ƏDƏBİYYAT VƏ İNCƏSƏNƏT - Super User
Super User

Super User

Çərşənbə axşamı, 28 Yanvar 2025 17:16

Kino tənqidçiləri və kinoşünasların görüşü olub

 

Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının təşəbbüsü ilə kino tənqidçiləri və kinoşünasların görüşü olub.

İttifaqdan AzərTAC-a bildirilib ki, görüşdə Azərbaycan kinoşünaslığının hazırkı vəziyyəti, problemləri və perspektivləri müzakirə olunub.

Görüşdə kino tənqidinin rolunu genişləndirmək, kinomuzun nəzəri bazasını gücləndirmək məqsədilə bir sıra addımların həyata keçirilməsi məqsədəuyğun sayılıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

 

 

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət

 

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin ədəbi orqanlarından biri olan, ədəbiyyatsevərlərin, gənclərin sevimlisi “Ulduz” jirnalının növbəti sayı işıq üzü görüb. Yanvar-fevral sayında yerləşən yazılar barədə bilgilənmək üçün jurnalın baş redaktoru Qulu Ağsəsə müraciət etdik. 

Qulu Ağsəs bildirdi ki, həmişəki kimi yenə də jurnal oxucularının görüşünə zövq oxşayan yazılarla gəlib. Yanvar-fevral sayı Pərvanə Bayramqızının “Özüylə söhbəti...” və essesiylə açılır. 

“Şeir vaxtı”nda yeni şeirləriylə Gülsada İbarhimli, Qəndab Əliyeva, Əkbər Qoşalı, Günel Ağazadə, Pərvin Əliyeva, Zöhrab Mehdi və Gəray Göyyurddu görə bilərik. 

Bildiyiniz kimi, hazırda “Ulduz” jurnalı ilə “Xalq qəzeti” TV-nın birgə layihəsi icra olunur.  “Ayrı söhbət” adlı layihə müsahibəsində Qulu Ağsəslə Hidayət Orucov danışıblar, həmin müsahibəni də jurnalın bu sayında oxuya bilərsiniz.

Jirnalln “Nəsr” bölümündə Anar Adilin “Kloun Muğuş”, Sevinc Elsevərin “Gizlənpaç”, Günel Mehri “Sarmaşıq”  hekayələri təqdim olunur.

“Tribuna”da Həyat Şəmi “Tam anlamı ilə Anar”, Aslanlı Huntürk “M.T.Sidqinin “Ədəbi-pedaqoji görüşlərində sağlam həyat tərzi problemləri”,  Zəhra Namazlı “Tarixin kölgəsində bu gün” yazıları ilə görüşünüzə gəlib. 

Bizim “Ədəbiyyat və incəsənət”in əməkdaşı Şəfa Vəli “ “Ulduz”da “Gənc ürəklər””dən yazır. Bildiyiniz kimi bu, Azərbaycan və Türkiyə jurnalçılarının birgə layihəsidir. 

“Tərcümə saatı”nda Nazir Rüstəm Robert Byornsun “İşdə məhəbbət macərası” filmində şeirini dilimizə çevirib. 

“Esseistika” rubrikasında “Vətənim sənsən”, “Füzuli və Hüqo”, “Ana” esseləri ilə Ayna Asimqızıdır.

“Tənqid”də İlahə Səfərzadə “Qəlblərə yol tapan poeziya: Dayandur Sevginin şeirləri əsasında” yazısını təqdim edir.

“Dərgidə kitab”da “XX əsr Danimarka şeiri” Səlim Babullaoğlu və türk şair-tərcüməçi Hüseyin Duyğunun təqdimatında ilk dəfə geniş şəkildə oxuculara təqdim olunur. 

“Dərgidə sərgi”də isə rəsm əsərləri ilə Tünzalə Ağabalayeva görüşünüzə gəlir.

Bir sözlə, çox maraqlı “Ulduz”dur, oxumağa dəyər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

Çərşənbə axşamı, 28 Yanvar 2025 17:08

Komitə sədri Ceyhun Məmmədovu təbrik edib

 

Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Fazil Mustafa komitənin üzvü, ilahiyyat üzrə fəlsəfə doktoru Ceyhun Məmmədovu 50 illik yubileyi ilə bağlı təbrik edib. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Komitədən verilən xəbərə görə, Komitə sədrinin təbrik məktubunda Millət vəkilinin həyat və fəaliyyətinin ən önənli hadisələrinə vurğu edilib:

 

“Hörmətli Ceyhun müəllim,

Sizi 50 illik əlamətdar yubileyinizlə bağlı təbrik edir, möhkəm cansağlığı, yeni uğurlar diləyirəm!

Çox şadam ki, bu ilki yubileyinizi işğaldan qurtulmuş doğma Cəbrayıla mədəniyyətin, insanlığın dönüşü, Böyük Qayıdışın icra olunması, bir sözlə, azadlıqdan abadlığa, böyük quruculuğa keçidin təntənəsi, sevinci, qüruru içində keçirirsiniz.

