Super User
Kişi hünərli xanım...
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xarizmatik xanımdır, özünəməxsus bir sıra xüsusiyyətləri var ki, onu çoxlarından fərqləndirir. Polad iradəsi, çalışqanlığı ilə insanların diqqətini özünə asanlıqla çəkə bilir. Duyğusal və romantik bir xarekterə malikdir. İntuisiyası güclüdür. Gözəlliyin aşiqidir, təbii gözəlliyə böyük dəyər verir. İncə ruhu var, nəzakətli və zərifdir. Adamların xoşbəxtliyinə sevinməyi bacarır. Bütün həyatı boyu həm hər şeyin ən yaxşısına sahib olmaq istəyib və həm də ən yaxşısını nümunə göstərmək...
Namizədlik və doktorluq dissertasiyalarının mövzusu İranla bağlı olub, amma Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixini də unutmayıb. Bu istiqamətdə sanballı əsərlər yazaraq təqdim edib, Azərbaycan dövlətçiliyinə böyük xidmət göstərib...
Haqqında söhbət açdığım Solmaz Rüstəmova- Tohidi Bakı şəhərində dünyaya gəlib. Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirib. Tarix elmləri doktoru, professor, AMEA- nın akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnsititutunun əməkdaşı. İranın tarixi və iqtisadiyyatı şöbəsinin aparıcı elmi işçisidir.
1995-ci ildən Niderlandın Sosial Tarix İnstitutunun Qafqaz üzrə, 2010-cu ildən Qafqaz və Orta Asiya üzrə nümayəndəsidir. Azərbaycan tarixinin tədqiqi sahəsində uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə “Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülüb...
Deyir ki,- “Təbii, Cümhuriyyət dövrünün hətta peşəkar tarixçilər və mütəxəssislər tərəfindən də birmənalı dəyərləndirilməyən məsələləri, eləcə də Cümhuriyyət xadimlərinin bu və ya digər tarixi məqamlarda rolu və iştirakına dair fərqli nəzərləri var və bu da təbiidir. Amma bir qənaət şəksizdir! Bu insanların Azərbaycan adlanan Vətən, Azərbaycan adlanan dövlət və Azərbaycan adlanan xalq-millət qarşısında xidmətləri danılmazdır və bu qənaət saysız sənədlərlə təsdiq və sübut edilir. Bu təsdiq və sübut heç də yalnız tarixi sənədlərlə məhdudlaşmır. Ortada həmin şəxsiyyətlərin hər birinin öz həyat hekayəti var. Cümhuriyyət qurucuları vaxtilə məsuliyyətini və təhlükəsini anladıqları bir yükün altına girərkən yəqin ki, taleyin onlara heç də həmişə lütf etməyəcəyini göz önünə gətirmişdilər və bu yolda bütün məşəqqətlərə, hətta ölümə hazır idilər. Lakin tarixin “İstiqlalçılar” adlanan bütöv bir nəslə qarşı bu qədər ədalətsiz və amansız olacağını, adlarını həyatda saxlayıb, amma bu sevimli Vətənə, qurduqları Dövlətə, “azadlığın ləzzətini dadızdırdıqları” xalqa ömürlük həsrət qoyacağını bəlkə heç ağıllarına da gətirmirdilər…”
Onu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə başda olmaqla qürbət torpaqlarda dəfn olunan digər “qurucu babaların” nəşlərinin niyə Vətənə gətirilməməsi çox düşündürür və bununla barışa bilmir:
“Bu gün cismi faciəvi surətdə haralardasa Vətən torpağına qovuşmuş Nəsib bəy Yusifbəylidən başqa Cümhuriyyət xadimlərinin böyük əksəriyyətinin məzarları qürbətdədir. Yaxın Gürcüstan, qardaş Türkiyə və bir sıra Avropa ölkələri indiyədək qismətlərinə Vətəndən kənarda ölmək yazılmış Dövlət qurucularımızın məzarlarını bizlər üçün ƏMANƏT saxlayır. Məhz ƏMANƏT!
