Super User
POEZİYAMIZIN QIZIL FONDUNDAN - Vahid Əziz, “Xocalı “Vağzalı”sı”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xalq şairi Vahid Əziz! Lirikanın ən dərinliyini, fikir yükünün ən ağırlığını, poetik gözəlliyin ən təkrarsızını ortaya qoyan bir şairimizdir Vahid Əziz. Onun vəyənpərvərlik mövzusu da tükənməzdir.
Onun bütün yaradıcılığı gözəldir, bizsə son illər yazdığı şeirlərindən seçmələr edəcəyik. Bu oxuyacağınız şeir 2016-cı ildə yazılıb.
Vahid ƏZİZ
XOCALI "VAĞZALISI"
...alaçıqlar məkanından
səda gəlir,"Vağzalının"
sədaları;
toy çalınır, bu--bir özgə
"Vağzalıdı",
böyüyüblər, Xocalıda öldürülmüş
körpələrin ruhlarının vüsalıdı!!
Zilə qalxın, tükürpədən haray salın
zurnaçılar!
Davulçular, təbilləri elə vurun
məhvərindən yer oynasın!
Qoy anlayıb duysun bəşər--
bu, elə bir itgidir ki, yaraları sağaldıqca
qaysaqların altındakı ağrıları dərinləşər!
Qara zurna, odlu davul,
döyün çürük beyinləri,
açın batmış qulaqları,..
yer üzünün bütün körpə uşaqları
dərk eləsin, anlasın ki, nələr çəkdi
can verərək Xocalıda
öldürülmüş
yaşıdları.
Nə qədər ki, bu cahan var,
Xocalının qan donduran
"Vağzalısı" çalınacaq!!
Nakam getmiş gül balalar,
and içirik baş əyərək
qarşınızda:
QİSASINIZ ALINACAQ!!!
Ey əbədi uyuyanlar,
hövləng qalxıb yerinizdən
indiyədək davam edən qara yaslı,
qan libaslı, didərginli
çadırların ətrafında şənlənərək
"Yallı" gedin, nəğmə deyin,
"Gözəl idi həyat"-deyin.
"Bəy" igidim, “Gəlin" balam,
bu, "Xocalı "Vağzalısı" havasıynan--
uçub gedin...
Bu imansız dünya sizi şərəfsizlər
hiyləsinə qurban verdi,
namərdliklə qurban vardi!!
Uçub gedin,
bu dünyanın acığına özünüzü
O DÜNYADA XOŞBƏXT EDİN.
Uçub gedin,
uçub gedin...
P.S. Və nə gözəl ki, şair qisas alınacaq demişdi, artıq o qisas alındı.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
GÜNEY AZƏRBAYCAN POEZİYASI ANTOLOGİYASInda Mehdi Qəmsizin “Darıxmalarda” şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Mehdi Qəmsizin şeirlərini təqdim edir.
Mehdi Qəmsiz
Qəmsiz kimi tanınan Mehdi Tiğzən 2000-ci ilin mart ayında Təbriz şəhərində doğulmuşdur.
DARIXMALARDA
Gözəl bir duyğu var darıxmalarda,
İnsanı özündən aparıb gedər.
Vaxtsız ölüm kimi yaxadan tutub,
Ruhunu bədəndən qoparıb gedər.
Gözəl bir duyğu var darıxmalarda,
Zaman tərsəsinə fırlanır sanki.
Yaşamın anlamın bilməyəndə sən,
Həyatda ürəyin bulanır sanki.
Gözəl bir duyğu var darıxmalarda,
Yalnızca qalmağı tərcih edirsən.
Bəzən sığınırsan xatirələrə,
Güvənib siqara, yolu gedirsən.
Gözəl bir duyğu var darıxmalarda,
Sanki darıxmalar doğurlar səni.
Biraz sayğıl ol sən bu şəhərdən,
Şəhər yol kəsəndir, oğurlar səni.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
Əvvəlki və indiki Napoleon
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Kasıba deyirlər, eşitmisən, gələcəkdə pul olmayacaq?
Kasıb deyib: İndi də yoxdur, yəni, gələcəkdə də olmayacaq?
Tənbəlin rejimi:
Səhər gimnastikası - 10 dəqiqə.
Fasilə - 1 il.
Uşaq bağçasında:
-Atoppa, sən niyə Məsməgülünü üstünə “Feri” tökdün?
-Çünki mənim ondan xoşum gəlir. Amma o çox yağlıdır.
Eşşəyi nə qədər yemləyirsən yemlə, yenə də gözü başqasının bostanında qalacaq.
Əvvəllər Napoleondan qorxardılar, indisə onu yeyirlər.
Gəncliyimizdə biz sürətliyik, vaxtsa ləng gedir. Qocalıqda biz ləngik, vaxtsa sürətlə gedir.
