Super User
2021-ci ildə ən çox satılan kitabların adları açıqlandı
Ölkənin kitab ticarətində xüsusi yeri və çəkisi olan “Libraff” kitab mağazaları şəbəkəsi 2021-ci ildə ən çox satılan yerli və xarici ölkə müəlliflərinin kitablarının adlarını açıqlamışdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, yerli müəlliflərə aid ən çox satılan kitablar arasında Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”, Ramiz Rövşənin “Bu dünyanın hər sifəti”, Çingiz Abdullayevin “Qırılmış əlaqə”, Varisin “Uzaqdan gələn yağış”, Elxan Elatlının “Yeddinci mərtəbədə qətl” və “Cəhənnəmdən gələn səs” kitabları, “44 fəsil” hekayələr toplusu yer almışdır. Habelə sənədli kitablar – 44 günlük müharibənin anlarını özündə əks etdirən “44 gün anbaan”, eləcə də Vüsalə Məmmədovanın “Əsir düşərgəsi” kitabı da çox satılanlar arasındadır.
Xarici ədəbiyyatdan ən çox satılanlar sırasında Osne Seyerştadın “Kabildə bir kitabçı”, Vulf Dornun “Oyunbaz”, “Psixiatr” və “Şizofrenik”, Cek Londonun “Martin İden”, B.A. Parisin “Bağlı qapılar arxasında” kimi romanları qərarlaşmışlar. Bu sıralanmada daha çox motivasiya və özünüinkişafa aid Entoni Robbinsin “Hüdudsuz güc”, Maykl Qregerin “Necə ölməməli”, Kelli Makqonikalın “İradə gücünün inkişafı”, Kinsunun “Yol sənin içindədir”, Daniel Kanemanın “Cəld və yavaş düşünmək”, Çey Eşerin “13 səbəb”, Rayan Holideyin “Eqo düşməndir”, Luiza Heyin “Sən həyatını yaxşılaşdıra bilərsən”, eləcə də “HBR: Oxunmalı onluq” seriyasından “Strategiya”, “İnnovasiya” və “Liderlik” kimi kitablar yer almışdır.
“Güllələnmiş daşlar üçün bayatı” – Şuşaya gedən jurnalistin yol qeydləri
Tanınmış jurnalist Aida Eyvazlının Şuşa səfəri zamanı yazdığı “ŞUŞAYA GEDİRİK...” adlı yol qeydlərini təqdim edirik.
Üzü Ötükənddən sənə,
Gələn yollarım mübarək.
Şuşa qarşılayır bizi,
Açıb qolların mübarək!
Medianın İnkişafı Agentliyinin dəvəti ilə jurnalist həmkarlarımızla birlikdə Şuşaya gedirik... Bakının cənub qapısından üzü Zəfər yoluna aparan yollarda indi bütün avtomobilləri yolkənarı tablolardakı “Şuşaya 380 kim”, “Cəbrayıla 250 kilometr” kimi işarələr müşayiət edir. Üzü Beyləqana, Biləsuvara qədər gedən yollar mənə tanışdır. Lakin İmişli - Beyləqana dönən yol qovşaqlarını keçib Füzuliyə istiqamət götürəndə istər-istəməz oturduğum yerdən dururam, həmin əraziləri daha yaxından görüb lentə alım deyə önə keçirəm. İlk dəfə yaxından gördüyüm sklet evlərin, viran olmuş, daşı üstündə daş qalmayan xarabalıqların fotosunu və videosunu çəkirəm. Bizimlə eyni avtomobildə gedən jurnalist həmkarlarımın hər biri 30 ildir görmədiyimiz bu torpaqlarda ermənilərin törətdiyi talan və virana görə ürəyindəki nifrətlərini dilə gətirir. Mən öncə gördüyüm mənzərələri - dağılmış evləri, yurdların aqibətini rus dilində şərh edirəm ki, dünyanın bir çox ölkəsindəki rusdilli dostlarıma bu dəhşətləri çatdıra bilim. Çünki öz dilimizdə özümüz danışanda bizi eşidən az olur.
Təsəvvür edirsiniz, Füzulinin içərisi ilə Şuşaya gedən yol şüşə kimi parıldayır. 1 il bundan əvvəl bu yollardan – indicə keçdiyimiz Horadizdən süvari qoşunlarımız, Xüsusi Təyinatlı qüvvələrimiz keçmişdilər. Buradan o tərəfə addım-addım irəliləmişdilər. İndi bu yollarda bizi qarşılayıb arxamızca boylanan şəhid portretləri var. Vətəni azad edəndən sonra şəkilə dönmüş şəkil kimi oğlanların şəkilləri...
Horadizi keçirik. Şəhidlərimizə və qazilərimizə həsr etdiyim yeni kitabımın qəhrəmanları mənə bu yerlər haqqında çox danışıblar. Yolun sağında qazılan valları göstərir sürücümüz Elxan. Və yalnız indi təsəvvür edə bilirəm ki, val necə olurmuş. Bu günə qədər yazdığım kitablardakı hekayətləri ancaq şahidlərin dilindən eşitdiyim kimi qələmə almışam. Gözlərimin önündə təsəvvür etmək çox çətin olub. O qədər istəyirdim ki, öz gözlərimlə görüm...
Üzü yuxarı gedən Horadiz yolunun sağ hissəsində ağaclıqları görürəm. Həəə... bax 27 sentyabr 2020-ci ildə burada N saylı hərbi hisssənin taborlarından birinə ermənilərin atdıqları TOÇKA U raketi düşmüşdü. Taborun üç döyüşçüsü döyüşə girmədən şəhid olmuşdu.
Bax, bura da Əlixanlı kəndidir. Burada da qanlı döyüşlər getmişdi. 4 oktyabrdan 5 oktyabra keçən gecəsi səhərə qədər yağış dayanmadan yağmışdı... 1 il əvvəl buralarda qan su yerinə axmışdı. Yağış qana bulaşmışdı... O tərəf isə Hadruta gedən yoldur. Orada Murad Qurbanov, Nicat Şükürlü, Ruslan İmanquliyev, leytenant Teymur Əzizov... şəhid olmuşdular. Yeganə oğlu Ruslan İmanquliyevin dərdinə dözməyib bu il vəfat edən anası Ramiyənin acı gülüşləri və göz yaşları gəlir gözlərimin önünə. Ruslan İmanquliyev haqqında yazdığım həyat hekaysində belə bir məqam var: “Polkovnik leytenant Həmdəm Ağayev brezent örtük tapıb Ruslanın dünyadan xəbərsiz bədənini örtdü ki, yağan yağış onu islatmasın. Hava qaralana qədər döyüş davam etdi. Atışma dayanandan sonra isə uşaqlar Ruslanın cansız bədənini döyüş bölgəsindən çıxarıb ərazidə gözləyən hərbi təxliyə maşınına təhvil verdilər. Özləri isə bir az bundan əvvəl şəhid olmuş cəsur Ruslanın və digər şəhidlərin qisasını almağa davam etdilər..”.