Bu, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sözüdür və o nəslin həmin gerçəkliyə verdiyi təyinatdır. Bəs nə baş verir, zamanmı çox çəkdi? Məmləkətmi qurtulmadı? Millətmi mütəşəkkür çıxmadı? Azərbaycanlımı qədirbilən olmadı? Bəlkə illərdir deyilən, dərc olunan, təkrarlanan, xatırlanan sətirlərin məhz vəsiyyət – vəzifə olduğu anlamı yetişməyib hələ?”- söyləyir...
Çəkinmədən dilə gətirdiyi bu fikirləri dinlədikcə, bu xanımın nə qədər böyük bir insan olduğunun şahidi olursan. Və verdiyi sualları cavablandırmaq üçün nə qədər aciz olduğunun xəcalətini yaşayırsan…
Qəhrəmanlıq onun alın yazısıdır, ətaləti bir anda strategiyaya çevirməyi bacarır. Elə bu xüsusiyyətinə görə də seçilir, zirvədədir. Nə istədiyini yaxşı anlayır və hədəfə doğru cəsarətlə addımlayır. Sirli, qeyri-adi xarakterə malikdir, möcüzə yarada bilir. Aydın, səlist, məntiqli nitqi var, təsiredicidir. Yersiz müdaxiləni xoşlamır, amma haqsızlıq olan yerdə susmur, həqiqəti qorumağa üstünlük verir. Lazım olmadığı halda fikir söyləməsə də, ehtiyac olduğu təqdirdə səsini daha da ucaldır...
El arasında belə bir ifadə var- “Kişi qeyrətli qadındır.” Bəli, haqqında sevə-sevə söhbət etdiyim Solmaz Rüstəmova- Tohidi məhz əsl kişi qeyrətli xanımdır. İnanır ki, gələcək nəsillər bizdən daha bacarıqlı, daha inadkar olacaqlar, bizim görə bilmədiyimiz işləri onlar başa çatdıracaqlar. Və bir gün “qurucu babalarımız”ın nəşləri Ana Vətənə gətiriləcək...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
İrsimizi tanıyaq, tanıdaq” müsabiqəsinin nəticələri ilə bağlı ekspert komissiyasının iclası keçirilib
Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “İrsimizi tanıyaq, tanıdaq” müsabiqəsinin qaliblərinin müəyyənləşdirilməsi üçün ekspert komissiyasının iclası olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, iclasın nəticələrini əks etdirən protokola əsasən təqdim olunan videoçarxlar keyfiyyət baxımından qənaətbəxş olmadığına və müsabiqə şərtlərinə cavab vermədiyinə görə qaliblərin müəyyənləşdirilməsi mümkün olmayıb.
Müsabiqə Azərbaycanın qədim tarixi və zəngin mədəniyyətinin təbliği, incəsənətə, milli-mənəvi dəyərlərə, adət-ənənələrimizə hörmətin qorunub saxlanılması və inkişaf etdirilməsi, yeni yaradıcı qüvvələri prosesə cəlb etmək məqsədilə təşkil olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
"Cənubi Azərbaycan uşaq oyunları" adlı yeni nəşr "Bengü" yayın evində
Müəllifi İslam Məmmədov olan "Cənubi Azərbaycan uşaq oyunları" adlı yeni kitab Türkiyənin Avrasiya Yazıçılar Birliyinə aid “Bengü” yayın evində çap olunub. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Avrasiya Yazıçılar Birliyinin başqanı Yaqup Ömeroğlu məlumat verib.
Uşaq oyunları həm də bir mədəniyyət sahəsidir. Bu kitab da bu sahədə həm milli mədəniyyətin elementi, həm də gələcəkdə onun daşıyıcısı olan uşaq oyunlarının əhəmiyyətini anlamaq və dünyanın rəqəmsallaşdırıldığı, dövlətlərin qloballaşdığı bir dövrdə nəsli kəsilməkdə olan oyunları qeyd etmək üçün hazırlanmış bir nümunədir. Əsərdə Cənubi Azərbaycan uşaq oyunları skrininq və kompilyasiya yolu ilə toplanmış, əsərin ikinci hissəsində əlifba sırası ilə təsnif edilmiş, birinci hissədə isə bu oyunlar elmi cəhətdən öyrənilmiş və oyunların əhəmiyyətini müxtəlif nöqteyi-nəzərdən çatdırmağa cəhd edilmişdir.