VƏ GÜNÜN PARAFRAZI:
Gülüş ömrü uzadır. Amma kimə bu cür gülünc həyat lazımdır ki?
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
“XANUMA” - Akademik Milli Dram Teatrı Yeni ilin ilk tamaşasını bu gün nümayiş etdirəcək
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı yeni ildə ilk tamaşanı bu gün - yanvarın 12-də nümayiş etdirəcək. Bu, “Xanuma” tamaşası olacaq.
Teatrın Mətbuat Xidmətindən əldə etdiyimiz məlumata görə, tamaşa saat 19-da başlayacaq, biletlər 7-12 manat aralığındadır.
İndi isə tamaşanın məzmunu barədə: A. Saqarelinin “Xanuma” əsəri Tiflisdə yaşayan “Xanuma” adlı bir ara düzəldən qadın haqqındadır. Ərə getmək, evlənmək, nişanlanmaq istəyən hər kəs Xanumanı axtarıb tapır və problemlərini həll edir. Evdə qarımış qızlar, subaylıqda qocalmış oğlanlar Xanumanın köməyinə möhtacdırlar. Hamının işinə yarıyan Xanuma həm pul qazanır, həm də öz şəxsi işlərini də unutmayıb, sonda öz sevgisinə qovuşur. Onun bacarmadığı iş yoxdur. “Xanuma”, əslində ağıllı və hazırcavab Qafqaz qadınına həsr olunmuş əsərdir. Müəllif Qafqazda yaşayan gürcüləri və azərbaycanlıları, xüsusən onların qadınlarını sevə-sevə vəsf edir. Xanuma oxuyur, oynayır, istənilən problemin həlli onun üçün çətinlik yaratmır. Bu onun həyat tərzidir. Əsərin sonunda hər şey Xanumanın köməyi ilə öz yerini tutur.
Teatrın növbəti günlər üçün repertuarını təqdim edirik:
13 yanvar - “Dantenin yubileyi”
14 yanvar - “Ölülər”
19 yanvar - “Xurşidbanu Natəvan”
20 yanvar - “Qarabağnamə”
21 yanvar - “Buzlar ölkəsi”, “Şükriyyə”
26 yanvar - “Qətibə inanc”
27 yanvar - “Sənsiz”
28 yanvar - “Xurşidbanu Natəvan”, “Ah, bu uzun sevda yolu”
Şəkildə: “Xanuma” tamaşasından bir səhnə
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
Şəhid Eldar Həsənova həsr edilmiş şeir
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Eldar Həsənova həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.
Cəlilabad rayonunun Lallar kəndindən olan, Azərbaycan polisi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsinin şəhidi
ELDAR
Düşmən tapdağından azad edilmiş
Hər qarış torpaqda şəhid qanı var.
Müqəddəs yurd üçün canından keçən,
Bu xalqın nə qədər qəhrəmanı var.
Hansı mərd igiddən düşərsə söhbət,
Görürük hünəri kitaba sığmaz,
Müqəddəs duyğular, inam, cəsarət
Onlarda nə qədər... hesaba sığmaz.
Belə oğullardan biridir Eldar,
Aslan tək döyüşüb yağılar ilə,
Yurdun ər övladı, nəridir Eldar,
Vətən - Vətən olur oğullarıyla.
Doğma Cəlilabadın ucaltdı adın,
Dedi, torpaq heç vaxt, pay ola bilməz,
Almışdı düşmənin gözünün odun,
Elə oğul idi, qolu bükülməz.
Kəşfiyyat elminin bilicisiydi,
Qənim kəsilmişdi haqqı danana,
Şəhidlik yolunun birincisidi,
Tələsdi müqəddəs ruhlar yanına.
Aldıq qisasını yağı düşməndən,
Cənnətlik məzarda di rahat yat,
Başına mükafat qoymuşdu düşmən,
Əlli min dollar e… deyil zarafat.
Bizə çox əzizdi şəhidin adı,
Sənə min rəhmət deyirik, Eldar.
Məzarın önündə dərin hörmətlə
Hər gün başımızı əyirik Eldar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
“Dramaturgiyadan başqa bütün “sahələrdə” “Əkinçi ömrü, xış əziyyəti” çəkmişəm” - MÜSAHİBƏ
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazar Əbülfət Mədətoğlunun yazar Faiq Bəlabəyli ilə müsahibəsini təqdim edir.
Bu yaxınlarda, fevral ayının 23-də 60 yaşı tamam olacaq tanımış SÖZ və GƏMİ kapitanı, dostum Faiq Balabəyli ilə nöqtə-vergülünə toxunmadığım onlayn söhbəti oxuculara da təqdim edirəm. Düşünürəm ki, söhbətimiz sizlər üçün də maraqlı olacaq.
