə II Milli Yaylaq Festivalı keçiriləcək. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, artıq ikinci dəfə təşkil olunan festival bu il Hacıkənddə yerləşən Xan yaylağını məkan seçib.

“Cavad xan” Tarix və Mədəniyyət fondunun təşəbbüsü, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin və bir sıra dövlət qurumlarının təşkilatçılığı ilə keçirilən II Milli Yaylaq Festivalında 22 xarici ölkədən 300-ə yaxın qonağın iştirakı gözlənilir.

Xan yaylağının ərzisində yerləşən Yaylaq yurdu etno-qəsəbəsində  “Cıdır meydanı”, “Yaylaq bazarı”, “Sənətkarlıq guşəsi”, “Dədə Qorqud ocağı”, “Yaylaq yatağı”, “Pəhləvan meydanı”, “Aşıq Ələsgər ocağı”, “Yaylaq süfrəsi” kimi tematik guşələr fəaliyyət göstərəcək.

Festivalda 70 mindən artıq tamaşaçının iştirakı nəzərdə tutulur. Festival iştirakçıları 3 gün ərzində xarici ölkələrdən dəvət olunmuş etnik musiqi qruplarının ifaları, yerli kollektivlərin çıxışları, aşıq deyişməsi, milli rəqslər, xalq mahnıları, Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqların mədəniyyət nümunələri, səhnəciklər və teatral kompozisiyalar, qədim xalq oyunları, sənətkarlıq məhsulları, milli geyim nümunələri ilə tanış ola və təbiət qoynunda əsl yaylaq həyatı yaşaya biləcəklər.

Mədəniyyət Nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev Xan yaylağında olub və festivala hazırlıq işlərinin gedişatı ilə maraqlanıb. Təşkilati məsələlərlə, yaylaq ərazisində mədəniyyət guşələrinin və səhnələrin qurulması, mədəni proqramın tərtibi, kollektivlərin çıxışları, loqistika məsələləri ilə yerində tanış olan nazir müavini festivalın layihə rəhbəri “Cavad xan” Tarix və Mədəniyyət fondunun vitse-prezidenti Müzadil Həsənovla, təşkilat komitəsinin üzvləri ilə və könüllülük proqramı üzrə seçilmiş gənclərlə görüşüb.

Görüşdə qeyd olunub ki, mədəniyyətin gənclər üçün əlçatan olması, milli mədəniyyətə sahib çıxması baxımından könüllülərin və ümumiyyətlə, gənclərin tədbirdə iştirakı vacibdir. Azərbaycan gəncliyinin mədəni proseslərdə fəal iştirakı Mədəniyyət Nazirliyinin strateji məqsədlərindəndir.

Yaylaq ərazisində hazırlıq işlərinin tamamlanması və təşkilati məsələlərin həlli üçün tapşırıq və tövsiyələrini verən E.Əliyev bildirib ki, Mədəniyyət Nazirliyi milli mədəniyyətin təbliğinə yönəlmiş Yaylaq Festivalına xüsusi önəm verir və tədbirin yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün bütün lazımi dəstəyi göstərir.   

Azərbaycan mədəniyyətinin, tarixinin tanıdılmasının Mədəniyyət Nazirliyinin fəaliyyətinin prioritet istiqamətlərindən olduğunu qeyd edən nazir müavini Nazirliyin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi tədbirlər, o cümlədən “Yurd” layihəsi haqqında məlumat verib.

Festival məkanında milli mədəniyyətimizin canlandırılması - tədbirin bədii proqramın, açılış və bağlanış mərasimlərinin təşkili, oyun və konsert səhnələrinin quraşdırılması Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə həyata keçirilir.

II Milli Yaylaq Festivalının bədii proqramına Akademik Musiqili Teatr, Pantomima Teatrı, Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrı, Bakı Dövlət Sirki, Gəncə Dövlət Dram Teatrı, Gəncə Dövlət Kukla Teatrı, Gəncə Dövlət Filarmoniyası, həmçinin Gəncə, Masallı və Şəki Regional Mədəniyyət İdarələrinin musiqi, rəqs və folklor kollektivlərinin çıxışları daxildir.

Reza Deqatinin “Dostluq” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:                                        

Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında çoxillik səmərəli fəaliyyətinə görə Reza Deqati “Dostluq” ordeni ilə təltif edilsin.

İlham Əliyev,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 25 iyul 2022-ci il

Rəsm qalereyası: Kor rəssam Sarj Mannın “Qadınlar” tablosu

Günün fotosu: Anomal istilər Britaniyanı da ağuşuna aldı

Budur, London şəhərinin ətrafında da 3 gündür ki, anomal istilər səbəbindən meşə yanğısı səngimir.

