Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Qardaş türk xalqları mədəni əlaqələrini daha da genişləndirir, tez-tez müxtəlif səpkili tədbirlərdə bir araya gəlirlər. Ədəbiyyat sahəsi də istisna deyil. Budur, növbəti belə tədbir - Kazanda çıxan “Çağdaş Azərbaycan hekayəsi” antologiyası Bakıda təqdim olundu.
Şənbə günü Tatarıstan Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı Daimi Nümayəndəliyində Tatarıstanın “Yazıçı” nəşriyyatında tatarca gün üzü görmüş “Çağdaş Azərbaycan hekayəsi” antologiyanın təqdimat törəni keçirildi. Çıxışlarda bu antologiya Azərbaycanla Tatarıstan arasında ədəbi-mədəni işbirliyinin daha bir bariz örnəyi kimi dəyərləndirildi.
Tədbir Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin təşkilatçılığı ilə baş tutdu. Tədbirə tanınmış yazıçılar, alimlər, rəsmi şəxslər və mədəniyyət xadimləri qatılmışdı.
Salamlama nitqi söyləyən Daimi Nümayəndəliyin məsləhətçisi, “Kayum Nasiri İnstitutu” Bakı Təhsil-Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri Elmira Yusifli nəşri ədəbi-mədəni diplomatiyanın nəticəsi kimi qiymətləndirərək söylədi:
“Bu antologiya – dil və ruh yaxınlığımızın bariz sübutudur. Azərbaycan hekayəsinin tatar oxucusuna çatdırılması ədəbi tərcümənin yox, mədəni tərcümənin örnəyidir. Tatar oxucusuna belə bir töhfənin verilməsi bizim üçün qürurvericidir”.
Təqdimatın aparıcısı tanınmış şair və ictimai xadim Əkbər Qoşalı tədbiri açaraq, antologiya, ondan öncə görülmüş və planlaşdırılan ədəbi-mədəni layihələr haqqında ətraflı bilgi verdi, törənin ümumi məramından söz açdı:
“Bu antologiya – təkcə Azərbaycan ədəbiyyatının qardaş Tatarıstanda tanıdılması, təbliği deyil, həm də türk xalqları arasında daha bir yaddaş, söz və ruh körpüsüdür. Antologiya Azərbaycan-Tatarıstan işbirliyinin ədəbi təcəssümünü, səciyyəsini göstərir.
2023-cü ildə "Çağdaş tatar hekayələri" antologiyası bizim təşəbbüsümüzlə Bakıda gün üzü gördü; həmin antologiya qardaş xalqın nəsri, yazıçıları, onların ən ümdə təmayülləri, çağdaş tatar nəsrində müşahidə olunan əsas tendensiyalar və s. - bir sözlə, qardaş xalqın ədəbi, mədəni-mənəvi dünyası haqqında təsəvvür qazanmaq baxımından yeni və önəmli qaynağa dönüb. Budur, biz artıq Azərbaycan yazıçılarının Kazanda yayınlanmış antologiyasının təqdimatına yığışmışıq.
Təqdim edilən antalogiya hansı mədəni irsə arxalandığımızı, hazırda necə bir ovqatda olduğumuzu və hansı üfüqlərə yönəldiyimizi özünəxas şəkildə ifadə edir. Əsl sənət əsərləri, yaradıcılıq aktları, bugünkü misalda, hekayələr yalnız müəllifin deyil, onun doğulduğu, yaşayıb-yaratdığı mühitin aynası kimi çıxış edir. Bu anlamda, son qərinə boyu keşməkeşli illər yaşamış və artıq gərginlikləri önəmli dərəcədə arxada qoymuş Azərbaycanın ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi, mədəni-mənəvi və s. kateqoriyalar üzrə halı, ovqatı, qayğı və uğurları, kədər və sevinci ədəbiyyatımızdan keçib”…
Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri, təqdimatı keçirilən antologiyanın önsöz müəllifi Fazil Mustafa isə öz çıxışında belə qeyd etdi:
“Qardaş Tatarıstanın paytaxtı Kazan şəhərində yeni nəsil Azərbaycan yazıçılarının hekayələrindən ibarət antologiyanın gün üzü görməsi əlamətdar hadisədir.
Ümidvaram ki, Kazanda gün üzü görən kitablar, necə deyərlər, yalnız Kazanda qalmır, bütün Tatarıstana, Volqaboyuna, Sibir ellərinə də yayılır. Azərbaycan adı bu dəfə yazıçılarımızın hekayələri əsasında, onların istedadı, yaradıcılıq üfüqləri və məzmun dərinliyi ilə Kazandan dünyaya dalğa-dalğa yayılıb, yeni sevgi ünvanları qazanmaqdadır.