– Mən Səni tanıyanda yaşıdım Faiq Balabəylinin əlini sıxdım… Yəni hansı ailədən, hansı eldən olmağını soruşmaq heç ağlıma da gəlmədi… Sən necə? Faiq Balabəyli kimi söz meydanına gələndə özünü necə hiss etdin…və nələrdən könüllü uzaqlaşdın?
– Uzaqlaşdığım şeylər çox oldu, əlbəttə ki, könüllü yox. Sənin əlini sıxdığın yaşıdın Faiq arxada, elə o günlərdə qaldı, irəli addım atdım, yaşımın üstünə yaş gəldi, qaşımın üstünə qırış, ürəyimdən çox şeylər keçirtdim, keçdiyini zənn etdiyim, lakin daima ürəyimdə qalanlar da oldu. Həm insanlar, həm də olaylar. Ətrafımda və ürəyimdə qalanlardan biri də sənsən ki, yaşımızın bu vədəsində sənin hardan, hansı eldən, elatdan, hansı ocaqdan olmanı bildim. Yəni mən də sənin kimi, əllərini sıxdıqlarımın ürəyimə keçidini gördükdə özümün, sözümün simsarı, yaxını kimi bildim. Bax, özümü belə hiss etdim və bəzi xırda məqamları yada salmadan, deyirəm ki, elə o cür də hiss etməkdəyəm.
-Sözlə işləmək də elə bir növü əkinçilikdi… Orada növbəli əkindən tutmiş arat, budama, yəni sahəyə aid hər işi əkinci müəyyən səviyyədə görə bilir… Sözlə işləyən də, nəsr, nəzm, dramaturgiya, publisistika… və sairə… Sən bunların bir çoxunda imzanı tanıtmısan… Bəs hansında daha çox Faiq Balabəylisən?
– Şair ömrü, yazıçı ömrü elə əkinçi ömrüdür, – bunu çox düz deyirsən. Əkdiyinin, torpağa səpdiyinin bəhrəsini görən torpaq adamı kimidir yaradıcı adam da!. Məhsul olarsa, sevinər, rahat nəfəs alar. Sadaladıqlarının hamısı sözlə işləyən insanların yaradıcılıq fəaliyyətində əksini tapır. Torpağın arata qoyulmasından, budamaya, yığıma, yəni məhsulun sevincini yaşamağa qədər. Dramaturgiyadan başqa bütün “sahələrdə” “Əkinçi ömrü, xış əziyyəti” çəkmişəm. Amma sevərək, zövq alaraq, yazmaya bilmədən, “yazmasam ölləm” halında, ovqatında olanda. Bunların hansında daha çox Faiq Balabəyliyəm, soruşursan. Deyim, hər birində o ədəbi-publisistik yazıların nümunələrinin altına imzamı çəkinmədən, qürurla qoymuşam. Amma daha çox insani münasibətlərdə, dostluqda, vətəndaş mövqeyimdə Faiq Balabəyliyəm ki, bütün yaradıcılığımda da bu hallar var.
-Turalla bir meydanda olmaq və sözü ustad-şəyird, ata – oğul, müəllim – tələbə, yaxud da həmkar kimi bölüşmək, çözmək kimi hallar olurmu?..
– Turalla fikir ayrılıqları daha çoxdur və əgər daha çox insafsızlıq etsəm, çəkinmədən deyərdim ki, yola getdiyimiz anlar demək olar ki, yoxdur. Baxmayaraq ki, bütün hallarda ardımca gəldi, keçdiyim yolların süvarisi oldu və bu hal davam etməkdədir. Şeir, esse yazıram, jurnalistika ilə məşğulam, o da iki kitab müəllifidir, AYB-nin üzvüdür, jurnalistlik fəaliyyəti ilə məşğuldur və sair. Mən dənizçiyəm, gəmi sürücüsü, naviqasiya mühəndisi ixtisasına sahib olmuşam, gəmi kapitanıyam, o da sonradan ikinci Ali təhsil olaraq Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyasının eyni fakültəsini bitirdi, gəmidə işləyir və vəzifə yüksəlişi imtahanına hazırlaşır. Bununla yanaşı, bu qədər doğmalığın, yaxınlığın fövqündə “dost” ola bilmirik. Ata kimi qürurluyam, müəllim-tələbə kimi də görüntülər qənaətbəxşdir, həmkar kimi də məsləhətləşmələr, təcrübənin paylaşılması, əxz edilməsi də kənardan müşahidə olunacaq qədər var… Amma onun öz dünyası, öz aləmi var ki, bu da mənim qane olacağım həddə deyil. Təbii ki, onun da mənimlə razılaşmadığı məqamlar yetərincədir.
–Belə məqamda SÖZ qalib gəlir, yoxsa Sizlərdən biri?