Siz ixtisasınız üzrə bir sıra önəmli vəzifələrdə çalışmış, həmçinin Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi Dinşünaslıq ekspertizası, ictimai məsələlər və analitik təhsil şöbəsinin müdiri, “Dövlət və Din” ictimai fikir toplusunun redaktoru, Prezident Administrasiyasında Millətlərarası münasibətlər, multikulturalizm və dini məsələlər şöbəsinin böyük məsləhətçi vəzifələrində çalışmış, Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun rektoru olmusunuz.

VI, VII çağırış Milli Məclisin üzvü, İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsi, Elm və təhsil komitəsinin, eləcə də, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv dövlətlərin Parlament İttifaqının üzvü, Azərbaycan-Misir parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupunun rəhbəri olaraq səmərəli ictimai-siyasi fəaliyyətinizlə seçilirsiniz.

Sizi 50 illik yubileyinizlə bağlı bir daha təbrik edir, möhkəm cansağlığı, iş avandlığı diləyirəm”!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.01.2025)

 

Yanvarın 24-də Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində (ADPU) tanınmış dramaturq və şair Cəfər Cabbarlının 125 illik yubileyi münasibətilə Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı (TÜRKSOY) tərəfindən hazırlanmış "Cəfər Cabbarlı. Seçmə dram əsərləri" kitabının təqdimatı keçirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu barədə AzərTAC-a universitetdən bildirilib. Tədbirdə ADPU-nun elm və innovasiyalar üzrə prorektoru, TÜRKSOY kafedrasının rəhbəri professor Asəf Zamanov Cəfər Cabbarlının Azərbaycan ədəbiyyatına töhfələrindən bəhs edib. A.Zamanov C.Cabbarlının əsərlərinin Türk dünyasına verdiyi dəyərli mesajlarla zəngin olduğunu vurğulayaraq, bu cür nəşrlərin təkcə Azərbaycan üçün deyil, ümumilikdə Türk dünyası üçün böyük mədəni irsin qorunub saxlanılmasına xidmət etdiyini deyib. Prorektor təqdim edilən kitabın dramaturqun ədəbi irsinin təbliği baxımından böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini diqqətə çatdırıb.

Azərbaycan Respublikasının TÜRKSOY-dakı daimi nümayəndəsi, "Cəfər Cabbarlı. Seçmə dram əsərləri" kitabının redaktoru Elçin Qafarlı dramaturqun yaradıcılığının Türk dünyası üçün əhəmiyyətindən danışıb. Diqqətə çatdırıb ki, kitabda C.Cabbarlının yaradıcılığının müxtəlif dövrlərində qələmə aldığı 7 pyesin türk dilinə tərcüməsi yer alıb. Qeyd edilib ki, ötən ilin dekabrında Ankara şəhərində kitabın geniş təqdimatı keçirilib.

Daha sonra Cəfər Cabbarlının həyat və yaradıcılığına həsr edilmiş sənədli film nümayiş olunub, ədibin “Ana” şeiri səsləndirilib.

Tədbirdə AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri professor Asif Rüstəmli “Cəfər Cabbarlı və milli istiqlal hərəkatı”, ADPU-nun Ədəbiyyat kafedrasının professoru Təyyar Cavadov isə “Cəfər Cabbarlı yaradıcılığı metodoloji kontekstdə” mövzularında məruzə ilə çıxış ediblər.

Cəfər Cabbarlının ev-muzeyinin direktoru, yazıçının nəvəsi Qəmər Bağırova babasının zəngin irsi, həyat və yaradıcılığının müxtəlif dövrləri haqqında ətraflı məlumat verib, muzeyin gördüyü işlər, C.Cabbarlının irsinin qorunması və təbliği istiqamətində atılan addımlar barədə danışıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Antiterror əməliyyatı şəhidi Qasımov Hacıəli Tahir oğlunun şəhidlik zirvəsinə ucalmağından bir il ötür.

 

Qasımov Hacıəli Tahir oğlu 21 mart 2002-ci ildə Tovuz rayonunun Qaraxanlı kəndində dünyaya gəlmişdir. Hacıəli orta təhsilini F. Hüseynov adına Qaraxanlı kənd tam orta məktəbində almış, gənc yaşlarından öz vətəninə olan dərin sevgisi və vətənpərvərliyi ilə fərqlənmişdir. O, məktəbdəki təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində xidmət etməyə qərar vermiş və özünü hərbi sahədə göstərmək üçün böyük həvəs və istəklə yola çıxmışdır.

