"Şuşa İli" ilə əlaqədar Azərbaycan İstiqlal Muzeyi tərəfindən həyata keçirilən “Şuşa - Qarabağın dünəni, bu günü, sabahı” adlı layihə davam edir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı muzeyin mediaya açıqlamasına istinadən xəbər verir ki, layihə çərçivəsində bugünkü təqdimat Şuşada dövlətin müstəqillik atributlarından biri olan pul vahidinə həsr olunub.

XVIII əsrin ortalarında paytaxtı Şuşa qalasına köçən Qarabağ xanlığı da öz pulunu dövriyyəyə buraxıb. Xanlıq qalaya köçəndən sonra Pənahəli xanın göstərişi ilə yaradılan zərbxanada pul kəsilməyə başlanılıb. Qarabağ xanlığının təkcə pul yox, çəki və ölçü vahidləri də olub.

Qarabağ xanlığının pul vahidi və dövlət atributlarından biri olan “pənahabadi” Pənahabbadda (Şuşada) kəsilir və şəhərin adı ilə adlandırılırdı, xalq arasında “pənabad”, yaxud “pənavat” da deyilirdi. Pənahabadi bir misqal vəzində, çar Rusiyasının köhnə gümüş pulu ilə 5 qəpik dəyərində və İran pulu ilə yarım qran olan gümüş pul idi. Sikkənin bir üzündə “pənahabadi”, o biri üzündə isə “La İlahə illəllah və Muhəmmədun rəsulullah” sözləri yazılmışdı.

“Pənahabadi”nin 6-sı bir manat, 8-i isə “Qarabağ tüməni” adlanırdı. Eyni zamanda, bu pul “təklik” və “cütlük” ilə 30 qəpik hesab olunurdu. “Pənahabadi” demək olar ki, bütün Azərbaycan xanlıqlarında və Yaxın Şərq ölkələrində dövriyyə vasitəsi kimi işlənirdi, iqtisadi əlaqələr və ticarətin inkişafında əsas vasitəyə çevrilmişdi. XVIII əsrin ortalarından dövriyyə buraxılmağa başlayan “pənahabadi” XX əsrin 30-cu illərinə qədər Yaxın Şərq ölkələrində və Orta Asiyada pul vahidi kimi işlənirdi.

Qarabağda pul vahidi olan “sahibqran” Şuşada kəsilirdi. İran hökmdarı Ağa Məhəmməd şah Qacarın Şuşada qətlindən sonra İbrahimxəlil xan Cavanşir ədəb qaydasında və İranla münasibətləri yoluna qoymaq üçün “sahibqran” -35,5 qəpik dəyərində gümüş pul kəsdirməyə başladı. “Sahibqıran” bəzi hökmdarların, o cümlədən də Əmir Teymurun titulu idi. Qarabağ xanlığında həmin pul İran hökmdarı Fətəli xan Qacarın şərəfinə “Fətəlişahi” da adlandırılırdı.

Noyabrın 15-də Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında görkəmli Azərbaycan bəstəkarı, Xalq artisti Fikrət Əmirovun 100 illik yubileyi münasibətilə konsert proqramı təqdim olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, gecədə Xalq artisti Ağaverdi Paşayevin dirijorluğu ilə Azərbaycan Dövlət Xalq Çalğı Alətləri orkestri çıxış edib.

Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, musiqişünas, Əməkdar mədəniyyət işçisi, Fikrət Əmirov yaradıcılığı haqqında bir neçə monoqrafiya və sənədli filmin müəllifi Səadət Təhmirazqızı bəstəkarın yaradıcılığından söz açıb. Bildirib ki, Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin görkəmli simalarından olan Fikrət Əmirov musiqinin demək olar ki, bütün janrlarına müraciət edərək çox dəyərli sənət əsərləri yaradıb. Onun əsərləri musiqi tariximizin parlaq səhifələridir. Bu əsərlər öz bədii məzmunu, etik əhəmiyyəti, yüksək fəlsəfi və psixoloji cəhətləri ilə həmişə aktualdır. Çünki bəstəkarın zəngin və rəngarəng yaradıcılığının əsas qayəsi milli üslubda professional musiqi əsərləri yaratmaqdır. Bütün yaradıcılığı boyu bu ideyaya sadiq qalan Fikrət Əmirov hətta bu istiqamətdə yeni bir janr da yaradıb ki, bu da dünya musiqisində heç bir analoqu olmayan simfonik muğam janrıdır. 