Demək həmin qanlı döyüşlər bu ərazilərdə getmişdi... İndi o izləri torpaq örtüb, yer gizləyib... Dəhşətə gəlirəm. Bu yolların hər qarışını görməsəm də tanıyırammış ki...
İndi isə bu yerlərdə abadlıq və quruculuq işləri gedir. Zəfər yolu boyu gördüyümüz daşı-daş üstə qalmayan evlər, yurdlar ürəyimizi al qana qərq edir yenə... Ötən ilin müharibəli günlərini yaşayırıq... Görəsən dünyada başqa belə bir millət də varmı ki, özünün olmayan yurda gəlib oranı viran qoysun...
Sürücümüz Elxan deyir ki, Füzulidən Şuşaya gedən 400 kilometr yolun 100 kilometri qalıb. Qonşum və jurnalist həmkarım Lalə Mehralının telefonuna zəng gəlir. Kiminləsə danışır. Sevinə-sevinə deyir ki: “Hə, Şuşaya gedirik...”. Onun bu sözü iliklərimə qədər işləyir. Bədənim titrəyir. Qeyri-ixtiyarı gözlərimin yaşı yanaqlarımdan süzülür. Nə qəribə mistikası var imiş bu sözün: “Şuşaya gedirik!”. Şükür Tanrım, Şuşaya da getmək olarmış...
Yolun sol tərəfində Füzuli hava limanının ətrafında aparılan abadlıq işlərinin şahidi oluruq. Təkcə Füzulidəmi? Yol boyu sürücü bizə aparılan abadlıq işləri haqqında məlumat verir. Məlum olur ki, Füzuli-Hadrut avtomobil yolu 4 hərəkət zolaqlı olacaq. Bu yollarda da qızğın iş gedir. Bizimkilər YOL çəkirlər. Yol mədəniyyətdir. Yol çəkməyi ancaq mədəni xalqlar bacarar. Bu yurdları tarixin qədim əsrlərindən yollu-yoncalı etmişik. Bu torpaqlarda yol açan ilk türk atlıları olub. At nallarının izləri var bu yollarda.
Gör bir Qarabağın əksər rayonları azad olunandan sonra 1 ildən az müddətdə nə qədər yol çəmişik. Rəhmətlik Əzizə Cəfərzadənin “Vətənə qayıt” romanı bu sözlərlə başlayırdı: “Şamaxı yollardan başlayır”. İndi isə Qarabağ, Şuşa yollardan başlayır. Bu yolların hamısı Zəfər yolunun qovşaqlarıdır. Abad, işıqlı yollar, işıqlı gələcəyin yolları olsa gərək...
Hamımız həyəcanlı, hamımız həsrətliyik... Tez-tez jurnalist həmkarlarımız sürücüyə “Şuşaya nə qədər qalıb? Nə vaxt çatacağıq”, deyə sual edirlər. Qışın bu oğlan çağında hava da elə xoşdur ki... Göy üzü mas-mavidir. Mənim sevdiyim, darıxdığım mavilik. Bakıda Göy Səma heç vaxt belə mavi olmur. Bu gün təbiətin də, qışın da, Tanrının da oqatının xoş vaxtıdır deyəsən... İki-üç gün əvvəl yağan qar hələ dağlarda dincəlir. Yolun ortasında Ləman Ələşrəfqızı, Pərvanə İbrahimova, Lalə Mehralı, Sevil Gültən, Afət Telmanqızı ilə bir xatirə şəkli çəkirik. Arxamızda Şuşa dağları görünür, başımızın üstü isə mas-mavi göy səma. Bu gün Şuşanın başı dumanlı deyil.
Şəkil çəkdirdiyimiz yoldan ötən ilin oktyabr və noyabr aylarında erməninin yalını yeyən və bizə hürən War Gonzo layihəsinin müəllifi Semyon Peqov döyüşün qızğın vaxtlarında reportaj verərək dünyaya erməni yalanlarını doğru kimi danışırdı. Deyirdi ki, Qarabağda döyüşün üstünlüyü ermənilərin tərəfindədir. Bu yolda bizim rəşadətli əsgərlərimizin düşmən meyitlərinin üstündən keçən məşhur fotosunu yəqin xatırlayırsınız. Biz də özümüzü bir az onlara oxşatmaq istədik.
Yarım saatdan sonra Şuşaya çatırıq. Azərbaycan tərəfin və sülhməramlıların birgə postuna. Bizim sənədlərimizi yoxlayırlar. Buradan Şuşa qalasına keçən bütün maşınlar yoxlanılır. Hasarın o biri üzündən isə düşmənlərimizin maşınları keçir. Bir-birimizi görürük. Yenə də avtomobildə olan jurnalistlər əsəbiləşirlər. Ona görə əsəbləşirik ki, ermənilərin maşınları o baş-bu başa keçir, sülhməramlılar isə onları yoxlamırlar. “Sülhməramlıların” məramının nə olduğunu hamımız yaxşı bilirik. Onlar burada dayanmasalar, bu gün ətrafda bir erməni də yaşamaz. Neyləyək ki, bu siyasi oyunların içərisində 30 ildir ki, əziyyət çəkirik. Müstəqilliyimizin bahasını irticaçılara hələ də ödəməkdəyik. Fikirləşirəm ki, biz müstəqil olandan bu günə kimi gülləbaran olunuruq. Gör bir imperialist qüvvələr içərimizə doluşmasaydılar, indi Azərbaycan dünyanın ən varlı ölkəsi olardı. Bu 30 ildə varımıza, dövlətimizə göz dikdilər, torpağımızı, Vətənimizi yağmaladılar... Kənd-kənd, rayon-rayon, şəhər-şəhər Şəhidlər Xiyabanlarımız yarandı... “Azərbaycan, sinəsi dağlı anam oyyyy”.
Şuşaya daxil oluruq. Artıq günortadır. Gün də Şuşanın başının üstündən gülümsəyir. Biz buralara nabələdik axı. MEDİA-nın əməkdaşı Pərvanə İbrahimli deyir ki, Şuşada bizi Şuşa Dövlət Qoruğunun İctimaiyyətlə Əlaqələr və İnformasiya texnologiyaları şöbəsinin rəhbəri Zaur Həsənov müşaiyət edəcək. Köhnə və həm də köhnəlməyən həmkarımız Zaur bizi sevinclə qarşılayır. Şuşada açılan “Qoç ət” restoranında nahar edirik. Restoranda Şuşanın keşiyini çəkən hərbiçilərimizlə qarşılaşırıq. Burada hərçilərimizə göstərilən xidmət də endirimlidir. Onu da öyrənirik ki, Şuşanın azad olması üçün qurban kəsdirənlər, ehsan böyun alanlar qurbanlıqlarını bu restorana göndərirlər. Restoranın işçiləri də həmin qurbanlığı dönər kimi, kabab kimi bişirib hərbi hissələrə paylaşdırırlar. Yəni əsgərlərimizin, Şuşanın və Vətənin keşiyində duranlarımızın qulluğunda dayanıblar.
