İmran Verdiyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi

Cəmi 10 səhifə olmasına baxmayaraq, heç kimin ömrü boyu oxuyub bitirməyəcəyi bir kitab olduğunu bilirdinizmi?

 Dünyanın ən uzun kitabı olan Cent mille milyards de poèmes (Yüz min milyard şeir) adlı  bu kitabı 1960-cı ildə fransız yazıçısı Raymond Queneau yaratdı. Və bütün bunlar cəmi on səhifədə!

Həmin kitab hər birində bir sonet olan on səhifədən ibarətdir. Sətirlər eyni qafiyə sxemini izləyir və zolaqlar üzərində çap olunur ki, bu da oxuculara müxtəlif sonetlərdən sətirləri birləşdirməyə imkan verir.

Bu struktur cəmi 1014 mümkün kombinasiya və ya yüz trilyon unikal şeir yaradır. Praktikada heç kim kitabı bütünlüklə oxuya bilməyəcək, çünki bütün mümkün birləşmələri kəşf etmək milyonlarla il çəkəcək - yemək, yatmaq və ya başqa bir şey oxumaq üçün fasilələri saymadan. 

Yaradılan hər bir kombinasiya mükəmməl misralar, ritmlər və qafiyələrə malik ardıcıl sonetlə nəticələnir. Üstəlik, çox güman ki, təsadüfi seçilmiş hər bir şeir əvvəllər oxunmayıb.

Queneau qeyd etmişdi ki, bir soneti oxumaq üçün 45 saniyə və növbətini hazırlamaq üçün 15 saniyə verilsə, bütün mümkün birləşmələri oxumaq üçün təxminən 200 milyon il lazım olacaq...

Maraqlıdır, deyimi!?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.02.2025)