Super User
Bəşəriyyətin faciəsi cahillikdir
Rauf Zeynini hər biriniz ictimai-siyasi xadim kimi tanıyırsınız. Qeyri-Hökumət Təşkilatları Forumunun prezidenti, Avrasiya Millətlər Assambleyasında Baş katibin müavini, İctimai Nəzarət Mərkəzinin sədri və s. və i. Amma Rauf bəy həm də yazardır, 80-ci illərin sonlarından dövri mətbuatda şeirləri, fəlsəfi esseləri ilə çıxış edir, onun aforizmləri isə ən azı tanışlarının dillərində əzbərdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Rauf Zeyninin marağınıza səbəb olacaq bu yazısını dərc etməklə həm də ictimaiyyəti bəhs edilən mövzu barədə diskussiyaya da cəlb etmək fikrindədir. Həqiqətənmi, bəşəriyyətin faciəsi cahillikdədir?
Giriş
Kəssə hər kim tökülən qan izini,
Qurtaran dahi odur yer üzünü.
Hüseyn Cavid
Cahil və kamillərdən, azad və kölələrdən, haqlı və haqsızlardan, zalım və fağırlardan, varlı və yoxsullardan, şərəfli və şərəfsizlərdən ibarət bir cəmiyyətdə yaşamağa məhkum olunmuşuq. Təzadlar və əzablar içində mənəvi süquta sürüklənən “bir ucu olumlu, bir ucu ölümlü” dünyamızda görəsən ilk səbəb nə olub insanların bir-birinə daş atmasına, ox atmasına, güllə atmasına? Görəsən ilk dəfə kim kimin haqqını tapdalayıb, kim kimin halal tikəsini əlindən alıb? Elə yəqin haqlı-haqsız, halal-haram anlayışı da o vaxtdan etibarən bəşər təfəkküründə öz toxumlarını səpib. Elə o zamanlardan etibarən bəşər təfəkküründə Yaradandan-Tanrıdan tutmuş, ta hər bir yaradılana qədər, hər kəsin, hər kimsənin haqqının nədən ibarət olduğunu, Tanrı haqqı, insan haqqı, ağac haqqı, quş haqqı, daş haqqı və s. varlıqların təbiət və cəmiyyət haqları insan düşüncəsinin müzakirə obyektinə çevrilmişdir.
Ta qədim zamanlardan adi və qeyri-adi şüur səviyyəsindən irəli gələn insanlar məlum varlıqların təbiət, cəmiyyət və ilahiyyətlə ünsiyyətini tənzimləyən haqlar toplusunu yaradaraq, fərqin və ya cəmin, özü və ətraf mühit ilə münasibətini formalaşdırmaq, idarə etmək və yönəltmək niyyətini daim reallaşdırmağa çalışmışdır.
Nəticə etibarilə, milyon illər ərzində təbii inkişaf nəticəsində təşəkkül tapan mövcud bəşəriyyətin Tanrı və təbiət hüquqları, toplumun yaratdığı cəmiyyət və bəşəriyyət hüquqlarına tabe etdirilmişdir.
İbtidai insanların şüur və təfəkküründə yaranmış haqq və hüquq məhfumu qədim dövrlərdə “şüurun hüququ”, sonrakı dövrlərdə isə “hüququn şüuru” mahiyyətinə qədər uzunmüddətli mürəkkəb tarixi mərhələlərdən keçib mövcud formasını almışdır. Yəni, belə demək mümkündürsə, əvvəllər şüur hüququ təyin etmiş, sonralar isə hüquq şüuru formalaşdırılmışdır.
Beləliklə, fərdin təbiətlə, fərdin cəmlə, fərdin ilahiyyətlə münasibətlər sistemi formalaşana qədər, fərd hər bir hadisəyə öz şüurundan irəli gələrək hüquqi və digər münasibət bildirirdisə, sonrakı dövrlərdə fərd, özünə və ətrafında baş verənlərə şüurundan deyil, artıq formalaşmış haqq və hüquqlar sistemindən irəli gələrək münasibət bildirmişdir. Məntiqi ardıcıllıqla desək, fərdi hüquqlar, sonra icma, qəbilə, tayfa və daha sonra xalq, millət, dövlət və bütövlükdə bəşəriyyətin beynəlxalq hüquqlar sisteminin yaranmasına gətirib çıxarmışdır.
Mövcud dünyamızdan fərdi və beynəlxalq hüquq sisteminə müxtəlif münasibətin olması, hər obyektin və ya subyektin bütövlükdə hüquq və haqq anlayışına köklü şəkildə fərqli baxışların olmasını ortaya çıxarır.
Heç kimə sirr deyil ki, yazılı qanunlar-hüquqlar sisteminin yaranmasına qədər bütün məlum cəmiyyətlər yazılmayan, yəni şifahi qanunlar-hüquqlar sistemi ilə idarə olunurdu. Qədim dövrlərdə icma, qəbilə, tayfa cəmiyyəti başçıların şüurundan, təfəkküründən, həmçinin nüfuzundan və fiziki gücündən irəli gələrək idarə edilirdi.
Bu cür idarə sistemi və ya forması hüquqi və mənəvi cəhətdən bütövlükdə icmanı qane edib-etməməsi üzərində geniş dayanmaq istəməzdim, çünki bu hüquqi və mənəvi məqamlar başqa bir məqalənin araşdırma mənbəyidir. Yalnız onu qeyd etmək yerinə düşərdi ki, günümüzə qədər bəşəriyyət müxtəlif idarəetmə sistemlərini yaradıb məhv etsə də, idarəetmənin və idarəolunmanın hüquqi və mənəvi mahiyyəti öz əhəmiyyətini itirməmişdir. Çünki bəşəriyyət yenə də mahiyyət etibarilə iki qismə, idarəedənlərə və idarəolunanlara bölünməkdədir.
Əvvəldə qeyd etdiyim kimi, Tanrı və təbiət tərəfindən kiməsə idarəetmə və ya idarəolunma haqqının mütləq olaraq verilməsi mübahisəli məsələdir. Bəşər övladının yaranma və yaşama haqlarının bərabərliyi faktını əsas götürsək fərdin qeyri-bərabər və ya qeyri-adi yaşam hüquqlarına malik olmadığına şübhəmiz qalmaz. Yaranma və yaşama haqlarının bərabər olmasına baxmayaraq qeyri-bərabər şüura malik olan fərdlər, özünün haqq və hüquq anlayışından irəli gələrək müxtəlif forma və məzmunlu cəmiyyətlər yaratmışlar. Formaca müxtəlif olan bu cəmiyyətlər əsasən iki qismə bölünə bilər: şüur cəmiyyəti və hüquq cəmiyyəti, şüurun hüquqdan üstün olduğu cəmiyyətlər şüur cəmiyyəti, hüququn şüurdan yüksəkdə olduğu məkanlarda isə hüquq cəmiyyəti mövcud olmuşdur və hal-hazırda da mövcuddur.
Hər iki halda Tanrının və ya təbiətin verdiyi mütləq haqlar və hüquqlar, ayrı-ayrı fərdlər və ya cəmlər tərəfindən haqsız (qeyri-hüquqi) olaraq məhdudlaşdırılır.Və beləliklə, təbii hüquqların haqsız (qeyri-hüquqi) olaraq mənimsənilməsi, qeyri-bərabər hüquqlara malik olan cəmiyyətlərin yaranmasına gətirib çıxarır. Bu prosesə şərti olaraq, təbii hüquqların cəmiyyət hüquqları ilə məhdudlaşdırılması və ya əvəzlənməsi prosesi adı verə bilərik.