Nahardan sonra Zaur Həsənovun müşaiyəti ilə şəhərə çıxırıq...
Şuşalı jurnalist Kəmalə Cahidqızının yaşadığı beşmərtəbəli binanın qarşısından keçirik. Ölü bina, yaralı bina... Tarixi binaların hamısının skleti qalıb. Daş-daş, pəncərə-pəncərə, tarix-tarix sökülüb ki, tariximizin izi qalmasın... Binaların bağrı güllədən oyma-oyma, deşik- deşikdir.
Bu küçələrdə gedən döyüşlər haqqında SOCAR-ın əməkdaşı, qazimiz Fərid Həsənov danışıb mənə... Bax bu “İkimərtəbəli karvansaraydır”... Aman allah, bu necə dəhşətdir... Saatlı məscidi - 1883-cü ildə memar Kərbəlayi Səfixan Qarabaği tərəfindən tikilmişdir. Şuşa şəhərinin tarixini tədqiq edən Çingiz Qacarın yazdığına görə, Saatlı məscidinin yerində 1759-cu ildə Pənahəli xanın tikdirdiyi məscid və mədrəsə olmuş, məhz bu mədrəsədə böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqif dərs demişdir. İndi burada Pənah xanın sarayının, Qara Böyük Xanım bürcünün, Hacıqullar malikanəsinin, Xurşudbanu Natəvanın evinin, Əsəd bəyin evinin, İkimərtəbəli karvansarayın yerində viran qalmış, dağıdılmış sklet evlər görünür. Bəlkə də bir himə bənddirlər, yanaşıb əlini vursan hamısı ovulub yerə töküləcək.
Binaların hamısı yaralıdır. Hamısı gülləbaran olub. Hamsının daşları göynəyir... Güllə, top səslərindən bağırları yarılıb... Burada evlər qat-qat olub... İndi bu viranəni də yenidən biz abad etməliyik... Hələ bir beynəlxalq təşkilatlar utanmadan bizə deyirlər ki, ermənilərin xətrinə dəyməyin. O “beynəlxalq” deyilən təşkilatın evinin bir pəncərəsini bir erməni sındırsa, pəncərəsini sındıran ermənini bağışlayarmı?! Hələ mən demirəm ki, erməni onun övladını öldürsə neynəyər.
...Çıdır düzünə gəlib yetişdik. 24 dekabrda Ali Baş Komandan İlham Əliyev buradan Azərbaycanlı bacı-qardaşlarına 60 illiyi münasibəti ilə ünvanladığı təbriklərə görə minnətdarlıq etdi. Lakin hər şeydən əvvəl şəhidlərimizi və burada qan tökən igidlərimizi xatırladı. Cənab prezident bütün çıxışlarında onların uca haqqından danışır. Hər kəsin Cıdır düzünü bizə verən o əsgərlərin, o qazilərin, o döyüşçülərin qarşısında borclu olduğunu deyir. Əfsuslar olsun ki, özünü karlığa və körluğa qoyan bəzi hakimiyyət nümayəndələri bunu qəbul etmək istəmirlər...
...Cıdır düzündəyik... Həmkarlarımız “Yallı” gedirlər... Mən burada hələ qol qaldıra bilmirəm. Məni hələ qan tutub. Mən hər yerdə şəhidlərin qanını, döyüşən əsgərləri görürəm... Qulaqlarıma raketlərin, bombaların , avtomatların, yaralı əsgərlərin, su istəyən igidlərin səsi gəlir... Ona görə də könlümdən bu misralar keçir:
Örtübdü qar örpəyini,
Qoruyur xar çiçəyini
Şəhidimin göyçəyini
Saxlar qoynunda mübarək!
Nicat Hüseyn dağ-daşla söhbətimi görüb mənə yaxınlaşır. Nüsrət Kəsəmənlinin şerini xatırlayıram:
Yüyürüb, yüyürüb dərə boyunca,
Düşüm çəmən üstə mən üzüqoylu.
Öpüm bu torpağı öpüm doyunca,
Üzümə üz qoysun hər soyuq daşı,
Qoy şehə qarışsın gözümün yaşı
Qurumuş bulaqlar içir könlümdən,
Elə kövrəlmişəm, bilmirəm nədən,
Dəli bir ağlamaq keçir könlümdən.
Bu bəndi göz yaşları içərisində deyirəm Nicata. Bir azca dərdləşirik. Deyirəm ki, ay Nicat, baxırsan da Şuşanın gözəlliyinə, təbiətinə... Belə yerləri qoyub gedən adam sağ qalarmı? Əsla! Bax beləcə yurd yerlərini itirdiklərinə gör nə qədər yaxşı kişilərin ürəkləri dərdə tab gətirmədi, partladı... Belə yurdu əldən verən adam həqiqətən də yaşaya bilməz. Mən indi bu yerləri görəndə bir daha əmin oluram ki, yurdlarını, ocaqlarını düşmənə qoyub gələnlər, bu 30 ildə yaşamayıblar... Onların ömrü ömür olmayıb ki...
Buradakı əsrlərin şahidi daşların hamısının üzündə çopur-çopur ləkələr var. Oturub əllərimi o daşlara çəkirəm. Biri soyuq, biri isti, biri nəmdir. Üz qoyuram, öpürəm, qucaqlayıram. Daş dibindən boy verən çiçəklərlə danışıram. Bayatı deyirəm onlar üçün... güllələnmiş daşlar üçün... Deyirəm ki, mən Ötükəndə Bilgə Xaqanın, Tonyükükün daş məktublarını qucaqlayıb sizə salam göndərəndə məni eşitdinizmi? Mən orada Tanrıdan bu torpaqları, bu daşları qaytarmaq üçün Ordumuza, igid oğlanlarımıza güc verməsini, ruhlarının oyandırmasını istədim... Siz məni eşitdinizmi?!
Əlimi daha bir daşa çəkirəm. Bu daş o birisindən istidir. Bu daş mənə deyir ki, hə, eşidirdik.
Daşlara zikr edərəm,,
Min cürə fikr edərəm.
Torpaqlar geri dönsə,
Tanrıya Şükr edərəm.
Bax, indi dəniz səviyyəsindən 1800 metr hündürlükdə yerləşən Cıdır düzündə dayanıb Tanrıma şükür edirəm!