“Bəstəkarın özünəməxsus musiqi dili olduğuna görə onun simfonizmi çox möhtəşəmdir. Bunun da əsas səbəbi bəstəkarın milli musiqini dərindən bilməsi və onu Qərb musiqi alətlərinin dilinə çevirmək bacarığından irəli gəlir. Bu cəhətlər Fikrət Əmirovun bütün əsərlərində sanki qırmızı xətlə keçir. Böyük bəstəkar xalq musiqimizə, sadəcə, bəstəkar kimi deyil, onun keşiyində duran və onu qoruyan, yaşadan bir sənətkar kimi yanaşıb. Buna görə də ölməzlik qazanıb”, - deyə Səadət Təhmirazqızı vurğulayıb.

Daha sonra konsert proqramı təqdim olunub. Xalq artistləri Yeganə Axundova (fortepiano), Teyyub Aslanov (xanəndə), Respublika və beynəlxalq müsabiqələr laureatı, Prezident təqaüdçüsü Lalə İbrahimova (soprano) çıxış ediblər. Orkestrin ifasında bəstəkarın “1001 gecə” baletindən “Şəhrizadın bayramı”, “Sevil” operasından Dilbərin ariyası, H.Cavidin “Şeyx Sənan” dramından “Kor ərəbin mahnısı”, Kürdi-Ovşarı simfonik muğamından fraqment, fortepiano və Xalq Çalğı Alətləri Orkestri üçün 3 hissəli konserti təqdim edilib.

Fikrət Əmirov yaradıcılığının şedevr nümunələri tamaşaçıların alqışları ilə qarşılanıb.

Xəbər verdiyimiz kimi, noyabrın  15-də XVII Bakı Beynəlxalq Caz Festivalı başlayıb. Festivalın açılış mərasimi ADA Universitetində keçirilib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən  xəbər verir ki, açılış mərasimində Prezident Administrasiyasının Humanitar siyasət, diaspor, multikulturalizm və dini məsələlər şöbəsinin müdiri Fərəh Əliyeva, respublikanın mədəniyyət ictimaiyyətinin nümayəndələri, caz musiqisi həvəskarları iştirak ediblər.

Konsertdən öncə Bakıda caz festivallarının tarixinə nəzər salınıb. Qeyd olunub ki, Bakıda ilk dəfə Caz Festivalı sovet dövründə -1967-ci ildə keçirilib. 

Diqqətə çatdırılıb ki, Bakı Beynəlxalq Caz Festivalı ənənəvi olaraq öz pərəstişkarlarına geniş proqram təqdim edir, burada konsertlərdən əlavə, incəsənət sərgiləri və caz mövzulu kino günləri təşkil olunur. Bu il istedadlı müasir rəssam Ramina Saadathan rəsmlər yaratdı və onları “Rəqs edən Caz” adlı layihədə birləşdirdi. Sərgidə tamaşaçılar caz sədaları altında yaradılmış bu rəsmlərə baxa biləcəklər. Noyabrın 17-də “QGallery”də “Dancing Jazz” sərgisinin açılışı olacaq. 

Növbəti maraqlı tədbirlərdən biri tanınmış kinoşünas Ülvi Mehdinin aparıcılığı ilə YARAT Yaradıcılıq Mərkəzində caz əfsanəsi Maylz Devis haqqında filmin təqdimatı ilə yadda qalacaq. 

XVII Bakı Beynəlxalq Caz Festivalının proqramı musiqi və incəsənətin parlaq elementlərindən yığılmış möhtəşəm “tapmaca” olacaq və payız mövsümünü gözəl şəkildə tamamlayacaq.

Vurğulanıb ki, XVII Bakı Beynəlxalq Caz Festivalının açılış mərasiminin ADA Universitetində keçirilməsi təsadüfi deyil. ADA Universiteti gənclərin, tələbələrin inkişafı üçün bir çox layihələr həyata keçirir. 

Sonra festivalın yaradıcılarından biri olan tanınmış cazmen, saksofon ifaçısı, Əməkdar artist Rain Sultanov tamaşaçıları salamlayıb, onlara gözəl axşam arzulayıb. 

Açılış mərasimində çıxış edən ADA Universitetinin rektoru Hafiz Paşayev vurğulayıb ki, ənənəvi caz festivalının ilk dəfə ADA Universitetində açılışı böyük şərəfdir. Hafiz Paşayev, həmçinin caz musiqisi ilə tanışlığına dair xatirəsini tədbir iştirakçıları ilə bölüşüb. ADA Universitetinin rektoru tədbirə gələn hər kəsə təşəkkürünü bildirib. 