Çıxış
Kimin haqlı, kimin haqsız olduğunu müəyyənləşdirə biləcək haqlar və hüquqlar sistemi yaratmaq istəyən əcdadlarımız və ya müasir beynəlxalq hüquqşünaslarımız, əslində haqsızlığa və ya haqsızlara bəraət, yaşam və müdafiə haqqı verən hüquqlar sistemi yaratmağa “müyəssər” olmuşlar. Belə olmasaydı, hal-hazırda dünyanın güc mərkəzləri ayrı-ayrı fərdlərə və ya cəmiyyətlərə, bütövlükdə bəşəriyyətə qarşı tətbiq etdikləri qeyri-qanuni, qeyri-insani, haqsız, başqa sözlə cahil əməllərini mövcud hüquqlar sistemi çəçivəsində qanuni əməl kimi təqdim edə bilməzdilər.
Real, faktiki yaşamı tərənnüm edən realistlər “kim güclüdür, o da haqlıdır” deyərək, əslində dolayısı ilə güclüyə, yəni bu mənada haqsıza haqq qazandırmış, hüquq bərabərliyi baxımından ilkin tarazlığı-müvazinəti pozmuşlar.
Yuxarıdakı aforizmi, (deyimi) “kim güclüdür, o da zəifdir” və ya fəlsəfi desək “kim güclüdür, o da haqsızdır” kimi ifadə edərək məntiqinə varsaq, daha gerçək haqqa yaxınlaşmış olacağımızı zənn edirəm. Təbii hüquqların mahiyyətini və ya daha ədalətli mənasını aşağıdakı deyimdə görürəm. “Güclü ədalətli deyilsə, haqsızdır” və ya “Güclü olduğunuz qədər ədalətli olun, onda daha güclü olarsınız”! Bütün mənalarda daha güclü olanlar daha ədalətli olmağa borclu deyilmi?!
Bu baxımdan diqqətinizi bütün bəşəriyyət üçün əvəzsiz örnək ola biləcək, Şərqin iki tarixi şəxsiyyətinin- Nəsimi və Teymurləngin şərti təfəkkür müqayisəsinə cəlb etmək istəyərdim. Əmir Teymurun təfəkküründə kök salmış “güclü-gücsüz, iri-xırda” ünsürlərindən ibarət cəmiyyət sisteminə, Nəsimi dühasına hakim kəsilmiş ”cahil və kamil” ünsürlərdən ibarət cəmiyyət formulası ilə cavab verir. Nə qədər təzadlı olsa da, Əmir Teymur mövcud cəmiyyətin formalaşdırıldığı hüququn şüurundan, Nəsimi isə təfəkkürün hakim olduğu şüurun hüququndan çıxış edir. Əmir Teymur cəmin, yəni kütlənin itaət etdiyi haqlar və hüquqlar sisteminin formalaşdırdığı “şüurların” sərkərdəsi, başqa sözlə “güclülərin-gücsüzlərin” sərkərdəsidirsə, Nəsimi cəmin, yəni əksəriyyətin dərk və qəbul edə bilmədiyi, mövcud varlıqların, bəşəriyyət və kainatın gerçəklik və mahiyyətini dərk etməyə çalışan ali şüurların formalaşdırdığı təfəkkürlərin, yəni kamillərin sərkərdəsidir. Bütün bunlara baxmayaraq, Nəsiminin haqlı olduğunu dərk eləyən Əmir Teymur güclü olduğu qədər ədalətli olmağa məhkumdur. Çünki Əmir Teymur bütün maddi, fiziki və mənəvi qüdrəti ilə birlikdə, Nəsiminin ilahi və mənəvi qüdrətinin qarşısında gücsüz və haqsız olduğunu dərk edirdi.
Beləliklə, bütün bəşəriyyət adi şüurun məntiqi nəticəsində formalaşan müxtəlif quruluşlarda, ayrı-ayrı hüquq sistemləri çərçivəsində təbii haqları və qanuni hüquqları uğrunda “ədalətli” mübarizə aparır.
İstər şüurun hüququ, istərsə də hüququn şüuru təyin elədiyi cəmiyyətlərdə mahiyyətcə eyni zəmində baş verən qarşıdurmalar, münaqişələr belə bir fikir söyləməyə əsas verir ki, Yaradan tərəfindən verilmiş haqlara qeyd- şərtsiz razılaşan fərdin, yaranan tərəfindən yaradılmış hər hansı hüquqlar və qanunlar sistemi ilə razılaşması şərti və zahiri xarakter daşıyır.
Yaradılış etibarilə mürəkkəb mənəvi-psixoloji varlıq hesab edilən insan- fərd, öz mürəkkəb, təzadlı və mücərrəd daxili aləmindən irəli gələrək təzadlı və mücərrəd haqlar və hüquqlar sistemi olan cəmiyyətlər yaratmışdır.
Hər hansı mənsubiyyətdən asılı olmayaraq bəşər qarşısında məsuliyyətini dərk edən adi şüur daşıyıcısı-yaranan, bəşərin haqq və hüquqlarına zidd olan əməllərdən şüurlu şəkildə imtina eləyib, yalnız bəşəriyyətə mənsub olduğunu anlayıb, vəhdətin mahiyyətinə qayıda bilsəydi, bəşəriyyət minilliklərin bəlasından xilas ola bilərdi.
https://edebiyyatveincesenet.az/az/resm-qalereyasi/itemlist/user/43-superuser?start=18960#sigProGalleria3f4b247269
Musiqili Teatr mövsümə yekun vurdu
Müvafiq həyat reallıqlarına uyğun olaraq Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrı 111-ci mövsümə Zoom platforması üzərində yekun vurdu, il ərzində yaradıcılıq uğurları ilə seçilən əməkdaşlarını təltif etdi.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı teatrın mətbuat xidmətinə istinadən bildirir ki, tədbirdə Vətən müharibəsində canlarını fəda etmiş qəhrəmanları, o cümlədən teatrın işıqçısı, şəhid Əliağa Məmmədovun əziz xatirəsi ehtiramla yad olundu.
Tədbirin aparıcıları – Əməkdar artist, Prezident mükafatçısı Əkbər Əlizadə və istedadlı aktrisa Mehriban Zaliyeva teatr kollektivinin İkinci Qarabağ müharibəsinə şəhid verməklə yanaşı, arxa cəbhədə yorulmaz fəaliyyətindən, yaradıcılıq əzmindən də söz açdılar. Akademik Musiqili Teatrın direktoru, Əməkdar incəsənət xadimi Əliqismət Lalayev yekun tədbirinin ilk dəfə onlayn formatda təqdim olunmasına diqqət çəkərək ötən bir il ərzində yaradıcı insanların qarşılaşdığı bütün maneələrdən, eləcə də çətinliklərin fonunda qazanılan uğurlardan danışdı. O dedi: “Mövcud pandemiya teatrların düzəninə olduqca mənfi təsir etdi. Amma buna baxmayaraq kollektivimiz ən sərt karantin dönəmində, eyni zamanda 44 günlük Vətən müharibəsi günlərində belə yorulmadan, əzmlə çalışdı və fəaliyyətimizlə Ali Baş Komandanın ətrafında həmrəyliyimizi bir daha göstərdik. Biz bu tarixi dönəmdə bir daha əmin olduq ki, birliyimizlə daha çox nailiyyətlər əldə edə bilərik. Bu tədbirdə də əsas məqsədimiz teatrda çalışan gənclərin gələcək fəaliyyətlərinə stimul verməkdir”.
