Rubrikanı aparır: Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Xalq şairi Nigar Rəfibəyli. “Alagözlüm, səndən ayrı gecələr…” sətirləri ilə başlayan ölməz şeirin müəllifidir Nigar xanım. O şeirin ki, ona bəslənən və Akif İslamzadənin ifa etdiyi mahnı illərdir ki, dəbdən düşmür. Bu şeirdəki “alagözlü” Nigar Rəfibəylinin həyat yoldaşı, Xalq şairi Rəsul Rzadır. 

Amma Nigar xanımın dillər əzbəri olan bir başqa şeiri də var, “Ayrılıq” adlı. Bu gün sevilən rubrikada məhz bu şeir yayınlanacaq. 

AYRILIQ



Mən ki, doymamışdım heç vüsalından,


Mənə zülm elədi yaman ayrılıq.


Nə olardı bir gün durub yuxudan


Görəydim ki, olub yalan ayrılıq...



Biz ki, bir ruh idik iki bədəndə,


O gülüb-sevinsə gülərdim mən də,


Vüsalın bülbülü uçub gedəndə,


Daş kimi gəlbimdə qalan ayrılıq.



Kim qıydı dostların bahar elinə?


Mehriban sözünə, şirin dilinə,


Cananın sazını alıb əlinə


Əğyar mizrabıyla çalan ayrılıq.



Mən görəndə orda yaz səhəriydi,


Xoş nəfəs baharın küləkləriydi,


Açılan ağ badam çiçəkləriydi,


İndi onlardımı solan, ayrılıq!



Gün çıxar, dağların əriyər qarı,


Pozulmaz dostların əhdi, ilqarı,


Keçər ürək dərdi, könül qubarı,


Gəl etmə meydanda cövlan, ayrılıq!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

SUAL:

" Həyat tərəfindən döyülən çox şeyə nail olacaq. Ağzı duzdan yanmış insan, balın dadını daha yaxşı biləcək. Göz yaşı tökmüşlər daha ürəkdən gülür. Kim ki, ölüb, yaşadığını anlayır." (Ömər Xəyyam)

Rüstəm bəy, əziz Şairimiz, bəlkə, elə həyat anlamı təzadları anlamamız üçündür, nədir həyatın anlamı?

CAVAB:

“Mən sizi yaratdım ki, məni tanıyıb, mənə itaət eləyəsiniz". 

Bu bir dini kitabda yazılıb .                  

Yəni deyilir ki, yaradılışın səbəbi, həyatın anlamı budur! Bu çox cılız bir düşüncədir!                     

Mənə görə, ömür-ölümü öyrənmək, yaşamaq, yavaş-yavaş ölməkdi əslində!                   

İnsan da, ona verilmiş ömür də qurulmuş saat kimidi.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət”in təqdimatında Zaqatalada yaşayıb yaradan şairə Adilə Aslanovanın doğma bölgəsi barədə ürək sözləri təqdim edilir. 

Azərbaycanın hər bir guşəsi gözəldir. Doğulduğum, ta qədimdən "Qafqazın Parisi" adlandırılan Zaqatala isə, nəinki Azərbaycanın, dünyanın ən füsunkar gözəlliyə malik olan şəhərlərindən biridir. Bu gözəlliyi qoruyub saxlamaq, daha da baxımlı etmək, gələcək nəsillərə örnək kimi ötürmək hər bir zaqatalalının müqəddəs borcudur.

AMEA-nın əməkdaşı, əslən Balakənli olan tanınmış tarixçi alim Akif Məmmədli  yazır:

“El arasında deyirlər ki, Zaqatala” az qala 50 il bizdən irəlidir”. Dünən axşamüstü Zaqatala parkına getmişdik və bu fərqi hiss etdim: heç bir kafe və çayxanada bizdəki kimi insanın əsəblərini “cırmaqlayan” səviyyəsiz musiqi, çığır-bağır yox idi və insanlar gerçəkdən istirahət edirdilər... İstirahət parkı dediyin belə olar. Təəssüf ki, reallıq belədir.

Bunun tarixi səbəblərini araşdırmaq istədim və 1851-ci ildə imperatorun əmri ilə Cənubi Qafqazda İmperiyanın ən böyük strateji məntəqəsi Zaqatala qalası olduğu üçün Zaqatalaya şəhər statusunun verildiyi, əsas küçələrdə neft lampalarının yandırılaraq küçələrin işıqlandırıldığı, gəzinti və istirahət parkının salındığı məlum oldu. (Bakıya 1878-ci ildə şəhər statusu verilib) Mənim üçün Azərbaycanımızın hər guşəsi əzizdir. Ancaq, çox istərdim ki, Zaqatala parkındakı mədəni davranış (ət tökən şit musiqilər və çığır-bağır olmadan) Balakənin gözəl parkında da olaydı..."

Daha bir qonşumuz, tanınmış şair- publisist, araşdırmaçı Vaqif Osmanlı yazır:

“Çoxları cənnəti Balkan yarımadasında, yaxud Alp dağlarının ətəklərində axtarır. Zaqatalanı görənlərin gözündə Alp dağlarında gördükləri mənzərələr adiləşir.