Cıdır düzündən baxanda Şuşa qalasının Qırxqız, Kirs, Murov, Bağqıran, Sarıbaba dağları ilə əhatələndiyini daha aydın görmək olur. Bizdən öndəki həmin yerdir. Həmin qayalıqlardır. Xüsusi Təyinatlıların, “YAŞMA”nın canavarlarının əl ilə, ayaqla çıxdığı qayalıqlar. Əyilib bu torpağı, o daşları öpürəm. Bu daşların üstündə İntiqam Əsgərovun və onlarla qəhrəmanımın ayaq izi, əl izi, qan izi var. Xüsusi Təyinatlı İntiqam Əsgərli Şuşa azad olunandan 1 gün sonra burada həlak olub. Haraya baxsam da, həlak olduğu yeri müəyyən edə bilmirəm. Buradakı bir hərbçi deyir ki, buralar düşmən meyitləri ilə dolu olub. Çünki xüsusi hazırlanmış əməliyyata görə bizim döyüşçülərin bir hissəsi ermənilərin başını Daşaltı tərəfdə qatıblar. Orada xırda döyüş əməliyyatı keçirməklə, diqqəti özlərinə tərəf çəkə biliblər. Qayalıqlardan kiminsə Cıdır düzünə çıxa biləcəyi kimsənin ağlına gəlməyib. Lakin düşmən tərəfi də son gülləsinə qədər döyüşməyə üstünlük verib. Əks halda şəhərdə bu qədər darmadağın olmazdı ki. Çünki düşmən bilirdi ki, Şuşanı əldən vermək, özlərinin uydurduqları Qarabağ nağılını unutmaqla nəticələnəcək.
Gəzirik, doymadan, usanmadan, yorulmadan hey gəzirik bu gözəllər gözəli Şuşanı. Vaxt daralır. Bakıya dönmək məqamıdır. Yuxarı Gövhər ağa məscidini də ziyarət edirik. Şuşanın tarixi-mədəniyyət memarlığının incilərindən olan bu iki cümə məscidi də erməni vandallarından xilas oldu. Prezident İlham Əliyevin göstərişi ilə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən digər tarixi-mədəni, dini abidələrimiz kimi, həm Yuxarı Gövhər ağa məscidi, həm də Aşağı Gövhər ağa məscidi bərpa olunub. Sütunlarını tumarlayıram. Bu sütunlara barmaqlarım toxunan kimi 17-ci əsrin hənirtisini duyuram. Bu məsciddə xanlar, bəylər, hökmdarlar namaz qılıb azan oxutdurublar, Tanrıya dua ediblər. Bu daşlar onların xoş niyyətləri, arzuları ilə butalanıb.
Bir də ki, Molla Pənah Vaqifin məqbərəsini ziyarət edirik. Şuşa işğaldan azad ediləndə bura necə viran idi. İndi ətrafı gülüstana dönüb.
Sonda isə üstündə qırmızı hərflərlə Şuşa Qalası yazılan qədim qalanın önünə keçirik. Burada Medianın İnkişafı (MEDİA) Agentliyinin plakatı ilə 27 dekabr 2021-ci il gününə əbədi xatirə şəkli çəkdiririk. 2021-ci Zəfər ilimizin sonunda bizi Zəfər yoluna çıxaran xoşməramlı Medianın İnkişafı Agentliyinə böyük təşəkkür düşür. İlin sonunda bizə sözün əsil mənasında unutmaycağımız, hər zaman xatırlayacağımız bir gün yaşadıblar. Çoxdan görmədiyim qələm dostlarımı görmüşəm. Sözümüz sözü, xatirələrimiz xatirələrimizi çəkib...
Şuşanı yaralı görmək heç də xoş deyil. Ancaq ki, biz Şuşanın yaralarını sarıyacağıq. Biz öz yurdumuza, Vətənimizə sahib çıxmağı bacardıq. 30 il əvvəl Şuşada 18 min əhali yaşayıb. 30 il ərzində köçkünlükdə həmin əhali artıb 28 min olub. Bir neçə ildən sonra bütün şuşalılar öz yurdlarına qayıdacaqlar.
Cıdır düzündən baxanda Xankəndi ayaqlarımızın altında görünür. Başqa vaxt olsaydı “ayağımızın altında” yazmazdım. Ancaq indi ayağımızın altındadırlar. Xankəndini irticaçı qüvvələrlə birlikdə işğal edəndən sonra burada 2500 hərbçi, 500 qarışıq ailə yaşayıb. Şuşadakı hərbçilər dedilər ki, hava qaralandan sonra Xankəndində və hələki ermənilərdə qalan 30-dan artıq kəndlərimizdə çox az evlərdə işıq görünür. Ermənilərin saxta statistikasına görə guya burada 120 min əhali var. Lakin Azərbaycan tərəfin hər gün apardığı hesablamalardan məlum olur ki, ətraf kəndlərdə və Xankəndində qalan ermənilərin sayı heç 30 min də deyil. Azərbaycan tərəfdən müşahidə nəticəsində məlum olur ki, küçələr boş, binalar boş... Binalarda çox az-az işıqlar yanır...
*******
Mən evə qayıdıb Şuşa təssüratımı yazanda bibim Şamaxıdan zəng vurdu. Səfər təssüratımı öyrənmək istədi. Soruşdu ki, Şuşa necədir? Xoşuna gəldimi?
Dedim ki, xəstədir Şuşa, yaraları qan verir, bütün binalar, küçələr, daşlar yaralıdır. Sınıq-sınıq, əzik-üzükdür. Ağır yaralı adam necə olar? Bax Şuşa da elə yaralıdır. İndi onu yavaş-yavaş müalicə etmək üçün gör bir nəqədər əziyyət çəkməliyik. Mübarək Zəfər Yolumuz var. Şuşada İstilik Elektrik Stansiyası tikilib, Su xətti çəkilir. Amma hələ küçələrində adam görmədim. Xəstədir, gəzə bilmir ki, küçəyə çıxsın... Və onu da qeyd etdim ki, bibi, təsəvvür edirsən, bizə bu qədər ziyan vurublar, bütün yurdlarımızı dağıdıblar, dünya hələ də bu göreşənlərin nazı ilə oynayır...
Ən təsirlisi isə odur ki, onların dağıdıb viran qoyduqlarını biz öz hesabımıza, öz büdcəmizə tikib-qururuq. Allah eləməsin ki, gələcəkdə belə göreşənlər gəlib tikib-qurduqlarımızın içərisində yaşasınlar.
Bakı-Şuşa-Bakı, 27 dekabr 2021.
2021-ci ilin mart-aprel aylarının ən parlaq şəkilləri - Euronews-un təqdimatında
2021... Təbii və siyasi kataklizmlərlə dolu, COVİD-19 pandemiyasının qadağaları ilə yadda qalan daha bir il.
Biz pandemiyanı dayandırmaq üçün vaksinlərə və planetimizi xilas etmək üçün siyasi qərarlara böyük ümidlər bəsləyirdik, lakin görülən işlərə baxmayaraq, bütün səylər uğurla nəticələnmədi.
2021-ci illə vidalaşmazdan əvvəl, Euronews sizə son 12 ayın əsas hadisələrini nəzərdən keçirməyi və yada salmağı təklif edir. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı da vasitəci olaraq ilin ən gözəl fotolarını sizlərə təqdim edir.
Bu gün sizə 2021-ci ilin mart və aprel aylarında baş verən əsas hadisələrin fotolarını təqdim edəcəyik.
Mart, aprel 2021-ci il.
1-ci yer
Fələstin
Başına zeytun budağı taxmış fələstinli bu yolla İsrail sərhədinin sökük hissəsindən keçmək istəyir.