Mükafatlandırılan əməkfaşlar bunlardır: Teatrın quruluşçu rejissorları Əməkdar incəsənət xadimi Əsgər Əsgərov və Samir Qulamov; aktyorlar – Emil Heydərov, Nicat Əli, Zaur Əliyev; bədii quruluş hissə müdiri Qabil Gözəlov; quruluşçu operator və montajçı Hikmət Şahverdizadə; teatrın mətbuat katibi Fəridə Aslanova; orkestr artisti Firuzə Nəcəfli.
Mərasimdə həmçinin Xalq artisti Hüseynağa Sadıqovun ailəsinin təsis etdiyi “Büllur alma” mükafatı da təqdim olundu. “Mövsümün ən işgüzar rejissoru” nominasiyasında teatrın quruluşçu rejissoru Samir Qulamov və “Vətən müharibəsində göstərdiyi şücaətə görə” nominasiyasında balet artisti Murad Ağayev “Büllür alma”nın sahibi oldular. Sonda teatrın gənc solistləri – Hidayət Əliyev və Nigar Qarayeva vətənpərvərlik mövzusunda mahnılar ifa etdilər.
Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrı yeni uğurlu mövsüm sorağı ilə beləcə yay tətilinə yollandı.
https://edebiyyatveincesenet.az/az/resm-qalereyasi/itemlist/user/43-superuser?start=18960#sigProGalleria1ee414eade
Elxan Zal 60 illik yubileyi münasibəti ilə təltif edildi
Tanınmış şair, publisist və tərcüməçi Elxan Zal Qaraxanlıya ədəbiyyata xidmətlərinə görə və 60 illik yubileyi münasibəti ilə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Bəxtiyar Vahabzadə” mükafatı təqdim edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AYB mətbuat katibi Xəyal Rzaya istinadən məlumat verir ki, AYB-də bu münasibətlə keçirilən tədbirdə mükafatı təqdim edən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri Anar Rzayev yubliyarı təbrik edərək onun haqqında xoş fikirlərini, ürək sözlərini paylaşıb.
Qeyd edək ki, Xalq yazıçısı Anar Elxan Zal Qaraxanlının 60 illik yubileyi münasibətilə “Ədəbiyyat qəzeti”ndə təbrik məqaləsilə çıxış edib. Həmin təbrik mətnini təqdim edirik:
“Əziz Elxan! Sənin də altmış yaşın olarmış. Elə bil dünən idi, sənin adın gənc şairlər sırasında çəkilirdi, məni isə həmişəki kimi siz gənclərə diqqətsizlikdə suçlayırdılar. Halbuki istedadlı cavanları – sən isə şübhəsiz onların sırasındasan – həmişə himayə etməyə çalışırdım və çalışıram. Oxuduğum şeirlərini özümün yüksək qiymətləndirdiyimdən başqa, ədəbi zövqünə və güzəştsiz münasibətinə inandığım əziz dostum Vaqif Səmədoğlunun da sənin yaradıcılığını yüksək qiymətləndirməsi mənimçün çox önəmlidir. Bu illərdə səni yalnız orijinal şair kimi deyil, həm də türk dünyasına, onun keçmişinə və indisinə, tarixinə və ədəbiyyatına dərindən bələd olan və bildiklərini səxavətlə oxucularla bölüşən adam kimi tanıdım. Odur ki, Mahmud Qaşqarlı Fondunu yaradarkən səni onun əsas təşkilatçısı kimi görməyim əbəs deyildi.
Mənə bağışladığın son kitabın – “Ordu günü” qarşımdadır. İstər publisist yazılarınla, istər poema və şeirlərinlə tarixi Qarabağ zəfərimiz, bu zəfəri öncədən görən ulu öndərin ruhu, Prezidentimiz, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin dəmir iradəsi, qardaş Türkiyənin Cumhur Başqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanın mənəvi və siyasi dəstəyi sənin qələminlə bir daha canlandırılır. Eyni zamanda başqa türk xalqlarının – əcdadlarımız – Mete-Oğuzdan Qazaxstan lideri Elbaşı Nursultan Nazarbayevə qədər türk böyüklərini tərənnüm etməyin, türk dünyasına marağın və sevgin mənə çox doğma, çox tanış, çox məhrəm hisslərin ifadəsidir.
Bir neçə il bundan qabaq Yazıçılar Birliyi Türkiyə, türk dünyasıyla Azərbaycanın ədəbi əlaqələrinin inkişafı yolunda xidmətləri olanlara təqdim etmək üçün böyük şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə adına mükafat təsis etmişdi. İndiyədək bu mükafata yalnız Türkiyəli ədiblər layiq bilinib. Sən “Bəxtiyar Vahabzadə” mükafatını alan ilk azərbaycanlı qələm sahibisən və sənin buna tam haqqın çatır”.
Biz də portalımız adından Elxan Zal Qaraxanlını yubileyi münasibəti ilə təbrik edir, ona yeni yaradıcılıq uğurları arzulayırıq.
Ramiz Rövşənin “Qara paltarlı qadın”ı Oman krallığında
Ədəbiyyatımızın dünyada təbliği bir qədər ləng olsa belə, hər halda getməkdədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Dövlət Tərcümə Mərkəzinə istinadən məlumat verir ki, Oman Krallığının populyar “poetsgate.com” ədəbiyyat portalı “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın Xalq Şairi Ramiz Rövşənin ərəb dilinə tərcümə edilmiş “Qara paltarlı qadın” şeirini dərc etmişdir, ayrıca olaraq şairin yaradıcılığı haqqında məlumata da səhifə ayırmışdır.
Qeyd edək ki, “Qara paltarlı qadın” seirini ərəb dilinə Fərid Camalov tərcümə etmişdir.
«Uğur» nədir? Uğur simvolları hansılardır?
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında mən - Əlibala Məhərrəmzadə hər dəfə “Ev tapşırığı. Uğur düstürünü tapmalı” kitabımdan maraqlı zənn etdiyim, diqqət cəlb edən hissələri oxucuların ixtiyarına verəcəyəm.. Bu dəfə “Uğur nədir” sualına cavab axtaracaq, dünya mütəfəkkirlərinin “uğur” barədə dedikləri aforizmlərlə tanış olacaqsınız.
«Uğur» anlamı yaşamımızın ən vacib tərkib hissəsidir, hansı sahəyə üz tutsaq, hara əl qoysaq orada uğur qazanmaq ehtiyacı duyuruq, əlbəttə ki. Hansı işə əl atırıqsa, biz azərbaycanlıların da, digər əksər xalqların da belə dədə-baba deyimi var, onu söyləyirik: «Uğurlar olsun!» Qarşımıza qoyduğumuz məqsədlərə nail olmağımız uğurumuzdur. Və bütün uğur qazanmaq düsturları eyni strategiya uzrə müəyyənləşir: arzu-məqsəd-planlaşdırma-hərəkət-nəticə.
«Uğur» ümumən hamı üçün eyni məna kəsb edirsə bu mənanı hərə öz subyektiv istəkləri ilə məzmuna gətirir. Kiminçunsə uğur vəzifə, nüfuz, ad-sandır, kiminçünsə hədsiz var-dövlətdir, kiminçünsə sevgi qovuşuğu, uğurlu ailədir, kiminçünsə yarış qalibiyyətidir.
