Джалил Халилов, полковник, 

Председатель Организации ветеранов войны, труда и вооруженных сил Азербайджанской Республики

«Если нет чувства патриотизма, то человек лишен духовности»
Гейдар Алиев

В современных условиях особое значение приобретает взвешенный, разумный подход к вопросам коммуникации, обмена духовными, культурными, интеллектуальными ценностями. Единство мира всегда определяло неизбежность, а порой и необходимость взаимодействия различных   культур и народов. В наши дни без интеграции усилий мирового сообщества немыслимы решения практически всех глобальных проблем. 

Однако все это не означает допустимость привнесения в ту или иную страну чуждых ей идеологий, взглядов, образов жизни. Дискредитация национальных традиций, распространение противоречащих природе человека либеральных стандартов должны неизменно пресекаться. В этом отношение государство и общество должны действовать с единых позиций. И главным барьером на пути безнравственных внешних идей могут стать высокие патриотические чувства самых различных слоев населения, сформированные продуманным воспитанием, образованием и просвещением.

Патриотизм— это проявления любви к родному краю, языку, духовным ценностям, сформировавшим человека.  Патриотизм — это не взрыв эмоций, а спокойная и прочная преданность, длящаяся на протяжении всей жизни человека.  Эти качества человека не притупляются с возрастом, не зависят от того, где он оказывается волею судеб. Сердце патриота отдано Родине, он всегда живет думами о ней. Глубинные патриотические чувства созвучны национальной культуре, передаются из поколения в поколение, отражают особенности народного сознания, пронизывают творения писателей и поэтов, композиторов и художников.

Вся азербайджанская поэзия пронизана чувством патриотизма. Это выражается и в отношении как к духовному наследию, так и к чарующей природе родного края. Казалось бы, тар — музыкальный инструмент, но он один из символов азербайджанской духовности, сколько замечательных строк посвящены ему. Каждый азербайджанец знает стихи Микаила Мушфига — «Оху тар», написанный в 30-е годы прошлого века, когда вершители государственной идеологии, следуя духу «пролеткульта», предлагали запретить тар, как отголосок буржуазной культуры. А Мушфиг, невзирая на это, писал:

«Спой тар мне, спой, о славный, дорогой,

Твоею музыкой залью словно водой,
                             

Огнем пылающую душу, мой родной!..»

Публикация этого стихотворения была проявлением настоящего патриотизма и мужества. Поэт представил мелодию тара как голос народа, переживший и радость, и горе в своей истории. Мушфиг не хотел понимать тех, кому были чужды национальные традиции. В период сталинских репрессий за это он поплатился жизнью.

 Поразительной патриотичностью отличается чрезвычайно емкое стихотворение великого Самеда Вургуна — «Азербайджан», ставшее, по существу, народным гимном страны:

«Можно ль душу из сердца украсть? —

Никогда!
Ты дыханье мое, ты мой хлеб и вода!
   

Предо мной распахнулись твои города.
           

Весь я твой. Навсегда в сыновья тебе дан,

Азербайджан, Азербайджан!..»

Вряд ли кто останется равнодушным, читая искренние    стихи Лейлы Алиевой «Боль — это Ходжалы»:

Боль — это  Ходжалы,

Это разорванные в клочья судьбы,
Это бегство среди ночи,

Это лишенные домов (тепла, надежды) люди,

Это разлука, не надышавшись крошкой,

Это страдания, потеря веры, безудержные слезы,

Это незаслуженная казнь под бомбежкой,

Это непоправимое горе, бесконечная скорбь
нашего народа,

Это леденящие души, неоправданные убийства
92 года…»

Патриотические установки должны отражаться в социализации индивида, формировании личности, ее человеческих качествах. В этом отношении всемерное поддержание патриотических ценностей, их развитие является важнейшим условием сохранения национальной культуры, ее неповторимости. Это становится особенно актуальным в наше время, когда процессы глобализации затрагивают и, порой, смещают вековые национальные традиции, создавая прецедент манкуртизма, появления людей, не знающих свою историю, «плавающих» в океане массовой культуры.

Патриотизм — оборотная сторона исторической памяти народа. Если удается теми или иными средствами целенаправленно затушевать эту память, то можно, как угодно, переписать историю, манипулировать общественным сознанием, формировать поколения, которые смирятся с искаженными геополитическими трансформациями.

