İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Elə şəxsiyyətlər var ki, onlar barədə nə qədər yazılsa da azdır, onlar öz adlarını tarixə yazmağı bacarıblar. Azərbaycanın görkəmli dilçi-alimi Afad Qurbanov kimi.
1929-cu il yanvarın 10-da Borçalının Qızıl Şəfəq kəndində (indi Ermənistan Respublikasının Kalinino rayonu) anadan olan Afad Qurbanovun bu gün anadan olmasının 96-cı ildönümüdür.
Afad Qurbanov barədə oxucularımızı məlumatlandırmaq üçün millət vəkili Əlibala Məhərrəmzadəyə müraciət etdik. Millət vəkili söylədi:
-XX əsrin 90-cı illərində ölkəmizdə əlifba islahatının aparılmasında Afad Qurbanovun Azərbaycan Əlifba Komissiyasının sədri və latın qrafikası əsasında hazırlanmış və bügün istifadə etdiyimiz Azərbaycanın latın qrafikalı əlifbasının müəllifi kimi böyük xidmətləri olmuşdur. O dövrdə latın qrafikalı yeni müstəqil əlifbaya keçməyin zəruriliyini elmi faktlarla əsaslandıran ilk alim məhz Afad Qurbanov olmuşdur.
Görkəmli dilçi-alim, əlifba islahatçısı, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor, əməkdar elm xadimi, Dövlət mükafatı laureatı, Onomastika elmi məktəbinin banisi və mənim şəxsən çox yaxından tanıdığım işıqlı ziyalı olan Afad Qurbanovun təşəbbüsü ilə 1990-cı il 1 avqust tarixində Azərbaycan Əlifba Komissiyası yaradılmış və əlifba mütəxəssisi olduğu nəzərə alınaraq o, həmin komissiyanın sədri təyin edilmişdir.
Hazırda istifadə etdiyimiz latın qrafikalı Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dilçiliyində onomalogiya onun adı ilə bağlıdır. Odur ki, bu görkəmli alimin xatirəsini şərəflə anırıq.
Oxucularımıza bildiririk ki, Afad Qurbanovun çox qiymətli elmi əsərlərdən ibarət irsi vardır. Bir siyahıya diqqət edək:
1. Dilçiliyin sistemi
2. Dilçiliyin tarixi
3. Müasir Azərbaycan ədəbi dili
4. Bədii mətnin linqvistik təhlili
5. Azərbaycan onomastikası
6. Azərbaycan dilinin onomalogiyası
7. Ümumi dilçilik, I–II cildlər
8. Dünyanın dil ailələri
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor Afad Qurbanov 26 sentyabr 2009-cu ildə vəfat edib. Allah rəhmət eləsin! Amin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.01.2025)