Ümumən isə bütün dillərin lüğət tərkibində «uğur» sözünün mənası təxminən bu cür izah edilir: insan həyatında gözlənilməkdə olan, arzulanan bu və ya digər prosesin, hadisənin pozitiv notlarla yekunlaşması, məqsədə çatma! Və əksər dillərdə «uğur» sözü həm də «bəxtigətirmə» sözünün sinonimi kimi də işlənir. Bu zaman isə o, hər hansı təsadüfi, öncədən gözlənilmədən bir müvəffəqiyyətə nail olmanı nəzərdə tutur («Bəxtigətirmə»nin ən bariz nümunəsi lotereya uduşları hesab oluna bilər).
İndiyə qədər neçə-neçə yazıçı romanına, rejissor filminə «Uğur» adını qoyub (İtalyan kinorejissor Dino Rizi 1963-cü ildə, sovet kinorejissoru Konstantin Xudyakov 1984-cü ildə çəkdikləri filmlərə, alman yazıçısı Lion Feyxtvanger 1930-cu ildə yazdığı romana bu adı qoyublar).
Bir kəlmə ilə desək, bütün şüurlu həyatlarını uğur qazanmağa kökləyən insanlar, heç də təsadüfi deyil ki, özlərinə uğur simvolları, müxtəlif talismanlar da seçirlər. Məsələn, Qərbdəki bəzi ənənəvi uğur simvollarına nəzər yetirək: yonca bitkisi, parabüzən həşəratı, bacatəmizləyən... Xüsusən , «bacatəmizləyən» maraqlı seçimdir, deyilmi? Əgər insan çox vacib bir işinin ardınca yollananda «bacatəmizləyənlə» (peç borularını, kaminləri, qazanxanaları, ventilyasiya sistemlərini yoxlayan və təmizləyən mütəxəssislə) rastlaşarsa, demək, onun uğur qazanacağı təmin olunub. Hətta almanlar, avstriyalılar, polyaklar, danimarkalılar bacatəmizləyənin əksi həkk olunmuş əşyaları bir-birilərinə hədiyyə də edirlər.
Dördyarpaqlı yonca dünyada ən geniş yayılmış uğur simvoludur. İnanclara görə, kim bu bitki növü ilə rastlaşırsa, onu həyatda böyük uğurlar gözləyir. Gərək, bu yoncanın yarpağını qurudub həmişə üstündə gəzdirəsən. O, səni mənfiliklərdən, bəd nəzərlərdən qoruyacaq, yaxşı nə varsa hamısını maqnit kimi çəkib sənə doğru gətirəcək.
Siz təsəvvür edin ki, irlandlar dördyarpaqlı yoncanı (shamrock adlandırırlar) öz milli simvolları elan ediblər!
Parabüzən tapmaq da Qərb xalqlarında çox yaxşı əlamət hesab olunur, bu da, əsasən, miflərlə və ayinlərlə bağlıdır. Belə ki, miflərə görə, bu həşərat səmalarda yaşayır, yalnız istisna hallarda yerə enib Tanrının iradəsini yerdəkilərə çatdırır. Üstünə parabüzən qonmuş holland, yaxud parabüzənlə rastlaşmış çex qədər xoşbəxt adam görə bilərsinizmi? Fransızlar isə uşaqlarına parabüzənin rəsmi həkk edilmiş amulet verərək onların xata-baladan hifz olunacaqlarına inanırlar.
Təsadüfi deyil ki, ruslar bu həşərata Tanrı inəyi adı veribllər. İngilisdilli ölkələrdə o, Müqəddəs Məryəmə işarə ilə Lady adlandırılır, almanlar ona «Tanrı şamı», bolqarlar «Tanrının gözəli» deyirlər. Digər Avropa xalqları da ona «Mariya (Məryəm) böcəyi», «Müqəddəs Məryəm quşu», «Tanrı heyvanı» kimi adlar veriblər. Parabüzənin əksi olan talisman, xurafata görə, həmişə uğur gətirir. Xüsusən, kürəyində yeddi qara xal olan parabüzən əbədi uğur və xoşbəxtlik rəmzi sayılır.
Başqa bir populyar uğur simvolu nal hesab olunur. Özü də nal tək Qərbin yox, həm də Şərqin uğur simvoludur.
Uğur və xoşbəxtlik gətirən naldan söhbət gedirsə, onu satın almaq olmaz, onu mütləq yerdən tapmalısan. Özü də o, mütləq metal olmalıdır. Başqa bir şərt nalı ucluqları yuxarı, yaxud aşağı asmaq məsələsidir ki, buna da iki baxış var. Şərqdə, Latın Amerikasında və Avropada nalı ucluqları aşağı asmaq dəbdir, bu, uğurun və xoşbəxtliyin sənə doğru axması deməkdir. Əksinə, ingilislər və irlandlar isə nalı ucluqları yuxarı asırlar ki, uğur və xoşbəxtlik dağılmasın, axıb getməsin.
Çində uğur, bolluq rəmzi qızıl balıq hesab olunur. Çin ailələrində içində səkkiz qızılı rəngli (qırmızı da olar) və bir qara balıq olan akvariumlara gen-bol rast gələrsən.
Uzaq Şərqin başqa bir uğur simvolu ağzında qızıl sikkə saxlayan üçayaqlı qurbağadır. Bu simvolu var-dövlət simvolu da hesab edirlər. İnanca görə, bu varlıq bir vaxtlar şər qüvvələrə aid imiş, amma Budda onu ram edərək insanlara xidmətə məcbur edib və o, insanlar üçün ağzından qızıl sikkələr ifraz etməyə başlayıb.
Amerikalının ilk qazandığı pul əskinası uğur simvolu hesab olunduğundan həmin əskinas xərclənmədən saxlanılır. Yaponlarda bir ayağını qaldırmış Maneki-pekuo adlanqırdıqları pişik fiquru uğur rəmzidir. İtalyanlarda uğur rəmzi açardır.
Müxtəlif xalqlarda xrizantema çiçəyi, yarasa da uğur simvolu hesab olunur.
Geniş yayılmış uğur simvollarından başqa, uğur əlamətlərinə, ayinlərinə də rast gəlmək olar ki, müxtəlif xalqlarda bu əlamətlər müxtəlifdir.
Biz azərbaycanlıların da çox maraqlı, özünəməxsus uğur əlamətləri var. Hər hansı bir işin dalınca gedərkən rastına ilk çıxan adamı sınayırsan, işin uğurlu alınırsa, həmin adamı «ayağı yüngül» adlandırır və növbəti dəfələrdə o rastına çıxarkən işinin uğurla nəticələnəcəyinə bir arxayınçılıq hiss edirsən. Bundan başqa, bizlərdə hər hansı bir işin dalınca gedəndə rastına əlində içi dolu qab, zənbil tutmuş adam çıxarsa, bu da uğura işarə hesab olunur.
Bizdə Uğur həm də insan adıdır. Xüsusən indi, XXI əsrin ilk yüzilliyinin əvvəllərində valideynlər böyük ümidlərlə oğlan uşaqlarının adlarını Uğur qoyurlar.
Uğurun gətirdiyi sevinc və xoşbəxtliyin müqabilində, təbii ki, onun antonimi olan uğursuzluq da məyusluq, kədər gətirir.
Kimsə işşizliyinə, kimsə cavabsız sevgisinə, kimsə maddi ehtiyacına, kimsə xəstəliyinə görə özünü uğursuz hesab edir (Təbii ki, uğursuzluq barədə də ayrıca danışacağıq).
Hətta bəzən uğur anlayışı ifrat dərəcəyədək bəsit forma da ala bilir. Mən hər gün məhəllədə bekarçılıqdan oynadığı domino oyununda qazandığı qalibiyyətlərə görə özünü ən uğurlu adam adlandıran məzmunsuz biveci də tanıyıram, hələ dünyaya gəlməyən nəvə-nəticəsinə aldığı mülkləri tam təmir edərək içlərini əşyalarla doldurmaq «uğuruna» imza atmasını bayram edən nadürüst harını da.