 

Vətən müharibəsi zamanı Hacıəli Qasımov torpaqlarımızın azad edilməsi uğrunda mübarizəyə qoşulmuş, döyüş meydanında göstərdiyi cəsarət və qəhrəmanlıqla seçilmişdir. O, qorxmadan, çətin anlarda belə, vətənin müdafiəsi yolunda ən yüksək vəzifələri yerinə yetirmişdir.

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçusu olan Hacıəli Qasımov 20 sentyabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən həyata keçirilmiş lokal antiterror əməliyyatları zamanı Xankəndi istiqamətində gedən döyüşlərdə ağır yaralanmış, uzun müddət komada qalmış və nəhayət, 28 yanvar 2024-cü ildə şəhid olmuşdur.

Şəhid Hacıəli Qasımov, Tovuz rayonunun Qaraxanlı kəndində dəfn edilmişdir. O, yalnız ailəsi və yaxınları tərəfindən deyil, həm də bütün Azərbaycan xalqı tərəfindən dərin hörmət və ehtiramla yad edilir.

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçusu kimi xidmət etdiyi müddətdə, Hacıəli Qasımov göstərdiyi yüksək peşəkarlıq, şücaət və mərdliklə fərqlənmişdir. Hərbi xidmətlərindəki nailiyyətləri və Vətən uğrunda göstərdiyi fədakarlıq ona Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə "Kəlbəcərin azad olunmasına görə", "Cəbrayılın azad olunmasına görə", "Şuşanın azad olunmasına görə" medalları və 3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif edilmişdir.

Hacıəli Qasımovun həyatı və göstərdiyi fədakarlıq, gələcək nəsillərə Vətənə bağlılıq, cəsarət və qorxmazlıq haqqında qiymətli bir dərsdir. Onun adı hər zaman Azərbaycan tarixində şücaət və vətənpərvərlik simvolu olaraq qalacaqdır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

Çərşənbə axşamı, 28 Yanvar 2025 17:44

Tərk edilməmiş günahlar - ESSE

Aynur İsmayılova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

İnsan var olduğu müddətdə istədiklərinə çatmaq üçün daim çalışır, mübarizə aparır. Bu yolda qarşısına çıxan əngəlləri bir-bir aşaraq istədiyi nöqtəyə yaxınlaşır. Və bu əngəllər onu bir gün istədiyi nöqtəyə gətirib çıxarır. 

 

Amma bir də insanın istəmədiyi yollar olur. Hansı ki, onlar yoluna çıxmasın deyə hər gün qarşısına sədd çəkdiyi, bir addımlıq da olsa yer qalmasını istəmədiyi bir yol... Bu yol isə ən çətin olanıdır, çünki səni getmək istəmədiyin yerlərə sürükləyir. Bu yolda nə bir hədəfin, nə də bir məqsədin var. Bədənin ağlına güc gələrək səni getmək istəmədiyin yola sürükləyir. Sanki bədənin düşüncələrinə xəyanət edir.

 

Və sən bu yolun sonuna çatanda isə hər şey gecikmiş olur. Geriyə yalnız dərin bir peşmanlıq qalır. Bu yol səni hər gün uçurumun kənarına aparır, ancaq nə ordan aşağı atır, nə də geriyə çəkir. Bu "günah"larının yoludur. Adını eşitmək belə sənin ürəyinə qorxu salarkən, sən bu yolun sakini olmusan. Yol günahlarla doludur. Sən hər zaman bu əzabı susdurmaq üçün özünə haqq qazandırmağa çalışırsan, başqasını günahlandırırsan. Həyata isyan edirsən, peşmanlıq hissi səni məhv edir, bəzən də normal hal kimi qəbul edirsən. İllərdir mübarizə apardığın günahın səni yenə də öz toruna salır və sən yenə əzab çəkirsən. Sonra yenə də özünə söz verirsən, yanlışlardan dönəcəyinə, daha bu yola düşməyəcəyinə... Zamanı çatanda sən yenə də məğlub olursan.

 

Bu mübarizədən hər dəfə məğlub olaraq ayrılırsan. Həyat sənə iki yolla üz-üzə qoyur: biri gedəcəyin yerə, digəri isə getmək istəmədiyin yerə aparır... İndi düşün, sən kimsən? Məsumsan? Yoxsa Günahkar? Sənin üçün istəmədiyin yolu kim seçir? Yenə sən? Yoxsa başqası? Nə üçün bu günahları tərk edə bilmirsən? Bəlkə sən də qəlbinin dərinliklərində, bir küncündə yanmağa hazır olan bu alovun qığılcımlarını daşıyırsan? Aynada öz əksinə bax! Məsum və günahkar hiss etdiyində hansına daha çox bənzəyirsənsə onu seç. O zaman sənin bir yolun olacaq. Bəzən büdrəsən də, eyni yolda olacaqsan. Həyatda seçim etməkdən qorxma. Məsumluq və günah arasında seçim sənindir. Amma unutma, hər iki yol sənin bir hissəndir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