– Sənin dediyin, nəzərdə tutduğun məqamda, əlbəttə ki, SÖZ qalib gəlir. Onun şeirlərində elə misralar, elə bənzətmələr, elə fikirlər var ki, poeziyamızda həmişə diqqətdə, yaddaşda qalacaq. Təəssüf edirəm ki, onun ədəbi taleyi də elə mənim ədəbi taleyimə bənzədi. Qruplaşmadan, ədəbi cameədə sən məni, mən səni təbliğ et, deyən dəstənin üzvü və sairinsə yanında ola bilmədi. Mənim ədəbi cameədəki dostlarım əsasən “köhnə qvardiyanın” döyüşçüləridir ki, sən də daxil olmaqla meyar olaraq ədəbi nümunələrin keyfiyyətinə dəyər verdilər. Sözün dəyərini bildilər, yaş, mövqe, umma halları olmadı.
–Ümumiyyətlə bu günümüzün Sözü rəng, boy-buxun, çəki və arzu olunmaq baxımından sənə nə deyir, səndən nə umur?
-Bu gün Sözün rəngi, boy-buxunu, çəkisi və nəyi arzuladım, deyə nə varsa məni qane edir. Ona görə ki, ədəbiyyatımız qısır deyil, sanballı əsərlər yazılır, yazılacaq da. Ad çəkməyəcəm, amma heç də az deyil, nəzərimdə tutduqlarım, məni oxucusu edən
əsərlərin hər biri çox rahatlıqla ölkədən kənarda yayınlana bilər. Əlbəttə, ədəbiyyat həm də zövq məsələsidir, mən öz zövqümə uyğun olanları deyirəm. Mənim özümdən isə İlahi Söz nə umur? Əlbəttə ki, onu ucuz tutmamaq, yerində işlətmək, uzunçuluq etməmək, demək istədiklərimi Sözün vasitəsi ilə sevdirə bilmək.
-Nəhayət, Faiq adlı xeyli söz adamı var… Onların arasında Balabəyli SÖZÜ səncə özünü necə hiss edir? Axı onun da yaşı 60-dır?
-Bizim tərəflərdə deyirlər, ad bostandır. Bu “bostan”da söz adamları olan adaşlarım var, əlbəttə. Balabəyli sözü kimi, elə Balabəylinin özü də fərqlidir, başqadır. Yəni adımız oxşar olsa da, dadımız- məhsulumuz fərqlidir. Mən özümü heç kəsə bənzətmədim, necə doğuldumsa, hansı dərinin içində dünyaya gəldimsə elə o dərinin də içində yaşadım, qabıq vermədim, dəyişmədim. Sözüm də elə oldu. Bütün mənalarda. Nə həyatda, mübarizədə, söz və meydan savaşında, nə də ədəbi mühitdə sözümü, özümü, fikrimi dəyişdim. Nə düşündüm, nəyi gördüm, nə tərəfimdən yazılmalıdırsa, yazılmalıydısa onu yazdım, onu dedim. Bu baxımdan əminliklə deyirəm ki, Balabəyli sözü özünü “gözü qıpıq”, “boynu bükük”, ürəyi sınıq, ayağı buxovlu hiss etmədi. Düz 60 ildir bu belədir və nə qədər yaşayacamsa belə də olacaq, əziz Dost!
...Bəli, söhbətimiz gözlədiyim kimi də alındı. Belə də olmalı idi. Çünki biz nəsil söz adamı olaraq eyni şineldən çıxmışıq və sözdən başqa, özü də namuslu sözdən başqa heç nəyin davasını etmirik. Qələmimiz, sözümüz dəyərli sözün qulluğundadır. Bax, bu işin başında olan Faiq Balabəyliyə də 60 yaşın mübarək, Dost – deyərək sağollaşdım.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
Varlanmaq üçün uğur formulu
Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Mən əvvəlki hissələrdə qeyd etdim, hər bir kəsin öz uğur hədəfi var. Amma bu uğur hədəflərinin əksəriyyəti yaxşı maddi təminatı olan güzəran qurmağa hesablanır. Yəni ki, uğur deyəndə, çoxumuz üçün bu, müəyyən madiyyat əldə etmək anlamını bildirir. Bir qism insan çalışdığı müəssisədə uğurlu karyeraya can atır, bir qism insan isə gənc yaşlarından başlayaraq öz şəxsi biznesini qurur.
Statistik hesablamalara görə hər il daha çox insan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olur, pul qazanmağın, firavan həyat qurmağın yolunu bunda görür.