Amma bizim mövzu obyektimiz şişirdilmiş, təhrif olunmuş «uğur» deyil, mütləq anlamda tanıyıb dərk etdiyimiz adi, statistik «uğur»dur. O uğur ki, hamımız varlı, yaxud kasıb, kişi, yaxud qadın, yaşlı yoxsa cavan, savadlı, yoxsa savadsız olmağımızdan asılı olmayaraq ona doğru yürüyürük.
Bəs bu uğuru necə qazanmalı? Ona doğru ən kəsə və ən dürüst yolu necə tapmalı?
Kitabımız boyunca bu suala cavab axtarmağa çalışacağıq, əlbəttə ki.
Və bir də mütləq nəyi vurğulamaq istəyirəm?
Xaraktercə ətalətli adam deyiləm, həm elm adamı, həm biznesmen, həm auditor kimi həddən artıq gərgin iş qrafikim var. Bir yandan, ictimai xadim kimi də fəalam, ən müxtəlif, elmi, sosial, mədəni, media tədbirlərinə dəvət alır, hamısında iştirak etməyə çalışıram. Xeyriyyəçilik işləri də mənim həyatımda ayrılmaz yer tutur. Bəzən onlarca insanın bu və ya digər probleminə yardım etmək zorunda qalıram. Təbii ki, söhbət həm maddi yardımdan, həm də hüquqi, mənəvi yardımdan gedir. Mən gördüyüm işlər üçün heç vaxt mükafat, «çox sağ ol» gözləmirəm, bu, öz yerində. Demək istədiyim odur ki, yaxşı mütaliəm, keçdiyim zəngin və çoxşaxəli fəaliyyət yolum, həmişə aqil və ağsaqqal insanlardan nəsə öyrənmək istəyim məndə insanları motivasiya etmək bacarığı və vərdişləri yaradıb ki, bu vərdişlər get-gedə daha da təkmilləşir, daha effektiv olur. İllərdir ki, biliklərimi kitab halına gətirmək istəyim də buradan qaynaqlanıb.
42 ildə ən müxtəlif sahələrdə qazandığım nailiyyətlər mənim həm də uğurlu bir insan olmağıma dəlalət edir. Demək, öz uğur formulamı paylaşmaq, həyatın bu və ya digər mərhələlərində çətinliklərlə üzləşən, uğur tapmaqda, necə deyərlər, oxu daşa dəyən gənclərə nələrisə tövsiyə etmək, «nə edin» və «nə etməyin» söyləmək haqqına da malikəm. Bu, isə kitab yazmaq qərarımın digər bir tərəfidir.
Hələlik isə öz uğur formulumun qısaca olaraq məğzini söyləmək istəyirəm. Bunu, haradasa, mənim əsərimin rezyümesi də hesab etmək olar: usanmadan işləmək, qarşına məqsədlər qoymaq və yerinə yetirmək. Uğur – özlüyündə bir materialist anlayışdır. Zəhmətkeşliyinlə, məqsədyönlülüyünlə, biliyinlə, ətrafına yığdığın insanları motivə etmək bacarığınla yalnız və yalnız hədəfə doğru irəliləməlisən!
Uğur barədə söylənilən dəyərli fikirlər
Ta qədimdən filosoflar, yazıçılar, dövlət xadimləri uğur barədə, məqsəd və hədəfə çatma yolları barədə fikirlər söyləmiş, rəy bildirmişlər. Bu söylənilənlərdən ən qiymətliləri aforizim halını almış, tarixin sınağından çıxaraq bu günə qədər gəlib çıxmışdır.
Bu aformzmləri elə bircə dəfə oxumaq insana bəs edir ki, fikir təlatümlərindən qopub müəyyən qərarları qəbul etsin, özünə lazımi keyfiyyətlər aşılasın, uğura, məqsədə doğru gedən düz yolu tapıb inamla, qətiyyətlə irəliləməyə nail olsun. Bu cür kəlamlardan bəziləri, düşünürəm ki, uğura doğru yolunuza işıq tuta bilər. Odur ki, kitabın başlanğıcında uğur barədə aforizmlər seçməsi verməyi məqsədyönlü hesab edirəm.
Uğur məbədində açıq qapılar yoxdur. Ora daxil olmaq istəyən özü üçün qapı açmalıdır. Və bu yeni qapı onun arxasınca elə möhkəm örtülür ki, hətta övladları belə zəhmət çəkmədən oraya daxil ola bilmirlər. Ç.Marden
Məğlubiyyətdən qorxanlar deyil, mübarizə aparanlar uğur qazanacaqlar. J.Kopp
Bizim üçün ən böyük qələbə uğur qazanacağımızı rəqiblərimizə hiss etdirməkdir. M.Qandi
Uğur qazanmaq üçün ya ağıllı olmalısan, ya da başqalarının axmaqlığından bəhrələnməyi bacarmalısan. J.Labrüer
İrəli getmək gözləməkdən yaxşıdır. M.K.Atatürk
İrəlini görməyən yerində sayır. R.Beyker
Öhdəsindən gələ bilməyəcəyimiz ən çətin iş arzuları cilovlamaqdır. Budda
«Hörmət etmək» və «təqdir etmək» ayrı-ayrı anlayışlardır. «Hörmət», ümumiyyətlə, insana, «təqdir» isə yalnız uğur qazanana aiddir. A.Düma
Uğur sağlam düşüncəli insanları sevir. Evripid
Uğur bizi uğursuzluğa qarşı dözümsüz edir. Uğursuzluq bizi uğura qarşı dözumsuz edir. U.Feder
Uğurun nələrin bahasına başa gəldiyini düşünəndə ona qarşı bir həqarət duyuram. Q.Flober
İnsanlar uğursuzluqla qarşılaşmaq qorxusundan təslim olmağı üstün tuturlar. H.Ford
Kim öz uğuruna inanırsa, gec-tez onu əldə edəcək. K.Gebbel
İynəni tikməyi bacaran adama verirlər. A.Hoffman
Dünyada tikan toxumu əkən insanı gül baxçasında axtarma! C.Rumi
Heç vaxt ümidsizliyə qapılmayan adam üçün dünyada qeyri-mümkün iş yoxdur. Xaq
Həyatda ən böyük uğur xoşbəxtliyə nail olmaqdır. A.Kamyu
Qələbənin ilkin şərti cəsarətdir. A.Kembell
Yalnız həyatın sirlərini bilən insanlar uğur qazana bilər. C.Kollenz
Kamalındır dövlətin, kamalına arxalan. N.Gəncəvi
Uğur qazanıb yolunu azmayan adam, başqa uğurlar da qazanar. H.Laski
Babanın kim olması deyil, onun nəslinin necə olması əhəmiyyətlidir. A.Linkoln
Uğur qazanmaq üçün əlimizdən gələn hər şeyi etdiyimiz halda, xoşbəxt olmaq üçün heç bir səy göstərmirik. Lukian
Viktor Hüqodan: «Uğur qazanmaq üçün əhəmiyyətli olan nədir: pul, iş ya ağıl?», - deyə soruşduqda, o demişdir: «Təsəvvür edin ki, üçtəkərli maşınınız var. Sizcə, təkərlərdən hansı daha əhəmiyyətlidir?» Naməlum