Foto:Oded Balilty/AP
2-ci yer
Braziliya
Hərbi polisin zabiti Everaldo Pinto superqəhrəman kostyumunda uşaqları pandemiya dövründə ehtiyatlı olmağa çağırır.
Foto: Silvia Izquierdo/AP
3-cü yer
Rusiya
Rusiya kommunistləri Leninin 151-ci ildönümü münasibəti ilə onun mavzoleyinə yürüş edirlər.
Foto: Pavel Golovkin/AP Photo
4-cü yer
Belçika
Brüssel parkında kovidlə bağlı məhdudiyyətlərə baxmayaraq qanun pozmaqla dincələnlərə qarşı polis su topundan istifadə edərkən bir gənc qaçıb ağacın arxasında daldalanır.
Foto: Francisco Seco/AP Photo
(Davamı olacaq. Növbəti dəfə 2021-ci ilin may ayının ən əsas hadisələrinin ən yaxşı fotolarını görəcəksiniz. Buraxılışlarımızı izləyin).
Hüseyn Cavid və Əhməd Cavadın yubileyləri 2022-ci ildə Beynəlxalq Türk Akademiyası tərəfindən qeyd ediləcək
Beynəlxalq Türk Akademiyasının prezidenti Darxan Kıdırəli Azərbaycanın Qazaxıstandakı səfiri Ağalar Atamoğlanovla görüşüb.
AzərTAC xəbər verir ki, görüşdə tərəflər türk ölkələri arasında əməkdaşlıq çərçivəsində görülən işlərdən danışıb və gələcək planları müzakirə ediblər.
Ağalar Atamoğlanov Türk Akademiyasının həyata keçirdiyi layihələrə görə minnətdarlığını bildirib, qurumun işində uğurlar arzulayıb, təşəbbüsləri dəstəklədiyini bildirib.
Türk Akademiyasına səfərinə görə səfirə təşəkkür edən D.Kıdırəli Nizami Gəncəvinin “Yeddi gözəl”, “Leyli və Məcnun”, o cümlədən Əlişir Nəvainin seçilmiş əsərlərinin Azərbaycan dilinə tərcümə edilmiş toplusunu təqdim edib.
Bundan əlavə, D.Kıdırəli Akademiyanın 2022-ci ildə Hüseyn Cavid və Əhməd Cavad kimi Azərbaycan xalqının böyük şəxsiyyətlərinin yubileylərini yüksək səviyyədə keçirməyi planlaşdırdıqlarını bildirib.
Qeyd edək ki, bu il Beynəlxalq Türk Akademiyasının Elmi Şurasının İstanbulda keçirilən IV iclasında türk ədəbiyyatı klassiklərinin yubileyləri 2021-ci ilin türk dünyasında yaddaqalan tarixlər siyahısına daxil edilib.
Vaqif YUSİFLİ: “Ramiz Qusarçaylı bu əsərlə həm də tarixçilərin hələ başa çatdırmadıqları missiyanı da yerinə yetirib”
Tanınmış tənqidçi Vaqif Yusifli ustad şair Ramiz Qusarçaylının “Vətən” poeması ilə bağlı məqalə yazmışdır. Məqaləni portalımızın oxucuıarına təqdim edirik.
Azərbaycan poeziyasında Vətən haqqında yazılan şeirləri, poemaları (söhbət əsl poeziyadan gedir) bir yerə, bir topluma cəm etsək, qalın cilddən ibarət bir neçə “Vətənnamə” yaranar. Abbas Səhhətin, Məhəmməd Hadinin, Abdulla Şaiqin, Əhməd Cavadın, Səməd Vurğunun, Məmməd Arazın və onlarla şairlərimizin şeirləri Azərbaycanı poeziyada əbədiləşdirən nümunələrdir. Amma Vətənin neçə əsrlik tarixini, bu tarixin səhifələrindəki qələbələri, məğlubiyyətləri, qanlı izləri, bölünmələri, parçalanmaları, müstəqil Azərbaycan olana qədər keçirdiyi ağrıları, həyəcanları, zətərləri əks etdirən poetik epopeya yaranmamışdı. Bu tarixi-ədəbi missiyanı şair Ramiz Qusarçaylı yerinə yetirdi.
Ramiz Qusarçaylıya elə bu əsərə görə birbaşa “Vətən şairi” demək istəməzdim, çünki onun “Çörəyim daşdan çıxır” ilk şeirlər kitabından (1989) bu günə kimi Ramiz Qusarçaylı öz ilhamını Vətənə kökləyib. 1998-ci ildə yazdığı “Vətən” şeiri onun indi haqqında söz açacağımız “Vətən” poetik epopeyası üçün irəlicədən bir məşq oldu:
Dərbəndin içinə yıxılan daşlar,
Bizim başımıza qaxılan daşlar,
Vətən.
Göyçə harayına Borçalı yandı
Bu dərd ürəkləri parçalayandı,-
Vətən.
Ürəyim dərdlərə meşə torpağı,
Dərmanı bir ovuc Şuşa torpağı,-
Vətən.
Amma təkcə bu şeir deyil, Ramizin onlarla şeiri var ki, Vətən haqqında yüzlərlə standart, şablon “şeirlərdən” fərqli olaraq, sırf tərənnümə, astarı üzündən bəlli olan vəsfə uymadı.
O, Vətənin-Azərbaycanın dərdlərindən tarix boyu yaşadığı və yaşatdığı məhrumiyyətlərdən yazdı. Amma hər şeirində unutmadı ki, Azərbaycan bölünə-bölünə kiçilsə də, hər dəfə böyüyür, ucalır, çünki bu torpağın Nizamisi, Füzulisi, Nəsimisi, Babəki, Səttarxanı var, Xətai kimi, Nadir şah kimi dahiləri, sərkərdələri var. Təzad deyilmi-böyük fəxr duyğusu və bir də:
Nəfsini Arazın axarı bildi,
Dərbəndi dərdinin çıxarı bildi,
Şuşanı bazara çıxara bildi
Bu millət, bu millət, bu millət mənim.
Və başqa bir şeirdə:
Asmışam Vətəni kirpiklərimdən,-
Gözümdən Xocalı, Şuşa tökülür.
Amma elə güman eləməyin ki, Ramiz Qusarçaylı Vətən haqqında ancaq belə hüznlü, sizin dilinizlə desək, kədərli şeirlər yazır. Ramiz Qusarçaylının Vətən məhəbbəti Vətən tablolarında da əks olunur. Bu tablolarda XInalığın, Qubanın, Xramçayın, Qarabağın gözəllikləri cizgi-cizgi şeirləşir-deyən Ramiz Qusarçaylı bizim poeziyada Bəxtiyar Vahabzadə, Məmməd Araz, Xəlil Rza Ulutürk, Sabir Rüstəmxanlı, Məmməd İsmayıl, Zəlimxan Yaqub kimi şairlərin Vətən mücadiləsinə qoşulan şairlərdəndir. Cabir Novruzun bu iki misrasını xatırlayıram: “Vətəni sevmək azdır, Vətənin olmaq gərək”. Ramiz də 90-cı illərdən üzü bəri özünü Vətənin hər ağrısına, kədərinə kökləyən şairdir.