Çərşənbə axşamı, 28 Yanvar 2025 17:10

Necə bir ziyalımızı itirmişik…

Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Fəxrəddin Böyük oğlu Miralayev 14 mart 1951-ci ildə Qazax şəhərində anadan olub. 1968–1974-cü illərdə Azərbaycan Texniki Universitetində (Azərbaycan Politexnik institutu) təhsil alıb. 1975–1982-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Bərpa idarəsində memar, 1983–1992-ci illərdə "Bərpaçı" Baş idarəsində memar, 1992–2000-ci illərdə Nazirlər Kabineti yanında Tarix və Mədəniyyət Abidələrinin Mühafizəsi və Bərpası Komitəsinin sədri vəzifəsində işləyib. 2001–2002-ci ildə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Memarlıq abidələrinin bərpası və mühafizəsi Komitəsinin Baş idarəsinin rəisi vəzifəsini icra edib. 

2003–2015-ci ildə "Azərbərpa" Elmi-Tədqiqat layihə institutunda baş memar vəzifəsində çalışıb. 100-ə yaxın bina layihələrinin müəllifidir. Opera və Balet Teatrının bərpası, Bibi Heybət məscidi, Buzovnada Cümə məscidi, "ÜNS" teatrı (O. Səttarovla birgə), Fəxri Xiyabanın (R. Əliyevlə birgə) və Şəhidlər Xiyabanının rekonstruksiyası, Gəncədə İmamzadə Dini-memorial kompleksi, Qala kəndində Açıq səma altında Muzey, İçəriŞəhərin qala divarlarının bərpası, İqtisad Universitetinin və ətrafının regenerasiyası, Nəsimi meydanında yeraltı qaraj və mağaza (S. Salamzadə ilə birgə), Zərifə Əliyeva, Fizuli və Heydər Əliyev prospektlərində yerləşən binaların layihəsinin müəllifidir. 

S. Vurğun, H. Cavid və Sahil bağlarının rekonstruksiyası, Bəhram Gurun heykəlinin ətrafı, Ağ fontan, Lazerli fontan, Göygöl şəhərində Bayraq meydanı və muzeyi, Göyçay şəhərində Yeni Azərbaycan Partiyasının binası, Moskva şəhərində "Bakı" restoranı, Budapeşt şəhərində 7 mərtəbəli binanın bərpa layihələri üzərində çalışıb. 

20 elmi məqalənin müəllifidir. Üçüncü Bakı Beynəlxalq Memarlıq müsabiqəsində "Memarlıq sahəsində ən yaxşı jurnalist işi və tənqid" nominasiyası üzrə "Azərbaycanın bilinməyən memarlığı"əsərinə görə I dərəcəli diplomla təltif olunub (2017).

 

Çox təəssüf ki, dekabr ayının 18-də biz onu itirdil. Fəxrəddin Miralayevin vəfatı Azərbaycan memarlıq sənətinə ağır itkidir.

Allah rəhmət eləsin.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

Çərşənbə axşamı, 28 Yanvar 2025 16:40

Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək... - Əkbər QOŞALI

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzet” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Əkbər Qoşalının şeirləri  təqdim edilir. 

 

Şabranda və Nabranda yazılanlar... 

*

"Hamı hamı ilə savaşır" sanki,

"Hər şey axır, heç nə yerində qalmır";

Yenə də "Karfagen məhv edilməli!"

Yenə də masada "nifaq alması"...

 

"Çörək və tamaşa" - Batıda söz var;

Biz Gündoğarlıyıq - istiqanlıyıq.

Gün varkən, "Yarasa olmaq, nə ola?"

"Dolabda müqəvva" saxlamamışıq...

 

Gün batar, ulu Göy yetimmi qalar?

Bu səfər Dolunay ya da Aypara...

Dövlətlər yaradan, dövlətlər yıxan

Əcdaddır onları tuğuna taxan...

 

Yadlarda işğal var, bizdə fəthlər,

Biz idik onaran şəhəri-kəndi...

Çıxan qan damarda durmaz deyiblər,

Çay coşsa basmazmı bərəni-bəndi?..

 

"Söz - adam ağzından, köz - qazan altdan",

"Sözümüz - imzamız qədər keçərli!"

Yanıla-yanıla öyrənən dünya,

Yenə də yanılır, yenə, nədəndi?..

 

Adam öz içindən sıxılır, şair,

Bal olsun, arısı Bağdaddan gəlsin...

Ağac öz səmtinə yıxılır, şair,

Bir arxdan min dəli atlı su içsin...

 

Şabran, 09.11.2024

 

*

Deyirlər, hər kəsin bir qapısı var,

Bir də, itirdiyi kilid var, şair;

Könül qapısı var, pir qapısı var,

Yenə bəslənəsi ümid var, şair.

 

Bəlkə təkrar olur ömürlər bir-bir?

Biz ki "uzun, incə bir yolda" idik...