Uğur istedad, zəhmət və bəxtin birliyindən yaranır. Naməlum
Uğur qazanmaq üçün böyük səbr tələb olunur. Napoleon
Uğur və sevgi cəsurların tərəfindədir. P.Ovidi
Uğur başda əks-səda verir, uğursuzluq ürəkdə. L.Piter
Hər bir insan öz uğurunun memarıdır. Q.Sallyusti
Təbiətə qalib gəlmək üçün əvvəlcə ona itaət etmək lazımdır. M.Sksiro
Yüksəyə qalxmaq istəyirsənsə, lap aşağıdan başlamalısan. Y.Simonis
İnsan həyatına müdriklik deyil, uğurlar yön verir. Siseron
Kiçik uğurlarınızla qürrələnməyin. Sokrat
Layiq olmadan qazanılan uğurlar narahatlıq doğurur. H.Spenser
Dünyanın böyük adamları öz istəklərinə böyük zəhmət və əziyyət sayəsində çatmışlar. C.Teylor
Rahat yaşamaq və uğur qazanmaq üçün səy göstərmək lazımdır. A.Tomas
İnsan uğur qazana bilməsə də, əgər o, uğur üçün əlindən gələni edibsə, heç vaxt onu qınamaq fikrinə düşməyin. C.Vaşinqton
Kürək çəkməyi bacarana qayıqda həmişə yer tapılar. Afrika xalqları atalar sözü
Uğur qazanmaq üçün bir az da laqeyd olmaq lazımdır. Alman atalar sözü
Səndən hərəkət, məndən bərəkət. Azərbaycan atalar sözü
Uğurun yol yoldaşı nizam-intizamdır. Çin atalar sözü
Qələbə günü yorğunluq hiss olunmaz. Fars atalar sözü
Uğuru həzm edə bilmək uğursuzluğun başlanğıcıdır. İtalyan atalar sözü
İnsan heç vaxt uğurdan doymaz. Yunan atalar sözü
Məqsədə yaxınlaşmaq hələ onu əldə etmək demək deyil, çünki məqsədə bir addım qalmış, heç cür adlaya bilməyəcəyin uçuruma rast gələ bilərsən. L.Blanki
Məqsədi böyük olan iş böyük sayıla bilər. A.Çexov
Həyatda başlıca məqsəd xoşbəxtlik olmalıdır, əks halda, qəlbinizin atəşi kifayət qədər gur yanmayacaq, hərəkətverici qüvvə lazımınca güclü olmayacaq və nəticədə siz öz məqsədinizə tam nail ola bilməyəcəksiniz. T.Drayzer
Məqsəd yoxdursa, heç nə eləmirsən; məqsəd kiçikdirsə, böyük işlər görə bilmirsən. D.Didro.
Məqsədlərimizi gerçəkliyi nəzərə alaraq müəyyənləşdirməliyik. R.Emerson
Hər cür çətinlik qüvvəni artırır. C.Ferrari
İnsan öz qüvvəsinə inandığı vaxt istəyinə nail olur. L.Feyerbax
Mübarizə bizi məqsədə yaxınlaşdırır və cəmiyyətdə yerimiz olduğunu sübut edir. E.Heminquey
Əldə edilməsi mümkün olmayan ali məqsədlər bizə əldə edə biləcəyimiz kiçik məqsədlərdən daha əzizdir. İ.Höte
Tərəqqi məqsəd, ideal isə nümunədir. V.Hüqo
Böyük insanlar öz qarşılarına müəyyən məqsəd qoyurlar, qalan adamlar isə istəklərinə uyğun hərəkət edirlər. V.İrvinq
Adam evdən çıxanda nə edəcəyi barədə fikirləşməli, evə gələndə isə nə etdiyi haqqında düşünməlidir. Kleovul
Uzaqgörən adam hər bir istəyi üçün dəqiq yer ayırmalı və sonra bunları ardıcıl surətdə həyata keçirməyə başlamalıdır. Bizim tamahkarlığımız çox vaxt bu ardıcıllığı pozur və eyni vaxtda bir neçə məqsəd güdməyə sövq edir, nəticədə biz əsas məqsədi nəzərdən qaçırırıq. F.Laroşfuko
Hətta ən astagəl adam da məqsədinin aydınlığını göz önündə saxlayırsa, onun işi məqsədsiz dolaşan adamlardan daha irəli gedir. K.Lessinq
İstədiyini əldə etmək və ondan lazım olduğu kimi bəhrələnmək ağıllı insanın başlıca hədəfidir. H.Makkey
Qarşınızda konkret məqsəd qoymamışsınızsa, heç nəyə nail ola bilməyəcəksiniz. M.Monten
İnsanın həyatda məqsədi özünə əbədi şöhrət qazanmaqda deyil, ömrün hər bir gününü kiçik bir əbədiyyətə çevirməkdədir. A.Morua
Hədəfi vurmaq üçün sərrastlıq deyil, cəsarət tələb olunur. Ş.Monteskyö
İdeal öz şəxsi «MƏN»ini həyata keçirmək deməkdir. C.Mur
İnsan bütün qüvvəsini hərəkətə gətirmək üçün özündən irəlidə onu ilhama gətirə biləcək hansısa nəcib məqsədi qoymalıdır. J.Renan
Məqsədsiz həyat taleyə boyun əyməkdir. N.Saymon
İdeal – yol göstərən ulduzdur. Onsuz dəqiq istiqamət yoxdur, istiqamət olmayanda isə həyat yoxdur. L.Tolstoy
İnsanın məqsədləri böyüdükcə, özü də böyüyür. F.Şiller
Məqsədsiz və iradəsiz adam sükanı və kompası olmayan gəmiyə bənzəyir: küləyin səmti dəyişdikcə, onun da istiqaməti dəyişir. S.Smayls
https://edebiyyatveincesenet.az/az/resm-qalereyasi/itemlist/user/43-superuser?start=18960#sigProGalleria0b3b67ff53
Ən yaxşı motivə edən kitab
Moskvada, İSP nəşriyyatında rus və ingilis dillərində, eləcə də Bakıda OL nəşriyyatında Azərbaycan dilində yazıçı Əlibala Məhərrəmzadənin “Ev tapşırığı. Uğur düsturunu necə tapmalı” kitabı işıq üzü görmüşdür. Motivasiya ədəbiyyatı sevənlər üçün gözəl töhvə olan, rusca nəşri “Qilyarovski publisisti təqdim edir” seriyasında, ingiliscə nəşri “Beynəlxalq Nabokov mükafatı” seriyasında uzun siyahılara düşən, tanıtım listələrində “Motivasiyaya ehtiyacı olanları uğur və xoşbəxtlik axtarışlarına motivə edən kitab” kimi tərif olunan “Ev tapşırığı”nda uğur qazanmağın vasitələri və yolları, ayrı-ayrı uğur təmrinləri, karyera qurmaq və lider olmağın yolları göstərilir, geniş oxucu kütləsinə hesablanan bu əsərdə həm də ayrı-ayrı məşhur kouşların təlimlərinin qısa konspekti verilir. Bir sözlə, əsl birnəfəsə oxumaq üçün kitab.