Непосредственная связь патриотизма с безопасностью страны сделала его объектом пристального внимания и идеологической борьбы. В этой связи неизменно следует учесть возможную внешнюю диверсию против устоявшихся канонов азербайджанского патриотизма. Подмывание основ патриотизма — опасная, изощренная работа, разрушающая со временем основы государства. Часто это делается руками недовольных властью внутренних врагов, так называемой «пятой колонны». Обычно это политические группировки, противодействующие национальным интересам, политике государства.

История изобилует примерами разрушительной деятельности «пятой колонны». Достаточно напомнить уничтожение Советского Союза. Идеологи перестройки начали именно с дискредитации советского патриотизма, вели систематическую уничижительную идеологическую работу по отношению ко всему святому, чем гордились советские люди.

Не случайно армянские фашисты пытались сочетать военную агрессию, аннексию исконных азербайджанских земель с присвоением наших нематериальных ценностей и превратной трактовкой их исторического смысла. Считая себя «древней нацией», армяне без угрызения совести, вопреки хорошо известным историческим фактам, представляются аборигенами Закавказья и приписывают себе как материальные, так и нематериальные культурные памятники региона. Без преувеличения можно сказать, что нынешнее коварство армян в духовной сфере направлено против устоев нашей культуры, против основ азербайджанского патриотизма. В ЮНЕСКО по этому поводу нередко разгорается нешуточная борьба с любителями представить Армению единственной «кладезью нематериальных ценностей Закавазья». Надо отдать должное деятелям азербайджанской и грузинской культуры, представителям Азербайджана и Грузии в ЮНЕСКО, они дают достойный отпор этим поползновениям.

Президент и правительство Азербайджана, институты гражданского общества республики неустанно ведут масштабную работу по поддержанию патриотизма, продуманному отражению патриотических идей в системе воспитания, образования, информационной политике, в различных сферах общественного сознания.  Как подчеркивает Президент Азербайджана Ильхам Алиев, «азербайджанское общество — это патриотическое общество... мораль, патриотизм, достоинство и национальная гордость являются национальными ценностями Азербайджана…, и мы будем защищать их».

Работа по поддержанию и формированию патриотизма в Азербайджане неизменно учитывает многонациональность и многоконфессиональность республики. Наша республика относится к числу немногих государств, где мультикультурализм приобрел статус государственной политики. Это мудрая политика, во-первых, предотвращает истоки сепаратизма, национальную рознь, укрепляет безопасность страны; во-вторых, интегрируя духовный, интеллектуальный потенциал представителей различных культур, нацеливает население на созидание, на решение актуальных социально-экономических проблем, отвечающих интересам всего общества. Опыт Азербайджана свидетельствует истинный патриотизм не разъединяет, а объединяет народы. 

На переднем крае патриотического воспитания находятся наши ветераны, целенаправленность и планомерность их деятельности обеспечивает Республиканский совет ветеранов. Ветераны — золотой фонд государства. Их исторический опыт, апробированные в терниях жизни ценностные установки становятся мерилом политической деятельности, культурного развития. 

 Без преемственности поколений невозможна целостность страны, сохранение традиций, национальной культуры. Наш Совет ветеранов систематически проводит встречи в образовательных учреждениях, организациях, предприятиях, посвященные вопросам патриотического воспитания.

 Наши ветераны в период 44-дневной Отечественной войны за освобождение Карабаха от армянской нечисти неизменно выступали перед солдатами и командирами, содействовали организации концертов ведущих артистов на фронте, распространяли книги, брошюры, газеты. Обсуждали насущные социальные, политические вопросы.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.12.2024)

Bütün dünyada hər il dekabrın 3-ü Beynəlxalq Əlillər Günü kimi qeyd olunur. Bu günün məqsədi ictimai həyatın bütün sahələrində əlillərin hüquqlarının qorunmasına nail olmaq və ictimaiyyətin diqqətini onların problemlərinə yönəltməkdir. Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında 3 dekabr - Beynəlxalq Əlillər Günü ilə əlaqədar silsilə materiallar -  virtual kitab sərgisi və biblioqrafik icmal hazırlanıb. 