İş həm də elmi nəticələrin qiymətləndirilməsi və müzakirəsi, eləcə də uşaqlar üçün faydalı oyun nümunələrinin kollektiv şəkildə təqdim edilməsi baxımından valideynlər üçün faydalı resurs hesab olunur.
Oyunun uşaq və uşaqlıq üçün faydaları haqqında ətraflı danışmağa ehtiyac görsək də, qısaca bunları söyləmək olar: o, ictimai həyatın bir hissəsi olacaq, gələcəkdə qərar qəbul edən şəxs olacaq, gələcək nəsli tam formalaşdıracaq.
Və bugünkü uşaqların sağlam tərbiyəsini oyun və müxtəlif üsullarla təmin edə bilərik.
Unutmayaq ki, uşaqlar gələcəyi bizim əlimizdə olan dəyərli, dəyərli və vacib varlıqlardır. Onlar üçün edilə biləcək hər hansı bir iş buna dəyər!
Daha ətraflı məlumat üçün; https://www.benguyayinlari.com/urun/guney-azerbaycan-cocuk-oyunlari
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
POETİK QİRAƏTdə Əhməd Qəşəmoğlunun “Kukla teatrındakı uşaqlar…” şeiri
Poetik Qiraətdə bu gün sizlərə şair, pedaqoq və sosioloq kimi tanıdığımız Əhməd Qəşəmoğlunun siyasi lirika dəftərindın bir şeirini təqdim edirik. “Kukla teatrındakı uşaqlar”a xitab edir şair.
Kukla teatrındakı uşaqlar
Kukla teatrında uşaqlara
tamaşa göstərəndə,
inanır onlar
şəkillərinin, oyuncaqların,
yeridiyinə, danışdığına,
küsdüyünə, barışdığına...
Hərdən uğunub gedirlər,
hərdən ah çəkirlər,
dərd çəkirlər, ağlayırlar...
Ağıllarına da gəlmir
hər oyuncağın, hər şəklin
bağlandığı, sallandığı ipləri
əlində oynadanlardır
tamaşa yaradanlar...
Dünyanın güc mərkəzləri,
bic mərkəzləri tez-tez
yeni-yeni kukla tamaşaları qururlar
yer üzü adlı səhnədə,
uşaqlara bənzəyən böyüklərsə
bu tamaşaların sehriylə
nağıllar danışır, yuxular görür,
hərəsi bir məhlədə...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
Qızıl balıq qripi
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
RUSSAYAĞI
Bu gün mən uşaqlarıma demokratiya öyrətdim, onlara yeməyə pitsa və baxmağa film seçməyi öyrətdim.
Amma sonra özüm istədiyim pitsanı və filmi seçdim. Axı pulu verən özüməm.
İNGİLİSSAYAĞI
Ona görə axmaq deyilsən ki, məsələni həll edə bilmirsən. Ona görə axmaqsan ki, məsələnin həllinə girişmisən.
AZƏRBAYCANSAYAĞI
Səni pyedestaldan aşağı salmaq üçün çox əllər uzanacaq.
GÜRCÜSAYAĞI
Qrafomaniya - yaradıcı impotensiyaya qəlb satiriazisini yapmanın nəticəsidir.
ÇİNSAYAĞI
Quş qripi gəldi, quş əti ucuzlaşdı, donuz qripi gəldi, donuz əti ucuzlaşdı. Kaş ki, nərə, yaxud qızıl balıq qripi də olaydı.
ƏRƏBSAYAĞI
Yaxşı söhbət iş saatını yarıbayarı azaldar.
ERMƏNİSAYAĞI
Qara ağardır, ağ qaraldır. Təmiz çirkləndirir, çirkli təmizləyir. Siz dünya tarixinin qısa kursunu dinlədiniz.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
POEZİYAMIZIN QIZIL FONDUNDAN - Vahid Əziz, “Mən”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xalq şairi Vahid Əziz! Lirikanın ən dərinliyini, fikir yükünün ən ağırlığını, poetik gözəlliyin ən təkrarsızını ortaya qoyan bir şairimizdir Vahid Əziz. Onun vəyənpərvərlik mövzusu da tükənməzdir.