Dünya təcrübəsi göstərir ki, kiçik və orta biznesin potensialı nəhəngdir. Bir sıra inkişaf etmiş ölkələrdə o, ümumi daxili məhsulun 30-50 faizini, dövlət büdcəsinə bütün daxilolmaların 50 faizdən çoxunu təşkil edir. İqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdə əhalinin hər 100 nəfərinə düşən kiçik müəssisələrin sayı 35-dən (Fransa) 75-ə (ABŞ) qədərdir. Ölkələrin iqtisadiyyatının gücündən, həyat şəraitindən asılı olaraq böyük ölkələrdə kiçik bizneslə məşğul olanların daha çoxu şəxsi müəssisələr açaraq hüquqi şəxs statusunda fəaliyyət göstərir. Əsas sahələr isə, adətən, məişət xidməti, iaşə, ticarət, təmir və tikinti, nəqliyyat, hüquqi yardım, kənd təsərrüfatı, səhiyyə olur. Kiçik iqtisadiyyatlı ölkələrdə isə «bizneslə məşğul olmaq» anlayışına daha çox kiçik topdansatışla məşğul olmaq, habelə dükan və mağazalarda alver etmək aid olur.
Beləliklə, təkrar edək ki, get-gedə daha çox insan biznesə üz tutur. Amma acı reallıq budur ki, hər bir insan da bu yolla pul qazana bilmir, firavan həyat qura bilmir.
Bill Qeyts, Uorren Baffet, Mark Tsukerberq, Ceff Bezos, Çarlz Kox, Amansio Orteqa və bu qəbildən olan dünyanın ən varlı insanlarının sırasına düşmək şansı təbii ki, çox cüzidir. Əgər hazırda dünyada təqribən 8 milyard insan yaşayırsa və bu əhali arasında təqribən 2 000 nəfərin varidatı milyard dollardan yuxarıdırsa, demək, hər milyon adamdan yalnız biri milyardçı ola bilir. Milyardçıları, milyonçuları bir kənara qoyaq, özünə normal güzəran qurmuş adi statistik planet sakinini götürək. Həmin bu «normal güzəran» qurmaq yolu əksəriyyət üçün sahibkarlıq fəaliyyətindən keçirsə, uğurlu sahibkar olmağın zəruri şərtləri bəs nədir?
Mən bu mövzunu illərdir ki, araşdırmışam. Araşdırmalarımın nəticəsi olaraq «Biznesdə uğur qazanmanın düsturu»nu qurmağa müvəffəq olmuşam. Və sevinirəm ki, bu düstur uğurla işləyir, faydalar verir.
İqtisadliyyatı bazar və situasiyalar idarə edir, düzdür! Ancaq dünya iqtisadliyyatının tarixinə nəzər salsaq, görərik ki, həm bazarın, həm də iqtisadi situasiyaların böhran vəziyyətinə düşməməsi, uçuruma yuvarlanmaması üçün hər bir zaman insan faktoru həlledici olmuşdur. Daha dəqiq desək, «dahi insan faktoru» . Dünya iqtisadiyyatının bugünkü uğurlarının, dünya bazarının bugünkü funksionallığının arxasında hər bir zaman dahi iqtisadçılar, strateqlər, liderlər durmuşlar.
Sadəcə olaraq, qarşınıza qoyduğunuz məqsədlərə çatmağın istiqamətlərini müəyyən edin. Uğurlu biznesmen olmaq istəyinizi sizin bütün düşüncənizi, varlığınızı bürüməli olan bir istək kimi hiss edin. Onda siz qaçılmaz olaraq qarşınıza çıxacaq bir çox problemləri həll edə biləcəksiniz.
Aşağıdakı suallara düzgün, açıq şəkildə cavab verməyə çalışın:
- Şəxsi biznesimi yaratmaq, ona sahib olmaq və onu idarə etmək üçün mənim hər hansı təcrübəm (səriştəm) varmı?
- Mən özüm hər hansı biznesə başlaya bilərəmmi? Hansı biznesə? Hansı sahədə mən daha güclüyəm? Mən nə ilə məşğul olum?
- Müxtəlif adamlarla mənim qarşılıqlı təmasım yaxşıdırmı? Mən konfliktliyəmmi? Mən güzəştlərə gedə bilərəmmi?
- Mən müxtəlif qərarları nə dərəcədə çevik və düzgün qəbul etməyi bacarıram?
- Mənim biznesi idarə etmək üçün hər hansı məhdudiyyətlərim varmı?
- Mən işi nə dərəcədə yaxşı planlaşdıra və təşkil edə bilərəm?
- Bİznesdə idarəetməyə meyilliyəmmi?
- Mənim biznesim mənim ailəmə necə təsir edəcək?
Yolun əvvəlində hətta özünüzün də genişləndirə biləcəyiniz bu suallar sıralanmasına cavab verərkən siz dəqiqliklə müəyyən edə biləcəksiniz:
Təzə nə isə etməyə başlamağa dəyərmi? Həyatınızı dəyişməyə dəyərmi?