Kitabxanadan “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına bildiriliv ki, kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan virtual sərgidə Beynəlxalq Əlillər Gününün təsis edilməsi tarixi, məqsədi və vəzifələri, bu sahədə qəbul edilən rəsmi sənədlər onları elektron mənbələri haqqında geniş məlumat verilir. Virtual sərgidə Azərbaycanda dövlət tərəfindən bu qəbildə olan insanların sosial rifahının yüksəldilməsi istiqamətində görülən işlərin əsasının Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulması, ölkəmizdə bu sahədə aparılan islahatlar haqqında məlumatlar, “Heydər Əliyev Fondu”nun bu sahədə olan dəyərli fəaliyyəti, əlilliyi olan şəxslərin cəmiyyətin müxtəlif sahələrinə inteqrasiyasını, idman, yaradıcılıq sahəsində qazandıqları uğurları əks etdirən videogörüntülər  təqdim edilir. Hazırlanan materiallarda əlilliyi olan şəxslərin hüquqları, sosial müdafiəsi haqqında məlumatlar yer alır, fiziki cəhətdən qüsurlu insanlara göstərilən dövlət qayğısı, onların məşğulluq səviyyələrinin artırılması, rifahlarının yaxşılaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən islahatlar haqqında geniş məlumat verilir. İcmalda “Müyəssər Azərbaycan”, “Əlillik qüsur deyil”, “Əlilliyi olan şəxslərin məşğulluğu problemləri”, “Nə etməli. Nə bilməli”, “Əlillik məsələləri üzrə terminlərin izahlı lüğəti”,“İmtiyazlı vətəndaşlar üçün qanunlar toplusu” kimi 20-dən çox kitabın qısa annotasiyası, biblioqrafik təsviri, 2021-2024-cü illəri əhatə edən dövrü mətbuat nümunələrinin siyahısı təqdim edilir.

3 dekabr - Beynəlxalq Əlillər Günü ilə əlaqədar hazırlanan materiallar kitabxananın rəsmi saytında https://ryl.az/funds/biblioqrafik-icmal  https://ryl.az/virtual/virtual-kitab-sergileri yerləşdirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.12.2024)

Efiopiya Federativ Demokratik Respublikasının Baş naziri ofisinin dövlət naziri Aklilu Tadesenin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ölkəmizdə səfərdə olub. 

Əsas məqsəd Azərbaycanın “ASAN xidmət” modelinin Efiopiyada tətbiqi ilə bağlı layihələrlə yaxından tanış olmaqdır. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “ASAN xidmət”dən verilən məlumata görə, proqram çərçivəsində nümayəndə heyəti ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin sədri Ülvi Mehdiyev arasında görüş keçirilib. Görüş zamanı qonaqlara “ASAN xidmət”, o cümlədən Dövlət Agentliyinin digər fəaliyyət istiqamətləri barədə ətraflı məlumat verilib. Diqqətə çatdırılıb ki, Prezident İlham Əliyevin şəxsi təşəbbüsü ilə yaradılan “ASAN xidmət” əhalinin dövlət xidmətlərinə əlçatanlığının təmin edilməsində mühüm rol oynayıb. Hazırda “ASAN xidmət” təcrübəsinin paylaşılması istiqamətində 20-dən çox ölkə və beynəlxalq təşkilatla əməkdaşlıq edildiyi də vurğulanıb.

Dövlət Agentliyinin sədri “ASAN xidmət” konsepsiyasının Efiopiyada tətbiqi istiqamətində hazırda işlərin davam etdiyini və bu istiqamətdə mütəxəssislərin qarşılıqlı səfərlərinin həyata keçirildiyini vurğulayıb.

Dövlət naziri öz növbəsində 2024-cü ilin 14 may tarixində Dövlət Agentliyi ilə Efiopiya Federativ Demokratik Respublikasının Dövlət Xidməti Komissiyası arasında imzalanmış Anlaşma Memorandumunun əhəmiyyətinə toxunub. O,  “ASAN xidmət” təcrübəsinin Efiopiyada tətbiqi çərçivəsində Dövlət Agentliyi tərəfindən göstərilən dəstəyə görə Azərbaycan tərəfinə minnətdarlığını ifadə edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.12.2024)

Ankarada keçirilən 21-ci Kitab Sərgisi çərçivəsində dekabrın 1-də, bazar günü böyük şair və mütəfəkkir Məhəmməd Füzulinin “Füzulinin divanı” adlı əsərlər toplusunun təqdimatı olub.

AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin və ölkəmizin Türkiyədəki səfirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən Mədəniyyət Mərkəzinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə diplomatlar, alimlər, ədəbiyyatşünaslar, iki qardaş ölkənin ictimaiyyətinin nümayəndələri iştirak ediblər.

Təqdimat mərasimini açan Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Samir Abbasov dahi Füzulinin öz yaradıcılığı ilə bütün Türk dünyasının ədəbi-bədii fikrini zənginləşdirdiyini qeyd edib.

O xatırladıb ki, dahi şairin 500 illik yubileyi Azərbaycan üçün çətin dövrə, ölkə ərazilərinin 20 faizinin Ermənistan tərəfindən işğal edildiyi vaxta düşüb. “Vəziyyətin mürəkkəbliyinə baxmayaraq, Ümummilli Lider Heydər Əliyev 1994-cü ildə Füzulinin yubileyinə həsr olunmuş təntənəli tədbirlərin keçirilməsi barədə qərar qəbul etdi”, - deyə S.Abbasov bildirib.

“Böyük şair və mütəfəkkirin ölməz bədii-fəlsəfi irsi Azərbaycanın ədəbi fikir tarixində mühüm rol oynamış, Şərqin bir çox xalqlarının ədəbiyyatına mühüm təsir göstərmişdir”, - deyə Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri qeyd edib.

O, həmçinin bildirib ki, “Füzuli divanı”nın təqdimatı dahi Azərbaycan şairinin 530 illik yubileyinə təsadüf edib.

Qazi Universitetinin (Ankara) Türk dili və ədəbiyyatı kafedrasının müəllimi, professor İsmet Çetin Füzuli irsini təkcə Türk dünyasının deyil, bütün bəşəriyyətin sərvəti adlandırıb.

“Füzuli böyük qələm ustadlarından biridir. Dil, üslub və poetik texnika baxımından Füzuli ilə müqayisə oluna bilənlər azdır”, - deyə o vurğulayıb.

Alim Türkiyədə Füzuli irsinin öyrənilməsinin tarixi mərhələləri barədə tədbir iştirakçılarına məlumat verib.

Professor Çetin qeyd edib ki, Türkiyədə Füzuli irsinin öyrənilməsi ilə bağlı ilk akademik iş 1940-cı illərə təsadüf edib. Həmin dövrdən indiyədək təkcə Türkiyədə Füzuli irsi mövzusunda 70 müxtəlif əsər nəşr olunub.

Azərbaycan Atatürk Mərkəzinin direktoru, akademik Nizami Cəfərov çıxışında qeyd edib ki, Azərbaycan, ərəb və fars dillərində 16 böyük əsəri olan dahi şairin yaradıcılığı bədiiliyi, incəliyi və orijinallığı ilə seçilir.

Akademik Məhəmməd Füzulinin yaradıcılığını “estetik sufizm”in zirvəsi adlandırıb.

O, Füzulinin yaşayıb-yaratdığı dövrə diqqət çəkib. “Şair öz yaradıcılığı ilə Osmanlı və Səfəvi dövlətləri arasında qarşıdurmanın qarşısını almağa çalışıb”, - deyən N.Cəfərov Azərbaycanın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin Məhəmməd Füzulini “türk xalqlarını birləşdirən şəxsiyyət” adlandırdığını diqqətə çatdırıb.

Alim Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqının mədəniyyətinin və irsinin qorunmasına göstərdiyi diqqəti yüksək qiymətləndirib. “Heydər Əliyev dahi Füzulinin yubileyini respublika üçün ağır bir dövrdə keçirmək qərarına gəldi. Ümummilli Lider bəyan edib: “İndiki şəraitdə Azərbaycanda maliyyə imkanları çatışmazlığı ola bilər. Bununla belə, mənəvi dəyərlərimizdən məhrum olub, Füzuli kimi şəxsiyyətləri unuda bilmərik”.

N. Cəfərov Füzuli irsinin öyrənilməsində görkəmli yazıçı, alim və pedaqoq Mir Cəlal Paşayevin xidmətlərini də vurğulayıb.

O, Mir Cəlal Paşayevin 1940-cı ildə “Füzulinin poetik xüsusiyyətləri” əsərinə görə filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi aldığını, 1958-ci ildə yenidən bu mövzuya müraciət edərək “Füzuli sənətkarlığı” adlı monoqrafiyasını nəşr etdirdiyini xatırladıb.

