Leyla Səfərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bəli, bütün diqqətlər Fransanın cənubundakı Kann şəhərində mayın 13-dən 24-dək davam edən Kann Film Festivalınadır, bu il festival “Unikal Perspektiv” kateqoriyasında yarışan filmlərlə (bu kateqoriyada çəkilmiş 20 filmdən 9-u debüt əsəridir) ilk dəfə rejissorluqda güclərini sınayan məşhur aktyorların iştirakı ilə əlamətdardır. Müxtəlif xarici mənbələr festivalın gedişatını şərh etməkdədirlər, o gün olsun, bizlər də bu sayaq möhtəşəm forumlara akreditasiya oluna bilək arzusu ilə mən də bu mənbələrdən sizlər üçün ən maraqlı olanları seçdim.
Aktyorların rejissora çevrilməsi fenomeni
Ən çox gözlənilən cazibədar ulduz Scarlett Johanssondur və Eleanor the Great dramıdır. Scarlett Johansson, 1929-cu il təvəllüdlü, 95 yaşlı aktrisa İyun Squibbi filminə dəvət edib ki, sonrakı illərdə dostluq etmək və yeni münasibətlər qurmağa çalışan qoca qarı Eleanoranın rolunu oynasın. Tənqidçilər bu rolun bu il olmasa da, 2026-cı ildə Oskar mükafatına namizəd olacağını proqnozlaşdırırlar.
“Alatoran” filmindən gözəl Kristen Stüart Kann Film Festivalına Lidiya Yuknaviçin eyniadlı memuarı əsasında rejissorluq etdiyi və birgə yazdıqları romantik biopik "Suyun xronologiyası"nı gətiribdir. Film, təqaüdünü itirdikdən sonra çətin keçmişini dəf etmək üçün yazıya və özünü kəşf etməyə üz tutan iddialı üzgüçü Lidiyadan (İmogen Poots) bəhs edir.
Bu arada, yeni başlayan gənc aktyor Harris Dikinson (2022-ci ildə Palma budağı qazanan Karl Kədər Üçbucağı və 2024-cü ildə Babe filmində Samuel filmlərində rol alıb) Ugly filmini yazaraq və birgə prodüser olaraq rejissorluq debütünü edir. Digər müstəqil nəsr əsərlərində olduğu kimi, Dikinson Londondakı evsiz və darıxdırıcı həyatından qaçmağa çalışan Mayk adlı qəhrəmanı (Frenk Dillane) yaradır.
Orijinal Perspektiv kateqoriyasına rejissor Harri Laytonun çəkildiyi və Alexander Skarsgardın oynadığı Pillion kimi filmlər də daxildir; Çarli Polingerin “Taun” filmi uşaqlara qarşı psixoloji pozğunluqlara səbəb olan ayrı-seçkilik problemindən bəhs edir...
Qadın Filmləri Festivalı Mövsümü
2025-ci il Kann Film Festivalının diqqət çəkən məqamı fransız böyük ekran ulduzu Cülyetta Binoşun (61 yaşında) ən mühüm müsabiqə kateqoriyası olan "Qızıl Palma budağı" üçün münsiflər heyətinə rəhbərlik etdiyi zaman qadınlara verilən böyük dəstək oldu. Digər qadın münsiflər arasında Hollivud ulduzu Halle Berri, hindistanlı film prodüseri Payal Kapadia, italyan aktrisa Alba Rohrwacher, fransız-mərakeşli jurnalist Leyla Slimani də vardır.
“Un Certain Reard” kateqoriyasında münsiflər heyətinə rəhbərlik etmək üçün britaniyalı qadın rejissor və operator Molli Manninq Uoker (31 yaş) da dəvət olunub. Ən yaxşı debüt filmi nominasiyasında "Kamera d'Or" kateqoriyasında münsiflər heyətinə italiyalı rejissor və ssenarist Alice Rohrwacher-in (43 yaş) başçılıq etməsi istənilib. Qısa Filmlər və La Cinef kateqoriyalarında münsiflər heyətinin sədri həm də qadın rejissor və ssenarist Maren Ade-dir (48, Almaniya).
İstedadlı insanlar görüşür
Bu il "Qızıl Palma budağı" uğrunda mübarizə aparan 20-dən çox film təcrübəli rejissorların yeni əsərləri arasında şiddətli rəqabət vəd edir: Kelly Reichardt-ın (ABŞ) “İlahmverici”, Lynne Ramsay-ın (Böyük Britaniya) “Öl, mənim sevgim”, by Yoahim Trier-in (Danimarka) “Affeksjonsverdi”, Oliver Hermanus-un (CAR) “Səsin tarixçəsi” filmləri bu qəbildəndir.
Bundan əlavə, inkişaf etməkdə olan kinorejissorların yeni buraxılışları var: qadın rejissor Hafsia Erzi (Fransa) tərəfindən "La Petite Derniere", Hayakawa Chie (Yaponiya) tərəfindən "Renoir", Bi Qanın (Çin) Shu Qi ilə oynadığı "Dirilmə" (Vəhşi Dövr) filmləri və s.
Xüsusilə, kiçik şəhərdə COVID-19 pandemiyası zamanı baş verən maraqlı hadisələrdən bəhs edən, rejissor Ari Asterin (ABŞ) məşhur A24 kinostudiyasında çəkdiyi “Eddinqton” müasir komediyasını qeyd etmək lazımdır. Eddinqton qırmızı xalçada ulduzlarla dolu aktyor heyəti ilə sıçramağı vəd edir: Joaquin Phoenix, Pedro Pascal, Emma Stone, Austin Butler...
IndieWire kino tənqidçiləri saytı fransız qadın rejissor Julia Ducournaunun Alpha filmini (2021-ci ildə şokedici psixoloji qorxu filmi Titan üçün Qızıl Palma budağına layiq görülmüş) yüksək qiymətləndirib. Ducournaunun qadınların cəmiyyətdəki mövqeyindən ağır şəkildə istifadə etdiyi yeni filmi gənc aktrisa Melissa Borosun canlandırdığı eyniadlı qəhrəmanın təlatümlü yaş həddinə çatmasından bəhs edir.
Tom Kruz Kann 2025-ə “təyyarə ilə uçur”
Rejissoru Kristofer MakQuarri olan və Tom Kruzun casus İtan Hant rolunda oynadığı Hollivud blokbasteri Missiya: Mümkün olmayan – Son Ölüm filminin premyerası əsas müsabiqə kateqoriyasına daxil olmasa da, 2025-ci il Kann Film Festivalının ən çox gözlənilən əyləncə blokbasteridir.
62 yaşında olan "Fəaliyyət Kralı" Tom Kruz hələ də 1996-cı ildən bəri serialı sevən tamaşaçılara orijinallıq və məmnunluq gətirmək üçün havada ilgəkdən asılmaq və ya CGI effektlərindən istifadə kimi ən cəsarətli aksiya səhnələrini çəkir.
Bəziləri hətta Tom Kruzun 2026-cı ildə Ən Yaxşı Aktyor nominasiyasında Oskar mükafatına layiq olduğunu deyir.
CNN hesab edir ki, Missiya: Mümkün olmayan seriyasındakı son film, 2022-ci ildə Kannda premyerası olan Maverick kimi, 2025-ci ildə Kann Film Festivalında premyerasından sonra kassada 1 milyard dollar gəlir əldə edə bilər.
Qapaq şəklində 2025-ci il Kann Film Festivalının ulduzları arasında Scarlett Johansson, Tom Cruise və digərləri.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.05.2025)