2020-ci ilin 27 sentyabrı gəldi.
İçində vulkanlar yatırmış bu Vətənin... o Vulkan püskürdü, 44 günlük zəfəri böyük Azərbaycana çevirdi.
Ramiz Qusarçaylının “Vətən” poetik epopeyası, özünün söylədiyinə görə, 2020-ci ildə sona çatmalıydı. Amma Ramizin qəlbində, şair inamında 27 sentyabr - 10 noyabr gözləntisi yaşayırmış...
Ramiz Qusarçaylı bu əsəri yazmaq üçün Azərbaycanla bağlı bütün tarixi mənbələri oxuyub, mənimsəyib,-desəm, əsl həqiqəti söyləmiş olaram.
Azərbaycan bütün tarixi kökləri ilə Dünyaya, Şərqə bağlıdır və Ramiz də Vətən dediyimiz bu ərazini,-ilk ibtidai insanından bu günə qədərki Sivilizasiya mənzərəsini bəşəri -dünyəvi tarix kimi oxumuş, böyük Dünyada Azərbaycanın ya bir ölkə, bir xalq, bir millət olduğunu tarixin həqiqətindən poeziya həqiqətinə çevirmişdir.
Ramiz Qusarçaylının poetik həqiqəti bu gün bizim tarixçilərimizin yalanlardan təmizlədiyi Vətən tarixi ilə səsləşir-amma etiraf edək ki, Ramiz Qusarçaylı bu əsərlə həm də tarixçilərin hələ başa çatdırmadıqları missiyanı da yerinə yetirib. Amma şair kimi!
Dünyada ən qədim mədəniyyətin
Qolları birləşir Azərbaycanda.
Sıfırdan sonsuza əbədiyyətin
İki milyon illik qədim tarixi
Yolları birləşir Azərbaycanda.
İlk ocaq, ilk ulu məkandan, əkinçi-maldar tayfalarından, ağacın, quşun dilindən, torpağın dilindən, daşın dilindən səsinə bənzəyən dil yaradıncaya qədər...oradan ən qədim sivilizasiya məskəni Şumerlərə qədər ən qədim azərbaycanlıların minilliklər boyu keçdiyi tarixi yolu xatırladır R.Qusarçaylı...
“Bu xalqın kökəni, bu xalqın soyu, Uzanır tarixin min illərinə”-əsəri misra-misra, fəsil-fəsil oxuduqca yüksək sivilizasiyalar, qlobal və lokal müharibələrin, çiçəklənən mədəniyyətlərin, odu söndürülmüş ocaqların, milyonlarla yurdsuz-yuvasızların, qaçqınların-miqrantların beşiyi-məskəni olan XXI əsrdən, yaşadığımız bu təzadlı dünyadan minilliklərə boylanırıq.
“Hər gün öyrənirəm Azərbaycanı, Hər gün oxuyuram hey varaq-varaq”.
Turukku-Türkün ilk adı, Arattav ilk dövlət. R.Qusarçaylı tarixi mənbələrə, qaynaqlara baş vurduqca, gözlərimiz önündə qədim Midiya dövləti, onun uzun onilliklər sürən hakimiyyəti, sonra ikiyə parçalanması (“Kiçik Midiyadan başlanır elə, Böyük faciəsi Azərbaycanın”), ilk qadın hökmdar Tomrisin qəhrəmanlığı... yox, hələ quldarlıq erası başa çatmır. Makedoniyalı İsgəndər gəlir, onun sadiq silahdaşı Atropat gəlir.
“Şahlar yeriyirdi qana, qadaya, Şah-şah dəyişirdi quldar erası”.
Sonra ilkin Azərbaycan dövləti-Atropatena. Qədim Albaniya. “Qədim Albaniya ruh sərdabəsi, Vətən tarixinin baş kitabəsi”.
Sonra qəhrəmanlıq tariximizin ilk sərkərdələri-Cavanşir, Babək...Əlbəttə, bütün bunlar tarixdən bizə məlumdur, amma Ramiz Qusarçaylı tarix dərsi keçmir, məqsəd odur ki, tarixin ibrət dərslərini unutmayaq. Unutmayaq ki, Türk adı, Türk şərəfi, Türk qəhrəmanlığı əsrlər boyu dünyaya öz qüvvətini, qüdrətini göstərib.
Gəldi Şah İsmayıl 14 yaşında,
Qurdu 14 ilə 14 ölkədən
Səfəvi dövləti Azərbaycanı,
Dili yad dillərə görk dili oldu,
Rəsmi dövlət dili türk dili oldu.
Qoca Şərq Əmir Teymuru, Makedoniyalı İsgəndəri, Nadir şah isə: “Nə rusa işlədi, nə farsa”. Əfşarlar yeni bir tarix yaradardılar. Amma “Türkə qənim oldu türkün günahı...”
Yenə bir amma:
Səni tayfa-tayfa uduzdum, Vətən,
Sülalə-sülalə uduzdum, Vətən.
Səni sünnü-sünnü uduzdum Vətən,
Vətən, şiə-şiə uduzdum səni.
Vətənin sonrakı taleyində belə uduzmaqlar (əslində itkilər parçalanmalarla dolu. Ramiz XIX-XX əsrlərin vətən tarixinə də boylanır, bu hissələrdə onun poetik ritmi, intonasiyası sərtləşir. O, tarixçi-şair kimi ox, şair-tarixçi kimi Vətənin məruz qaldığı ağrılardan danışır, həssas bir vətən övladının da etiraflarını səsləndirir:
Tanrı səni nurdan var eyləmişdi,
Cənnətin gözündə yer eyləmişdi,
Çopur daşını da pir eyləmişdi,
Mən səni qoruya bilmədim, Vətən.
“Vətən” poetik epopeyasında Ramizin bir şair kimi ustalığı-hər sözə, hər ifadəyə necə önəm verdiyi, bədii təsvir vasitələrini necə incəliklə işlətdiyi barədə heç nə demirik, görünən kəndə, usta şairə nə bələdçilik?
Əsərin son hissəsi bütünlüklə 44 günlük Zəfərə həsr olunub. Ramizə poetik salnamə müəllifi kimi baxmırıq, yəni 44 gün ərzində baş verən hadisələri publisistik pafosla nəqli edən bir şair kimi də yanaşmırıq. Bu əsərdə publisistika poeziyalaşır:
Ali Baş Komandan birliyimizin
Dünyaya yayılan efir səsiydi.
Vətənin ərazi bütövlüyünün
Həm əsgəri idi,
Həm də memarı,
Qələbə səsiydi,
Zəfər səsiydi,
Diplomat səsiydi,
Səfir səsiydi.
Haqqın, ədalətin təntənəsiydi.