Qeyd edək ki, Əlibala Səttar oğlu Məhərrəmzadə 1976-cı ildə Quba şəhərində dünyaya gəlib. İqtisad elmləri doktoru, professordur. Ədəbi yaradıçılığa gənc yaşlarından başlayıb. “Çovdar çörəyi”, “Bakı üçbucağı”, “Ev tapşırığı. Uğur düsturunu tapmalı” kimi əsərləri ilə tanınıb. Azərbaycandan başqa Rusiyada, Ukraynada kitabları çıxıb, “Ev tapşırığı”nın beynəlxalq reputasiyasından başqa“Çovdar çörəyi” də nüfuzlu “Gümüş LiFFt” seriyasından nəşr edilib. “Xocalı soyqırımı” publisistik əsəri isə sərhədləri aşaraq əcnəbi oxucuları 1992-ci il fevralın 26-da erməmi faşizminin törətdiyi misli görünməmiş vəhşiliklər barədə məlumatlandırmaqdadır.
Əlibala Məhərrəmzadə Ukraynanın Müqəddəs Georgi ordeninə, Ukrayna Nazirlər Kabinetinin Fəxri Fərmanına, Rusiyanın Fyodr Dostoyevski medalına layiq görülüb. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Rəsul Rza mükafatçısıdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bu həftədən etibarən kitabın bir-birindən maraqlı bölmələrini oxucularının ixtiyarına verməyi planlaşdırır.
Həyat dərsini kitablardan almağın əsl vaxtı deyildırmi?
Nüfuzlu mükafat başqırd yazıçısına qismət oldu
Rusiyanın paytaxtında – Dövlət Dumasının binasında ədəbiyyat üzrə 5-ci Ümumrusiya LiFFt festivallar festivalının törən mərasimi keçirildi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı festivalın Təşkilat Komitəsinə istinadən məlumat verir ki, törəndə fərqlənənlərə mükafatları Rusiya Bələdiyyə Akademiyasının prezidenti Aleksandr Ayqistov, Rusiya Millətlər Assambleyasının sədr müavini Nazirjon Abdulqaniev, LiFFt fondunun prezidenti Marqarita Al, “Çingiz Aytmatov adına İssık-Kul Forumunun” icraçı direktoru Assol Moldokmatova təqdim etdilər. Mərasimdə festivalın qızıl medalının Başqırdıstanın xalq yazıçısı Marsel Salimova (Mir Salim) verilməsi böyük çoşqu ilə qarşılandı. Belə ki, hazırda Rusiya satira və yumorunda bu şəxs rəqabətsiz olaraq bir nömrədir. Marsel Salimov estafeti məşhur şair-müğənni, “Əsrarəngiz Moskva gecələri” şlyageri ilə şöhrətlənmiş Viktor Pelyaneqredən qəbul etdi. Daha qiymətlisi isə odur ki, başqırd xalqı türk kökənlidir.
Mərasimə Başqırdıstanın “Samrau” rəqs ansamblının çıxışı xüsusi rəng qatdı, qızıl laureat özü isə ənənəsinə uyğun olaraq bu cür ciddi mərasimdə də yumor ovqatı yaratdı. Qaydalara görə növbəti, 6-cı festival Marselin yaşadığı Ufa şəhərində keçiriləcək, Marsel hamını Ufaya dəvət edib söylədi ki, “Kim bizə sevgi ilə gələrsə super sevgi ilə geri dönəcək. Qaraqabaqlar, yumor hissi olmayanlar isə Ufaya buraxılmayacaq.”
Xatırladaq ki, Birləşmiş Millətlər Təkilatının patronajlığı altında keçirilən, Avrasiya Millətlər Assambleyası Ədəbiyyat Şurasının layihəsi olan LiFFt festivalı ildə iki dəfə - Ümumrusiya və Ümumavrasiya formatında keçirilir. Materik qalibiyyətini öncəki illərdə rus şairi, Nobel mükafatı nominantı Konstantin Kedrov-Çelışev, dünyaşöhrətli qazax yazıçısı Oljas Süleymenov, azərbaycanlı yazıçı Varis Yolçiyev, habelə məşhur türk şairi Tuğrul Tanyol əldə etmişlər.
Bu ilin oktyabr ayında Avrasiya festivalı Türkiyədə keçiriləcəkdir.
https://edebiyyatveincesenet.az/az/resm-qalereyasi/itemlist/user/43-superuser?start=18960#sigProGalleria5c486ae21e
Kino Azərbaycana necə sərmayə gətirəcək?
Ötən gün Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Azərbaycan kino industriyası və ümimən mədəniyyəti üçün əlamətdar bir tədbir keçirildi, Azərbaycan Film Komissiyasının (Filming Azerbaijan) təqdimatı keçirildi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, mərasimdə dövlət və hökumət üzvləri, diplomatik korpus nümayəndələri, habelə ölkəmizdə səfərdə olan Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, habelə Rusiyanın “Lenfilm” kinostudiyasının əməkdaşları iştirak edirdilər.
Tədbirdə giriş sözü ilə çıxış edən mədəniyyət naziri Anar Kərimov bildirdi ki, Film Komissiyasını yaratmaqda məqsəd Azərbaycanın kino sənayesinin dünya kinosuna inteqrasiyasını təmin etmək, ölkəmizi kino çəkilişi məkanına çevirməkdir.
Nazir qeyd etdi ki, Azərbaycanın gözəl təbiəti, zəngin tarixi mədəni abidələri, ənənələri və qonaqpərvərliyi var, bundan da bəhrələnmək mümkündür: “Malik olduğumuz nemətlərdən maksimum istifadə edərək, aparıcı xarici kinostudiyaların Azərbaycanda çəkiliş aparmaları üçün film komissiyası platforması yaratmaq niyyətindəyik. Bu da xarici kinostudiyaların Azərbaycana gələrək burada filmlər çəkməsinə imkan yaradacaq. Beləliklə, Azərbaycan tanınacaq, onun turizm potensialı təbliğ olunacaq, həmçinin ölkəmizə sərmayə gələcək və iqtisadi baxımdan çox əlverişli imkanlar yaranacaq.”
Daha sonra nazir söylədi: “Artıq “Netflix” platforması ilə əməkdaşlığımız başlayıb. İnanırıq ki, bu əməkdaşlıq Azərbaycanın kino potensialını dünyaya nümayiş etdirmək üçün yaxşı vasitə olacaq”.
“Lenfilm” kinostudiyasının baş direktoru Fyodor Şerbakov, habelə
Türkiyənin mədəniyyət və turizm nazirinin müavini Ahmet Misbah çıxış edərək bildirdilər ki, kino öz-özlüyündə kitabı, musiqini həm də teatrı əlaqələndirir, kino sahəsini inkişaf etdirmək nəinki insanı, mədəni irsi tapmaqda mühüm rol oynayır, eyni zamanda öz mədəniyyətini dünyaya çatdırmağa kömək edir. Bu səbəbdən də Azərbaycanda gerçəkıəşən bu layihənin təqdirəlayiq olduğunu bildirdilər.
Tədbirdə çıxış edən “Filming Azerbaijan”ın direktoru İlkin Məhəmmədli Qarabağda çəkilən videoçarx haqqında məlumat verdi. Bildirdi ki, quş uçuşundan lentə alınan videoçarx Qarabağın tarixi abidələrini tanıtmağa imkan verəcək. Qeyd etdi ki, yaxın vaxtlarda filming.az saytı da istifadəyə verilib. Dedi ki, “Saytda müxtəlif lokasiyalar və xidmətlər var. Çəkiliş yerini axtaran şəxs bölmələrə daxil olub, istədiyi məkanı kəşf edə bilər.”