Hanı çıra yanan, it hürən səmt? -

Dar gündə Xızıra umudvar idik...

 

Hələ getmədiyi yol var hər kəsin,

Qanmayan da varar, qanan da varar;

"Ya yol tap, ya yol aç, ya yoldan çəkil",

Yeriyə bilməyən yola yük olar...

 

Deyirlər, hər kəsin bir qapısı var,

Bir də, itirdiyi kilid var, şair;

Açıq qapılar var, sirr qapısı var,

Hər kəsi gözləyən biri var, şair.

 

Yoxsa təkrar olur ömürlər bir-bir?

Biz ki "uzun, incə bir yolda" idik...

 

Şabran, 10.11.2024

 

*

İki min il keçib İsa vaxtından

Kim görüb "İlk daş"ı atan adamı?

Yoxsa, balalayıb, çoxalıb o daş,

Mina vadisində yüz illər sonra

"Şeytan daşlama"da işə yaradı?..

Şeytana atılan daşları yığaq -

Evsiz olanların evi tikilsin;

Çiçək tək açılsın çatılan qaşlar,

Hamının ocağı, piri sevinsin...

Hər kəsə əlimiz yetişməsə də,

Beşi sevinməsə, beşi sevinsin...

 

İlk varsa, sonuncu daş da var, yəqin,

İki daş arası ocaq qalayaq;

Ocağın üstündə qazan asaq biz,

Onu bircə gün də boş qaynatmayaq...

"İki çay arası" başlayan adət,

Yaşasın, yayılsın, heç axsatmayaq...

 

Fateh İstanbulu alan gün dedi:

Heç kəs acqarına gecələməsin...

İnsanlar ibadət edir-etməyir? -

Tanrı özü bilər - onun işidir.

Müsəlman, xaçpərəst ya da musəvi -

İş olsun, aş olsun - bəndə bəndədir...

 

Bir də, bir "Ağlaşma divarı" vardır,

Və "Çin səddi" vardır çox-çox uzaqda...

O divar və o sədd arasındakı

Torpaqlar nə zaman dinclik tapacaq?..

 

Ey, məscid, kilsə və sinaqoqdakı

Eyni sözü deyən, 

hardasan, harda?!. 

 

Şabran, 11.11.2024

 

*

Dəniz üstdən ötür dolmuş buludlar

Kim bilir hirsini hara tökəcək...

Əlim qaşım üstə, fikrim uzaqda,

Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək...

 

Sahil dolur-daşır insanla bəzən

Yaşlı qayğılar var, gənc əyləncələr...

Fikri dağıtsa da körpə ləpələr,

Hamı burdan evə yorğun dönəcək...

Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək...

 

Sahillər qocalır, sular gəncləşir,

Görərsən yorurmu sahili dəniz?..

Neçə ki sahil var, neçə ki dəniz,

Onların sevdası heç bitməyəcək...

 

Balıqqulağı var burda bu qədər,

Burda pıçıltı da sirr qala bilməz...

Yerin qulağı var - belə deyiblər -

Yəqin ki buranı görüb deyiblər...

Hamı əvvəl-axır burdan keçəcək.

Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək...

 

Nabran, 27.07.2024

 

*

Nabran...

Dəniz sahili...

O başdan bu başa gəlib-gedirik

Sahildə nə olur? -

Balıqqulaqları, narın qum

bir də

Dənizin qırağa atdığı nəsə...

 

Nə yaşıl orman var,

nə də göy çəmən

Bəs nədir

bizləri gətirən bura?

O yaşıl ormanlar

göy çəmənliklər

çox gözəl olsa da,

bir gün gəlir də

qaçmaq istəyirsən,

uzaqlaşırsan...

Bəzən özümüzdən qaçmaq istərik

Özgədən, özündən, hər yerdən qaçan

Gəlib soluğunu sahildə alar...

Bəs dəniz olmayan ölkələr neynir?..

Dənizə, sahilə özgələr neynir?..

 

Ancaq biz...

Və ancaq Xəzər sahili...

Balıqqulaqları, narın qum

bir də

Xəzərin qırağa atdığı nəsə...

Təsadüf olmayır dünyada heç nə...

 

Balıq tanımayır öz qulağını

Deyirlər balığın yaddaşı olmur;

Amma insanlarçün

bu balıqqulaqlı,

bu narın qumlu

sahillər

sahilsiz xatirə yığnağı olar -

O ya yaşanıbdı ya yaşanacaq...

 

Heç nə gərək deyil

Nə yaşıl, nə göy...

Boz sahil

boyunca yeriməyimiz,

Dənizi dinlərcə kiriməyimiz

Hopacaq sabahkı xatirələrə -

Bu balıqqulaqlı, bu narın qumlu,

heç yerə getməyən üzüboz sahil

Dünyanın ən əlvan yeri olacaq...