Vətənin Qarabağ düyünlərini
Çözürdü hər kəsin başa düşdüyü,
Hər kəsin duyduğu, qandığı dildə:
-Erməni əsgəri yaxşı eşitsin,
Assın sırğa kimi qulaqlarından.
Ölmək istəmirsə, rədd olub getsin,
Çıxsın Azərbaycan torpaqlarından.
Əsərin bu hissəsində bir təntənə, bir coşqu havası var.
Vətən
Bir ürəkdə döyünən candır,
Qarabağ bizimdir,-
Azərbaycandır!
Bu əsərin qəhrəmanı Azərbaycandır, onun tarixidir, zəfərləri, uğurlarıdır, həm də ağrı-acılarıdır. Və əsərin əsas qəhrəmanlarından biri Ali Baş Komandan İlham Əliyevdir.
Ali Baş Komandanın-İlham Əliyevin şərəfinə, qalib sərkərdəliyinə, ölkə Prezidenti kimi geniş və çoxcəhətli fəaliyyətinə, beynəlxalq aləmdə mahir diplomat kimi şöhrət qazanmasına dair onlarla, yüzlərlə məqalələr, neçə kitablar həsr olunub. Şeirlər də yazılıb, amma etiraf etmək lazımdır ki, poeziyada onun mükəmməl obrazı Ramiz Qusarçaylının bu əsərində daha dolğundur, təbii ki, Prezidentin obrazını yaratmaq üçün saysız hesabsız epitetlərdən istifadə etmək lüzumsuzdur, onun Azərbaycan sevgisini, Xalq sevgisini, Millət üçün fədakarlığını, gördüyü işlərdə, əməllərində əks etdirməlisən. Ramizin əsərində İlham Əliyevin xarici jurnalistlərlə apardığı söhbətlərin poetik intonasiyası duyulur.
“Vətən” poetik epopeyanın ilk fəsillərində “uduzdum” peşmançılığı tez-tez təkrar edilirdi. Amma 44 günlük Zəfərdən sonra “qaytardım” nidası eşidilir.
Səni qazi-qazi qaytardım, Vətən,
Qəhrəman-qəhrəman qaytardım səni.
Səni şəhid-şəhid qaytardım, Vətən,
Cana can, qana qan qaytardım səni.
Səni Ağdam-Ağdam qaytardım, Vətən,
Füzuli-Füzuli qaytardım səni.
Səni Laçın-Laçın qaytardım, Vətən,
Kəlbəcər-Kəlbəcər qaytardım səni.
Səni Şuşa-Şuşa qaytardım,Vətən,
Qarabağ-Qarabağ qaytardım səni.
“Vətən” poetik epopeyası Ramizin məşhur “Azərbaycan bayrağı” şeiri ilə bitir və bu, əsərə mənalı bir sonluq qatır.
Ramiz Qusarçaylının bu əsəri, heç şübhəsiz, müasir poeziyamızda yeni bir hadisədir və bu hadisə bir tərpəniş oyadacaq şairlərimizdə. Çünki istər nəsrimizdə, istərsə də şeirimizdə belə sənətkarlıqla yazılan əsərlərə ehtiyac duyulur.
“Vətən” poetik epopeyası yazdıq: doğrudan da bu əsərə poema demək azdır-Azərbaycan poeziyasında belə bir möhtəşəm epik-liriklə qələmə alınan əsərə ancaq yeni ad vermək olar: “Vətən” poetik epopeyası.
Ülvi Qılınc:” Hələ də bəziləri qohumluq, tanışlıq əlaqələrindən istifadə edərək önə çıxmağa çalışır”...
“O səs Türkiyə” müsabiqəsindəki səhnə davranışı, ifası ilə hər kəsi heyran qoyan azərbaycanlı ifaçı Ülvi Qılınc müsabiqədə uğurla irəliləməkdə davam edir.
Müğənni Musavat.com-a açıqlamasında gələcək planlarından söz açıb:
“Bir qədər sonra geridə qoyacağımız 2021-ci il həm kədərli, həm də sevincli oldu. Kədərli oldu ona görə ki, xeyli sayda sənətkarlarımız, yaxınlarımız koronavirus pandemiyasından, bu və digər səbəbdən dünyasını dəyişdi. Əlbəttə ki, kədərlə bərabər sevindirici anlarımız da oldu.
Bildiyiniz kimi hazırda da “O səs Türkiyə” müsabiqəsində mübarizəm davam edir. Düşünürəm ki, hər şey yaxşı olacaq.
Türkiyədə vokal musiqisinə çox gözəl münasibət var. Ümumiyyətlə, düşünürəm ki, həm vokal, həm də digər gözəl musiqilərin təbliğatını aparmaq lazımdır.
Türkiyədə sənətə düzgün qiymət verilir. Yəni sənətin varsa, böyük dəyər verilir, burada hansısa tapşırıq və yaxud qohum, tanışlıq əlaqələri rol oynamır. İnsanlar qəlblərindən gələn kimi səs verir.
Əlbəttə ki, Azərbaycanda da sənətə dəyər verilir. Lakin təəssüf ki, hələ də bəziləri qohumluq, tanışlıq əlaqələrindən istifadə edərək önə çıxmağa çalışır.
Amma xalqımın çox gözəl qəlbi var. Mənə dəstək üçün çox gözəl şərhlər yazır, öz fikir və arzularını qeyd edirlər. Bununla da anladım ki, böyük bir Azərbaycan kütləsi mənə dəstəkdir və buna görə fəxr edirəm. Buna görə də hər birinə öz təşəkkürümü bildirirəm”.
Nizami Gəncəvinin 880 yubileyi ilə bağlı beynəlxalq esse müsabiqəsinin qalibləri elan olunub
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT) Gənclər Forumunun Avrasiya Regional Mərkəzinin (ARM) təşəbbüsü ilə böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 880 illik yubileyinə həsr olunmuş “Nizami - bəşəriyyətin şairi” adlı beynəlxalq esse müsabiqəsinin nəticələri elan edilib.
İƏT-dən AzərTAC-a bildiriblər ki, belə tədbirlərin keçirilməsində əsas məqsəd millətlər arasında mədəni əlaqələrin qurulmasına, gənclərin bir-birilərinin mədəniyyətini daha yaxından tanımasına, eləcə də Nizam irsinin İslam coğrafiyasında təbliğinə töhfə verməkdir.
Müsabiqənin şərtlərinə uyğun olaraq, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olan 10-a yaxın ölkədən 150-yə yaxın gənc iştirakçı ingilis dilində Nizami Gəncəvinin poetik və fəlsəfi yaradıcılığından bəhs edən esselər yazıb ekspert komissiyasına təqdim ediblər.
Ekspert komissiyasının müvafiq dəyərləndirmələrinə əsasən, birinci yeri Otabey Nərimanov (Özbəkistan), ikinci yeri Gülçöhrə Səidova (Özbəkistan), üçüncü Rizqi Citra Anuqerah (İndoneziya) yeri tutub, Pakistandan olan iki nəfər gənc isə həvəsləndirici mükafatlara layiq görülüblər. Həm finalçılar, həm də həvəsləndirici mükafat əldə edənlərə pul mükafatları veriləcək.