Məlumunuz olsun ki, Azərbaycan Film Komissiyası 2021-ci ilin yanvarında Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən ölkədə film çəkilişlərinə dəstək və təşviq məqsədilə yaradılıb. Dünənsə öz fəaliyyət proqramını bəyan edərək ortaya qoydu.
https://edebiyyatveincesenet.az/az/resm-qalereyasi/itemlist/user/43-superuser?start=18960#sigProGalleriad09843766b
Pandemiya turizm sektorunu çökdürsə də, üfüqdə yüksəlmə görünməkdədir
Bu gün İstanbulda “ACE of MICE” adlanan beynəlxalq turizm sərgisi fəaliyyətə başlayıb. Azərbaycan sərgidə milli stendlə təmsil olunur.
Dövlət Turizm Agentliyindən AZƏRTAC-a verilən məlumata görə, sərginin keçirildiyi İstanbul Konqres Mərkəzində xüsusi bannerlər vasitəsilə Azərbaycanın turizm imkanları ziyarətçilərə nümayiş etdirilir. Buradakı salon, zal və dəhlizlərdə Azərbaycanın turizm potensialını əks etdirən görüntülər əks olunur.
Azərbaycanın təmsil olunduğu stenddə yeni turizm destinasiyası olaraq təqdim olunan Qarabağa xüsusi maraq müşahidə olunub. Milli stendi ziyarət edən İstanbul Ticarət Palatasının rəhbəri Şekib Avdagiç işğaldan azad edilmiş Şuşa şəhərinə Türkiyədə böyük diqqətin olduğunu bildirərək yaxın zamanda buraya səfər edəcəklərini qeyd edib.
Tədbir çərçivəsində təşkil olunmuş ikitərəfli görüşlər zamanı Dövlət Turizm Agentliyinin Aparat rəhbəri Kənan Qasımov Azərbaycan və Türkiyə arasında turizm əlaqələrinin gələcək perspektivlərindən danışıb. Aparat rəhbəri Azərbaycan və Türkiyə əlaqələrinin turizm sahəsi üzrə daha da genişlənəcəyini diqqətə çatdırıb.
Azərbaycan Turizm Bürosunun Baş icraçı direktoru Florian Zenqstşmid “Pandemiyadan sonra turizm və işgüzar tədbirlər sənayesinin gələcəyi” mövzusunda təşkil olunan panel görüşündə iştirak edib.
Florian Zenqstşmid turizmin pandemiyadan ən çox zərər görən sənaye sahəsi olduğunu qeyd edərək postpandemiya dövründə rəqəbətədavamlı və daha dayanıqlı turizmin inkişaf etdirilməsinin mühümlüyünü vurğulayıb.
Tədbirdə, həmçinin Azərbaycan Konqreslər Bürosunun direktoru Sevda Əliyeva “Limitsiz turizm: turizm potensialının inkişaf etdirilməsində Azərbaycan ilə Türkiyə arasında əməkdaşlığın müsbət nəticələri” mövzusunda təşkil olunmuş panel görüşündə təmsil olunub. O, iki qardaş ölkə arasında qarşılıqlı məlumat və təcrübə mübadiləsinin, eləcə də birgə layihələrin həyata keçirilməsinin vacibliyindən danışıb.
Qeyd edək ki, “ACE of MICE” turizm sərgisi 30 iyunadək davam edəcək.
Dünyanın üçüncü ən böyük konqres, toplantı və tədbir sərgisi olan “ACE of MICE” turizm sərgisi 2014-cü ildən etibarən “Türk Hava Yolları” (Turkish Airlines) şirkəti tərəfindən təşkil olunur.
Sayca 8-ci dəfə keçirilən sərginin məqsədi iştirakçı ölkələrə yeni bazarlar və müştərilər qazandırmaqdır. 200 stendin təmsil olunduğu sərgiyə 3 gün ərzində 15 min ziyarətçinin qatılacağı gözlənilir. Sərgidə 11 əsas mövzu üzrə 69 spiker pandemiyadan sonra işgüzar turizm sənayesinin gələcəyinə dair çıxışlar edəcək.
Bir sözlə, turizm mövzusu yenidən aktuallaşacaq.
https://edebiyyatveincesenet.az/az/resm-qalereyasi/itemlist/user/43-superuser?start=18960#sigProGalleriaa74e8c8ba8
Azərbaycan və Türkiyə kino sahəsində də yaxınlaşırlar
Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Anar Kərimovun Türkiyə Respublikası mədəniyyət və turizm nazirinin müavini Ahmet Misbah Demircanın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətini qəbul etməsi və aparılan danışıqlar belə deməyə əsas verir ki, ölkələrimiz daha sıx mədəni əlaqələrdə də maraqlıdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, sözügedən görüşdə Türkiyə Respublikasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Cahit Bağcı, Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Kino İdarəsinin baş direktoru Erkin Yılmaz, Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin müşaviri Elnur Əliyev, Mədəniyyət Nazirliyinin Kinematoqrafiya şöbəsinin müdiri Rüfət Həsənov, həmçinin hər iki ölkənin nazirliklərinin məsul şəxsləri iştirak edib.
Qonaqları səmimi salamlayan nazir Anar Kərimov Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Azərbaycanın və bütövlükdə Türk dünyasının qədim mədəniyyət beşiyi olan Şuşa şəhərində baş tutan görüşündən söz açıb. Ölkələrimiz arasında strateji səviyyədə inkişaf edən münasibətlərin vəziyyətindən yüksək məmnunluğunu ifadə edən nazir iyunun 15-də dövlət başçıları tərəfindən imzalanan “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Şuşa Bəyannaməsi”ni xüsusilə qeyd edib. Azərbaycan və Türkiyə arasındakı dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin keyfiyyətcə yeni, müttəfiqlik səviyyəsinə qaldırılmasının iki ölkə və onların xalqlarının maraq və mənafelərinə xidmət etdiyini vurğulayıb.
Türkiyə ilə mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsi və müxtəlif istiqamətlər üzrə təcrübə mübadiləsinin aparılmasının vacibliyini diqqətə çatdıran nazir 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycanın qazandığı tarixi Qələbənin həm türk dünyasında, həm də beynəlxalq platformada ən yüksək səviyyədə, eləcə də kino vasitəsilə təbliğində Türkiyə ilə işbirliyinin böyük önəm daşıdığını bildirib.
Səmimi qəbula görə nazirə təşəkkürünü bildirən Türkiyə nümayəndə heyətinin rəhbəri Ahmet Misbah Demircan mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın daha da dərinləşdirilməsinə bu kimi qarşılıqlı səfərlərin əhəmiyyətli töhfə verdiyini deyib. Kino sənayesinin Azərbaycan-Türkiyə mədəni əməkdaşlığının mühüm istiqamətlərindən biri olduğunu vurğulayan nazir müavini bu çərçivədə lazımi dəstəyin göstəriləcəyini qeyd edib. Kino vasitəsilə beynəlxalq arenaya çıxmaq üçün ölkələrimizin yüksək potensiallı hekayə və mövzularının olduğunu, bədii və sənədli filmlərlə yanaşı, animasiya filmlərinin önəmini diqqətə çatdırıb.
Görüş zamanı kino sahəsində Türkiyə ilə qarşılıqlı əməkdaşlıq çərçivəsində tarixi zəfərə və Qarabağa həsr olunan müştərək filmlərin, serialların istehsalı, birgə film festivallarının keçirilməsi, hər iki ölkənin dövlət və özəl kino qurumları və kinematoqrafçıları arasında təcrübə mübadiləsinin aparılması məsələləri müzakirə olunub. Həmçinin, Türkiyə - Azərbaycan müştərək layihəsi olan “Fulya” filmindən söz açılıb və filmin çəkilişlərinə artıq başlanıldığı bildirilib.
Böyük işbirliyi nəzərdə tutulur, biz də özlüyümüzdə uğurlar arzulayırıq.