Bu, ədəbi-mədəni bağların getdikcə daha qüvvətli şəkildə davam və inkişafını ifadə edir. İnanıram ki, Kazanda çıxan yeni antologiya, Azərbaycan yeni nəsil yazıçılarının üslub özəllikləri, habelə xalqımızın içindən keçdiyi ən yeni tarix haqqında, bizim mənəvi dünyamız haqqında dolğun təsəvvürlər yaradacaqdır.
Mən Kazan şəhərinin, ümumən Tatarıstanın ilk növbədə mədəniyyət və elm-təhsili, həmrəylik və dialoqu, bir sözlə, humanitar təfəkkürü təcalla etdirdiyinə inanıram.
Əminəm ki, qələm qardaşlığı, ədəbiyyat dostluğu eyni kökdən gələn xalqlarımızın qardaşlıq-dostluq dünyasını daha da zənginləşdirir, təbiətin, cəmiyyətin və sənətin ən gözəl rənglərini həmin dünyaya qatır.
Biz qardaş xalqlar olaraq bir-birimizi sevirik, kədər və sevincimizə biganə deyilik; bununla belə, bir-birimizin iç dünyasına, ruhuna daha yaxından bələd olmağımız vacibdir.
Ədəbiyyat xalqları birləşdirən ən təsirli vasitədir. Bu kitabda təqdim olunan hekayələr təkcə müəlliflərin deyil, bütövlükdə Azərbaycanın çağdaş ruhunun da daşıyıcılarıdır. Bu əməkdaşlıq davamlı olmalıdır və inanıram ki, müvafiq ictimai və dövlət qurumlarının əməkdaşlığı ilə davamlı da olacaqdır”.
Tədbirdə antologiyada yer alan müəlliflər – Əməkdar incəsənət xadimi, AYB-nin katibi Elçin Hüseynbəyli, Natəvan Dəmirçioğlu, Varis, Hümbət Quliyev, İlqar Türkoğlu və Prof.Dr. Güllü Yoloğlu çıxış edərək nəşrin dəyəri, seçilən mətnlər və ədəbi üslub barədə fikirlərini bölüşdülər.
Çıxışçılar belə tədbirlərin Türk dünyasında ədəbi inteqrasiyanı gücləndirəcəyini vurğuladılar.
Tədbir zamanı tatar folklor, estrada ansamblları – “Ağ Kalfaq” və “Lalə”nin musiqili çıxışları iştirakçılar tərəfindən böyük maraqla qarşılandı.
Törən çərçivəsində Tatarıstanın Azərbaycandakı Daimi Nümayəndəliyi tərəfindən antologiyanın ərsəyə gəlməsində xidmətləri olan müəllif və təşkilatçılara “Fəxri Fərman”lar, Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsi tərəfindən isə Daimi nümayəndə Murad Qadılşinə və Elmira Yusifliyə “Təşəkkür məktubu” təqdim olundu.
Daimi nümayəndə Murad Qadılşin Komitə sədri Fazil Mustafaya “Tatar dünyası” kitabı və tatar tübətəyi bağışladı.
Beynəlxalq “Alaş” Ədəbiyyat mükafatı laureatı, DGTYB Məsləhət Şurasının başqanı və layihənin rəhbəri olan Əkbər Qoşalının layihə barədə bilgilər aldıq.
Tatarıstan Respublikası Dövlət Şurasının deputatı, Tatarıstan Yazıçılar Birliyinin başqanı, Xalq şairi Rkail Zəydulla və Əkbər Qoşalının layihə rəhbərləri olduğu “Çağdaş Azərbaycan hekayəsi” antologiyası Tatarıstan Yazıçılar Birliyinin “Ədəbi birgəlik” seriyasından yayınlanıb. Kazandakı ünlü “Yazıçı” nəşriyyatında nəfis şəkildə gün üzü görən antologiyanın tərtibçisi Tatarıstan Yazıçılar Birliyinin başqan müavini İlsiyar Qaripova, məsləhətçisi Tatarıstanda yaşayan tanınmış azərbaycanlı vəkil İsmət Orucəliyev, rəyçiləri AYB-nin katibi Səlim Babullaoğlu, DGTYB başqanı İntiqam Yaşar, “Çukurova Ədəbiyyatçılar Dərnəyi” İB-nin fəxri başqanı İlqar Türkoğludur.
Tatarıstan Dövlət Şurasının Təhsil, Mədəniyyət, Elm və Milli Məsələlər Komitəsinin üzvü Rkail Zəydullanın önsözü və Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Komitə sədri Fazil Mustafanın “Bakıdan Kazana ədəbi və əbədi salam” uğurlaması ilə açılan antologiyanın I cildində əsasən 90-cılar ədəbi nəslinə mənsub olan 18 yazıçının hekayəsi toplanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.06.2025)