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
Unudulmaz sevgi şeirləri - Nəriman Həsənzadə, “Elə dayanırsan, elə baxırsan”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün rubrikamda Xalq şairi, çağdaş poeziyamızın ən ağsaqqalı Nəriman Həsənzadə yaradıcılığına müraciət edəcəyəm.
Elə dayanırsan, elə baxırsan
Elə dayanırsan, elə baxırsan,
Elə bil qarşında quru bir daşam.
İpək saçlarını bir vaxt oxşayan
Elə bil hardasa mən olmamışam.
Səni dostlarımla, tanışlarımla,
Mən tanış edərdim nə vaxtsa bir-bir.
İndi özgələri yad ehtiramla,
Deyirlər tanış ol... Nə qəribədir?!
Yuxuda görərdin nə vaxtsa hər dəm,
Yolumu gözlərdin yollardan uzaq.
Mən sənin yuxundan çıxıb gəlmişəm,
Bu da bir yuxudur, gəl tanış olaq.
Qoluna girərdim... bu, yadındadır,
gedərdik... yolumuz, arzumuz şərik.
Qolum qollarının lap yanındadır,
toxunsa biz indi üzr istəyirik.
Hayanda oldumsa səhər, ya axşam,
Aradın sən məni, gördün sən məni.
İndi gözlərinin qabağındayam,
Hayanda durum ki, görəsən məni?
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
Kaş ömür insanların qəlbindəki yaxşlığa bəxt aynası tuta bilsəydi...- GÖNDƏRİLMƏYƏN MƏKTUBLARDAN
Heyran Zöhrabova, "Ədəbiyyat və incəsənət"
Deyiləsi o qədər çox şey var ki, hardan başlayıb, harda bitirim, hansını deyim, hansı qalsın bilmirəm. Kəlmələrim qəhər olub düyünlənir boğazımda, kaş həyat da bu soyuq daşın üzərindən boylanan mehriban çöhrən kimi gözəl olsaydı.
Kaş hər kəsin qəlbi eynən sənin gözlərindən oxunduğu kimi aydın oxuna bilsəydi. Və kaş ömür insanların qəlbindəki yaxşlığa bəxt aynası tuta bilsəydi.
Bəzən insanlar ölüb gedir, bəzən gedib ölür, bəzən də öldürüb gedir. Sənsə sadəcə köçüb getdin. Torpaq kimi toxunula biləcək qədər yaxın, amma eyni zamanda da səma kimi uzana bilinməyəcək qədər uzaqlara getdin. Bütün gedənlər kimi sən də həsrəti miras qoydun ardında. Amma sən bir kimsəni incitmədən, qırmadan, xoş getdin. Uzaqdasan amma, haralardasa bir yerlərdə varsan və məni eşidirsən, bilirəm.
Sən hələ də eynisən, dəyişməmisən, bilirəm, amma mən yavaş-yavaş dəyişirəm.
Bir az torpağa bənzəyirəm, çoxca səmaya.
Hər dəfə yağış damlaları torpağa qarışıb yerlə göy qovuşanda, təbiət bu vüsaldan insanlara da bir pay verir və uzaqdakı doğmaların ətrini bəxş edir insana, yağışdan sonrakı torpaq qoxusuyla.
Bu gün artıq yoxluğunun üçüncü ilindəyəm və saçımı oxşayan bu yağış küləyi, xəfifcə üzümə toxunan narın yağış damcıları yenə bir görüşdən xəbər verir..
Əgər yolun düşsə bu dünyaya mütləq bir də gəl...
Xarakterindən, ruhundan, kimliyindən əsla heç nə itirmə, qoy qəlbindəki o xoş niyyət bir məşəl kimi daim yoluna işıq tutsun, amma sənə verilən bu ömür payında atdığın addımlara, bu yolda səmt götürdüyün istiqamətə çalış, bir az diqqət et.
Hər kəsə çatıb da sonda özünə gecikmə, özünə də vaxt ayırıb, öz qeydinə qalmağı, öz qədrini bilməyi də unutma.
Səni bizdən qoparan o amansız xəstəliyinin üstünə vaxtında düş, sağlamlığının keşiyində bir əsgər kimi dayan. Üzünə gülən hər insanın xoş söz qələbəliyinə inanma. Nə qədər əli açıq olsan da çalış, verdiyin güvən payına qarşı bir az xəsis ol, necə deyərlər umma ki, küsməyəsən.