Tədbirdə mədəniyyət naziri Anar Kərimov Bakı Beynəlxalq Caz Festivalının gözəl bir ənənəyə çevrilməsindən söz açıb. O, builki festivalın açılış mərasiminin ADA Universitetində keçirildiyi üçün rektor Hafiz Paşayeva minnətdarlığını bildirib. Nazir qeyd edib ki, builki festivalda gənclər üçün xüsusi yer ayrılıb. Festival çərçivəsində onlar arasında müsabiqə də keçiriləcək. Eyni zamanda, sərgi və film nümayişi olacaq. Bakı Beynəlxalq Caz Festivalının coğrafiyası ildən-ilə böyüyür. Bu il də Almaniyadan, İsveçrədən, İtaliyada, İsraildən, Braziliyadan və digər ölkələrdən ifaçılar çıxış edəcəklər. Əminik ki, festival Azərbaycanda olan caz ənənələrini daha da inkişaf etdirəcək. 

Festivalın açılışında, həmçinin Braziliyanın Azərbaycandakı səfiri Manuel Adalberto Karlos Monteneqro Lopes da Kruz çıxış edərək burada olmasından məmnunluğunu söyləyib və tədbirin təşkilatçılarına təşəkkürünü bildirib.

Daha sonra “Grammy” mükafatı laureatı, isveçrəli ifaçı Qreqori Maret konsert proqramı ilə çıxış edib. O, Azərbaycan musiqiçiləri ilə eyni səhnəni bölüşüb. Unikal layihədə Azərbaycan tərəfini parlaq gənc pianoçu Elbəy Məmmədzadə təmsil edib.

Qeyd edək ki, son onillikdə Qreqori müasir caz dünyasının geniş spektrində unikal və cəlbedici səsə çevrilib.

Gənc yaşlarında dünyasını dəyişən Türkiyə rok sənətçisi Barış Akarsunun həyatından bəhs edən "Barış Akarsu Merhaba" filmi noyabrın 17-də tamaşaçılara təqdim olunacaq. Biletlər artıq www.parkcinema.az saytında satışdadır.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı milli.az-a istinadən xəbət verir ki, filmin aktyor heyətində İsmail Ege Şaşmaz, Almila Ada, Şafak Pekdemir, Burak Satıbol, Ebru Nil Aydın, Aslıhan Kapanşahin, Metin Coşkun və Hüseyin Avni Danyal kimi adlar yer alacaq. Aktyor İsmail Ege Şaşmaz Barış Akarsuya həyat verəcək.

Fikri Fikir Production və Aytaç Media tərəfindən istehsal olunan film Türkiyə ilə yanaşı daha 23 ölkədə yayımlanacaq. Filmin ssenari müəllifi Mert Dikmen və Can Anardır.

Həmçinin Barış Akarsunun sağ ikən yazıb amma tamamlaya bilmədiyi mahnısı "Merhaba" İsmail Ege Şaşmaz tərəfindən ifa olunub film ilə bərabər tamaşaçılara təqdim olunacaq. "Merhaba" mahnısından əldə olunan gəlir Akarsunun sağlığında da dəstək verdiyi Leykemiya xəstəliyi ilə mübarizə aparan uşaqların müalicəsi üçün bağışlanacaq.

Azərbaycan tamaşaçıları filmi Park Cinema kinoteatrlar şəbəkəsinin Park Bulvar, Metro Park, Alov Qüllələri, Aygün Mall və Zagulba Mall-da izləyə biləcəklər.

Biletləri əldə etmək üçün www.parkcinema.az saytına keçid edə bilərsiniz.

İngiltərənin paytaxtı Londonda Bonhams Hərrac Evində keçirilən “Rock, Pop & Film Sale Photocall” hərracında "Willy Wonka & The Chocolate Factory" filminin qızıl bileti satışa çıxarılıb. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Qərb mətbuatına istinadən xəbər verir ki, yarım əsrlik kino biletinin 12 min funt sterlinqə (təxminən 24000 manata) alıcı 

tapacağı gözlənilir.

Hərrac davam edir. Tədbirdə Led Zeppelinin konsert posteri də nümayiş etdirilib. Posterin isə 30-40 min funt sterlinqə satılacağı ehtimal olunur.

Günün fotosu: Biz çoxalırıq və qocalırıq

Planetin 8 milyardıncı insanı dünyaya gəldi. Cəmi 12 il ərzində planet əhalisi 1 milyard nəfər artdı. 

Amma 1 milyard əhali həddinə çatmaq üçün bəşəriyyət milyon il gözləməli olub, bu sayda əhali sayı məhz 19-cu əsrin əvvəlində qeydə alınıb.