Artıq 40 hektar meşə yanıb, Venninqton şəhərində isə evlər yanıb kül olub. 

Foto: Euronews

"Azad Azərbaycan" telekanalı yeni sezonda tamaşaçıların qarşısına türk serialı ilə çıxacaq. “Ədəbiyyat və incəsənət” olay-a istinadən xəbər verir ki, kanalda sentyabrdan etibarən dünyaca məşhur ekran işi "Çukur" yayımlanacaq.

Aras Bulut İynemli, Dilan Çiçek Deniz, Perihan Savaş, Ercan Kesal, Erkan Kolçak Köstendil, Kubilay Aka və başqalarının baş rolunda olduğu serial Azərbaycan dilində efirdə olacaq.

Layihəni səsləndirənlərdən biri də Əməkdar artist Hüsniyyə Mürvətovadır.

Sabah - iyulun 27-də Mərdəkanda yerləşən Şazeli bahce restoranında məşhur türkiyəli ifaçı Gülben Ergen çıxış edəcək.

Karyerasına model olaraq başlayan özünü həm də aktrisa kimi sınayan G.Ergen Şazeli bahçe səhnəsində möhtəşəm şou göstərəcək. Gecə səhərə kimi davam edəcək. Biletlər sayılı qalıb, əlaqə üçün: +994 507777691, +994 507777692

Qeyd edək ki, yay boyu əyləncəli konsertlər təşkil edən Şazeli Bahçedə 27 iyulda Gülben Ergen, 29 iyulda Namiq Qaraçuxurlu, 3 avqustda Çengiz Kurtoğlu, 5 avqustda Röya, 17 avqustda isə İrem Derici qonaq olacaq.

“Mədəniyyət/Culture” jurnalının yeni sayı işıq üzü görüb. Bu sayın milli mətbuatımızın 147-ci ildönümünü qeyd etdiyimiz günlərdə işıq üzü görməsi sanki rəmzi bir məna daşıyır. Hər zaman mədəniyyətimizin flaqmanı missiyasını daşıyan dərgi bu dəfə də cəmiyyəti maraqlandıran mövzularla zəngindir. 

Baş redaktorun oxuculara ünvanlandığı yazıda mətbuatın cəmiyyətlə sıx əlaqələrinin vacibliyinə toxunulur, mədəniyyət mövzularının tərbiyəvi və maarifçi xarakterindən söz açılır.

Daha sonra I Türk dünyası ədəbiyyatı və kitab festivalına həsr olunan “Türkün kitab körpüsü” icmalında bu günlərdə kitab dünyamızın yeni tendensiyaları, konkret kitab nəşrləri, Azərbaycan kitabının dünya, özəlliklə də türk dünyası kitabı ilə inteqrasiyasını əks etdirən kitab sərgisi işıqlandırılır.

“Ədəbiyyat” rubrikasında Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 130 illik yubileyi qeyd olunan istiqlal şairi Əhməd Cavadın həyat və yaradıcılığı Qurban Cəbrayılın görmə bucağından araşdırılır.

Görkəmli tədqiqatçı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Akif Azalpın böyük maraqla qarşılayacağınız təhlili yazısında Əmrə Yunis adı ilə Əbrəqunis toponimindən söhbət açılır.

“Musiqi” bölümündə “Tar sənətinin zirvəsində” qərar tutmuş 75 yaşlı tarzən, Xalq artisti, professor Ramiz Quliyev və “Ömrünün mənasını ifa etdiyi rəqslərdə görən sənətkar” bu gün artıq ömrünün 93-cü baharını yaşayan rəqqasə, Xalq artisti Roza Cəlilovanın sənət yollarına işıq tutulur.

Məşhur alim Cəfər Qiyasinin məhsuldar ömür yolu və Azərbaycan memarlığına bəxş etdiyi əvəzsiz töhfələr barədə jurnalist Şövkət Səlimovun qələmə aldığı “Vətəni sevmək sənəti” oçerkində məmnuniyyətlə geniş söhbət açılır. 

Milano Music Master School Musiqi Akademiyasının professoru, məşhur opera ifaçısı Çinarə Şirinlə sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Yavər Neymətlinin söhbəti “Uzaqdakı yaxınlar” rubrikasında yer alıb.

Tanınmış yazıçı-publisist İbrahim Nəbioğlu köhnə Bakının “Telefonnaya” küçəsinin unudulmuş keçmişindən, araşdırmaçı Vahid Şükürov isə Ramana kəndinin qayaüstü rəsmlərindən yazır.

“Elm” bölməsi yenə də gənc tədqiqatçı və müqtədir alimlərimizin ixtiyarındadır və onların elmi axtarışları ilə zəngindir.