Və sonda həmişə ömür yolu üstündə doğma cildində pusquda dayanan xəyanətin, vəfasızlığın varlığını əsla unutma...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
“Cümə günü Əbülfəzqızının 10 sualı” Ruslan Dost Əli ilə
Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu dəfə "Cümə günü Əbülfəzqızının 10 sualı ilə” rubrikasının qonağı yazmaq üçün göy üzünü bir günlük kirayə istəyən, "Bu şeir xurma kimidir, götür, orucunu açarsan"- söyləyən, "Canım bahasına ala bilmirəm, suyu qiymətinə satdıqlarımı..." misraları ilə oxucularını düşündürən AYB-nin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, gənc şairimiz Ruslan Dost Əlidir.
-Xoş gördük, dəyərli gənc şairimiz, şeirlərinizlə tanış olduqdan sonra "səbirsiz suallarımızın" qarşısını kəsə bilmədik, o " sözəbaxmaz suallar" bir- biri ilə əlbəyaxa olmamış gəlin bir-bir çağıraq.
1.Dünyaya açılmış qoşalülədi,
gözləri... gözləri süzgün şairin.
Qayğılar yığılıb qayığnan gəlir,
üzür o baş-bu baş üzgün şairi.
Qəflətən gün batır, bir tufan qopur,
əyrilik dünyanın canına hopur:
Yüzillik ağaclar kökündən qopur,
yenə əyə bilmir düzgün şairi.
(Ruslan Dost Əli)
Əziz Ruslan bəy, şairlərə kədərmi, yoxsa sevincmi tez təsir edir? Şairin həssas ruhunda sevincmi, yoxsa kədərmi dərin iz buraxır?
- Kədər poetik nəsnədi. Həm də qalıcıdı. Sizdən sonuncu dəfə nə vaxt sevindiyinizi, xoşbəxt olduğunuzu soruşsam, yəqin ki, xatırlamayacaqsınız. Ancaq sonuncu dəfə nə vaxt və nə üçün kədərləndiyiniz mütləq ki, xatirinizdədir.
Siz də bütün sualları verəcəksiniz, əsas sualdan başqa. Çünki hər şey bir çərçivədədir. İnsan taleyi kimi siz də, biz də - hamımız bu çərçivələrdəyik. Lap kədərin özü kimi. Biz bu çərçivəyə də, kədərə də öyrənmişik. Axtardığımız, gördüyümüz hər şeydə bir sevinc olmaya bilər, ancaq bir kədər mütləq ki var.
Həmişə belə olur. Əsl sənət faciədən doğur. Bir də, yalnız öz kədərini hiss edən adam böyük mənada şair, yazıçı, ümumiyyətlə, yaradıcı ola bilməz.
Bu mənada, kədər həm də sevindirir...
2. Ruslan bəy, düşüncəsi yoxsul, cibi dolu olanın " yoxsulluğu" nə zaman üzə çıxır?
- Ağzını açdığı an...
3.Ruhum sevgi, səsim sevgi,
quruca nəfəsim- sevgi…
Kim nə deyir, desin, sevgi,
imandan, dindən qəşəngdi…
(Ruslan Dost Əli)
Sizcə, əsl sevgini nə sonlandıra bilər, onun "tükənməsi" mümkündürmü?
- Sevgi göy üzü qədər əngin, dünya qədər qədimdi. Onu ölçmək, onun sonunu görmək insan övladının iradəsindən kənardır.
4.”Varlı olmaq istəyirsinizsə, təkcə pul qazanmağı deyil, həm də qənaətcil olmağı öyrənin". (Bencamin Franklin)
Ruslan bəy, indiki gənclər qənaətcildirlərmi, yoxsa bu xarakterə bağlı olan məsələdir?
- Söhbət puldan gedirsə, onu ürək rahatlığıyla xərcləmək lazımdır. Arzulara, doğmalara, insanlara…
Varlı və ya kasıb olmağa qaldıqda isə, buna yalnız mənəviyyat müstəvisində baxmaq lazımdır.
5.Bu pulun olmayan vaxtı,
deyirəm, noola, bircə dəfə
yeyib-içəsən, deyələr
hesabı şeirnən ödə...
Ömrün-günün qara vaxtı,
şeiri bir bəyaz boya san...
Bircə səhər üzün gülə:
məktəbə gedən oğlunun
cibinə şeir qoyasan...
(Ruslan Dost Əli)
Gənc şairimiz, sözün gücü nə ilə müqayisə edilə bilər?
- Sözün düzü, sözün gücü müqayisə olunmazdı...
Qolun gücü ilə qalib gələ bilmədiyin adamları sözün gücü ilə qatlayıb dizinin altına qoya bilərsən...
Qazaxıstanın keçmiş prezidenti Nursultan Nazarbayevin sözləri yadıma düşdü:
“Bul zaman bilekke senetin zaman emes, bilimqe senetin zaman”.
Yəni hazırki dövr biləyin yox, elmin, biliyin gücünə inanmaq dövrüdür…
6.”Cəsarət qorxunun yoxluğu deyil, qorxuya dirənmək, qorxuya hökm etməkdir."