Ən rəngli yuxular qazanacaq o

Həsrətin əlçəkməz süsü olacaq...

 

Neynək, bu sahildə sadədil olaq,

Balıqqulağına tutunaq duraq;

Bu dəniz, bu sahil, bu qum nə deyir?..

Torpaqla dənizin öpüşdüyü yer,

Nəsə bir hikmətə sahib olmalı...

 

Gəl, hədiyyə verək bir-birimizə:

Bu bir cüt qızılı balıqqulağı -

Biri sənin olsun, biri də mənim;

Bizi bu sahilə gətirər yenə

Dəniz pıçıltılı balıqqulağı...

 

Nabran, 25.07.2024 

 

*

Dəniz qovur istini

Öz istim yetər deyir

Nə Günəş yox olacaq,

Nə Xəzər itər - deyir.

 

Sahildə nə hikmət var? -

Fikirlilər axışar

hər axşam-səhər deyir;

Özüm də darıxıram

Adamdan betər deyir...

 

Hər sahilə gəlişim

Özümdən qaçışımdır;

Dodağımdı dalğalar -

Qara torpaq, ağ alın,

İzn ver, öpəm deyir...

 

Dəniz-Torpaq sevgisi

heç zaman bitən deyil.

Tanrı verib bu hökmü,

Qiyamət günündə də,

O höküm keçər deyir...

 

Nabran, 26.07.2024

 

*

Dənizi dinləyirəm

Nə danışır bilmirəm

Mən dağ dili bilirəm

Çöl dilini bilirəm

Çəməndə gül bilirəm

Dəniz dili bilmirəm

 

Dənizi dinləyirəm

Nə danışır bilmirəm

İnsan bilmədiklərni

Öyrənməyə aşina

Bəlkə ona görə də

Dəniz öyrədən olub

Dağlarsa dərd ortağım

 

Dağlardan qopan çaylar

Dinləyib dərdimizi

Yuxumuzu dinləyib

Nə ki gizlinimiz var

Sulara danışmışıq

Dərdimiz yüngülləşib

Necə dərdlər yüklənib

Nə yuxular eşidib

Dənizə qaçıb çaylar

 

Bizim bütün çayların

Son ünvanı Xəzərdi

 

Dədəmiz-babamız da

Hey axın eləyiblər

Dağlardan dənizlərə

Yoxsa öz sirlərinin

yoxsa yuxularının

ardınca at çapıblar

Atlarının ayağı

dənizə dəyməyincə

dinməyibdi ulular

 

Harda dəniz vardısa

Bir türk at çapıb ora

Bir çay dərd daşıyıbdır

O dənizə əminəm

Yuxumuzun dalınca

gəlmişik dənizlərə

Qabarırsa dənizlər

Yuxunu xeyrə yozub

Sakit ləpələyirsə

qaramatı itirir

Dəniz ana kimidir

Ata Dağlar sussa da

Ana gah layla çalar

Gah əsib-coşub susar

 

Dənizi dinləyirəm

Dinləyib-öyrənirəm

 

Yuxumuzun ardınca

sənə gəlmişik, dəniz!

 

Nabran, 25.07.2024

 

*

Sahil adam kimi dalıb dənizə,

Arabir qırağa çıxır yosunlar.

Dizini qatlasa sahil bir azca,

Sular bir qıraqda göl-göl balalar...

 

Hər sahilə gələn sahilmi bilir?..

Hər dənizə girən dənizçi deyil;

Göz torpaqdan doymur, dənizdən bezmir -

Yəqin, Nuhdan qalma bir adət olar...

 

Kimsə ocaq çatıb - günü ağ olsun,

Bir də ağ çadır var - quran sağ olsun!

Gündüz əlimizdə gur çıraq olsun,

Atalar sözüdür: arayan bular...

 

Hər su qırağına sahil deyilmir...

Nə dəniz, nə sahil söz bitirməyir...

Odur, könül alır ya könül verir,

Könlün qıt vaxtında

bu,

nə xoş bazar...

 

Arabir qırağa çıxır yosunlar...

 

Nabran, 28.07.2024

 

*

Atamın sözləri düşür yadıma:

Soyuğu yamandı, yaya aldanma...

Baxıram sıxlaşan, dolan buluda,

Yoxsa, göy üzündə qurultaymı var?..

 

Nabran, 28.07.2024

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

Çərşənbə axşamı, 28 Yanvar 2025 16:05

Qədir bilinməsə də qadirlik bilinər - ESSE

İlhamə Məhəmmədqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Sumqayıt təmsilçisi

 

Çoxu deyir: Yer üzündə yoxdur qədir-qiymət. Bu mənə lap uşaqlıqdan bəllidir. Ürəyimdə həyat eşqi, sənət eşqi tükənməsə də özümdən ixtiyarsız vəcdə gəlirəm, şirin-şirin göz yaşları axıdıram, uşaqlıq, cavanlıq əyləncələrimi rədd edirəm, sənətdən kənar hər şeyə xor baxıram. 