Zaqatala elit şəhərdir - insanları, bərəkətli torpağı, saf suyu, havası, təmizliyi və əsrarəngiz təbiəti ilə."

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Fazil Əsədin şeirlərini təqdim edirik. 

Yalandı

Yalanla doğulur çoxu dünyanın,

Oynayıb yerindən oxu dünyanın.

...nəyinə lazımdı axı dünyanın? -

Çoxunun aldığı nəfəs yalandı.

Baxışı adamı dəlir eləcə,

Guya dərd-sərini bölür eləcə.

Adamın üzünə gülür eləcə,

Eh, içindən gələn o səs yalandı.

Yalanı nəm çəkir - gün altda sərir,

Elə yalan əkir, yalan da dərir...

Hər şeyə ürəkdən həvəs göstərir,

Amma göstərdiyi həvəs yalandı.

Qohumu, tanışı, yadı qaradı,

Soyadı yalançı, adı qaradı...

Qoxusu üfunət, dadı qaradı,

Ağa ağ deməyən hər kəs yalandı.

Göndərir

Etdiyin yaxşılıq heç yadda qalmır,

Dua istəyəndə qarğış göndərir.

Başına döndüyüm nəzərə almır,

Günəş istəyəndə yağış göndərir.

Sevirəm - sevgimdən naz istəyirəm,

Çoxla işim yoxdu, az istəyirəm.

Bir güllü-çiçəkli yaz istəyirəm,

Başına döndüyüm qar-qış göndərir.

Olur ki, bilmirsən hara düşübsən?

Hansı cəhənnəmə, gora düşübsən?..

Amma ki, görəndə dara düşübsən, -

"Şahmat taxtasında" çıxış göndərir.

Yerinə

Yaşayıb gedir nəsillər,

Üzə çıxır əsil sirlər.

Çox vaxt ağacı kəsirlər,

Qurumuş budaq yerinə.

Buludtək dolmaq istədim,

Dağlarda qalmaq istədim,

Bir ağac olmaq istədim,

Söykənib bu dağ yerinə.

Ağacı qurd içdən yeyər,

Qurd yesə, oğulsan, göyər,

Qaldırır qaranı göyə,

Tanrım, bu da ağ yerinə.

Mən necə adamam?

Yarpaq-yarpaq tökülürəm,

Gövdə-gövdə ağrınıram.

Ağac-ağac əkilirəm,

Meşə-meşə doğranıram -

Mən necə adamam, adam?!

Yanıqlı naləyəm, aham,

Özümü yandırır ahım.

Hər dərd-sərindən agaham,

Günahsızlıqdır günahım -

Mən necə adamam, adam?!

Ha yandırıb, ha üfürsən,

Qızdırarmı bu şam məni.

Dinsizsən, kafirsən, nəsən?

Öldürərsən axşam məni -

Mən necə adamam, adam?!

Yol gedirəm "haqqa" doğru,

Gəlib yetişmiş zamanam.

Çoxalır canımda ağrı,

Yoxsa dərvişəm, şamanam -

Mən necə adamam, adam?!

Üstümə cinlər yeriyir,

Ayağım yerdən üzülür.

Baxıram, cismim əriyir,

Ruhum inciyir, əzilir -

Mən necə adamam, adam?!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1.

Uşaq vərəqdə bir dairə çəkir. Böyüklərdən biri deyir, günəş çəkib. Biri deyir, yox, alma. Digəri deyir, velosiped təkəridir.

Nəhayət, uşaq dözə bilməyərək dillənir:

-Böyüklər necə də axmaqdırlar. Hər şeyi mürəkkəbləşdirməyi sevirlər. Mən adicə dairə çəkmişəm.

2.

“Bir işdə ki oğurluq mümkün deyil, o artıq iş deyil, sadəcə hobbidir” (Məmurun etirafı)

3.

Xorvatiyanın bayrağını ya taksisürənlər, ya şahmatçılar düşünüblər.

4.

Minaaxtaran və elektrik ömürlərində tək bir dəfə səhv edirlər. Həmin vaxt elektrik həm də oynayır.

5.

İnsanın kölgəsi səsin əks-sədası ilə eyni cinsdəndir. 

6.

İki axmaq adamı tanış et, onlar ömürlük dost olacaqlar. İki ağıllı adamı tanış et, dərhal dalaşacaqlar.

7.

Kazino aforizmlərindən: Hər bir tuz haçansa altılıq olub. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)

Təqdim edir: Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Poetik Qiraətdə bu gün ilk dəfə sizi Oğuzda yaşayıb yaradan istedadlı şair VÜsal Oğuzla görüşdürürük. “Anladıq ki…” şeiri şairin zəmanədən, onun insafsız-mürvətsiz insanlarından şikayətidir, insanların ibtidaidən aliyə inkişafa can atmaları, sonda isə peşiman halda geriyə dönmələri hekayətidir. 

Xoş mütaliələr!