O da var ki, planet əhalisinin orta yaş həddi günbəgün artmaqdadır. 

Foto: Euronews

Özbəkistanın qədim Səmərqənd şəhərində Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun və Beynəlxalq Mərkəzi Asiya Araşdırmaları İnstitutunun (IICAS) təşkilatçılığı, eləcə də İpək Yolu Mədəni İrsinin Elmi Araşdırma Mərkəzinin dəstəyi ilə “Mərkəzi Asiya ölkələri, Azərbaycan və Türkiyə arasında əməkdaşlıq üfüqlərinin genişləndirilməsi: İpək Yolu – silsilə transmilli UNESCO nominasiyaları” mövzusunda beynəlxalq elmi simpozium keçirilib. Tədbir Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının IX Zirvə toplantısı çərçivəsində təşkil edilib.

Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondundan AZƏRTAC-a bildirilib ki, simpoziumun əsas məqsədi Böyük İpək Yolunun qədim dövrlərdə və orta əsrlərdə Avrasiyanın tarixi-mədəni inkişafına təsiri, həmçinin Mərkəzi Asiya ölkələri, Azərbaycan və Türkiyə arasında bu mövzularda birgə layihələrin həyata keçirilməsi və əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsi məsələlərinin müzakirə edilməsi, eləcə də UNESCO-nun İpək Yolu transmilli silsilə layihələrinin perspektivləri barəsində geniş fikir mübadiləsinin aparılmasıdır. 

Tədbiri giriş sözüylə açan Fondun prezidenti Günay Əfəndiyeva simpoziumun tarixi İpək Yolu üzərində yerləşən, qədim mədəniyyət mərkəzi olan Səmərqənddə keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının IX Zirvə toplantısı çərçivəsində təşkilinin önəmindən bəhs edib. Fondun prezidenti bu hadisələri qardaş Türk dövlətləri arasında həmrəyliyin daha da gücləndirilməsinə yönəlmiş addımlar kimi qiymətləndirib. İpək Yolunun vacibliyindən danışan Günay Əfəndiyeva bu marşrutun Şərqlə Qərb arasında körpü rolunu oynadığını, həmin ərazilərdə yaşayan xalqlar arasında mədəni mübadiləyə töhfə verdiyini, həmçinin yeni reallıqlar çərçivəsində bu sahədə dövlətlərarası əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinin önəmini qeyd edib.

Tədbirdə Azərbaycan Respublikasının Özbəkistandakı səfiri Hüseyn Quliyev, Türkiyənin Səmərqənddəki Baş konsulu Salih Caner, Qırğızıstanın Özbəkistandakı səfirliyinin müşaviri Nurlan Cumaliyev, eləcə də Türk Dövlətləri Təşkilatının Baş Katibinin müavini Qismət Gözəlov, TÜRKPA-nın Baş katibi Mehmet Süreyya Er, TÜRKSOY-un Baş katibi Sultan Rayev, Beynəlxalq Türk Akademiyasının prezidenti vəzifəsini icra edən Füzuli Məcidli çıxış edərək türk dövlətlərinin istər tarixi, istərsə də müasir İpək Yolu ilə bağlı olan sahələrdə işbirliyinin əhəmiyyətini vurğulayıblar.

Simpoziumun ikinci hissəsində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademik Şahin Mustafayev, tarixçi alim Fərda Əsədov, Qazaxıstan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademik Baurjan Baytanayev, qırğızıstanlı alim Bakıt Amambayeva, Beynəlxalq Mərkəzi Asiya Araşdırmaları İnstitutunun direktoru Dmitriy Voyakin, Yaxyo Quliamov adına Özbəkistan Arxeologiya İnstitutunun direktor vəzifəsini icra edən Mominxon Saidov və digərləri məruzələrlə çıxış edərək, İpək Yolu silsilə nominasiyalarının praktik önəmini dilə gətirib və müasir mərhələdə onların coğrafi əhatəsini genişləndirilməsi, bütün türk dünyasında həyata keçirilməsi imkanları haqqında fikir mübadiləsi aparıblar.

Həmçinin beynəlxalq elmi simpozium çərçivəsində Beynəlxalq Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən rus və ingilis dillərində nəşr edilən “Azərbaycan İpək Yolu üzərində” kitabının təqdimatı keçirilib. Kitab Fondun həyata keçirdiyi “Türk Dövlətləri Böyük İpək Yolu Üzərində” adlı genişmiqyaslı layihəsinin ilk nəşridir.

Sonda iştirakçılar tərəfindən simpoziumun işi ilə bağlı qətnamə qəbul olunub.