 

İlk addımım, ilk səfərim çətin, əzablı olsa da hər məhrumiyyətin üstündən keçirəm, qəhər dolu, gərginlik dolu zəhmətimlə gecə-gündüz yaratmağın sehrinə düşürəm, ən xoş, ən ülvi arzularla döyünən ürəyim şöhrət, ad-san həvəsində olmasa belə, sənətdə sevinc gəzirəm, həyatda səadət arayıram. 

Doğma hisslərimin, duyğularımın yad nəzərlə, soyuq baxışla necə külə döndüyünü seyr edirəm. Sevdiyim, inandığım, bildiyim nə var, hamısı sonu görünməyən sənətdə səs-küysüz, könüllü əsirdir. 

İndiyədək bilmirəm paxıllıq nədir. Bir kimsəyə yoxdur kinim, nifrətim. Dostların, tanışların şən gününə, həmkarlarımın xoş sədasına sevinirəm qəlbən, xeyir-dua diləyirəm ürəkdən. Qibtəkaram, ədalətə, həqiqətə möhtacam.

Barışmıram naşı, şərəfsiz cızmaqaraçı nimdaş, ucuz yazılarla sənəti hörmətdən salanda. Acıyıram o adama, sənətinə, adına layiq olmayanda. 

Həyat sağalmaz yaratək qəlbimi göynətsə də, dörd bir yandan sıxsa da məni əyilmərəm əsla öz düşmənimə, dözərəm, gözlərəm bəlkə qismətim nə vaxtsa güləcək üzümə, sevinc bəxş edəcək taleyimə. Lakin bu bir gerçəklikdir ki, xoşbəxt, bəxtəvər sənətkarlar azdır, çox azdır. 

Hamı sevsə ülvi sənəti, cılızlıqdan uzaq olardı, daşımazdı çiynində yaşamağın ucuz, miskin qayğılarını. Nəhayət, qoca dünyada qədir-qiymət bilinərdi, cənnət nəğmələri səslənərdi. Sözüm, əlbəttə ki, nakəslərədir. Bilsinlər ki, aylar, illər dolansa da, hamar olmayan yollar yora bilməz sənət fədailərini, cəfakeşləri. Kirli günləri ilə ləkələyə bilməzlər təmiz ömürləri. Xoş əməllər, saf duyğular yuyar, təmizlər kinləri, nifrətləri. Qədir bilinməsə də qadirlik bilinər!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

Çərşənbə axşamı, 28 Yanvar 2025 15:00

MƏZARDA YATAN SEVGİ - Fidan və Fatehin nakam sevgi hekayəsi

İlqar İsmayılzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

 

İlqar İsmayılzadə fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktorudur, "Həməşəra" mətbu orqanının təsisçisi və baş redaktoru, "Zəfər" Media Mükafatı laureatı, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. “Məzarda yatan sevgi” janr etibarı ilə povest adlandırıla bilər, biz bir neçə gün dalbadal hissə-hissə povesti sizlərə təqdim edəcəyik ki, sizlər Fidan və Fatehin nakam sevgi hekayəsindən xəbərdar olasınız.

 

7-ci paylaşım

 

(Həyatda nakam sevgiyə mübtəla olanlara ithaf olunur!)

 

                                              

 

Yol boyu qəhər onun köksünü boğurdu. Birdən-birə özündən asılı olmadan yanaqlarından axan göz yaşlarını hiss etməyə başladı. Ona görə, "kişi ağlamaz" sözü orada yanlış idi. Çünki kişi də, bir insandır. Onun da, digər insanlar kimi qəlbi, hisləri və mənliyi var. Eşq və sevgi isə həyatda kişi kimi möhkəm bir varlığı qırmağa, onu dizə çökdürüb ağlatmağa qadir olan bir həqiqətdir.

O, Fidanı hələ ibtidai sinifdə oxuduğu zamandan etibarən sevməyə başlamışdı. Sonra aralarında ayrılıq yaransa da, heç bir zaman Fidanı unutmamışdı. Həyatda üzləşdiyi uğursuz həyatın çətin anlarında belə hər zaman Fidanı yada salmışdı. İndi isə 30 illik bir sevgini tərk etməli, bu sevgiyə son nöqtəni qoymaqdan başqa çıxış yolu yox idi.

Fateh Fidanı həqiqətən sevsə də Fidan tərəfindən həqiqi mənada sevilmədi. Ürəkdən sevdiyi halda sevilmədi və qarşı tərəfdən sayğısızlıq və xəyanət gördü.

Fatehin yanaqlarına axan göz yaşları dayanmırdı. Çünki acı talehinə və vəfasız sevgisinə görə qəlbən ağlayırdı. Fatehin Fidanla bağlı bütün arzu və xəyalları nakam sevgisi ilə birlikdə gözündə yaşa çevrilərək axıb gedirdi...