Onun bütün yaradıcılığı gözəldir, bizsə son illər yazdığı şeirlərindən seçmələr edəcəyik. Bu oxuyacağınız şeir 2014-cü ildə yazılıb.
Mən...
Dedilər: “Yazıqsan, oda düşərsən!”,
səsimi ucaltdım söz vaxtımda mən,
yurda göz yetirib, vaxtı düşünsən –
dünyanın xoşbaxtı, bədbaxtı da mən.
Tutulub Cənnətin xan buğdasıynan
Adəm eşq yaşadı qabırğasıynan,
millət oynadıqca Əlifbasıynan –
yadlaşdım öz doğma paytaxtımda mən.
hər kəs bu cahana bir cür variddi,
bir ağrım ağlatdı, biri kiritdi,
tüstüm kor elədi, istim əritdi –
küllüyə atıldım köz vaxtımda mən.
Dadıb bağ-bağçanın kal meyvəsini
Atardı başına nənəm səsini;
Hələ də qanmıram fəlsəfəsini,
Deyərdi: “Dul qaldım qız vaxtımda mən”.
Yerinə nə üçün yetmir gileyim,
O qədər müşkülmü ərz elədiyim?!
Bilərdim qədrini öyüd verənin,
İndi yaşasaydım yaz vaxtımda mən.
Arzum, Vahid ƏZİZ, çatsın hər kəsə;
Adımı ucaltdın heykəldəndisə,
Bir də ki, Əzrayıl dalımca gəlsə –
Xəcalət çəkməyim az vaxtımda mən...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
GÜNEY AZƏRBAYCAN POEZİYASI ANTOLOGİYASInda Mehdi Qəmsizin “Ata” şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Mehdi Qəmsizin şeirlərini təqdim edir.
Mehdi Qəmsiz
Qəmsiz kimi tanınan Mehdi Tiğzən 2000-ci ilin mart ayında Təbriz şəhərində doğulmuşdur.
ATA
Əlimdən üzüldü bütün varlığım,
Əllərim gözümdə ağlaya bildim.
Əlini əlimdə tuta bilmədim,
Durmadan könlümü dağlaya bildim.
Zəng açıb titrədin, oyaldanmadın,
Ürəyinlə yatan sonuncu sözü.
Alışdım, gözümdən yaşam ələndi,
Bu kəz ayrılığın sonuncu üzü.
Nə var uzaqlarda, yerin xoşdumu?!
Arxanca işığın paylayır gözüm.
Yaşımı azdan az demişdin mənə,
Bu yaşda yaşama necə mən dözüm?!
Ovcumda su oldun, axdın əlimdən,
Əlimi bərkidib tuta bilmədim.
İşıq sürətində dalınca qaçdım,
Yenə də mən sənə çata bilmədim.
Kimsə inanmayır getmisən deyə,
Yaxşı insanlar da gedərlər bəyə?
Oğlunun bəyliyin geydirməmişdən,
Özündən əyninə kəfənmi geyə?!
Öz yetim, söz yetim, hər nə var yetim,
Dünyamı alıbsan, dünyasın satan.
Sərildim qəbrinə dostlarım dedi:
“Qalx, başın sağ olsun, inciyər atan.”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
“Müşfiqdən soruşardım ki…” - EKSPRESS-SORĞU
Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Əgər sizə dünyasını dəyişən hər hansı bir kəsə zəng etmək şansı verilsə idi o adam kim olardı və ona nə deyərdiniz?
EKSPRESS-SORĞU-da bu dəfə məhz bu sualı qoymuşam və ona ən müxtəlif cavablar almaqdayam.
Mikayıl Müşfiqə zəng edərdim. Dilbəri sevmək necə hiss idi soruşardım.
Məhəmmədhüseyn Şəhriyara zəng edərdim. Sevgi sənin gözündə nədir belə, gecə
sevdiyinin xəyalına şeir yazdın? deyə soruşardım. “Yar qasidi” şeirini nəzərdə tuturam.
Mehman Əlirzayev.
Elə insanlar var ki, onları itirməyimizlə barışa bilmirik. Dünyadan köçmüş insanla əlaqə yaratmaq imkanım olsaydı...