“Ədəbiyyatçı alim Mir Cəlal Paşayevin dissertasiyası üzərində işləməsi xalqın mədəni irsini müdafiə etmək istəyinin özünün alimlərdən əsl cəsarət tələb etdiyi repressiya dövrünə təsadüf edib. Buna baxmayaraq, o, böyük şairin yaradıcılığını öyrənmək fikrindən vaz keçmədi və bununla da füzulişünaslığın inkişafına mühüm töhfə verdi”, - deyə akademik sözlərini yekunlaşdırıb.

Gəncə Nizami Gəncəvi Mərkəzinin direktoru Əlimuxtar Muxtarov qeyd edib ki, bir çox yerli və xarici tədqiqatçılar Məhəmməd Füzulini Azərbaycan-türk ədəbiyyatı tarixində ən həssas lirik və romantik şair adlandırıblar.

Onun sözlərinə görə, Füzulinin əsərləri İslam dünyasının parlaq mənəvi xəzinələrindən biridir. “Füzulinin qəzəllərində əks olunan məhəbbət onun dini etiqadının, əqidəsinin, prinsiplərinin bədii ifadəsidir”, - deyə Ə.Muxtarov qeyd edib.

“Füzuli dünya lirik poeziyasının parlaq nümayəndələrindən biridir və onun ölməz qəzəlləri bu gün də oxucuların ruhunun tellərinə toxunur, insanlara məhəbbət, xeyirxahlıq, humanizm hissi aşılayır”, - deyə o, Füzuli yaradıcılığının təbliğinin vacibliyini vurğulayıb.

Ə.Muxtarov vurğulayıb ki, Füzuli parlaq yaradıcılığı ilə ədəbi fikrin zirvələrinə çatıb.

Qazi Universitetinin (Ankara) Türk dili və ictimai elmlər kafedrasının müəllimi, professor Halil Çeltik Füzuli yaradıcılığında janr müxtəlifliyinə diqqət çəkib.

“Məhəmməd Füzulinin qəzəlləri yüksək emosionallığı, səmimiliyi və hərarəti ilə insanı heyran edir. Böyük lirik şairin yaradıcılığı hisslərin və dərin fəlsəfi fikirlərin, insan taleyi ilə bağlı müzakirələrin məcmusudur ki, bu da Füzulinin əsərlərini özünəməxsus edir”, - deyən alim dahi şairin haqlı olaraq dünya ədəbiyyatında xüsusi şərəfli yer tutduğunu vurğulayıb.

Professor Füzuli irsinin təbliğinə verdiyi töhfəyə görə Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbərliyinə təşəkkür edib.

Tədbir “Azərbaycan rüzgarları” musiqi qrupunun çıxışı ilə başa çatıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.12.2024)

Koreyanın tanınmış universitetlərindən HUFS-un (Hankuk University of Foreign Studies – Hankuk Xarici Tədqiqatlar Universiteti) Azərbaycan və türk dili departamentinin müəllimi, professor Rövşən İbrahimovun tələbələri Azərbaycan dili üzrə nitq müsabiqəsində iştirak edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş Üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, hər ilin dekabr ayında universitet tərəfindən Azərbaycan və türk dilləri üzrə nitq müsabiqəsi keçirilir. Tədbirdə həm Azərbaycan, həm də Türkiyənin Koreya Respublikasındakı səfirliklərinin nümayəndələri iştirak edib, qalibləri mükafatlandırıblar.

Koreyalı tələbələr maraqlı çıxışları ilə yadda qalıb. 1-ci yerin qalibi Pe İnxe “Koroğlu” dastanından bəhs edib. O, ağır xəstəlik keçirəndən sonra depressiyaya qapılmasından, dastanın ona ruh yüksəkliyi verməsindən, oxuyub bitirəndən sonra həyata baxışının dəyişməsindən söhbət açıb.

2-ci yeri qazanan tələbə Kim Dabin təhsilinin magistratura pilləsini Azərbaycanda davam etdirmək niyyətində olduğunu və Azərbaycan iqtisadiyyatını daha dərindən öyrənmək istədiyini vurğulayıb.

3-cü yerin qalibi Yun Socin idman sahəsi, ələlxüsus Azərbaycan voleybolu ilə yaxından maraqlandığından, bu idman növünün Azərbaycanda inkişafından bəhs edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.12.2024)