Fateh Fidan üçün sevginin daha çox adi bir şeyə çevrildiyi və onun daha çox özünü düşünən bir eqoist olduğunu anlamışdı. Buna görə də, uzun illər boyu Fidana qarşı olan həqiqi sevgisində nakam qaldığı üçün kədər və qəm-qüssə dəryasına batmış, səhərə qədər yuxusuz qalıb qəm-qüssə, kədər və göz yaşlarına qərq olmuşdu...

Yerindən qalxaraq mobil telefonunu əlinə aldı və ilk öncə Fidanın mobil nömrəsini yaddaşdan sildi. Çünki onun sevgisinə xəyanət etmiş birisi ilə bundan sonra münasibət saxlamağa lüzum görmürdü. Daha sonra musiqi bölməsinə daxil olub Müslim Gursəsin ifasında "Bir ovuc göz yaşı" mahnısını dinləməyə başladı. Sənətkarın ifa etdiyi mahnının sözləri sanki Fatehin həyat hekayəsini tərənnüm edir, onun ağrılı-acılı həyatını özünəməxsus həzin səs və təsirli ifa tərzi ilə söyləyirdi. O, mahnını dinlədikcə diz çöküb hönkürtü ilə ağlamağa başladı. Orta yaşlı olsa da sanki azyaşlı uşaq kimi ağlayırdı. Onu bu tərzdə dizə çökdürüb ürəkdən ağladan nakam və uğursuz sevgi idi.

Fateh ağladıqca bura qədər sevgisi və xəyallarının əbəs olduğu, uzun illər qəlbində sevib göz bəbəkləri kimi qoruyub-saxladığı xanımın xəyanətkar və duyğusuz birisi olduğunu düşünürdü. O, məhv olmuş keçmişinə və naməlum olan gələcəyinə göz yaşı tökür, öz-özünə peşmançılıq hissi keçirir və Fidanın onun həyatına acılıq, həsrət, peşmançılıq və göz yaşından başqa heç nə gətirmədiyini fikirləşirdi...

Həmin gecə Facebook internet səhifəsində Fidanı dostluqdan silib, profilində sarı rəngli çiçək fotoları paylaşdı. Bu, həm də, dolayısı yolla Fidana olan sevgisinin sona çatdığını bildirmək üçün bir acı və üzücü mesaj idi.

Fidan Fatehə dəfələrlə zəng etsə də, bir neçə dəfə mesaj yazsa da, artıq Fateh bunların heç birinə cavab vermədi. Bu nakam eşq və natamam məhəbbətin səbəbkarı o özü deyil, əslində Fidanın sayğısız, qeyri-səmimi və xəyanətkar hərəkətləri idi.

Bu hadisə Fateh üçün ömründə çox ağır bir zərbə oldu. Həmin hadisədən sonra çox üzüldü və bir ildən sonra açıq ürək əməliyyatı keçirdi. Həkim ona əsəbləşməmək və sres keçirməməyi ciddi şəkildə tapşırmışdı. Bu, onun üçün çox ciddi həyat təhlükəsi idi. Amma dərdini kiməsə danışa bilmirdi. Çünki, hər bir zaman keçmiş sevgilisi Fidanın şəxsiyyətini qorumağı özünə kişilik borcu sayırdı. Həm də onu başa düşə biləcək və dərdinə şərik ola biləcək elə münasib bir adam yox idi.

Fateh ondan sonra heç bir qızı sevməyəcəyini özünə söz verdi. Bəlkə də, belə bir iş üçün özünə söz verməsinə heç ehtiyac da, yox idi. Çünki, həmin hadisədən sonra onun qəlbi sevgi və məhəbbətə qarşı tam şəkildə qapanmışdı. O, bir zamanlar eşq və məhəbbətin varlığına inansa da, bu gün artıq belə bir şeyin mövcud olmadığını düşünməyə başlamışdı. Fateh həqiqi eşq və məhəbbətin yalnız eşq hekayələri və romanlarda olduğuna inanırdı... Lakin əslində onun sevgi ünvanı yanlış olduğundan belə bir vəziyyətə məhkum olmuş və yanlış şəkildə ilahi sirr olan sevgi və məhəbbətin puçluğunu düşünürdü...

Bu acı olaydan bir müddət keçdi. Fateh Fidanı və ona olan sevgisini unutmağa çalışsa da, bu yolda ağır çətinliklər çəkir, əzablara qatlaşırdı. Həyatın bu qədər nakam, sevginin isə bu qədər yalançı və vəfasız olduğunu düşününcə əzabları artırdı. Buna görə gecə saatlarında yaşadığı binanın çardağına qalxıb intihara əl atmaq və beləliklə də, öz ömrü və dərdlərinə son qoymağa qərar verdi.

 

(Davamı var)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.01.2025)

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.