(Mark Tven)
Ruslan bəy hansı qorxuları “qorxuzub", oxucuları ilə bölüşər?
-İçimdəki qorxu əsasən doğmalarımla, əzizlərimlə bağlı olub həmişə. Onları itirmək qorxusu.
7. Unudulmaz Şairimiz Musa Yaqubun Ruslan Dost Əlinin həyatında izi necə qalıb?
- Söz vaxtına çəkər, deyirlər. 8 il öncənin yanvar ayı idi. Hansısa tədbirdə jurnalist dostlardan biri ilə görüşdük. Məlum oldu ki, dostumuz Musa Yaqubla vədələşib, müsahibə götürmək üçün birazdan şairin evinə gedəcək. Təklif etdi ki, mən də gedim. Onda da yerlə-göylə əlləşən, alovlu vaxtlarım idi. Musa Yaquba bir də zəng elədik, toya gedəcəyini bildirdi, tez gəlməyimizi xahiş etdi. Yollandıq Musa müəllimgilə. Bir qış günündə Musa Yaqub bizi olduqca hərarətli qarşıladı. Söhbətləşdik, müsahibə götürdük. Sonra şeirlərimdən bir neçəsini Musa müəllimə təqdim etdim, oxuyacağını bildirdi və Musa müəllimlə xudahafizləşib getdik.
Yol boyu düşünürdüm ki, qoca kişidi, birazdan da toya gedəcək. Mənim şeirlərimi oxuyan deyil, yadından çıxacaq. Təxminən 1-2 saat keçmişdi, telefonuma zəng gəldi və səs Onun səsi idi...
Musa Yaqub yaxşı mənada təəccübləndiyini, şeirlərimi çox bəyəndiyini dedi. Şeirlərim haqqında öz düşüncələrini yazacağını dedi və yazdı. Həmin yazı o vaxt “525-ci qəzet”də çap olundu. Sevincimin həddi-hüdudu yox idi. O təqdimatdan sonra xeyli zənglər, təbriklər gəldi. Musa müəllimlə ilk tanışlığım belə olub. Şeirləri ilə əlbəttə, əvvəldən tanış idim. Elə insanlar var ki, o insanları ömrün boyunca cəmi bir-iki dəfə görürsən, amma ruhsal olaraq tez-tez qarşılaşırsan. Ustadın ruhu şad olsun. Ən əziz adamımız kimi daim qəlbimizdədir.
8.Olan-qalan ağlını da unudur,
bir sirri açacaq Əli... - vaxtıdı:
Payızda ağıllı şair gəzməyin,
payız şairlərin dəli vaxtıdı...
Heç nədən ağlayıb, durub-dururkən,
qəhqəhə çəkib də, gülmək istəyir...
Bilin ki, şairdi, bu yer üzündə -
hər kimki payızda ölmək istəyir!
(Ruslan Dost Əli)
Ruslan bəy üçün "Qızıl payız" kədər libasındadırmı?
- Kədər payız libasındadı. – Mən belə deyərdim. Çünki kədər müxtəlif zamanlarda müxtəlif libaslarda çıxır qarşımıza… Amma biz onu həmişə tanıyırıq…
9.Məni ürəyində saxla demirəm,
vaxt gələ, görərsən ürəyin mənəm.
Harda soruşsalar: qız, haralısan?
de ki, bir oğlanın ürəyindənəm...
(Ruslan Dost Əli)
" Dərindən sevmək- özünü unutmaq deməkdir!" ( Jan Jak Russo)
Ruslan bəy- gənc şairimiz, bu fikrlə razısınızmı?
- Dərindən sevmək deyəndə ki, ümumiyyətlə, yüngülvari sevmək olmur. Sevgi bizim bildiyimiz, ya da bilmədiyimiz dənizlərdən, okenlardan belə dərin və bəzən də vahiməlidir. Balıq və dənizi necə düşünürüksə, insan və sevgini də elə düşünün. O sevgiyə xəyanət etmədiyin müddətcə, boğulmayacağından əmin ola bilərsən…
10.”Kişilərin qorxunc xəstəliyi var, həmişə onları narahat edəcək şeyləri bilmək istəyirlər." ( A. Düma)
Əziz Ruslan bəy, A. Dümanın bu fikrinə münasibətinizi bilmək olarmı?
- Bəzən insanı narahat edən şeylər onun bilmədiyi yox, bildiyi şeylər olur...
-Dəyərli gənc şairimiz, ömrünüzdən rubrikamıza pay ayırdığınız üçün Sizə minnətdarıq. Ənənəvi sonuncu istəyimiz- hansı sualımızı daha çox bəyəndiniz?
- Vermədiyiniz sualı…
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.01.2024)