Bilirəm ki, bu mümkün deyil və mümkün olsaydı birinci itirdiyim illərdəki Ülviyyə ilə əlaqə saxlayardım. Axı hər il geridə qalıb bir də təkrar yaşanmır. İtən ömrlərdəki o qızla danışardım... Ona birinci sualımsa: niyə tərki-dünyasan? - olardı. Bəlkə də, o da söyləyərdi ki, zamana bel bağlama, zamansızlıqda zaman axtarma...
Ülviyyə Əbülfətqızı
Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
İrəvan mətbəxindən nümunələr - Pörtləmə tərəvəz məzəsi
Rubrikanı Könül aparır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edəcəyik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır.
Bu gün sizlərə Pörtləmə tərəvəz məzəsinin hazırlanma qaydası təqdim ediləcək. Niyə də bu axşama hazırlamayasınız?
Lazım olan ərzaqlar:
Badımcan – 35 qr
Qabaq – 35 qr
Kök – 35 qr
Kartof – 35 qr
Pomidor – 35 qr
Qırmızı soğan – 16 qr
Ağ pendir (motal) – 16 qr
Kahı – 16 qr
Reyhan – 10 qr
Zeytun yağı –10 qr
Limon şirəsi – 5 qr
Duz – 4 qr
İstiot – 0,05 qr
QEYD: Bu məzə həm soyuq, həm də isti şəkildə süfrəyə verilə bilər. Ehtiyac olduqda yanında limon, zeytun yağı verilir. Müxtəlif növ tərəvəzlərdən istifadə edərək, müxtəlif çeşiddə bu məzəni hazırlamaq olar.
HAZIRLANMASI:
Tərəvəzlər təmizlənir, müxtəlif formada doğranır, duzlanır, duzlu suda və ya sobada pörtlədilir. Ələkdə suyu tam qurudulur. Ayrıca soğan bitki (zeytun və ya başqa) yağında rəngi dəyişənə qədər tovlanır (qovrulur). Pörtlədilmiş tərəvəzlərlə qarışdırılır. Samanvarı şəkildə doğranmış pomidorun ətli hissəsi, doğranmış kahı, xırda doğranmış reyhan, duz, istiot və limon suyu əlavə edilir, ehtiyatla qarışdırılır. Pay şəklində və ya buluda düzülür, zövqlə bəzənir, üzərinə kiçik kvadrat şəklində doğranmış pendir əlavə olunur və süfrəyə verilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
Unudulmaz sevgi şeirləri - Nigar Rəfibəyli, “Sənsiz”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün rubrikamda gözəl şairəmiz Nigar Rəfibəylinin yaradıcılığına müraciət edəcəyəm. Və onun çox məşhur “Sənsiz” şeirini sizlərə təqdim eləyəcəyəm.
Bilməyənlər üçün deyim ki, Nigar xanım bu şeiri ömür-gün yoldaşı Rəsul Rzaya həsr edib. O vaxtlar sevgilər saf, səmimi olardı, indiki kimi təmənnalı olmazdı. Nigar-Rəsul sevgisi isə dillər əzbəri idi.
Nigar Rəfibəyli
SƏNSİZ
Bir son bahar da düşdü
ömrümün təqvimindən,
Nə sənə məhəbbətim,
nə həsrətim azaldı.
Özüm də heç bilmirəm
niyə bir ömür boyu
Gözüm uzaq yollarda -
sənin yolunda qaldı.
Bir qocaman dağ olsan
səni vurub yıxardım.
Ürəyimdən ən incə
teli necə qopardım?
Dünyada gözəl də çox,
gözəl ürəklər də çox.
Şirin-şirin arzular,
incə diləklər də çox.
Bir sən oldun könlümün
yaxın dostu, həmdəmi.
Sən olmazsan tutmazdı
bəlkə əlim qələmi.
Sən olmazsan baharın
yazın ətri olmazdı.
Sən olmazsan bir dünya
sevinc belə çox azdı.
Baharın çiçəkləri
açıb solmasın sənsiz.
Ömrüm sənsiz olmasın,
şerim olmasın sənsiz.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.01.2024)