Qeyd olunub ki, İƏT Gənclər Forumu ARM-nin təşkilatçılığı və tərəfdaşlığı ilə dünyanın bir sıra başqa ölkələrində də Nizami Gəncəvinin 880 illik yubileyi ilə bağlı (Rusiya, Qazaxıstan, Özbəkistan, Pakistan, İndoneziya və s.) beynəlxalq tədbirlər keçirilib.
Xalq yazıçısı Elçinin hekayəsi Gürcüstan ədəbiyyat portalında dərc edilib
Gürcüstan İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkətinin “1TV.Eleqtroliti” ədəbiyyat portalı “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” (ADTM) layihəsi çərçivəsində Xalq yazıçısı Elçinin gürcü dilinə tərcümə olunmuş “Qatar. Pikasso. Latur. 1968.” hekayəsinin yayınına başlayıb.
Dövlət Tərcümə Mərkəzindən bildirilib ki, yazıçının yaradıcılığı haqqında məlumatla təqdim olunan hekayənin gürcü dilinə tərcümə müəllifi – Dövlət Tərcümə Mərkəzinin gürcü dili üzrə mütəxəssisi, yazıçı-tərcüməçi İmir Məmmədlidir.
Qeyd edək ki, 2017-ci ildən fəaliyyət göstərən portal Ömər Xəyyam, Cəlaləddin Rumi, Pol Verlen, Artur Rembo, Filip Dik, Tomas Vulf, Rudolf Lapert, Leo Pere, Con Çiver, En Enrayit, Herta Müller, Hans Maqnus Enserberqer, Olqa Tokarçuk, Jorj Brasens, Esme Varnq, Peter Handke, Lusi Fleçer, Lores Ferlinget, Jak Brel, Lev Rubinşteyn, Con Maksvell Kutzee, Norbert Humelt, Syuzen Zontaq, Frans Holler kimi dünya şöhrətli yazıçı və şairlərin yaradıcılığını işıqlandırır.
Şirvanşahlar Sarayı Kompleksində “Leyli və Məcnun” tamaşası səhnələşdirilib
Bakı Uşaq və Gənclər Teatrının “Günay” Teatr-Studiyası tərəfindən İçərişəhərin tarixi məkanı Şirvanşahlar Sarayı Kompleksində böyük Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illiyinə həsr olunmuş “Leyli və Məcnun” tamaşası səhnələşdirilib.
Bu il “Günay” Uşaq Teatr-Studiyasının gənc aktyorları “Rus Evi”nin təşkil etdiyi müsabiqədə iştirak edib və fəxri fərmanla təltif olunublar. Teatrın gənc aktyorları, həmçinin Azərbaycanlıların Yerli Milli - Mədəni Muxtariyyəti tərəfindən Orenburqda təşkil olunan “Nizami – iki dünyanın əzəməti” adlı müsabiqədə iştirak edib və yer tutub.
Teatrın bədii rəhbəri və rejissoru - Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının üzvü Larisa Viktorovna Tarusovadır. Mahmud Hüseynov Nizami, Zlata Marina Leyli, Riyad Hüseynov isə Məcnun rolunu ifa ediblər. Tamaşanın xoreoqrafı Fərid Kazakovdur.
Xose Risal niyə şeirini kerosin lampasında gizlədi?
Bu günə təsədüf edən əsas əlamətdar hadisələri diqqətinizə çatdırırıq. Qeyd etdiyimiz kimi, bu gün görkəmli xanəndəmiz Əbülfət Əliyevin anadan olmasının 95 illiyidir. SSRİ adlı keçmiş vətənimizin də qurulmasının bu gün 30 illik yubileyidir. Bu iki hadisə barədə ayrıca qeydlərimiz var, odur ki, digər hadisələrə keçək.
30 dekabr
Kerosin lampasındakı şeir
Bu gün Filippində Risal günüdür. Xose Risal Filippinin ən məşhur milli qəhrəmanıdır. O, 19-cu əsrin sonlarında Filippini müstəmləkəyə çevirmiş ispanlara qarşı xalq azadlıq hərəkatının başında duran şəxs olub, 1896-cı ilin 30 dekabrında onu ispanlar edam ediblər. Son saatlarında Risal “Əlvida, mənim doğma vətənim” adlı ürəkdağlayan bir şeir yazaraq kerosin lampasında gizlədib, sonradan bu şeir üzə çıxıb, dillər əzbəri olub. Filippin azad olunandan sonra Risalın adını qədirbilən xalqı əbədiləşdirib, hər ilin 30 dekabrını da xatirə günü kimi onu şərəflə anırlar.
Bu gün Slovakiya ruhani azadlıq barədə deklorasiya imzalanması gününü, Madaqaskar Respublikası isə Milli dövlət gününü qeyd edəcək. Mətbəxsevər amerikalıların bu gün iki bayramı bir-birinə qarışacaq. Milli bekon günü (donuz ətindən xüsusi kəsimlər) və Milli məişət sodası günü. Düzü bilmirəm, bekonun üstünə soda səpib yemək mümkündürmü.
Səddamdan Həbibədək
2006-cı ilin bu günündə Bağdadda son 24 ildə ölkəyə prezidentlik etmiş Səddam Hüseyni yeni hökumət dar ağacından asaraq edam edib. 1916-cı ildə başqa bir siyasi lider – bu dəfə çar Rusiyasında parlayan 44 yaşlı Qriqori Rasputin sui-qəsd nəticəsində öldürülüb. 1616-cı ildə Kiyevdə müasir Rusiya və Ukraynanın ilk çap olunmuş kitabı hesab edilən “Çasoslav” işıq üzü görüb.
Tanınmış alimimizin yubileyi
30 dekabra bir tanınmış Azərbaycan aliminin də doğum günü təsadüf edir. Filoloq Həbib Babayevin 95 illiyidir. Oğuz rayonunun Bucaq kəndində doğulan, valideynlərinin vəfatı ilə əlaqədar Şuşa Şəhər 1 saylı uşaq evində təhsil və tərbiyə alan Həbib Babayev 1951-1955-ci illərdə Moskvada M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutunun aspiranturasında ali təhsil alib. Əmək fəaliyyətinə anadan olduğu Bucaq kəndində müəllimliklə başlayıb, 1956- 1958-ci illərdə M.Qorki Adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutunda elmi işçi, 1958- 1970-ci illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasında Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda baş elmi işçi vəzifələrində işləyib, 1970-ci ildən ömrünün sonunadək indiki Bakı Slavyan Universitetində kafedra müdiri vəzifəsində çalışıb. Həbib Babayev 1970- ci ildə professorluğa yüksəlib, 12 monoqrafiyanın, 120-dən artıq məqalənin müəllifidir. Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanına, “Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülüb, ölümündən sonra Oğuz şəhərindəki 1 saylı tam orta məktəbə onun adı verilib.
Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından
