“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı muğam irsimizin tədqiqatçısı, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoruGülhüseyn Kazımlının böyük xanəndəmiz Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev Şuşalı barədə yazısını oxucularına təqdim edir.

Bildiyiniz kimi, 2022-ci il Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən Şuşa ili elan edilmişdir. 1872-ci ildə Şuşada doğulmuş böyük xanəndəmiz Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev Şuşalının150 illik yubileyinin bu ilə təsadüf etməsi də simvolikdir. Onun zəngin irsi (50-dən çox ifası) Azərbaycan Dövlət Səs Yazıları Arxivində böyük diqqət və qayğı ilə qorunub saxlanılmışdır  və tədricən bərpa edilərək müasir səs daşıyıcılarına köçürülür. Azərbaycan muğam irsimizin hamisi, muğam sənətimizin bugünkü səviyyəyə çatmasında misilsiz xidmətləri olan Azərbaycan Respublikasının Birinci Vitse-Prezidenti Mehriban xanım Əliyevaya böyük xəzinəmizə, zəngin sərvətimizə göstərdiyi diqqət və qayğıya görə bütün muğamsevərlər adından səmimi təşəkkürümü bildirirəm. 

Çox yaxşı ki, Azərbaycan Dövlət Səs Yazıları Arxivində əsrin əvvəllərində yaşamış bütün məşhur xanəndələrimizin səs yazıları var. Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev haqqında kitab üzərində işləyərkən yenidən Səs Yazıları Arxivində oldum, onun səsi yazılmış onlarla vala qulaq asdım.

Mənə 1914-cü ildə “Sport-Rekord” (Almaniya), “Pate” (Fransa) firmalarının Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev Şuşalıya həsr edilmiş kataloqlarını da göstərdilər. Bu böyük xanəndənin Qarabağlı, Şuşalı olmasına şübhə edənlərə deyirəm: Həmin kataloqlara  və vallara diqqətlə baxın.

Şəkillərdə: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Səs Yazıları Arxivinin direktoru Xədicə xanım Fərəcullayeva və Gülhüseyn Kazımov; “Sport-Rekord” firmasında Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev Şuşalıya həsr edilmiş kataloq (1914); Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev Şuşalının ”PATE” firması tərəfindən çap edilmiş kataloqu (1914-cü il).