Bu çayın sularında axıb getdi

uşaqlıq xatirələrimiz..

Göz yaşı kimi dumduru sularında

Yuyub "tabuta qoyduq"

Qılıb "cənazə namazını" dəfn etdik

"böyük şəhərlər"də yaşamaq xəyallarımızı...

Günü-günə caladıq

ayı-aya, ili-ilə

Bizə xatirələr qaldı təkcə

Bir də gördük

böyümüşük

İçimizdəki arzuları öldürdükcə...

Gördük ki, bir başqa imiş

Bir yol üzümüzə gülmədi.

Xəyallarımızdakı dünya rastımıza gəlmədi...

İnsanları nağıllardakı divlərdən yırtıcı,

Cırtdandan çoxbilmiş imiş.

Məlikməmmədin qardaşları toya getməli oldu

Bizə rast gələn "qardaşların" yanında..

Gördük ki, Göyçək Fatmalar təndirdə qalmır

Səsləri Dubaydan gəlir.

Ağatlı oğlanların yerini

"Ağköynəkli" yadelli tutub çoxdan.

Hərə öz kefndədir

Acdan xəbəri yoxdur toxun

Daha Təpəgözə çatmır

Yolu yarıda qırılır

Basatın atdığı oxun..

Şəhərlər,

biz yuxumuzda gördüyümüz kimi deyilmiş

Arzuların qəbistanlığıdır..

Vaxtsız, vədəsiz...

Suyumuz süzülə-süzülə qayıtdıq

Atamızın, anamızın dəfn olunuğu yurda

Anladıq!

Anladıq ki, arzularımız qırılmaq üçün bir himə bəndmiş

Anladıq!

Anladıq ki, bizə bu dağlar qalacaq

Bizimki elə bu kənd imiş...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)

Kəndlərimiz boşalır. Ayağı yer tutan güzəran dalınca şəhərə qaçır. Bu bir publisistika mövzusudur. Amma Yardımlıda yaşayıb yaradan şair İqbal Nəhmət bu aktual mövzunu şeirə gətirib. Nəticədə “Boşalır kəndlərimiz danışan yox, dinən yox” adlı şeir yaranıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı şeiri sizə təqdim edir. 

Boşalır kəndlərimiz danışan yox, dinən yox

Hamı qaçır səhərə maşın,ev həvəsiylə,

Daha köhlən atlara yəhər qoyub minən yox.

Bircə şair danışır,  quruca nəfəsiylə,

Boşalır kəndlərimiz danışan yox, dinən yox!

Biçilmir bicənəklər, yabalar yol gözləyir,

Darıxır yurd yerləri obalar yol gözləyir,

Ot basıb məzarları babalar yol gözləyir,

Tək qalan qocaları sevən yox ,dindirən yox,

Boşalır kəndlərimiz danışan yox, dinən yox.

Bu köçün sonu varmı yaşayıb görəcəyik,

Axı biz səhv edirik nə vaxtsa biləcəyik,

Bu yurdda doğulmuşuq öləndə öləcəyik,

Düzənimiz belədir alışan çox, sönən çox,

Boşalır kəndlərimiz danışan yox, dinən yox!

Qıfıllı qalıb evlər, tökülüb daş divarı,

Odu sönmüş ocağın qaynamır şamavarı,

Kəndimizdə səs-səmir bölünübdü tən yarı,

Kim öldü, kim dirildi, xeyir-şəri bilən yox,

Boşalır kəndlərimiz danışan yox, dinən yox.

Nökər olmayan yerdə nəyə lazımsan ağa?

Adam yox təndirlərə isti çörək yapmağa,

Köçüb gedir adamlar gözəl həyat tapmağa,

Bu gün, yoxsa gələcək, vallah hələ dünən yox,

Boşalır kəndlərimiz danışan yox dinən yox!

Tərpədərdi zəhmiylə göyü - yeri kişilər,

Silərdilər alından soyuq təri kişilər,

Hardasız dili ballı, sözü diri kişilər?

Bar verib tut ağacı meyvəsini yiyən yox,

Boşalır kəndlərimiz danışan yox,dinən yox!

Çağırın cavanları  durub gəlsinlər kəndə,

İş verin işləsinlər qalmasınlar dəməndə,

Şəninə bu dağların şeirlər qoşun mən də,

Göydə uçandan olaq, yerdəki sürünən yox,

Boşalır kəndlərimiz danışan yox, dinən yox!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

85 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Xalq şairi Vaqif Səmədoğlu öz möhtəşəm şeirləri ilə dünən də yaşayıb, bu gün də yaşayıb, sabah da yaşayacaq. Onun dillər əzbəri olan şeirlərini xatırlatmaqla şəxsiyyətinə olan böyük sevgimizi bir daha izhar edirik. 

Azadlıq həsrəti var…

Azadlıq həsrəti var


Yenə titrək səsində.


Neçə quş dustaq qalıb


Köksünün qəfəsində,

Burda yurd salma, gülüm,


Bura vətən yeridir.


Üfüqə gedənlərin,


Gözdən itən yeridir...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.06.2024)